장음표시 사용
91쪽
γ' eas primo tempore rudiari α) scriptura e pressas fuisse, quam hodie. Facile etiam imtelligo, ab Aegyptiis literas accepisse per commercia Phoenices, ab his citu Graecos, a Graecis Latinos, a Latinis m) Germanos. Idque confirmat horum vocabulum sichressen, quod est factum e Latinorum scribo, uti hoc e
vIII. Qua re inducti initio a dextra scripserint homines versus sinistram, altioris est indagia
m Πι. 23. g. I8. et 2o. Aduersam tamen sententiam tue
tur Wolfius Biblioth. Idebr. T. II. p. 42I. R. - 1) Cadmum literas e Phoenice detulisse ad Grae- eos, constans apud veteres fama fuit. Vid. Herodotus lib. V. et Diogenes Laertius VII. 3o. Vid. et fior hierii Diff. de ortu literarum Graecarum et Latinarum, quae subnexa est Monte stonii Palaeographiae. Adde tabulam literarum harmonicam, in Gesueri opere de meis
linguae Hebr. exstantem p. 224. .
Germani sero scribendi artem didieerunt et exercuerunt, similes priscis Thracibus, de quorum α- γραμματί hoc est, scribendi imperitia, Aelianus Varius . lib. VIII. cap. 6. De Germanis vid. Conringius lib. .
de orig. tua . G I. cap. I. p. I. et eap. a. p. 3. itemquo Poecile mea T. I. p. 637. Contrarium quidem sibi pro- .hare videtur machterus in Glos lario Germ. p. 26o. extiteris duorum principitin Germanorum ad Imp. Tiberiumini Isis. Sed ut taceam, eos vel sacerdotis alicuius sui vel Romanorum hominum ministe io ea in re uti potuisse,neile concedo, illo ipso tempore a Romanis ad maiores nostros transiisse scribendi artem.
92쪽
nis. Mihi haec videtur fuisse eius moris origo. Ante scripturam literarum cum in usu esset scriptura numerorum, Ut g. V. monui, eum . in modum scribebant numeros, ut maioris numeri notam ponerent loco dextro, tanquam digniore, minorem loco sinistro tanquam inferiore. Superest haec scribendi ratio apud HebraeOS, e. g. Undecim. Hac igitur consuetudine recepta, primi literarum inuentores eodem ordine seribendas censuerunt literas.
Potest et haec fuisse eius rei occasio et causa. Cum ars pictoria dederit ansam inueniendae arti scriptoriae, pictores vero a dextra sinu strorsum pingere soleant, hinc facillime factum, ut ' etiam literarum pictura initio fieret sinistram versus. Cum vero expeditius esset, asinistra literas ducere versus deXtram, Graeci, gens peracuta, hanc stribendi I9 rationem veteri praetulerunt: quos secutae sunt uni- . Uersae nationes Occidentis, ad quas quippe a Graecis stribendi ars peruenerat.
l) Nam et Graeci antiquitus seribebant sinistrorsum. Vid. Marshamus Can. eison. laec. IX. p. I24. Idem fecerunt Etrusci. Vid. Acta e ud. I739. p. 3. Huc pertinet vetustissimoriim Graecorum scriptura βουτροφηδον dicta, de qua vid. Acta eruae I 22. p. s8. et Fabricius Biblioth. Graecae lib. I. cap. 27. 3. et 4. Huic Oppo nuntur duo illa scri hendi genera, quae πυργηδον et σπειρορηδον fieri dicebantur: de quibus vid. Croius Obs saer. eap. IX. P. TO. R.
93쪽
IX. Inuentas iam literas vetustissimi mortalium
inscripserunt foliis palmarum, et prius corticibus οὐ arborum et os saxis: hinc nolinteo, CD papyro, membranis cis Perga
menis, sim Vid. Fabricius lib. cit. cap. 3o. I. et IV. Sc Eger Var. opust. p. 13. Nostri quoque aevi Indos e palm ., Perere materiam librorum, testis est Tua stamus in Virdi. Xatierii lib. I l. cap. I. p. Io I. Thelienotus Itin. P. III. lib. 2. cap. I. et Berichi vir menserin Missis rim T. I.
n) Vnde nomen mansit librorum. Vid. Hieram mus Epist. 42. Curtius VIII. 9.is. Cassiodorus lib. XLepist. 38. Sic et nos Germani Buch voeamus ab arbore. Euche, cuius cortex ad inseribendum aptissinius. Viae et Lahontanus Itin. p. 399. Ο Notatu dignum, ab ipso Deo decalogum inscriptum fuisse tabulis lapideis. Hue pertinent priscis memoratae columnae inscriptae, e. g. Beli apud Aelim num XIII. 3. . α) Librorum vetustissimae aetatis linteorum mentio apud Liuium X. 38.' et Plinium XIII. II. p) Credere par est, ipsum Mosem suum Pentaleuis P . ebum inseripsisse papyro Aegyptiaeae. Ipse enim seri- here didicerat puer in Aegypto, usus illius regionis pa- syro. De hac papyro Plinius agit lib. XIII. cap. II: quem oeum emendat et illustrat IV. Scaliger in Variis opusculis p. I-sa. . Vid. et Acta eruae. I727. p. s34. Monte faleonii Di sputatio accurata de omnibus papyri generibus exstat in Tomo VI. Commentariorum Academiae Pari-
Ilingis Inscriptionum et elegantiorum literarum. Doctam quoque de papstro frutice Dissertationem Lipsiae nuper edidit D. God r. Vngerus. Obseruatu dignum, apud Graecos βίβλος, libri nomen, proprie et priinitiue significasse ponrum Aegraptiam Testis Lucanus lib. III. 22M
qὸ Vid. Hieroumus Epist. 43. Sidonii Apollinaris
94쪽
.menis, ου chartae: quas antiquitates persi quuntur Hermarinus Hugo, Iesulta, in libro h prima scribendi origine et omni literaria iantiquitate, Mabillanius 66 in opere de re diplomatica, Monte falconius in Palaeogr phia Graeca, aliique a Fabricis 6υ producti Biblio . antiquariae cap. XXI. g. 7. et Vbi
et Si inmachi aveo inscriptum fuisse membranae, distes ex illius lib. VIII. epist. i6. et lib. 9. epist. II. huius vero ex lib. IV. epist. 28. et 33. et 34. Scriptionem tamen in pessibus ouillis Pergamen) iam Herodotus comniemorauit lib. VI. - ν De vetustis chartae generibus Plinius agit lib. XIII. eap. Iz. De antiquitate hodiernae chartae, ex detritis pannis eonfectae, vid. Montes conius Palaeogr. Iib. I. cap. a. p. II. I8. R. et lib. IV. cap. 3. p. 278. Docet, iam decimo post Christum natum secuIo eam in usia fuisse; an et antea, ignorari. Cons. Acta Huae I M. P. Ioa; Fabri Lexicon v. ebana , Valesius ad Eusebii Hist. eecl. lib. VIII. eap. s. De S uensium papyro Vid. Iouνnal des Ravans Berotini a. I697. P. IS. o Et ex eo Stfluuius AEL liter. Fastic. I. cap. I.
ρὶ His addendus Prideaux Hist. Vet. Test. T. LIR. VII. p. 627. sqq. sedit. Gerara. qui breuis est, sedaeeuratus: docens etiam, Pergamenas membranas dudum
ante in usu fuisse, quam ita appellarentur. Adde item Io Cisisse, Angli, libellum de veterum stylo et pennis et papyro τ qui reeensetur in Dum. des Scau. T. Ias. P. 13o. sqq. Culmeti dissertationem de antiquitatibus scriptoriis nuper a Moshemio illustratant; D. Nie. Funerii librum de seriptura veterum, II 3. editum. TFO24 ann taliones ad Hugonis de scribendi origine librum a. I738. Tecusum valde contemnuntur in Biblioth. ras T. XXL
95쪽
et scriptores de atramentis nominat: quibus adde Regiomonti I7i3. editam D. Iaciuuandiu Dissertationem de atramento Hebraeorum. Maxime memoratu digna est Romanorum scribendi ratio, qui in cera literas fingebant Dis ferreo, osseo Vel eburneo, eoque inuerso scripta rursus delebant. Vid. Plautus Bacchid. IV. . G. sqq. et, qui hunc Plauti locum diligenter explanat, Ianus Dousa in Centurionatu lib. II. cap. 2 . Iidem tamen 'et in membrana scribebant, ac scripturam delebant spongia. Non est hic omittendamentio pennarum anserinarum, quibus nungvtimur scribentes: cuius artis auctor tam bene meritus est de humano genere, Vt anser Via deatur pro noctua appingendus esse Mineruae.
Elegans est hac de re meditatio Bierlingit in orctoni=m suo historico cap. III. sis p.
variis veterum modis scribendi scruptores laudat mimium et sialam annum locicit. Fabricius β. 9: quibus addo Struuium Ar litem isse. I. cap. I. ipsumque Fabricium
u De atramento quodam sympathetico et eius eonficiendi modo vid. Rigemus in Vita Lemnitu p. 7. sqq. Perbene quoque de scriptoriis antiquitatibus est meritus C. G Schmaretius, Pros. Altorfinus, in aliquot, Dissertationibus. Vid. SMeserus de stylo cap. I. β. r. Upylas Instit. pist. eap. I. et 4; Lactantius Symposii sui aenigmate prumo, et a me ibi annotata. IJ Suetonius in Augusto cap. 8s.
96쪽
. Biblioth. Graec. lib. I. cap. 27. g. 3. et q. Adde, qui de encauso Imperatorum agUnt, Pancia rosium lib. I. de reb. deperii. Cap. 2. Borremansium Var. Dct. cap. g. . Sam. SIockium et D Behmium, quorum ille I68O. hic IIII. singularem edidit de Imperatorio encausto Disputationem. Agit de eo etiam Adr. Steger sin libello de purpura p. 57. sqq. De tacΘ-
Crucier, Wittebergensis theologus. Is tantum valebat scribendi velocitate, ut ne unum quidem Verbulum contionatoris rapidam ac rapacem eius manum effugeret. Testis huius rei MFconius est Hist. Resorm. eap. I2. p. 67.
his verbis: Er kumeso hehendeschrethen das menu er Luthero in der Predigi oder Lection nachschrieri er keiuη mort versabe. Ad hoc seripturae miraculum illud adiungo, quod Hevr. SIephanus potuit in tenebris scribere, adeoque absque omni oculorum vis. Testis est ipsemet in Apologia pro Herodoto illa, quae praefixa est ipsius Herodoto Is84. edito p. 6I. De notis Tyronis et Senecae vid. Morbosius Polyhist. lit. lib. IV. cap. g. β. 4. et Fabricius Bibl. Lat. lib. II. cap. 9. β. T. p. 363. R. Senecam non esse auctorem istarum notarum, nec patrem ipsius, ipse nos docet Epist. 9o: uuid verborum notas, inquiens, quibus quamuis ciarata excipitur oratio ' Vili orum mancipiorum isa commenta sunt. Addo e Diogene Laertio lib. II. I. iam ante Socratis tempora Athenis fuisse usum harum nota.
De notariis veteris Ecclesiae agit uuenstedius Antiquit. Bibl. et eccles. cap. 2. num. 8. β. 6. p. Ia 9. sqq. et Sui- cerus Thes eccl. T. II. p. 43 i. et L. Christopb. Olerus
97쪽
notarii dicti, agit Lipsius Cent. I. ad B star ' epist.27 ; Sixtu s Senenises Bibliothecae sanciae lib. lII. p I7I. sqq. Qui describendis libris
nauabant operam, quique eos vendebant, i
brarii vocabantur, de quibus Mont a conius Palaeogrmib. I. cap 5 sqq. Lectu quoque digna est Schoetgenii Dissertatio. b) de obrariis et bibliopolis veterum, et ratae bochii Disputatio ob de scribis Romanorum.
Hebraicorum librariorum catalogum exhibet
fus Biblioth. Hebr. T. II. lib. III. Cap. 3. β 2. Librariorum quoddam genus erant antia quarii, qui antiquos describebant codices in hibliothecis, de quibus vid. Struvius Dissert: de iure bibliothecae cap. I. g. 22.23 24. Adde,
a Μedio amo etiam, qui monachorum sui mo- nasterii bibliothecae praeerat, vocabatur librarius. Eoisdem tempore bibliothecam appellabant librariam, Geta. i manice die Liberem Vid. Dufronii Glossarium v. lia. braria. b Lips i io. Idem eam auctiorem edidit se mone patrio 3. 2722. quae editio recensetur in Actis nud Suppl. T. VIII. p. so8. Adiicio de librariorum veterum diligentia locum Sidonii Apollinaris, lib. V. epist. Ig. memoriae prodenhis, libros nouiter descriptos consuesse ab erudito quopiam relegi et retractari, et quidem altero' contra legente illum codieem, e quo nouus erat descriptus. Mirus error, quo librarius quidam, Aemilius Probus, diu habitus fuit pro auctore Titarum excellentium imperatorum. Scilicet exemplaribus suis librarii solebant inomina sua modo praescribere, modo subieribere. e) Exstat in Fasciculo Dissertationuin Roterod mensi P. II. Pi 233. sqq.
98쪽
fuisse etiam librarias, hoc est, mulieres libris describendis operam nauantes. Certe Eusebius earum' meminit Lib. VI. Hist. eccl. cap. U. e Ac Diemudis, monialis Germanica saeculi /, undecimi, ob plurimos eleganti sua manu deis h scriptos libros maiorem in modum laudatur a Bern. Pezio in Praef. ad Tomum primum sui Thesauri Anecdotorum f. 37. p. 2O. R. XI. Vtebantur etiam prisci compendiis quibusdam scripturae. Ac de Hebraeorum quidem . abbreviaturis Buxtorsit liber exstat: cui sup-Plementa nuper adiecit Mosus in Bibliotheca
d) Hebraea. De Romanorum notis e
egit Valerius Probus, itemque Sertorius Vmo fatus, cuius opus Patauit anno 1672. in forma folii prodiit. . Singularis harum notarUm index . 'una CUm earum interpretatione adjectus est , Gruteriano Corpori discriptionum. De L tinis medii aeui abbreviaturis optime meriti sunt Hanouerae Baringius et inaltherus. 'De Graecorum librariorum abbreviaturis et figlis exponit Montefalconius Palaeogr. Graecae libro quinto toto. Exstat etiam Ioannis
Nicolai liber de Aglis veterum, anno II Lugduni l
ea Conf. Struuii Biblioth. numisui. eap. V. p. 2l7. R. Huc pertinet nummariae rei studiosorum conceritatio de CONOB. euius de abbreviaturae sensu mihi quoque nuper placuit meam publice exponere sente
99쪽
Lugduni in Batauia editus. De veterum criaticorum notis singularis uehenbachii Disser
tatio CD inserta est fasciculo g) Rotero
damensi. XII. De distinctionibus siue interpunctionibus veterum docte disputat Clericus artis Critia cae P. III. Seet. I. cap. IO; Stolbergius in Exercitationibus de disinctionibus, cumprimis
N. T. et Montefalconius lib. I. Palaeogr. Cap. . q. p. 3O. sqq. Est vero magnopere dolendum, Veteres grammaticos non etiam eXcogitasse . notam pronuntiationis emphaticae, Ut cognosceret lector, cui verbo accentus imponi debeat. Saepe enim fit, ut oratio sit obscura, quando pronuntiatur perperam 3 simul ac vero verbo emphatim suus imprimitur accentu evadat lucidissima. E. g. horum Christi ve
falsa pronuntiatio hanc peperit versionem: Iesbin ein guter Hirte. Debebat vero των ichimponi accentus: ICH, ich, fage ich, bin dervon den Propheten verkundine grasse Histe Israeli: ICH bins, und hein anderer. Similis locus est a. Paralip. XXXIII. : Tu Ierusalem soli Mein und keines andern Gottes Nabine fon eruilich. In meis enim debet
- D Addatur Rich. Simonius Bibl. erit. T. I. c. 23. Fabricius Bibl. Graec. lib. II. eap. z. β. IS. p. 274. Acta eruae Suppl. V. p. Is . sqq. g) P. II. p. 233. sqq. -
100쪽
acui pronuntiatior quod idem fieri oportet in . U. 7. meinen Nahmen. Faciendum idem a. Regum XXI . et ' Ita si Matth. XXVI. . 'Io. colloces aecentum, quod Vulgo sit, in patrauit, a Vero sensu aberres necesse est. Sic igitur legito: Nam opus bonum patrauit ergam Sensus enim hic est : Si opus bonum erga pauperes patratum censetis laude dignum, quanto laudabilius erit opus in ME, in ipsum Dei Filium, patratumi Pari modo in tertia Ciceronis contra Catilinam oratione, eiusque capite primo, haec verba: laboribus, consiliis, , periculis meis, accentum debent nancisci in . verbo ultimo. Est enim hic Cicero orator gloriosus, exultatque et triumpha ob insidias . Catilinae patefactas. Si igitur non intendatur et veluti acuatur pronuntiatio in Verbo meis, oratio fit languida simul et obscura. Intellia gere hinc licet causam, Cur interdum ea oratio, quam admirabundi accepimus nostris auribus, non habeat parem vim in animo alterius, qui eandem legit. Verbis scilicet suus accentus , , deest et sua quasi vita. Ac laetatus sum, cum ,' .. nuper
Aliud pronuntiationis emphaticaeyexemplum est in Orat. Ciceronis pro Archia cap. I. Si istin haea verba: non negligebantur, ita fuerunt ab oratore proniantiata , ut το non proferretur voce elatiori grauiori. que, suit litotes, significavitque Cicero, Romae tum vehementissime culta fuisse literarum studia. Sin ea verba simplici pronuntiatione effudit, contrarium signi. seauit, Romae videlicet non aeque acriter, ec in caete-