장음표시 사용
681쪽
bitare, quod tum fieri potest ac deiat, si de
Prehendimus, adhuc adlata argumenta nullum nabere pondus nec vim quamdam 'robandi. nec ista, quae tradit de criterio veritatis, quod Dositum sit in clara distincta idea, recte sesenabent, quoniam neque ad existentias rerum, quae etiam ex idea confusa probari potest, neque ad probabilitatem adplicandum est, ut taceamus de eo, quod conceperit obscure cla- Tam ideam. namque dicit: perceptionem voco ruam, quae menti attendenti prae, Iens oe aperta es , Acut ea clare a nobis τι erim Imus, quae oculo intuenti praesentia. Katis fortiter aperte illum mouent; qua definitio ne explicat claram ideam mathematicam,qua Ve omnes 9uoque ideae fictae simi clarae, uui. Dus autem in philosophia nullus est locus. ipso1aepius coutra regulas artis bene cogitandi pec, o omnibus dubitandumetie existimauerit; in doctrina tamen rerum Naturae maxime dubia posuit veluti vera &lum me certa, quum optimo iure instituere potuisset dubitationem. '
que etiam ipsus opiniones, quae ad logicam
Dertinent nactae sunt sectator: . qui ii ii so
rum eius disertationem de methodo ac medi- iniones; sed & alia monimenta, praesertim principia philosophiae euoluerunt, ex illis praecepta collegerunt & ista ad certum artis or-clinem adcommodata uberius interpretati sunt atque illustrarunt. alii studia sua contulerunt 'au integram philosophiae doctrinam. ac simiucum reliquis disciplinis tradi durunt logicant
682쪽
alii vero speciatim artem cogitandi explicandam sibi proposuerunt, quorum principes recensere instituamus, Ut qui progressus logicae Cartesianae fuerint, pateat. atqui huc pertinent ANTONIVS LE GRAND, cuius institutio philosiophiae fecundum principia Renati des Caries noua methodo adornata e explicata, prodiit MDCLXXXIII. ac diuisa est inde. cem partes, quarum prima continet logicam ad mentem Cartesii propositam. anno MDCCVIII. Vitembergae prosiluit examen succinctum artis recte cogitandi Autonii le
cu 1i Amstelo d. MDCXCI. 4. prodierunt. inter haec extat quoque logica vetus cs noua, modum inueniendae ac tradendae veritatis in
bens; ac Cuidem ex tertia editione primae partis, & secunda reliquarum, quae lucem vidit anno MDCLVIII. huic accessere pro- legomena de caussis errorum & imbecillitatum humanae mentis & logica ipsa multis locis emendata fuit, cuius praefatione scribit:
metiorem fortassis logicam scripsissem, nisi
veteris s nouae coniunctionem haec tempora postula ssent. diuidit CLAVDERGIus lo- , gicam in partem geneticam, quae mentem numanam ducat ad rectam genesin cogitationum; de anablicam, quae ducat ad analysin cogitationum alienarum. Vtramque iterum diuidit: geneticam in cogitantem, . , .s s quae
683쪽
quae doceat, quomodo ipse homo quiduiscite debeat cognoscere; & loquentem, quae dirigat hominem ad alios, ut cum illis de cogitationibus possit communicare; anubticam vero in interpretantem & iudicantem
confer CHRISTIANUM THOMAs IV M. Rhaec Claubergii logica in epitomen sub in- scriptione: logisa redacta est,quae etiam in operibus eius deprehenditur: nec non anno MDCLXXXVIII. prodiit in lucem : D. Claubergii specimen logica Cartesianae seu modus phily handi ; ubi certa Cartesianorum veritatem inueniendi via Osreditur in quibusdam noua introductionis in philosophiam aulicam veritas examinatur: studio Pauli Michaelis Rhegenti. quod scriptum cur dicatur: CDuberrai specimen logicaeCartesianae,non patet,quum ne- ique Claubergius ipsius sit auctor, nec illius praecepta in breuius compendium contracta exhibeat. ceterum contra illustris T H O-Μ A s is introductionem in philosophiam au-5eam disputatur, cui censurae autem THO-M A s Iv s solide respondit ac satisfecit. PETRVs SYLVANVS REGIS, cuius cursus
integer philosophicus siue Asiema generale
fecundum principia Canesi, eontinens 'M-ctrinam logicam, metaptis cam, pla cammoralem prodiit Amstelodami ad exemplum Parisinum MDCXCI. 4. constans tribus tomis.' in logica ordinem sequitur, qui ad quatuor mentis operationes accommodatus est, quales sunt perceptio, iudi
684쪽
DE PROBREssu AC FATIS LOGICAE. 6s cium, ratiocinatio ac methodus, atque existimat, partem hanc doctrinae philoibphicae
AUCTOREM artis cogitandi tam soliue tradidisse, ut nulla accemo momenti cuiusdam
A V C T o R artis cogitandi. quod opus primum j prodiit lingua gallica hac inscriptione: lal logique ou γ' ara de penser: contenant outre es regles communes, plusieurs obseruations nouuedes, propres a former te iugement, ex editione secunda Parisiis M D C LXIIII. Ia. quam plures aliae editiones lingua hae sub- secutae sunt, & iam accessionibus auctae. posthac veto logica haec translata est in sermonem latinum a variis, cuiusmodi versio edita est Trai. ad Rhenum MDCLXVI. hoe titulo: logica flue ars dirigendi cogitationes, continens praeter regulad vulgares plurima noua, quae iudicio formando inseruiunt, ex gasiles traducta per CORNELIVM a A C κ E R s D Y C κ. sed istam valde mendosiam esse, obseruat VINCENTIUS PLAC- Cius; δ ac omnino probabile ost, quod ex priori gallica editione minus perfecta fuerit translata. praeter hanc adhuc aliae sunt or- natae editiones latine, Lond. MDCLXXIV. Lugduni Batauor. ΜDCXCIV. MDCCII. . Amstelodam. MDCCVIII. ex quibus ι Vt de pluribus aliis taceamus, inprimis commemoramus versionem latinam, quae Halae
Magdeburgicae anno Μ DCCIIII. &ΜDCCXvIII. prodiit. auctor illius est
1Ο. CONRAD BRAVN, quae prioribus
685쪽
multum praestat, quoniam accessiones editionum gallicarum, in versionibus illis latinis omissae heic quoque latine sunt additae. de auctore libri huius disputatum est multum. plerumqueMesIeurs du PORT R O Y A L .dicuntur, opus hoc composiaisse; quis autem speciatim heic industriam suam locauerit, id non fatis apertum est. alii existimarunt, auctorem logicae illius esse de T R I-G N v, cui debemus grammaticam generalem, alii vero putant, opus hoc vindiean dum esse ANTONIO ARNALDO, Vtillustris LEIANI Zivs litteris ad PLAC-
c 1 v M conscriptis significauit, quod & blice professus est praefatione ad NI et o L IIantibarbarum. y sunt quoque, qui auctorem libri esse te BON, item NICOLE Credunt ; in qua sententiarum diuersitate multi nihil definiunt, ac nonnulli obseruant, eum fuisse ex Iansenti discipulis, romanae eccle- siae sacris imbutum ac voluisse religionis, quam fuerit secutus, vestigia hoc ipso iii libro exstare. praemisiae: sunt libro ipsi duae
disssertationes, quarum altera nouae huius logicae conscribendae consilium explicatur; altera vero iis obiectionibus occurritur, quae contra hanc logica actae sunt. pro diuer-ss mentis operationibus diuersas logicae huius partes constituit, quumve illarum praecipue commemoret apprehensionem, iudicium, discursium dil dinositionem, in quatuor quoque partes librum hunc diuisit, quarum prima proponitur doctrina de ideis; seunda de iudiciis & propositionibus; tertia de
686쪽
distursu & ratiocinatione & quarta de methodo. nec negari potest, quod scriptor multa utilia praecepta dederit, & in magnis
tenebris, quibus ars haec Oppressa erat, clarum adtulerit lumen, quibus de caussis e ' iam non mediocri ornatus est laude. P TRVS BAELI vs adpellat auctorem hunc in tres grand mattre dans I' an du ramonne
si v s dicit: quisquis illa sauctor huius
que ingenii re iudicii ad hanc rem attulit,
q*am ceteri nouatores omnes; GEORGIVS PAscHIVs 3 nominat librum hunc egre- gium tractatum, cuiUS auctorem N I C o L Eesse censeti praeter hos IO. FRANCISCVS B V D D E V s ' egregie quoque de hoc scriptore sentit, quando dicit: procul ab horum errore abest auctor artis cogitandi, qui ub que in omnibus doctrina partibus, in omni vitae genere confectari verum, fuere errorem, P praeceptiss exemplis egregis condoret: &paullo post: sed ut cetera in compendium mittam, laudandum maximopere auctorem censeo, quod tam fossicite utilia ab inutilibus, a superuacuis necessaria disiernendo, exemplis flectis, iucunaeis, aptismis ρ cepta ita randa, usui cend o cuncta a
commodandosumma perspicurtate rebus cetera quodammodo obsicuris lucem is clarita
tem assandendo, veri philosophi prudentis
pariter viri nomen impleuerit. nec praeter-
687쪽
mittendum, quod ad ipsam naturam subinde cogitandi modos reuocando, longe felicius ostenderit, qua fit ratio a recto prauum fecernendi, quam ab usio huc usque factum.
CHRISTIANVs THOMAs Ius iudicat, eo nomine auctorem hunc logicae cultoribus commendandum esse, quod doctrinam ide ideis proposuerit distincte & morbos intellectus, id est praeiudicatas opiniones indi-Cauerit. ceterum quamuis praeclare in hoc instituto sit versatus; ipsi tamen operi non ita satisfecit, ut omnia essent persecta nec quidquam posset desiderari. Carteia sectator fuit, quo studio occupatus multa retinuit, quae a veritate sunt aliena, quum exempli caussa neget,quod omnes ideae oriantur a sensione. nec discrimen inter ratio- icinationem mathematicam & philosophicam obseruauit, multisque exemplis mathematicis, quae frequentiora adhibuit, obscuriora interdum reddidit praece i. multi id in eo reprehendunt, quod nimium studium potuerit in multiplicandis figuris syllogismorum, quam censuram non magni esse momenti, censemus. quodsi enim au- , ictor veram indolem ratiocinationis tradi- idisset, & ad illam figuras ac modos syllogis- lmorum legitima ratione adcommodas ei; haec momenta omnino potuissent suppeditare varios modos ex principiis essiciendi conclus es; at vero reipsa multis parauit
viam, qa posthac cultum disciplinae huius i
effecerunt meliorem. IO. s PER LETTER
688쪽
DE PROGREssu AC FATIS LOGICAE. siudicat, quod IO. CLERICU s&PETRUS SYLVANVs REGIs, ille latino, hic gallico sermone logicas suas ex hoc auctore conscripserint, ut ipsi, quidquid boni in illis
deprehendatur , acceptum referendum sit
ARNOLDVs GE VLINC X, qui edidit logicam fundamentis suis, a quibus hactenus con a fuerat, restitutam, Amstelodam. ΜDCXCVIII. ia. quae logica in quatuor partes diuisa est, quarum prima agit de a firmatione & negatione deque allectionibus terminorum; secunda de enunciationibus earumque affectionibus; tertia de argumentis & quarta de instrumentis logiciS.
REGNERVS a MANSvELT, cui debemus recta ratiocinationis elementa, quae prodierunt Lipsae & Coburgi MDCXCIX. Ia. pars prima tractat de distincta cognitione eiusdemque expressione; secunda de iudicio; tertia de discursu & quarta de methodo, qui liber conscriptus est per quaestiones & responsiones. NICOLAPS ΜALEBRANCHIVs, cuius libri, de la recherchb de la verite omnibus, qui vel leuiore industria philosophiam eiusque historiam coluerunt, noti sunt. anno
MDCLXXIII. edidit primum volumen huius operis, quod anno MDCLXXIIII. s cundum & tertium sequebatur. Variae sunt editiones operis huius, siquidem prodiit Amstelodami MDCLXXXVIII. item Parisiis MDCC, cniae editio quinta; & sexta Parisiis MDCCXII. quatuor voluminibus 12.
689쪽
quae postrema omnium optima iudicatur. celeberrimus L' E N F A N Τ opus hoc in latinum sermonem transtulit. complectitur sex libros, quorum primus de erroribus sensuum; fecundus de imaginatione, tertius de intellectu puro; quartus de propensionibus; quintus de affectibus animae&Iextiude methodo agit. quibus omnibus expositis, additae sunt quaedam illustrationes &responsiones ad proposita dubia, quae con
tinentur torno tertio. IO. GEORGIV s
p R1T1 v s scri est dissertationem de Malebranchii enthusiomo; alias autem controversias, quae inprimis inter ipsum &Αn-N A L D v M agitatae fuerunt, infra historiam doctrinae de ideis explanaturi commemorabimus. atqui haec sufficiant de logicis Caria testanorum , quibus adhuc LV Do v I Cus dela PORGE, PETRIS IENs aliique addi
g. XVIIII. Nos coiiuertimus ad virum
magni ingenii PE TRVM GASSENDUM, Cuius merita in artem logicae non mediocria sunt.
scripsit primum opus de origine es varietate logicae, quo hiltoriam disciplinae huius a privinia iptius aetate usque ad C ARTES II tempora diligenter persecutus est; quod sequitur liuber de logicae sue, quo exponit criteria Veritatis atque eX antiquis monimentis illustrat historiam scepticismi. praeter hos libros ipsi quoque debemus institutiones logicao, diuisas hi quatuor partes,iuXta Vulgarem methodum, quarum prima disserit de Ipse a rerum imaginatione; secunda de tertia de
Bboes & quarta de methodo, quae tractandi
690쪽
ratio a multis obseruata est, qui persuaserunt sibi, quod ad methodum peculiaris intellectus
humani facultas sit necessaria. sectator fuit E P I C v Ri, ad cuius imitationem canones quoque posuit, iisque ea, quae videbantur utilia praecepta logicae, breuiter eXplanavit. at ve- To longe grauiora sunt merita, quae in salutem
artis huius contulit, quum contra ARISTO-l τ E L E M eiusque assecias & aduerius C A R T E-sI VM disputauerit grauissime, atque illorum errores confutauerit feliciter, quo factum est, ut multi, qui auctoritate horum Virorum C ' pii, facile a via veritatis potuissent aberrare, raccuratius in res ipsas que earum momenta inquirere instituerint. saepius enim accidit, i ut quis in refutandis aliorum opinionibus erroneis multo felicior eristat, quam in excogitandis suo studio veritatibus, ac illarum dimitate stabilienda, quum heic interdum affectus eum iudicio sese coniungant. edidit autem
GAssENDus exercrtationes paradoxicasam
quibus integram Aristotelis philosophiam censurae submittit, non instituto vulgari, quum tantum peculiares philosophi huius sententias examinent, nulla ratione habita principiorum , per quae doctrinae eius inter 1e cohaerent. etenim libro primo inquirit in doctrinam Aristoteleorum Vniuerse&ostendit exercitatione L quod homines Arsotelei ex germana phii Iosephia sophisicen essecerint :, II. quod immerito Arisotelei libertate ibi philosophandi ademerint. III. quod rationes nulti sint, quibus sectat insoletis videri potes praeferemis.