장음표시 사용
281쪽
VNC iussit eam introire, ubi repoliti eram thesauri eius, de itistit illic manete cana, te constituit quid daretur illi de conuiuio suo 1. Cui respondit Iudith de dixit: Nunc non potero manducare cx his, quae mihi praecipis tribui, ncc veniat super me offensio: ex his autem quae mihi detuli, manducabo. 3 Cui Holofernes ait: Si defecerint tibi illa, quae tecum detulisti, quid faciemus tibi λ . Et dixit Iudith : Vivit anima tua
Domine meus, quoniam non expendCt omnia haec ancilla tua, donec faciat Deus in manu mea haec, quae cogitaui: Et induxerunt illam scrui cius in tabernaculum . quod praeceperat. s. Et pellit, dum introiret, ut, daretur ei copia laticle de ante lucem egrediendi foras ad orationem dc deprcc andi Dominum. 6. Et praecepit cubiculariis suis, ut sicut placeret illi, exiret ec introiret ad adorandum Deum sumia per triduum. . Et exibat noctibus in vallem Bethuliae, te baptizabat se in sonte a Gae. 8. Et vi ascendebat orabat Dominum Deum lsraci , ut dici geret viam eius ad liberationem populi sui. 9. Et introiens, munda manc bat in tabernaculo, usque diam acciperet cscam suam in vespere. Io. Et factum est in quarto die, Holofernes fecit coenam seruis suis, ec dixit ad Vagao cunuchum suurn. Vade M suade Hebixam illam, ut sponte consentiat habitate mecum. i l. Foedum citcnim apud Allyrios, si scemina irrideat virum, agendo ut immunis ab co transeat. ii. Tunc introiuit Vagao ad Iudith, de dixit: Noli vereatur bona puella introire ad Dominum meum, ut honori licetur ante faciem eius, ut manducet cum c 3. 5c bibat vinum in iucundita ic. 13. Cui Iudith respondit: Quae ego sum, ut contradicam Domino meo. 14 Omne quod crit ante oculos eius bonum, ec optimum faciam. Quidquid autem illi Pl cuerit, in hoc mihi crit optimum omnibus diebus vitae meae. i s. Et surrexii: dc Ornauit se vestimento suo dc ingressis stetit ante faciem eius. 16. Cor autem Holofernis concussu ira eo erat cnim ardens in concupi centia eius. i . Et dixit ad eam
Holoternes: Bibe nunc, dc accumbe in iucunditate, quoniam inuenisti gratiam coram me. 18. Et dixit ludith: Bibam Domine, quoniam magnificata cit anima mea hodie prae omnibus diebus meis. is. Et accepit. δί manducauit, dc bibit coram ipso ea, quae paraucrat illi ancilla cius. Σo. Et iucundus factus est Holofernes ad eam, bibitque vinum multum nimis, quantum nunquam biberat in vita sua.
V f. i. Tunc ita ilit eam introire, ubi re
positi erant thesaut i eius, de iussit ibi
manere eam. & constituit quid daretur illi de conuiuio suo.
R. st a s i T. Holofernes votis iudithae, quod apud textum Circum praecedenti capite petierat vers. 3. Et nunc manebo aptia ιὸ Do, ne Mi. Ergo auaritiae iocum in voluptuosum cubiculum, bi moraretur pulchritudo . conuertit: nec alius aptior tam pretiolia gemmae, quam theca gazasum. Certe edperseus luxus sertiebat, ut volui in munitissi mis urbibus thesauros mobiles in tentoriis mo-bi bus hestauisset, di e campis penu pretiosum
erici bat , ne portatilis gaeta unquam opulentiae deseriet. AEmulabantur proeetes dici sit mam Regum supcibiam , de quas seeum veherent palatia. omne genus diuitiatum in inquiuiis tabernaculis bbsciuabant. Maidonia tabernaculum nulli tu qui parcens describit Herodotus lib. V ubi irael inares lecti, argentea vasa ita gulaequὰ veste, eertatim contendebant ae pretio. Quale tentorium Datij . dabit Phitarchus in Alcxandro his verbis: Tabrem titam Da res a ni isti res gru usi is iis, in ,- tu RVia, di magna tri isti i, Ur adirexti. Et detriae. I leti l .a id est Alexana .ro ei ossis, tu I s. ansa res, ex auro μ ν factis omnia, Eo
Cur autem the aurorum locum in latui Iudithae destinauerit Persa, plura plaetia reddunt auctores, quibus derelictis ea potissimum nobis ratio subest, quoniam thesaurorum sedes locabatur in iecestu quodam proximo Regis lecto.
Audiendus est Athenaeus, qui lib. tr. c.ip. 3. ex
282쪽
non lex te ab I is craterem aci, vis Theota; irna sedcs cubiculum istud, ut simul iuxta puluinar Ducis , & in pretiosiori situ maneret ; illud
amoris, hoc nobilitatis ergo. Prae capite quia locus occultior erat, ideoque tanto pagnoii acco
mo.lns.sieentici de pulcherrima coniuge Darii, ei uisue s litis . qualido habitabant in castris, scribat Plutarch. supra: Quibus victor Alexander eoncessit in segregato tento in loco habitare. eiba sum: Maxime R e Agniam sene ictam ea ra
duo exeris alioνωm Malos ageret. Et quidem quod captiuae in penetraliori tabernaculo degetent, innuit Cult. lib. 3. Ille eum pauch a steris in Iaber culcim, A quo captiua erant peretienti. scitum
eu,quo in honore habitae Mitiis et , quae Persa- ium Resu illebris iniistebant: non minoti qui dem ac thesauri, imo et ius nobilitatae. Tre- l Pollio in valetiano : Cepit naeias thesaAro ecep.r etiam Utius ilesti o es habenι Reges P sei, cone sinu/. En thesauri S pellices iun- unior; quid quAa tamina, cuius ignibus Hol te es acdcbat, thetaurorum sit ut adscriberetur , ubi ac tiberet ititer gemmas , α auri lenocitiro pasceretur, e statuque miscriimo ,&
ope obses ae urbis subito se conspiceiet in tam aput latam sortunae se item venisse hi quidem
qui ci quis an ore sulciat auaritia , ditissi ino cu-imalo in Peii cis ictitoriis latuisse distio se titit: nec dii itidi sideba: armarium a the tiro. Quirituitati inquit lib. 1. argen hu/nκ'ti ni itia. I. . . Et de Medis de Parthis Tettuli lib dei labitu tituli 'b.c. . Larent ias utilis arua, eo in trinos i agitia sia su mala. in sub sinu notiti.
G in per ita in uniones emergere de luto capiant.
I roiiacto p et autum & argentum. quod E in me dono Regis abduxerat Holofernes. tam
traiicium victi riarum Praedae, tot militares sorte, , opulem illiniam diuitiarum cumulauerant
struem Qvqt f miliarum dotes eripuerat Quot muliebres desitias, regionibus devastatis, ei gesie: at Quot pcsmaeeruuin usque contriuerat; 'puni l)r.rda Damalco a spoliata Curi. lib. 3. iic fartir: Iacebat totis campii opes Remi a
pecunia ; genti militi stipendio parata re cul-
iniresiui zidebat,emolle coci, in auro probare gestiuit, di in seni meam fornacem inducere, ut aliquid sentit ei incendii, cui cietque inibi Dominam peririanere,quo soli ira vi lio spes aduene. at . Ex quo i ii incurie innuitur : Prius iussisteri silen, vitii. si ilia vestigia in ueret erga cubiculum ilici aurorum,eo fine, ut opuleri e vi-iu igneoque splendore cor eius flueret,&, si mri Hi liectus se mineum aliqua obdurabat coniuria, uitet baecarum aceruos ditissimaque metalla a detis aliquantulum scanseretur. Et deinde
postquam ,rbana fremitici iussi, iam benevolis
-nnuit ut amplius eam Persa imilceret,auxit bc D fcium, iubes, quod non colom oculis eius illet lici auroru patet et recelsus, sed totius corporis
labitaculo subseruiret. ideo bis ponitur ii sinZeida in Italidi Tom. II.
quodlibet vas argenteum in castris vi conuat explinio lib. ιι e , Helodiano lib. . Spartiano,& Pliolus. aliis. Non deeli qui putei idem eile hie ae arge ride diamtum mensaie,quod nos dicimus laxilla Nee haee exposito absona ei set gustui perii eo : studebant etenim institis diuitiarum cumulis abacos ornare, ut videre est apud strabonem tib ii. Listis Stiabo. Et i I e mani e eam Sub honoris i pecie lain sagit ta transfixus Persa cauit ne communibus ictibus oculorum, Hebraeae pulei ritudo palciet ; ne de militari licentia subiret iniuriam , no in tam ει mina,quam procus eius quem ferme iam in ili Dariae zelotypiae stimulos agitabat. Ideo ipsi itis minam inuit, ne exeddere t a cubiculo , quod de auii copia ambitiosus pectus explebat. eo, Attii qti a da ιιὰν iri ae conuIuἰ suo. Inquit L1ta: Sol e tus dis ea etit de corpore 's- Irta. p=us. Cur istin illi eo ad mesam ad milit, & quod
quarto die facturus erat e vestigio compleuit,ut liberiit, in triclinio peregrinae venustatem ebiberei 3 Duplex se causa offert. Prima, ne cum coistam aulicis accumberet, & aemulus amor , cum quo contenderet,inuenitet, ne latctonibus suis, Dolium sere ulti ita opinae venustatis apponeret,
quod ipsi libarent Praecipue quia indignum rutabat . ut Minina, quam Atiyrior nitu premus Drnasta tibi tam delegerat voto,ad frequentiam plaudis accessissct cum id non Reginas nobilioresque coiuges eae Persico more deceret; sed potii s leuieulatu in erat muti etiam . quas ad prouocandam libidinem conuiualis seruor vocabat,ut peihibet Plutarchus in s 3mpos. c. i. Qua causa plutarch. Valibi exeusMiosephus lib. ii. antiq. c. 6. 'ad o leni tigri pres a se uise quae uxores vetant asal δε ργ ιθ dom sint i eo piri non luci ad Regem.' Alia caiisa fuit . ut si quid a Bet suis, moli Pet-seo ablonii gestauisset, ii quid coicax iis t pulue
iis ab itiner paululii expiaret,iaee repeiud nitidii limo colitii opulentiae Perseae insereretur: i: coim seiebat Aii latchi Pei situ imaiestas, se illico deprimi, ut cuti as fuga tamina c5uiuaretur. Et qui gem ante qua puellae conspectu Persae Resis subit ei: praeter caeterii cultum,praecipue arυ- inaribus Odotalisque sucei aspergebant ut, ut siquid mitilis amoenia balarent, unguentis ek odoribus medere tutit Euser 1. v. i i. Sex me oleo rabet. .i uri emtir m rhiasis alios dii bi, a plam, is O aromat bus τι exeιAr, o ut eis placuerat,iapo e iriel Has in m nais au Ret; cublati s transibant. bi L 1ra scholiati Vita laritur oleo 1m hias i. a Lyra. ti ut/ ae tali albore, qua has sar ιγι me
Oien E ad ram mendam fae. omo, qui in Mes e nussiem ess e. Cuius obieritationis conscia iam Iudith, i e myio optimo illi uetat, seu oleo mythino .aut myotino: nec opus habebat in tentorio Persae studios s pigmentis venias terra clarate. ebi Iriitiis quia daret. γ ihi di concitata stio. g. Graece est E si amparari . . a. cisa di stiis. o linis sti aa b seudiam. M. QVole mcti avi ra Od x ibticia lignificant popinales delitias , obsonia, coquinaria sercula lautitia, de cupedia , quae in Regio ministerio apud Xenophontem coin pu- Xenuhon.
tantur. Obsonium est, quidquid vescimur piae et v raneur: i
283쪽
Heioa t. Hieronis Sti ab . seneca
panem: quin opus pistorium Xenophon lib. 3.
πυό'. sic appellat. Ex quo loci iani supra obseruauimus qMod iuxta Ducis tentortu artificia gulae locabantur , pistores dextram tenebant, taliani coqui. Et in tabernaculis Optimatum ex Peliis, in ilitaribusque tentoriis auctos ipse ibidem enu
incrat Pocillatores, oblona torcs , pistores,& coquos. Ideo autem signate de obsoniis suis iudith a vesci, imperat Dux; quippe nulli bi gcntium ac Persis iam appetes obsonioru gula; tu quibus
Athenaeus lib. t i. c. 3.in s n. Neque certe quidquaeorum capiat,quae tu mensam cocta y us fuerar, sed noua semper inuenire student,quod etiam in obsoniis obseruam nam virorumque horum artisices habent, qui nouaficiunt. Scio quod obi Onia nonnunquasolent significare bellatia,quae in iacundis me iis apponebantur, ut liquet ex Plutarcho de saeua Num. vinis . de quibus sub hoc nomine laut EAthenaeus lib. i . c. i S. Scio in se per Persas bellatiis admodum delectatos, de ob nugalitate ,parsi moniaeque censuram,aridis antiquitus vesci solitos, ut auctor est Herodot. lib. t. sed iam in luxu istaculo deflectente, opiparis lautitiis se Persici ventres dederunt, ut iam de eorum abstinentia laus contabuerit,quam depraedicauit Hietonym.
in c. . Daniel de Strabo lib. 11. Nee Holofernes abstinentior Cambyse suo quem nos semimus Nabuchodonosiue est e de quo Seneca lib. . de
ira c. LO. Seruabantur interim illi generos aues , ct inserti meta epularum camelis vehebaninrecum sortirentur milites eius, 'uis male Periret, quis peius viveret .i. cum ad c d fames, inuasisset exercitum,
quo ου miles voraret ut 1 milite,&naalc periret.quiesca fieret, & qui aleretur milite , peius viveret. Nec dubito,praeter Osonia , de mensa Holofernis constitutam sui si e Iudithae panis annona, utpote floridioris: nam loli Reges, de Proceres utebantur pane triticeo, de quo strabo lib. i 1. Quod aute panis pi aeter vinii & obsonia te satis aduenis signaretur,Persica magnificentia docet, quam Rex erga Themistocle edidit apud Athen. lib. i. c. Σ . Themistocles, in Q iit, Lun acre in vinum, Magnesiam in Dane, Myuntem in obsonia, Pereope in strata ac vestes, una cu Palasi se, a Lege dono accepit: quae nobiles & diuites ciuitates e t. Nec quae Holofernes constituit victui Iudithae , censenda sunt de mesae reliquiis, sicut moris P ei fit uerat. de quo auctor ipse tib . c. 6. Postqua coena, Et conuiuae singulis feri is ciborum in mensa relicto ni relin uunt Dr aut e carnes complures se paues por-ilouem a tribuit is, ni mensa ut praefectiti, quam i istinentes ex totum diem habent nutrimentum. Sed inici digisti ei at reuerentia Iudi iliae, litae etsi in te nobilis, nobilior id in corde Dynallae, vi seorsiiii per aliis ces obsoniorinia , quae coenae Ducis inscienda ei arit, portionem accireret i s regatam.
in si per decreuit Dux, quod de vino ino biberet Demina. An in eodem se, plio ὶ Nimia ellet urentis iam flaminae publicatio. lnad ideli in sit pellectilis arge meae thecam introducta fuit, ut quidquid poculo tu, & phialam citet, quas gemmae grauabant, quisque sae lauerat ars, Ducitque auaritia e labat, liquioribus hauricilis deligerer,& se di s i te opinione amatori j via incris, quo Dux tabescebat , eisdem urceolis, quibus ipse,
labra committeret. Quanta enim opulentiae tu Xutie abaeos siros Periae onerabant , unius Mardonii triclinium testis cit, cuius ad argentea pondera , aureamque molem mirabundus haesit
Pavianias apud Herodotum lib.9.
Cur autem vinu sceminae destinauerit,& non potius aquam. metuo petes cum etiam in communi unda singularem illecebram gloriae Persae iuue utilent apud quos, ut Agathocles lib.de Cy- Agath. etico stribit, aquam auream nuncupatam fuisse, cultis solis Regibus usus. Quin &Choaspia lympham secum in longissimas expeditiones vexilia. se,ut hic purus nitor solatii Regum appetentiam xigater,narrat Plin. lib. 3 i. e. s. Clem. Alex. lib. 2. '' paedag. e. i. Sed huic iactantiae pepercerat Holos nes, qui sbio vino madidit se volebat ;nec potuit de suo poeulo stamina militare ,nisi vinum . propinaii i siet,ne a tuo Cambyse deicisceret, qui constanti celebro, Bacchi rivos haurite solebat, vs Pechibet Senec.lib. 3. de ira, c. i II qui de haec sedec.
Syriae regio amabilis nimium potuit es Ie Holo- fcrui, E qua genetost vites suum in Peisi id ita s- mitterit liquorem mi illa enim aliud poculii admittebant Persici Reges nisi vinum Chalyboniuquod ex Syria onerarii vehebat, Athenaeus lib. i. c 16 Pers rvmRex tinam Chabboniustam bis reconsticuer.rt, quod Possidoni iti etiam in Damasia Θria nasci as irmat. Hoc vinum Hebraeae puellae
Holofernes decreuit, cuius vim agnouerat ad
amplexus; ne, si castigatione potus iudith a scin ηesceret, Ducis desideria respueret. Nec Petili fcEminas arcebant , mero, tuas libidini propitias
ississe sub strenui sissentibu : est hunc risum crura . rahabent obseruationes in ebrietati, ministerio. ilNec praetereundu est id, quod in textu craeeo, o dicitur:-συιίαξι quod solet orti, Gixca. Assii sterni illi, subaudituritie mensa ec OpuI est litterato Mensam adiicere, siquidem ccc nabat ut in lectis, quorum curatore si πω τMaphcllant: aragula enim erant,de quibus Esther i. v. 6. Lectuli rabet. quoque aurei ctargentei seper patiimenti se
mira varietate plectura decorabat. Athenaeus ralib. o. c. 3. de Persarum delitiis: Non enim iri, U-ficit in primis lectos moriter Abstrauisse , verum' et a lectorum pedes super tapetibus collocarunt , ne pauimemum contravitat*, seu tapeto cedant, u
x)rs L. Cui respondit lud illi . dc dixit:
Nunc non potero manducarς X his, quae mihi praecipis tribui, ne veniat super me ostensio: ex his autem quae
mihi detuli manducabo. e . 3. Cui Holofernes ait: Si d secerint tibi ista quae tecum detulisti, quid faciemus tibi ρIng. . Et dixit Iudith : Vivit anima tuae
Domine meus, quoniam noti cxpeti det omnia haec ancilla tua , dotaec fa-
ciat Deus in manu mea haec, quae cor
gitaui: Et induxerunt illam serui eius in tabernaculum,quod praeceperat.
2rss. Et petiit, dum introiret, ut dare
tur ei copia nocte ec ante lucem egre.
diendi foras ad orationem, dc deprocandi Dominum.
Vers. 6. Et praecepit cubiculariis suis, ut sicut placci ci illi, exiret rc introirct ad adorandum Deum suum per triduum.
284쪽
Nunc non po ero mandae e. Disceptati solet, e ut ludit illa de Ailyri tum catilis annonam iei spuetit , studiosa. ne de alienis alimentis victu i aransigeret Communis tallo pei crebuit post se- at tim de sanctium ne dapibus nuti iretur, quas Deorum imprecationes sordidarent,neve idolo- thyia sumeret, quae religio Hebraeolum auersa ι batur E O , valeat plui limitii lixe ratio in aliis euentibus. quibus occaso suit pollutum ex bat baris comidendi,ut constat ex oleae 9. v. 3.lou- distare potuit ab hoc metu foemina can- a: nullae etenim Deoium preces in Holofernis
donabant exercitu, qui omnes Deos venerat demo limitillae conuiuiis victimae poterant supere e , quas idolorum cultus in ensis relinqueret, ualido quidquid per lucos phanorum erat,mili taris gladius deiecerat, nee nis Nabuchodon sori ullii, vitulorum de saetificiis fluebat eruor.
solum victimas tibi gula parabat, nonniti ntii saeti senatui. Quo nihil antiquius apud
persas : nam etiam aliis Regibus quibus non siesngi datis diuinita, tribuebatur, armenta in victimas eὰdebantur,ut inglugies esset ara, Sacer- . dos e suus. Ausculta Athen lib. . s. ei nomiilii eoa m ate misistin, inter irvias sani equi, . raraeli sones, sint,certit,er plurimae oa s. Multas t
ut que, quod eae praua O reliquum stieris , ausit.
a se attribuere, Tertuli. verba lib. se ieiuia c. t 3.
prophetia velim. En quale idolum in Holo semianis ea litis colebatur: quaeque cibaria erga ventiis religionem idolothyta erant.Ntilla praelii itebatui libamina Dii , nullus sacris caeremo ii iis locus quas Hebraea sci mina abhorreret .Et- O conscia erat, nullius iam Numinis prae- . tuc Regem Pelsas esse cult9ies .non ideo aridams iam tulit annonam,ue eduliis, quae fas ei irasset, Lupe illitio, in Ducis tabernaculo vescetctur.
Ergo aliam causam reddit Lyra hie scholians: Erat enim ἰbi aliqtia cibamia lege prohibitis,cui ce- soni plenosecto te desero, liquidem ex ptae satis Ais euaei vel bis liquet pluta,quae Regio conuiuio debantur, ab Hebraeis immunda censeri; quippe quae lex inhibuit, ut legenii Leviticum irinotescet, si ut sit,merito tribuit prussetissima milia. ae inter icit dapes, quibus P ei sica sercu- . n eroesa it ili quid tibi aproneret ut immundit; M tie serupulos , miticulosoque examine prius umqvo . e os sonium timaretur, multum de
b omni eo titistio dirimeret, ne inter concessas. O legitimas escas aliquid contingeret inconces
s' non tiosumque legi. Piaecipue quia illi ani-
uim iugulire,ut toties Patres prae conantur,quias dedimus si pr. tom. i.in catenae paneg. Fulgent. a ieiuni ie/ es la Beb L ., arion/ Augustinus sciti . 66. ail eonsiti vim nihil de cibis aut
Aecedit quod sceminae, quae Regiae libidini
palabantur. in Regali triclinio destitialis nutii tetitui et ballis, de quasi tessita,& indicium erat Regalium concubinarum .sie pasci,de lagitiati ad
hie ulti Cauit ergo ludi illa,nc libidinis pignus, cibos nempe DF nassae pia linia ei et illosque inidiosa selegit suae castitatis alimenta suillent. Id innuit Ambi. lib. de viduis. Nec eno,ut ι λι , Ambios. mac lata, nec a vero. Et statim : Nam si iaci is; i sti, abim Per e,m adultero e quod supra expendimus cap. io. veri s. recognosce locum.
Denique eis titilla cum Diis religio tunc erat lue. Periis, quae cibos precationibus niacularet, sat it quod Nabue hodono tot coleretur ut Nume, csim nimiora petitiai brie si, easde illi in epulis inolevisse tunc precationes,libationesque, quas di suis idolis aduladis cateiae gentes assiesccbant. Salie inoris Dei sci suit, quod quotidie ut anti ei Regibus assentaretur, Iunio Regis. scilicet Dae monio, aetherent mensani epulis oc lautitii, instructa. ut ceribit Athen. lib.6. Quod fecisse Ho- Athen. loferne summitio Regis sui palati tu,quis inscias ibit Nee par erat huiusmodi cibatus sieminam aliquam spiritus sanctus medullitus imbuebat.
Ergo inquit: Nane non poreris mci care ex his, qtia mihi praelati tribui ue veniat stiper me o sensio. Scite dixit: Me non potero nam ut ethnicus Papinianus Chiistiano setiue sermone dixit: sitia facta Lativi hi talem imatione nec nos posse fae re c=ederim est. Quod facillimum putat voluptas .religio impossibile res sit, iustitiaeque tenax assidius extra metam naturae albittatur Cincautem dixit IV e Coimnelitati iri Fra: Ae si di cai: Exe iatam me hiatu, paruo tepore, id est,hoe paruo itu et limo a tuis cibis aridam de ieiunam me esse Oportet, cui opus est, Deum iuvim hae te propritu, ne, si oste iri u illegitimus cibus ceddi derit, iri tam arduis rebus consulenteni non audiat. Non iudico ad tam arcti teporis anguifias, temperavitae suae legem ais xisse iuditha, ut Pet-sam iii oliui si ei, post subiugatam Bethuliam eius epulis se nutrienda,iiiii callide .ut hic cogitatus Persae itis aeret,ly ntine adiecisset qui eo stoliditatis peruenit, vi existimare pom ill t,quod votum eomeden ii de illositimis ei bis poli peracta, ictoriam .nihil nune ieeletis cotraxisset Et quidem sat suit prudenti sic minae nunc de Diaeis conuiuio comedere recusasse,siquidem post eius caedein nulla ad eius triclinium suppetebat oe- casio. Ne i nivi sopor me o fosso. Nimis et hieὸ loquuta est. Deus a delicti, peccator u Osseditur,& tamen Oisentio.quae in Deum vibiati videtur, recidit in De amen ut grauis sarcina super humeros iacitur , ut plumbum in prosundum in mergit. Prius a suo peccato peccator Ostenditur, in quem a Deo olfenso iniuriae validissimum restit pondus ; de malum . quod ad Deum accedere, maiestatis impedimento nian proelial et .mi
se te inoff nactitem refunditi r. sapicns s mina sap.i. . hostem velitate delust , Baibatum eludiens de Deo proinetendo uius voluntas innocentia est. nec in animam peccatis subditam, idest grauatam sapientia mittit ut de coelestibus. Singuli, v x xcibis
285쪽
ve ibis se Holoferni teligiosam ostendit, vi qui
aduersus Deum citatis agebat phalangibus, non-tiis sub diuini eultus vineetetur specie. o. si t. m , qtia re hi aetuli , manducabo.
Compendio Holoferni detexit, quibus usi iis saeculii, ille, qui ancillae suae brachia impediebat, subseruiret, ne quid supelle lis putaretur, se a semino alimento, Abiae nempe dc Dominae,sare ina innoteret idonea. Qιὰ mni Attili , inquit ; non ad promerendam Ducis beneuolentiam,munusculum baiulo; mea annona est,quae, ' licet hospes venio , non conuiua. Reges parthos, sinu. ait sene ea epist. i . non poros qui quam durare sine mne, e ; nec indonatum Regem relinquere Herodoti in aulam ingredienti licebat, ut perhibet Herodotus lib. e. Quale munuse ultimo Fert Holoset ni iudi ilia 3 Ati quae Abrae sit cina sunt, polentam , palatas vinum de caseum a Prosetio ii milibus donis nimium Reges Persei blandie-Ai a. bantur, ut auctor est alianus lib. i. var. histor.
νε san/ napetimur. Et antea dixerat : No osti' etiamfrtim nitim siue linam. Sed Persae nulla lat-giot donatio fuit, uam eximiae pulchritudinis visus , nullum diutias munus, quam pollicitatio victoriae. Non cibos suos vult communicare cum hoste , qui non delectatur aridis: sic lentis de madidis inhiat; nee puras coenas amat, qui in impurum cubile a coena madidus recidere gestit. Graece est : Sed de ρ , qtia secara sunt me, et euens. Foi lassis Abia nondum intraueiat in tentorium, ne vilior vestis, utricul;
que petula per aulaea stromataque graderetur. Nee iugiis ae vel bis de suit maiestas , quae se nobilem indicauit, quam vectaeulum sequebatut
ctiis cicurauerat amor: sub potentiori tyrannide deuictus Tyrannus, amasae coepit ei a mini iter. Bacchum seruire coegit nunc. qui pensa dedit Alcidae, ut seit eat meti amoris. Ebriosus Holose ines ludit hae in se tuit, dum eius alimenta procurat. Tritici ne quid de pulchri audinis splendi γ re deserueat, quem inopia ciborum extinguat. Quid anile, Abrae humeri poterant ponderis baiulare , quod duplici suppeterct nutrimento3lded anxie satagit vestigare, quale adiumentum sui uium , ii necessitas consumpserit,quod gestatur. Cur non impensus ad Persarum sit la M. minam acuit a Cur non importunἡ solicitat, nenia i et gulam tam dirae ab itinentiae eultellor
veteti incepit , ne speratus evanesceret trium
psus, si de alienis , Dei sui religiosa comederet;& quod illa dixerat in postibile. nuntiquam ex- orqueri posse putauit. Dedisti Barbate do eu metitum Christianis e lex quod impedit seri; impedii 5: rogari: nee 4ndulgentiae subest spes, ubi rigor inhibet, quod cauetur.Prius peccauit
in vetitum, qui ut peccetiit in vetitum , proum
cauit. Irtitamentum delicti potissima portio delicti est, Metetur Holofernes, qu Ad vegetior,&soridior pulchritudo Iudithae, qua sector de ie-C ea. junior euadat,qui non instigauit ad epulit. Graece est: Si is deerist, qua sunt tecum Me pote Mus i si duras milia eorum 8 Non enim es nobJ- cum de g/nere tuo. Hebraicorum lituum igni
rus, si quasi religionis conscium perhibuit, qui ob dissimilem qualitatum ciborum percalluit,
Iudithain Persea conuiuia re puere niant quoniam 1 castris inimicis condirentur . priapi natenti tue : si xiii in in ten oriis suppeterent ii miles epula,vel aludaeo coquo, pocillatoria i apponerent ut , censuit libete, de nullius supe stitionis timore Hebraeam taminam suille prat
furatu : nondum enim ei innotuerat , quies Abrain sare ina baiulat et , nimisque peregii num edulium existimans , despondit animum , tiansacta luce aliquid remansurum annonae. ιD Axis Itia th V ἰt an a tua Doratae Deis sicut antea cap. t i. v et .s .ibi : Misit enim Na chorin ιν Reae teria, subiit animum , ne tuiquam iusiurandum nuncupauisse Iuditham , Dec. aliquod edidisse saeiamentum ; Dune impensus ducor,ut hie iurauisse crediderim. Est enim si siciens tutamenti notetia, oportuit ille Perseantinum obstinate , ut alaeti spe deliriuus , nihil inachinameli interim aduersiis Bethuliam stiue- rei,de promisso triumpho secutus.Ergo set animam DFnastae lutauit, non ex pelli eum lasciua-rcituque mulierum ingenio e quibus Catullus. Isti lar ιυἱλ qcisa a eit amantῖ, In Dento est Opia fribere oportet a tua.
In eupidinis se hola pii maiius Poeta si foemi
Nos qu/m fair i , tu peierare tometo. Et lib. s. improbe perhibet, puellis aliis con
cessum,ut salsam tui et Sed Hebraea puella quam caelestis veritas imbuit, eis saliete nouit, peierate non nouit: nee de salsi suspieione plectenda lest, quae antequam patrios consumet et cibos,
mestitit hostem re obsidionem consumpsit. Nee ii religiose per principis animam iurauit, quod
Nee vigui illud letem. s.fest, aere lueram me, Aratur in sis qui non sint D ea etenim ibi iura menta Dei is execratur, in quibus his, qui non
sitit Dij . saetile ἡ Deitas appingitur, quas iii-reiurando illis diuinitas adrogetiit , se ut moris erat, cum ob . ita sunctos tutabatur, quas Numina censetentur. sic apud Strabonem lib. . Ethiopes per moi tuos iurat,quia Deos De iurat. Et Plutarchus lib. s.de Atheniens. glotia. - , pl. inquit, ρ γ aliquem es eum D tim facere. Hi ne Hermonia apud Ovid. in epist. iiii at. per nori, o L
ossa tui. Caeteium pei imperatoris salutem Iura .
te.& Christianis licuit; non vero per Genium, nempe daemonem, quod ethnicae superstitio iusuit. Minutius Frelix: Sila eorum Numen inua an
peierare, nam Regis. Vlpian. leg. 4. s. s. de iii rei utando : Si quia ini orti in re pecuniaria per Gen tim P, Deipis G pe eratiose, Imperator nos Eo
cioniam non expendet omnia haec anciati l . Nee
dixi te mitiat anima tua, sed viait, ne illi vitam irri- , precaretur; chira potius per eius vitam iurasset antequam uictus deficeret ab illo vitam si piendam. O prudenterlvitam Ducis addueit in tes mortis ipsi incutiendae, ut intalleior esset vita Tyranni, quae sui interitis eoiistinaret. Pur pates. ruicis ossium , quod acinax aperiet, eo impora anima sordidissima exibit , ut exitus casus sto
velo , quo grauior deponderosor spiritus eor.
286쪽
cuius ingenitam leuitatem quasi in carnem soliadauerat gula, ebrietasque stitiosa densaverat. Non expenati omnia hec ancilla ι,a. O quale
helluom prodisium a Cibaria, quotum petula
anus , ancill ae de Dominae satis erunt tribus tu cibus ad conii litium ; eum totiuς regionis opimitas ad Persam alendum inops esset. Donus. Hur Dein D manti mea hac, quae cogitaui. vitam Principis contestata est, & manum adii Fit, quae iuramenti veritatem adimpleat, sci det Iisue vinculum soluat, & obligationis aebitum luat. Solemne etat ludiis, quod iurans manum leuaret. Aben-erra r Vtii ἰurat, leuat dexteram sam.
Id ob seruat oleasset ad illud Genes is versii.
Leuo maratim meum ad Dominum Deum excelsis ubi inquii , Solebat erim Domis in mantim leuare.
mentum , quae phst , ut compleat , elevabit; maiorem simitudinem illi concilians , qu bd in ipsa manus leuatione stabile complementum inuenit. Ne a iureiurando executio distaret . sin- quae de manus ossicia dis unxit: quod nune cite loquuta , I Est manu peregit, nee ante, leuauit mamina , quam iam impleretur promissum.
O qualibu retibus Pelia illaqueatur 1 Quas
tento sone putauit, manui foeminae innexum se per Bethuliae ingressurum esse latibula a de tamen nune lingua foeminae laqueum iniecit iuramenti , ut piin iugulei ui , manu. Illustre saeianus Deo decantat; Deum pollieetur factutum, sed non absque imbelli instruitiento,qui manum omina delegit ad sortem. Fcelix puellae dextera quae Omnipotenti brachio ad fibulata, neruis que continua. immanis hostis caput de abscidita eollo,& sustulit in trophaeum. st Ad,xertini istum sertii etiti ta tabernaculam, quod praecep rat Ex his dignosces , quod vinum Pi incipis tabernaculum in alia plurima secabatur . siquidem labernaeulum dicitur conclaue interius . in quo inerant gazae, sicut antea monuimus ex Curtio lib. 3. At hi , ρα; lateIribtilo
quibus aula se aiebat, honoris ergo comitat ut audii ham ; fortassis de lampades argenteae praecedunt: ut solemni oti pompa utrique blandite' tur aulici,nempe & sceminae & Holoferni. iusiam foemina putabatur, quae in thesaurorum cu- . bieulum introibat. . D p thi dism ἰntroiret e daret in ei copia nolne, ct ante Itieem QMAMAIMas au orationem. A tentorii vestibulo usque ad .liuitiarum repos torium iacti modicam intercapedinem protractam seis T se, coniectura est . liquidem in interioli aula nec peruia sequentiae . para occludebat ut , ne auaritiae pateret ineuilibus ; de tentoria Re-xum , Ducumque Pelsarum diffusis laxabantur, patiis. Et quidem subdiale medium , solebat
gestu Holofernes sedebat, usque ad interiorem
stationem , quae hie tabernaculum dicitur, non stricta distantia fuit, quam cum luditha transigeret lento gradu , tardoque vestigio . suis stipatoribus insinuauit, quod e re erat sperati itiu-hi se in incubio noctis e caneellis e eedete ta-etnaeuli,visub caeli tecto,araque vallis Numini suo vota prostiti deier. Non seto,qudd hic com mitii se itur Sanctius , se staminae comitem prα- Saas ui.
stitisse nolo mem , donee ad conclave pertingeret , ideo ite eo pia illi suit exeundi postulare lieentiam . Poti s immoto Holoferne , eius stipatores, de cubicularis ad hospitium peregrinam
ducebant, ut luculentet liquet ex versu praece dente : Et ἐκδεχε ni illam serti; .ius iis tabeν culum , quoa praeceperas. Igitur asseclis suis, quibus cincta in penetrale tentorij processit, hane postultitionem detexit, quam coram uniuei laturba evulgare verita est. Ex quo giscordia sedat ut , quae inter Latinum ai.& Graecum tetitum interesse videtur. Graecus enim, si vertas se satur: Et a misit isque aci m/δam n Ectem .s stiri eUt ad matutinam eis 3 odia o mi au mi .rnem Aeens: Aheat iam D. MAMm iti ai latrie aκcillam tuam ad orationem exire.
Licet subsileat Graecus, quod in conclauis in teisti,nocturni matuti iisque exitus emagitaui ias et licentia non letiit et innuit, stipatoribus suis, ut id innotesceret Holoferni postulatuisse, quod ea vel ba indieant: Itibeat iam Domisus mei diam tere ane stam tuam. L 1 iam id ex hondicto sutile. liquido probat priusque iam a Duce per missum. Sed oportuit vice prima ex conceptis D, tiastae vel bis id iterum exeubitoribus suggeri,ut de euntem per tot militum scatebras,vagaque temoria, inter offusae noctis .ilinei Isque impedimenta , ad eruditionem semiti, munimen que in vallem rusque perducerent , saque Diaeis esse placitum ei litigarent, donee fama in exercitu peterebuisset, Demini licere, noctuina Hebraeae staminae rei tui bate vestigia. Q δενὶ iis ei evia nol Ie ct ante lucem egredia A La foras adlorati εν.innuit ut supra aliquos ex Plinia
ei is sertiis iudii haestinctionibus ille s gnatos, qui limul honori assistet et de custodiae. Profecto
Persarum more nullae aderant excubia Reginis,
nullus censorius custos qui Regii pudoris stude-1 Et cancellis munquam suspicioni laxabantur habenae,qudd coniux Regis se turpiter gerere ponset, nee.& ii pluries enixa alio quam Regis onerestauid χensebatur,ut Plato scribit Alcibiade i.
Spadones pellices custodiebant, ne extraneo adulterarent ut aisectu Ut liquet ex Iustiti. lib. i. rustia Iuditha noti de concubinarum grege potuit censeri; se a oportuit non se iidem transfugae assigi, sed salieni initio, antequam sui candoris plena synceritas appareret, cubiculum s gnate custodilius cum tam ε Ducis amor supi, Reginae decus sustulerit eam , omnem illicd suspicione abegit, libit6que suo laxam reliquit.idei in ipso met ingressu cum se vidistet cohorte stipante sepitam, uitilli ea ne cubiculatiorum mutus suis conatibus obstitiisei egredienὰ que copiam expetiit. Vin ct ante itieris , nempe qua vespes decidit usque ad primae lucis cunabula surgunt, ne si aliquam de nocturnis vigiliis taxauisset, aliis
praepeditetur exire . quibus poterat contingere iugulatio, nee aditus pateret ad fugam oneratam triumpho. In aiurnis spatiis letolium egredi,non facinori prosceret.de Oseeret honestati.
287쪽
O quale castitatis sortium, 'tocedente sole cubiculum culto lite in subsus ea nocte non lectum nequentate. sed stonium, bi insis oloristi trigeseeret sensus, de corpori Ditella per saticem paratetur ' Nec luci diei aspectum iudith a
premittit e sol Licinaret vultuni, quem splen- dot ecclestis obduxerat. Pi imo appetente sul-xiare,quae nocte exuet temeaic in tabernaculum Parat, ne ullum facet et commercium ad iaciem, cui in die pio palliolo erat tento: ium, de extra
Gara ou ιται, de Plutarchus , vat ablus
nuncupat stiparorei corporti si , ae talio. Censeo eos intelligendos , qui tento iis ianuis di ei bieuli, insistebant praeeipue ostiarios de
excubitores. qui custodes eoi polis vocabantur, de quibus Herodotus lib. 3. de ZOnaras i m. t.
amini. Et quamuis Esther i. Bagathen , de Tha reii eunuc nos ianitores esse , qui aulae limen obseruabant perhibeatur, non iuspicor quod vasao, de quo inna , hoc miniterio in tabet naculo sungetetur , cum superior illi honos ex nimia familiaritate Piancipis tribuatur. Vt setii placeret i K. ex ira, ct introiret aa adorauatim Deam scivim per triarium. Quibus conatibus principatum polligendi Holofernes inuigilat, Hebraeor viri in se tuit redempti iei. petierat illa cxeungi eopiam nocte & ante lucem ; ast Dux non taxat spatia . sea de diuinam lucem eius placitis libet alit et donat, nimium in Loe prodigus, qui amat Deminam , de sub solis lampade vagari permittit. Non a zelotypia contabuisse, vel stiit attogantiae, vel fidei. Honcstas pereolinae fiduciam de dei at, saei et libamina utito ire. ctatoribus concedere non potuisse, quam i plendoras .enusii radii de militia ecclesiis lumini,
tuebantur. Nee potuit ab insitioribus metui ite, quem lupeibia ab aemulatotum contentionibus defendebat. Et o laxior votis copia Iudithae concessa est, nee taxat ut arbitesuiu,nee speiatae i. iii, de ei diis et oeca sio. Hi se si plaeer i ieri , exbet o intro ret. Iterati introitus satagit Pelsa, magis amans redditum Domin iatii egressum. O quot scatent prodi 1 ial Auata Dynaiiae gazae nullo tarn patiuntur auras. nullis vectibus Oecluduntur. Tempestas iurum nox est: te ad transfugae nutum , nocteici erantur il sauti; penetrabilis si diuitiatum sta iro. Ab vilis e matutino rore sandalius , seti
a palustii gleba limosis , ne Leeis haereant, non
. calicii e vilioties: calcatae gemmae calceis ac
sui nuut i sed dispendium non creditur, quod amot.eli. Si i tu lautorum Dominus noti iam laus. sed Demitiae, qua visae. incepit esse mancipium . quem incipiens ingtedi ceperat puliaci titudo . qti; dni in Dominam Domini trans eant diuitiae, vestigiisque ςe ant, crepidis peta. Lueentur, repagulis pascant, ut quae cor Dueis fucata eli, quod nonnis in thesauris xiii fuisse dignoscitur, rei continuos depraedaret ut ti e
Ad au pandam Deam fatim per tνἰLam. Qui omnem iei Monem siqlcre ve te iat. , q*iexcidit lucos, ne vallis opaca , idola contegeret, de quas maiestatis reos, expansas arbores, quae aras cingebant, bipenne mulctauit; lam superstitionis auidus , quari iuxta puluinar ititioso habebat eubiculo . seminam noctibus abite permittit, ut Deum suum adorationa pel- ilicet et nee putauit Nabucliodonosoris iniuriam, quod ut imperiuii, protrahetet a Deo telo iuuatetur. O pulverea Regis diuinitas,quae ad si peibit i stulti euantilii Bethuli 2 domandae cupidus quaesti tisae diuinitatis stemnis di isti dii. QuΙm rate latius Deus iste erat, qu in inia
nimis, qui ut terram capiat, Numeti amittit.
Cur ii duuia taxauit, doliumque quod largitata Protende icit, duratione diminuit 3 Putauit inita
caneellos obstrinsere Deum , opitulatioi si tempus illi signate, sicut antea iacetant Beth inenses. Setipsit e Bethulia iniquae praesuriiptionis contagium ale quas Assyriorum castra iiii
petiisset. Duel exeseitus adhaesi venetium. Hoe
alum exempli est: pet vicinia glas tur ιueeitii et inimiea confinia diseeiniit quamuis teligio separet,quatinus bellum per distantia montis spatia , quas aura baiulante diffunditur.
Quinque dies diuino suffragio Bethulienses
signauetant, litauum Holo ines Meetnit : qudbi euiores induciae , tonitis piaculum : et eicit per societatem delictum, vii Esque aequitit euia
do. An sat erit expleudo Dei noli triduum Ceilia in se, versio. soate dieitui : In quario Le H Io erne feeit eis uamse ias sali; de tamen ei ux diei nocte , capite avulso . scimina impunis te i duxit in satriam . nullis ianitolibus perstrepentibus, sed excubiis praebentibus Her. Teaetus Graecus ait, quas sane dubitationem piaecaves: in castita mansii ti bus Aelis Ex quo liquet, quartus pene dies numeratur post primum diem. quo, oriente sole .ad vallis ex e ubi totes ludii hapeii enit: ex quo usque ad iriduum, ab illa pii ma nocte numerandum . facultatem piaestitit exeundi. Quare anitissim tempus lignauit , si e-que , Deo auspice , momenta dimensus est , ut ii in vesper sequens elenam protelauit et non posses et socinina remeare. Tu tibi vita tetminum t xauisti, iniqui si me lytantiorum, ne victrix s mina , regredi di potestate vetetur. ianitia
rumque aretatur ex biis, ite a cubi eulo exce
dat. Caedis tuae maturabitui tempust λrstati s laxiora concessiise; spatia, plus Iucis uiueres, plusque bibere, Baechi, qui ebrietati dies de uouisti, illecebrae noctes. Tantum praestiti ad adorandum Deum triduum pro eacissimus Pelsa, ut qua ita nox instartiatae libidini seruaretur,
quam ea temporis tarditate parauit testringere, vi p5st illecebrosils erumperet .sed aptum tem pus Hebraeotam resurrectioni praestruxit: tertio die resurget Bethulia , coneidet Holofernes, Amat hune dierum numerum resurrectio, qMalem in auctore vitae a mortis expedito compedibus obseruauit. I
Vers. 7. Et cxibat noctibin in vallem Bethuliae', dc baptirabat se in sonte
V r 8. Et ut ascendebat, orabat Dominum Deum Israel. ut dirigeret viam eius ad liberationem populi sui- .'
Heg. 2. Et introiens, munda manebat in tabernaculo , usque dum accip cccscam suam in vespere.
288쪽
e. ut nocti ni in za rem Berhalia. Non. semel Rit..ti , sed plurie ς, postquMosolo cepiri-bori . deserebat conclaue; risin ut excubitoresauhil inaudis optha:entur cuip postea. luariano post facinus, regi ede et ut invi Sem: Nec enim illi constans erat si nata noctis, tempestas, qua sopitum mero oceatio sibi subiiceret Holo. inem. Tum ne ulla pars noctis secura Holoferni suillet in venullae hospitis cub elatum ingrediendi , quod piudentillud ἡ cauit, ne tria uricae libidinis Diocletis flamma holr iij religionem ineenderet , de deluss iasitoribus eastita iem pei si in ele tentavisset. Ergo plurimum no- sexti a tabernaculum transigebat, ibat redibatque per tenebratum silentia; otiaque diuinalia, o sciolis semitis compensabat. Cur autem in vallem Bethuliae cursum diligeret, nec alio diuertet et . si petas ι haud dissicilis responsio est: Quoniam illae iter agebat ut in vi benacioibitaque direm ducebat in montem, cuius vertieemi dimiebat Bethuli a ; callebatque iam Iu ait halinum & latebram . ubi militares excubiae culto dias peragebant nocturnas ; oportuitque eos semel & iterum in triduano spatii offendi Te, ut constu teligiose obietuantiae. tuam in valle si e quentabat Hebiaea, quarta nocte relinquerent,tiaon:osam. In vali citi , in qua pii a Peregrinae venientis statio sueeessit, libent et regrediuntur vestigia . 3bi scandete montem quieta sontem platione disci bes,etii postea inopinae caedis prodigium omnem set eoitatis dii et plinam , nisanoldiciis inlideret, potetat avulsise. Ne postea nutaretna gressibus, ne frondosae vallis nigra
thorum sp ctia turbatem , ne ad noctis umbras , ileserrique itine iis occurrentes pauci et imagines, ex elei tamentis nocturnis instruitur, zmitamque absque Onete tetit , quam posta eri iatra noctem petua det onusta trophaeo.
pudica puella Affyriorum iuuenum stipata fama is . non timens, qu5d magis ardeam, se immergit in aquis 3 Quid est, qudd inter libidini
nundinas , castra nempe milietum , arcana membra denudat 3 Nonne labitur pudor , dum lauat ur i Nonne mundities ista labes est a Di is ditim
iit. an totum corpus Iuditha imitiiserit fontis an manus tantum , pedes , aut capyt 3 Equidem tam in Latino, quam in Graeci, textu , quod baptizaret ut , set ibit ut e nam etiam Graece est . . m, ηι τ υδαπι cy bapricabar sis re a M. Et sunt qui putent , 'ubd baptis. us ludaicus integium corpus abluebat: lotio. autem indifferens suid eii ad portioncs corpo- , ras , de ad totum eluendam. Piosedo quas bai Pliniuis ille iudaeorum anelliat et ut baptis hox aliae, tu quo lex cerato x unda noui in homi-3 em , nouum figmentum edit immaculato puer-Perio , antiquitus baptizandi, prius totum cot- ius immergebant in balneis , ut Nouatinus adianotauit lis. 3. Sehecitata. ex s. Othonis actis lib a urget erat vini, cum multam ira E M' A plina se d feribant, toto corpore balnei, prius ab Lio, ac lo iii ac manu a visui usurdem quod Marci . dicitia vc s. s. . tur nita eris j a I Ei tisi e ebris laver vimantis , non mariaticant, ct a fora n 7 bapti e utur. non eometant. non segnitet indieat, totum corpus baptizantes abluisse : eui instituto metretas .aqueas, pro citirporis quantitate taxatas , carnis Praevias nixta cap. i. Ioannis verss. sentit Gau-
sanna Mineo pepere it , quae sicut heri es nu- diuueri ius se iii pomarii sonte lauabat, non qyi-
dein summa tantum corporis,sed&arcana lymphae immittens, ideo enim pomarii ostia studiosus sera e laudebat, Daniel. i s. Vel et s. Nec Dan. it .a s. Pharaoni, filia abstinuit undis, quae ut lauare- , tu titi sumine, e patri, Regia descendere consuestebat, Exod 1. vers. s. Nunquam deicienda est vel modica veritatis
su gomo. Cur ludii ha signate sontem quaesuisset, ut manus ablueret & iaciem , cum inita tentorium suppetere lympha potulisset, Nee sini gniate facies illita, optim4que myro vulgarem admitteret aquam . sed exquisitio libus tot mentis ab odoratis herbis exuctam. Pac quidem non est cogitare,pulchii tudinis diligentiam, oleum- que , quo vigebat, de opuram perdere voluisse, quae in suo te sontis, notitis de genarum intingeret splendorem. Pol id, suspieor faciem de se n. di ite a lauaero: nee enim seeum phialam ullam unguenti detuletat,neeitiytthi reliquias deuexerat in letu levia , nee alia adiumenta decoris, queis vultus restoteleeret , ancillae gerulae comis miserat, ut poli quam lauissiet, gemmata perungeret , ne ioseus nitor . ea n lotque pellucidus, quem laberet aqua , sugillet a facie,Ergo ploesiuitis est fateamar , ita honestare potctat,qua diseiplina, in sontis labrum qu a scat utiens aqua rigabat , rea undantesque stagno tremulum vitium, lividumve malitior reddebat; east iis lamen bia inuexisse , ut illico lympha vestiret, qύam lymphatum ob munditiem amor nudaveratὶ Nee vittis ab oeulis timor potuit satietate lauantem, quam pranei sal ae noctis tentorium, condensa vallis tegebat , syderunt lue contine cium:& Lunae, si torsan mi ea baut . , implacati rami impediebant. Quin quali Holofernis signata . tigillo , ibat stamina per militum castra : nullus audebat iii Hebraeam Ducis, oculorum ictum vibrare. Quia hoc lauaeici modest iis , in nocte. in solitu me , in valle, pupillisque oculorum indicto silentio. Ablaque excubante, ne serte vllum luminum patet ei uti licui sum. Haec iuxta imaui Clementis Romani sunt lib. i. Aposto- clam m.
uia. la d istitate dieitur quod noctibus se bapii Tabat ; cum tamen etiam copiam petiisset ante Leem,id est , in sydere matutino egrediendi: ne auten am albesceret caeliam, cum nondum se reduxisset ab aqua ; elerit, potius se in iis bio noctis immergere , quam prope viciniam lueis, cum sumitio mane egrediebatur ad vallem. De hae se hola Tertullianus in apolog.cap. 4 i. Nou Tenes LIaιον a laetilo ἰnsa , is siti, ne em o niatim perdam. attameu latioν hon Ira ho aos ari. Operosus est , huius lotionis finem pertin- si. gere, S: ut faetitia casta undis non pepercit; ti e et .s d plurie, se itit inretit, nee valetudinis in tui iam existimans nee padoris. Iii primis
289쪽
lyinphis aspersisse, non ex aliquo serio ritu,sed potius ut ritum fingeret , & dicis gratia , ut superstitio im de religionis sedulam te castris Proderet A ssyriorunt.Non enim par est credere tanto castitatis, sanitatisque sumptu rem ludicram delegisle, ut iugiter in iuges aquas se dederet. Praecipue quia impensius occultauisset lauacrum, fugeretque conspectum inter laostes,quae etiam in domestica urbe secretum reclusorium struxerat , ubi honestas pudica non feriretur ictibus oculorum. Nisii,& te stes aduocaret lotioni, ritusque patrios publicaret in valle. Ergo in nemoris silentio se abdebat, nullum praeter aquarum testimonium solicitans, ut se deuote
abluisset in fonte , iustiusque fui siet militum, si
qui conspicerent nudata ioculos obcaecari, quam quod de Tyresa venatore, qui se lauantem Palladem exutam conspexerat, statim oculis ca-
I tum Callimachus canit in hymno, cui tituus, In lauacrii Palladis. Magis iuclinor communiori rationi, quam& Servius praetulit,& Sanctius locupletat, ideo corpus aquis tradidis te, ut contagionem abstet-
quod praemisso Origenis loco obseruauit sher- ster:
Prose id veteribus in mole suit nocturnum 3 somnum lymphis eluere. Properi ius lib. 3. Raῖς inc primum pura somnum tibi discute Tympha. aEschylus in Persm tuam ahiemsurrexi ac ma- AEuhynnus laui pulchri tuo fonte. Id , licet aluinstituto, adnaonuit Cliristianos Clemens lib. 8. constit. Clem R. cap. 3 1. Omnis faelis vir, aut mulier man. , - . somno vigilauerint, ct furrexerint frit quam operi
manibus admoueant, manibus lotis Deum orent.
Sed Iudit lia non soporem purgabat undis , quα non diluculo , sed ineunte , seu adulta aliquantulum nocte se lauabat. Praeterea lotio communior fuit post aliquam caedem peractam, vulnusve inflictum. Seneca in sene
e Uanκs cruenta caede ct honili evia Quod & Iudaeis soletnne , qui sanguineas iras
cute lota expiari putabant. Si cutem lanerint, inquit Lactantius lis. s. cap. 1 o. tanquam libidines Limat.
geret, quam ex conuictu , cubilique Gentilium, intra petitus inclusas illi amnes abluant, aut via cum quibus agebat, poterat contraxisse , iuxta Maria puri cent. An quae iugiter caedem cogita- Iudaeorum ritum, qui Marci 7. vers. 3. Baptizan- bat Tyranni manum cruentam,quam post ictum
tur a foro, ne de publicis nundinis adhaerentes sordes sustineant. Sed cum antea in Bethuliacum se ad prosectionem disposuit corpus suum I roseratur lauisse , nec inibi aliquis de genti-ium spurcitiis halitus adliaesisset,non haec plena causa vidctur geminatae immersionis in
An ut ex aquarum nitela sibi praesiimpsisset
munditiem, ut puram coenam purius assumeret, quod Iudaica disciplina monebat, certius valebimus suspicari 3 Sane rationem hanc insinuare videt ut sequens versiculus 9. Et introiens munda manebat in taberna lo, que dum acciperet escam
suam in veIfere. Sed tamen longissima distantia fuit as huiusmodi lotione usque ad coenam, cum iam nimium procedente nocte lauacriam subiret . nec usque ad sequentis noctis primam stellam vespere decidente, sicut ieiunantibus abluere non poterat, praeuia munditie abstergebat in aqua scemina studiosa nitelae, corpusque expiabat largis imbribus a iugulatione sutura; praeripiens tempus, naoremque anteuerrens,&quae in nocte quarta incestum cruorem effusura erat , triplici se nocte purgabat, lenem sie . de mitem Deo suo praemittens , quae non ex su- rore, sed ex religione & pietate te in hostis carnificem in striiebat , quasi continuci in animo
caedes recens fuisset,quam his conatibus abste - gebat , ne facram orationem attrectaret impuro cogitato cruore. Virgil. 1. .Eneid. - 'e Me bello e tanto digressum, o de recentia trectare nefas, donec me flumine vivo
Sed tam textus Latinus. quam Graecia s huius lauacri rationem luculenter exponunt, dum illud dispositionem ad orationem sui ne demon-
Iudaeis inos erat, polenta & palathis solueret strant, siquidem adiicitur : Et ut asendebat abstinentiam. In quo min sis bene Sanctius pro- orabat Dominam Deum Isin I, ut dirigeret viam c. siit, qui censuit, post nocturnam lotionem rim ad liberationem populi sui. Haec ex aqua inuit foemium cccnam libauisse,cum potius liquido dities alte insidebat Hebraeis , qui caeremoniali constet, nonnisi in vespere diremisse ictimium, puritati studebant, ut nihil sordidum preces ac proinde post aridas dapes, si bene textum traxit lent e corpore. Aristaeas de septuaginta In- Aria consideres , corpus abluebat in sonte, nec prae- terpretibus: δε mos es Iudaeis , manibus prius ira cedentis coenae potuit esse dispositio lauacrum . mari lotis , Deo preces effundunt. De quo Philo , Non alia ratione Origenes homil. 31. in Ioan . lib. 3.de vita Moysis. Apollonius lib. 3.cap.1.de δεῖμ' . dubitauit: cur post peractam coenam pedes di- qua notissima eruditione adi Nouatinum in ele- Nou in scipulor uni lauerit Dominus: Quin Euanget D ctis sacris lib. 1. Qui mos etiam apud Ecclesiam 7 quit, etiam videtur mihi excitans mentem no- inualuit. Eusebius lib. io. hist. cap qui in adytis rose stram ad intelligent Lim spiritualem yr semis loci templorum sontes perhibet,&Bulenserus 'lib. 3. non obsertiasse hoc in loco corporalem lauandi conse- . de templis cap. 9. Chrysostom. homil. 2. in Ioan. qucntiam sir ordinem e quandoquidem qui opus --
bent lauari, ante coenam , anteque coena accubitum
pedes lauant. CeriE si ob coenae munditiem Iudi tha se proluebat in sonte; quando in tentorium cinnatura redibat , post longum dimensum iter iterata lympha indigeret,ut pedes, quos pulue- Rreae seirahae sordidauerant, iterum abstersisset, iuxta Dominicum dictum Ioan .i 3. versio. πιιοtur est , non indiget nisi ut pedes lavet. Qusem ob causam ut sacile inquinamentum pedes exuerent , ad eb erant soliciti Hebraei , vi adhuc in
: coenatoriis lectis vcstigia pluries abluerent,
Manus lavamus in Ecclesiam euntes. Nec hic limpidissimus ritus solum quia Euchatistiani s cram sunt priu i, prids in manu accipiebant, viri quidem nuda dextera sinistrae superposita , -- minae verb velata Dominicali, id est, nudo lin teo. De quo Concit. Altis doriense can. 36.& 39.
ctandas preces, ut iam dedimus ex Clemente. Nondum tamen in hac ratione animus quiescita quoniam ad orationem non integrum corpus, quale nunc Iuditha, sed , ut audiisti, tantum
nodd manus lauabant, quod de Gentibus iu
290쪽
ium hiugasi, de sol,lia scintilia, quas tuadior tio elat, tum insoltasque de de prodigioso
i i facinore supplicatio . non eo menta fuit manus itidere sonti , sed morem auxit, totum corpus lustron in aquis, seut aliis ceu init Ouidius .
au caput in η tim fontana I a Vitar et G. . . Nec sui picat i datur, hoc bapti imate ad ludaicum sistotelli depellendum usa messeaudii ham, de baptistia te caelo cecinit Venantius ro tunatu lib. 1 metro I. iam ovir supti mare a tia noua 'Mini a reddita fur it aquis. Licet enim Sanctius in cap. s. lib. 1. Esdree v. 2 3. . . putauerit . a iudaeis baptis uata frequentata , ut ingetiuum earnis sci totem depellerent , nullusii iam anus halitus obturbabat Dominae numbra, quam castitas sancta , eandorque venustus si aut spiramine consouebat. Imo nune fit m r, non interius eoipus myro optimo prius illitiis. se, sed tantum saciem, siquidem unda repetita
ratis , odorati olei lemittet et qualitatem t nee enim num ieerihus supererat unctionibus itera
iis, nul lusque myti limus liquor, quod lymphaeris illet, Odoramentum liquidum resarciret: ideo euina poli balnea parabantur unguenta, ut suauistis ue eis stos carnis rediret, quem aquatiui, r. Senecie pist. 86 Partim es amere in-
N contemnendum est in his geminatis lauacris laetam se voluisse saminam sanctam, ni inii; que alacrem ad victoriam, non si acti ani- imi , non sordidi pectoris : illoti enim de sordulenti, extra laetitiam incedunt, ut dixit Tertul- lianus Ee prenit. cap. si . Quin balneum , quod reeteat artus, mitigatque labores, bello disponit, ut pretulit Artemidorus lib. i. Oneir.cap.66. . Erat hi saluetim laboris adit belli Mon m ntum etiac ' ipsam Iati. νί. Apie igitur aduersus tyranni- aera pugnatura Heroina , liquidem ungi noni poterat athletae more , salt m se abluebat.1 . Cur autem ad sontem lauatura secederet, cui asea orae in tentorio suppeterent , vestigare non da sicile est. Non quidem , quad immun- scis auectet aquas. quas Ass)riorum urcei stilla rem : quoniam id met liquot, qui e sonte li-6 beralis fluebat, poculis hostilibus inseruiret,nec breui transeuisu salubiem A puram in iniquam . conuertiret qualitatem. sed quoniam ad pera- pendas proces, seponendasque a1rimi sordes viva lγmplia coilcbatur idonior, quae reses & toris: peti ou sit, sed suente fuga, anheloque euisu terreni sapo is vestigia pergat , multumque de aeris se te nitate defingat. Nihil crebri is in proatilaatu livetis est, quam quod in saetis,in preci b is in legit ire 9que lauacris, quae religionis ergo i fiebant , nonnisi aqua viva adhiberemi
sui talis nempe , aequorea, ut sontana, non veros' a i , palustris, & pluuialis quae pigrae sunt, nesei tque absee cie, vitάmque monstrare per i moti ne enim liquidum elementum cada- ver iit, eum ingenita alacritate non euirri , sed tW mobili statione putrescit . ut Philo lib. de napse didiit. Iude illud Cantic . vers is. Esnj
s. VN , putem aquarum viventium. γε su uis impetu de Li in Quid est e Putem aqua ni via
ctibu, de potiatis non si refugus liquor , feta quasi in sepulet talibus caveis unda sepulta eum inobilitate vitam ausi iiii Fons Iabilis est . si dumque caeli, sudante spe lo repraesentat,oeulos vique ad sutidum admittit, de breuiorem caleulum per pellucidam e stalli planiciem syn. cera liberalitate demonstrat. Puteus sub umbristes det mortis , nee nisi ad lebetis impulsum de missaque flagella res dem humolem expendit. Sed i die sponsae singulatitas est , quae se motibus cietur amoris, ut quamuis puteus sit per prosunditatem aquarum, qua communieat lati ces, largiterque caelestia dona dispensat,viti titi bus astitat Isque liquotibus pernuatur. Nγssienus N1ssis. Iomit 9 in Cant se. Hoe autem es omniam maxim a Das te ; nam eam omn/, paret aquam
halu permaneutem ; a Lo vi pulei pro Oniam ha-brat , titi, perendiem motionem. Quod sontem eligeret ad lauacrum , const- mant, quae superias opinabamur, scilicet non ex ritu praeuio ad prandendum se seminam inlin- xiis si quidem nullibi legeris ad lotionem, qi ante mensas praeibat, opus sutile aquam vivam, sontanam uidelicet aut suuialem , cum de me tretae cis peterent in conuiuiis. Me quisque cce naturus intra conclaue , in fluuium seu in sotitem pergere obligaretur. Ergo hae limpida dili malitia te nitidam praestitit orationi, illi quidemia gnate, quam habebat in valle sub liberiori ei lo, sub paeatiore quiere, ubi nulla perstrepebat
de ne satio eo mitatu reliquia , nullus ebriosus ructus de Holofernis aula sonabar. Non tamen usque adhuc explicatum est , cur icnonnis aqua viva ad sui rationem exordium que precationis adhibebatur. Rationem exhibet Cerdens, i. Tneid ex Pimarcho lib. 6. sym- c id dic pos. l.s. Quoniam antes aqua putresunt .stientes
fugiunt, or repet xt o si Entem se Non saetiat integre ratio haee. Quid 3 idem ipse liquor, qui e Y seaturigine sontis in amphoram cecidit, seu quem ex sontali labro , numinὀque sugaei viceias eripuit, tam purus .st a sociis liquori bus diuisos quam fuerat in illis: nullum viti uinhausit, elim hauritur ab amne,ia terrena contagione sordeseit, qui distantior a terra sit. Cue non habili hae e lympha ad parandum hominem orationi a suspieor i sed viuum seque molientem humorem ad praeuiam orationis munditiem suis te quaestum , ut eiusdem generis dispositio praecederet. Oratio quidem motus est , in Deum , potissimi; inque vitalitatis indicium; hs quidem mens in suum tessuit auctorem, de in
quale opus vivat hoe exercitamento pronuntiat. Ergo fluente limpiditate disponitur, vitii sique laticibus,qui editi ab origine, sugaci mobilitate recedunt, in originem redire festinant;
nee eursum maturaretit euntes, nisi se redeuntes ad auctorem iantem aindient. Non sie iam
mobilis est aqua, quae semel a socialibus villis auellitur; seut amputatum membrum h liquido corpore , inquietae vitae communicationem
amist. Nee te tui bet quomodo sub frigida, seu illu- i.
ni nocte seu luna delicata membra ludith a m et gebat in Ante , iam iuxta rectam comparatim . nem, de qua supra,nec coelestis canis eandes stet nec ardentior uteret Phoebus, sed iam anni tempestas pioquctis noctibus aestuiti mitigauinset: nam mentis september erat, iuxta compu-iatiotic m