장음표시 사용
611쪽
-λ sitionem breuem in Auerrhoe m in logicam, ' siue X. praedicamenta Aristotelis, libros de interpretatione, analyticorum, de stilogissimo, quod opus ΜS. extet in bibl. Vrbinat. ut adeo' BYXTORFius per logicam Vene-- .etiis editam sine dubio intelligat eius notas in Auerrhois expositionem Aristotelis Ve-
Hispania anno Christi Μ C XXXI. natus, &magnam ingenii atque doctrinae laudem sibi peperit, praecipue quum & Iitteris philoso-
Phiae operatus sit diligenter. certe in mo- animentis sitis mentionem facit Aristotelis Platonis , Galent, Themistit, atque aliorum ipse praefatione mischnae testatur, quod
' dibro, qui inscriptionem habet Uinoris ste Flexorum multa attingit argumenta philoλ- - Phica,atque Aristotelis Arabumque vestigia premit, etiam more Aristotelicorum dycet, - ad sublimem rerum diuinarum notitiam n mini patere aditum, nisi in logica ac meta- . Physica probe animum atque ingenium esei Ercuerit. R I C H A R D s I M o Ν Α de phil i 1bphia huius doctoris ita censet: Rabbi -- cognomine mimona es seu Marmonis , magnam exi imationem Abi peperit , nedum apud Iudaeos, sed eae apud Chrisianos, qui in iis operibus unum ex eius libris , cui, titutas moreh neuochim, 'equenter citantis
huius auctoris praecipuus scopus est, quae iuJcripturis dissicillima insent, ' elucidare omniaque isquisqcq in iisdem occurrentia ton'
612쪽
Iere. plurimi Iudaei in methodum eius istico - insurrexerunt, s hoc scriptum damnant, quia sevo ratiocinandi more gentis suae patrum traditionem euertere videbatur. ac
sane R. Moses ρbilosephum censeri nimis asse-ctauit, ae quoddam ex Aristotelis c scripturae principiis miscelianeum parauit, quod aemnium palato sapere non potest. eius me-
- taph Da nimium subtilis es, D is sis plu-
Fimarum Graicarum vocum genuinae signi rationis investigatione fatis peritus grammaticus non videtur. praeterea feres per quaestiones decidit ex propriis praeiudiciis , quae quidem religionis , quam profitebatur , cxismatibus quandoque conformiasunt; seed . . saepius etiam acridit , ut Arabumphi sopho m. rum , quorum libros euoluerat, opinionibus mens eius imbuta sit. inter alia scripsit quo- que, quae in quatuor& decem carita distincta & manu exarata exstat in biliotheca Uaticana, ubi etiam reperiri compendium eiusdem a R. MOS E hen TIB-- ti O N, qui floruit anno Christi Μ CC LXX. sub inscriptione: rebo opus logicum , testatur BARTO LOCCIVS, quale compendium logicum etiam deprehenditur in bi- . bliotheca Vindobonenti, Ut cognoscimus EX NEssELIO. δ extat adhuc opus quo dam sub titulo: imn nrio, dedistinctionibus Dgicis , quod Maimonidi tribuitur, cum duplici commentario utroque editum Venet. anno Chr. ΜD L. Cremonae
id D L. & Μ I LXlΙΙI. quem postremum Ithrum a logica illa & compendio
613쪽
38o DE PROGRESSU AC FATIS LOGICAE.'
. Iogices distinguit B ARTO LOC cIV s. sed clarissimus WoLFI vs y merito suspicatur,. esse unum eumdemque librum, quia & ille
in XΙΙΙΙ. capita distinctus sit, quibus
illa absolui uicatur; compendium Vero,quod dicitur ex titulo ipso puri vi
tine versa & punctis vocalibus illustrata a Μunstero & excusa Basleae per Frobentum prodierit anno M D XXVII. sed R I C A A u Ds ΙΜ o N F probat, logicam illam esse Μai-
- Atqui haec sussiciant. quae omnia aperie Mnincant, magna quidem fuisse auctoritate Aristotelem in gente ebraea; minus a tem prosperiora logicae fata. etenim seque- .
bantur Arabes, qui ipsi Aristotelem haud
intelligebant, & praecepta rationis cum scri- , Pluris sacris ac traditionibus adeoque sum- ma imis permiscebant; quin etiam corruptis allectibus, qui prauas gignebant Opiniones, trahebantur. quam infeliciter interdum lieripateticam philosophiam coniunxerint, cum diuinis oraculis, M A I M o N i D E S suo exemplo demonstrare potest. de . Verbis enim Mosis ' disputans: sub peribus eius erat velut opus albedinis lapidis μpphiri, . ista interpretatur de materia prima Aristo teticorum: dico ergo , inquit,sub pedibus
614쪽
ejus dem esse ac ex caussa sus , hoc espereum 2 propter eum, sicut explicuimus. qeo autem amrehenderunt, fuit ipsa materia prima, quae es a Deo benedicto simmediat scilicet) cuiusque ipse causa est esciens. nam. Obseruandum es, quod aescat ,sicut opus auedinis sapphiri: si enim voluisset denotare co-ιorem vel speciem externam, Ampliciter di
xi 1set , sicut os edo sapphiri. verum addit,
sicut opus, quia materia, ut nosti, natura sua semper recipit formas patitur, nunquam vero agit, ni er accidens, sicut formasemper agit per se, nunquam aurem patitur, nisi per accidens, quemadmodum isa in librisphyscorum ex icantur. eX quo modo tractandi philosophiam,facile cognoscere POS- sumus, qu*: fortuna logicae fuerit apud illos, quae usu genuino rationis humanae, solido atque unico fundamento nititur. de logi cis talmudicis, quas vocant, heic nihil adii net dicere, de quibus si in censum horum librorum verius venirent, supra fullset dis
serendum: ceterum Videre possumus I o. HENR. HΟTTINGERUM &IO. IVLIvM- STRUUIVM, cuius rudimenta logicae H braeorum rationem argumentandi talmudi-
Cam eXponunt, inprimis ex libro Halichora
g. VIII. Quum Saraceni gens arabica magnam Africae partem occupassent, & in Hispaniam transissent, hac ratione philosophiam . arabico-Aristotelicam intulerunt in Europam, ac fundamentum philosophiae sicholasticorum posuerunt, solent tres classes scholasticorum
615쪽
constitui. prima incipit a RVCELINO, Velut alii putant a P EΤRO LOMB ARDO, atque extenuit sese usque ad tempora ALBERΥx imagni, qui ingenio nituit circa medium seculi IXIII. secunda aetas deducitur ab ALBERTO magno usque ad D V R A N D v M de S. Portiano,
id est initium seculi XIIII. qua aetate praecipue
famam sibi adquisiverunt. tertia aetas, quae durauit usque ad Christianae doctrinae reso
stituit ALsTEDius, y quoci iam ante eum tquoque fecit D A NAEVs, &inquas accu- tratius inquirit IACOB vs THOMAs Ivs. 3 qui iobseruat, quodsi historiam scholasticorum a s RVCELINO, Cuius aetas incidat in annum sMXCIIII, usque ad reformationem deduca- :mus, haec scholastica doctrina complectatur quamor secula cum vno fere quadrante; uuamuis aliter sit prionunciandum de illis, qui ineologiae scholasticae originem derivant a 'LAN FRANCO, quippe qui ABEL ARDUM, discipulum R V C E L 1Ni, integro seculo ant cessit. nec de his aetatibus omnibus una eademque sententia est, ac inprimis disputant de Pri- ma origine atque auctore philosophiae acitheologiae scholasticae. alii hanc gloriam Vin- i
616쪽
C E LIN v M esse auctorem philosophiae scholasticae; ABEL ARDUM' vero theologiae scho- Iasticae, quamuis ipsius discipulus P ET RusLOMBARDVS maiorem nominis famam magistro suo fuerit adsecutus. quam controuerrsam componere, ac quae Vera sit sententia, d Clarare, res omnino ardua est, inprimis quum ista ouaestio, de qua disputant, varia ratione potest considerari. quodsi enim respiciamus adpellationem&vocem Fibola fisi, illius usus iam ante frequens fuit, qua aeuo medio signifi- 'cabant hominem litteris ac bonis artibus eX-cellentem; 'posthac praecipue virum, quidOctpris ac professoris munere fungebatur, qu lis persona eo tempore lumen quoddam orbis
eruditi habebatur, ut cra R. A V G V S T V S HER-
. M A N N V s obseruata si autem ad rem ipsam aduertamus animum, omnino discrimen in
ter philosophiam & theologiam scholasticorum ponere debemus, ac ratione philo phiae respicere modum, quo ista ad exemplum Ara
bum culta fuerit; ratione theologiae. autem
rima studia, quibus istam non solum publice uni professi, sed &, quod princeps est m
mentum, ieiunam, aridam, inutilem, etiam impiam philosophiam coniunxerint cum ista, quorum quis primus fuerit, propter inopiam monimentorum historicorum definiri. haud Potest. coterum si quaestionem ita ponamus, quis primus singulari studio-applausu ita genus h0c litterarum, praecipue theologiae tractauerit, ut clarissimum nomon a te dederit; magna veri specie gloriam istam meretur LoΜ-N A R D v s, qui facile celebritatem Abelardo
617쪽
magiitro suo praeripere poterat, quoniam ille nomine b.ereticarum opinionum suspectus erat. g. VIIII. Quod speciatim ad icholasticorum dialecticam adtinet, illius historiam disti licte tradere possumus, si primum auctores, qui in hac disciplina sunt verseti; posthac au tem ipsam rationem dialecticae scholasticae
Commemoramus atque exponimus. ex scholasticis igitur philolophiae, etiam dialecticae operati AntID. RVCELINVs, quem alii scribunt R SCE LINUM, & Henricus Gandauensis RVLCELMUM, quod&rectius fieri, existimat IACOB Vs THOMAsius. traditur primus nominalis, aut nominalis doctrinae in logica Aristotelis inuentor: hinc ΟΥΤΟ
Fri gensis 3 dicit: habuit Abelardus
primo praeceptorem Rozelinum quemdam, qui primus nostris tempoνibiu in logica fententiam vocum insiluit; & intelligit per sententiam vocum doctrinam nominalium. noti quoque sunt versus in Rucelini doctrinam, qui leguntur apud AVENTINVM: quas Rucetiae doces, non vult dialectica
iamque docens de si non Oult in vocibus res amat, in rebus cunctis vult esse diebus. PETRus AB ELAR Dus, Rucelini discipulus. qui philosophiae laude clarus fuit, hinc D. Sarisberiensis passim eum vocat nomine Pe- ripatetici Palatini, quoniam sequebatur
618쪽
Aristotelem &in monte Genoueis, ubi erat insane palatium, docebat, vide I A C o B V ΜΥΗOMRs IvM. dialecticam quoque cO-- luit, unde ipsum dictum esse Halecticum, testatur H O R NI v s. y vitam eius eXposuit
ALBERTUS magnus, qui philosophiae Aristo telicae maxime deditus erat, adeo ut adpellatus fuerit Simia Aristotetis : hinc clicit LANGIVs: ob amplitudinem omnifaria
doctrinae magnus dictus, fuit in omni philosephia peripateticaperitis ius. hincwaplerisque ia Arbiotelis adpetatus es , quis nimium vino siecularis scientiae ebriatus sa-- pientiam humanam, ne dicam philosophiam prophanam diuinis litteris copulare ausus es, quique dialecticam contentiosam, uiuosam re garrulam scratissimae purissimae non pertimuit permisere theolagiae, nouum sphilosophicum modum secras docendi s ex- planandi litteras suis tradens seqiιacibus: theologistarum sectae qua ab eo Albertistarum dicitur, δεY π monarcha excelgens. scripsit hic Albertus in omnes libros,quos com-- plectitur organon Aristotelis, Commentarios, in quibuου logica artisperitiam magnam
TΗΟΜAS AQVINAs, qui a cultoribus philosophiae & theologiae scholasticae magnis aediuinis fere laudibus adficitur. dicitur δε-ctor angelicus,plus quam Salomon, interpres
619쪽
diuinae voluntatis, matutinus lucifer, quasi una plena sapientia s moribus cs vela ti sol oriens mundo. scripsit commentarios in uniuersum Aristotelis organon,item summulam logicam de quatuor oppositis, de demonstratione, de fallaciis, de modalibus, de natura generis, de natura accidentis, de natura sygogismorum, a quibus quantum
ars logica incrementi capere possit, ii possunt experiri, qui cum iuricio Ane praeiudicio
tenelgarum aurium haec latia ignei vere ingenii monimenta Iubenter legunt, uti dicit K E
existimat, quod ADINAs primus arabicam philo phiam tractandi rationem ob-
PETRUS HISPANus, qui conscripsit mulas dialecticas, quas, ut supra monuimus, . MICHAELI PSELLO debebat. opus hocitantam consecutum est auctoritatem digia talemque, ut usus illius in omnibus fere scholis fuerit frequens, ac insignis illorum copia extiterit, qui id obseruationibus ac . commentariis illustrandum curarunt. . IO. DVNS SCOTus, vir subtilis ingenii, cuius ope abstrusas quaestiones, quae nullius, sunt utilitatis, proposuit, etiam auctor sic dictarum haecceitatum extitit, cuius init - Iem nemo elegantius expressit, quam I
BALAEus, 3 quando dicit; natione Scotus, doctor subtilis adpeliatus, portentosius artifex, ac titigiorum patriai eba , imposturarum labrinthos ingenio
620쪽
Ealino excogitauit contendendi formulas nouas verbis intricatis subtiliter adinvenit, es monstrifica confictationum vocabula formauit, de seuppositionibus, obligatoriis, info-tabilibus , haecceitatibus , formalitatibus, modis intrinsecis, atque aliis sopbisarum chimaeris, ut Chrsus in contentione praedicaretur ac innumeris 'persitionibus in ecclesia vestretur. sultior enim est ea sententiariorum papysicorum theologia sacra, excentaurorum biformi conflata genere, quam
funt scripta fabulosa Hesiodi'Orphei theologorum gentilium. qua ingenii indolequum esset, ac nimis iubtili cogitatione omnia eXpendere elaboraret, quid mirum, quod monimenta sua essecerit maxime obscura,ita ut de eo dicere possimus: quia non vult intelligi, non debet lesti: ob qua in caulsam adpellatus quoque est tenebrarum magister. -scripsit quaestiones in logicam ; de uniuersalibus, de praedicamentis Da posteriora anablica Aristotelis. GuILIEL Mus OCCAM, qui heic ideo commemorandus est,' quod sectam nominalium instaurauerit: composuit Azmmam totius Iogicae, maiorem summam logicae, quibus illi, qui nugis scholasticorum delectantur, immum habent pretium, adeo Vt M A R C v s de BENE VENTO, qui Occomi opera edidit, praefatione testetur, quodsi apud deos nexurlogicae inuenirentur, nussius nisi Oceami siri doctissimi ριιtione uti dignarentur: De quibus vi& aliis, quos de industria flentio praeterimus, pluribus Videri Possunt A D A M v s