장음표시 사용
481쪽
μ pra contineat or repetat , ct timore quietcm procuret. Cum ergo
solus Deus vitae , bonorumci e nostrorum summus sit Dominus, necesse est ut potestati, hujus irartem contulerit iis qui societates civiles r ni, ac proinde sive Reges, sive Magistratus, sive Principes, sive populus universus potestatem illam exerceant, necesse est eam amo. qui solus illam hominibus concedcrepotest, in ipsos immediate derivari. Hoc principium quod lumine naturali notum est, cum, ut observat S. Augustinus lib. s. Conscis c. 8. generale pactum itΡ- cieta ubum obedire Regibus suis, inculcant Apostoli. Paulus quidem Rom. 13. v. i. his vcribis. Omnis an.ma potest uiluti sublimior:-bu ubitast , n u esten pote staι n si a Deo, quae autem sunt, a Deo ruinatae uni. Itarve qui potestati resistit,iDei ordinationa resibiit, qui rem rediistunt si, sibi cimnationem acciu:rt ut Dei enim mini- er est tibi imbonum, non enim De causagladium portat, minister enim
est Dei in iram ei qui mesum agit; ideoque sitam estote, non solum ropter iram, sed etiam propter consilentiam. Cui concinens R. Petrus I p. i. cap. 2. V. Is, Subercti, inquit, so e omni creaturae propter Doum, si et e Regi quasi praeceΩnti, Auc Ducibiti tau uam ab eo misi ad: iudi iam malesatiarum, laudem vero bonorum, cuia sic es voluntis
Dei. Igitur potestas temporalis sive Regum, sue Magistratuum esti Deo qui illam ipsis commisit, ut egregie habet Aucitor libri Sapien- tiae, c. s. v. 5 F. inquit Reges alloquens, data es a
Quaproptcrcum solus lacus Reges constituat, ita solus cis regnum adimere potest . idque supe in veteri Testamento docuit: Regum I.
c. t o. Samuel dixit ad Saul: Ecce unxit te Domini super hareditatem piam in Principem, O tib rabis populum δειum de manibus inimicorum,qui in circuitu uisunt, hoc iit signum, quia unxit te Deus in Primit pein, v. 2 . IEt ait Samuel ad Omncm populum: Certe videtis quem elegit Dominus , quoniam non sit milis illi in omni populo. Ljusdcm libri 1 . v. 7. Dixit David ad viros suos: propitius it mihi Dominus ne faciam hanc rem Domino meo Christo Domini , ut m:ttam manum m. m, quia Christus Domini cst, ct confregit Davi υiros suos sermo-xibus, cae nonperem, et eis ut constra gerent in Saul Non extendam manum in Dominum meum, quia Christis Domini est, manus autem mea
consit inter Eiusdem lib. c. 26. Ne interficias eum ', quis enim extendit maisum piram in Chrsum Domini 2 innocens erit dixit David , ' M m m τι-
482쪽
Dominus, Dominus per Verit eum, aut dies ejus venerit' ut moriatur , aut in praelium descendiai perierit, propitius sit mihi Aminus ne extendam manum meam in Christum Domini. . . . Dominiis autem retribuet uni que secundum j sitiam suam ct fidem ; tria dis et Dominu hodiem manum meam, di nolui extendere manum meam
in Chri Domini. Adeo persuasitim erat Davidi nunquam licitum esse quidquam in Re es a Deo constitutos licet tyrannos & impios tentare. SimiliterJobi 32 V. 3 Dcui qui regnare facit hi pocrua propter peccata populi : Et Danielis q. v. s. Dominatur Excessius in re nohominum, ct cuicumque voluerit dat Agis. Oaeae 13. Dabo tibi Re in f rore meo, ct a feram in indignatione mea. Ex iis constat Rinex Deo solo constitui aut deponi posse, nec licere hominibus adversus
eorum vitam aut um aliquid tentare.
ἡ ἡ-,' -i βψ m Patrum sententias eodem te Extat ea de re Canon inter eos qui dicuntur Apostolici, qui licet Apollolorum non sint, sunt tamen antiquissimi, octua esimus teritius qui schar: si firmi Imperatorem aut Magistratum contumeli assiecerit, supplicium luito 3 ct quidems Curicus , deponitor; si Leti
Iustinus Martyr in Aholog. r. sc Imperatores alloquitur VELA
Ialiis 2 coltationes eis qui a vobis sunt orae nati exactoribus prae omnibus ubique inferre contendimus , quemadmodum ab eo Christo somnii,si ruti. Proinde Flum Deum adoramus , ct vobis in aliis rebus iati imservimus, Imperatores ac Principei hominum esse profitentes, ct simul prefot', ut i remalipotestate canam quoque mentem obtinere eo
Irenaeus lib. s. c. et . probat potestates non esse a Diabolo,sed a Deo Deique ministros e Reges,quibus obedire tenentur omnes: Ou ,,niam, inquit, absistensa Deo homo in tantsim efferavit, ut etiam conia sanguineum hostem sibi putaret Imposuit illi Deus humanum ritimorem, ut potestati hominum subjecti, & lege eorum astricti alia .,quid assequantur ii uiae, de moderentur ad invicem in manifesto is positum gla una timentes, & secundum hoc ministri Dei sunt dulis tributa a nobis exigunt, in hoc ipsum semientes potestates a Deo ordinatae sunt, cu)us iussu homines nascuntur, huius iussu&Restes, constitu tur, apti his qui in illo tempore ab ipsis intur Iheophylus ad Autolycum: is Quae cum ita tali magis honorabo
483쪽
, Regem, sive Caesirem, non tamen eum adorabo, verum pro eo Dranodo Deum qui verὸ Deus est adorabo, sciens Caesarem ab ipso esse o is dinatum. Dices ergo mihi, quare Re em sive Caesarem adorare recu- sis, quia non ad id institutus est ut adoretur, sed ut legitis loqui ipsi is congruit honoretur honore.... Regem quidem sive Caesarem hon ora, subjectus ei existens&orans pro eo; haec enim iaciens, Dei volu ,,tatem exequeris: nam divinae legis hic tenor est: Honora, fli mi, ,, Deum & Regem, nec cuiquam eorum inobediens sis. Huic Amile estis Hud Dion i Alexandrini apud Eusib. 5b. 7. c. Io. Nos unum Deum ,, omnium rerum Fabricatorem, qui Valeriano & Galieno Caesaribus,, Augustis viris sanctissimis imperium largitus est, & colimus & vene- ,, ramur: huic etiam sine intermissione pro eorum licet persecuto-orum) regno, ut stabile&firmum maneat, preces adhibemus. Ta tum abest ut Dionysius crediderit quemquam Episcopum debereaut posse Galienum aut Valerianum hostes Christianorum insensissimos deponere, ut d contra pro iis orandum esse doceat , ut stabile&ει-
mum esset illorum regnum. Tertust anus in Apologetico. Sed etiam quod temperans majestatem
,,Caesaris infraDeum, magis illum commendo, cui soli subjicio; subjiciose autem non adaequo: sciunt Imperatores quis illis dederit imperium , is sentiunt enim Deum esse solum in cujus solius potestate sunt,& a quo is sunt secundi,post quem primi. Et in libro ad Scapulam. Colimus ergo,, Imperatorem sic quomodo nobis licet, & ipsi expedit, ut hominem 1,, Deo secundum,&quidquid est aDeo consecutum soloDeo minorem ,, hoc &ipse volet, sic enim omnibus major est, cum soloDeo minor est. Optatus lib. 3. super Imperatorem: Non es nissolus Deus qui fecit
Gregorius Nazianaenus oratione altera de seipso: Orbis, inquit, hic universus , Imperator, sub manu vestra est, supernaselius Dei sunt,
inferna vobis cum Deo communia.
Ambros orati de obitu Theodosi. Hoc erat, inquit, remedium reo mum, quoniam cum haberet Imperator supra omnespotestatem, quasi pa
Osius Cordubensis Constantium alloquens: Tib Deus imperium com misit, nobis quaesunt Ecclesiae concredidit. Ad eundem etiam ita Liberius apud Theodoritum: Ne pugnes contra eum qui tibi hoc imperium dedit. Hilarius Diaconus in Epistola ad Rom. p. is. Sciant, inquit, non
.sse sed liberos, sed sub potestate degereri Principi enim suo qui vicem Dei agit subjiciuntur. M mira a s. Aug.
484쪽
S. Aug. lib. . de Civit. Dei c. 3 3. Deus illa, inquis. 'licitatis Zmitor, quia solici verio est Deus, ipse dat regna terrena est bonis malis. Et lib. s. c. 2 i. Non tribuamus, inquit, dandi regni atque imperiipο- testatem, msi vero Deo.
Chrysostomus homil. r. ad populum Antiochenum : Laesus est,
inquit, qui parem non habet usti m Iis r terram. Summit. uocaput omnium seu per terram hominum, propterea ad 'pernum Regem confugus mus, illum in auxilium invocemus. Et in cap. 13. Lp. ad Romanos,
in haec verba. Omnis anima, cte. Etiamsi, inquit, Apostoluis sue angelista, sit e Propheta, si et e quisquis tandem fucris, neque enim pi ratem In retit i u subjectio. Theodoritus in eundem locum. Si est Sacerdos, sive Antistis, sive Monachus, iis cedat quibus sunt ni dati Magistratus. Fulgentius in lib. de verit. praedest. & gratiae, lib. I. c. --
rumpertinet, inquit, Hhujus temporis vitam in Ecclesia, nemo Irint fice potior, cst in secuis Chri hano Imperatore nemo cepor in enatur. Laverba laudantur in Concilio Parisiensi, fissi Ludovico&Loti uio, anno 819. & H Aqui granensi anno
Agapetus in Paraenetico ad Justinianum num. r. Homine quolibetfliblimiorem habes dignitatem Imperator. Et num. 2I. Asentia corporiis arualis est cuilibet homini Imperator, potestate autem dignitatis cunctor praesidi Deo, non enim se habet in terris qπemquam altiorem.
Pelagius primus. Cum igitur etiam de pusillis isto forma praecep Mm sit, quanto nobis udio ac linoresatagendum est, utpro Moerendo suspicionis Hala obsequium confusionis Ostrae Regibus m niseremur, quibu nos etiam subritas esse sanctae Scripturae praecipi t. S. Gregorius Magnus lib. 2. Ep. 6 i. cis hac p te supra omnes h Uines dominorum meorum pietati coelii,s data est. Et in sine Epistolae. Ego quidem j ronuulesti , cstc. Utrobique ergo quod debui, exolvi, qm cst Imperatori obedientiampraebuet, ct pro Deo quod sensi minime tacui. Theophil actus in c. i 3. I p. ad Rom. universos complectitur: Sive Sacerdos sit, sive Monacbui, e a post lui, ut se Principibus sub
Oecumenius in eundem locum. Instituit omnem animam, etiam
H si Sacerdos sit, sive Monachus, sive Apostolus, subjici Principibus; ,; haec enim subjectio non destruit pietatem. Ad hoc vero hortaturis Apostolus, ostendcias quod Evangelium neque apostasiam , neque ,, rnobedientiam doceat, sed potius modestiam & obedientiam. vclaudus Er. 4:. ad Idcnticum Archiepiscopum Senonensem.
485쪽
Intelligitis dico ; cur honorem, honorem; omnis anima, inquit ,potestatibus1 ubi mioribus subdita sit, Aomnis vestra, quis vos excepit ab uni
vcrsitate auu tentat excipere, conaturicipere.
Hugo de sancto Victore, de sacramentis fidei lib. 2. p. 3. c. q. Ter rena potestas caput habet Regem, spiritualispotestas habet summum Pontiscem; a potestatem Regii pertinent qua terrena sunt, ct ad terrenam v tam facita omnia; adpotestate summi Pontificis pertinent quaespiritualia
sunt,st vitae pirituali attributa universi. Alexander Alen sis parte s. q. o. memb. c. Hugonis Verba refert reprobat, ac deinde ex verbis Petri sic concludit: se Ad illud quod obi i- ,, citur de Canonica quod Rex praecellit, verum est in ordine suo, scili, cet ad corporalem vindictam exerccndam, qua vindicta si delinquat, non habet qui eum puniat nisi Deum. Innocentius lII. cap. per venerabilem qui sibi sint legitimi. Rex
Franciae, inquit, si periorem in tempora bus minim e recognosiit. Innocentius IV. cap. IV erit, de sentent. excommunicationis, in temporali autem generaliter estgeneralis Ecclesii olus Imperator, quι universis cst Clericis taticis tu temporali spraeesse debet,pris legium concc-
- Εἰ sici illi, similibu, invict), ni fallor, demonstratur potestatem
civilem & temporalem Regum non dependere a potestate Ecclesiastica : illa enim potestas ab talia non dependet quae a solo Deo emanat, quaeque non aliam supra se agnoscit praeter divinam ; sed utex testimoniis allatis liquet, potestas Regum a Deo emanat, nec in suo genere ullam aliam potestatem praeter divinam superiorem agnoscit; ereo potestas civilis natura sua non dependctab Ecclesiastica, ac proinde Romani Pontifices neque dirceiam neque indirectam in temporalia Rehum auctoritatem h- nt Dico nec directam, nec indirectam ad senium adversariorum, ex
illis namque quidam aiunt Pontificem Romanum directam habere in temporalia auctoritatem; modestiores verδ eam vocant indirectam, , sed utraque scntentia videtur in idem recidcre, quippe utraque supponit Reges regnis spoliari posse auctoritate pontificia. Totum dil- crimen in eo est, quod illi dicant per auctoritatem pontificiani immedia E id fieri: isti vero contendant ex spiritualis potestatis usu ef- . sectum hunc sequi, ita ut ex excommunicatione , quae poena spis ritualis est, sequatur necessario privatio bonorum temporalium. . Hinc videre cst omnia nostra argumenta tam indirectam hanc potestatem, quam directam impugnare ; quippe cum ostendamus c Ilium 3 vilcm
486쪽
si DE ANTIQUA ECCLESIAE DISCIpLINA
vilem potestatem ab Ecclesiastica minimε pendere; inde sequitur ex spirituali poena temporalem minimd sequi. Deinde ut ostendimus ubi de excommunicatione, absurdum est dicere hominem per eam privari bonis aut ossiciis temporalibus sibi jure naturae debitis. Ita que potest equidem Ecclesia Regem tyrannice imperantem, aut verae religionis hostem, monere & adhortari ut rectius imperet, vel ut religionem tueatur, & ad summum aliquibus seri P in casibus ipsum communione Ecclesiae privare. At inde minimξ sequitur eum regno aut bonis temporalibus privatum esse, cum Ecclesiae potestas nullos alios, sive proximos, sive remotos effectus habeat praeter spiritu tes: sed hoc fusius ostendetur insequentibus.
f. ILPeges peccantes a nemine praeterquam a Deo temporali
N Ulla maior Regibus poena potest inferri quam si r nix suis
spolientur , adeo ut plerique malint vitam potius quam re gnum amittere. Quare si Reges peccantes possent ab Ecclesia diroctὰ vel indirectd deponi, necesse soret pro falsis habere illa Patrum testimonia, quae peccata Regum & Imperatorum talius Dei judicio, examini &correctioni quoad materialem sive temporalem poenam reservata esse docent, & judicio humano subjacere negant: enimvero hoc sensu plerique sanctoriun Patrum interpretantur haec Davidis verba, Psal. o. Tibi solipeccavi. Clemens Alexandrinus lib. q. Stromat. Deinde, inquit, tacite guificans peccatum quod legi non subjicitur, 'te modestia ramos mdens, se jungit: Tibuoli peccavi, ct malum coram te feci. Auctor Commentarii in Psalmos, qui sub Arnobii nomine vulga tus est, in Psil. o. Tibi soli peccavi, omnisilue Ab judicio veni: cum deliqurrit, Deo peccat Olegibus mundi: hic autem Rex sed nullo alionis pub Deo selo agent , ippum selum super potestatem metuens Deo seu
S. Hieronymus Ep. q6. ad Russinum: Tibi fit peccavi, Rex enim eram, or alium non timebam. Idem habet Epistola 2 r. ad Eusto ehium c. S. Ambrosius in Apolon David. c. q. o Qui tenentur lepibus au- is dent suum negare peccatum, dedignantur rogare indulgentiam quam
487쪽
DissERTATIONES HISTORICAE. Dissin T. VII. qs;
is petebat qui nullis dedignabatur legibus humanis. Et e. io. Tibi soliis peccavi, Rex utique erat, nullis ipse legibus tenebatur, quia liberi ri sunt Reges a vinculis delictorum,.neque enim ullisl bus adpo is nam vocantur tuti imperii potestite. Homini ergo non peccavit, se cui non tenebatur obnoxius. Idem tib. 2. Ep. 7. David Rex ait,
is Tibi soli peccavi: Regali enim subnixus fastigio quasi legum D
se minus issibus reus non erat, soli Deo obnoxius tenebatur, qui Do- minus eu potestatum. Cyrillus Alexandrinus lib. I 2. in Joann. c. 36. Sic enim in rebi etiam humanis feri conseisimu ; quippe nemo leges Regum impune reprobat, nisi Reges ipsi in quibus praevaricationis crimen locum non habet: prudenter enim didium es impium esse qui Regi dixerit: inique agis.
Cassiodorus in Psalm. o. Tibi Iobpeccavi, quia Rex omnibus serperiores, est a DeUolo puniendus. Agapetus in Paraenetico adJust. num. 27. Tibi ias custodiendi lege,
impone necessitatem, cum non habeas in terris , qui te possit cogere: Aenim tu lagrem pra te feres cultum. Gregorius Turonensis hist. lib. I. c. I 7. Si quis e vobis, o Rex, j sitia limites transcendere voluerit, a te corripipotes; s vero tu reces ris, quis te corripiet; loquimur enim tibi, Avolueris, audis, fautem nolueris, quis te condemnabit, nisi ii qui se pronuntiavit esse justia
Isidorus Hispalensis: Di Dcile est Principem reiressi ad melius , A:
riis fuerit implicatus; populi enim peccantes judicem metuunt, or a malo suo legibus coercentur: Reges autem nisi soli Dei timore metuque gehe nae coerceantur, libere in praeceps ruunt, ct per abruptum licentiae in omne facinus vitiorum labuntur.
Hincmarus Rhcmensis Dicunt sapientes, quia se Princeps Rex Gestarum nultirum leobusve uirilisubjacet, n solius Dei, qui eum in regno quod uim Pater iae uim sit, constituit; quoniam selius Dei debet principatuisubiici, a quosolo potuit in principatu constitui. Yvo Carnoten sis Ep. Irr. , , Et quia dispensationes rerum tempor ,, lium Regibus attributae sunt, & basilet, id est, fundamentum populiis & caput existunt, si aliquando potestate sibi concessa abutuntur, non si sunt a nobis graviter exasperandi; sed ubi Sacerdotum monitionibus is non acquieverint, divino iudicio sunt reservandi; ubi tanto districtius sunt puniendi,quanto miniis fuerint divinis admonitionibus Ancivit. Euthymius in Psalm. so. TAselipeccavi: cum Rexsum, ct tes-lum commissorum a mescelerum judiccm habeam, tibisti peccasse video hoc
488쪽
hoc est, tibi soli Dici subjicior, caeterorum enim omnium ego Domin upum, est ob potentiam meam licere videntur quaecum uelibuerint. Innocentius II l. in . Psalna. Poenitenti lem. sed ibi soli, A c. Si
diceret manifestius peccatum meum tibi soli relinquitur puniendum, , eo quod alium non habeam superiorem qui me possit punire, cum ip-- se sim Rex. Et infra: Aliud est in aliquem peccare, di aliud alicui; in ,, aliquem peccat qui committit in illum os ueniam: alicui peccat qui ejus se subjacet ultioni; Rex utique soli Deo, caetcri vero & Deo peccant & Regi: subdit hoc icia ore legis naturae fuisse, non Evangelii: sedis non video qua de causa ai crimen istud statuat. Haymo in Psalm. o. , , Tibi soli peccavi, quia cum Rex sim, nubis ius habet potestatem punire peccatum meum nisi tu solus. Alexander Alensis in eundem Psalmum. Tibi soli, &c. quia non se est super me alius quam tu qui possit punire; ego enim sum Rex,& non est aliquis praeter te super me. Lyranus in eundem Psalmum. - Tibi soli peccavi tanquam judici.& punire potenti, Peccaverat enim contra Uriam, & alios occasione, hi us interscinos: tamen quia Rex crat, non habibat judicem superiorem qui posset eum punire nisi Deum. S. Thomas I. a. q. 96. a. s. ad 3. Ad tertium ,, dico quod Princeps, , dicitur esse solutus alcge, quantum ad vim coactivam legis, nulluso enim propriὸ cogitur a scipso, lex autem non habet vim coactivam, senis ex Principis potestate: sic igitur Princeps dicitur esse solutus a ,, lege, quia nullus in ipsum potest judicium condemnationis ferre, sis contra legem agat: Unde super illud Psalmi 1 o. Tibi soli peccavi, , glossa dicit quod Rex non habct homincin qui facta sua dijudicet, scd quantum ad vim directivam legis Princeps subditur egi propria
is voluntate. Mitto innumcros alios recentiores qui locum illum Pulini so. eodem modo interpretantur. Itaque ex hoc scripturae loco iuxta unanimem sanctorum Patrum ci Scriptorum Ecclesiasticorum sensum explicato, evidenter deducitur
Reges a solo Deo judicari, corrigi, puniri posse poena aliqua temporali ; quod quidem verum csse non posset, si R omani Poni isces corum deponendorum potestatem haberent, eigo scriptura A traditio huic
Mitto quod nonnulli dicunt discrimen csse inter vere ii & novi. Testamenti sacerdotium, & illud quidem nihil auctoritatis temporalis in Rescs habuisse: at vero non idem dicendum de isto. Quippe sancti P tres ex hoc loco non tantum concludunt Reges Israel
489쪽
taud fuisse subditos Sacerdotibus Judaicis . sed universin Riges nulli nisi Deo subjectos esse, quod &ipsum sonat scripturae locus. dum enim dicit David se soli Deo peccare, satis indicat regalem potestatem in causa esse ut a solo Deo pendeat, non autem Sacerdotii Iudaici imperfectionem di adde quod nulla ratio solida reddi potest , propter quam Reges Iudaici non potuerint a Sacerdotibus deponi, possint vero Reges Christiani a nimmo Pontifice ; nam
Pod nonnulli nugantur rationem discriminis inter vetus ac novum Testamentum hanc esse, quod in antiquo scedere rUnum sacerdo tale esset, in novo vero sacerdotium regale , puerile plane commentum est quod refutatione non indiget: nec enim verum est aut Reges veteris legis fuisse Sacerdotes, aut Sacerdotes novae liuis esse Reges. Nec illuc pertinet B. Petri dictum: Vbi autem estis regaleD-cerdotium, gens sancta, trire. quod de omnibus omnino Christianis
dictum est, qui Sacerdotes & Reges metaphorice ab ipso dicum
In quo offenditur Ecclesam non posse eti es armis res,lere Redibus , etiampotestate sua abutentibus, sed teneri eos patienter ferre.
TAntum abest ut Ecclesia possit peccantes Reges regnis suis
spoliare, ut E contra teneatur eos patienter se re, nec unquam illi liceat quovis obtentu, vi & armis illis obsistere, etiamsi haeretici sint aut impii, vel ouemquam ad resistendum, sive directE, sive indirectE sollicitare. Aci id vero probandum adducere opportet tum dicta, tum facta eorum qui Regibus impiis & haereticis aut parendum csse docuerunt, aut reverti paruerunt, quamvis facild potuissent illorum jugum excutere , & alios in eorum locum Reges
Primum autem in antiquo foedere plurima extant exempla obsequii a viris sanctis & piis, impiis Regibus exhibiti. Sic Istaelitae in .mhypto Pharaoni licet impio & tyranno semper paruerunt, nec ipsi adversus eum rebellarunt, a Deo solo opem expectantes, quam licet praesentem esse satis sentirent, non egressi sunt tamen ex a yyto nisi permittente Pharaone. Postquam vero proprios Reges aut
490쪽
Iudices habuerunt, licet ex iis quamplurimi fuerint impii Ac religis nis patriae desertores, ut Achaa & Manasses It ges Juaa, qui templum Hierosolymitanum idolis polluerunt, nunquam tamen quidquam a Saceidotibus ad eos regno exturbandos tentatum esse i es; quin etiam clim in servitutem sunt transacti, per Jeremiam jussit Deus ut essent subditi uabuchodonosori Jeremiae 27. u. que pacem civitatis, ad quam volente Deo deducendi erant, procurarent; ideoque Regibus successoribus Nabuchodonosoris paruerunt, de non tine eorum mandato Hierosolymam redierunt. Cumque Asuerus edictum
tulissct ut Judaei omnes necarentur, Mardochaeus & alii Judus adi reces & jejunium tanthin confugerunt. Quod vero apud Samue-em est de jure Regis omnino re id inspicienti apparet, ut observat Grotius, nec de jure vero intelligendum id est de facultate honestὰ &juste aliquid agendi longe enim alia ratio praescribitur in ea partei sis, quae est de officio Rcgis, neque nudum factum iudican; nihil enim esset in eo eximium: sed sectum, quod escctum aliquem juris habeat, id est, non resistendi obligationem, ut sensus sit Regi ista in vos tam crudelia molienti resistere non poteritis: ideo additur populum istis iniuriis pressum Dei opem imploraturum, quia scilicet
humana remedia nulla extarent.
In novo vero foedere, dum Christus reddi jubet quae sunt Caesaris Caesari, &quae sunt Dei Deo, uiath. 22. v. 2 i. intelligi satis voluit obedientiam deberi R sibus cum patientia conjunctam. Huc respicit
Paulus Rom. I s. scribens: Reddite Omnibus debitum, cui villigat, te tigal, cui honorem, honorem, cui timorem, timorem. Ibidem monet eos
qui resistunt potestati, resistere divinae ordinationi, j ubetque iis obediri, non tantum propter iram, sed & propter conscientiam. Idem Ep. ad Titum 3. V. r. commendat obsequium Principibus debitum, aclinone, inquit, illos Principibus & Potestatibus subditos esse. Praecipit cadcm Petrus Ep. I. c. a. Subesti e re omni crearurae propter Deum, sive Regi quasi praecennii, sive Ducibus tanquam ab eo missis, Dia est voluntas Dei. Porro siubjectio illa quam Christus & Apo- Noli docent Imperatoribus 5 Regibus qui tum impii erant, & id lorum cultores deberi, iri alio consistere nequit quam in non obsistendi necessitate. Hinc idem Apostolus Petrus dum docet ob diendum esse dominis discolis, nihil aliud sibi vult qu m esse patienter serendas eorum injurias. Regem, inquit, honorare, serit bis diti estote in omni timore dominis non tantum bonis cr modestis, sed etiam discolu: Hac enim gratias prvi r Dei coxscientiam sustinet, q is insti-