장음표시 사용
541쪽
DE ORIGINE ARTIS LOGICAE. myclidem, quia is promouit atque auxit. quod
ad Evc LiDEM speciatim adtinet, DIOGENEs LAERTIvsy de eo scribit: Τας αποδει-εεσιν ἐνισταlo, ου καὶοὶ λ μ ματα , άλλοὶ κί' ἐπι- quae Verba plerumque latine ita transseruntur: utebaturprobationibus non his, qua
per assumtiones, sed quaester conclusiones fiunt; item 4 insistebat demon attonibus non his, quae per propositiones, sed quae per conclusioneinunt. sed si iudicium atque auctoritatem CICERONI s sequi velimus, ἀποδειξις significat arguis menti conclusionem; &'-sumtiones, quando dicit: sed demus tibi tuas duassem-
tiones: ea quae appellant dialectici: sed nos latine loqui malumus ; item e 3 itaque argumenti conclum, quae es graece. ἀπιώξις Eta definitur: ratio, quae ex rebus perceptis ad riquod non percipiebatur, adducit. qua propter existimamus, DIOGENEΜ LAERTI VM tignificare, quod moris fuerit apud Euclidem, aliorum sententias ac conclusiones confutare non per contraria principia; sed per conclusiones, quae continebant varia incommoda, adhaec de eo tradit LAERTius, quod disputationem, quae fiat per similitudinem. iustulerit, dicens: illam aut ex similibus consistere, aut ex dissimilibus. si ex similibus consistat,circa ipsa potius, quam quibus sint similia, versarixationem debere; sin autem ex dissimilibus,
superuacaneam esse comparationem. g. XI. EvCLIDEM audivit EvBVLIDERpraeceptor Alexini & rhetoris Demosthenis, qui reprehendit Aristotelem, ut IO. IONSIVs
542쪽
sici ρ HIs TORIA LOGICAE ir obseruauit. hic varia argumenta captiosa adhibuit, quae commemorat D I O G E N E SLAERTIvs illustrant autem PETRUsGAs- sENDVS, 3 AEGIDIUS MENAGIUS, ' THo-ΜAs ST AN LEI vs. F non ab re erit, heic quoque ista argumenta adtingere breuiter: Ι. ΨΕΥΔΟMENΟΣ; mentiens, Ut vocatur a CICERONE, si quae ars'mentatio a
materia hanc adpellationem habet, quoniam exempli causis stamitur is, qui mentitur, hac ratione: num mentitur is: qui mentiri se dicit pcui si resp0ndeas mentiri; colligitur: non mentiri, quoniam vere dixeris, s mentiri. quod sophisma tanti habitum fuisse, testatur s F N E-c A, 7 ut haud pauci libri de eo sint conscri
pti, id quod LAERT ivs 3 de Chrysippo
Commemorat; ATHENAEus ' autem &sYIDAS produnt memoriae , Philetum Coum propter nimium studium in eo soluendo positum contraxisse phthisin & illius vi Correptum, eXcessisse e Vita. mentionem iblius facit quoque A RIsTOTELES. VII. ΔΙΑΛΑNΘANΩN, quod phisma hoc modo struitur: nosipatrem tuum pnoui. nosti hominem itum, qui latet δ non noui. ergo patrem tuum non nosti: nam Hispater tuus es. III. ΗΛΕΚΤΡΑ Heriba, quod argumentum nomen habuit ab Electra, orestis serore, quae in tragoedia Sophoclis Orestem fratrem
543쪽
suum nouit & non nouit. scilicet Electra cognitum habebat quod Orestes sit frater; sed 1msi erat incognitum, quod ille, cum quo disserebat, sit frater Orestes, quod sophisma commemorat LUCIANvs. 3IU. ΕΤ ΚΕΚΑΛΥMENΟΣ coopertus,quae argumentatio etiam hanc adpellationem accepit a materia. exemplum illius exhibet L v-C I A N v s hac ratione ; CHRYSIPP. r
sponde mihi, nouine patrem tuum y MERCATOR, maxime, CHRYsIPP. quid igitur, si Frope te statuerem opertum quempiam atque interrogar- , nostine hunc ' quid diceres 'M E R C. scilicet me non nosse. C H R Y s. atque hic tuus erat pater, itaque sit um non nosti, sta Iam e patrem tuum non nosse. ex quo patet, quod sophisma hoc cum superiore, quod dia
Cebatur Καλανγανων, conueniat.
. V. SORITES, quem CICERO 3 adpel- .lat acerualem, quoniam per hoc sophisma quis
cogatur fateri, quod aceruus, graece σωρο em- , ciatur uno addito grano,aut nunquam aceruus sit futurus. quaeritur enim : num unum vesaeuo granasint aceruus, nec ne. si hoc negatur,
additur unum : num tria sint aceruus p quae multiplicatio semper fit, donec quis fateatur, esse aceruum; quo facto k alter inde colligit
conclusionem: ergo aceruus incitur uno grano addito. Praeter CICERONEM huius argumentationis etiam mentionem faciunt L MERTIVS, LUCIANUS, SENECA, RFINCTILIANVS, VLPl ANUS.
544쪽
nutus , quod phisma etiam nomen sortirum est ab exemplo, hac ratione: habes, quoae non amiybii; non amisi ii eornua,erso habes cornua. sENECA recte iudicat: ceterum qui interro gatur, an cornua habeat, non est tam pultus, ut serontem suam tentet, nec rursus tam ineptus aut hebes, vi non habere se nesciat. quod tu illi
subtilissima collectione persis eris. sic tua
ne noxa decipiunt ; quomodo praestigiatorum Metabulamcalculi, in quibus fallacia ipsa δε-
Iectat: adde A. GELLI v, VII. ΦΑΛΑΚΡΟΣ, cuius etiam DIOGENEs in EUBULI DE meminit. MEN AGI Vs3 autem haec obseruat: exemplum huius urgumentationis non memini me legere: neque un e, dicta sit, noui. forte ab hoe exemplo: qui nouhabet pisos in capite, caluus est. rinus non hahet pilos in capite. ergo rasis caluus es. . Atqui haec sunt sophismata, quae L A E R T
si XII. Quod si heic reliquos philosophos disciplinae Megaricae persequi liceret, nihil aliud de illis commemorare pollemus quam quod logicam 1bphisticam lingulari studio
545쪽
quod si autem per H intelligamus illa uniuersialia, sue praedicabilia, suae in scholis
traduntur, &post verbum addamus δεμνaut λεγειν, STILPO hoc significasse, quod illa uniuersalia re ipsis haud reperiantur, sed quaecumque sensibus nostris percipiamus, sint ungularia, qua interpretatione sententia haec haud reiicienda erit. legi autem adhuc
potest liber P LV 1 ARCHI 'προ κολοην, quo opinionem Stilponis adsert, eamque contra Colorem tuetur. nihilominus deditus erae
cauillationibus, quarum exempla suppeditae L AERI ivs. y Eubulidis institutione usi sunt
primusque inuenisse a quibusdam exi imatus es thuolutum es cornutum in erendi gemis. - g. XIII. Cognoscimus igitur ex his, quae iam disseruimus, quam rudiora fuerint artis huius initia; & quam frequens ab ipsius inc liabulis extiterit eius deprauatio. nam plerique, praesertim in schola Μegarica dialecticae litteris eum in finem operabantur, Ut promi edisserere, ingenia ostentare, & per malitiam mentis incitati. aliis fraudes ac fallacias facere possent. sed videamus de progressu huius diaiciplinae, quum maior & splendistior philos
Phiae lux in graecbrum gente moriretur. -
546쪽
si DE PROGRESSU AC FATIs LOGICAE
US LOGICAE GENERATIM PER VARIOS AVCDORES. 'S E C T Ι Ο Ι. TEMPORE ANTIQUO.Σ Υ N O 'F I Σ. Direndorum summa g. I. de dialectica veterum t ante natum Christum, ac quidem ἀ) pagano' Tum, primum graecorum, ubi disseritur de in lectiea Platonis II. III: IV. Platonicorum f. v. de logica Arsotelis f. VI. Vii. VIII. IX. ejus discipulorum f. X. de dialectica Sto eorum XI. XII. XIII. XIV. XV. de canon ea Epicuri g. XVI. XVII. XVIII. deindoeromanorum 9. XIX. XX. β iudaeorum 6. XXI. a post natum Christum, ubi disserias tur de interpretibus Aristotelis graecis , XXII 1atinis s. XXIII. de logica Galeni XIV., Porphrii g. XXV. quorumdam patrum e clesiae: f. XXVI.
- Actenus de origine ac prima aetate L I artis huius, cuius progressus ac fata iam contemplabimur, ordinem temporis Obseruantes. quaPropter Primum vetustiora
547쪽
tempora ab aetate Platonis Vsque adseculum sextum post natam generis humani salutem illustranda nobis proponamus, ita ut quid effecerint philosoplii pagani, iudaei ac Christiani. videamus. eX gentibus graeci inprimis clari sima nomina a se dederunt propter philosophiae litteras, apud quos post Socratem quatuor praecipue sectae, Platonica, Ari otelica,
Stoica de Epicurea , eXcelse floruerunt, quarum studia in artem hanc, accuratius comm morare operae pretium esse ducimus. quae si exposuerimus, transeamus ad gentem romanorum, ut quae fortuna logicae apud illos iu Tit, cognoscamus.
g. II. Secta Platonica originem ac nomensium debet PLATONI, cuius dialecticam Perspicue eXponere, res omnino dissicilis est atque ardua. ipse enim nunquam integram logicae doctrinam ex instituto tradidit; sed quae hac in re sensit, in ipsius dialogis, Sophista, Phaedone, Menone Phaedro, item de republica Cratylo fusa deprehendimus. nec A PVL EIV S atque Α L C I N O V s, qui Operam suam in recensendis philosophiae Platonicae argumentis posuerunt, nobis satisfacere possunt. namque ille animum quidem induxerat, triplicem Platonis philosophiam explanare, quod etiam ratione doctrinarum de natura ac moribus praestitit; rationalom vero disciplinam minus attigit, id quod etiam fere de A OC I N o o adfirmare licet. dialecticam quippae Ρlatonis ad rationem formamque logicae Aristotelicae adcommodauit, ac eiusmodi tradidit momenta, quae ipsi partim mutus sunt ProPria; partim Vero cum eius philosophia ILL haud
548쪽
sin DE PROGRESSU AC FATIs LOGICAT.
haud cohaerent. quantum ex dialogis Plato
nis cognostimus, Vocem dialecticae duplici significatione adhibuisse videtur. primum intellexit per dialecticam ipsam sapientiam, sue
eiusmodi cognitionem rerum diuinarum ac
ipirituum, inprimis summi boni, per quam in
genia feliciora & multa scientia exercitationeque exculta satis istas res cognoscant vere &pure, sine imaginibus. scilicet quatuor cognitionis ia ostrae gradus statuit P L A T C, quorum primus sit secundus λαμα, ratiocinatio , tertius πὰις , sdes, quartus εἰκασία, assimilatio. primum & Vltimum vin- dicat dialecticae r conter to. I Aco Bura is Y RBIUM. versabatur Plato in summo e rore, quod animae rerum singularum adeoque lhominum haustae sint ac tractae eX anima mun
di, quae quum esset essentiae diuinae, credebat iqRoque, mentem humanam emanas, ex Deo , fui supra 3 pluribus id a nobis expositum' est.
quo errore, qua Verae mentis nostrae liuiolis signoratione ductus , porro sibi persuadebat, intellectum hostrum elie 1cientem omnium re-imm , quarum ideas illum continebe, veluti l ipsam ideam siue typum omnium formarum, duae imprimantur rebus. at Vero quum Cre-eret, materiam sontem esse omnis mali, inde essiciebat conclus nem , quod anima cum corpore coniuncta, fuerit deprauata, ac spe clatim intellectus contraxerit sibi tenebras & lvenerit in obliuionem rerum omnium, quas lantea, quum adhuc animo masndi, siue suo i
prima tu locum ετ honorem suum restituenda g. XV. . 39. adde Voris
549쪽
principio fuerit iuncta, habuerit cognitas. quapropter existimabat Plato, mentem humanam, veluti in specum tenebrarum plenam detrusiam excitari per formas seu species rerum, quae sensibus percipiuntur, ut sensum ac sensim per varios reminiscentiae gradus pristinum lumen recuperet, ac ad ipsius solis, id est, Primi entis, primi principii, nec non formarum, specierumue intellectu tantum percipiendarum, hoc est idearum notitiam perueniat. atqui in eo positum esse finem dialecticae cen- sebat, ut illius ope mens purgetur a prauis Opinionibus, ac germanam scientiam primi entis,
rerum materiae eXpertium, formarum,quae per intellectum tantum cognoscuntur, recuPeret.
nam tradit, quod illarum rerum, quae in sensus Cadant, cognitio in opinione consistat, siquidem non 1blum sensis sint fallaces, sed res ipsae quoque fragiles & caducae. antequam vero connitamur ad hanc scientiam, i t Plato,
mentem praeparare litteris mathematicis, ut Conceptus ac rationes a rebus ipsis separatas
capere, deque illis cogitare adsuescat. g. III. Deinde Plato nomine dialectices complexus est scientiam de via ad ipsum finem perueniendi, ut hac significatione muneris sit dialectici, viam monstrare, qua mens eX Obliuione ad priorem notitiam & lucem deduci possit. hinc dialecticae officium esse docet, analysi quadam dirigere mentem ad primum Verum, quae quum ad hoc fuerit euecta, possit
se iterum conuertere ad res sensibus Cognoscendas, illasque diligenter expendere, ita tamen Vt ad iprum primum reuertatur & in eo denique conquiescat. ALCINOVS treS ana
550쪽
os species obseruat ex Ρlatone. prima est quae considerat res singulares siue sensuum , &inde athendit ad res, quas ratione atque animo videmus, ut si a pulcro, quod corporibus inest, ad id, quod animorum est, ab hoc ad aliud in vitae ossiciis, ab hoc rutius ad aliud, quod continetur legibus & ad ipsum tandem ma-xe illius immensum adscendimus,adeo ut quod reliquum est, ipsum pulcrum per se denique adsequamur. 1ecunda analysis est, qua ex demonstratis primas & quae medio carent, Propositiones colligimus, quod hoc modo fit. quaestione posita: num animus sis immortalis 'quaeritur : num idem siemper moueatur φ quo demonstrato, alia quaestio instituitur: num id quod mouetur semper. perfemoueatur δ it
xumque hoc demonstrato: num quod per se ipsum mouetui motus principium sty & post hoc: num origine careat principium , quod ut certissimum ab omnibus admittitur, ita quoque hoc: quod ingenitum est, interitus quoque . esse expers. a quo, quum sit perspicuum, demonstratio hac ratione colligitur; si principium originis expers, erit s interitus: at quod per se mouetur, motus es principium: per se
autem anima mouetur: expers ergo Or interiatus originis, Ut immortalis es anima. tertia analysis est, quae ex suppositione ad ea, quae
sne suppositione sumuntur, pergit principia, hac ratioue. qui aliquid quaerit, illud primo ipsum supponit, deinde quid ex supposito sequatur, aduertit; tum vero si ipsus suppositionis reddenda sit ratio, alio supposito. qua rit. num id, quod prius fuerat suppositum,rui