De antiqua Ecclesiae disciplina dissertationes historicæ, excerptæ ex conciliis oecumenicis & sanctorum Patrum ac auctorum ecclesiasticorum scriptis. Auctore Ludovico Ellies Du Pin, ..

491쪽

tri Das patiens injuste, enim est gloria , si peccantes Ur colaphisatis fertis; sed si benefacientes patienter sustinetis, haec est iratia apud

Deum.

Quod si servos resistere non oportet dominis etiam iniquis rosis, multo magis non licet obsistere Regibus & Principibus licet injustis N impiis; sed patienter istorum non secus ac illorum serendae sunt injuriae propter Reipublicae tranquillitatem; nam si Regi resistere liceret, quutidie in Republica turbae seditionis orientur, ut observat Dio Cassius hanc in rem a Grotio relatus: Ego vero, inquit, neque decorum existimo ut Rector civitatissubditis cedat, nequenem esse ad alutem, A p d pareret tum est velit imperare: cogitate enim quis futura sit ordo in familia, si a junioribm senes sperna itur.

Unde sanitas aegrotantibus, s non per o ia medicis pareant, quid tuti navigantibus se plebs nautica gubernantium jussa contemnat; natura quippe id necessarium c homini ij lutare, ut alii quidem imperent, alii vero preeunt. Ea de causa Livius lib. est,'ut parentum Deviatiam, fic patria pariendo ac ferendo lenien , esse. Et Tacitus hist.

lib. 6. bonos Imperasores voto expetendos, qualescumque tolerandos.

Ab hac porro lege non discedit consuetudo veterum Christianorum; nam quanquam Imperatores tunc pessimi forent & religionis Christianae insensissimi hostes, nunquam tamen Christiani qui ob multitudinem non parum potuissent, adversus eos arma moverunt, auxiis qui ipsis sese opponebant, adjunxerunt: Circa majestatem Imper toris, inquit Tertullianus ad Scapulam, infamamur, tamen nunquam A biniani, vel Mirioi, vel Cassiani iuveniri potuerunt Christiani:

Et ex Apologetico: Unde, inquit, C, O, ct Ni ii, Ur Albini,

qui inter duas lano os obsident Caesarem; unde qui faucibus ejus exprimen- dispa stricam exercent; unde qui armati palatium irrumpunt, omis LM tot Sigeriis est Partheniis audacisres ' de Romanis, ni fallor, id esinon Christianis. At, inquiunt, vires tum temporis Christianis non animi desu runt, imo eodem Tertulliano teste, vires iis erant tantae, ut una nox pauculi aculis largitatem ultionis potuisse operari, si malum malo disjungi per nos licuisset; sed assit ut aut igne humano vindicetur disi h la, aut doleat pati in quo probatur, si enim hostes or apertos non tam tum vindices occultos agere vellemus deesset nobis vis numerorum Ocopia um: plures Aimirum Mauri Ur Marcomanni, ipsique Parthi vel quanticumque, unius ramen loci Ur suorum finium gentes quam totiss is extremi sumua, .ct vestra omnia implevimus,: virbes, insulas, cin

492쪽

fletu, municipia, conciliabula, c. Ora Esa, tribus, Decurias, Palatium , Senatum, frum,sὸuobis relinquimus templar cui bello non idonei, non promptifuissemus, etiam copiis impares, qui tam tibenter trucidamur, si non apud ist. im disiis inam magis occidi liceret quam occidere.

Ergo non quia vires ipsis deerant, primi illi Christiani R eges ini- pios & persecutores tolerarunt; sed quia istud suae religionis esse arbitrabantur, sequebantur scilicet illi exemplum Christi, qui cum posset legiones Angelorum accersere, ut defenderetur, maluerat crurem subire, ut nobis esset exemplum patientiae : sclabant eum nihil aliud Christianis in aliquo loco vexatis concessi ste, qutin ut sugam capesserent. In animo habebant monitum Petri adhortantis Christianos ad patientiam exemplo Christi, qui cum peccato vacaret, & doli omnis immunis esset, convitia convitiis non reposuit, neque inter patiendum minatus est , sed tria dit se judica-ti injuste, aut ut in Graeco habetur, juste. Hac praecipud patientia christianam Religionem invaluisse legimus: Inae est, inquit Cyprianus in lib. ad Demetri quod nemo nostrum quando apprehenditur, reludiatur, nec se adversus injustam violentiam vestram, quamvis nimius Ur copiosiussi noster populus ulcissitur, patientes facit de secutura uisione securitaου. Et Lactantius : Confidimus enim majestati qui tam

contemptum sui possit ulcissi, quam servorum Aurum labores , injurias ideo cum tam manda perpetimur, ne verbo quidem retuliamur,sedremittimus ultionem: quibus consentiens Aupust. de Civitate Dei lib. 22. haec ait: neque iuncpub Imperatoribus Ethnicis, civita, Christi quamvisperegrinaretur in terris, haberet tam magnorum agmina populorum , a versus impios persecutores pro salute temporali pugnavit, sed potius ut obtineret aeternam non repugnavit. Ligabantur, caedebantur, includebantur, torquebantur, urebantur, laniabantur, trucidabantur, ct multiplicabantur. Non erat eis prosalute pugnare, ni aruiem pro lute contemnere o hinc celebre illud I overbium, sanguis Mart -- emen Christianorum.

Uod si quis dicat Ecclesiam equidem nihil potestatis habere in

Reges Ethnicos qui nunquam fuerunt baptisati; at rem diverso m do se habere in eos ovi vel Christiani sunt, vel baptisati a fide dese secerunt: attendere hunc iubcinus ad ea quae Christiani tolerarunt, cum Principes baptisati a side Catholica defecere. Dicat an quicquam in Iulianum Dostatam insuiu exerit Num Romani Pontiliaces quidquam adversus Constantium, Valentem, & alios Arianos Imperatores moliti fuerint: Num Riues Gothos in Italia r nantes

493쪽

DIssERTATIONES HISTORICAE. DissrRT. VII.

res,&sa,pξ sibi insidiantes, aut bona Ecclesiae invadentes, deponere tentaverint i Uno verbo num quisquam ante Gregorium VII. alia quam sibi in temporalia Regii lautoritatem asseruerit, aut in quemquam sintentiam privationis regni tulerit: hoc si ostendant adversarii, ipsi vicerint ; si vero ostendere minimὸ possint, fateantur ergo neceste est, Romanos Pontifices hujusmodi potestatem non habere; nec enim dubium est quin si illam habuissent, ea suissent usi, cum multoties ei us executioni mandandae sese obtulerit occasio. Verum enimvero Episcopi sollim ista in Reges potestite usi non sint, vertim etiam declararunt se nihil ejusmodi posse tentare. Sic

Gregorius Naaianaenus orat. I. inJulianum Apostatam, docet nullum aliud remedium adversus ejus saevitiam in Ecclesia esse, praeter preces, lacrymas, & patientiam : Caeterlim, in it, Dei clemen tia inhibitus atque repressus est, Christianorumque lacrymis quas L multas multi profuderunt, quod solum adversus persecutorem reis medium est. Ostendant tandum quae ratio atque aequitas sit nos ino juriis etiam & cruciatibus affectos tolerare, ipsos autem ne parcentia is bus quidem parcere: si enim rem expendamus, cum quibus clam tem-

poribus ipsi potentia sortierimus. . . Quid tandem simile a Christi is nis vestri perpessi sunt, qualia saepe numero a vobis Christiani pera olerunt ' Quam libertatem vobis eripuimus ' In quos plebem furen- tem concitavimus ' Quibus Praefectos immisimus, plura etiam ipsis,, quam imperatum esset exequentes ' Quibus periculum vitae creavia timus, imo quosnam a Magistratibus dignitatibusque summovimus, aliisque honoribus qui praetantissimis quibusquDiris debenturi & ut compendio dicam, eccui aliquid simile intulimus, qualia multa vobis partim admissa, partim denuntiata sint. Ita Gregorius Nazianaenus declarat nec licere Christianis, cum persecutionem patiuntur adversus eos a quibus vexantur inta re, nec cum potentiores sunt eos vexare a quibus aliquando vexati hint. Adversus Christianum Imperatorem injusti tentantem, &Eccissae iura invadentem , nulla praeter patientiam arma adhiberi opo tere, nec ullo pacto resistendum esse saepius docet Ambrosius : C

ctus , inquit, oratione in Amentium repugnare non novi, dolere potero, potero flere , potero gemere, ad fra arma , adversu milites Gothos quoaue , lacrymae meae arma sunt , aliter nec debeo , nec possum

re ere. Iciem lib. 2. Ep. q. ad Marcellinam serorem, clim Valent,nianus junior Ecclesiam maiorem Arianis tradi iussisset, ait se qua

vis potuisset, non obstitisse Imperatori, & hoc illicitum iudicisse: Nnn s , Exige-

494쪽

so DE ANTIQUA ECCLESIAE DISCIpLINA

,, Exigebatur, inquit, a me ut compescerent populum, reserebam in meo jure esse ut non excitarem in Dei manu ut mitigaret: postremo siri me incentorem putant, iam in me vindicari oportere vel adducere in quas vellent terrarum solitudines.... Rogamus Auguste, nonpugn ,, mus, non timemus, sed rogamus; hoc Cnristianos decet, ut tranquil- ,, litas pacis optetur,& fidei veritatisque constantia, nec mortis revocori tur periculo. . . . Ad Im peratorem palatia pertinent, ad Sacerdotem

se Ecclesiae: publicorum tibi nicenium ius commissum est, non sacro- rum; interroganti deinde Ambrosium Notario; si tyrannus est, scire,, volo, ut sciam quemadmodum adversus te praeparem, ut respondes.

Retuli, inquit, dicens me nihil in praejudicium fecisse Ecclesiae, eois tempore quo audieram occupatam esse militibus Basilicam, gemi- tum tantommodo liberiorem habuisse, multisque adhortantibus ut is eo pergerem, dixisse, tradere Basilicam non possum, sed repugnare se non dis .... si haec ly rannis videtur, habeo arma, sed in Christi no- ,, mine habeo offerendi mei corporis potestatem: quid moraretur se--rire, si tyrannum putaret ' Vcteri jure a Sacerdotibus donata imp ria, non usurpata, & vulgo dici quod i mperatores Sacerdotium in segis optarint quim imperium : Christus fugit ne Rex seret, &αri his constat Ambrosium existimasse Imperatoribus etiam injusta adversus Ecclesiam tentantibus non esse victarinis resistendum, nec eos propterea de throno dejiciendos, sed patienter serendos illorum conatus, licet non iis assentiendΗmst. Sanctus Augustinus in expositione propositionum in Ep. ad Rom. observat titilliina ristianorum per religioncm ab obedientia R ibus

dcbita immunem neri. Rectili ὀ, in i , admonet nequis ex eo

se quod a Domino suo in libertatem vocatus est,sactus Christianu ex- ,, tollatur in superbiam, &non arbitretur in hujus vitae itinere servat ridum esse ordinem suum, ut potestatibus sublimioribus, quibus proo tempore rerum temporalium gubernatio tradita est, existimes non ,, esse subdendum; cum enim constemus ex animo & corpore, quandiu se in hac vita temporali sumus, etiam rebus temporalibi ad subsidium ,, degendae hujus vitae utamur: oportetnos ex ea parte luae ad hanc viari tam pertinet, subditos esse potestatibus, id est, hominibus res hum onas cum aliquo ho ore administrantibus; in illa vero parte qua cre- dimus Deo, & in resnum eius vocamur, non nos oportet esse subdiaritos cuiquam homini idipsum in nobis evertere cupienti, quod Deusis ad vitam aeternam donare dignatus est. Si quis eiso putat, quoniam is Chtistianus est,non sibi ecte vectigal reddendum aut tributum, aut

is non

495쪽

DIssERTATIONES HISTORICAE. DissERT. VII. QIsi non esse exhibendunt honorem debitum iis qui haec curant potest is tibus in magno errore versatur. Item si quis putat se esse subde dum, ut etiam in sua fide habere potestatem arbitretur, eum qui tem--poralibus administrandis aliqua sublimitate praecellit in majorem e

δε rorem labitur; sed modus iste servandus est quem Dominus ipse is praeseribit ut reddamus Caesari quae Caesaris sunt, & Deo quae Deiri sunt; quanquam enim ad illud regnum vocemur, ubi nulla erit po- ,, testas hujusmodi, in hoc tamen itinere dum agimus donec pervenia- is mus ad illud saeculum, ubi sit evacuatio omnis principatus & potestari iis, conditionem nostram pro ipso rerum humanarum ordine toler mus , nihil simulate ficientes, de in eo ipso non tam hominibus quam

, Deo qui haec iubet obtemperantes. Ad id vero quod obj iciunt i potestatibusistis Christianos esse vexatos,ac proinde illi obedientiam non deberi, sic respondet: se Potest, movere aliquos cum cogitav Hrint ab istis potestatibus, san poenis assecti&necati sunt. Quod ait, ideoque necessitate subditi citote, ad hoc valet ut intelligamus, quia necesse est propter hanc vitam subditos nos esse oportere, nonis resistentes si quid illiauserre voluerint, in quo sibi potestas data est deis temporalibus rebus quae quoniam transeunt, ideo &ista subjectiose non in bonis quasi permansuris, sed in necessariis huic tempori com,, stituenda est. Tamen quoniam dixit necessitate subditi estote, ne is quis non integro animo & pura dilectione subditus Herit hujusmodi ,, potestatibuM addidit dicens, non solum propter iram, sed & propteris conscientiam, id est, non sollim ad iram evadendam, quod potest etiam simulatEseri; sed ut in tua conscientia certus sis illius dile- ,, ctione teficere cui subditus sueris iusta Domini tui. Ita Augustinus

solidὸ & luculenter assertionem nosiam ex scripturus astruit, & omnia adversariorum effugia praecludit. Idem inculcat in Psalm. ir . his verbis. Ille fored impius est&inquus, tu autem fidelis & justus: india

gnum est ut justus& fidelis serviat iniquo & infidesi : non hoc dixit, magis serviat. Quod autem dixi de domino & servo, hoc intelli ,, gite de potestatibus, R bus,&de omnibus culminibus hujus saec

se li; aliquando enim potestatcs bonae sunt & timent Deum, aliquandori non timent. Julianus extitit infidelis Imperator, nonne extitit Ap is stata i niquus & idololatra ' Milites Christiani servierunt Imperatori infideli, ubi veniebatur ad causam Christi, non agnoscebant nisi is eum qui in caelo erat. QNndo volebat ut idola colerent, ut thurisis carent, Imponebant illi Deum : quando autem dicebat producite ,, aciem, ite contra illam gentem, statim obtemperabant; distingue-

496쪽

bant Dominum aeternum a Domino temporali, tamen subditi erantis propter Dominum aeternum Domino temporali. Concilium Toletanum q. c. 7s. definit nunquam & nulla de causa

si deles a sacramento Regibus praestito absolvi posse. Post instituta

ιρ dam Ecclesiastici ordinis, vel decrera , inquiunt hujus Concilii anno 63 3. habiti Patres, q/- ad quorumdam pertinent disii plinam postrema n bis cun iis Sacerdotis Uententus est pro robore nostrorum Regum es ab litare gentis Gothorum Pontificale ultimum sub Deo judice ferre Dere

tum. Et post multa de obligatione servandi sacramenti Regibus praestiti, sententia his concipitur verbis: Quincunque a nobis vel totius Hispaniae populis qualibet conjuratione vel dio sacramentum fidei suae

quodpro patriae gentis Gothorum tu vel conservatione regiae salutis pollicitus est, temeraverit , aut Regem nece attre tarit , aut potestate regni exuerit estpraesumptione tyrannica regni fastigium Uirparit, anathema

sit, cstc. Post hanc sententiam tertio pronuntiatam & ab omnibus probatam, additur admonitio ad Reges, de modo quo populum regere debeant; deinde in eos qui tyrannice & crudeliter se gesserint, nulla satuitur poena, sed imprecatio sit ut a Christo inseratur. Anathsematis, inquiunt, sententia.ὶ Chri lo Domno condemnetur , ct habeat a Deo separationem atque judicivmpropter quod praesumserit troa agere, cst inperniciem regnum convertere. Ergo non exiuimabant illi Episcopi

mortali cuiquam licere Reges deponere, & eorum subditos & fide& obedientia ullo pacto eximere. Unum addam Coronidis vice Gregorii Magni testimonium disertd asserentis sibi nullatenus licuisse in mortem cujusquam consc tire, lib. 7. Ep. I. Indict. I. De qua re, inquit, unum est quod bre- et iter se geraι ferenissimis Dominii vestris, quod si go servus servorum

in morte Longobardorum me misere volui sem, hodie Longobardorum gens, nee Regem, nec Duces , nec Comites haberet, atque insumma confisone esset invisa; sed quia Deum timeo, in mortem c obet hominis me misiere formido. Quantum ab illa Gregorii Ma ni sententia susrunt alieni Pontifices, qui magnorum bellorum innumerarumque caedium autores fuerunt, cum sententia depositionis in Reges prolata ipsorum regna, vel aliis, vel primo occupanti tradiderunt, cumctosque insuper ad bella gerenda commo runt; quod quantum 1

religionis Christianae praeceptis instituto abhorreat, ex dictis hocp ragrapho satis &abunci liquet.

497쪽

Principibus in rebus cisilibus es temporalibus omnes egesseris.

NEminem a summis Pontilicibus, a fide & obedientia quae in

rebus temporalibus Principibus debetur eximi posse ex eo manifestὸ colligitur, quod omnes omnino limbus in istis subiecti esse necessario debeant. Quippe omnes Paulus dloquitur, cum ait Rom. 13. Omms mapotestatibussublimiora Uuba rasit. Hanc porro edientiam Regibus ita debitam esse, ut millus ab ea eximatur, aut religionis causa eximi possit, ex ipsius Christi verbis collistere est rcum enim hujus ten ribus quidam apud Judaeos emersulsent qui docerent illicitum eue tributum pendere Caesari, utpote tyranno αrelimonis hosti , interrogatus ea de re quid sentiret Christus, clim p tiisset numisma census, interrogassetque cujus esset inscriptio &essigies, & responsum suisset eam esse Caesaris, adjecit e Reddite ergo quae sunt Caesisti Cesari , est q sunt Dei Deo. Matth. 2 2. v. 2. Quiabus verbis probatur non modo religioni non ossicere si tributum rentur Caesari , sed partem religionis esse, ut quae sunt Caesaris reddantur Caesari: quo certe respicit Paulus Rom. I s. scribens: Reddite omni-hus debitum; cui vectigal, viligat; cui tributum, .inbutum; cui honorem , honorem. Ipse etiam Christus tributum pro se & pro suis solvi voluit, Matth. I7. Itaque ex Evangelio constat omnes omnino Christianos teneri obedientiam in temporalibus praestire Regibus & Principibus; allatis enim in locis potestatis nomine sola intelligitur potestas civilis, non Ecclesiastica, ejus enim potestatis quae gladio utitur ibi fit mentio, quae vindex est Dei in iram, quae timorem incutit, cui vectigal debetur & tributum : sed ista potestas non est Ecclesiastica, sed civilis, nec aliter sancti Patres potestatem de qua hic si mentio intellexerunt, Irenaei is lib. I. c. 24. Tertuli. in Apolo-ietico, Ori senes lib. s. in Epist. ad Romanos homil. 23. August. Io l. 31. in Psalmum II 8&lib. de Catechisandis rudibus, c. 2 r. contra Ep. Parm. lib. I. c. 7. Hilar. Diaconus in cap. 13. Ep. ad Rom. Basl. Monast. instit. c. 22. ubi etiam potestates spirituales excludit; potestatibus, inquit, mundi non iritualibus, atque id ex

ias quae deinceps adjecit, de claravit, cum de tributis & de vectigali

498쪽

M tus est: qui vero inde probant obediendum esse non tant lim tem... tali sed & spirituali potestati, id concludunt, quia, ut inquit inmachus in Apologia humanum re E se ica pone M. . Ita ex Apostoli Pauli testimo constat omnes debere esse in tempora Auisivili potestati subiectos, nec tibi ea subjectione ciuemquam per spiritu polei utem eximi posse. Hoc ipsum prontentur sancti Patres,Iestinus es. r. Anus reum innuit, Christianor mommim nomine adoram u lati tissimus Imperato ac Phincipes hominum Astanasus Cistiniit Geratoris manctas licet mmius par se scribit in apo- Iozeti coad ipsam. ,, quaquam, in I ut, restitimandatis ae pietatis. . . Cered me proseaeoni adornabam, nam & huius constitis est Montaniis, ut litteris suis acceptis, si damnatus sitisset scribere m. tim decederem, &promptitudine obsequendi mandarum ritum as' everterem. Non enim ita insanio ut hujusmodi niandatis contradi- Vcendum putarim: non enim restiti 'cirem pietatis tuae , neque Albesandriim ingredi conabor, quandiu id per tuam humanitatem ''osii Cordubensis ad Constantium Tibi, inquit, imperium De M. Bobis quae sunt Ecclisiae concredidit, quemadmodum qui

imperium tuum malignis oculis carpit, contradicit oretinationi aevinae

Hie adde multa alia testimonii paragrapho praecedenti praesie sm 2 nobis prolata: sed ne in his diutius haeream , addam tantum Romanorum Pontificum testimonia, qui se in civilibus Imperatoribus obedientiam debere protestati sunt ni primus est Gelasius in Epist. ad Anastasium Imperatorem , quae est.

octava: Si, inquit, auantum pertinet ad ordinem publicae lyciplinae, cornvientes imperium tibisuper disposivione collatum, legibus tuis c ue parent religionis Antistites, ne vel in rebus mundanis

I , .bitare sistentis. Sic fatetur ille ipsos

teneri obedientiam praestare Regibus, inus quae pertulerit ad Reipublici administrationem, . . Alter est Symmachusin Apologetico: Nos quidem,inqui psttestates hamanas merit Ucipimus, defer Deo in nobis, O nos Deo des emus iure. Utraque ergo potestas est a Deo, &Mut Imperator potestatein tualem in Pontisce veneratur ac colit tanquam a Deo ipsi collatam, nec a sua dependentem, ita Sacerdos potestati Re in temporali a

499쪽

Gregorius XIagnus cum accepisset a Mauritio Imperatore mandatum de promulgandi quadam i , qua vetitum erat militibus in Mo- .nasteriis monauicam vitam profiteri, eam licet injustam esse existimaret, ec Ecclesiae libertati contrariam ; Imperatoris tamen mandato parens promulgarit, etiam antequam sententiam suam Imperat ri tignificaret. Ego inquis lib. 2. Lp. 61. jussioni Iabe ti per a versu terrarum partes transmitti fui, 2 quia lex ipse Mnmp

.ranti Deo minime concoriat, ecce per Iainstionis meae petinam permissimis Domims nuntiavi; mrobique ergo quod debui momi, peraura Medienti praebui, pro μοι'ώρ minime tacui. Idem Lp. 6 . ad Theodorum Mediciun Imperatoris: Valdὸ in fem illitarum videtin, ut ab ejus se vitio milites Jos prohibeat, qui ei cron uia tribuit , er dominari eum nonflammaitibus, sed er Sacerdoti-

, feri . Ex illo facto Gregorii constat in civilibus neces ario obtemperandum esse Imperatoribus, nec ipsos etiam Romanos Episcopos ros se quidquam in illorum temporalia, quando leges iniustis de re ux civilibus ferunt. Mitto Gregorii II. Joannis & aliorum dicta s perilis laudata. . ultimus

In quo refellitur adetersario rim QArto ex metitate.

ULtimum algumentum petitur ex novitate contrariae sententiae, quae priscis inaudita saeculis ubi primum decimo Ecclesiae saeculo in lucem prodiit, omnes novitate sua perculit: quippe in religione illud omne verum est quod prius est illud quod ab initio; illud vero salsum & erroneum, quod aliquando ignotum sust & postea inventum: nobis enisi nihil ex nostro ingenio indulgere licet. aut sequi quod ab aliis fuerit inventum ; sed oportet nos iis tantum fi-i dem adhibere quae a Christo ab Apostolis in nos usque per traditionem manarunt: nec vero necesse est ut aliqua opinio ad religionem pertinens fusa demonstretur, non est, inquam, necesse ut ostenda. vir contrarium utiquam fuisse creditum, quod tamen nos hae in estione prastitimus, sed susscit ut aliqua opinio recenter nata de

monstretur; hoc imposito, sequitur nullam ei fidem adhibendam esse, nam fidem soli debemus doctri ea Christo&Apostolis tradi,tae, de q a contriti per scripturam ain traditionem: cum ergo ali-- Ooo a quid

500쪽

vis A DE ANTIQUA ACCLEsIAE DISCIPLINAPI

quid docetur quod neque ex scriptura, neque ex traditione probari potest ab Apostolis traditum, . illud merito tanquam commentitium rejicitur. Hoc vero supposito principio quod ab iis qui vel mediocria ter religionis fundamenta norunt, in dubium revocari non potest, nihil facilius est quam adversariorum, opinionem disjicere quippe .primus hujus parens fuit Gregorius VII. Romanus Pontifex, ante nunc inaudita naec opinio, unde Belluminus initio libri adversus Basciatum, inter autores quos tanquam hujus opinionis fautores laudat, nullum hoc Gregorio antiquiorem profert; nec certd ullus proserri potest Romanus Pontifexante hunc, qui hancpotestatem vel sibi a

rogarit, vel de facto exercere conatus tuerit. Hujus vero Pontificis tum opinio,tum actio, totum orbem novit

te sua obstupesecit, ut testes fiunt omnes seriptores qui de ea scripsEre, a quibus unanimi consensu proditum est, depositionem Henrici IV. Imperatoris abeo tentatam, omnes homines novitate sua perculisse. 1 Id testatur Otho Frisingensis hujus temporis scriptor, in fragmento quod extat in fasciculo rerum sciendarum: si Gregorius septimus, , , inquit, qui tunc urbis Romae Pontiscatum tenebat, eundem Io is peratorem Henricum quartum tanquam 1 suis destitutum, anathe- matis gladio seriendum decernit, cujus rei novitate eo vehementius is indignatione motum suscepit imperium, quo nunquam ante haec se tempora hujusmodi sententiam in Principem Romanorum promul-

,, gatam noverat. Idem Chronicorum 6. cap. 3s. Romanus Pontis , . ,, inquit , Regem Henricum saepὶ vocatum excommunicavit, ejusque,

ut dicitur, consilio Sautoritate Rudolphus Allemannorum Dux aquibusdam Principibus Rex creatur, quo non multo post in publi- co bello occiso, atque Hermanno Loth ingiae Principe sibi subma tuto, & ipse non multo post a fidesibus Regis occicitur.

,, relego Romanorum Regum & Imperatorum gesta, & nusquam in- ,, Veni quemquam eorum ante hunc a Romano Antisce excommuniri catum vel regno privatum. Testatur etiam Benno Cardinalis qui quanquam Imperato ris partes secutus ςst, & in aliis forsan nonnulla de Gregorio exageraverit, in hoc tamen cum caeteris tum temporis scriptoribus, & rei evidenti e consentiat, non est cur ei fides derogetur. Testatur autem in primo & secundo libro de Hildebrandi seu Psorii VII. vita, Imperatorem Honricum Iv. ab eodem Ponti-isce ex improviso sine legitima accusatione, sine canonica vocati

ne, icte judiciario ordine , praeter 'oluntatem & consili ira Case