장음표시 사용
231쪽
ex iraim 'picioni mi in uno sagi iij eopulant ut seopo 3 Quis se erederet in adtieisiate sentienti iuri, quia i eum alter esint contrarius alieti, uritque comitat latetur Absaloim saluti Vriram in Ouem Consules isti vi a vitae statu Absalonem amoveant , de . t ditius deiicerent decerpendo. hitie illine ex aduritia brachici devellunt iuuenem de de ibant, quasi quatiam iniet se eo Ilii iactantibus ventis . quadratae donatis angultis demoliantur. Ita est. lniquorum disparata suffragia in hoe .num sinu litugine eo tuente collineant . ut Principem dissipent insipientem, qui contrariis impulsibus citius ruat 13 o. Erat Aeliab vineae concupitor ali ae,parumqtie ducebat purpurae maiestatem . nisi de Nabo: Ditili fundo viridibus palmitibus siueretur. Vxoi te rabel Consulis praetextam allum psit, ut fieret integer senatus marito. de foeminei inge-R g. it. . Dii tui agiis eausam Regi praeituet. s. Reg. 1 t. vel . . Disci erra au eam D abes uxore m Grando auel it.tiis es O bene regu regnum V et Surge Er comeri sanema aequo an o e so . ego seciboiari vineam A L.M. Considera praenitum logi speritae. Ad auctoritate Regis orditur . rectitudinem rependa commendat , sanctaeque iustitiae aequitatasque maritalis praemittit elogium ι 5et aloen petiodi sinis vincae amatae promissio fuit, di quas iam vitas expressistet in calice , seu iris ei culo. vi manderet, propinasset . quod eo me
dat . es bibat impellit, ne desidelia Regi, Ze si illegitime sint eo neepta, possint a celeti pollensione distate. Vide , maligna Setiai Oiis muneristia, Achab non dono, sed pietio palmites eu pii: ad contactum vineae tantummodo meditatur coiit iactu ira, non ut ab egeno gratis alii piat,sed ut prosundo pacta in venditionis Grtem te sun dat. vel una piget vo cm . quae semel consita tricis iumpsit orietum, pigre expectare conti ctus legitimi motas . moiosum iudicans venditorem . qui Regi petenti vites negauit. Et vites de vitam Nabot te rabel et i pere aggreditur, Demustum vitium absque succo vitae, heisque singuine Regi auido porpinaret Lapidibus obruenis dum decernit vineae miserum polletiorem , ut maeetiae lapides contererent suum colonum, Sequas praeli mola a vita de vitibus exprimerent largum liquorem. O egregium consilium t Rex pro vineae mercede coniugem de Reginam ami-iit viduus de vini tot mansit gehab , vii sitique uxoris ivsth pro vitibus erogauit, qui tali eonsiliariace ad aulae Regiae viebatur perniciem. In culla illinis Principis sors, cui ut non defietattidhaerens impetus ad cadendum , ipsa , cui adhaeret uxor,& ev latere aedificata adstat a. atus,
illum deeipit,disicit,& diuellit.
Improbus mimilar, quae ex propria libidine Regalia iussa compleuit, computare
T I o XX. U Quoties virtutis pallio vitiosa deside ita
teguntur, de sub obediemiae cute illegi ii ima vota complentur I O quoties' minister fierobsequii dominici tramitem ad amata nutendit Iibi ditiem ullisque obtemparat, quoniam con cupita iubent ut , ut metere appareat, dum peccat . habeiaque de ossetosa luxuria, quid interia sciat in calculum metitorum. Omnium irreligiosus delinquit, qui religionis titulo vitium adornat, scelusque propitum in clieni impetii ingerent impleuientum, de iniquitate satagit
suum dominum promereri. Iulletat Nabu ebo- dono sol, vi Assyriorum.ea etinus aduexius μ' .i, , belles et iii tales pugnaret ; mandatoque Resis a laeti et obedire e durit Ailrris , cum regi x, quam ini
ciunt obediendi materiam versis. uti contemnat postilum Hebra rum , qtis tasu decoras murae res haΘens, vir non pro hu merito pagnare contrae a a b amm 2 Cur dicitis meritum, quod cupiat ditas est 3 At dot venustatis firmineae ardoi in acetimulat belli, servidosque spiritus ciet, non amor regalis obsequii. Reuis mandatum titulis iustitiae commendant i de tamen quod lacertosi exasperat ad certamen , stemmatum sotmostas est. Virentis lauri praemium sibi de victoria promittunt, quos muliebrium mancipio tum spo .lia venusta , non Nabuchodonosoris Regni ii . crementum allicit ad pugnandum. ue Ioab tripli ei laneea transfixerat Absalon: -- isti uid eiulat pignus occisum , funestum nimis iu- .dicans triumphum, qui fuit ex sobolis stititie
partus. Quid tune Ioab L. Reg. is verss. Uti. x. k 3 3. AELI. hoa . stilitis omniamseruorum tu um , saluum fecerunt animam tuam, Gr animam si ortim tuorum , O si artim ruarum , O ciamara uxorum tuarum , ct an mam concubinarum tuarum. Non
satis o Ioab,qndd Regium iuuenem confodisti, sed quod tui fuit blandimentum sudoris , itaque illegitimae lenocinium eritum Regi mu- Deris facis , de pro tot animatum salute te empta pretium admonete contendis 3 Imb Ducis Ioab effeta lieentia fuit.stium Regis pendulum c quercu perimere , cdm de suo , non de Regis dono , militi, qui E lamo pendentem aspexerat
spoponderat munerandum , cap. is. veret . ii. Si a gii ,
vidi Πίη eo non e fossint om eum terra, ct e dedus m abem auenti ferri, ct intim Oi theum. Si Dauidis ageret causam,caggmque pignoris crederet placituram parenti, non se s-clos erogaret de proprio , mercedόmque carnificis . noti Resti , i d suae liberalitati essetis sinset, cui non sie erat ampla supellex, ut Reg lia debita solueret. Ergo Absalonis eaedes non erat in Duee rerum pii bliearum studium , sed ima enis diu ;& tamen in sumtis pretium Davidis sauore redonari contendit ut pretiosus impetus euasisset, qui dum fliuin occideret, patrem promeruit.
Hie ipse Ioab ultioni stat et ni sanguinis in- 133 hiabat, vindictaeque lenonem obedientiam negi ei incit. i. Res s .vercas. I o,a, Abner si tim a Regis Ner , quonIam ad Me venit aut it deriperte te, Osiiset eae iam istim , O iatralatim utim. Ffo om ia , θωa agis y Egreditur ab aula Dauidis, tuas ut eius plecteret inimicum , lethaliqueupplicio perduellonis crimen ablueret . . e tamen occisi ab Abner fiatris, cruori, pars ebulliebat in venis Ut Regalis obsequii pugione eae dem v leisceret ut, vete i .Seor ad xis eum Ist 3. Q. Ioab au Graiam portae, i loqueratur A in disti O preetistis illvim ni in inguine, O morttitis es in et
232쪽
hie ultima verba saeti Historiographi, an Ioab Quid quod utriusque 3 Cum sti ingeret gladium set uitium Regis meditati singebat;
eum fixit. & in inguine sepeliuit, non Obsequium, sed vindictam esse monstrauit: in eodem Diu staternam vitam requirens, ubi transfixus frater oecubuit. necole qua in parte Asaeli te thale vulnus inflixisset Abner supra c. a. ers. 23. Peretissit .um Abnis istieria haua In inguine , Oirami se mortuus est in eodem loco. Ergo, etsi luisset Ioab, eruentae plagae loeus praedicerer, an Regis amor , an Abneris odium gladium inmoride vulnux dilexit. Inguen testimonium
perhibuit: ibi retempti fiat tis sanguis latebat,
quem ultor frater ad siti in sutoris explendam, timante euspide vestigauit. Quale pro vindicta emium exambies , Dux Regis amice, qui sub obsequenti sinis virtutis auro, irae contexisti venenum sagi mittit ut , samu Ele, ut percuteret Amalec,or que gladii saeuitates barbaras deuoraret,
nee oeulis connivciet, ut parceret cuiquam, d
es ii olla deflagrante Matie eomburet et. At ille ovium pinguedine delinitus , armentotumque nito e laetatus,quin & Rege,vi manet pio splendido stili, Agag de Optimis gregibus ex auatitiae enitate peperest;&cum melior sit Obedientia, quam victima . eausam victimae religiosae PraetenJh, vi concupiscentiam oculorum teligionis eultu edi silet. Miratentes boues, ouecque balantes Samuel audivit. Tunc Saul i. Reg. is .versi s. D. Amalec adduxerunt eae pepercit
mus. Lupias subo uina pelle delituit , aualitiae rapacitas se vellere religioso contexit,& ad arasas sit, ut propitiationem criminis obtinet et. lniquitatis tegmen secit altare. ut lucrum adorationis , metitumque pietatis ambitiosam libi
dinem nuneupatet. M immolamentur,inquit, D min. Des ρωo. Cur nori Domino Deo meo , cum
compar esset Saulis cum Samuele teligio a studuit utrumque merito gratitudinis disinite , re prophetam,& Deum; luas vatis causam egisset, qui dum praedam retinuit, vatem Domini ad te- tributionis praemium alliceret. Magis erit etiam inobedientiae Eagitium ad obedientiae sortem inuet tete , & pectoris rebellis duritiem . cupiditatemque spoliorum auaram . cultum de humilitatem voeate, vi dum tibi complacuerat in praeda , praecepto Domini crederetur patuisse. Obiurgat Sainuel versis. Quaνe ergo non ausisti l .Reg. Is vocem Do ni , seu o Uiti aci prautam es I Tune imille. No atia i iocem Domini, ambalatii in via, per quam misit me Dominus,s adduxi inae Regem Amalte es Amalte interferi. Dum ausus
erat, quod salua inobedientii non licuit, id
ipsum quod deliquerat. iii militatis opus ius sonisque docile complementum conuertere satagit,ut praemiuin obtineret iustitiae, in quo ne- sat e libidine tenetidi peccauit. Ipsa et per Io-dus inter se aduersantia verba contexuit, nempe quod & voeem Domini audiuerit, di adduxerit Regem Agag ; vocem Domini in clientesam adducens , a qua potius ut inobediens de perfidus damnabatur. Sed se sunt subditorum ossicia r supputant in ealculo debitorum Dei nora inisuitatis, ut de herilibus mandatis tetribu Ationem aecipiant, eum non subiectionis amor,
sed propitae libidinis ardor impetrata peregerit. Nulla est miniis medieabili, peeeandi licentia,
qua in quae bonum malae rei quaerit auctore na,&vitia sua pereeptis esse in ilia nititur persuadere , honestatemque mandatorum impetu voluptatis coitumpit. si e dum se dicit iis,quae a Domino audiuit,obtepetate,suo sutori obtemperat
seu lasciuiae mee timidὸ eoneupitis indulget, sed libertate suam ex Pritiei pigiti ilione commedat.
VNc Holofernes dixit ei: AEquo animo esto, Zc noli pauere
in corde tuo : quoniam ego nunquam nocui viro, qui voluit seruire Nabuchodonosor Regi. 2. Populus autem tuus, si non contempsistet me , non levassem lanceam super eum.
3. Nunc autem dic mihi, qua ex causa recessisti ab illis, de placuit tibi, ut venires ad nos 3 4. Et dixit illi Iudith: Su- me verba ancillae tuae ; quoniam si sequutus fueris verba ancilla: tuae , persectam rem faciet Dominus tecum. s. Vivit enim Nabuchod nosor Rex terrae , dc vivit virtus cius , quae est in te ad correptionem omnium animarum orantium : quoniam non solum homines seruiunt illi per te , sed de bestiae agri obtemperant illi. 6. Nuntiatur enim animi tui industria uniuersis gentibus, di indicatum est omni saeculo , quoniam tu sbius bonus 5c potens es in omni regno eius , de disciplina tua omnibus prouinciis praedicatur. 7. Nec hoc latet , quod locutus est Achior , nec illud ignoratur , quod iusseris euenire. S. Constat enim Deum nostrum sic peccatis offensum , ut mandauerit per Prophetas suos ad populum , quod tradat eum pro peccatis suis. 9. Et quoniam se sciunt offendiste Deum suum si ij Israel, tremor tuus super ipsos est. io. insuper etiam fames inuasit eos,
ec ab ariditate aquae iam inter mortuos computantur. ii, Dinique hoc ordinant, ut intersciant pecora sua, 5: bibant sanguinem corum. I 2.
233쪽
sui, qua praecepit Deus non contingi, in frumcnto, vino, oleo , haec cogitauerunt im-: pendere, dc volunt consumere . quae nec manibus .lcberent conting ergo quoniam hete faciunt, rium est, quod in perditionem dabuntur. i . Quod ergo ancilla tua cognos iis , iugi ab illis, dc misit me Dominus haec ipsa nuntiare tibi. sq. Ego enim ancilla tua Deum colo etiam nunc apud te dc exici ancilla tua, orabo Deum. . . f. Et dicet mihi, quando eis reddat peccatum statim . dc veniens nuntiabo tibi it ut ego adducam te per mediam Hierusalem, Τί habebis omnem populum Israel. sicut oves quibus non est pallor ,& non latrabit vel unus canis contra te. I 6. ' Quoniam haec mihi dicta sinit . rei prouidentiam Dei. tr. Et quoniam iratus ut illis Deus, liaec ipsa missa sunt inusit retibi. ig. Placuerunt autem omnia verba hac coram Holoferrie, dc coram pucri' 'eIus , dc mirabantur sapientiam eius , R dicebant alter ad alterum. a . . Noli est talis mulier super terram in aspectu, in pulci tritudine, de in sensu verborum. io. Et dixit ad illam Holofernes: Benefecit Deus, qui initit te ante populum, ut des illum tu in . manibus nostris. ai. Et quoniam bona est promisso tua in secerit nulli hoc Deus tuus, erit dc Deus meus , de tu in domo Nabuchodonosor magna cris , dc nomen tuum nomiii
r. f i. Tune Holofernes dixit ei r AEquo
animo esto , de noli pauere in corde
tuo : quoniam ego nunquam inocui
r . r. Populus autem tuus si non contempsisset me , non lauassem lanceam meam super eum.
V rs 3. Nunc autem die mihi, qua ex causa recessisti ab illis ,& placuit tibi ut
venires ad nos. . vite mi, eseri Laeli A. Intra Iraecor- dia iam sobsilieb, samma lalciti iens,
suae clepitans per organum voeis non potuit se continere, quin eum venum foemina loqueret ut . si nihil audiit a profata suerat, cur in elatae maiestatis dispendium primus loquitur Holofernes, nee expectat rogari, vo i ii e supplicis venustalis audite . ses ad oculorum initatum lingua euciatiit , ut illis intuentibus, illa dieeteir Plaetet vitii subitd nascentis amoris , qui etiam non eruditus , s adultus nasiacitur , nullo magistra. ben3 se it concinnare sermones, detornateque verba: suspicor id ex Perseo mole suxisse ι quoniam corporis consternatio adoratioris': gestus pio vocali salutatione habebat ui quo nomine solet nuncupati, ut supra dicebamus ex Curtio lib. 8. More per fartim 'sam flatitare proster entes hum; corpora. valetius Maximus lib. . cap. 3. continuo cynis
tuas toto eorpore loquitia ludith a , functaque
alutationis ostieio, lieet ore tacuisset, humilitatis ergo , teinpestiue responsum accepit ab
Holo ille, qui non patiens in Neganti Hebraea reliquiam ullam deponi paucitis, eam illica ab ullius aduersi dede eotis suspicione detergit , ut sibi hoe dei, at profutura , quam sperabat, amplexum sortis merc ede. pro anima . clo, cr no Ipauere A corae tuo.
i aequus animus cst, qui non iniquus,tibi hane
v rorum nequissime. imprecate aequitatem. cuius hae e simina stelo se ardet, ut non dubita-. Delii in balbatos se immite te cuneos , dum m do a fideli populo iniquitatem auertat:
animo esti , id est , in tui bato, nullisque flucti
bus acto t neque enim. aequum x t Ot est , cum .
citatae undae partim reuehuntur in s deia, par lim te seinduntur in laieta, seque discerpente suenio iusta planities non manet. Hine a
eam dixit Liuius lib. s. pro piaui te. Plautus
condimentum. AEquum animum dith cie to ad Atti eum lib. s. ita est, non solicitum, nee curantem. Nec tamen hoe stylo intendit Peis, assi uiserentiam malorum , animique in aduertis vigorem sceminam promouere . sicut alias accepit Cicero ad Brutum . . Ora rna est humaritas. qua animo te moneri par eris. Potitis aequutri animum in tamina exoptat, nempe libentem, & beneuolum nimis , non imorosum , de tui bi
dum . qui dissicile ad aliena placita moueantur, ut alias Lucretius lib. 3.accepit. sic seline, pul- tueret chelitinae sceminae astanti coram CFro Persarum Rege dixit vh.s ex aulicis apud Xenophontem x eo
lib. s. paed. Bena amimosis mulier: nam rum syrusiare tarum itium corpori imi bonis , Lamus , tamen ei te modos egimus, qui sire deles neque . m. /legantia icta ceu e ; neque Iu-gcnio . ne e potestate.
Et noli pauιre in eis e ras. Quis indicauit , idolosetiri , metu Gminam angi, & in cordis latebris caligine pavoris obsti in gi 3 Paele Vlui dem noti indieabat . eui metus ti ibit de gen rum rosa consumpserat. nihil de Doniis lilio ii-bauerat, sed aequa toti veri iei, pulchritudinis constantia manebat. An ideo dixit Ieseurri itio; quasi innuens sub inuinoso tegmine vultus , lu-. in ἡque at dente oculorum si igidum iti coide circumuolui timorem , qui proinde laboriosior
est, Ee dii itis concutit, quo miniis ad extremam cutem respirat, violenta repressione getentus3
sed bene pei calluit Persa , sin minam , quae se transfugam potius quam ob sellam amauit, α. de alienis castris mendi eam . qu in in propitis aedibus diuitem , alicuius lolieitudinis vulnere sauciam venire, metuque perculsam , quem La migerat ut A ssyriae saeuitiae rumor spa iserat.pro
secto vel ipsa consternati eoi potis species, de . 1 ianimi supplicis usque ad terram deiectio pe iupau dum indicabat 3 quod lenocinium solet clepotentibus
234쪽
solentibus , coram se procumbentes non modico ad maiestatis conspectum timore concuti: Praecipua enim renerentiae portio metus est, nec modica religionis pars , cum reuereri,bis vererist. Iude adorati O , quam sibi Reges Ponrumve dicabant , qua supplicem, de abiectam , metuentem animum exhibebar, praecipue in trans sagis: sic ei lim Antoninus qui ad Saporem trans-
si is apud Ammianum Marcellin lib. i 8. Sublara ac Para , quam capiti summo ferebat honoris insignei, dii iis equo , curuat que membris humam vultu pene contiVexs salutauit; Patronum, T Damiuom appellans , manus Aost tergum conuertens,
quod apud A brios supplicis indicat formam. Simi
li proe ubi tus forma Tigranes Pompeium impulit in pietatem , misericordemque reddidit de supplicis habitu iam pacatum , apud Dionem lio. 36. Quare quamuis nullus metus gelidasC tpectus Iudithae , quem potius igneus animi vigor flamma maiore depulerat; vel arrogantia Holofernis fuit eam coram se exi stimauisse timentem , vel Iudithae sagacis prudentia,ut haec esset prima adulatio , aliqualis metus in dieium in se permisisse. Nec tamen, etsi caelestis ardor cor Deminae sanctum imbuerat, fecit omni pro sis, vacuum timore; cum ipsemet tam insueti hqr ris pr. e sentia,torvaque &dira bellatorum facies, Ducisque aspera de robore frons,a tene- , Vidua , aisueta domesticae paci,puellarumquem molitum comitatui , quem etiam a masculiso membris Cibitum extorqueret pauorem. . V0oviam ego nunquam nocui viro , qui voluisseruire Nabiichodonosor Regi. Si viro non nocuit cur s. minae nocuillet, qualia iam absque alieno suifragio, propriis oculis de venustatis miraculo commendabat. Propter spectantium praesentiatri, throtiique fastigium , in quem quasi ius dicturus ascenderat, foeminae vocabulum proferre non ausus est , ne nisi mascula verba , nec
de mulieris amore mollita coram exercitu pro an nuntiaret. Flammam tegit,quae iam intima praecordia adurebat, ne qui saetium , & implacabi in subiugandis regionibus edidit let, primo unius Ruminae aspectu in lenitatis degenerauisset speciem. Ego nunquam nocui viso. Callidi tentauit,si: gratiam foeminae promereri, seqtie ab opinione desendere, quae de citis truce indole percrebuerat; ne iam horreret foemina cum Dynasta Persarum contiabernium , quem mendax fama publicauerat saeuum. Haec prima Barbari diligentia fuit, se tractabilem , mu Emquel roserte , ne illum auersaretur Iudith ob crude- iratis , morositati sique nomen. Benὰ se lenem, etsi mendacio, professus est, qui ab uno solii ira visae pulchritudinis ictu tam facito victus conis tabuit. Sed vitium suum dissimulans Persa sub siluit , ided nunc se facilem ,& beneuoluna exhiberem, quod non cum viro , sed cum pulchrasa mina agebat.
qui voluii seruire Nabuchodonosor RCI. En quod pluries notauimus: Persarum Regibus subiici seruire fuit, & quas inusta seruitutis vibice fronte, omnem amittere libertatem, nec
enim, nis seruorum vocabulo subditi dicebanturamis recordare, mendacissime Princeps, quid tibi Prouinciarum legati di xcrunt supra cap. s. ve .6 eni nobis paci cus Dominus, utere fer-κitia nos ira, sicut placuerἰt tibi: de tamen nulla
tenus detenuata ferocitas .vcrs ii . Nec tua tamen
facierit ferocitatem eius pectoris mitigare fotuerunt. Quid non amoris insolentia praetexta3 Mendacium Persis extrema turpitudo erat; Atamen turpior iam de lasciuis ignibus P dria, ut
nominae vota captaret, beneuolimque suae cupidini ceddidisset, coram Senatu , dc in suggestu cons picuus , non veretur inendacissimae vcr-ba producere. Quid γ Perculsus a fornaae gratia,
amens coepit esse, qua anaan);nec naenti iam potuit concordem proferre sermonem, cui mentis defecerat vias. Haec prima Iudithae victoria fuit, amputare prius mentein in homine, quae ceruicem vςnerat amputare , dc coram multitudine, eius ration ςm occidere, quae erat corpus occisura in secreto. Ambrosius lib. 3. de ossi c. cap. 3. Ambrot Formidarum populis virum Holofernem adyt A1 riorum , triumphali septum caterua, quem primὸ forma gratia,2 vultus decore perculit, deinde sermonis circumscripsit elegantia. Perculit quidem decore vultus ; iam saucius a telo vemisto innatat intrinsecus sanguine , quem in Veneris rivos erogare desiderat, ued eo suffocatus, non poterit
nemina frui. Ser ire Nabuchodonosor Regi. Quia dicebat in publico, nullam sibi maiestatem arrogare piae sum piit , sed Nabuchodonosori retulit studiosus, ne de tyrannide accusaretur. Nulli bifirmius viget cum Regibus obseruantia , quam
in barbaris , qui qua Dei Principis sui ignari,
quam ille non praestant, suis Imperatoribus pie talem superstitiosamque obedientiam accum lant. Quin tacite se a luscepti belli excuset furore,crudelitatisque famam detergit, utpote qui non suo , sed Nabuchodonosoris efferveat imperio. Versa. Populus autem tum, si non contempsisset me Hebraeorum nomen exosus, nec voeabulum proferre dignatur. Populus tum, inquit,gentem
Hebraeam iub unius populi voce complectens. Imo aliqualis cotemptus indicium fuit tam latε patentem regionem de sortitudine , religionisque nobilem sub populi extenuavisse compendio. Sed bene uniuersos Hebraeos populum Iudithae appellauit , in aliquale vaticinium, quod haec Demina populi sui saluatrix aduenerat. Sic Christi Redemptoris nuntiator Angelus dixit
ad Ioseph , Matth. t . v. 1 r. Et vocabis nomen eius
Iesum e ipse enim saluum faciet populum suum. Ο
quantum Regalis maiestatis sanctitas habet lNulla secutior purpura est , nullae trabeae certiores t Imperio gauder, nec nato,nec parto,toti ii sque populi dicitur Domina,quem nec ferro, nec origine fuit sortita. Iam populus Hebraeus, iudiceHoloferne , incepit esse Iudithae, quem non proprio, sed alieno Tyranni sanguine sibi acquisiuit, δc quae a populo exivit . quasi iam Bethuliam amittens,potita uniuersis Iudaeae.po
Sinon contempsisset me. In hae querela plurimus semper suit Holofernes, supri cap, J. versη. reprae omnibus ini contempserunt nos Z Nulla maior superbo calamitas est , quam quod eius
Potentia alicui despicabilis fiat. Quod Aisyrium
iugum exprobrauissent Hebraei, probrum nonnisi eae clibus expiabile,iudicat Holofernes,quos laesae maiestatis condemnat non alio iure, quam
superbiae, cui legitimum censet, I liberis nationibus seruitium impendi. Qui antea Nabuchodonosori Regi quidquid agebatur, tribuerar, soli iam sibi contemptum arrogar,quasi innuens indecens esse fateri, Nabuchodonosorem po tuisse contemni. Im6 in re honoris nullus est,
235쪽
qui primas alteri desitat. se iam dolet e ne con- i emptum, qui licet iroti sui Regis iussa comple- .iet Dec eius Novit ne copias a seret, qua superbiai nil mar putat se a nomine aes piet emium. Medixit. vi suum ludi iliae Principatum suggeret,eOnse iamque secisset post kesis nomen, nullum suo
excellentius , cui omnium gentium euruati poplites debeantur. Nullom fuit verbiain,quo non sceminam demulcere tentaret: mulieribus enim procotuin nobilitas colat est,quae . quai fastuosaeti biliosaeque sutu,sacili iis pbtentioribus incli
η l. I in Due eam mea ver eum. Adhue quidem nec letiate lanceam pG uiui, nisi eam ad Circis, quibus iuga a circumdatur , allisisse, si leuatii. in scopulis seritim obstupuit, obstrictaeniae gladiorum acies, nullius iam poterunt caesi ictuite. O quantum iri rebus mortalium vicitia studinis est i Qui effertis in Hebraeos peiure-l ebat fi de quidquid armatae phalangis suit, irii anc unam debellationem intendit hie visa feemina cicuratur, ut iam vel Ianoea eadat a manu,
vel manus a laneea; nee illi suppetat ad leuati dum hastile potentia. Omnia vincit amor. Nee pleni mendae ii poteris accusare idolose mem se mel enim cola specta ludi ilia , in eius populum, braehium , quod enetve reddidit pulchritudo.
1etiale noti piaeualet. Nonne nuper dicebant Assyrii: contemnat putilum Hebrasram , qui tam Aeoas muliero hab- Ergo iam elumbis Dynasta suo eo ni mi tui sacillime patcit, ne eon temnat populum . qui tam speciosam feminam edidit. Suis it se contemni , ne formositatem contemnat.in momento, in ictu oculi sors mutata est: ieeit oculos Dux, de arma proiecit,ccepitque amare populum , non Mia de causa , niti quia popularem sceminam peramabat. Quidquid ainaiiae est, magno aestimat amans,& quasi eius veneratur reliquias .vniueisa progenies p eius eius possidet , qui ab unius de progenie amo te sauciatur. Multum stadii euetiri isti iudi- ilia. forsan . etsi non iugules inimi eum , viveniem populo stopitiaberis : nee enim par est, te non lintegram dilexisse , qui si populum tuum trucidaret, nonnisi te diligeret amputatam. veis ι. Nanc autem ala mih . Imί nunc non dicat, ne in publicum committat secreta. sed qui oce ullo earpebatur ab igne , voluit diutissiu eotis pectu pulchritudiuis immorari, saginai;
que oculis,quos iam claudere non me bat. Co iam effusa eateria a, quae arrectis auribus, expansisque luminibus circumstabat, loquentem eupit Mininam caeperiti. quae iam de elegantia
vultus placuerat. Aure1M cetili in amieo sibi blandimento contendunt, satriis ite ceu lus ae sinitur , cum pascitur auris. Vt admotum labi ,-rum nouam in genis stolati que veni statis sormam conspiceret, prouoeat, ad eloquium : ssot sin prodigium de ecia potuit augeri gestieu latione loquelae t ii elegantia sermonis se eum
vultus elegantia consoli una, Miminam omne genus commendaret elogiis. Die m hi, ait, ut in
eum solum vel ba dirigeret, susque aliquid incepisset praestare illi,qiii iam tam cupiebat. Dium N Ctim tamen Assyriorum de Persarum multitudo auscultabat: quas a' sui permaneret secretum , quod virtus principis mittebar ut in
coli I. ab id , . Reeedere non solam abite, sed
pulit in transfugium LNee enim nasi aliqua insolens concitatio in inopinum potuit egressum adigeret 3 Qui interrogationis si lus maxim Iudithae sitiati adstipulatus est, cum iam suspicabat ut Holofernes, grauissimam extitisse causam , impulsumque non vulgarem, quae taminam nobilem , de de naturae dotibus honora-
iam 5 domestici, latibus de populo diuultis t.
Et piae iis i ἴ;. - veneres ad nos. Mita visa nitas in incompto totuεqtie Ducer Nullam nis de comitate verbum effundit. Amor attis exigueo it lo duritiem momordit , molignique
cique uillicidio taminam delini & quasi in perium eius pro illis , quid ei placitumst, se
non modica. Vt vete transsng m esse docuisset, animumque deserendi suos in i mitia rimare tur , utpote qu)ρ non ad Holofernem tantum
negotii eausa exeessista ab urbe, se aut Assyrio:
multitia sinis mulcet et auditum a quippe gloria 'Assyrii edieret tus fuit puleherrimo potiti itaris- fugio , Ze Iudithae gaudium iam benevolis votis ite omnium meruisse suffragia. G taee E addi tui : Non entia es, qMi ἰnlaria asciat te, abies tib a se , Atii si se ait Domisi me; a chori nosor Regis.
Vos Et dixit illi Iudith sume verba
ancillis tuae e quoniam si secutus sue ris verba ancillae tuae , persectam rem
s ciet Dominus tecum , Oc. et que
Holofeianem μininae vel ba. Quam animi con- si iam noti labefactaret , eotam lain insolenti eoncessu dicete 3 Quale susseere serteum guttur in organum vocis . quam anheli bellatores aut inbut deuorare gestiebant, qui prius oculis pul- , chimidinem voravissent O qualia latera itiotato te requirebat oratio eoram latetibus Holofernis , militaribus nempe copiis, quae sedentem in suggestu cingebant : Stime verba aue Iliua Si date verba , fallere est .sumere, erit falli.
cem Daut illi orem, Imo magnificat eius po- temiam, Ece. Aliud est sallere aliud mentiti. Stolidus de excors veris sallitur; verax de recitiu
236쪽
Cap XI. Vel sq. usque actio. 181
calli e verbo tu tendiculas, ut hostem irretiat legitim ἡ parat: metiri tam ε sub nulla excusatione praeia sumit. In primis verbis mentitu fuit Holoseines abs te ullo soriis scenore fluctu alte. Iudith in primo termone ac silem & ignauum & iam ab amore torpentem pie fallere agetteditur,togatque, ut statera iudicii , pondus vel borum appendat, quae vi donum latito Principe dignum , e cordis latebris erutu illi offert non alius gratitudinis studiosa nisi,
quod sumat. Same meria ariet D ttiae Ancilla se nuncupat,qua Domina captiui Dynasta secerat amor;
ut illico sanae tet,se longissime ab improbi Dueis
votis distate mee ut eum ad aequum amotis consortium allicet et a Bethulia veniter aequat enim amor,
quos ligata nec gladiis aut vocabula patitur , quae amantem de amasam in generis statu disiungant.
Ab ane illi Voce de serdida suspicione se eoia Assyliorum praesentia expiauit, neutiquam contubet
Liu Ducis ambire quae ancilla tu humile salebatur. QMuniam fiscurus sciriis te bis anciri itia. Imboeuli arietilae in manibus Domini sunt editi equaeri abutit ut post tergum. Dominus non' sequitur si mulantes. Sed si Dominum captiuauit ancilla , si pondus est amor,nonne post ancilla trahet ut 3 Nee
potuit urbanius nec pio standi iis contexere verba, quae de superbii si angerent,nee stomachu superbo mouetent. Adulationis oleum in aures immini,quet te Dominauit ancillam de tame illi ed se Dominam e ise subindieat.vitae eius necisque potente,cui ea
Dcit Holofernis iam diu a giuina licentia coeessumen. Q id est fetuitus, nasi maxima capitis diminuistio Vides mare in edim imitus sui laqui a manu sceminae trianeus secto capite iacuit. Ergo Holofernesset , suit ludith dominatrix:eius verba sequi debebat, nutusque pio spicere , qui postquam elisus somno, integie sub manu de potestate neminae fuit , qui armatam gladio manum subluit.
se e Ain, em cietis Domἰntii t ea. Quas vetita, dolensque, iubis se barbari dixisset aneli lana, stati in veri Domini nome adiunxit,vi innueret se tantum Holofernis ane illam intelligi, tu, Dominus persectam rem eum illo facturus esset,i empe iugulatio-Nem, quam diuitiae potentiae ancillante sceminae manu Dominus exercituu erat facturus. sicut Dei creantis,&miser Elis persecta sunt opera. sie & dici pantis Se destritentis; nec enim minus pers ctum agens exquiritur ut euellat, de destruat,& dissipet. uim vi plantet. Quid persectius,quam luxuitates Palmites putatoria falce iugulare , ne malignitate crescendi, qui ad botros nutriendos est , vigorem
extinguat Pei sectissima tes ibit. Holofernis deme tere collum, ab humerisque reuellere caput; quippe adeo se superbus ex tedit,ut ad quantitate hominis capitalis portio sup ei fuat. Cui non persem rem dicas, eui nihil de virtutibus de ii in imbelli foemina sollitudo,in animo muliebri costantia in indocta nee de eruditionis teliola eonsitu audaeia inrauido sexu.& intra thalamos ostio autoque nite-tes,iuxta cubatis viri potetis,& amatis vicinia impercussa eastitas,uitiliter hoste percutiens. Dextera Domini Deit virtutem nee virtus Disi pet sectio est. Hi enim Nabuchodonoser Rea terra,s OIula visistro et tu,quae olinie. Sentit Lγta,nuda hie esse, implicemque salsi assertionem, non vero iuramentia, , t de sitiplieio ossicio loque mendae io,no de graui Piaculo Iudithanotetur. Imo nihil in vel bis illepsi, si nee inanitas nugatoria fuit; sed sermone huneoo eleus vetissimus se id it. Quare quod iura meto obstitiaret,uee leuis criminis patitur suspicionem. Hoc ina ita, damnabilis est,cum esset operae pretiuite sermonis fidem sule ire, ut non nutaret animus nouitoris. Cur autem Nabuchodonosoris vita. iu-iaos nuncupauit, si petas: Diea vi de morte geret et
genti &flammae superbi Regis oleum immitteret, qud magis leniret. sbsque beneuolum captauisset.
Regri Persa tu salutationi proxima erat imprecatio vitae de salutis. Constat ex Daniel.6. rex in aetereum
.e Nehem. .& alibi saepe.Sic Sin aetas ille, qui nihl l. ei.
Artaxerxi in vota manuit latice obtulit apud AElia- Nehem. Mnnm lib. i.e.11. dixit: O Rex Artaxerxa. regnes in aeteream. ne ego prodit possum, o quomodo possum munere dono. Ergo unius iuramenti avellione de ea pia tui Persam imprecationis lenocinio, de sermonibu , suis fidem adstruxit. Nee scio quo iure de huiusmodi iurisiurandi ima accusetur Iuditha, squidem di Chiistiani cum in Deitatis fide septemum verticem leneam , per vitam propriam , de
Regis impune , si veracitet , iurant. Nee religiosa Iudit ba Deitatis umbram in Nabuchodonosore salsa est, siquidem de postea per animam Holoferianis iurauit, quae potius de nefariotum eliculo, promptuarioque iniquitatis erat, qu in de Numinis origine censeretur Prudens sa mina ne idololatriae specimen edidisset. de alias iuramento,quoa acciperent Pet , sia verba firmaret, non per Mithram . sol nive quod persis tutamentum erat, iurate delegit, sed per hominis vitam .in qua imago
diuinitatis elueet. Quare otiose anguntur . qui ad vindieandam ludii ham paginas protrahunt. Et via; tua eius.qui est is te virtus Assyrioruin hoe opete dicitur exercitus vitibus arnsisq; potens,supra c. i. v. Mad ratis viritit; orio m.
Et c. s. v. ue Iuerstim exercitum virtus j sua. Hanc
esse tu Hedo ine consoli1 de praedicat,supiere iam illum Alistarchum pronuntians, quo tanquam in strumento coniuncto N ibuchodonosor agit,& in regiones dominante Marte graim tur.
Haec ita dare libuit, ii velis cil Neoteticis sateri
iurauisse Iudithain. Vix tamen in animum induco, praefata uel ba specie iuramenti praebete, praeeipue quae ex Latmo textu en damus. Quid enim rogo, concepto sacramento stabilite conatur 3 Quod vel inane est,uel de adulationi, penu,vel comuni celebritate c5spicuil eis velu st, sirpetuaeue iurameto sulcitur,quod non asi imittit ad indubia,sed Ut sθε de ineertioribus auditori progignat. Quod homines Nabuchodonosori deseruiat,vindice,de Dropii.
gnatote Holoferne.quod ius praeliatibus sareitiis iumenta submittat, agrestόlque bestiae expeditioni
militati,vectae ulisque decubant, itius erat, Assyriisq;& Daci notitis,qui pet sic rameti poderat stabiliena u.Nec video quid aliud sub tutam eii forma. obsim auerit scemina nisi quod in hac una periodo complexa est , ne quidquid abundE in sequentibu , est lo linita, sub hoc foedere,fideque sanxerit, quod vix iaspieio capit; squidem plura in terserit , quae asset litie historiceque enuntiat, nee sub tui eiu t,ndo ni s aegiὸ trahenda. Er o solum tutati iis e probabitur : 2uantum non id piam h)Misa, frutant illi perse sedo besia auri obt/mperam II .ld atrogati Persae non dubium, Assyriis circumdantibus notum: nee matutae prudent I-que De minae saetameia teligione suadendu . Itaquenis nimia in sallimur, concepta verba non iuratis,
sed asserentis sunt; nee ly sitioniam non serum homi
nes,3ee. materiam iuramenti constituunt , sed adii
lator ij axiomatis aptissima rationem reddunt. Diximus more gentis inolevisse. salutationes Prima tum de Regum imprecationibus salutis . vitae diu turnitatis': regni coplere, ut Daniele Esdramque lectitanii compertu net. Imprecandi sermulam in assertionem ludith a conuertit;nee iam vita, ut sie-quens erat,auspicar5 Precatur,sed constater asserit, Nabu ehodonosori competere .nempe vitalis regni late peruagantis spiritu de vigorem ex Holoferni uinduatia ecia bello dexteritate, quae illi hominea.
237쪽
subiugauit,& bestias, & quidquid in illis regioni
bus vegetatur & sentit, eius subdidit potestati. En liquidus se sus. : vivit Nabuchodonosor cx virtute, quam in te deposuit: hoc spiritu animosus perdurat, imperiosa Regalique vita; quoniam per te non solum in rationales creaturas propagauit iii perisi, sed & rudia animalia, iuris & rationis expertia, datis collis, chamoque coercita obtemperant illi. Quare utrumque ingenio artificioso commodat, dc Imperatωrem,& Duccm ; sed elogium callidius &intentius iaculatili in Ducena,quem sibi beneficii, gratumque cupicbar; siquidc eius adrogat militari peritiae, ludd Nabuchodonosoris imperii, talibus
incrementis vitiae viguerit. Oportcbat sic allicere. Persa. Olcoque tingerc,tum ut a lactiores aures di-ccndis arrigeret,ium ut circumstantes moncrctur, totius exercitus neruos in Holoseinis corpore solidari, tenditque, ac proinde illo caeso, iectaq; Ducis ceruice,quidquid plial agis erat,quidquid copiarii,
caesu iri, utpote Nabuchodonosoris vita ab huius Ri istarchi columitate saluteque penderet. PrudentisIime sit e viam consternit, ut post augulatum Holofernem, animu despondei et Allyri j spe decidete, re vel fugam appeterent, vel oppeterent mortem. Id quam sortunato praedixerit,declarauit euentus. Nec Graeca discordant, quae si verbatim Latine
audiant, eadem omnino verba reddunt, licet non dictiones secutiis, aliter protulei it Vat ablus: Thierenim vitam Regis intim terrae Nabuchodonosoris, dec. Sed accipe characteres ipsos : γd ο ρα λευε rκου-
δόνοσορ, ψ ora, rix et ν ἶκον ἰατά. Quae ad litteram sic sonant : miuit enim Rex Nabuchodonosor uniuerse terrae,ct uiuit virtus , qui misit te ad correctione omnis animie quoniam non solum homines per te serviant ei,
sed s bestia ag ri,st iumenta. 2 volatilia caeli propter
fortitudine tuam viuent ire Nabuchodonosor , ct omne domum rius, VidesZImperatoris vita explicatur qua
diuturnia lateque propagatu imperium est Holofernis bellica sortitudine , quae ut ei, Viueret,quidquid in illis regionibus uiuuin, effecit.Succo sunt plena illa: Propter fortitudinem tuam vivent is Nabuchodonoser,quasi imperit,imperatisque vita ideδauspicato se vegetet, & extendat, quoniam quae viva sunt vitam ad illius obsequia deuoueant. Pergit codem filo in Holofernis elogio. vers. 6. Nuntiatur enim industria animi suἰ vniuersis gentibus. Nimium famigeratus Holofernos: suis rumoribus orientem compleuerat, bello potes arteque praeliandi industrius in limae calamis serebatur. Nihil de mendacio, Iudithae lingua cotraxit. Prouinciarum legati, streporque comunis huic veritati sua vota dederunt,quae ad Bethulici iiii aures sonantia eminam in reclusor ij silciuio secretam, i dexterit tem hanc.ani inique robur, quod in duce
vigebat,edocti crunt. nec tot tritiphos ageici Assy
riae phalages, n i si Ducis peritiae .i seu liq3 roboris opinio,priusqualia serrum , debellauisset regiones. Gnauiter , strenui Rhetoris more, panegyrista Iudith a inde Holofernis praeconia nectit, quo sciuerat superbum Persam impensius delect.uim ulla eniim bonitas, nulla virtus altius cordis votis ite Per fri u insederat qua bellicae sortitudinis eximior ψph- splendor. Auctor est Xenoph .in Oeconom. Haec a cunabulis diiciplina , hic ab unguiculis sudor , ut
pueruli bellorum exercitamenta capesserent, unde Persica virtus constabat, de qui boni , cen sic bari-Hςtodot. tur. Herod. lib. i. cap. i 36. Secun tam besticam for-
esse bonum ad bella , Vnde subdit.
Et indicatu est omnisculo quoniam tu flvitates.
CT bonus es in omni regno eim.Ipsum, quod ex Herodoto dedimus, verbum Graecus textus habet on συ-
fortis vir a fortuna iuuatur. Homer,Issi. d. t. H Gκὸς, Pol b.
; μθΘ, qtias malus & bonus inter se aduersen- Suid. tur pro ignavo de sorti. Benε Sanet obseruat,qubdtitudinem Myor ducisse numeros sobolis procreatio ubi Graece est, μὲ το-,9 ἀγαθ-ν , idest, Maeiu apud Latinos,bene peritum aliquando significet. id de Graecis obuium,ut apud Polyb. lib. 6.&
Suid. αγαθοὶ ἱκινπήθt, boni iaculatores quod asiliano
V et f. . Nec hoc latet , quod loquutus est Achῖαν Non bene scholiat Lyra: Hic consequenter approbat Holofernes sententiam de Achior quantum ad hoc vedebeas occidi,eum Idys Orael. Imo mira circumscriptione v cibo tu de Achiori si fragium tulit, e demulsum Holoferne sesellit; nec qudd Achior praue loquutus ; sed emphatico dicendi genere ; quo millia lepidius est callide approbas Achioris dicta. tendiculas iecit Tyranno, de iliu reddidit consciu, quidquid minarum in Achiore Hcbraeumque populit ipse protulerat,diffamatu illico fuisse, ob etias,sque graui pauore coercuisse; siquide dc Deminis
innotuerat, quae in secretioribus cubiculis recladuntur. Quo compendio coram Assyriorum conspectu publicat, quod intra moenia Achior publi
citus retulir,ea sermonis arte, ut utrique parti mo
rem gc ibilet, nempe de Holoferni, qui minacem sententiam dederat, de Ammonitarum principi, qui in veritatis lance iustissimos sermones liberauerat.Timeri , lenocinium Potentum est, suo ruinque verbo tum syllabas duraturas,sicut in silice, in animis adnotari, plenior omnibus adulatio. Idebprius generaliter dixerat virtutem Nabuchodonosoris in Holoferne depositam , ut animas errantes
corriperet,ne postea grauaretur dccernere, an e
rauisset Achior, cui caput ex lata sententia ab huius belli sortuna pendcbat. Vers 3. Con stat enim Dominum Derem tro Inum sis peccatis ossen=m. Solicite se inter irreligiosos cuneos , barba iamque colluuiem exhibet religiosam observatricEmque Dei, de cum alia simulauerit se- .pientissimo astu , hoc unum artificiis , dc technisi si su geret tegere, quod semper Hebraeis erit Deus, ilic quem ingenitus dominatus,non precarid sicut rcrrae Regibus, insidet ex natura , quantumis sub Ailyriae sarcinae iugo gemant ι cum tamen institutum Holofernis erat, quidquid Numinis est , d moliri,nec pati aras alio sanciti ne imbui nisi quem cultus Nabuchodonosoris ex victimarum venisci sudisset. O quantum spiritus , quantum laterum audacia coelestis habet lVnascemina alienis in castris coram minaci lumine armorum, tribunalique Persico , incruenta martyri, forma , testimonium exhibet ucritati. Dixerat nuper, qudd Nabuch
donosor Rex terrae est: ne suspiciosa huic fictili Numini assentiri videretur,illico se in Deum suum
prωclamata religione deducit. Se ancillam urba misi me nuncupauit: ne transfugio censeretur mi tauisse iecit ilium, magnanima licent ii Dominum pleno ore compellat Deum, quem ausibus humanis altiorem, Assyriisque telis impenetrabile confitetur. Sic peccatis Ufensum. Cui soli peccatur, ille Dcus cst. Sciat,sciat Holofernes prias absolute dixisse Iuditham , qudd Hebraeorum Dcus, peccatis Offenditur . nec putet , quae situs tantum populus ter petrauit , sed &. quibus quisqtie rationalis polutur, nec impunem abiturum, qui scelestior est,
238쪽
lanceamque vibrat, ut Dei populus cruentetur. Vt manuauerse ρὸν Pνopher a fio . Miror Lyram
scholiu hoe apposuisse : Hoc apparet es forsum
ad litteram: nam sie Iussi s contra mandarum Dei Ioi re et impetigendo ιν Dionem iussitatis l. . dii imoprophetae cuncta tempora peruagantur ; nec opus est huic se devinxisse casui, Hebraeis minatos peti ieiem , s peccatorum su-nibus illaiaueantur. Protelat se pietas, nec zona, misericordiae viseera citistit, quae nimium snuosa est, limbiimque per plurima se eula trahit; quousque iniquitas compleatur. Bene interlinea . lis in holiat: obat diada s .idest T. Me Tyrio Vssas . Potibs altiore se ascendi et suggestu audiitia, s propheti ea eloquia ex cerebro commenta retiar; adueniste ea sum obstinans extremae
populi ealamitatis, qua Deus intra prouiderim
sanctissima arcana fg a luetat. Potitis tacite Bithiilietes accusat& plectit,quonia qua peccaui fluse noscunt,momen tum hoc esse,ii religiosa cutio state rimantur, quo prophetata minae comple-
rani prius luditha obiurgauerat, in paventi populo principi biIsque Bethuliae , ex idibus iam
prae metu,animos vivaces inspersit Micens Ciptic s. v. 18. Quonia non sum sectili peccara pia rumno 3 rorasti; a resi retis Domina Decim sivim, Ado a diis Deus alienos. lndicans dolatria potitias u esse illice diuini rigoris,qu i adulter populus & pollutus traditur inimicis,in rnaee serui tutis tergendus Quod uunc hoc scelere non tentatur Hebiae iote proinde casus non si extremae vindictae , pulcherrime nuper, laetio licet ingenio,Holo tui suggessit.dicens: Constat enim Do- Au Deum murra de nunc ipsi sinet verbis: Γώ
bat alienos Deos auersari, in sile cultuque sui Numinis figi Hebraeum populu:ex quo strenue eiandu .supplicia quae pro aliis promeretur cri- inibus propitiato Ninnio e lenieda.Licet quδd sibi proseuum erat,intortE Persi intellexit, depromit uam sententiam indifferentiaque verba, et pretis stinctus ossicio, suis placitis volsique his pleniet attribuit. Sed vexillime sce inina αquod Hebraei timebant ob Dominio sentiones, explicuit, Ee an iure se animum desponderent, spumque proii ret, sagaciter tacuit. Graecut textus silendus non est vi te illustiis
ad euic danda praefata: Et nunc verbum,quod locu ius 43 Aetior In eons Ou tuo, Atiimus verba eiusdsudnia evertim eum viri Bethulia,ct nuriatiis eis, ni in qua locutus est 'se apua te. Ideo Dominam, Domine . ne transgrediaris verbum etas , quoniam .- rum es Non enim Mitin vin Acta degenera no. fro,nec praualet lassius contra os δἰ peccat erint - ntra Mus m. Et cecido mors super faciem e.- qua irritastini Decim sium, quandoctimae fecerint absur ita ι.En arti scio sus,qua versatili , de anceps seriano, ambiguaque vel sut a dolatus.
Nam vere solum dissidentia erimen,quale irre- . piit Hebraeis iudith a subindicat a nec tamen de nit, illud sat este , ut diuinam iram obarmet: solum stude tuissime subdit axioma cuique luet aiotissimum, quod irritabunt Deum suum,quandocumque secerint absurditatem.
V U. io. insuper etiam fames inuasit eos,ia ab ariditate aquae iam inter mortuos
Vers. t i. Denique hoc ordinant, ut inter
sciant pecora sua bibant sanguinem
vers. ia. Quae praecipit Deus il contingi , in flumento. vino de oleo haec cogitauerunt impendere, dc volunt consume re, quae nec manibus deberent contingere
Insuper Niam fames inuola eos. imradere , hO- 1 stium est, nec hostilior fame .lades vlla censetur: invadit Ui icera, depas ei tui corpora,ec de impactis hominibus salutatui. Actior pernicies est seiro; quippe dum mortem protelat, vitam exedit,gladiίque liqueo leti tόque furore consumit. Sed quali, Bethul es bus sanies irrepserat, qui
bus Optiua,nueti: aque pecora, non de in arcidis vellerat, ut anxia . non de brumali te in pestate
querula sippetebant 3nis si plumalibus liquotibus Oibata tuta, languidis herbulis contabesce renti piamina quidem vitalis nullo litigata imbre aestuabat: qui illam discerptis scit mulis cuni cultique discupiis. ex rupibus nati sonticuli non poterat ei itibus tributum aquatum transnmtere. Ailhi incalliditas qui quid lat cis est. latra vena rum latebras studiosius occlulerat. Dec cisternae, quae aliena stilli ei dia ex montelabetia capiebat, quid iam reseruabant humoris ; vacuis,exsecatisque spatiis vaeuu inaneque nomis remansi.
Furatis aquis, petiaratisquee utipis mile te Be- irithulia sitiebat an ob inde saniescete dicenda esta Certe ei bus & potus gemelli fratres sut,adt 5 indiuisa germanitate connexi,ut si v truque distin-das,omnis de pereat nuiualis species. Siena iura voluit esse coniunctos ut primum,quo alitur infans, siccus lacteus sit, in quo, vino fraustu;bibat patitet & et betur. Nis suceidus hinnor,alimenti semitas illigeta emolliat,sacile at dote secitatis dehisciat,obstrict sque meatibus t adux eseaciunmediis in nucibus su eator. Ergo prude ter Iudith quos extrema sitis calamitas are secerat, saniem etia inuasile pionuntiat, aegre enim cibus per guttura sitibunda traiicitur. Aqua , alimenti vehiculum eae nescit esci irogredi,nisi potu .ingeniosὸ extremae stis prodigium scemina explicuit.quae sic corpora Bethuliensium angebat,ut cola postis dapibus prae anhela siccaque poculi appetentia tio libito parcerent sed vi lanter;vtpote quibus deglutiendis nis humectata cibarii minister ij organa no subserviant. Alias si abundantet pasceletur annona, grateque ederes,quod
salutis intererat quid ineoni modi columitati vi tae fuisset,aquarum carere subsilio .chm ut plutumam cibis quid se eculentum & humidum inst. stagnetque liquoribus corpus humanum, fluit tibus extis qui multum temporis stomachi staminam possim innatis sonii culis litigate a Cassiod. GIM:
tis ultimum inclementum, supel ρμentibus cibis ob ariditatem sontium famescere ciuitat ε simile quid de obsessis ludaeis a vespasiano elegat et etiariat Iosephus de bello ludaico lib. .e 8 μα- Iosepiament; quidem alsarumque omnἰu rerum intus. hab hiant copiam , prater salem.Aqua vero peninia eos
239쪽
M.ti bati tisa Im librassi libera non haIereur,ac xe iis au tremumstim adueniti esset, labori ced/bis. E, quo non inscite hae ludit hae vel ba si conantuas: Fames inuast eos ab ariditae aquae, de lain intci mortuos computantur. Ae si dicet ei: Atidi
Di saucium ob sonticulorum inopiam, exucc que ora prae at dote siris, in cavisa est,quod fames inuaselit , quos se eis. ia. iiiis disposuit. Quem sensum si teneas,nimas Latine dictu est ab ariditare abis, id cst,ab Metibus hominibus prae aquae desectu. lnterlin. scii rat ab Inopia. Aritudinem, seu aliaria tem pro par stitionia posuit Plaut.Rud. a 3 .Qui semper frui gloriam aralati divis. Nee est cur anxius eum grammatieis crucierit, si ariditas aquae dicenda sit. Aliud est enim dicere , qud lacida sit aqua , aliud qu5d aruelii: scut arei itfons,quidni aqua ariditate de peteatsiccitate,nimioque ardore qumina arescunt, sulentique puluere guttae lambuntur. Nulla propitor aquae
mors, ii 1 in ariditas est Coni humor descit, aliditas ampliatur. Pi in lib. ii. e. 3s . Sitit enim a - - in amn/m htimorem absoνίes, aridytatem ampliat. Sensum hune lueti lenter reddidit Graecus: a, ἰή, . At Lminusa e 3 omnis artia, Vatabl. vertit. Et quarti Inopia laborarit. Ecce inopia aquae dicitur .de tame aqua inops non est: cur non de ariditas aquae,licet aqua arida non sit.
Nugas has relinquete , calami seueritas iubet. Quod grauius est, setit animum . qualis haeestratagematis bellici nouitas i non solum obsessi populi non Oecludete sitim,sed argumentosis in. dustitis exaggerare famis rigore laec potius abii dantis caespitis simulare fortunam, alimeniique copia studiosis conatibus explieate. Certe diis initis ais in Iudaeorum Duee sub Vespasiani ob s dione conualuit .in extrema sui positis ciuibur. animasque astantibus,qua arescentibus dissim v.
que exeuisbus sontium madere dolo celeberri mo snxit,nempe aquis immersas vestes de verti cibus moenium ius pendens. PulchtE losep b. de bello ludat eo lib. s. d.c. 8. Vespasianus non marto
re, ut omnes repente aqua persu ea G. ea quo moror smul Romanis ac timor erat, eum lautia es a vide-
νει eos lubi is co timere quos porti inquere creari har Distimulataim uictus de aquai si inopiam qua obsessae ciuitates premebatur.quam plura coniit mant exempla, apud Polyenum lib. 6. Frontin. lib. 3. c. i s. Sal cst quod Lactantius lib. i. perhi. bet obsesso eapitolio Romani in somno moniti 1 Numine, omne frumentum , pillis panem effe-ebun in hostilia castra iecerunt , quo abundantiae praeconio eest uit bsidio. Aduerso ingenio quae de caelestibus eruditur. obs dionem sosuere luditha contendit. Non libe talia suetita,nc ι ubertatem annonae in Bethulia simulat teliqui sie , ne diutius exercitus immor
tur, seu iam ad mortis accessisse viciniam arido, de sanieli eos Politise s assit M. Nobilior ars, vincere quit,' alii vincuntur, & de insortuniorum se sola nostis auspiciis erudire fortunam. Stud bis mina prud ns, et lain hosti, vulnera
ob cito uin retegere.non spongia verboluir,viti Isque ollidi seimonis obducere, penuriamque prodere civitatis, vi solicitam curam deponeret Persa δe Hebraeoru in calamitatibus illusus. magis turpiter vinceretur. Humana calliditate caeli sti, sapietitioi est : scit de venenis amuleta con
ponere ut valcntitis propugnet, in suetis viactoriae solet institi mentis pugnate. Iam Inter moνttios computant, . au's get manaestit fames de mors sitiit limae tui in eutis colore. Vmbra morti in facie saniescentis pererrat cine
bra, quae rea es exedit, hospitalem sibi mortem piaesumunt. Huie calamitati quid similium at icultemus a loseph. lib.6.de belloiud ci . quesa ioses iara fame uota άom. Apisso parum G tecta tilia
fora versaἴartiri or ibi θι e casti occupatierat.aec debat. te spexisse puto litteti ineale,dutii su- In iis perdiae verba inquit: Sicili Ioseph vi in eadem e salone na, ras euenisse. Imo losephus mini E obsessarii sei stilia ullis historiae retulit monuitientis. Sed quoniam interlinealis hae e quae Iudithapronuntiar.existimat prophei iee dicta de Titi de Vespasani obsidione. ut supi, edocuit stipei illa verba. sitisa ι, auis Eum : legitimὰ id addidit ex Iosepho. qui plenam sub Tito vanationem seri
psit. Iam inser mortuos computant in Bethuhesibus
umbia obieritiae mortis .non refragaberis quilia ouis mensi eris quod ipsi pet compita exanimii pii itu obmurmurabat,uipi. e. .v. i . Et suo Q lesio a es qui HIunet,etim proaere in ante oculos eoia,
uxores no Iras ,2 infames nos hos mori ante oculos nostros. Se ergo computant inter mortuos, qui ad
eius vestibulu per sitis de sam is appulerunt impulsum. Exanimes . iamque exitemum spiritum
a filantes in mortuorum forme computat ut elen
cho, ut potὸ qui eo solum disserant a destinctis, quod hos mors praeterii a iam demessint, illos demetit prasens. Quasi se palati , eoi potibiis,illis seut alienis utuntur. ut frigidis venis, succε. que per calorem stis exhausto nesciunt,ut priis , adiuuati membris quae baiulant. Denistie hoe ora nant τι interseiat pecorasua obibant sorti nem Hrum. Ergo non eos praecipia fames angebat, qui pecora iugulant,non vi comedant , sed ut bibant. Nouum poeulum istud est, de esculentis potum conscere, gladitimque praeparate ad liquorem, de in peeugibus obse tuare , non quod manducantem enutriat, sed quod litiget absorbente in O extrema es adest stillantes si bras pecorum suggere, otiosisque dentibus,sollim 'uod humectat, haut ire, liberalitatὀmque natura diuertere , sontesque in macello perquirere, ut liquidum sat quod solidum natura praestabat. Sanguinis conceptacula sugunt in armen. tis iniseia cives , cibumque potabilem sorbent,
humoremque exprimunt medullarum. Vetitu erat Hebiaeis, spitantem viventemque de animalibus haurire eruorem,venasque alvi torum excindere,vt vitae guttas ad bibendi sotieat traherct,cum sanguis purpurea anima dieatur; nec par est, se animalium vitae inuidere, vi non comedant mortua sed bibant vitia; iace ex animi edulio contemptos esse. sed ipsas animas crudeliserio que more. se glutiet .Hoc sitiite legis intἴ- tutar quae carnem cum sensui ne comedere inhibuit,ipsa legis vi rba demonstrat,Leuit. Q. Q isa anima c.treis in sanguin/ est Bene commetatur in ietatius : Vtin i iis an alis c si se in sanguine. perdide es comedi senstitae , ac comedera m agam aris . ct eomedeo animal dilaum mare ferino Pacatos& mites lex iubebat esset raelitas.&ideo non sanguinis auidos,cuius eoioris crudelitas est.
240쪽
Iecs id Dion Graeeus lib. 1. de Caesitibus, indolem ferinam Caligulae ad set ibit nutrici , quae papillas oleutique mammarum spatili sanaui ne
cruentabit . vi iugens insans antequam ad H durena pacemque iactis accederet, languine palatum Obrueret , lacteamque mansuetudinem potu crudelitatis in feetet . in A imbutus puetulus ni tricante cruore, postea adultus imbuistiebat lainbebatque ensem , postquam in alie .nci sanguine tinxerat. Ad sineturnem bibitum Maiiseat amor: charitas deperit hoc veneno gut.
taxas biberii; odium fit. Notum est pharmacum , quod Chaldaei Faustinae coniugi Mare iamperatoris ad sedandum gladiatoris amorem decreuerunt, nempe qu1d eius singuinem labris degustasset, quo amuleto odiosus illi & in sestus Gepit esse gladiator , quem antea misere deperi t. En legalis prohibitionis hominum amicissima ratio, quae etiam pecudum sanguinein potare non passa est , quos ad mutuam di- , lectionem vigebat; ne in litationalium Odio na utii , addis ient,ex erudelis ali inesti symbolo, seueritat s adinvicem, documenta capessere. Eigone Iudith a de lenitatis incutia B thitia aienses accusit, qui sanguinem aestuante ni , Evenitque vitalibus missilan e pecoribus mulgent. sed obsessonis calamitas vix patitur dici crudeles, qui , , t lationali consulant vitae, it rationalium sanguini esse non vetent ut insisti. Nee tamen scemina prudens in latino textu subiti dicat, Hebraeorum lege vetitum esse, poeulo cruento potati, & singuineum humorem in aquae ministerium arripere , cum quidem sub dat prohibitum esse de Deo oblatis , laicorum alimenta confeete. Cur sublicet, sensuineum potum e ste iniet dictum Quoniam non modica ratio pto hibi Aonis erat, ne cum idololatris gens istaelitica eonuenitet,saboma iudice i. r. quaest. ioa. ait. t . idolorum enim cultores sanguinem, quem irreligiosa religio e iugulis victimarum effugerat, non soloni libentes libaham, sed & usque ad tace ira sordebant, stillantibus undique saetificulorum membris. Sat st
oeul. ct ipsos perluit liquoribus , Nee iam pala o parcis, s Lunam rear,
Dono craorem totus atram combibat.
Ne vllam de idololattia Hebraei suspicionem incurrerent, non prodit ludith a de sanguinis abstinentia praeceptum ; potius ab alienorum Numinum cultu , prudenti verborum delectu, undique subintulit extortes. Quare suspicor calam itatis cumulum totum exaggerare volui ilia, iit; sque rigorem . quae pro stigidae des derio de calido percupiuit intingi liquore.
Vstum litem mouet Lyra, damnatque mussa-cij ludatha, nisi metaphotice , rethorisque mole loquuta enseatur. Vtismavi enim, inquit , ptis rhomo sciri , non biber/ ' Quia si cxtidum sumeres, moreretur, ct a Me nati mi tur posse extingaere uim sue qu/ret,eson tale, at potationi. Nec ple- ὸ retunditur Lyra ex aliquatum gentium vi uiserino quibus singuis poculum est. Non via a ratio resertu Ceui equus, de vectaeulum est, I potus,qui aestuantem,quein baiulat,equitem , percussa vena tecreat de et uore. Ausculta Clemen Alex. te n lib. s. paellas. Homos tha equum copii,eo ue
ius tinguineae potationis exempla plurima Dppetunt ei Plinio lib. i 8. c. io. sadon .lib. . epist. r. Claudiatio lib. i. in Rusin. PulcherrimE Enuod Panegyr ad Theodoti c. cris ferat adties iam, qui perniciis iam mi benscio currit or pase tu fluotum exempli tum vi, non labefactatur plaei tum Lyrae , qui censet exitialem fore Hebraeis Apecudum venis potum quem fugerent. Nam ali aesi quae .gintes,quae nullum ab assuetis detrimentum aecipiunt, frequentilliini sibi Anguitiei ho tus non pollunt nocumentum sentite: usus enit antidotum solet esse veneni, de ubi frequentia moderatur alimenti rigorem , si lubre reddi ius. quod in valetudinem vitae,qualitatibus aduersis acinatur. Ast Hebraeis, alios legit inoffensi seueritas arcebat a ianguinis gustu,in pecudum eruOre corporis ititeriora demergete , nimis noxium& itis lubre videtur.Nee dignum impugnatione est, quod cumulatur ex medicis ςomta Lyram, qui aliquando sanguinem animalium curandis morbi, bibere iubent. Sed hie non plenus pOtus . Da guttarum stillicidium est e nee interest: cum pluries quod toxicum est,suimque lueiti in corpore exercuit, ab aduers veniat haustu solet inuenisse remedium. Ergo propugnandus est L 1ta ex extrema si tis,cladisque casu : quoties enim in dira obsidio ne obsisto, depascitur fames, aquarumque in pia ardentior igne fatigat etiam insit ubi icitibus, ct inimicis vitae alimentis aestimat famelicus uti, pretio comparans quod noxium & sordidum est, nee putat silutis incommodum , quod aliquales vitae praebet inducias. Quid stercore foedius Anquod semel iam suam alendi sunctionem peregit , postquam execrans venter excrementum
eiecit, iterum per oris semitam subintrabit , vi ossicium nutrimenti se eundo sit beat, & corpus quod alat, cloacam reddere non gravetur Et tamen id in obsidione Vespasiani Iudaeis eueni stepet hibet Iosephus lib.f. de bello Iud. cap. is. Nehe sis quidem I ενι sam liceret: ad hoc noessit iis να tam Disse compulsos ut cloacas rimarentur, boumque vetoem simum at entum haberentis γ cu que collectvim, qΛιὰ ne iistii quIrim tolerabsis fueras, cibati erat. Non ad recentem,sed ad antiquum vomitum ossietosa sedulitate apud Iosephum redeunt Hebraei, nec scutorem diiudicant, nee oculis parcunt, dum in colluvie nutrimentum inueniant. Omnes affectus contundit sames.in furorem concitat sitis : qui se sauciatur, in sinus mente sanitatem eoi potis de quacumque turpitudine quaerit Lyra nausiat ad sanguinis potum, quia liber est,nee ob sdionis experitur iniurias : si hostis vrgeret, dulcitis aelicatis ob sinit, paseerei ut equina, cum non desuerint obsessi, quibus de calciamentorum coria fuerint pro cibis ut quas ealceatus stomachus, aliquantulum per vitae semitam graderetur. Iosephus
lib. r. cap. 7. Denique nec cingulis , nec calceamentis ab Anacte, coria Λe scuris a tracta mam
sat est quod ipse cap 8.etudelioris famis, indignum monumentis, exarauit exemplum, matris quae δe occidit, di comedit insantem ut eum in viscera , quae antea pietatis suetant sci tui baiulando & ueudo .ctuae litas reducet et execra bilis . frustaque corpustuli inseritisset in vietosames de sterilitas alimoniae , quos tacunditasin 3 naturae