장음표시 사용
701쪽
litterariis fata eius commemorandi verbosius; nisi tale institutum a proposita dissertationis
nostrae ratione alienum esse iudicaremus, e iam clarissimus Io. GOTT LIEB IcRAVSIVS argumentum Vberius explicandum illustran
dumque sibi elegisset. quapropter id tantum
obseruamus, quod L O C R I V S, antequam apium opus in publicam emitteret lucem, recensionem illius fecerit, istamque Ope IO. CLERici in gallicum sermonem transseren- dam& bibliotheca uniuer ali, diario gallico R. edendam Curauerit. quod quum factum es
set , anno ΜDCXC. ipse liber prodiit Londini in fol. sub hac inscriptione: an essa' concem ning humane undefandiu , in fur Books , id
est, tentamen circa cognitionem humanam,quatuortisuris comprehens . quid autem Occa- , sionem dederit, talem librum conscribendi atque accuratius Vires intellectus humani explo
randi, ipse indicat praefatione his verbis: si tibi exponere laud ridiculum esset , quid tentamini huic scribendo occasionem primum dederit , di
cerem equidem quinque aut sex amicos meum apud mineum conuenientes, es rem t iactantes
huic vase ab milem, in dissiciles se nodos incidisse. satini deprehenderunt , quos soluere
neutiquampoterant. cum nospos musimn δε- per ea re s perplexum valde sermonem impliacati ad uo erroribus e frinus , in cogitationem hanc incidi squam cum libatim communicaui rectam nos haud methodum inuenisse, verum oportuisse, utpriuSquam eiusmodi divulationes
ingrederemur, vires expenderemus animorum
702쪽
nostrisum s videremus, quibus disquisitionibus
pares, quibus impares sint. annuere omnes inter nos conuentum est, ut prima hic inquisitio esset. praepropera q/Ledum es incomposita coingitata, quorum argumentum nouum prorueae erat, est quae in proximum nostrum conuentum friptis ego tradidi, tentamini huic ortum de dere: quo caseu hoc modo inceptum aliorum ro-otu, horis subsecivis carptim er per intervada
in maius auxi-tandem sciturinem nactus. quam incommoda valetudo desiderauit, ad eam, qua nunc es, molem redegi. cuius primae ediarionis exempla breui temporis spatio distrali bantur, ita Vt Do C Ri us de noua Qllicitum esse necesse haberet, quae etiam auctior atque
emendatior anno MDCXCIIII. prodiit, siquidem nouum caput de Mentitate es diuerstate adiiciebat. anno MDCXCU. tertia editio facta est nullis accessionibus aucta, quibus autem quarta Μ D C X CIX. ornata fuit atque amplificata, dum caput XXXIII. libri secundide idearum consociatione ; & caput XVIIII. libri quarti de enthinasmo addidit. atqui hae
sunt editiones,quibus ornandis ipse L O C Κ I v soperam dedit. at vero post fata illius ultima. quae anno reparatae salutis nostrae ΜDCCIIII. euenerunt, quinta editio obseruationibus qu&busdam, quas manu sua LOCKIus adnotaverat, illustrata anno M D C C V I. in lucem emissa est publicam, quumve MDCCXIIII. Omnia monimenta L o C R II cura & studio
KI N GII, cui historiam fmboli apostolici debemus , collecta & coniuncta ederentur, opus intePectu humano primum obtinuit lo-- eum. Praeter has multiplices editiones libri huius
703쪽
huius institutae quoque sent versiones, ex quiabus haud obscure possumus colligere, quantam dignitatem ac quantum pretium operi huic habuerint philosophiae cultores. sic P ETER cos ΥE id in gallicum sermonem transtulit. quo labore functus est, singulari fide a . que ingenio rerum philosophicarum maxime perito, quam versionem, quae Amstelaedami MDCC. prodiit, vel eo nomine magnifacere.
decet, quod istam L O C R I V S, antequam P blico usui tradebatur, curatius perlustrauit m. 'effecit, ut omnia bene ac recte exponerenturis opus autem latinae versionis tardius, quam
multi optabant, prodibat in publicum alio-xum conspectum, id quod ex penuria magna illorum eueniebat, qui do philosophiae litteris
satis culti, LOCRII opiniones accurate adsequi, easque recte intellectas latine eleganter ac bene poterant exprimere. tandem vero
spes adfulgebat, fore ut exspectatio diuturni desiderii, quo multi tenebanturi expleatur,
quum BVRRID GE operae huic admoueret manus, ac Versionem latinam anno ΜDCCLorbi traderet erudito, hac inscriptione: de imtesiectu humano. in quatuor libris. auctore' IO. L O CLIO, armigero. editio quarta auctas emendatas nunc primum latine reddita, Londini MDCCI. sol. quae versio latina multo inserior est gallica, siquidem auctor interdum ab opinione LOCRII aberrauit, multaque dixit obleure, quae facile potuissent emendari, si. Locssius eadem industria, quam in gallicam contulit, hanc latinam Voluisset perlegere. iuxta hoc exemplum noua editio Lipliae
MDCCIX. 8. facta est, quae a vitiis operarum
704쪽
. DE PROGRESSU AC FATIS LOGICAE.
in exemplo Londinensi occurrentibus summo studio purgata quidem traditur; sed multis
aliis erratis iisque nouis corrupta Prodiit. quum autem nonnulli existimarent, consultum esse, opus hoc Lo CKII in breuius contrahere ac redigere, in illorum praecipue gratiam, quibus id integrum perlegendi, haud data sit facultas; W Y Ν Ν Ε compendium or
nadit atque anno ΜDCXCVI. edidit, quippe quod BossET gallice reddidit tanta inuustria ac fide, ut inversione hac nihil possit deside
rari. ipsum opus L o C Κ ii de inresectu humano quatuor absoluitur libris, quorum primo ostendit L o C Κ I V s, quod nulla principia n bis naturae munere innata sint; secundo agit de idearum Origine, natura, Variis speciebus; tertio de orto ex ideis sermone, Vocum, te minorumque proprietate & affectionibus;
quarto de cognitione humana, diuersis eius radibus, de veritate, probabilitate, ratione, de & aliis argumentis, quae huc Pertinent. non est, quod momenta libri huius copiose re-. censeamus aut ipsius dignitatem inultum praedicemus , quoniam Vtrumque cultoribus philoiphiae genuinae haud obscurum esse p'test. ex quo L O c XIV s serum hunc ingenii exclusit, multi omnino lique grauissimi viri inde collegerunt merito; ipsum hominem esse maxime acutum, ac iudicarunt, egregia eum dixisse, quibus doctrina haec de intellectu humano
Praeclare augeatur,ornetur ac in maius melius .
que Promoueatur. nec negari potest, si rem ipsam inspiciamus penitus, illum de ratione intellectus nostri, ipsius Viribus, variis cogia
tandi modis disputasse grauiter ac meditatio-
705쪽
. nibus, nulla aliorum auctoritate captum scrutatum fuisse summo labore argumenta haec. at vero non omnia plane persecta simi, quae praestitit LoCRIus, ac siue res ipsas, siue tractandi rationem respiciamus, deprehendimus, quae emendari ac meliora fieri possunt. nam quod ad res ipsas adtinet, ea, quae tradidit, nimis fiant generalia & a Vero logicae sine longe a sunt, qui quo Deciali ora iunt Praecepta, eo
facilius potest obtineri, id quod saltim ex hoe intelligi potest, quod de Variis modis ratioci- mandi , deque variis probabilitatis speciebus
'nihil praeceperiti adhaec multa argumenta persecutus est copiose, quae non singularem vim ad veritatem cognoscendum adserunt, ut
de ipsius opinione, de principiis innatis ac de
discrimine inter intellectum & voluntatem item de libertate voluntatis taceamus, quae quam sana si ac veritati consentanea, iani alii eruditissimi viri exposuerunt . nec modus, quem in explanandis argumentis itisce obse vavit, vitiis caret, dum partim multa, quae iam dicta suerant, repetiit, eaque, quae breuia
ter dicenda, Verbose proposuit, id quod lectoribus efficit taedia; partim vero praecepta haud illustrauit per clara exempla, horumque ne glectu ista reliquit obscuriora. sed tantum
abest, ut iniquus censor L o c K I I eXsstam, ut ipsius merita, quae nunquam satis mirari ae laudare possumus, prout decet, magnilaciam. quapropter talis censura per studium veritatis semper obseruandae instituitur, ita ut modestiae rationem habeamus, nec Virum quemdam, qui tam praeclara, tam Vtilia essecit, per
stringamus, sed potius propteringenii humani indolem,
706쪽
indolem, quod nihil consummatae & persectae
virtutis producere potest , excusemus. in opusculis ρυDumis L o c Kri reperitur quoque scriptum quoddam huius inscriptionis: re-cueil de remarques rauctant Ia conduite de PVyrit, dans la recherche de la verisb. g. XXII. Ex quo C A R T E s i I sectatores, ac praecipue A v c T O R artis cogitandi ac i o. LOCIQVs, qui CARTEs IvM haud secutus est, disciplinae logicae emendandae atque Ornandae operam dederunt, magnus omnino illorum prouentus extitit, qui compendia logicarum scripserunt, ea, quae ab illis bene erant
tradita, retinuerunt, nouis auXerunt accessionibus ac diuersis proposuerunt modis. mi nus nobis est propositum, omnes huiusmodi scriptores recensere; sed tantum partim principes eorum, partim recentissimos commemorare. atqui huc pertinent
nimenta artis oratoriae, libros quoque philosophiae composuit & in illis varia scripta logica, cuiusmodi sunt dissertationes de cu-' riosis logicis , Zitiau. MDCLXXVIII. item de logica nobilium s potiticorum, ibid. MDCLXXXVII. nec non doctrina logica ,
Zitiau. MDCLXXXI. 8. Lipsae MDCXCU.& MDCXCIX. nucleus logicae MDCXLI. ac curiose fragen uber die logis , Lipsiae MDCXCVI. & MDCC. 8. equidem libri hi
tantae dignitatis non sunt, ut inde solida ac vera praecepta de sensu veri & falsi consequendo possint hauriri ; per rationem autem temporis quo istos WLIsius, qui &
707쪽
doctrinas Peripateticas perspicue ac distin- poterat tradere , composuit, laudem quandam merito illis adtribuere debemus.
disputauit.: SAM VEL GROssER, cui duplicem logicam . . debemus: altera latine scripta hanc iliscriptionem prae se habet: Pur, intePectis . siue logica electiva methodo neo - veterum praeceptis sanae rationis Uuisano congrua ad captum iuuentutu schola eae digesea, , Lipliae ann.ΜDCXCVII. quaeue MDCCIV. MDCCX. MDCCXIIII. noua facie prodiit. -- altera teutonico sermone composita est, quamve auctor ita inscripsit: grunaetichean et v etur logica vor adliche oder andrea iunge leute, die sich thressandes oder kunsi isten profession egen nichiis algetieravnLge subtilitaten seclen honnen, in Guttichen fragen unae richilaen antπorten vorgetra-- gen, Gorlic. ΜDCCIIII. 8. &ΜDCCXXI. Praeter haec monimenta etiam huc referri potest ipsius introductio ad eruditionem sotidam, leutonice scripta, quippe qua per modum dialogi praecepta omnis pnilosophicae doctrinae adeoque etiam logicae eX-hibet. IO. C L E RI C v s, Vir magni nominis, cui litterae philosophicae multum omnino debent.' primum scripsit Iogicam qntologiam &pneumatologiam, quae editae sunt MDCXCII. Amstelae lami, & logicam consecrauit R OBERTO BOYLEo, quamuis hic fato fian- ctus fuerit, antequam emplum hoc ad
708쪽
DE PROGRESSU AC FATIS LOGICAE. 67s. ipsum perferretur; cetera autem duo ope- ra, Ontologiam quippe & pneumatologiam I o. L o C Κ1 o, cui Polthac tria haec inscripsi eanno MDCXCVII. quum iterum ederen- tur. atqui hac secunda editione adiecit THOMAE STAN LEII hisoriam philosophiae orientalis, quam anno Μ D C X C. exanglica lingua eranslatam seorsim ediderat notisque atque indice philologico auXerat. anno Μ DCXCU. edendam ouoque seorsim, C armiphysicam, quae duabus sequentibus editionibus partem tertiam & quartam ope i rum philosophicorum absoluit, quorum quarta Batava, quae prodiit anno MDCCX. omnium est optima S quod ad res ipsas ad- tinet, amplissima. nam quamuis opera
haec philosbphica anpo MDCCX. Lipsae
ornata praefatione, qua de vita & scriptis
I E N i C H E N in lucem sint edita; paullo post tamen, anno quippe MDCCXL prodiit opusculum de vita & operibus I O. CLERI C I, ipsius operibus philosophicis subii. Ciendum, quo multo curatius & copiosius . fata ac merita celeberrimi viri huius recensentur, quam praefatione, quae editioni Li- , Psiensi praemilla est, quae omnia eo nomine obseruamus, ut inde notitia de variis editionibus logicae huius possit hauriri. quod autem ad logicam ipsam pertinet, ipsius elegans praefatio disserit de origine, natura, . ,.diuisione logices; ac ipsum opus continet: quatuor partes, quarum prima de ideis; naea iudiciis; tertia de methodo ac quarta de argumentatione agit. quod usius . . ' V u a fuerit
709쪽
fuerit aliena opera in hoc logicae opere conscribendo, ipse aperte fatetur, praesertim . dedicatione ad L o C R I v Μ , cui se multum debere, grata agnoscit mente, quando dicit: quum maxime inui tua mihisripta fuerint haeescribenti,Mfacem in obscurissimis quaesionibus sepe praetulerint; Dieri in limine huius opesiae, per quem profecissem ingenui , ut Esse ait, pudorks esse duxi. molienti mihi opuscula, quibus surimae iuuentuti ad
philosophiae cognitionem viasterneretur, nisu commodius ac felicius acesidere potuit aurei tui operis lectione: unde innumeras in rem meam eximias obseruationes derauare pote-' ram. multa itaque hic videbis, quae tibi ae heri senties s nos ultro profitemur. ac Prae-3 fatione ad lectorem dicit: ne in ingenuitatem peccemuου ingratiue animi peccatum ad- . mittamus, eximio libro anglice scripto, cui tentamen de intellectu modeste ιι, idemque acutis usscriptor Io. LO RIVS titulum fecit plurima nos debere profitebimur.
quapropter non Videmus, Cur P. B V F F I E R,R minus honorifice stetitiat de logica CLE- Ric I atque assirmet, quod omnia hauserie eX LOCRIO eiusque praecepta tradiderit breuiora. nam quamuis negari haud possit quod CLERICVS multa LOCKIo, nonnulla quoque A v C T o R I artis cogitandi &MALEBRANCHIo debeat; ubique tamen
partes philosophi, qui 'sectatur philosophiam eclecticam, eXpleuit, siue auctores, qui ipsi fuerunt adiumento; sive res ipsas; liue scribendi modum respiciamus. inge-
710쪽
nue profeshs est, quod multa ex aliorum scriptis deriuauerit; multaque momenta, , ab aliis aut silentio transmissa; aut leuiore pertractata industria diligenter est persecutus, Ut patet ex doctrina de methodo H -- tandi Socratica item dissertatione elegantissima addita de argumento theolvico ab inuidia ducto. quid Θ quod tale obseruauit scribendi genus, quod perspicuum est, quam
in rem bene CHRISTIANVS THOMA-s 1 vs dicit: cieriens Lockii doctrin, uti. si mas ex specimine eius de inteluctu multo clarius proponit, quam ipse celeberrimus au-
ctor. recte enim C L E R I C v S Censet , quodi elegans ac perspicua scr mi forma ma gnum decus asserat philo mo, qui etiam, ut scriptor vitae ipsius y testatur, si quid noui didicit ab aIiis , continuo emendauit, quaestas, quam oportebat, dicta videbantur, vel, sua inde auxit; si quid minus recte e rusum fuerat, id melius exprimere conatus es. qua, in reperspicuitatempotissimum Dectaui nec sili elegantiam captauit, nis quia veterum istinorum constans ae certa dictioicholastica
incerta ac varia proxime strateritorum s culorum multo clarior es. ceteroqui voces omnes-loquutiones usis consecratas adhi-huit nec mutandas censuit, cum nudae alia
aeque perspicuae in antiquiore lingua latina essent. obseruari quoque decet, quod c L ERICVs editioni tertiae ac quartae praemiserit praefationem, qua quorumdam opinionem , qui volebant mathematicas disciplinas logicae loco esse oportere nec logica vlla