장음표시 사용
211쪽
in Germania, Franciscus fg I. in Gallia, et Cardinalis Ximenius ch in Hispania, summivitque Musarum Cultores ac patroni. MaXimilianus etiam Septemviris auctor ci) fuit,
ribus vid. in Burekhardi Comm. de Lat. Linguae in Germania satis P. II. p. I88. sqq. et notis illustratum in Seelenii Selectis literariis. A Maximiliano quoquo hoc nouam veluti vitam accepit Viennensis Academia r quod idein beneficium paulo post Franciseo I. debuit Academia Parisiensis. 29 Huius eum studio renatae sint in Galliis literae, merito dictus suit parens literarum, teste, Guano lib. lΙΙ. p. 34. et Mureto in Dedie. Var. lect. et Lambino in Dedie. Lucretii sui, et ROL Mareso lib. II. epist. q. p. 244. Quare saeculum Francisti I. ob reuocatas in lucem sub eo literas aureum vocat Sammarthanus Elog. lib. I. cap. 9.Vid. et Sisidanus lib. I9. sol. 49 I. b. et Petauius RaIion. temp. P. I. lib. 9. cap. II. p. 4O6. of Legi meretur Memoria Timenti seripta ab Haiatio et IIII. edita. 0 Ita refert Calvisius Chronol. ad. a. I493. BOech-νus lib. de rebus saeculi XVI. p. 27s. addens p. 276. et 2 7. hortatu Maximiliani conditas fuisse Aeademias Witatebergensem et Francosurianam. Idem tradit Schua z- feschius Hist. saec. XVI. p. 6. et Friae Lucae Europ. Hel. p. 346. et s49. Ac sauet huic narrationi diploma Maximiliani modo memoratum. At vero nuper in deΥaberneuesten Acerra philologica p. 88. sqq. ista narratio resertur inter sabulas, idque propterea, quod nec in Actis comitiorum Imperii, nec apud ullum illius temporis seriptorem Oecurrit eius rei mentio. Imo iam ante hunc censorem eam traditionem reiecerat Rinkius in Diff. a. I 23. edita sub hoc titulo: Imperatores primi, perpetuiae soli Academiarum in Germania auctores: idemque, nuper
212쪽
ut sua quisque in prouincia Academiam conderet, largisque stipendiis studia disciplinarum
omnium excoleret. Reliquae causae huic saeculo cum praecedenti sunt communes.
LIIL Feracissimum proinde eruditorum hominum hoc saeculum fuit, ut vix principes
eorum omnes nominare per definiti spatii angustiam liceat, singulos vero describere, vasti
nuper Treverus seest in singulari Disp. Gottingae edita, pauloque ante hunc Mecherus in Epistola Germantea publice scripta ad Stollium. Ac sane eorum argumentis probatur, a Maximiliano id consilii non fuisse propositum
in comitiis. Non tamen hoc obstat, quo minus in colloquio eum Principibus familiari id ab Imperatore factum sit. Ae vel eam ob causam verissimam habeo eam traditionem, quod id non facere non potuisse videtur tanto ornandarum literarum studio incensus Imperator. Quod si obiicias, iam tum Electorum quemque, exceptis Bran-denburgico et Saxonico, habuisse in terris suis Aeademiam , responderim, ita emendandam esse narrationem hanc, ut Maximilianus id eonsilii dedisse eredatur solis illis Electoribus, ac eaeteris item Principibus, qui non erant Electores. Potest quoque famam esse,ut Quin Wittebergae condendae Academiae consilium Maximiliano coram aperiret Fridericus,Elector Saxo, praesentibus aliis aliquot Principibus, idque eonsilium non solum probaret ac laudaret Imperator, Verum etiam caeteros Principes adhortaretur adornandam pluribus scholis Academicis Germaniam. Certe nisi aliquid veri subesset, non potuisset tam communis nasci huius rei narratio: adeoque, etsi literis id non est mandatum ab illius temporis historicis, iure tamen sumino fidem habemus huic traditioni, persuasumque habemUs,l Maximilianum fuisse auctorem suasoremque nouas con
213쪽
res sit ii voluminis. Eminuerunt itaqucthac aetate, qui sequuntur: Theologi , Era Gmus, Martinus Lutherus, Philippus -- lanchthon, Georgius Spalatinus, Ioannes Buxenhagius, Erasmus Surcerius, Andreas Osander, Iustus Ionas, Urbanus Regius, Ioannes Aepinus, Erbardus Suepsus, Hieronν-mus Mellarus, Ioannes Migandus, Ioannes Mactachius, Ioannes Brentius, Matthias
ii) Praecipuos huius saeeuli literatos nominauit, vitamque eorum et merita breuiter concinneque descripsit in Historia sua Thuanus: quae elogia separatim edidit et doritissimis annotationibus auxit Teisserius: in quihus tamen permulta notantur in FurnaI literata e T. VII. P. 3O. sqq. et p. 377. sqq. Etiam Erasmus in suo Ciceroniano p. 93.-II4. de potioribus suae aetatis scriptoribus fert iudicium. Etsi enim stylum ipsorum praecipue Te-spicere videri vult, tamen nee caeteras ipsorum dotes dimittit intactas. Furium fuisse theologum Lutheranorum superioris saeculi omnium Deile eruditissimum, iudicat Molle- πιιs in Homonymoscopia p. 61. Ac sane vix cuiusquam ampliora exstant in theologiam merita. Intelligens enim, ut ipse profitetur in Dedicatione Catalogi test. Der. tria potissimum opera Ecclesiae esse necessaria, Commentari um in S. Scripturam, Philologiam sacram, ac Historiam ecclesiasticam, ipse tantis operibus manum admouit, peT- fecitque non solum Commentarium in N. T. et Clauem Scripturae, sed etiam incomparabile illud opus Historiae ecclesiasticae, cui eius Catalogus restium Ueritatis pro in signi appendice meretur adiungi. Quae intuentes fateri cogimur, Elarium, si unum eius exceperis peccatum, quod in doctrina de peccato originali peccauit, unum Omnium
214쪽
Flacius, Martinus ca) Chemnitius, Iacobus Andreae, Nicolaus Selaeccerus, Tielemannus Hesbusus, Phil Nicolai, David CDiraeus p Andreas Carolostadius , Hricus , Zuinglius, Ioannes Oecolampadius, Martinus Bucerus, Paulus Fagius, Leo Iudae, Petrus Murtyr, Moloangus Musculus, Petrus Lctunasus, Andreas Ger bardus Hyperius, Rudolphus Gualterus, Guillelmus Gitakerus, Augu- sinus Marioratus, Ioannes Caluinus, Henricus Budingerus. Simon α Gunaeus, Ioseas Simorus, Guil Faredus, Zacharias mus, Hieroumus Zanctius, Philippus Marnixius, Ioannes Lascus, Lambertus Danaeus, Ioannes s β) Ramolitus, Franciscus
amplissime de theologia saerisque literis promeritum esse, nemini uni eorum, qui post Lutherum scribendis libris Ecclesiae profuerunt, postferendum. v Theologorum facile princeps vocatur a Diu ebouio lib. de Scholasticis cap. 6. p. 283. . α) Fabellam de angelo Grynaeum Spirae subducenti insidiis inimicorum refello in Poeciles T. III. p. 463. sqq. β) Hunc mire laudat Dallaeus lib. II. de cult. relig.
Lat. cap. 4. p. IIO. ac lib. VIII. cap. IO. p. IO6I. eum Vocat Dirum incomparabilem.
b) De hoe Scallex, teste Gaiahero Cinni lib. II. cap. 9.. p. 3Is. ita iudicauit: M Apostolorum temporibus hactenus parem theologum nullum vidit saeculum. Valde quoque eum Glassius laudat Philol. S. p. 2OT2. γ Beetam voeat Caluini Elisam Chamierius in Panstr. Cathol. T. II. lib. 3. cap. 12. ν s.
215쪽
o Faber, Ioannes Accius, Iacobus Hoch m
ranus, Ioannes Cochismi,. Iacobus Latomus,
Thomas Caietanus, Ioannes Faber, Iulius Mugius, Georgi s Micelius, Georgius Cainander, Ort in d) Gratius, diaetus Senenses, Claudius Euencaeus, Ioannes Maia donatus, Melchior Canus, Petrus Cani AAlphonsus Salmeron, Hieronymus oleaster, Ambrosius citharinus, Dominicus Sotus,
Petrus a Soto, Bartholomaeus Carrare ,
Reginaldus Polus, Franciscus Victoria, I μ
e Ηuie omnium primum elogiorum suorum dieauit Sammarthanus. His primus apud Gallos philosophiam
rudem adhue et impolitam eum eloquentia iunxit, inquit mim elingius Addit. ad Trithemium de seripi. eeel. cap. Ib. Moturus in Homonymoscopia p. s8. vocat Fabrum illum primum literarum et theologiae ae philosophiae veras in Gallia instauFatorem. Huius et praeterea centum sere aliorum huius saeruli Pontificiorum theologorum elogia exhibet An- raas da musiadi in Continuatione libri Bellarminiani de seriptoribus ecclesiasticis, suorum quoque ipsius seriptorum subiungens eatalogum. Quia eius tam crebra mentio in Epis is ossea. Forum inrorum, hine vulgo putant, eum suis. hominem perindoctum. Sed praelonga eius Epistola, Lamentati nibus obsc. tarorum subnexa, ostendit, eum fuisse virum doctissimum, styloque usum estis eleganti, ac solum eius vitium fuisse orthodoxismum. Ae Erasmus Epist. p. 2I1. ita de eo: uuid venit in mentem Gratio, in suas litem- .las turpiter seruire vellet quorundam theologorum sultitiae seu potius ambitioni, cum eo indeatur ingenio praeditus,
is, si vero indicio iustam operam adiunxibet, inter eloquentes ae literatos haberi potuisei r
216쪽
cobus PavFa Andradius, Martinus Nauar-rus, Gregorius de Valentia, Benedictus Pererius, Ioannes de Plaeda, Ludovicus Moliat na, Stanis laus Hoseus: Philologi, Ioannes
Reuchlinus iam ante memoratus, Petrus --
fedanus, Ricbardus μὰ Crocus, Christopho
rus Longosius, Beatus Rhenanus, Franci cusCatabius, Thomas Linacer, Guillelmus ore: Budaeus, Xantes Pagninus, Immanuel Tremellius, Francisus Sanctius, Hadrianus Cardinalis, Io. Ludovicus inues, Antonius, Nebri enses, Andreas Masus, Iacobus Sado- . letus, Petrus Bembus, M. Antonius Maio- . ra ius, Sebastianus Castalis, Iulius Caesar Scaligeri Baslius Faber, Geomius Fabricius, Ioachimus Camerarius, Guillelmus Canter Thomas Mogeorgus, Robertus Constantinus, Ioannes Hibertus Mi anstadius, Ioannes
Hune primum literas Graecas docuisse in Ger- mania, testis est Camerarius in Vita Eobani Hessi cap. g. et II. Conf. Menckenti Diff. de Graecarum et Lat. literarum in Milata instauratoribus a. ITOI. edita. . . DO Galleta inteν alia multa lumina lit-arum, noni solum quem Erusmo, viro maximo, opponeret, verum etiam' quem cum uniuersa vetustate compararet, coluit fiudaeum, . . . inquit L C. Scaliger Epist. p. 368. Alia permagnifiea . . elogia legi licet apud Bluntium et in Fahristi Bibl. Gr. 'lib. V. cap. 4o. p. 7s. Adde meas ad Sammar ani lib. I.
. hiic literas humaniores in Hispaniam reuoea- uiti uraeus in Mantissa Aure de script. ecel. p. IOA.
217쪽
Auenarius, Guillelmus Diander, Ioannes Mercerus, Ioannes Passeratius, Paulus -- nutius, Hiero mus Mossius, Ioannes Stu mira, Iacobus Pamelius, Ioannes Cafa, Lialius Gregorius Θraldus, Laevinus Torrentius, Michael Neander, Andreas Dudithius, Guillelmus Postitas, Aldus Mnnutius iunior, Beneae Arias Montanius: Poetae, Viricus milenus, Hermannus Busirius, Bbanus Hesus, Petrus ) Lotichius, Iacobus --ollus, Eurisius Cordus, Laurentius Rhodo-'mannus, Paulus Melissus, Georgius Sabinus, Ioannes Stigelius, Michael Hospitalius, Hi roumus Vi , Nicodemus Frifulinus, Georgius Buchananus, Petrus Ronfardus,nes Auratus, Torquatus Tassius, Aonius Palearius, M. Antonius Flaminius, Marce
Ius Palingenius, Guillelmus Saltastius
Bartasus, Aesius Sincerus Sannazarisse Critici, Hadrianus Turnebus, Franciscus
Robortellas, Gabriel CH Faernus, Dion ius
De eius somnio poetico, non, via multis magnisque viris creditum est, prophetico, Dissertatio mea recusa est in Poeciles Tomo I. p. 459- sqq. Male hune saeculo superiori adseripsit Conris- Est vero Palingenius scriptor pseudonymus, infra retegendus, cum agemus de pseudoumis. Sesonius in Consultat. p. 39 : Inter Italos eriticos Fulvius risinus, inter Hispanos Petrus Oaeconius, inter Gallos Hadrianus Turnebus, inter Germanos Iusus
Lipsius, familiam ducit. υ Hunc Lambinus in praef. ad Ciceronis Orat. BI
218쪽
Lambinus, ' Ianus Guillelmius, Friderisus Θlburgius, Franciscus Modius, Petrus Oac- conius, M. Antonius Muretus, Petrus Victorius, Petrus Pithoeus, Iustus Lipsius, Valens Acidalius, Simeo Boius y Ioannes Brodaeus, Francisus Fabricius, Lucas Fruterius, Paulus Leopardus, Ferdinandus Nonius Pincianus, Iosephus Scaliger, Ianus Dousar Antiquarii, Lazarus Bainus, Io. Pierius Valerianus, Io. Goropius Becanus, Mol . Laetius, Onuphrius Panuinius, Hieroumus Magius, Abrahamus Onelius, Guido Pancirosius, Carolus H Sigonius, Octauianus Ferrarius, Antonius Augu- sinus, Ludovicus Coelius Rhodiginus, Fulvius sinus, Petrus Fabere Historici, Philippus Cominaeus, Ioannes Cuspinianus, Franciscus Irenicus, Antonius M Gueuora, Cyriacus Spangenbergius, Ioannes λλ Auentinus, S
Pisonem voeat mirum verae et rectae s turae ex antia qua deprauata coniectorem. Si forte dixeris, hune historicis potius, quam antiquariis, accensendum fuisse, 'respondeo, mihi contra videri. Ac semel hoc monitum volo, a me quemque positum esse in ea classe, in qua ingenium exercuit omni iam maxime, etiamsi aliarum quoque disciplinarum peritus fuerit haud medioeriter. Omnis enim vere eruditus
Mir est polyhistor. k Historicus mendacissimus. Vid. praeter Baesie Dimonarium C. A. Rupeγtus ad Florum p. 428. sqq. et Gophius lib. de ordinibus equestribus P. II. β. I 6. p. 198-
219쪽
bastianus Munsterus, Ioannes Suidhnus, Franciscus Guicciardinus, et eius continuator, Ioannes Baptista Hadrianius, Paulus Iouius, Nicolaus Cragius, Ioannes Serranus, Gam-
la jus de la riga, Psydorus Vergilius, Ab
Bucholcerus, Ioannes Leunclauius, Paulus Langius, Gubertus Genebrardus, Μ-colaus Machiauetas, Laurentius Surius, Rei- Reineccius, Ioannes Lelandus e Philosophi, Antonius cl) Galateus, Georgius Agriaeola, Io. Franciscus Picus, V Torinus Strige lius, Thomas mr, Cornelius Agrippa, Petrus Pomponatius, Augustinus Nithus, Chrasostomus Iauellas, Iacobus Zab
rella, Petrus Ramus, Io. Genesius Sepulaeda, Petrus Charronius, Iacobus Scheseius, Hi revinus Osorius, Michael Montanus, Dannes Bodinus, Franciscus Patricius, Iordanus Brunus, Hieronymus Cardanus, Bernbardianus Tele ius: Μedici, Hieroumus Fracastorius, Ioannes Fernelius, Andreas Vestalius, Cassar Peucerus, Franciscus Vallesus, Ianus Cornarius, Leonardus Fuchsius, Ssmphorianus Campegius, Ioannes Ruessius, Realitas Columbus, Petrus Andreas Matthiolus, Iacobus Bisius, Guillelmus Rondeletius, Iacobus. Theo, l) De huius vita et seriptis vid. Acta Philos
T. III. p. 766. sqq. . ') Tale ingenium Anglia nee habuit unquam nec habitura est, inquit de Thoma Moro Era hi in Praef.
220쪽
Theodorus Tabernaemontanus, Thomas
sus, Theophrastus Paraceldus, Hierondimus
Mercurialis, Conradus Gesnerus, Ioannes Crato, Gabriel Fadopius, Ioannes merus, Theodorus Zuingerus: Mathematici, Nicolaus Opernicus, Orontius Finaeus, Tycho de Brabe, Christophorus Clauius: Iurisconsulti, binatricus Za ius, Andreas Alciatus, Francia sus Connanus, Andreas Tiraquesius, Franciscus Duarenus, Matthaeus Mesenbecius, Franciscus Balduinus, Philippus Decius, Ioachimus Hopperus, Antonius Contius, antonius Goueanus, Carolus Molinaeus, Francia sus Hottomannus, Iacobus Culaesus, meo Donesius, Barnabas Brisonius, Obertus Gia. phanius, Didacus Guarruvias, Ioannes Fiachartas, Ioannes Sichartas, Marcus Mantua Benauidius Hieroumus Schuyus, Henningus Goedenius, Ferdinandus VasqueZ, --rianus Socinus, Vilius Zuichemus, Petrus Gregorius Tholo anus, Laelius Taurelius, Ioannes Paulus Lancedotus. Adiungo his iureconsultis duos eruditissimos et clarissimos politicos, Hubertum Languetum et Augerium Gisonium Busbequium. Illud etiam peculiare habet hoc saeculum, quod eruditissimos. Produxit typographos, Robertum et Henria cum Stephanos, Ioannem Oporinum, Guilleiamum Morellam, Hieronymum Commelinum,