장음표시 사용
191쪽
namque saeculo conditae fuerunt Academiae Andegavensis, Aurelianensis, Pisana, Ferrariensis, b Heidelbergensis, Pragensis, Coloniensis, ci) Viennensis, M Erlanensis, Papiensis
ptarum linguarum generibus, Ubicunque Romanam ctia iam residere contigerit, nec non in Parisienis et Oxoniens, fio-κοniengi et Salamantino Studiis prouidimus, statuentes, ut in quolibet ipsorum teneantur viri Catholici sufficientem habentes Hebraicae, Arabicae et Chaldaeae lingua-νum notitiam: duo Uidelicet Uniuscuiusque linguae periti,
qui scholas regant inibi, et libros de linguis ipsis in Latianum fideliter transserentes, olim linguas ipsas Dbicite docerent, earumque peritiam studiosa in illas instructione trans fundunt: is possint fidem propagare salubriter iniasos ripulos infideles.
9 Ηane primani Germaniae Academiam vocat Lehmannus Chron. Spir. lib. VII. cap. 38. De eius origine ex tabulario exponit Spanhemius Comp. Hist. eces. p. 474. R. ubi et memorat primum huius Academiae deiscus, Murmium ab Iethen, de quo plura pete sis ex Actisaeruditis Franconiae T. I. p. I93. sqq. et e Bructeri Hist. philos Germanice scripta T. V. p. I 2O8. R. 0 A quo exordio peruenerit haee Academia ad persectionem, nuper docuit Auchelbeckexus in Historia Viennae nouissima P. II. cap. 7. 2. et 3. De oecasione condendi hane Academiam vid. Eabricii Bibl. Lat. medii aeui T. I. p. 837. U Hano esse a. 1392. eonditam, traditur in Addi-aionibus ad Lambertum Scha oburgensem p. 26ς. editionis Pistorianae. Id quod confirmat in Erfordia literata, ubi historiam huius Academiae diligenter persequitur,
192쪽
ensis. Etiam Bononiensem ACademIam, quae
omnium videri vult n) antiquissima, et proinde Matris Studiorum o titulo se effert, hoc demum saeculo suam accepisse perfectionem, docet p) Conringius. - XLIV. Protulit igitur hoc saeculum Com-- plures, quorum doctrina aetati suae fuit mira-II Culo, i, Eos quidem, qui ad hoc dennim saeculum reis serunt Academiae huius ortum, refellere conatur Ant. Gnitus in Historia Gymnasi Ticinensis, a. Iro . edita. Verum facile apparet, eum ea re panegyricos scriptores magis imitari, quam historicos. m) Hanc rex Uladistatis Iagello condidit, quem Musas in Poloniam introduxiste et liberaliter souisse, testatur Starouolscius lib. de bellatoribus Sarmatiae cap. 22. n) Vid. Scholius Itin. Italiae edit. a. I6SI. p. III. R. Ae sane iam duodecimo saeculo Bononiam habuisse Professores Iuris, concedit Conringius Antiq. Acad. p. 46. Ac facile credo, Bononiam initio tantummodo Professores Iuris habuisse, uti habuit olim Roma, Constantinopolis, et Berytus: vid. supra f. XXIII. postea demum factam esse scholam uniuersalem, hoc est, doctores habentem scientiarum Omnium. 6 Vid. Acta eruae I 292 p. 2Iα Caeterum ne te fallat huius tituli sensus, recorderis, quaeso, illo aeuo Academias nominatas fuisse Studia, itemque Studia generalia: ut adeo Mater Studiorum hodierno stylo dicenda sit Mater Academiarum. Errat proinde Muretus,' cum Vol. ΙΙ. orat. 23. p. 4oI. Bononiam Vocari putat studiorum, hoc est, literarum, matrem, Papamque Gregorium XIII. ista urbe oriundum, qui tum vivebat, studiorum patrem nominari oportere, censet.
193쪽
culo, quorumque libri ad nos VSqUe peruenerunt. Ex his vero discimus, theologos plerosque huius aeui fuisse mataeologos, philosophos sophistas, historicos fabulatores, poetas
nugivendulos. En Caeteris maiores clariores
ras, Gregorius st) Palamas, Nilus et Nicolaus Cabollae, Constantinus Harmenopulus, Imp. Ioannes Cantacuetenus, Maximus su Planudes, Bartiamus; Latini, Francisicus' Moronius, Durandus de S. Porciano, Hen
ricus x) de minia, Robertus Holcothus, Georgius Ariminensis, Arnoldus Visi
q) De hoe, qui antea Theoduli nomen gerebat. . vid. Oudinus T. III. p. 22. R. et Fabricius Bibl. Graecae Iib. IV. cap. 34. LO. νὶ Iudicia de hoe vide in Sagittarii Introd. Ηist. ees. cap. 7. p. 39. Ab eodem editum fuisse Catalogum meretricum Imperatisum Constantinopolitanorum, legitur in Olearii Biblioth. eccl. T. II. p. 8. Scilicet typographiis error est, pro metricum exhibentis me tricum. O De hoc honorifice existimat Lipsius loe. eit. ι) Ab hoe Palamitae siue sutetissae. u De hoc praeter Oudinum vid. Fabricius UR. Gr. lib. V. cap. 43. p. 633. sqq. 9 Hic primus in Germaniam induxit Mathesin. Vid. Lieb Hechtii Dissert. de Hassia Mathematica, a. I7 T. edita, in qua vitam istos Henrici persequitur. De duo-hus Henνicis de Hassa, in unum confundi solitis, vid. Bulaei Hist. Acad. Paris. T. IV. p. 96I. sqq. et Petius in Praef. ad T. I. Thec Anecdot. p. 74. sqq. De hoc vid. Elacius Catal. Test. verit. cap. 264
194쪽
novanus, Ioannes in de Rupescissa, Petrus Aureolus, Thomas Brai arinus, Ricbamdus Radulfus, Ioannes Freissa us, I annes Taularus, Nicolaus b) Dranus. Guillelmus Occam, Albertinus Musatus, Richardus Bus, Ioannes cc Micosus. Ioannes Bo-eatius, Onus sel) Pistorienses, Friderisus e FreZZus, Bartolus, et eius discipulus ML
Dan. Imperialis in Museo historieo p. 8. sqq. et Fabricius Bibl. Gr. T. XIII. p. 83 . . et) Vid. de eo Conringius lib. II. de medic. Hermet. cap. Is. p. 4IT. R. et Baesius Diction. v. Roquelaillari. a) Hic inter Protestantiima prodromos refertur non solum a mero Catal. Test. ver. cap. 323. et Diete-stio in Auctario illius Catalogi p. Isai. R. sed et a Simonio T. I. Epist. select. II. b) Mich. Henr. Reinhardus in Pentade eo tuum Iacrorum Differt. III. accurate refellit eorum terrorem, qui Dranum tradunt Iudaeis ortum esse parentibus. e) Hie micissus ac Taulerus ex numero matae ialogorum sunt eximendi, alter theoreticae, alter practicae theologiae pro suo captu emendator. Dranus etiam in
multis supra vulgus sapuit. Vid. Bibliotheca fremenses T. II. p. 389- sqq. d) De eo vid. Grauina lib. I. Orig. iur. civ.f. I6I. e) Vid. Acta eruae. Suppl. T. IX. sedi. 8. p. 374. et 3 6. 1 ) Rarioli et Balia vitam terse descriptam legere licet in Gratiinae lib. I. de orig. et progr. iuris elu.. f. 164. et Ιες. Vitam Barioli a Thoma Diplotiatatio scriptain inseruit totam Bibliothecae suae Graecae Fabricius lib.VI. eap. 6. p. sss. sqq. Scripsit et L P. Lancellatus Vitam eius, nuper denuo editam a Meuschenio in Vitis sitis T. I. p. 78. sqq. De sabulosa Baldi O. m. vid. Baesis Dictionis
195쪽
dus, Richarsis Suisset, Ioannes Buridanus, Gualterus ) Buriaeus, Ioannes ) Ri kuasius. Vixerunt etiam hoc aeuo clari illi
theologi g) mystici, Henricus Sufo et
nes Rushrochius. XLV. Vnus tamen superest melioris notae, qui unus ex isto saeculo viri erudite sapientis nomen meretur. Francisium dico Pe
trarcham, nouum orbis literati h lumen, qui et patria et Latina H lingua tam excellens
Diction. ad quem locum obseruo, vere id dici de A eursis: de quo adeatur idem faelius; vel potius de Aretino ICto, si audimus Hari. Iimium Animaduers lib. IV.
De hoe vid. mea Acta philos. T. III. p. 282. sqq. et 449- '') De insigni hoe et philologo et theologo vid. Ussit Encomiasticon Augustinianum p. 36I. E cuius et- i in p. 38 . et 4o3. cognosce duos alios praestantes huius saeculi viros, Ioannem Listatum et Ioannem Tonneium. g) De quibus considendus G. Arnia us in Hist. Theologiae mysticae p. 293. et 3O6. sqq. h) Petarcham literas huma=vtatis post longa silentia mortuas ab inferis reuocasse ad superos, vere scribit Iri hemius lib. de script. eccl. cap. 622. Re florescentis eloquentiae principem eum appellar Erasmus in Ciceroniano p. 88. Non est tamen silentio obruendus Dantes Allerius. quem cultiorum literarum femina sparsisse, ait Aueu-tinus Annal. lib. VII. cap. I6. I. 9. Fata eius et facta describit Raelius Dimon. v. Dante, itemque Bairitus Iugem. T. IV. P. I. p. I. sqq. Hunc Dantem ducem habuit Petrarcha, Rocacium discipulum, utroque maior. Q Ipse lib. XII. epist. 6. p. 46i. memoriae prodidit,s stylum patrum primuin immutas e, quo sese mutuo pluraliter compeltabant. Vid. idem lib. v.n epist. I .
196쪽
erat poeta pariter et Orator, Ut Robertus, Rex Siciliae, cum Pontifice Romano Contenderet de eo coronando. A Flacio etiam inter testes veritatis refertur: idque summo suo merito. Ex quo patet, eum a theologia suae aetatis abhorruisse, acutiusque vidisse caeteris. Philo- sophiae quoque pristinum reddere nitorem coepit, scripto de utriusque fortunae remediis libro, itemque de vera sapientia, de ignorantia fui, de rep. optime administranda: quibus adiungi debent Epistolarum libri. Multam vero idem h inuidiam et calumniam tulit a Scholasticis sui aeui. Vitam eius bre
uiter, sed perbene, scripsit cl) Schedelius.
Ipse quoque Petrarcha Vitam composuit suam, quam una cum alia descriptione vitae eius a uarzincho quodam profecta a. IIII. reCU-dendam curauit Acherus. Multi vero etiam alii vitam et merita Petrarchae eXposuerunt, quorum nomina recenset in Bibliotheca sua
Latina medii aeui Fabricius. XLVI. Praestantissimi huius viri exemplo excitati multi sunt in Italia ad Graecas Latinasque literas saeculo decimo quinto summo studio
h) Ea de re ipse queritur lib. I. epist. 6. 9. m.
IJ Chroniel sol. 227. Adi et Oud-- T. III. p. 946. sqq. itemque Pocriantium in Catal. Seripi. Florent. p. 69. et sqq. Baiaetum T. II. Iudiciorum P. I. P. 3M. sqq.
197쪽
studio excolendas. Quem seruorem m) auxerunt exules Graeci post captam a Turcis Constantinopolim in Italiam delati. Quid ΤIpsi Principes hac aetate summo literarum amore capti literatos strenue adiuuerunt, inter quos caput extulit Laurentius 6m Medices, princeps vir urbis Florentiae, Leonis X. Papae Pater. Neque Vero praeterire fas est Nicolaum V. pontificem Romanum, quem ipsum non mediocriter doctum fuisse, Platina co) t stis est, ae Matthiam Coruinum, I ungariae regem: quorum ille Vaticanae, hic Budensis: Bibli
tam vastata a Turcis constantinopoli, caesoque Imperatore, huius frater eum gentis eius reliquiis Romam confugisset, vix credibile, quam multi nostrorum Graeci effectisnt. Haec sunt Angeli Decembris verba lib. I. Polit. liter. cap. 8. ubi et docet, patrem suum Mediolanensium primum Graecas i iteras didicisse ex Chryseiora. n) Herm. Bavbarus Epist. ad D. Picum p. I 3. Debent Florentinis literae, et inter Horentinos Medicibus, et inter Medices Lausentio. Adi et Schelhornii Amoen.
ο) Is s. 33o. seribit, in Papae illius Epitaphio haee verba fuisse: Excoluit doctos doctior ipse viros. Est
quoque de amplissima eius eruditione testis Aeneas Sunitis in Balvetii Mistellaneis T. VII. p. 636. De eiusdem erga literatos amore testem idoneum adi D. Iovianum Pontanum lib. I. de liberalitate cap. 29. et lib. de magnificentia cap. 12. Magnifice quoque laudat eum tanquam doctorum hominum patronum, et ipsummet doctissimum, Laur. Halla in Peroratione operis sui de elegantiis Latinae linguae: Denique a. 1 42. edidit Romae Dominicus Georgius Dissertationem de Nicolai v. erga literas et literatos patrocinio.
198쪽
Bibliothecae conditor meritis celebratur laudibus. Singularis quoque Maecenas erat Almonsus, rex Neapoleos et Aragoniae: id quod luculentis aequalium testimoniis confirmat p Baelius. Tantae et principum et priuatorum in literas propensioni mirifico fuit adiumento typographica ars, hoc demum saeculo orbi diuinitus concessa. Quam vel solam intuentes Theodoro viaio assentiri cogimur, non aliud ab orbe condito, II, quod Servatorem mundo dedit, exemeris, clarius hoc aut laetiussae
culum iduxisse hominibus. Haec enim ipsius verba sunt in Oratione q de pallagenesia lia
rer arum. Quamquam nec illa huius felicit iis causa est omittenda, quod hoc aeuo desiit literarum studium esse monachorum proprium, ac libera liberaliaque cr) ingenia se dederunt literis, stultum illud ἀυ ος εφαι ablio rentia, nec superstitionem, sed rationem, sequentia ducem. XLVII.
p Diction. T. III. v. Napies p. 2I8I. not. B. et C. Cuius annotationibus addi debet laudati modo Pontani Ioe. prius cit. et lib. V. de obedientia cap. 6. testimonium. Eius Dicta ab Antonio Panormitano collecta nuper denuo vulgavit Meuschenius.
s Pag. 14. ν) Bene Gessendus Exercit. paradox. IIL Io. p. 72rsuis nescit, Arisotelem vix vigere, nisi apud coenobitas, aut eos certe, qui 'ab illis instituti sunt, quique penes ipsos non conseientiam modo, seae libertatem quoque iudicandita buerunt 8 Caeteri enim, qui sunt soluti eiusmodi 'compedibus, libereque philosophantur, quum parui, quaeso, fa-'eiunt Aristotelicum insitusim hoc est, philosophiam Arb
199쪽
XLVII. Largissimus itaque hoc aeuo fuit ingeniorum prouentus, quorum nomina ad omnem posteritatem futura illustria recitasse
sussiciat. Graeci sa) Italiam hoc saeculo illustrarunt Emanuel b cir oloras, Georgius Trapezuntius, Bessurion, Triodorus Gaza, Ioannes Argyroolus, Georgius Gemisius . Pletho, Michael Apostolis, Ioannes et Constantinus Lascaris, Marcus Musurus, Dedi
tistitis nuper Cellensis, Purerga oratoria p. 324. sqq. . . A. I742. exierunt in lucem Hum edi md libri duo de Graecis illustribus linguae Graece literarumque hu- . maniorum instauratoribus, eorumque vitis, scriptis, et elogiis. b) His ad nos literas Graecas attulit, quae annis iam quingentis in Italia conticuerant, et hinc Garaecae Latinaeque linguae scholae exortae sunt, inquit Platina vitam concludens Bonifacii IX. Hie primus excitauit Graecas literas in Italia, inquit Potaius in Orat. de Leon. Aretino. Hic Graecas literas νeduxit in Italiam, inquit Trithemius de script. eces. cap. 733. Tameri invita fioeucii, eius libris de casibus virorum illustrium praemissa, me legere memini, primum literas Graecas in Italiam intulisse quendam Leontium Pilatum, natione Graecum: de quo et vid. Fabrieli Biblioth. Lat. medii aeui T. I. p. 68i. et 683ήHuius vitam optime deseripia Platina in P
3 De eius et aliorum Graecorum in Italia degentium bello super philosophia Aristotelis et Platonis accurata narratio reperitur in meis actis philosophorum T. II. p. s37. sqq,
200쪽
trius se Chalconolas, Marcus i Marullas, Michael Tarchanista Marullus. Itali h
rum partim exemplo, partim institutione ex diti hac aetate suerunt d) Gasparinus, Bam tholomaeus Facius, Io. Iovianus Pontanus, se LeonardusAretinus,riggius Florentinus,Lase
rentius Valla, Flavius Blandus, Baptista Mantuanus, Bartholomaeus eo Platina, Nia colaus Perottus, Gregorius γ) TUbernas,
o Alius est, qui eodem hoe saeculo vixit seripsitque, sed in patria remanens, Laonicus Chalcocondylas siue Chalcondylas. d) Hie latini sermonis elegantia emimortuam ab inferis resuscitauit, inquit Trithemius lib. de script. eeel. cap. 744 e) De hoe D. Iovianus Pontanus lib. II. de magnanim. p. 77o. ita scribit: Leonardus Aretinus Romanam eloquentiam suis temporibus a sorde primus atque illuuietandicare in splendorem est conatus. ee Ita, non Baptis a Platina, vocatur non solunt a Trithemio in Catal. script. ecel. sed etiam ab amico suo, Hierondimo Paulo, in Practica Cancellariae Apsolicae, euius loeum inseruit Furius Catalogo suo testium veritatis p. 833. et ab altero amico suo, Francisco Phile ho, qui suis in Episolis f. rs. eum nominat Bartholomaeum Plat ensem. Vid. et Acta eruae. I733. p. 396- et 398. Verum eius nomen esse Bartholomaeum PDonam per 'Fontaninus docet in Hist. lit. Aquileiensis lib. cap. I6.pRg- η a. f) Hie primus fuit Graecae linguae in Acad. Paris. Professor. Vid. Baelius Diction. et Melch. Adamur' Vit. Philos p. I 8. '