장음표시 사용
241쪽
Hinc gloriosa Laurentii victoria per orbem evulgata ubique celebrari a Patribus: & Ecclesiae, ut dixi, in ejus honorem passim erigi coeperunt. Unde Ambrosius Serm. I. Edit. Basileat illum
grano sinapis comparaus ait: Igitur Savdium Laurentium gravo Avapis pusumus comparare, qui diversiis attritur passonibus per totam Orbem gratiam meruit fui fragrare inar rit: qui antea consitutus in corpore erat Bumilis Quotus π vilis , posteaquam vexatus laceratas exustus es, universiis per totum Mundum Ecclesiis odor em Daenobilitatis infudit: & hoc quia graNum Hapis ut ante dixerat prima fronte Decie fui es parvum vile despectum non saporem praepans nos odorem circumfereus non iudicans suavitatem s at ubi teri caeperit, statim odorem tuum aerimonia exbibet, cibum flammei fa-poris exhalat, tanto fervoris calore fucceuditur ἡ ut mirum sit, in ιam 1 1ioolis grauis lautum Quem fuisse eouclusum . Idem legitur Serm. Olim 31. de Sanctis, nunc vero 87. in Append. Operum
S. Augustini. In hoc egregio inter Martyres Athleta paululum immorari pro dignitate censui. q. V. Mar res Massa Candida nuncupati.
I. π Nter Martyres, quos S. Cyprianus suis exhortationibus I sui mox secuturi agonis nuntios praerm sit ad Coelum , celChres illi stini, qui Ausa Candida nuncupantur. AEIUD inquit S. August. Serm. Io6. , quem in eorum natali habuit ob numeri multitudinem , Candida ob cause fulgorem . Quoad numerum plures quam centum & quinquaginta fuisse, idem Augustinus in Psalm. 49. asseverat: Trecentos vero fu i ste, plures cum Prudentio Hymno 13. asserunt ἡ Κ hos ex omni Natione sexu aetate Viris Feminis senioribus adolescentulis coaluisse censet Auctor Serm. as . positi in Appendice S. Augustini. Ideo autem vocari Caudidam , nedum ob causae suIgorem , ut se urit S. August. , quia gladio animadverti inerint, sed quia
in fornace ardentis calcis Martyrium consummarint, unde e Fum exusta corpora candida apparuerint. Ita ea prudenti O communiter . Gubernator enim instentem foveam faxis plenam julluacc Endi, ut ex eis igne recoctis calcem formaret , & erecto ibi Altari advocavit quotquot ibi erant Christianos, praecipiens eis , ut vel micam salis vel jecur suis in eo adolerent, aut in so- eam ardentem sese injicerent. Quo audito nihil cunctantes in ardentem foveam Omnes simul te projecerunt: atque ideo Massa
242쪽
UALERIANI PERsECUTIO. 2 a Candida dicti, quia eorum cineres calci permixti candidi sicut
calx apparuere . Rem ita describit Prudentius. Fama refert, foveam cauer in medio patere jugsam, Calce vaporifers 1lammos propὸ margines refertam.
Saxa recocta vomuut Quem , niveusquepulvis ardet, Urere tacta potens s re mortifer ex odore flatus . - . fAppositam memorant et Dam fovea stetisses mηπε, cLege sub hae, salis aut micam jecur aut fata luarorue
Gristicola, aut mediae sponte irruerent in ima foss Prosiluere alacres cursu rapido xl treceuti. Gurgite pulvareo mersos liquor aridus vora*it , Praecipitemque globas fundo tenus impii vit imo Corpora candor habe Pavdis vehit od superna. mentζt Candida massa dehine diei meruit per omne fectum- εII. Horum Martyrum triumphum Martyrologia celebrant: Carthaginense Kalendis Septembriss caetera vero a . Augusti risu nono Kalend. Septembris: inter quae Romanum haec habet a Carthagise Sanctorum trecentorum Marorum tempore Valeriatii π Satilem, qui inter alia supplicia , eum Praefer foruacem calcarriam accendi jussi et, ο is praefentia ejus prunas eum thure exbiberi, atque lilii dixisset: Eligite Θ duobus unam, aut ιbura super his car bovibus offerre γοω, aut in ealeem demergimini : Fide armati Coriflum Dei Filium conuerentes ictu rapidissimo fe injecerunt is Qvem , ct inter vaporem calcis tu pulverem faut redacti: ex quo cav-didatus. ille Beatorum Exereitus Massa Caudida meruit appellari.
His, praelatorum Martyrum passio Carthagine contigisse, videtur. Attamen S. Augustinus eos Uticae fui ste passos, indicat Serm. 3II., qui tertius est in natali S. Cypriani s ubi eos Γιice fem Mamam Candidam appellat: & ejus tempore fuisse Uticae BD silicam in eorum memoriam erectam , constat ex ejusdem Enar. in Psalm. I ., quam ad ejus Civitatis Plebem habuit Uticae in Basilica Massae Candidae. Et hoc probabilius videtur 3 in ea enim Urbe Proconsulem de Martyrum causis cognovisse certum est : si quidem Beatus Cyprianus paulo ante passionem suam quaesitus , ut illuc ad Proconsulem perduceretur, se abscondit , ne extra Civitatem longe a Plebe sibi commissa Martyrium suum expleret, ut testatur ipse Epist. 8s. Illic ergo Proconsul manens, cum ex variis Africae partibus & Carthagine etiam plures ad se Christianos adduci jussisset, eos qui Maila Candida dircti sunt, Martyrio affecit 24. Augusti . ut dictum est: quos paucos post dies passio Sancti Cypriani eodem anno ass. secuta
243쪽
o omnium Patrum ore celebratissimi, nostri non est Vitamae Gesta perextensum referre , sed solum in argumentu Christianae Veritatis ejus usque ad Martyrium constantiam exhibere, pauca tamen ex ejus ortu, conversione, & subinde ab eo gestis, intento praesenti inservientia colligemus. Cyprianus ergo Natione fuit Afer, & forte etiam Carthagine natus, dieente Pru-driatio Hym. ι 3. , quod ibi fuit passus ubi natus. Thascius etiam dicebatur & Caecilius; hoc tamen a Caecilio Presbytero, qui ejus conversionis auctor fuit, postea assumsit. Gregorius Naaianzenus orat. a 8. eum describit genere nobilem, imo Senat rii ordinis, divitiis affluentem, potentia conspicuum s Oratoriae ac bonarum artium studiis a juventute deditum facit Pontius in vita ipsius e religione tamen ab initio Paganus ἡ & ut aliqui putant, Magiae deditus fuit: quod tamen infra rejiciam.
II. Verum Gratia Dei, quae eum a vanitate ad Fidem, & ab erroribus ad veritatem trahere destinarat, opera Caecilii Pr sbyteri viri justi & aetate venerabilis usa est , a quo Christianae Fidei mysteriis imbutus baptigatus est anno ut putatur a Christo nato a 46. . Post Baptismum , imo & adhuc Catechumenus, hu mana sapientia statim rejecta, totum Divinarum Scripturarum studio se dedit, professus insuper continentiam, & distractis rebus suis omnem substantiam in pauperes erogans , idque teste Pontio adhuc Catechumenus; ut ante pene coeperit perfectus csse, quam disceret. Huic multum contulit praelaudatus Caecilius , de quo in Martyrol. 3. Iunii, quem Baronius ibi existimat fili ste Caecilium clarum Oratorem , Magistrum olim Diadumeni Cassiaris pueri laudat illi mi, de quo IElias Lampridius in Diadumeno : fuit enim Afer , rhetor, & optimis moribus imbutus . III. Tantam in se mutationem adna trans Cyprianus ipse fuse exaggerat Epist. a. ad Donatum , ubi expositis erroribus & seculi Vanitatibus, quibus antea tenebatur, subjungit: Hac egomet fe-pe mecum : nam ut ipse quamplurimis vita prioris erroribas implica-νus ιevebar , quibus exui meptis non crederem s sic Qitiis adhareutibus obseeuodaus eram, oe' desperatiove meliorum malis meis veluti
jam propriis ac vernaculis ad fovebam . Sed postquam undae genitalis ouxilis saperioris avi labe deteria tu expiatum pectus ac purum dinu- per
244쪽
VALERIANI PERSECUTIO. 22 per se tamen infudit, postquam eaelitus spiritu hau so in Novium me
Bominem nativitas fecunda reparavit s mirum in modum prativus eoinrmare se dubia , patere clausa , tacere teuebrosa s facultatem
dare quod prius difficile videbatur s geri posse quod impossibile put
batur : ut esset agnoscere terrenum fuisse, quod prius carualiter u tum delictis obnoxium vivieret, Dei esse coepisse, quod jam Spiritus Sauctus animaret. Seis ipse profecto π mecum pariter recognoscis , quid detraxerit nobis, quidve contulerit mors sa eriminum, vitta .irtutum . . . . Dei es , inquam , Dei omne quod possumus: inde .ivimus, iude poliemus ι inde sumto re vigore concepto , hie suae positi futurorum iudicia praenoscimus 3cc.
IV. Ad quantum doctrinae 8c Christianae virtutis gradumhrevi Cyprianus ascenderit, illud argumento est, quod adhuc Neophytus , & in Fide tempore novitius, judicio Dei & Populi postulatione ad munus Presbyteri. & subinde ad Episcopatus
dignitatem evectus fuit anno Christi a 48. , nimirum a sua cone versione vix elapso biennio . dum morte Donati Carthaginensis Sedes vacaret. Qua itum vero humilitas ejus restiterit, narrat Pontius in ejus Vita: Cum , inquit, tu deleetatio vem ejus o Bonorem totus Populus aspirante Domino prossiret, humiliter ille feee
sis: autiquroribus cedens , oe' indiguum se titulo tanti honoris exis maus, ut diguus metis si ret . maues euim diguus efficitur , qui quod meretur excusat .... Obsederat foras domus copiosa fraι eruitas, ct per omues avitus follicita casitas circuibat .... Erat Sidere cateros omnes fu*eusor anxio spiritu expectaνe venturum, cum gaudio nimio excipere venientem. Hoc modo nolens, sed Deo obed iens
Episcopatum suscepit: & quod observatione dignum est , paucos , qui ejus electioni se Opposuerunt, nedum malo animo non excepit, sed etiam postea amicissimos habuit, & inter familiares
suos, mirantibus multis , computavit.
V. Qualis vero in Episcopatu fuerit, prosequitur Pontius his verbis): Exinde quemadmodὰm se gesserit, quis referre sufficiat quae illi pietas ' qui vigor misericordia qsanta ρ censura quam fo-bria r Tautum Lanctitatis oe gratiae ex ejus ore iacebat, ut coufunde rei tu tueutium incutes . Gravis vultus oe laetus, nee severitas tripis, uec coisitas vimia , sed admixta utrimque temperies , ut esset ambigere , vereri yius an diligi mereretur : vis quod 9 vereri 9 diligi merebatur. Sed nee vultus dispar fuit d vultu: temperatus oe' ipse de medis et uou ilium superbia fecularis inflaverat , nec ιamev pror sus affectata peuuria tordidarat s quia σ ooe vesitus genus a ja cta π-tia miuiis uou es , quam Uentata taliter ambitiosa frugalitas. Ruis autem circa paveros Episcopus faceret, quos Catecbumenus dilige
245쪽
bat e . . . Cyprianum de suo talem accepit Cathedra , von feeit. His
boni Episcopi & Pastoris effigiem in Cypriano compendiose indicat Pontius. VI. Vix biennio durante pace rexerat Ecclesiam suam, ciun excitata anno aso. a Decio Persecutione, Domino sic disponente eique inspirante, Ecclesiam suam corpore sed non cura relinquere coactus est 3 licet enim absens, Zelo tamen & vigilantia Sregi suo semper praesens fuit: quod ostendunt Epistolae
ab eo in suo secessu scriptae. Pagani, ut eum comprehenderent, omnem diligentiam adhibuerunt, sed cum invenire non possent, eum publice proscripserunt. Dixi Cyprianum tunc secessisse, non quia animus ad Martyrium ei deesset, sed Deo ita volente , ut ad alia multa, ad quae illum elegerat agenda, reservaretur. Ita Pontius in ejus Vita: Fotuisset quidem tuuc pro velocitate, qua
semper omNia consecutus es, etiam inar rii circa eum debita corona
properare s maximi cum ex suffragiis saepὰ repetitis ad leonem postularetur : Nisister omnes Ordinςs gloriarum transeundum illi esset, oesie ad fumma veviendum i π nisi immineus rutva ope tam faecundi pectoris iurigeret . Finge enim tune illum Martyrii digvatiooetrauitatum i quis emolumentam gratia per Fidem pro eientis Ue deret 8 quis Virgines ad eongruentem pudicitiae dioiplinam se habitum favelimonia dignum velut fraenis quibusdam Letiiovis Dominica coerceret 8 2uis doceret paeniteutiam Lapsos, veritatem Haere
licos, Schismaticos unitatem , Alios Dei pacem O' Evangelieae precisiegem ' Fer quem Gentiles blasphemi repere si in se iis , quae nobis ingeruot, vincerentur Z A quo Christavi molliorii asterius eirea omissionem Dorum, aut quod magis est, Mei parvi Oris, consolareυ- ναν spe futurorum Unde sie misericordiam, aude patientiam diseeremus ὶ xuis livorem de oeyenata invidiae malignitate vertentem cedine remediisalutaris inbiberet Ruis Mar res tautos exhortatione Divitii sermonis erigeret e Ruis denique tot Confissores frontium notatorum fecunia infriptione signatos, o ad exemplam Marorii superstites reormatos lucentivio tubae caelestis animaret Benὰ benΘtuMc π verὰ spiritualiter contigit, quod Vir, necessarius tom multiso tam bonis rebus, a Mart)rii eo ummatione dilatus est . Haec
sunt, propter quae Deus Cypriani Martyrium ad aliud tempu dist ulit, quae postea egregie peregit, ut ejus Libros ac Epistola legenti constabit s quae si Martyrio praeventus fuisset , nox egi siet. VII. Anno igitur disi. , reddit aliqualiter a Paganis Ecclesiae pace , ut diu optaverat, S. Cyprianus Carthaginem post Pascha reversus oves su as , quas antea litteris, praesentia verbis
246쪽
UALERIANI PERSECUTIO. 23 I& factis consolatus est. Et opportune quidem , nam Ecclesiam illam Felicissimi & Novati schismate discissam, & insuper circa pacem Lapsis dandam discordem invenit. Coacto igitur Episcoporum Concilio disciplinam de Lapsis recipiendis statuit, & pro
unitate adeo strenue certavit , ut tandem extincto schismate,
Novato Felicissimo & Novatiano ejuratis, solum Cornelium verum & legitimum Episcopum Romanum Aseica recogia
VIII. Anno as a. iterum excitata fuit Persecutio, occasione cujus generalis indulgentia Lapsis a S. Cypriano concessa est. Sequenti autem anno a63. toto fere Imperio grassari pestis coepit: qua strage Carthaginem invadente , quo caritatis ardore pericli tantibus non solum Fidelibus sed etiam Ethnicis Cyprianus subveniret, enarrat Pontius dicens: Erupit posmodism lues dira,
s detestabilis morbi .asitas nimia, iuuumeros per diem Fopulosis sua quemque Sede abrupto impetu rapiens, contiouatas per ordinem domos Vulgi tremeutis iv.ast. Horrere omnes, fugere, vitare contagium s exponere suos impie : quasi eum illo peste morituro , etiam mortem ipsam aliquis posset exeludere. Pacebant interim in t ta Civitate sos. Iam corpora sed cadavera plurimorum, oemifericordiam tu se transeuntium tontemplatione sortis mutua flagitabant. Nemo respexit aliud , praeterquam lucra crudelia s semo recordatione similis evieutus trepidavit s nemo fecit alteri , quod sibi seri
Inde subjiciens , quid in tanta rerum calamitate egerit Samcti Pontificis pietas : Aggregatam, inquit, primo tu uuo loco A bem de minerreordια bonis iustituit, docens Divina Lectionis exemplis , quantum ad promereudam Deum prosimi ossicia pietatis . Tunc deinde subjungit, non esse mirabile, si nostros tantum debito caritatis Obsoquio foveremus: eum perfetiam posse eri , qui plus aliquid Publieauo Oel Et ut eo fecerit . Alia multa ex ardore caritatis protulit ἡ de quibus Boe tantum dix/sse fatis es c ait Pontius in, quisu si illa
Geutiles pro rostras audire potuissent, forsitav flatim credereut . . . . Distributa faut ergo continuo pro qualitate Bominum atque ordinum ministeνia :.mulii qui angustά paupertatis bellericia sumtus exist-
non solum ad domesticos Fideli in hoc Tobiae pietatem superantes , qui necatos & projectos sui tantum generis colligebat s litautem non suae Fidei tantum hominibus, sed & Infidelibus ac inimicis eadem pietatis ossicia adhortante Cypriano praestabast. Oui proinde hoc tempore Librum .e Mortalitate creditur coarseripuise. IX. Ve-
247쪽
IX. Vertim tot egregia S. Cypriani omnigenae virtutis opera cuiquam videri poterit aliquatenus obscurasse Controversia circa annum as6. exorta de Haereticis baptiZandis s in qua pro parte amrmante plus aequo visus est Cyprianus excessisse adversus Stephanum Romanum Pontificem pro negativa statuentem: sed praeter ea quae dixi In Cypriani excusationem to m. I 3.Theolog. Tract. de Bapt. qu. 4. dub. 3. , non inficiabor, Cyprianum& Stephanum de hoc servi de invicem pugnasse, pugna tamen intellectuum & opinionum fuit, non voluntatum , quae caritatis unitatem servavit. Tria Africana Concilia pro se Cyprianus opponebat, & Sacram Scripturam pro se stare existimabat: Stephanus autem Traditionem consuetudine roboratam reponebat. Cyprianus Stephani personae acrius in eum ac suae opinionis fautores invehenti , quam suae Cathedrae auctoritati resistebat, a qua numquam se sejunxit: errorem tuebatur quidem, sed quem
talem nondum agnoscebat, nec ideo caritatem amisit.
X. Caeterum saltem mortuo Stephano disputationis servor sopitus fuit: cui multum profuit S. Dionysius Alexandrinus, qui etiam vivente Stephano pro pace Ecclesiae egregiam navavit operam . De facto enim Sixtus Stephani successor nullam de hac quaestione litem movit, & cum eo Cyprianum fuisse caritate conjunctum,ostendit ipse Epist. 8a.,ubi ejus Martyrium celebrais aitque a nuntiis , quos Romam miserat ut exploratam veritatem haberet, de gravissima Persecutione ibi furente & Sixti Papae Martyrio se factum fuisse certiorem: quae sane omnia probant , inter utramque Ecclesiam Romanam & Africanam tunc magnam communicationem intercessisse. Quod confirmat Paci nus Barcinonensis Antistes Epist. a. ad Sympronianum, ubi Beati Cypriani mortem laudans: Curianas, inquit, in coocordia omNium, tu pace communi, tu Confessorum grege passur es. Et S. Augustinus Serm. 3Ia. ait: E feruis in Melesia Catholica lauti honoris celsitudinem meruit Cyprianus , cujus concordissimum uiu culum tanta Bumilitate servavit. Scio quidEm, eundem S. Augu
stinum aliquando fluctuasse L. a. de Bapt. cap. . an Cyprianus errorem suum retractarit: sed humilitas, quae ipsum in concor diae vinculo perpetuo servavit, indicat, eum sicut&caeteros Africanos Episcopos huic veritati, de qua nullam amplius mOVerunt quisionem, sensim acquievisse, & solos postea Donatistas in eam insurrexisse.
Annus igitur as . ad diem so. Augusti perductus fuerat s cum
Valeriano quarto & Gallieno tertio Consulibus, coram Aspasio
248쪽
VALERIANi PERSECUTIO . 233 Paterno Africae Proconsule Carthagine adductus Cyprianus,
Proconsule sibi dicente, se litteras Imperatorum tenere, quibus qui Romanam Religionem non colunt ad Romanas caeremonias transire jubentur , respondit: risianus fum 9 Episcopus. Nullos alios Deos novi , nisi auum 9 verum Deum , qui fecit Caelum
terram , mare, o quae ju ut tu eis o mula . Huic Deo vos Chri silaui defervimus ι have deprecamur diebus ac noctibus pro nobiser pro omuibus homi uibus 9 pro incolumitate ipsorum Imperato
rum . Cumque in hac consessione perseveraret , Paternus ei dixit: Poteris ergo secundum praeceptum Valeriani & Gallieni exul ad Urbem Curubitanam proficisci: cui Cyprianus: Princiscor, inquit, quia vero Paternus ab ipso scire volebat, quinam in ea Civitate essent Presbyteri, Cyprianus constanter respondit , sibi non licere quemquam offerre , sicut nec cuique offerre seipsum s ipse perquireret, &perquisiit os inveniret. A me ei invenientur, ait Proco usui : & adjecit: praeceperunt etiam , ne tu aliquibus locis conciliabula fiant, nec coemeteria ingrediantur ,.si quis non observaverit, capite plectetur: cui Cyprianus.1 ac , inquit, quod tibi praeceptam es.
XII. Missus est igitur S. Episcopus Curubin in exilium , locum in Peninsula Minoris Africae Septemtrionali, aeris quidem non injucundi, desertum tamen & solitudini aptum teste Pontio ejus Diacono , qui ei comes in exilio fuit ubi tamen nil ei deerat, caritate Fidelium ibi existente , & Carthaginensium
quoque eum frequenter invisentium . Pervenit Curubin die 13. vel I4. Septembris anno nimirum ante Martyrium , de quo prima nocte hac visione certior a Deo factus fuit. Hanc ex ejus ore auditam ita refert Pontius : Eo die quo primum in exilii loco mans Dus nam σ me inter domesticos comites dignatio caritatis ejus d legerat exulem voluntarium , quod utinam ct in passione licuisset e Cpparuit mibi , tuquit, nondum somni quiete sopito Pueevis ultra
modum eNormis 3 qui cum me quasi ad Praetorium duceret, videbar mihi Tribunali sedentis tum Proconsulis admoveri. Is at in me re Dexit, auuotare satim eoepit in tabula sententiam , quam που sciebam ; nihil enim de me solita interrogatione quaesierat: sed enim Fu- venis, qui a tergo ejus stabat,ad nn dum curiosus legit quidquid fueras
adnotatum. Et quia inde verbis proferre non poterat, nutu declara te movsravit, quid tu litteris tabulae illius haberetur , manu evim
expansa ct complanata ad Datae modum , ictum solitae animadviersis-nis imitatus: quod volebat intelligi, adinstar liquidi fermonis empressit. Iutellexi senteutium passionis futuram : rogare tame u coepis petere continuό, uι dilatio mihi mel unius diei prorogaretur , do-
249쪽
nec res meas legitima ordinatione dispo verem. Et cum pretes frequenter iterassem , rursὰs in tabala coeperat nescio quid aduolare. Seusitamen de vallus ferenitale Υudicis mentem quasi Μηε petitione commotam : sed γ ille Fuveuis, qui jamdudum de passionis juditio
gestu potius qu4m fermove prodiderat, clandesino itidem natu eon-c am dilatio vem, quae tu crastinam petebatur, contortis post invicem
digitis signi care properavit. Hucusque ex ore Cypriani Pontius . Qui tamen addit, quod hic dies, quem pro dilatione petebat , significabat annum , quo ille post visionem acturus in .seculo fuerat s nam eo die post exactum annum coronatus est , quo hoc illi ante annum fuerat ostensum: cum saepe in promistioni-hus futurorum dies pro anno usurpetur. Dilatio autem , quam Vir Sanctus petebat, non alium finem respiciebat, quam ut posset de rebus Ecclesi .e sua: & pauperum cura disponere. XIII. Et sane eo anno multa contigerunt, quae ejus pro Videntia & Zelo indiguerunt. Eo enim anno per omnes Africa partes recruduit Perlectitio , publica autem confessio, quam ipse Coram Proco iam te fecerat, veluti tuba non solos Episcopos
Presbyteros & Diaconos sed etiam Laicorum multitudinem ad praui audiam fortiter pro Christo excitavit: quos proinde suis Epistolis animabat . Ex Episcopis emicuere Nemesianus , Felix, Lucius , alter Felix , Litteus , Polyanus, Victor, Jader, 8c Dativus. Quarum autem Urbium fuerint Episcopi, colligi potest ex Aciis Concilii Carthaginensis sub Cypriano cui interfuerunt:& licet una cum ipso in sententiam de Haereticorum Baptismate adversus Stephanum iverint, tamen sicut ille, ita 8c isti nunquam se a Catholica unitate 8c caritate diviserunt. Hi ergo carceri traditi, ac deinde fustibus caesi, ad metalla damnati fuerunt: quos magna Populi multitudo ad carceres Sc metalla secuta est , nesciens a suis Pastoribus separari.
Horum memoriam celebrat die ro. Septembris Martyrol. Rom. his verbis : Iu se rica natalis Gueioram Episcoporum Nem vivi, Felicis, Lucii , alterius item Felicis, Littet, Polyavi, Victoris, Paderis, Diaeivi , π aliorum , qui sub Valeria uo Galileia o , exurgente Persecatiouis rabie , ad primam eo essionis Gripi eoustantiam graviter fasibus caesi, delude compedibus vincti, O ad fodienda metalla deputati , gloriosae eonfessiouis agonem eousumma
runt. Ad hos S. Cyprianus e suo exilio scripsit Epistolam 77., qua comprehendit etiam alios Presbyteros Diaconos & Fratres caeteros in metallo constitutos Martyres Dei Patris Omnipotentis & Iesu Christi Domini R Dei. In ea exprimit desiiderium sutim veniendi ad cos amplectendos, sed cum corpore venire
250쪽
UA LERi AhI PERsECUTIO . 233 non detur, se tamen dilectione & spiritu praesentem fieri coim
testatur. Gratulatur, multos ex eis Martyrio jam fuisse coronatos , Sc eorum qui supererant in perferendis vinculis aliisque laboribus constantiam laudat, promittens eos cito a poenis ad coelestia gaudia venturos. Nec solum uerbis eos corroborat,
sed eleemosynis per Herennianum Subdiaconum & Lucanum& Maximum fratres,eorum iudi gentiis subvenit,de quo Epist. 8o. ei gratias agunt, XIV. Cypriano rescripserunt Nemesianus, Dativus, Felix,& Victor Epist. 78. ,& Lucius nomine omnium Epist. 79. Scripsit etiam Cyprianus ad Rogati anum Juniorem & caeteros Conses res in carcere constitutos Epist. 8 I. s qua Rogati anum & caeteros collegas consolatur, & exemplo Rogat iani senioris , & Felicissimi Martyris animos illis addit. Hunc Felicissimum quietum& sobrium appellat ad distinctionem alterius Felicii simi inquieti& schismatici Novati partes secuti, de quo Epist. 38. 39. 4O. 42.& ss. . Hoc ultimo sui exilii dc vitae anno Librum de Exhortatione ad Martyrium perfeciste S. Cyprianus creditur. Id tamen certum est, eum in nullo defuisse, quod Zelus & caritas erga omnes ab eo postularet. XV. Interea dum S. Cyprianus Cur ubi moraretur, & annus dilationis promissae jam ad finem inclinaret, Galerius Maximus Paterno in Proconsulatu successerat anno a s 8., & S. Cypriano ab exilio Carthaginem reversus in hortis suis , sorte ibi relegatus , detinebatur. Mense igitur ejusdem anni Augusti propinquante , ferociores litterae contra Christianos Roma ab Imperatoribus in Africam pervenerunt, de quibus certior factus fuit Cyprianus, sicut& de Martyrio Sixti, ut ex Epistola 8 a. ejusdem ad Successum apparet. Has Galerius Proconsul cum Uticae
maneret accepit, in quarum executionem tercenti Martyres
dicti Massa Candida, de quibus supra, post medium Augusti
ibidem coronati int. Post haec Proconsul de Cypriano sollicitus, sperans eo sublato caeteros facile subigendos, satellites misit, qui eum Uticam ad se perducerent: quod cum Cyprianus praescivi mei, amicorum hortatu ab hortis secedens, in abditi re loco se occultavit, donec Proconsul Carthaginem veniret. XVI. Ne tamen quis suspicetur, Virum, qui tot adhortat sonibus alios ad Martyrium excitaverat, modo formidine aut m tu latebras quaesiisse s noverit, Cyprianum id egisse, non ut illud declinaret, quod imo summis votis exoptabat, sed ut illud gloriosius & solemnius consummaret Carthagine toto grege suo spectante . Ita ipsemet Epist. 83. protestatur his verbis: Cum