장음표시 사용
351쪽
DE ANTIQUA ECCLESIAE DISCIPLINA
Deri solet, haec eadem verba in textum irrepserunt. Id ex eo per. spicue patet quod illa cum sequentibus cohaerere minime possint &ad hujus Canonis scopum nihil quidquam faciant, deinde nec in Graeco, nec in ulla versione, nec in ipseposteriori Codice Romano Dio nysii Exigui reperiuntur. Porro inscriptio haec parum sidelis est, namque, ut diximus supra, in sexto Canone Nicaeno non agitur de Primatu Romanae Ecclesiae prae caeteris orbis Ecclesiis, sed de eius iurisdictione in Ecclesias sibi bicarias, ac proinde qui hanc inscriptionem primi apposuerunt qui Ne eam deinde in textum immiserunt Canonis mente me
. Itaque prima Concilii alicujus universalis sanctio de Primatu Romani Pontificis, haec est quae extat Canone a. Constantinopoli- seni Concilii: Constantinopolitanus h. ineat Priminus honorem num Episcopum : quo in Canone stipponunt Graeci Romanam Ecclesiam omnium Ecclesiarum primam esse , nec id illi suo Onone indulgent ut visum est Graecis recentioribus, sed privilegium quo ab antiquo fovebatur, ei sartum, tectumque esse volunt, ut nihil eius obsit primatui honor Antiisti Constantinopolitano de-
Concilium Aquileiense eodem sermὴ tempore habitum Ponti Gris quoque Primatum agnoscit in Epist. ad Imperat. de Ursicino. O
feci an fuit, inquiunt, Episcopi clementia vestra netoluta orbis Rem Ucaput Eo nam Ecclesiam m barbi ret. . , In Concilio Chalcedonens primus locus Leonis Legati; datus est & . Romanae Ecclesiae primatus communi omnium consensu comprob tus, nec non a judicibus ita confirmatus. His verbis: GDriosissimum dices dixerunt ex his et gesta sunt vel ab unoquopudio sita perpendi uomnem quidem primatum 2 honorem praecipuumsecundum Canones antia quae Romae Dei amantissimo Psivo confirmari. Ista sanctio consim matur Canone 3 6. Synodi trullanae. His accedit Imperatorum aut xitas, sic Theodos&Valent. Imperatores cim igitur Sedis , stolicae primarum sancti Petri meritum qui Prisce est Episcopalis coronae, or R manae dignitas civitatis, fac; etiam 'nossis maris autoritas. Valentianianus item inEpist. ad rheodos. ante Concssi Chalced. Ouatenm Romanae Ecclesia Episcopui ora Principarum Sacerritus per o es antiqv
Justinianus Novell. 13 i. tit. 14. c. r. Sancimus secundum Ecclesi Acar im Regularum definitione an fissimumsenioris me Papamprimum
352쪽
DIMERTATIONES HISTORICAE. Dissam. IV. I Iesse ommum Sacerdotum : Beatis um autem Archie pucopum Constantinopoleos nova Romescundum habere locum postfantita foueam se
nioris Romae Sedem: altis autem omnibus Sed suspr matur.
Idem Rornanae Ecclesiae privilegium a noverant Gallicani de Hispani testites illi in Epist. ad Leonem Princi Ptum Ecclesiae Romanae super omnes Ecclesias praedicant. Isti in Synodi Tarraconensis Epist. ad Hilaricibus, inquiunt Petri Vicilii) principatus sicut eminnet; ita ab omnibus metuenam ct amandus. Sed haec ad afoendum Ecclesiae Romanae Primatum abundε sussiciunt , nunc illi sunt res linci qui adversus eum insurgunt.
De Primam quem ambiit Consantinopolitana Ecclesia,
necnon de Graecorum recentiorum ea de re sententia. Q bus gradibus Sedes Constantinopolitana ad Patriarchalem dia
gnitatem sit evecta ex dictis superiori dissertatione liqueti axquia runt nonnulli qui quae Concilio Constantinopolitano&Chalcedonensi facta sunt Primatui Romano obfuisse putent, res paulo bactius examinanda.
Ex Concilii Constantinopolitani Canone vix qui Wam obiici potest: nam ut probavimus in eo honcms primatus Constratinorvi tano Episcopo nonnisi post Romanum conceditur. In Clialcedonensi major dissicultas, namque Episcopi in definitione M. I; ἰσαναε α , hoc est eadem & aequalia privilegia tribuunt Episcopo novae Romae, ac veteris Romae Episcopo & judices in sita determinatione aequalia primatus honoris iura concedunIutriquer vertim si quis haec diligentius attendat, videbit haec non obesse primatui veteris Romae, nam hic Episcopi fatentur Constantinopolim esse secundo loco. Secundam, inquiunt de nova Roma, ρὐ tua, veti rem existentem. Et postea: Eriscopum tamen Constantinuati amem habere οπεσβεια - post Romanum Episivum. Judices verb Romanae Ecclesiae tribuunt, mο --των μὲν - - ῶαὰ, et 1ν ἐξαί - τ ι . Constantinopoli vero tribuunt in Apra 'rem M.
τῆς τμῆς. Sed tantum ρὐ Romanum: Itaque dum idem primatus honor Constantinopolitano desimu his Canonibus Romni Pon- . filiu
353쪽
cis primatus non laeditur, sed tantummodo Antiochenae de Alexinadrinae , esiarumque Ecclesiarum privilegiis derogatur. Hinc S. Leo Epist. 16. non queritur suum primatum laesum esse Canone Chalcedo. nensi, M. pis euudi ho sprivilegium Sedes Alaxo im perdide
rit, Autis ena es proprietatem ter me dignitatis ι-iferis. Etl flea: Arii cinet erunti provincialiumjuratri tuum nec immianti uirus institutis aureopositat ri fraudentur Anti titer. Nihil vietaxandrinae Sedri ejus quam perfnctum Marcum Eva Ustam beati Petri discipulum meruit, per eatis nitatis. Antischenamque es inpaternae constitutionis ordineterseveret. Eadem expostulat Epist. , 1 8 . 6;,66. at nusquam queritur hanc Chalcedonensis Concilii salissionem sibi, suoque Primatui obesse. Sed dein id ulterius progressa novae Romae ambitio suam Eccle in cum Romana coaequare quantum potuit conata est : sic Ioan nes const. ad Hormisdam scribens Epist. eam quae inter Epist.
Hormis laeest 3 . Sandite ri, inquit, Dei Ecclesia. hoc est perioris vestrae ct novella pius Romae unam esse accipio. Inam Sedem Ap soci Atri otius multae civitaris unam esse definis. Et post alia: sicis oportet dicere oe ο siri utrosique Eccos . V tam finionii qmem n aio lunam esse evidenter intestigens ct uiri unam SMem refri de
Hinc etiam Constantinopolitanus cecumenicii in se patriarcham dici amavit, sibique illud nomen vindicavit. Hoc primum Ioanni Cappadoci tributum legitur in Concit. Constant. suo Menna de Anthimo conceditur in eod. lib. . cap. 7. & novella is. Deinde Maxentio impetarante Joannes cognomento jejunator seipsum cocumenicum Epis pum appellavit in Synodo adversus quendam Gregori in Epist pum. Tum Pelagius II. ob elationis hujus vocabulum inquit Grem rius lib. Epist. 38. hujus Concilii acta dissiavit. Huius Pessii suc cessorGregorius eundem titulum quem Joannes Mauritu gratia fretu retinebat, impureavit litteris ad Imperatorem, ad Patriarchas & ad ipsum Joannem scopiis. Ex nis Eulogius Alexandrinus rescripsit Gregoriose pariturum, &ista voce cocumenici abstenturum. Hunc tamen titullam in his ipsis lib. teris Gre orio ascripsit, quod ei non placuit, scd Eulogium monuitne vel sibi, vel alteri cuiquam tale aliquid ascriberet. Post Joannis mortem Cyriacus huius successor eundem titulum retinuit, autorque suit Mauritio & Anastasio Antiocheno ut Gr uorio scriberent rem esse levem de omnitio indignam ejus distinationem
354쪽
tionem & scandala eruet: Ideo Gregorius licet invitus , sed pacis ergo Cyriaci litteras communicatorias hocce titulo inscriptassescepit: at graviter eum admonuit ut a stulti' verba sunt Gregorii vocabuli se reppellatione compseret. Attamen hunc retinuerunt Constantinopolitani Antistites frustra reclamantibus Pontificibus. Ronianis: nam licet Phocas in odium Cyriaci & in gratiam Romani Pontificis adversus hanc Constantinopolitani Antistitis dignit,tem decretum emisisse dicatur, statim tamen Heraclius rem in int grum restituit, posterioresque Antistites Constantin litani hunc inpertitulum usurparunt. Quamvis autem ambitiosus ille sit, ut recte visum est Gregorio, attamen Romani Pontificis Primatui non obest, dici etenim potest aliquis Episcopus universalis ratione Dice-c eos cui praeest, quo sensu non solum Constantinopolitano, scd&Alexandrino & Antiocheno id nominis indultum est. Hinc Anastasius Bibliothecarius in praeset. 7. Synodi ad Ioannem 8. hunc titulum
excusat. In eo, inquit, ιμα frequenter cum cum in hac θ AG o Patriarcha uum in uvenienter appetant, Apostolatus vester adulationi veniam det. I erum cum apua Constantinopolimpositus requenter Graec super hoc voca is reprobe erem, vel arrogantiae reda guerem, asserebant quod non ideo oecumenicum quem multi universitem interpretatι sunt, dicerent Parriarcham, quod univcrs orbis tenealpro
latum, sed quod cuidam parti praesit orbis quae inhabitatur. Nam quod
Graeci, vocans, a Latinis non solum orbis, a cujus uniores tateumversus appellatur, verum etiam habitatio vel locus habitabilis num
Denique quamvis Graeci postquam a Latinorum communione seiuncti sunt, in Romanam Ecclesiam fuerint iniquiores, nunquam tamen ejus primatum directὰ impugnaverunt, nec enim aut Ph tius, aut Michael Ccrutarius hanc dissensionis causam allegant, nec deprimo loco cum Romano Episcopo contendunt: Unde&Graeci recentiores fatentur trimum locum deberi Romanae Ecclesiae. Verum id ipsi a Conciliis & Imperatoribus indultum , vel ob ampliutudinem urbis concessum esse contendunt, non autem jure divino,& Petro illam illud privilegium habere autumant. Sic Barlaam Monachus in libcllo de Papae Principatu cap. r. ait omnes Apostolos quoad Ecclesiam attinet in pari honore suisse, sacri autem
duodenarii Principem suisse Petrum, cap. s. negat Romanum Pontificem peculiariter esse succe rem Petri , cap. q.. ait: Romanam Tt SN
355쪽
Sedem multi oculis Petrum Sane torum Patrum, piissimorumpis Imperatorum beneficio primas fuisse nactam. Cap. 6. ait Sed Conflantinopolitanam dignitate parem esse, & in rebus Ecclesiasticis, perinde atque Romanam summa eminere potestate, scit ordine secundam: esse : quemadmodum enim, inquit cap. 7. novae Episcopus Papa secuntas orat es, ita aue Alexanarinus huic secun us, deinde Alexandrino proximus Antiochenus, murosolimitamis denique --
Hac ratione ni t Contantinopolitanos Antistites a Pontifice creandos esse & cap. 9. Papae praerogativam in eo sitam esse doccint primo sederet loco, primi siue rater appellaretur, atque auri in stiacis disinae liturgiae precibus prima illisu menti ero. T quid amplius , inquit, duere habeas : aeris Canoni , id demonstra, minime resta ganmur. Eadem habet Nilus in lib. de Primatu : Cum, inquit, duo ci a Papam considerandasset, quod Rom/0i pus sit 2 praeterea quo sit primus aliorum Episcopo um, prius illud a Petro accepit, quia scilice sit Roma Episcopus, alterum vero a sanctis Patribus or ptis regibus mulia post tempore. Etenim Sedi veteris Roma quod urbs in Imperatrix et, merito Patres primatus duritiem trisue t. Idem in lib. de diuin Eccles Neque vero , inquit, i d in causa est quod Latini assismant nos nobis imarum arrogare velle, est in secundispost Romanum prinos tum nolis consi ere, simulque ideo 'acem detre lare, neque enim, in qu am, cum Roma Ecclesia deprimatu contendimus, neque de secundo Ioco nunc agitur. Ex his perspicere licet quae sit recentiorum Graec rum de matu Romanae Ecclesiae sententia & in illibus vera dicant,
356쪽
Sententia Veticolarum,Lucteranorum, Cala avorum de Ecclesiae Romanae Primatu refertur. Huicsubi citur oppo fila Curiae Romanae Theologorum opinio, ac demum refertur probatur aliorum Theologorum, spraesertim Gasiorum doctrina ter utramque media.
UT rQP deprimam Romanae Ecclesiae eiusque praemgativis ει-
matur, examinandae sunt omnium cadere sententiae, ut ea quae aequior est retineatur : Primum ergo Heterodoxorum opinationes Percurrendae sunt.
Joannes Uviclesiis reserente Thoma Valdensi doctrinalis sdei aut
quae tom. i. lib. 2. t. ait profuturum Ecclesiae : Si careret Papa, maneo, quia tunc di sienderet raria in omnes homines Ierpendicular
ter ut sunt digni. . Idem Wiclesiis in conclus suis num. s. Statuit Papam esse Antichriastum. Papa, inquit, estisse Antichristus, unde colliti te essire ut Liussit Papa r experimento, inquit, cognosiimus quod Papa vel mortuo Wid ρομο cum suis Cardinalibus Praelatis C areis, non minus sed amplius prosteraretur Ecc a. Inde in Concilio Constantiensi damnatur haec propositis mclesii Non est de necessitate salutis credere Romaηam Ecclesiam esse supremam tuter alias Ecclesia Ibidem in articulis Joannis Hus damnantur isti p. Papalis digniatas a Caesare inolemt. Et Papae perse Lo ct institutio a Caes ris poteritia emanavit. IO. nu sine revelatione assereret de se quod esset caput particular s Ecclesia famia nec Romanus Pontifex est caput Romana Ecclesia. 27. non est simulti apparentiae quo oporteat unum e e caput inoiritualibus regens Ecclesiam, quod semper cum ipsa Ecclesia militante
Post Hussium & Wiclesium Lutherus Papae Primatum aggressus esse videtur in Thestibus Lipsiae disputatis cum Ecchio anno Isi'. quarum
propositio 13. haec cu : Romanam Ecclesiam esse aliis omnibusD- periorem, probarur ex frigidisi i omanorum Ponti cum decretis circa quadringentosaunos natis quibus a iversentur histρriae approtatae misse ac
357쪽
33i DE ANTIQUA ECCLESIAE DUCIPLINA
centum annorum, textussiriptura divina, ct Decretum Nicaeni cine
lii omnium cratissimi. In disputatione cum contenderet Ecchius M narciliam in Ecclesia esse, respondit Lutherus ejus caput esse Christum , non hominem : deinde propositiones Hussi&Wiclest in nodo Constanti si damnatas probavit, & in disputationis omnem primatum, thm Petro, thm Romanae Ecclesiae eripuit. Insne tamen primatum honoris concedit Petro, sed nimquam Romanis Pontificibus: attamen in re tutionibus propositionum Lypsae disputatarum numero 1 s. primatum ejus admittit humano jure : Si Romana Ecclesia, inquit, espris propter primum Apostolum Petrum, eadem necessitate Osrebuntur Compostellanam essesecundam propter θο- solumfu tum Iacobum, nam tertiam propter Ap tolum temitum Joannem, o sic per ordinem , postolorum. At ordisi nunquid servatur Z quo jure ergosoli Petrus facit primam Ecclesiam ni humam' Et ibidem: Nec Papa Episcopis, nec Episcopus est Pres terissuperior jure dErino. Unde Melan ilion iii Epist. de disput. Lypsica, testa rq sione uissὸ utrum jure divino probari posset orcu nici Pontificis a
toricis, &posto, Guberim Oecumenici Ponto cisaluoritatem veneratur
ac tuetur, de jure divina dis uari voluit. Idem Lutherus in Epistola ad Emserum propitis ad nos accedens. olos , inquit, Roman Pontificem esse imum omnium, verum esse Romanum pontificem jure divino superior m nulla ratione credam. At postquam damnatus est a Leone . anno i ro. nullum jam serva
modum, sed Pontificem passim Antichristum appellavit. Zuin ius in Comment. ad Colosis necat Papam dici posse caput E clesiae, imo impossibie inest visibilem hominem esse caput Ecclesiae, cum ipsa sit inviti bilis. Calvinus hac in re Lutherum & Zuin tum secutus est lib. Instit.
c. 6. f. I. n t primatum aut ex Christi instituto, aut Ecclesiae veteris usu sumpsisse originem, & . 8. Pontificem negat esse caput non solum principale, sed&ministeritae, cap. 7. I. primatus Romanae Ecclesiae exordium Synodi Nicaenae Decreto tribuit. In aliis quoque operibus ut in lib. de vera Ecclesiae reformatione, & in Harm. I vati clica ad caput i 7. Matthae, negat ea primatu Petri Romanae E
Eaciem docent Calviniani& Lusterani, qui si quem Pontisci Romano primatum tribuunt, illum quantum possunt extenuant & remunt
tantum ad humanas constitutioncs.
Huic oppositum plane callem insistunt Theologi Romanae Curiae
358쪽
DIssERTATIONES HISTORICAE. DissERT. IV. 333l placitis nimium addicti, dum enim Pontificis primatum defendunt,
l ita eum extollunt ut invidiam ipsi maximam consent. Primo igitur aiunt Pontificem Romanum es e absolutum Eccle- sae Monarcham, & ita jure divino constitutum esse; Monarchiam autem hanc Ecclasiae nulla Aristocratia aut Democratia temper
Secundo, dicunt Romanum Pontificem habere claves & iurisdietionem immediate a Deo, coeteros autem Episcopos hanc a Romano Pontifice accipere. Tertio, aiunt eum esse controversiarum omnium de religione judicem sepremum , appellationes univeriae Ecclesiae ipsi jure divino competere.
Quarto, eum leges de novo condere posse quae universam Ecclesiam . obligent. into, cum non modo debere praeesse Conciliis omnibus, sedetismsupra omnia Concilia esse, & a nemine judicari posse. Sexto, bidem tribuunt Pontificibus jus ordinandorum ubique non modo Patriarcharum & Metropolitanorum , sed etiam Episcopo
Septimo, Romanum Pontificem saltem ex cathedra loquentem in talibilem esse in judiciis suis de fide perhibent. Octavo, ipsum in Dominum totius mundi, dominio temporali,& habere potestatem deponendorum Regum & fidelium a sacramento
fidelitatis absolvendoriam. Has & alias ejusmodi incredibiles praerogavitas Romanae Ecclesiae eiusque Episeopo destiunt Turrecremata, Sanderus, Bellai minus, Baronius , Lupus , & alii Curiae Romanae plus a quo adducti. At cceteriTheologi, praesertim vero Galli, illi magni Leonis dicto obsequentes : manet Petri privilegium, ubicumque ex itisius serturl quitate judicium. De primatu Romanae Ecclesiae secundum hanc se- .l quitatem judicant, nec eam extenuant cum haereticis , nec nimium. extollunt cum praedictis Theologis. Primo itaque statuunt in Ecclesia jure divino esse quandam Moia, narchiam, hoc est, in ea primum esse Romanum Pontificem. Attamen aiunt Christum immediatis ac per sese claves toti Ecclesiae cotilectim sumptae dedisse, &subjectum, ut loquuntur, immediatum potestatis Ecclesisticae non esse Papam, aut Praelatos, sed totam l Ecclesiam ue ita tamen ut per Praelatos ius clavium exerceatur, nota Tt s p x
359쪽
33 DE ANTIQUA ECCLESIAE DISCIPLINA
prselum Pontilicem, licet primus sit inter eos qui ius illud habent.
inc aiunt statum Ecclesiae Monarchicum esse, rinimen Aristo Gum, si Ecclesiam Monarchiam esse Aristocratico regimine tem
Quod ad hunc primatum Pontificis Romani, aiunt illum esse de iure divino, quia scilicet Petrus a Christo Collegii Apostolici
primus est institutus, eo consilio ut ad huius res exemplum se per Ecclesia primum aliquem agnosceret Episcopum. Cum ei so constet Romanum Pontificem omnium primum semper habitiun ibisse, haud dubium est quin ad eum ille primatus Petri P venerit. Hoc ipsum tradit Balami inus, ubi sic ratiocinatur , lib. a. de Romano
I ntifice cap. 12. Oporinit, inquit, Petro alique u ederet ' tu cresiae, cum uans priminum cesse opterEcessa e litur moriente Petro interire nνn despuit primatus, sed sub tere dcbet ac per . siverare q/Graiiu manet Ecclesiae alnui, inquit, quod cle Perrisu .cessi sit Roma res Pont ex facitae pro ri potest , a miluo emo est , nec 1 tu .rv.im quisePetri juccusorem usio modos orirent, ira tali Atussis praeter Romanum.
Unum hal, rnt quod opponant Calviniani, talem successionem non esse ex Christi instituto: sic Aminus relatis liis Bellumini
verbis. Tun Mur, inquat, seprimatus non injure, sedi adio. S cundo, in Deio quod inscripturis non narratur. Tertia, iurati facto quod,on constituit ira Avinum, sed humanum. Quarto, in talis D. quod non videtur vim habere communicauta juris huju , ut ridi si Pontificio m ne ani r nam Scotus in dist. et . cordubensis lib. q. q. l. C. etanus primatu Papae. Rr est . quaest. I. an. Io. co; tendunt per accident tantum conjungi Epi parum urbis cst orbis, non jure divino, aut imperio Chri i; ira ut rure divino Episeopus Romanus
ηο ῖificcessi Petri, sed posit eligi in successerem Petra Epsopus Paria
Ut huic respondeas duo sunt distinguenda cum Bullai mino; su cessio Romani Pontificis, & ratio successionis: succcsiocllex Chimsti instituto , ratio successionis non item , quia scilicet ex instituto Christi est aliquem esse primum in Ecclesia, at Romanae urbis Episeopum esse primum, non est ex instituto Cluisti, sed ex facto Pe iri & Ecclesiae consensione . sicut Episcopos csse in Ecclesia est ex jure dicino & instituto Christi; vertim licet non sit de jure divino Romanum Pontificem qua Romanus est esse primum, de jure divino in cum cito primum , quatenus succedit Iritro; ut cium dic
360쪽
tur iure divino primus , susscit ut habeatur succes ,r Petri , cum ipsa successio in primatu divi Petri cuicumque tandem Episcopo competat sit de jure divino , utpote cum in Ecclesia debeat semper aliquis ordo servari, ut a Christo institutum est: igitur dato quod1Romanus Pontifex sit nunc si eritque semper habitus ut successor P
tri in primatu, nemo negare debet dici posse ipsum iure divino priuinatum habere, & licet negaretur Romanum Pontificem Petro Episcopatu succedcre, negari tamen non posset eum succedere in prumatu, ut antea probatum est. Porro si quaeras cur potissimi R mana Ecclesia sit electa quae primat; in obtineret, responderi potest id tanum, quia Romana urbs erat prima, nec alia congruentior ratio
videtur reddi posse. Volim ut maiorem his hicem asseramus, distinguenda sunt plura in Romano Pontifice. Primo, quod sit primus Episcoporum. S cundo, quod sit Metropolitanus & Patriarcha. Tertio, quod aliquas tabcat praerogativas , aliqua jura sibi peculiariter conccsta. arto, quod habeat potestatem temporalem in patrimonium sancti Petri. Primum habet, ut jam diximus, praesertim instituto Christi.
Secundum & tertium habet ex consuetudine & Canonibus ob ur
bis & Ecclesiae dignitateni Q uirium partim ex donatione Impini &Caroli Magni, partim iure gentium & praescriptionis more aliorum Principum politicorum. Ita optime Valentinianus in Novelli quam obtinuit. S. Leo potestatem Episcopi Romani P. triplici capite repetit, a Petri merito, . dignitate Sedis Romanae, &ά Synodorum ait
toritate. Sic etiam concili antur invicem dicta Patrum de Pontificum, quorum alii primatum suum & praerogativas repetunt a Christi insti tuto, alii a constitutionibus & decretis Synodorum, alii ab usii & consuetudine. Conciliari item potest per ea quae traduimus Graecorum sententia cum nostra. Denique istis rite explicatis ac per iis is, facilior
reddeturHeter Oxorum reditus ad Eccletiaino
Ex hoc primatu Romani Ponti scis fluunt muliae praerogativae quae ipsi non secus ac Primatui iure divino competunt. Prima eaque potissima est curam hanere ut per universem ombem Canones observentur, utque fido illib. ata custodiatur. ANque ob id potestatem habere uti, poenis Ecclesiasticis per ipses Canones statutis, A refragantes ad id coq/pcllere. Hoc autem privilesium habet Romanus Pontifex jure Primatus sui. Nam qui primus est in aliqua societate , is lege naturali lcnetur invigilare ut 4es societatis observentur, atque ut id procuret necessaria aut