장음표시 사용
151쪽
., P. DANIEL. Co MCIM. a et IEpistolae continet interpretationem. Laudarunt Com
mentarium hunc praeter alios Viri doctissimi Tho. naas Antonius de Emaidis, Benedicto XIV. ab episto. lis latinis, atque in Romano Archigymnasio sacrorum Canonum Prosessor 8c Jo: Laurentius Berti tum Bibliothecae Angelicae Praefectus, ac postmodum in Pisano Athenaeo Hilloriae Ecclesiasticae Professor,&S. Q M. Theologus ; quorum testimonia ineptus sim, si oministro H Eodem anno alterum ad ver
a Thomas de Emauis in Commentarii tensura . Decretatim epsolam, qua Sanctiomus Ponti j x Benedictus XI U. Catholicae Eeelse doctrianam adversiarmoas quae ise faenore opiniones irrepserant, eo ab/tινιν ,
praestituit regulas quibus in contractibus aliisque negotιatronibus ab Uina cavendum edet, commentatus es erudiιUsιmus Vir Danies Concitia ex Dominicana Familia, u n eam Iaerarum concronum laude , quam multipliei librorum ediisione in litteraria Republiea clarur. Huius ita. 4 que priυaei Doctoris commentarium cum inspexeνim, . quoad vires ferebant mea und quoque scrutatus sim, tanta doctrιna referrum, taura methodo, ae perspicuitare eluenbriatum invena, ut mιει tuum peris.', genti luculentissimo apparueris nihil in hae silebrosa , . peraiotici materia potui se m lius a Pontifice Maximo aes πιυ , πιθιι ab eouem prudentius omitti. Io: Laur. Berii in Censura p1riter eluidem Q. ' peris verba haee sunt: Theolosi mi Opus , cui cituisse in Epillo. lam Eneycii eam Benedicti XIV. Commentarius , stussio oe cura ' eximii Viri P. Daniel ι Concinae elabaratum summa anιmι 'cu - seisina perlegi . . . Egregius enim auctor Nomistea schola praemιιamunistis, O ad υεν 1ias Iaxiores opiniones fiam exercens , in id ma -
xime incumbit, ut legentes non delectet tantum , verum etδam minui ximam illis asserat utilitatem ; idque praeseriim praessat ιn Boc eru-disissimo Commentaris , in ραο eonfutat Nι ua Broederien in aIto. rtim eιrea usuras pestilentem fessissmamque Mesemam ι simulque pe-- easione accestia exagitat, atqae ex Pontificia usolae ruoncussit praemitonibus, oe monitis releberrims oppugnax , quae circa eandem ma- rariam beσ1gniores quidam catholiri u Aper tradιdemur . Ouapropter . , Commentarium hune res quidem L salvo meliorι iudicιο l dignum arbitror, ut proferatur in rucem, tum ad redarguendam , reυ1nces damque illarum pemersitatem, quι pecun/as, se e rex altas dando mum δμar, ipsumqua mutuum fucis obregendo, foedissema ισινα tabe pnq-nantur: tum ad omner commonefaciendis 3nstruenduque , ut Sancτυ-
smi aeque ae Sapientissimι Pantificis sacrassantias mi tutiones traoeulis habeant . eu odiant. Laudarunt hoc idem opus homines libris editis elarissimi P P. Antoninus Bremoud, & Thomas Rufum. nus RiccbiniuI.
152쪽
reta COMMENT. DE VIT. ET SCRIPT.sus usuram librum evulgavit, in quo demonstrare aggressus est, Ccntractum, quem Trinum vocant, usuraria lue esse infectum. Operis titulus hic est: Usu. ra Contractus Trini disertationibus historico . Theo. Iogicis demonstrata adversus mollioris ethices Cafui. flos, ct Nicolaum Broerdersen . . . Accedunt Anem dices duae ad Commentarium Auctoris asiemus Uuram . 4. Romae ex Typographia Palladi apud Nicolaum & Marcum Palearinos An. MDccx v I.
Inscriptum est Angelo Mariae C1rdinali uiri. no , & quinque prolixas complectitur dissertatio. nes, quas cum superiori Commentario in Encyclicam Benedicti XIV. edere decreverate aliis tamen aliter sentientibus separatim ab illo vulgatae sunt. Quare mirum nemini videri debet , si ea incommoda inde consecuta sint, quae operum divisionem sequi plerumque solent; ingens nimirum taedium ti labor , atque earundem rerum repetitio sa). Cum vero in priore Commentario, atque etiam praecipue in dissertatione V. modo re censiti operis P. Viti Pichler Iesu itae, ac Professoris olim in Academia Ingol stadiens, qui usuram licet jure naturali ac divino vetitam , alto tamen dominio Principum & eonsuetudinis vi licitam fieri posse docuerat , doctrinam oppugnasset, P. Franciscus Zeeb, Iesulta pariter atque in Academia illa Prosessor, vehementer excanduit , atque praede. cessoris sui vindicias acturus, diss ertationem inauguralem, verbis insolentissimis consarcinatam, scripsit ,3c Concinam maximam in invidiam vocare conatus est apud sui moecenatem Ior Theodorum, Card,
s I vid. Disseti. t. Hula. operis cap. I. g XVIII. pag. Io.
153쪽
R DANIEL. CONCIN. DInalem,& Episcopum Leodiensem . En duo, talionis hujusce inauguralis inscriptio , quam addere poterunt Eruditi novae editioni Chartitaueriae Eruditorum Io: Burchardi Menc enii: Rigor moderatus doctrinae Pontificia cirea usuras a SS. D. N. Benedicto XIV. per Epistolam En citeam Episcopis Italiae traditus, ab Ingolstadiens Academia eo tanter affertus. Di L sertatio I., inauguralis sancIi rigoris Decimina exbis
bens , quam cum annexis corollariis, Deo Auspice, au-nuente ine to Collegio Iuridico in eadem alma, σCarbolica Baυarie Uniυersitate Ingol ladiens, proiis P. Francisco Zech. S. I. S. Theologiae, SS. Ca- nonum Doctore , borumque Professore publico , Iuris Primario ,post eo ueta rigor a examina , pro li-eentia summos is utroque iure honores consequendi, publica raucertationi subiecit FrancisusIoseph Barth, insignis Ecclesiae Collegiatae ad S. riacum infen- flava Canon. Capit. I. V. Cand. Mens Decembri A. MDccx LVII. Ivolsiarii Tnis Io: Pauli Schlei Tnographi Acad. Dissertationem hanc ex Bavaria ad se perhumaniter transmissam Concina accepit , & post gratias quam maximas liberali homini actas eandem breviter perstrinxit a . Anno MDccx MX. P. Zee, ΙΙ. edidit Disserrationem Inauguralem , iaqua , quod sane ridiculum est , se ipium in duas partitur personas: alteram nimirum P. Pichleri; al. Ieram vero Prosessioris Ingol stadiensis. Ut Pichiepidiscipulus Concinam mordet germano more, atque ejus doctrinam carpit ; contra vero ut Prosetar In-golita diensis eandem doctrinam cum ipso improbat ac refellit. Quod p clarum inventum meritissime Con.
0 Plaetati ad Corsia iam Theologiam Cap. XI.
154쪽
I24 COMMENT. DE VIT. ET SUMPT. Concina irrisit a '. Duabus hisce dissertationibunidem P. Zech tertiam adjecit, quam Concina non secus ac priores paucis perstrinxit b. Inter caetera autem hujusce Theologiae Professoris, o fare rum Canonum Doctoris Publici ο Iuris Primarii errata , unum crassum ac pingue non est praete mittendum . Ibi enim e) Concinam reprehens trus testimonio quodam, ex Constitutione cx m. Benedicti XIV. desumpto , ac data Ven. Fratri
Archiepiscopo S. Dominici in Infula Hispaniola, Civitatem S. Dominici in Insula Hispaniola pro
Dominicano Archiepiscopo nescio quo enormiter accepit. Atque hac maxime congrua & accommoda ratione tam multiplices in se vulgatas scriptiones Concina castigavit. Si enim cunctarum ab e dem separatim ratio habita fuisset, extremam numquam imposuisset manum Theologiae Chrisianae, quae potissimum ejus opus est, quaeque ipsi sa-mam peperit nunquam interituram. Antequam ad ea , quae hujusce Theologiae editionem consecuta sunr, accedam, opusculum a Concina editum de potio ais indicae, quam cocholatam vocant , jejunii temporensu, reserendum est. Dum Anno MDCCx LVIII. Romae conesonaretur , atque e publico suggestu jejunii abusus , quos inter immoderatum cocholatis haustum adnumeraverat, Christiana libertate dam nasset , delicatioris vitae homines veluti injuria assecti per urbem disseminarunt, Concinam imprudenter , atque nimis rigide docuisse, omnes indife-
miis H Tom. I. Apparatus ad cόν sto Threis In. lib. De specta ha --uacibus Diisert. I. cap. xIX. S XIII.
155쪽
nem in iram degustassent. Ut ab hac calumnia se purgaret , atque Evangelicam, quam insinuaverat, doctrinam confirmaret , altera luce ab eodem lia νgestu , maxima populi frequentia, ut mos erat, adstante, omnes auditores in teli imonium vocat; ac talia se nunquam protulisse ingenuo ore fatetur, eadem verba recitans, quae in priore concione ipsi rectus morum doctrina: Zelus. dictaverat. Uerum cum ei iodi sincera protestatio veluti doctrinae suae dia potione cocholatis rejectio apud benigniores Theologos, eorumque assecus audiret , perque Omnes urbes propagaretur, ne laxior de jejunio do. Et rina abs gravitate viri A loci majestate , unde prodiisse calumniosa fama ferebatur, majores vires acquireret, satius consultum esse duxit praelo committere opusculum, cujus hic est titulus: Memoriesioriche fora ι' uo delia Cloecolata in tempo di Di. grunst , inposte in una lettera a Monfig. Illustriff. e ReverendML Areiυesoυo NN. In 8. Venezia presso Simone Occhi MDccxLvIH. Huic opusculo P. Jacobus Sau- vitalis libellum opposuit sic inscriptum : Memorie veridicle contranse alle Memori e Storiche fuli' usodet Cloecolaie tu giorno di digiuno sine sui nomine loci & Typographi . Hoc sane opusculum miserri
mum jure appellavit Joannes Lamius a cujus ju
156쪽
I 26 COMMENT. DE VIT. ET SCRIPT. dicio consensuros quotquot illud perlegerim, nulluς dubito. Brevem,& urbanam responsionem Sanυitali ab Anonyino scriptore factam inter adversaria nostra servamus, cujus titulum, qui hujusmodi est, placet exscribere: Ri ossa ossequios assa frit tura delι' oppositore dei Libro dei P. Concina eirea ι' usdella ei occo lata eo. Concinae gratulatum fuisse R. Pontificem & Cardinales octo ob editam modo recen. si tam lucubrationem memorat hic Anonymus verin
C A P. XXVII. Sub auspiciis Benedicti XIV. R. P. Theologiam Christianam publici juris facit. GR vis iam pridem , ac magna Concinam iniscesserat cura in tanta de Cnristiana morali copia librorum, licentiae hominum nimis fraena laxantium, Theologicum Opuς elaborandi, quo castio. ris ethices cultoribus subsidium ferret, & grassanti laxitati, atque indulgentiae firmum obitaculum opponeret . Benedictus XIV. acerrimus aestimator ingeniorum, aliique viri sane gravissimi, quibus ejus
157쪽
φ. DANIEL. CONCIN. I 27 zelus, doctrina , fides, atque constantia erant perspectissima, ipsi jam sponte currenti calcaria addiderant ad id operis perficiundum , ex quo ingentem Catholicis scholis obventuram utilitatem sibi merito pollicebantur. Atque hoc quidem opus, cui Concinam
ante Annum MDCCxia manus admovisse comperio,
celerius quidem absolvisset, nisi & sacris habendis
concionibus, & adversariorum suorum telis, ac cri
minationibus retundendis distentus suisset. Mirum sane cuilibet ejus labores consideranti videbitur , tam egregio atque insigni operi inter frequentes
assiduasque acerrimas procellas extremas manus imponere potuisse. I taque Anno MDCCx Lix. editio Venetiis coepta est,& MDCCLI. absoluta XII. Tomis, ut Vocant, in 4. cum hac inscriptione: Theologia Christiana Dogmatico . moralis. Auctore Fr. Da niele Concina O. P. 4. Romae MDccxiax. Prostant Venales Venetiis apud Simonem Occhi. Universum hoc opus, quod integrum, absolutumque corpus complectitur mors m doctrinae controversiarum, moe- cenati omnium maximo Benedicto XIV. inscriptum est: nec alteri prosecto consecrandum erat, quam
totius Ecclesiae summo Sacerdoti, qui ipsum ad in gens , & proficuum opus absolvendum impulerat. Praefatio ad instar Prologi Galeati capita XIV. complectitur . In his de Christianae ethices dignitate , deque stylo , quo pertractari debet, opportune, &fusiori calamo disserit. Cap. xiii. ejusd. Praefationis panegyris exhibetur inclνrae Societatis Iesu, in qua auctor elogia satis multa in eam liberalissime congessit, eo nempe consilio , ut illis ora , si superis placuisset, obstrueret, qui ipsum animo malevolen-
158쪽
28 COMMENT. DC VIT. ET SCRIPT. tia suffuso, ac furore agitato Societatis scriptorum placita calligasse calumniabantur , unde horum Parenti invidiam , atque infamiam conflaret . Postremum denique caput piissimo ad Christum Jesum
alloquio concluditur , ex quo uno haud obscure dignoscitur, qua mente, quove proposito ad Theologiam Christianam conscribendam accesserit. Quoad universi operis divisionem spectat, in IV. primis Tomis decem mandata Decalogi , in quinto vero quinque Ecclesiae praecepta versat atque illustrat. In sexto jus naturale & Gentium pertractat. In septimo disficillimas de justitia & jure quaestiones resolvit. No- num in explicando vindicandoque a Casa istarum
commentis Poenitentiae Sacramento insumit. Decimus tandem tractatus de tribus aliis Sacramentis, nimirum extrema Unctione , Ordine & Matrimonio comprehendit, ac alia multa de inonia, cem suris, vitiis , peccatis, virtutibus ac beatitudinibus, animarum rectoribus apprime necessaria. De. cem haec volumina Apparatus consequitur in duos Tomos divisus; in quorum primo praeter plura re peritur collectio Constitutionum , Decretorum ac Brevium ad evertendos cum fidei, tum morum errores a Romanis Pontificibus editorum . In secundo, prtem ista conscientiae notione ejusque divisione , regulam moralis honestatis exponit, & Probabilismi ac Rigorismi Historiam perstringit. Cui que sere volumini universi operis Catalogum proscriptarum ab Ecclesia propositionum , aliarumque a Casu istis exceptarum praemittit , alios secutus celebe rimos Theologos . Propositiones morum integritatinoxiae ab ipso ex Casuistis collectae sunt numera
159쪽
tis Iesu scriptoribus extraxit. De Operis pretio singillatim disserere operosum nimis, & longum seret. Cui methodo Concina institerit qui nosse percupidus est, consulat Tomum primum Apparatus, in quo de Locis Theologicis disserit. Qua enim gravitate ibi
loquentem intuebitur, eadem omnino in toto eximio opere comperiet disputantem. Maxima bonorum omnium adprobatione ac plausu eximium opus exceptum fuisse cum edita in vulgus, tum quae primo nos evulgamus, testimonia demonstrant. Lon
ga pariter, atque adeo taedii plena res foret, singulos percensere scriptores , qui aut C, risianae Theo- Iogiae ejusque auctoris cum laude meminerunt, aut
ea suis in libris usi sunt. Ex plurimis duos solum audire praestabit, Angelum videlicet FranxWam a
ca In Τε Mogia Μωαm P. Herman. B embatim ad trutinam reum eata, atque edita venetiis A. Μ DCCLT. apud Simonem occhi . Pag. enim XII. Praefat. haec scribit: Verum hic silentro praetereiandas nomes P. Dameι Concina Ord. Praed. Obj. Vir ante εννιmur Threis. και Iana doctema m vastae erudistoris laude mimiaer, ius ego Iactoribus vatae usus sum , euique hoc meum qualuumqtie Opus pluriamiam se debere Profitetur . Hic fouisa Theologiae Merrimus assertor, ac imperterrit aer molabitium opinatoram maiaeus, multas graυoque Dis -υersariis υexationes, eontremetias, calumnias motis est; sedetur gloriosum nomen ab Eusebio Eranille , Theot. Eoctissimo , egregie infe um, . iure illustratiam, iam bis obseuratum non est, tit apred uos rerum asimarores elarinx emicet. Sed ille non tam laude, quae eius dignitati aequalis reperiri vix potest, quam silentio oe admira- νιone prosequendus est. Et pag. x H. anima reflanum In Prodromum: νβι ergo ab omnibus attente tegendi sunt , ae praesertim a T Unibus, qui ingenio ad dignincendas satiarer a solidis doctrinas non valent . . . Concina, qtii a II. Tomis Christianam Theologiam fuse, erudite, ae solide tractavit, innumerosque moratex ODI complexu , fanisem d.Hνι nam contra dominantem laxitatem in subtiles coulais riones, acerrime tiaratas est. Navata ab Franetoia opera, & tributae
Concinae laudes adeo Iesu itis displicuere , ni eorum unus sub larvato nomine Irenaei Veneti in nova editione Theologiae PP. B embaum, & Laatis acrem expostulationem ad Franetiam ded
160쪽
x3o COMMENT. DE VIT. ET SCRIPT.
Ec Ubaldum Ggnon, qui praeclaro iustoque ea coemio Concinae opus celebravit a . At infinitus, ut
an vit, in qua conelaam, ae Patuetiam appellare non dubitavit Stria prom per psam late litterariam Rempublicam ignominia notatos, pes os dialecticos, calumniatores tererrimos se. ut diximus in praefatione. Animadvertere tamen placet P. B embaum Theologiam Moralem, eum additionibus P. Lacrοικ. & Stipplemento P. Francisci Antonii Eseban , denuo recusam A. MDCCLuta. primo Tolosani.
ex in Bardigalensis Senatus iussu carnificis manu fuisse eombustam, triremium poena Typographis indicta, qui eandem ultra imprim re cocitassent. Adversus quam sententiam a quodam imprudenter epistori evulgata, Parisiensis Senatus Deereto idem fatum, quod theologia BQembaum &e , experta est. Ridicule ergo, atque imis perite prorsus gloriatur Litterariae auctor Hloriae, post Concinae la. res de nova B embat editione captum suisse in Itali et consilium. c a Ubaldi Nunonia Cl. Reg. Sehol. Piar. S. R. M. Augulti III. P . .. loniarum Regis a sacris Consiliis, & in Aula Romana Promove, dorum ad Episcopatum examinatoris Theologi Noctium Sarmatica rum Vigiliae. Typis Brunshersensibus Soe. Iesu & variaviensibus &e. Anno Μ DCCLI. pag. 27. in florem hunc γ delectum Μoralis selintia, in
ιamque auream medioerilaum inter extrema tutiorem adsequamur, Eccleone teges a saeris olim Comentibus lata , simiaque Theologorum m menta expendantur. Et ne forte magno scribentium agmine reria reo mole obruare, ubi, utraque conferendo, iudicium feras, etsi multi Iunt, or More Iisiusce ordinis duces, quos equidem sie Londirarie sapiemiae fama, Mi quaedam quasi oracula suisiciantών , ωniam cir H- rerum in meditim proferam , meo iudicio colories, ias quam minimis inter uis hae tam unga . predificilis peregrinatio contineatur. Thomae igiιur Aquinati , cui primas deferunt quotquot Theologiea cui 'is generis tradunt s cum qua cotiari ceteri omnes quinta et Domnimode videri posunt, Danielem Concinam, qui nuperas expiaua tionibus totam hane disci inam mirabiliter ilias ravit . o Genetium Gallorum antissum, Canonum eruditione, o Iententiarum maturit te gravissemum, auι si quos alios eiusdem natae , o centuria Vires
malueris confecianeos adiuvere, ut viam factam, mihi maxime pro haretur. alter Theologorum curriculum prem/t, alter canones, severi
rem scilicest disciplinam, quae ex tuo paenu depromιtur, consectarur. Sic ister alterum remperabit. Et eanonica severitaris ivlsa, Theologi- ea ratiocinatione mitescent, oe Theologiea ratiocinatio plus aliquando
sopbistra, in peraeuta, libramento quodam adhibito, ab Eces a re gulis , cir institutis non ita promi abscedet. 2Mod si quis timis sevistis hec tua studia respexerit, id enim commane mortiatum est ybiιamria laborare, si me audis, minimum satagas. Edfranata . corrupta
morum licentia plerique abripiuntur. pa*ari amant , blandeque atιν Hari. Itiare iis magistris conniventi s magis libentius agisnt, γ'
Magregamur, quam aliis orae doct/simia, qui deploratis vulneribus