장음표시 사용
471쪽
si Vir ex emptione munerIs publici debeat ipsi
Vcnditori tantum, inde mulierem pro parte non posse conveniri, nota res est. I 3. Sequuntur modi, quibus futur Societas
coii jugalis; qui primo sunt iidem, quibus solvitur
matrimonium, Mota & Divoriium ex adulterio, vel malitiosa desertione. Quin re separationestori ac mensae, quoniam haec Societas ad cohabitationem spe fiat,& quae cum hac est conjuncta.
mutuam operam industriamque conjuguin, ut frequenti auctoritate probat Sandius lib. a. tu. s. def . Ex qua ratione colligitur, reditus communium honorum. qui fine labore operaque conjugum proveniunt. nihilominus esse communicanis
dos, ut idem judicatum reseri in fine ae de . quod verum esse queat in casu ibi tractato, quando post
mortem alterius communi Dividundo ceriatur.
Nam si consistente vinculo conjugii. mulier, quae sine causa secessit. reditus bonorum suorum petat, maritus oblata aequabilis cohabitationis copia, hanc petitionem refellere potest, ac ita saepius in Senatu decretum fuisse memini. etiam cum mulier praegnans peteret sumptus puerperii; Causa cognita cum de ratione distidii latis gravi non liqueret, ossicii potius admonitan reditus ad lares mariti injunctus est. Hoc e contra facile conceditur, ii conjux alterius intolerabili saevitia vel contumacia justam secedendi causam habeat. quia tum per ipsum non stat, quo minus industria mutua continuetur ; huic communes acquaestus non esse denegando ut ibidem Sandius vers. In eo igitur vertebatur quaestis. Plane. si a Iudice prosata, vel decreta sit bonorum separatio, iam utrimque cessare Communionem. indubitatum est; nisi quatenus eodem decreto, modus, ut fit, huic rei sit impositus, quomodo partem redituum e bonis uxoris locupletis, memini marito adissignatam, vel uxori ninnstruum a marito pro renata. suisse praescriptum.
Sed Mors alterius conjugis habet stequentissi-inam quaestionis dissicultatem, de rebus post obitum primi defuncti quaesitis. Et quidem de jure
Civili decisa res est. Societatem morte finiri. ut nee pactio valeat in contrarium. l. Adeo v. h. t. v.
hi sola uectigalium societas excieitur; Proinde si
de matrimoniali Societate non sit diversa u1u tudo. standum est, ct stamus in Frisia. Jure Communi . ut morte conjugis alterutrius Societas abisse isse finiatu Sand. d. lib. a. tit. s. def. s. Nisi quod
ea, quae ex re communi quaesita uec in eandem exispenta sunt, non actione Pro Socio, quia α bacte. nus finita est Societas, sed iudicio Communi dividundo peti possunt. l. θ. I. post mortems. Us. F.
h. t. Quaecunque igitur luperstes conjux non modo ex ultimis voluntatibus re donationibus. sed etiam ex negotiationibus,munere publico, privatave industria lucratur. ea sibi soli habet, nec cum liberis communieantur. Hoe ita satis quam,de
jure cereum ; sed in facto multa dissicultas occurrit, si post aliquamdiu alterius e conjugibus mortem instituenda sit divisio.nec inventarium statima morte factum reperiatur, saepe nec in principio matrimonii, quo nihil apud nos frequentius. Cerie cum non jus eo casu, sed probatio deficiat, si saltem per testes aut instrumenta, quid singuli conjuges initio vel sine matrimonii habuerint.
demonstrari nequeat. non datur alius exitus, quam ut omnia sint communia; nisi quatenus.inquam, aliunde secus probari possit. Ergo bona.
de quibus sciri potest . quod ante vel post matrimonium comparata fuerint, sunt ejus, a quo acquisita suerunt: Idem ex datis.ut loquuntur. Ob
ligationum colligitur . nisi probetur. quod de
communi pecunia post matrimonium elocatae sint; quemadmodum contra. si constante matriis monio sint datae, statuuntur esse commenes, ut
saepe judicatum a Curia. quorum aliqua notat D.
Saehma in not. m. ad Stal. I. r. iv.f. an. I. causa
Geri ratis contra Nolp e Iaristia ute feriasO.S.I6as. Tametsi praesumptio non desit, quod de pecunia, quae fuit alterius propria. sint elocatae obligationes: Id enim probari, non presumi debet. Positio iuris persecti, quod consante matrimonio emptum aut contractum id ipse jure communesti non potest aboleri per diveriam praesumptionem S probabilitatem; etsi sorte probetur, alterum e conjugibus aliquandiu ante matrimonium inis ehoatum. habuisse pecunias aut obligationes. de quibus alias quid factum sit, non constet. ideO-que praesumendum videatur. ex illis pecuniis eminias res. aut obligationes tempore matrimonii inde esse contractas. vel permutatas; Cum enim
variis modis fieri possit, ut id aliter se habeat, nihil inde certi potest constitui, ad tollendam hane thesin: Quicquid tempore matrimonii acquisitum est, sit commune. Sic arbitrati sumus. D.
Philippus MATTHEUS. Medicinae Prosessor
nunc Honorarius& Frisiae Achiater.& ego, tum Ex - Rector hujus Academiae. Commissarii Senatus ad hereditatem Viri Cl. Ioachimi FREN-ZELII. in Rectoratu defuncti anno I609. Uxor superites suorim bouorum, quae ad virum intu
472쪽
lisset, inventarium habebat; de mariti bonis nihil extabat: Plures erant obligationes tempore matrimonii scriptae, quam ut credibile esset, e tu. cro matrimonii, quod pauculis annis constiterat, esse prosectas: constabat etiam . ante matrimonium habuisse Virum obligationes. quae modo non extabant, ut veri limillimum esset ex earum pecuniis exactis novas obligationes suisse com- politas: Erant conjecturae non infallibilis consequentiae; Proinde cum heredes Freneeliani &uxor inter se non convenirent, aliter a nobis
constitui non potuit, quam ut pro bonis propriis uxoris haberetur, quod erat in ejus inventario;
pro bonis mariti propriis, quicquid per testes.
aut ex datis instrumentorum, eum ante matrimonium habuisse constabat; reliqua pro communibus habita & aequis partibus divi sa suerunt. Quaesitum est de debitis, quae maritus habuerat
ante matrimonium. α quae finito matrimonio reperta erant cancellatu, sine nota temporis factae solutionis. Judicatum est. ab eodem videri soluta. qui contraxerat; uxorem aut ejus heredes petitores, probare debere, suo tempore solutionem esse fictam. Idemque juris eii de nominibus talendarii, seu Codicis mercatorii, quae
contracta sunt ante matrimonium, et finito matrimonio deleta proseruntur. sine probatione quando deleta & soluta sint, judicantur ad eum solum pertinere, cui us erat liber Rationum & qui
nomina crediderat. nisi conjux. qui deinceps in societatem venerat, secus probaret. Ita Curiae Nostrae visum in causa L. S. contra Doctorem P. I. cum sociis, anteferias natalitias riso. Haec quidem ita de aequisitione rerum dubia inter statum antecedentem S durautem matrimonii. De rebus post matrimonium ante Divisionem quaesitis pressius paulo dicendum. Quando finita est alterius morte Societas, acquisita deinceps fiunt Superstitis indistincte, per d. L . s
8. s.f. h. t. salvis reditibus bonorum Communium,quos cedere communioni, superius dictum
est. Et quidem si inventarium post alterius obiis tum fit saetium, res expedita est: Inventario non facto, aliunde probari debet, quid quantumque post matrimonium contractum sit acquisitum; de quo id non probatur, hoc pro communi h
bendum, aut si res emptae sint, pretium a Communione profectuin videtur; nisi quatenus constet, hoe ei iam post alterius mortem fuisse quaesitum. Ob hanc incertitudinem evitandam, multis gentibus placuit, Inventaria non Leto,Socie-
tatem inter superstitem dc defuncti heredes censeri continuatam : Ideoque bona a Sit perstite quaesita, cum heredibus defuncti esse communicanda, ut multis auctoribus probat Sandius lib. a.
rit. s. des '. Quibusdam specialiter ita placuit
in savorem liberorum, de quo Groenen egius ad s. h. t. Quin latius adhuc patet, quod Grotius a. Introd. e. r. in M. tradit, si viduus aut vidua,liberos habens maneat in communibus bonis
non distineto, Inventarium sit sactum, an secus, quicquid alterutri deinceps accedit, pro dimidia parte liberis acquiritur, ne hereditatibus quidem exceptis supposita Societate Conjugum universali, qualis est in Hollandia, sed eodem tempore
liberos de aere alieno non teneri. Excipit Grinne- .egius ad ae locum Legitimam liberorum, ex qua superstes Parens nihil aequirat, imo ad s. d. h. t. aicta Grotii de certis tantum Hollandiae Statutis municipalibus Obtinere monet; In universa provincia negat eiusmodi Consuetudinem extare; quin lino propter non consectum Inventarium conjugalem bonorum Societatem nullatenus continuatam videri. probat ex 1ententia Curiae
Hollandieae & eonsilii DC. Batavorum, pari. I.
cons tos. spart. 3. cons. N 7LPraeterea. finitur haec Societas Pacto, durante matrimonio inito, nam quod ante fit, hoc non finire. sed excludere Societatem, manifestum est; Sed de Pacto illo constante matrimonio inito. diactum obiter Apra. D. Sachma ad art. l. notat, conflante matrimonio renunciationein lucrorum acquirendorum fieri posse,non item aequisitorum, ac ita iudicatum refert in causa, Doed μυ- rema contra Ilaiae Doudies, anno ιεια quod serri potest,si non lit evidens inaeqitalitas expectationis lucri futuri: Alioqui rectius,quod novissime Curiae placuisse diximus, este putem, ejusmodi renunciationes in fraudem Legis esse. vetantis omnia,quibus ullo modo fieri possit. ut conjuges a se invicem spolientur, & venalicia fiant matriis monia, I. . l. .es tot. tu. de Donat. int. Vir. π ux. Nec adeo dubium est, quin haec sit Societas do. nationis causa inita, quae prohiberiir in Isa. g. A inter. 24. eod. rit. Sic etiam quod de Societate Omnium bonorum, non modo redituum, sed re rerum ipsarum, quae inter virum & uxorem per annos 4o. durasse, legitur in I. 1ε. g. vlt. de Alim. legat. accipiendum. Ualet in p. dii et primis nuptialibus constituta simpliciter: postea quoque, si alter inde non locupletetur, quod in donationis incidit ibe cunea d. l. II. s. a 4. Ergo Nigrina ,
473쪽
grina, de qua Martialis i. q. epigram. intemptiali conventione cum marito elusmodi contraxit societatem; nec enim contracto matrimonio,
eum Virum liqueat inde fuisse locupletatum, ob rationem praedictam, effectiun iuris habere potuisset . quod tantopere laudat in illa Martialis. Te Patrior miseere juvat eum conjuge. Census, Gaudentem socio participemque vino. Fructuinque illud cum Evadnes & Alcestis, quae
pro Viris mortem oppetiere, comparat exempli addens: Tu melius certe meruisti pignore vitae, Ut tibi non effer morteprobanita amor. Denique & haec in fine conjugii usu venit o servare, Communionem non censeri fuisse inchoatam a conventione matrimonii persecta. sed a cohabitatione; in quo omnes consentiunt; Est enim societas collaborationis ut bene Robertus d. decis id est vere κοινοπραFot, licui modo com probatum est. Quid si convenerit, ut inulier Quartam, non dimidiam acquaestuum partem haberet, an dein, matrimonio per aliquot annos continuato, ad aequam ct legibus convenientem
Societatem admitti potest ' Non posse, judicavit
Senatus Parisiorum, teste Annaeo Roberto l. 4. Rem uic. cap. . qui rationes in utramque partem
profert; Sed peremptoria haec est. Quod etiam illa species Societatis eum donandi animo sit; Ius
enim ex Lege,Pacto dotali sublatum, ejusque restitutio liberalitas erat. Denique non semper ubi Cura maritalis fini. tur, Societas etiam conjugalis accipit finem; non utique si Vir suriosus fiat, quia matrimonium alterius furore conjugis non finiri, graviter docet JCtus in LSi cum duobus. 22. s.s maritus Τ.Solur. matrim. Ergo nec prodigentia mariti &iuterdictione honorum,quamdiu cohabitatio continuatur: Et si effectus Societatis his casibus imminui non est negandum; Nec enim ex actis & contractibus furiosi prodigi ve Conjugis, alter, ut ex lege societatis oportet, obligatur, cum ipsuiu amplius contrahentem non obligari, manifestum sit.
I. Reeensio s remissio ad Partem primam. II. De consensi tractum temporis habente, is de venditione, quae fit inscriptis; ubi sintentia l. II. C. de fid. instrum. declaratur; III. Deum v- temporum conciliatur. IV. Aliud exemplum consenssus tractum temporis habentis controversim. I . De pretio, s qui juris,si res specunia Ismul detur: rem potius, quam verba nectari. VI. De pretio minuendo vel augendo, rintione minoris aut majoris quantitatis, quam dictum erat. VII. quid juris circapactum metiendi agros. VIII. De reis bur vendis obibitis. IX. De ter Ionis, quibus emere, vendere licet, aut secus. X. De Paeto Constituti in emptione venditione. XI. De pacto reservati Dominii.
Si quis roget, cur Titulus de emptione venditione . qui usu & dignitate est ante Manda. tum ac Societatem, ἐκ qui in Institutionibus Primo loco fuit tractatus, heic illos sequatur; si ratio certa constitit nostris. haec fuisse videtur, ut accessorii tituli. qui Emptionem venditionem numero sequuntur. huic immediate subjungi
possent, cum usque post omnes illos rejicere Mandatum S Societatem, minus allium videretur. Habet hic titulus partes, ut inaleat Rubrica, tres, Primam de Contrahenda emptione. Alteram de Pactis inter Emptorem & Venditorem compositis. Tertiam de rebus, quae venire non possunt. Λrticulum primum habuimus ad tit. Ins.de empl. vendit. ubi tria, quae vulgo dicuntur, hujus contractus substantialis, Consen1us, Mera & Pretium,exponuntur. Dicta,quod nusquam iacimus. heic non repetemus. a. Sed quaedain ad Consensum, qui tractum temporis habet, spectantia collocabimus. Tractum temporis habet Consensus variis casibus; Primus & notissimus est, si convenerit, ut in in-srumentum recipiantur, tunc enim prius non est persecta venditio, sed partibus poenitere licet. quamdiu instrumenta non fuerint perscripta atquesubscripta. per L h.t. s l. m. C. destri Instrum. quod jam attigimus in praesta. ad praedict. tu. Inst. Sed usus negotii pressius hele loci conside.
474쪽
eandus est,quod laturum diximus adiit.de Trans-- u. xpag. 6 a. Naira verba d. l. 17. C. de me instrum. talia sitiat, ut comparata videri pollint ad omnes contractus subvertendos. Vix enim ulla unquam venditio majoris momenti celebratur, quin partes ejus animi sint, ut in infrumentum recipiatur. id etiam plerumque exprimitur; nec raro plures dies, hebdomadae, men1es luterce.
dunt . antequam substribatur; si tantisper lierat poenitere & ante subscriptionem recedere a Contractu , nimis magna si ruges fiet in observa litia commerciorum. Diximus in citato ad tu. de Transae L loco, id esse intelligendum, quatenus partesisum consensum a scribturasuspendissent. Λt quia Constitutionis laudatae verbis illa limitatio non conti uetur. vix satis congruere videtur, res paulo clarius demonstretur.
3. Verba Iustiniani in ae l. ε7. Contractus venditionum T c. quas in Scriptisfieri placuit. Transactiomm etiam, quas in instrumento recipi convenit, non aliter vires habere sancimus . nisi instrumenta in mundum recepta, subseriptionibus-quepartium confirmata, s si per tabellionem conseribantur, etiam ab is completa, tam remo a partibus abstula sint, ut nulli liceat, priusquam fac ita praecesserint. vel Utaeda onyeripta. fluet literas unius partis Dei ambarum habeato aliquod jus bi ex eodem contractu vel transactione vis. dieare : adeo ut nec illud in ejusmodi Venditionibus liceat dicere . quod pretis flatuto nece stas venditori imponatur, vel contractum Venditionis perseere, vel id quod emptoris interes, ei persolvere. Quid ergo Fiat venditio, partes de conditionibus plene convenerint. eas scheda complexi sint, subscripserint, provisisnaliter ut vulgo, hac lege. ut notariale instrumentiun inde conficiatur idque absolvatur: Licitumne erit, omni tempore, quod perfectionem illius instrumenti notaria. sis praecedit, poenitere 3 Ex his quidem verbis ita videtur; sed obstat publicae utilitatis ratio, & evidens contractuum subversio. Mornacius ad LI. 7. Agitatum via Frusi inquit, utrum conventioneIubscripta a partibus, qua cautum es. ut insertimentum a Tabellione conscriberenia paeni tere interim aherutri liceat. antequam adeaIur Tabellio, qui infrumentum consciat. Pronun
ciatum vero semper es ex Baldi ad h. l. finientia,
convention scit ratam se er haberi, parereque actionem. Pactum enim quodlibet. ait ille, contractus est. Ita obtinui anno syn. adversus Thomam Martinum, qui ex hoc textu contende.
PAR a II. t. formam conv)ntioni deesse. sine qua proinde
coues alescere non poterat pactio, quipe ampers m. Hactenus Mornacius, eaque velim cum iis, quae ad rit de Transactron. demonstrata sunt. conferri. Denique, ii venditio consensu pers ista sit, etsi partes. ut instrumentum a Tabessione fieret, constitueri ut, valebit tamen contractus
consensu perfectus . nec ab instrumetato deinde conficiendo sit spendi poteriti ex sententia Bal di, Mornacii, Coriae Parisiensis, ac ut Opiu , ex usu Fibri indubitato. 4. Sed videndum, ne non verba legi . modo re-Gu1a ah hac sententia abhorreant. Λutumnus aliique Centores dicent, abrogandam & abolitam esse d. l. n. Satius est, ut Iustiniani dicta eum usu diverso conciliemus. Sic ait pr. Inside Ε t. venae Sed hoc quidem de Emptionibus svenitionibus, qua fines riptura consistum, obtinere oportet, in us vero, quae Friptura consi iuntur, non aliter persectam esse venditionem consia tuimus, nisis infrumenta eu tionis fuerim cou. Icripta. Notanda sunt verba, quae seriptura eonficiuntur, ut eiusdem sensus intelligantur cum his, quae sunt inae ' quas tamen in scriptis si ri placuit. Haec verba sic int accipienda, ut loquantur de casu, quo ipsa celebrandi contractus historia, liceat ita loqui, in per scripturam committitur. Fere ita, quemadmodum in nego iis majoris momenti, quae scit contrahentes non ει- tun cernant, quia majorem habent αναθεώρησιν, fieri videmus: De talibus in scripto lit projectum ut loquimur, quod ab altero contrahentium vel
tertio concipitur, ut cum utroque communice. tuti addatur, emendetur, minuatur, suppleatur. donec ambo tandem contrahentes, Omnibus collatis & excussis, in unum consentiant. Sic contra- mis in scriptis celebratus dicitur. hac mente, ut in mundum a Tabellione redigatur. redaetum a partibus recenseatur, nec prius valeat. quam ab illis cum minuto, quod vocant, collatum. exacta cum eo convenire deprehensum sit. ad quam contrahendi rationein Telpicere putat IustinianumMornacitis in V .4 . ubi memoram tur; sunt schedae in eum modum a partibus exaratae, quae in χαρτην καθαμν, mundum redigau-tur, cujus approbatio oc Iubscvtio vocatur πληρωσις κέ τiλεσμα, τῶ συμβολουου. Recte ita Mornacius, qui tamen an recte notet Britanium. quod illam schedam vocet minutam originalem. Restio. Nam illa rudis scriptura, quin ex parti-Μmm um
475쪽
uin lituris conficitur, istis Bristonii verbis apposite exprimitur, nec opus e st verba minusa originans reserantur ad u1uin Notariorum , qui sic vocant acta, quae primum ex ore partium protocollis inferunt. Atque ad hanc speciem usumque memoratum, si verba d. l. ι7. s pr. IV. de emptione venditione restringamus, ut verba facile permittunt, nihil ab ulu alienum in iis con
ditione tractum temporis habet, suppeditat publicarum venditionum usus, quae apud nos alibi, modo sorte licet d i verso. genere duntaxat eodem, exercentur. Exemplo licebit uti nostrate: Quando publice res immobiles venduntur, moris est, ut licitatoribus ligneae duplices tabulae distribuantur, quarum in una pretium literis ex. rimunt, altera scripturam tegunt. Traditis Iaulis& ab actuario apertis, interrogatur licitator quid pretii scripserit. Si viva voce facta declaratio cuin scriptura conveniat, perfectus est consensus, emptioque & venditio. Si plus quam scriptum est, eum voce profiteri, contingat, certe etia in ad hoc tenebitur. Si minus quam si inscriptura declaraverit, quid juris 3 Si pcr errorem plus scriptum esse quam cogitatum. serio, & si opus sit, juratus adfirmet, haud amplius cuin Praestare cogi, quam quod verbis enunciavit, respondit Facultas Iuridica anno is . Ob has rationes: I. Quia coiisensus in illa specie facti momentaneo actu non committitur, sed habet tractum temporis, quo scriptura fiat, ct interrogatio ac responsio sequatur. Fit enim tunc emptiore venditio per Scripturam non solam, sed viva voce confirmatam, perinde ut superiore casuEin- Ptio scriptura privata celebratur di a Tabellione eonfirmatur, licetque poenitere . donec ultima manus accedat. Praeterea, si scriptura sola susticeret, non facienda erat interrogatio, quid quantumve se ipsisset licitator, sed addictio limplieiter in summam scripto designata in sacienda sciret. Interrogatio & respontio, hoc est stipulatio Q lennis subsecuta, non debet esse otiosa, nec inuti- Iis ac superflua. Pluribus id tunc responso Facultati, deductum est, aliter tainen a Suprema Curia in is lac specie Deli judicatum intelleximus; incertum an non aliae fuerint circumstantia , qtiae Amplissimum ordinem moverint, siquidem qui decilionibus non intersunt, de nationibus eon eludendi iuridicis nihil existimare possint. Ι'lures cous, quibus uacrum temporis habet cOu- sensus, non prosequemur. Est alioquin inter eos, quaelibet publica venditio, quae fit moribus hodiernis, in qua multis plerumque diebus tractatur& sustinetur consensus, verum hac de re satius erit ad Tit. de A idire in diem, agere. 6. Alterum substantiale Venditionis emptionis diximus ad Inst. h. t. esse PRETIUM. Quando res pro re datur, est permutatio. si res cum pecunia concurrat, hac praevalente vel aequivalente,
tamen est Emptio; si palam res fit pluris erit permutatio, sed in dubio praesumitur esse emptio venditio, quia frequentior est ille contractus. Sic Nauta noster ait iste Curiae judietum in hae
specie; Domus erat translata pro IIT . florems,
Philippicis, ct pro domo alia cum duabus diaetis sive cusiculis separatis. Tu dices: quid refert,
quo nomine vocetur. Nihil certe.nili effectus essent notabiles; nam si permutatio sit, datur poenitentiae locus, quamdiu pars adversa vicissim non tradiderit. secus ac in emptione venditione.
quod discrimen habuimus ad tit. de Condi t. e aut dar. π non Iec. Effectum alium in hac specie videmus; Primus transtulerat in Secundum senqui jugerum agri pro sesqui centum florenis &ro equo. Contrahentes permutationem voca-ant, Tertius retractum haere cupiebat. Si venditio esset, habebat loci un; Si permutat io,cessabat. Respondi consultu s,esse locum retractui, si equus non esset evidenter pluris quam Ista florent, cum nec suspicio abesset, eludendi retractus caula hunc circuitum esse excogitatum. Λctum Immyi ιGL Scilicet, non quod verba praeserunt, sed quod agitur, considerandum. Si quis enim donandi causa magni rem pretii, uno nummo vel pretio dicis gratia adjecto, vendat, non est venditio, sed est quod agitur, LIS. h. t. t. a. I t. tu. Plus valere quod actum. ita si quis officium publicum empturus, ut liquido jurare posset, ienon emisse a Domino, qui venale habe at, emit cultrum pro decem millibus florenorum, Doncultri. sed officii emptionem fuisse, nemo neget, nec ipse vir amplissimus, qui de se ipso rem nobis memorabat, aliter prae se ferre, visus vel ausus est.
7. Praeterea ad pretii rationem pertinet haec species facti e Titius vendidit Secundo praedium apud Coudumanos, pro octo millibus; cujus praedii tres solummodo partes ad ipsum pertinebant. Emptor itaque sex tantum millia Qlvere volebat; Venditor. Tu, inquit. non ignorasti, me
pro tribus saltem partibus praedii esse dominum: quod
476쪽
quod igitur pretium inter nos convenit, Pro eo, quatenus meum erat praediiun. te debere intellexisti. Emptor se hoc scivisse satebatur, sictainen juris esse statuebat. praedio simpliciter certoque pretio vendito, detrahendum esse tantum de pretio, quantum de praedio non tradebatur. Curia, cum . interlocutione ordinaria & extraordinem secla, rem in iisdem terminis deprehendisset, emptorem ad integri, quod convenerat, pretii solutionem . sine deductione quartae, condemnavit, teste NautaDeeis v. Facit Textus in I. ex mille fugeribus. O. β. ult. D. de I. ubi Papiniani haec est ratio; quod is, qui jugerum pro indiviso commune simpliciter vendidit. perinde
partem dimidiam vendidisse credatur, ac si locum cc landum certum vendidisset. Proinde . qui hoc modo iugerum vendenti. certum promisit pretium. ad hoc solvendum tenetur, quia scivit. quid venderetur. Vide tamen GOmezium tom
8. Huic admodum vicina magisque frequens
est Quaestio; Si fundus tot jugerum ita sit vendistus, ut pro singulis jugeribus tot aurei solvantur, ct minor vel major jugerum quantitas repertast. an idcirco pretium augeatur, vel minuatur. Distincstio communis & veris sina est. utrum suu-dus ad corpus sive speciem, an ad mensuram vel numerum jugerum sit venditus. Si ad corpus.
non variatur ex majore vel minore numero pretium; seeus si ad mensuram tot iugerum: quam distinctionem ejusque auctores,laudat & illustrat D. Wissenhach. ad b. tit. th. 6. Distinelio, inquam, verissima, modo redie intelligatur, quid sit
ad corpus seu speciem vendere. Puto autem id esse, quando landus limitibus, non quantitate jugerum, est circumscriptus. Si jugera exprimantur, vel quoties fundus ita venditus est, ut ad singula jugera pretium imponatur, secundum majorem minoremve mensuram, variat pretium, I. o. g.2. h. l. s. g. I l. 42. in . de Action. empl.
I. Q. σί θ. g. ult. de Diction. Ex quibus locis
id facile constat, quoties numerus jugerum ex
pressus est. etsi pretium non in singula jugera, sed
in totum corpus agri sit conceptum. venditorem
tamen ad numerum, vel id quod interest, teneri praestandum, d. l. G. is. r/.ul. 4a.de Action. mpl. Nisi diserte aliud iit expressum; quemadmodum fit a nostratibus, quando praedium vendunt tot
jugerum, addito, doch Do grat en hinen desememog et ne quibus verbis derogatur professioni
iugerum . ne pretium Pro numero mutetur. Quemadmodum si eontraria sit mens eontrahentium, solent eam his fere verbis exprimere,i'αρι- de mate. t ' einduest. Sed etsi haec verba non adsint, in dubio tamen subintelliguntur, quoties jugerum numerus partium conventione fuit expressus, ut per M. probatur, diaeqU itas omnino dictat, tacitusque partium contensus. si minus
sit in re vendita quam dictum est, aut emptor cognitum habuerit. Nec inauditum est prime casu, magna sit tuaequalitas mensurae inter id. quod dictum & compertum est. rein adaequalitatem, Judicis ossicio, redigi, quasi res dola
contineat, siquis emptor aut venditor tantam alterius laesionem urgere perseveret. Ita refert
D. Nauta, visum iuisse Curiae Supremae, cum praedium egel vendit tui . pretio in singula jugera definito, cum hac adjectione, doch Ροgros oste lem; & discrimen septem menturarum libra
lium, Pondematen quae dicuntur, esset inventum, emptori esse concedendum, per modum rem stitutionis in integrum,ut tantum ae pretio detra
heret, quavium proportio discriminis exigeret. in Causa Iuliana van Olenburg, contra Goben
Bruilia, d. N. Apri 101. 9. Quando autem haec est mens contraheniatium, quae solet esse, ut numero presso pretium respondeat. solent frequenter adjicere pactum. ut li Emptor non sit contentus ea mensura, quam Uenditor professus est liceat ei intra certum tempus mittere agrimensores. quibus & Venditor 1uum hominem hominesve adjungere solet, ut secundum quod compertum fuerit, solutio fiat. Post tempus adjectum facta inensio& renuncia tio. nullum habet effectum. I. 4st. instr h. t.cujus
satis est notabilis distinctio. Distinguit ita Paulus ; Λut ita dictum est, ut emptor diebus triginta proximis fundum metiatur; tia domino renuncis quando modus agri minor fit; Aut ita pactum est, ut emptor in diebus proximis fundum metiaturi s de modo agri renunciet. Prima specie tempus est limitatum ideoque si post triginta dies re- 'nuncietur, inutilis, est actus. Λltero casu. τὸ 'proximis diebus, mel den eresten, nihil praeseri-nit; potest igitur, etsi inultis post annis . emptor minore mensura inventa, tu id quod interest agere, d. l. ηο. in pr. ubi textus tamen leniter detergendus videtur; nec enim sentias. ut legitur, satis est idoneus. Videnda glossi ix Gothosted ad ae pr. Quaesitum memini, an viae vicinales per agros decurrentes, accedere debeant agri mensurae, item arundineta juncique palustres; de Mmm a priori-
477쪽
prioribus servatur . eas augere mensuram agri.' ut verba clare loquuntur.& judicatum refert San. . ut & arundineta, quoad usque falces, quibus foe- dius ae Decis in .Prieterea cessare hane Conili. . num desecatur, pertingere possunt, ita 1aepe judi- tutionein, narrat idem ex Molinae in liquis emitratum, di memini in causa G. M. ante terias O. certam quantitatem frumenti certo tempore tra- S. 1679. deridi, nec se res Apingat ad fruetus nascituros exio. Pars secunda Rubrica,quae est de Pactu in certia fundo. Quam tamen exceptionem viden. ter Emptorem V Venditoram initis, commodius dum ne lic capiamus, ut ipsam prohibitionem ultimo loco reservabitur. Tertia pars Rubricae, evertat: Nam liquis mercator ab agricola posde rebus, qua Venire non possunt, ad tit. Inst. huic sit emere frumentum per lasas, si modo non ex paralleluin breviter exposita fuit, pag.Iaa. brevi- Primat, eas eX fundo cerio ptaestitum iri, vix est, ter quidem; Sed vix cli, ut longiori explicatio- ut prohibitionis hujus usus unquam sit neeesta ne sit opus, nisi quod locus de prohibita alienatio- riu , Dicendum igitur, ii venditor sit agricola, ne aliquid novi adserat; quem inserius occur- qui extra iuuin agrum frumenti praestandi copi. rentem nobis excipiemus. Heic addemus, in- am non habeat, terminos prolubitionis statuta ter ea, quae venire prohibentur, apud multos po- riae istis liquido subesse, quanquam agri certi pulos esse frumenta, quae in herbis lunt, ut plu- nulla nominatim fac a sit mentio. Caeterum, ribus cumulatis aue Oribus probat Groenewegius nequis e tali contraditi prohibito, nullo ae abo. ad L 73. g. ult. h. t. Item, ait, cautum eli variis sit , ut te X loquitur, nullam dari actionem, cavit principum nostrorum Ediciis, quae frumenta ad letur, addit Statutum, si quod pretium e causa ta consuetas nundinas venalia deserri, ec contraetus lis Venditionis datum sit, hoc esse restituendum. ruri aut domi extra nundinas factos, irritos esse Iure Romano venditionem frumenti, quod est jubent, ex Lypceo not. Iur. Best. de Empt. veni in herba, non esse Prohibitum, patet exl. 78. g. s. de Annona. aliisque. & Sandio LI. tit. 4. def. 7. Mir. h. r. i. ε δε action. Empr. Ideoque est hoc qui tamen aliam hujus Interdicti rationem red- unum e paucis caput. a Jure Civili discrepans adit; verti scilicet favorem pauperum rustico- nobis receptum. Cui videtur addendum, quod
rum, ne facile praesente pecunia venderent spe in Statutum usi L. tit. δ. art. s. requirit, ut in omni mellis suturae: Λleatorios ejusmodi contractus, emptione vendisione Prerium rerum venditarum non placere cum agricolis super caeli benedi. clare evrimatur,subpaena nullitatis; Qua coniactione frequentarL Reliqui auctores, interdi- ilitutione Videturne recessitan a Jure Caesare quoctum tendere velle videntur in favorem Civita- Valet Emptio Venditio, cujus pretium in arbitri liunιquae gaudent agricolas compellere ad nier- uin tertii collatum est, g. r. Instit. h. t. 8ces iii Fora sua devehendas, ut multi hoc ad pri- M. De Perionis vendendi capacibus, aut pro.
vilegii usum retulerint; quo pertinet ius, quod hibiti , Pr ter regulam generalem de his, qui
uulgo Stupetrachi appellatur. Sed hanc causam a- C trahere alienare possunt aut nequeunt, propud nos cessare, liquet inde quod agricolae nostra- ditum est LegibuS, Potentiores non de here mer. tes tuo arbitratu in vendendis frumentis semper caturam eXercere ,notabiliores, naIalibus f hono . usi sunt ac etiamnum utuntur; denique frumenta Tum luce conspicuos, Es patrimonio diriores, ait adulta messisque parata, libere quotidieq;publicis LI. C. de Commerc. Sed numquid omne commer etiam auctionibus venduntur: ut unice hanc pro- ciunt, ili Ib interdicitur, an vero monopolia tan .hibitionem contra laudes mercatorum inven- tum 3 Qu1d textus ait, 'mitissum urbibus meris tam esse liqueat. Verum Statuta nostra non sim. cimonium cλ ccre prohibemus. non quodvis,pliciter frumentum in herba, sed majori quanti . sed conspuatione paucorum publico damnosum late prohibent. ιν lasen te laederen. Ergo non Prohiberi VideJtur. Sed verius est, pernitiosum prohibetur talis venditio pro minori quantitate; dici non per modum δια τολῆς, sed epitheti adae.
non pertinet etiam prohibitio ad venditionem quati, eo quod Potentium mercatura semper sit butyri α calet n. 3nduirinati Scerta die tradendi, publico noxia. Quod re ultima Legis verba pro-' Uine nobilibu, in Saxonia Ius braxandi tantum ad ustis proprios, stili ben Tis Zniae, permittitur, nisi v
478쪽
bant; in inter plebVos s negotiatorτι facilius nis, publice distraxerunt, quam emit prunus
sit emendi vendendique commercium. Limita- Venditor ininore pretio, quam ei de pensionibustio quae solet addi, quod necessitatis causa licet antiquis adhue debebatur ι ideoque domum su- potentioribus mercari, non eget admonitionis, am recipere prae se serens, venditionem illam nec est de regula, cum non emendi vendendique non est professiis apud ossicium vel ligatis, ut sol facultas, sed mercatura, quae lucri causa fit, illis veret sextam ct quinquagesimam partem, quae personis sit prohibita. Cessat etiam in multis ci- pro venditione rerum immobilium debetur Reivitatibus liberis , in quibus patricii nobilesque pubi. Accusatur a publicano scaudati vectigalis. non abstinent mercatura, ut in Rebus bl. Itali- Ille se defendere, quod non tam emisset, quam eis. Veneta, Genuens, Lucana, ut&olim Flo- rem suam ad se recepisset, Vestigal deberi, quo-rentina, servatur. Apud nos tamen, ipsosque ties dominium est mutatum; quod illo casu fa- Batavos, illa viget honoris reputatio, qua nobili- eium non esset. si quidem rei venditae dominium talis antiquae hominibus indecora creditur esse penes ipsum usque ad plenam solutionem re- mercatura: sed hoc magis ad politicam pertinet. mansisset. Λtqui non aderat pactum reservati Nec quisquam ab iis, quibus ratione ossicii praeest, dominii, sed lautum clausula Constituti; cujus emere potest, I. 46. h. sed venditor eo casu rem hanc vim esse, persuasus fuerat. Iudicatum est a recipit, pretio retento, LII. C. de hir. quae Di mei. Judicibus Leo vardiensibus, dominium & priore caussa. quin ιχ in quadruplum convenitur Praeses venditione, ct hac posteriori emptione. fuisse aliusve magistratus, I. M. h. t. adde Wissen h. translatum Prosessionem vectigalis causa fuisse sa-th. 7. h. Cum hoste extra Ioca statuta, vel intra ciendam, eumque secundum Leges condemnain fines imperii, sine comite commerciorum emere rent. Causa per Appellationem ad Illustres Ordi- vendere non licet, L . in M. C. de commerci num Deputatos delata cum satis constaret aliter ex mereator. De emptione per alium, S pro alio juris ratione non posse decidi. quia tamen res ma-
facta, videbimus ad rit. de Action. empl. gni erat detrimenti. ct error in re vulgo ignota, Ia. Sequitur ea pars Rubricae . quae est de paelis de qua non imperiti homines opinionis errore interemptorem re venditorem initis; Duae paeli tenebantur, id actum est, ut transactione com- species, emptioni venditioni peculiares,sequentur poneretur. Longe prudentius secisset ille vendi. tit. a. D. Praeter eas, est paetum Constituti fie- tor, si venditione domus, antequam pretium sibi quens in hoc contractia: Per illud emptor profi- solutum foret,se opposuisset. Hoc enim vi clau-tetur, se nomine venditoris possidere rem vendi- filiae Constituti adsequi potuisset, ut cum ipse do- tam, quamdiu pretium non fuerit solutum. Cii- iniim adhuc possideret, ei possessionein eripere Ius pacti effectus hic est; quod venditor tantisper ne liceret, adeoque nec vendi domum pati cogeri labeatur loco veri possessoris, omnique commo- retur, nisi prius soluto sibi pretio, vel cautione dedo possessionis gaudeat. de quo plenius dicendum solvendo interposita: Quae est notabilis & indu- adiit. de Aequirenda posse me. Illud heic mo- bitata Constituti virtus di esse flus, ut ad praedict.
nendum, irequenter evenire, ut fallantur homi- Tu. de acquiri postus videbimus. nea etiam juris pragmatici, dum per elausulam Igitur a Pacto Constituti separatum est paetum. Constituti, venditores se reservare putant domi- quo venditor reservat Abi dominium, tantispernium rei venditae, quod ad QIam possessionein dum pretium penitus solutum fuerit: quod inpertinet. Notabilis ea de re usus ante trienni- strumento venditionis frequenter adjicitur; at saeum agitatus fuit. Primus vendiderat domum pius quam Contrahentes velint, omittitur a Ta- aliquot florenorum millibus . tribus solvendi bellionibus; memorata saltem claui illa Constitu- pensionibus, addita in strii mento clausula Consti- ti, vel retentionis, sub qua putant dominium tuli. Prima pensione soluta, cum paeto, ut reli- comprehendi, cum nihil quam jus possessionis quum euaptor sub scenore aliquot annos retine- tribuat; Dominii reservati mentio expressa seriret, dein emptore facultatibus lapso, Creditores debet. ' alioqui non intelligitur, qui i praeterne. ejus hanc quoque domum. cum reliquis eius -- gotii naturam est; siquidem Traditio ex causa' Tacite tamen reservatum censerur dominium, si fides depretio non fuerit habita. aut re immobili vendiata, celignario dominii in Saxonia nondum facta sit. d. Dei. H. M. Caeterum vi hujus dominii reservati venditori, tanquam domino ius praelatiolus ante omnes creditores competi ζ. O. P. x L a. s. viso ait p. Carp-ZOV. P. . C. u. def. ap. ser.
479쪽
Emptionis venditionis naturaliter dominium sit periculum, Emptoris P an venditoris p Ets-
transfert. nec potest non transferre, nisi nomina- ris dicunt Struv. Exerc. 23. th. 98. Sclara.. ad Tititim theus exprimatur. Quamvis autem hujus de peric. S. comm. rei vend. intin. p. m. 232. ideo
Pacti in jure mentio, quod sciam, nullibi occur- quod est jure facta sit. Contrariam sententiam rat, ab ejus tamen ingenio non abhorret; qua- in foro nosvo receptam Venit Carptovius Lib. I. tenus ante pretii lolutionem, aut fidem de P - Rei p. Io8. simul id agens, ut ostendat. emptionem tio habitam, etsi res sit tradita. dominium non hoe casu conitionalem esse. 2uicquid sit de pu- transfertur, ex s. Ol. 5s. de A. R. D. ut habuimus ra aut conditionali emptione, pro Carnovis fen- in Parte L pag. 122. in M. ta seqv. fidemque tentia tue illa militat regulaIuris naturalis, quod in dubio non esse habitam, niti id ex facto ali- res pereat suo domino. ex hoe jure in corpus k- quo positive Ii queat, probavimus. Pro cujus- um Romanarum translata. Nou obsat igitur: modi secto videtur etiam haberi, quando merca- Periculum emptione perfecta satim ad empto-torex hominibus ab se emere consuetis, merces rem spectat, ante traditionem. ubi etiam non esuli quas sine expressa conventione domum init- Dominus, ergo multo magis periculum ejus eruiunt, eaeque ibi acceptae, pretiumque in rationes pos traditionem. Nam flantecedens depraesensia venditore relatum est; Fidem habitam videri, casu, ubi scilicet pactum emptioni de dominii re- de dominium esse translatum. refert a se iudica- tentione es adueeium, intelligatur. N illud negatum. inter Creditores Bernardi Epaei T Atia mus; sin de emptione ingenere, nego consequenti- Schetlingera, D. Nauta d. q. Iul. ἐε42. Sic etiam am. Cur enim in emptione communi dominium ad pro fidei habitae argumento suffcere 'istim est, emptorem transeat, non opus es, ut ad vulgarem quod aliquis vendiderat merces mulieri, cujus rationem recurramur, quod dominus sit debitor institutum esse noverat . easdem res alii ruriua speciei. sed manemur potius in ratione generali vendere. Non fuit dubium, quin animus ei fuisset ac naturali; res perit suo domino, quae regula transferre dominium. quod rursus in alios trans- eum naturalis fit. declarationem etiam is ex em ' serendum esse noverati Ideoque non fuit ad- pla desiderat ex aure naturali petita. Hoc jur σmissus jure praelationis. in merces tali mulieri vero emptor po perfectam emptionem satim svenditas, ad libellum stupplicem Adriana Baniers ante traditionem, dominium rei vendita consequid. a . Octobris ι6So. Terminos solutionis inter tur, cum traditiosaltem fit requisitum ad trans- Emptorem & Venditorem constitutos,simile fidei lationem dominii ex jure civili necessarium, ut habitae argumentum praebere, diximus altero o- erudite post allar Atitor in Digressionibus Justico, nis contrarium e primatur. per pactiun rc- nianeis contra Hismannum adpruxit. 2uamvis seroati dominii: Quo modo in quotidianis ven- igitur Justinianus in L eto. C. de Palf is, traditi ditionum instrumentis videmus, terminos solu- nem ad dominii translationem necessariam essetionis determinari, dominium & possessionem voluerit. tamen hoc non amplius extendendum est.
transferri. cum jure faciendi quod Emptor velit; quam quatenus id poscebat utilitas publica ab- Et tamen subjicitur Clausula reservati dominii breviandarum litium, qua facilius obtinetur ex& possessionis. donec pretium fuerit solutum. hac hypothesi quam exjure naturali, cum in qua- Ex quo satis apparet, priorem dominii transla- sione de dominii translatione, possesso rei TDiionein esse conditionalem; SI pretium sit flu- Etum traditionis . facilius insensus incurrant aelum. Unde sequitur, periculum rei venditae probaripossint, quam Poluntas Penditoris per nutantisper esse penes venditorem. ut usu scrvari da verba declarata. Ubi itaque multiplicatio litia tellatur CarpZov. I. Re p. ιOS. ' Paulo secus. in um non metuenda erat, regulam istam Juris na-
ad P r. to. hujus tu. gatorum dominium iubure transit. Inde etiam
periculum in emptione regulariter emptoris est.
SCHOI. IUM. Inde denique, Dacto dominium sibi retineat ven-
De quo Pacto poti mum quaeritur, utrius tum ditor.periculum venditoris erit.' Carpetovii sententiam sequitur Schili. ad Τ. Exere. Io. β. 1 .Hy . & ad venditorem hoc casu perieulum pertinere, contendit; Contra, emtorem id ferre, praeter Struvium&Lauterbaclitum, a Thomaso ali gatum, defendit Ilerger. ad Lauισι. p. Ias. optime ergo sibi consulet venditor, si expresse adjiciat pa- tum de exsu fortuito non suscipiendo. Stok. d. caul. Const. S. a. c. I. f. U.
480쪽
Denique palmim, ut emptor rem habeat con- non raro venditionibus adjicitur, dc supponit do-duciam, donec pretium solvatur, L aι. D. Locati. minium reservat uni. T i T. II.
haee intersit. III. Ouae sit melior Conditio. IV. quid A emptor siubornetur. V. Assuta meliori conditione quid faciendum. VI. Comparatio inus hodierni, cum jure eivili. VII.
quid juris hodie in sub ectione falsi emptoris. VIII. De regressu pos auctionem pretii,
ad priores licitatorex. QEqiiuntur alia duo pacta, quae propriis titulis πραγα τικάος aguntur. Primum est Addictionis in diem, alterum Lex commitaria. Λddictio in diem fit hoe modo; Haec res tibi venditasO ; quod F intra Kal. proximas melior eratur conditio, inempra esto; eoque pacto pura venditi O ci intram censetur, quae sub conditione, si me. lior aliata sit conditio, resolvitur. Potest etiam ita res addici, ut conditio sit suspensiva, hoc modo:
Haec res vendita esto, si intra certum tempus meis
tior allata non si conditio,i. 1. 1 l. a. inpr.s. Quando est puta venditio, sub conditione resolutiva, tunc e inpior statim fit dominus, fert periculum ecasu fortuito, percipit fructus, ct in omnibus commodis ac oneribus pro domino habetur. d. l. a. f. I. s II. h.I. Tali modo. ut meliori allata conditione, quae restitui posIunt, hinc inde restituantur, ut sunt onera commoda que, IK. Tl. IK. h. Sed damnum per rei interitum emptorem peremptorie affligit, quia meliori conditione retractari nequit, i. i. Haru in conditione suspensiva secus obtinere, docet ratio, & Ulp. in L δ. pr. h.
majore pretio, sed ex omni emolumento ratio nis pecuniariae; sive maturior aut facilior solutio Iraestetur, vel ut una pensione loco trium, prae-ente pecunia pro in diem; seu locus opportunio aut persona sit idoneior, vel satisdatio, quam primus emptor pro evictione praestat, aliaeve conditiones gravantes remittantur, Lin. g. .s l. h.
conditionem simulet, veritas praevalet,& res priori tamen empta censetur; quod etiam dicendum. si verus quidem sit emptor, sed meliorem non obtulerit conditionem. ι η. g. s. h. t. quod ex ratione Iuris dicendum, etsi primus emptor adhuc auxerit pretium; quod concilius iυ t. q. collocatum Thomasius explicat.
Id es, etsi primus emptor, a venditore persiuborinnationem falsi emptoris deceptus, declaraverit, quod tantundem Pelit dare,. tamen non es obtigatus fraude detecta, ut promissis flet, ain. d. l. q. g. s.
ag. Observandum tamen, respectu venditoris. si ultimus emptor vere licitatus sit, at venditor de ineliori conditione fuerit mentitus . non esse
nihil quod actu in est, sed venditorem utrique iusoli duin teneri, primo ad ipsius rei traditionem, alteri in id quod interest, L t. h. Quod si emptor
poenitens, alium non idoneum subjecerit emptorem, eiqile fundus sit addimis. venditor in id quod interest adversus emptorem agit, i. q. s. l. si vero neuter subjecerit, ultimus emptor et ii non idoneus, manet tamen emptor. & primus est liberatus, d. L q. f. 2. s. Allata meliore conditione, revera faciendum est venditori, ut id priori emptori de nunciet.
in eum finem, ut si quid alius advecit, ipse quoque adjicere possis, L S. h. Quid; an primus emptor ita praesertur, si quod alius adjecit, ipse quo
que adjiciat, an vero ad novum augmentum te in
netur, si praeserri velit 3 Hoc est dicendum ex L 7. h. cujus verba, sequentis lagis paulo Obscuriora illustrant. At venditor non cogitur, secundD emptori plus offerenti rem addicere, sed arbitrium habet eligendi secundam, an sequendi primam conditionem; nisi pac iis fuerit emptor. ut sibi meliori conditione oblata resilire liceret, I s. h. 6. Conseramus haec cuin usu temporis. In
privatis venditionibus raro solet adhiberi addictio in diem, ' etsi quo minus possit nihil impedi-' Culus asserti ratio est, quod hoc addictionis in diem passiim, incommodo affetat emptores, qui Reginae Pecuniae domini, se a venditoribus aeris egentibus, aut saltim illud magis quam rem habere cupientibus, ita onerari haud facile patiuntur. Idem Legis commissoriae ossicit irequentiae. mento