장음표시 사용
411쪽
Meleant. sitabo Liuius Alexand.
ii, spe etem pugnaeque figmentum i squid enivna tamina ,ete eaput ill id Principis Assyrionilia abstigeiat. En verba Ambiosi: SU Uberim Holofernis cap Ite , quod virorum non potuit excogita/ἱ consilio, sodium erexit Mimos . s. iam Io it . fioi pudore excἰtam. sane ne diuidentia sottis obreperet, quali indiscriminis aleam adhue vocaretur victoria, s
no In eeνtamen nee elamore prauocante consur uni.
ae verba fgillatim studioso eommentatio do
rauimus supra tom. . eaten. paneg. 1 num 9s.
ubi e Ypendimus quia est illud. Prapostero orAM triumphant . id est , antequam inueherentur in hostes, Bethuliae milites, iam titumphi nobili sina portio , nempe trophaeum di ilecti capitis in edito loco disponunt. Sicut enim trophaea sunt , in vestibulis templorum clypei suspens,
apud Herodotum lib. i. summaque nauium rostra apug si rabonem lib. . de armorum aceruus
apud Livium lib. i. se de capita in amicorum postibus a sexa, ut de Belgis seribit Alexandet lib. s. cap. a . sic o ualites Boi j excisum caput L post humi, in bello , templo intulerunt , cal-uamque caelaverunt auto, & ἡ eranio , quod in poculum purgata cauitas transtulerat, bibens Saeerdos Dii, solemni litu libabat, de quo Liuius lib. 11. Nee mirum . elim de ex hostium capitibus,tatiquam ex aureis phialis bibere so leant seri hae apud Id todotuni lib. . in sortitudinis monumetitum. Caput M. ciaili Surenas parthorum Dux ad Herodem Regem in Atmeniam te misit: de cuius figmentato triumpho consule Plutat cluim in Craita. praeteriri non debet quod ubi Latinus habet: Tt ea re cum Impetu . Graece est : ψ δω ri .H - ὸν - , ... quod ad litteram vertitur: ει diabilis 'laeipem stipse eos. mod interpretat ut se tarius; ido, priores irati tis. princjem impet ma his, fari iis , it vestium qialibet, H απι θρηas D, A. Sed vatablus aliter vertit. 4empe:
nit Iudith a , quod det ut Bethuliensibus Diax, cum non super eos,id est, Bethulienses , sed super eos,id est, Assyrios, Principem dari, hoe sinti elli stylo moneatur,ut liquet.Nee tamen sera iii enodatio plenὸ animum pacat: Don enim dicitui : δίrim his γmb, id est , principalem, seu praecipuum, sed . diis, id est praesidem, ducem, auctorem, aut principem. Quare intorte videtur exponi de principaliori, primoque impetu. Anne dabitis principem super eos , idem est, quod apud nos, Daries in Santia ρο r quas sciat Hispani in irruptionibus validis, collisonilias que signorum clamore bellico ingeminant Hi spaniarum Apostoli nomen : se Hebraei impe tentes in agmen hostile, Dominum exercituum conclamarent. sane David Philisthaeo bellum indicens, limque conserens non arma,sed lati
in mutae Domini imuiruum, velut si haeeellet bellantium vox. vel aliam umilem Voccm laudis, & iubili ederem . q io Principis Dei quasi
vocali tessera periti epentes inimi eos irru
Haee cogitatio plurimum mihi coniecturarum praestat. Quod enim Hebraei in ipsa collatione lignorum aliquam oratiunculam,qua Dominum sortem, exeret tu inique Principem sibi in victoriae pignus aduocarent,ex lib. i. Machab. cap. ix.non distorte probabimus: Sie ibi. v. is. Macharisu autem vocato ma ro mundi Priscipe, asine arieti ucst machini praecipitauu Iericho, irruit fretiter matrii. Compara ly Principe cum nolito γ ν Et vers. it. Et cum omni Mentem In I a inuocasem,qui mustate seia viro hesium confrin- it, ceperunt civitatem. Et Veis. 3 . At i qui mos .ctim EF in erant, diutius pug antibus G fatigatis, inuocauit Iudai Domintim adiutorem , ct Du-eem bellὶ fini incipiens vocι patria, ct cum Hamorem extollens. Nonne αἰχ- ι Dux belli est 3Ly voce patria id est , ex Helvaeo et amandi in conflictibus more: ae si dicet et : clamauit id, quod iolent Hebraei .sicut dixit Pol)bius lib. ii. Glib.
'mani iuxta marem patrium Hamore seu uis. Et Suidas r Abairi inirtiunt conserti, itentes consisto sau
suo lupino seno. Iam dc dimus illud Livii lib. io. Caret oue moris ibi. Aecedit, id etiain aliqualiter sit botu ille Sanctio , qui ait : Cum patria voce
rassis putatque elle illuni, cuius symboluari quillior litteri eomprehensum gestabat ludas invexillo ; unde illi JIacha at nomen: quod qua- Male fuerit , ipse non explicat ; sed fuit piosecto
conssatum exprimis elenientis illius carminis,
H eonfisi, besta ab ina7o, es DamInus nomin estibI. id est, hoe nomine in ipso praeliorum aestu vocatis. Et salie clamor huiuscemodi ab ipso
sero. Qi d aemu E accipiendum dueo , id est,
oratione patrio more edita ' Dominum Deum interpella itis. Sic Machab. .cap. .vers. 33. Er i. exclamaretim ιubia , ct clamauertam in ora lane. 3 Et cap. . vers. s. Et thb s cecInerunt post eo eam
Anima, is bis, id est,ea lignis tione, ac voee, qua consteuerant. Nee hanc meditationem ina minuit, quod dicitur tiarim oti, id est , date Pt incipem, non verδ clamate Principem; piami, enim non solum date, sed & inferre, immittet que est,ut ex Platone de Homero probat Henim Hentis cus Stephanus : ae si diceret: clamorem ι - ἰmmittite ia m. Quin quod Detis nobiscam , seu
Domiam exereutium voce pronuntiatum, si vo-
eale sxtium ad bellum, dixit Vegetius lib. 3. cap. s. Vocalia signa Leuntur, qua voce humana pronuntiantur, sicut in pratio pro signa a lauri V ι orta, Palma. Vbias, Deus nobiscum. Nec Hebraei ore laetio praeliabantur,ut liquet Exodi i. vers. 3. Vitilarus mina auciis. In castris. Qisi THLivi re Iona it Non o clamor adhortantium ad p
gnara, neqvi vociferaria compellantiam aufugam. Apte dicitur ululatus : clamor enim congredientium ululantis smilitudinem fert: quate dieittit lupinus sonus apud Suidam: de Liuius L;4ἰα. lib. io. illum attribuit Gallis : G G Meinsani A Suidii.
412쪽
r' cum variis ululatibus , cantuque moris sui. ret, uniser que videri poterant,arvas stellantibus Quin & Bethulienses smili nunc vlulatu irru- ruficabant.Virgil. 7.AEii ld. rerunt in in vers. 7. Et egressi sunt cum magno Horrescit strictis seges ensibi, aque fulgent. repitu er vlulatu . Sole lacessita, ct lucem sub nubila ia tant. Nec videtur luditha , quae summae sapientiae Accipiat unu*iisque arma si , O exile cum λ- perpendiculo emensa est,quidquid facturi essent petu. Doctrix foemina, Imperatoris militiae ino.
Bethulienses, huius clamoris , qui nimis erat operae pretium , potuisse prae ermittere indictionem, illumque me iudice, sibi ianuit in Latino ibi λ Et exite cum impetu. Impetus enim clamori bellico cognatus est, sicut impetere id in quod inuadere. Polybius lib. i. Ex more
iis eonsueto armis concrepaerant,ct una clamantes re, eloquenti oratione,ut consuetudinis est, suos
acuit ad irruptionem, sicut Dio scribit, Boundi- Dlo. cam Bxitanniae Reginam ad nn a capessenda milites alloquutione impulisse. Et quidem moris erat apud Hebraeos, Sacerdotem creare, qui xercitum alloqueretur. Rabbi Moses apud No- Nouarin. u Vinum lib. q. Sinediasta. Intra iam inuaserunt hostem. Id Graecus in his vel bis, quae rebatur pro imperio, quam quod lue diuina indἰ- enodamus , explicuit : Dabitis Principem super Etum fuit, Sacerdotem creabant, qui exercitum al- eos. δώοντε ανγγῖν. Nec inusitatus est stylus hic 'loqueretur sub tempus prati', ungeb tque oleo a-Nam dicto cap. sa. Exodi Graece est ἡκ φωνa cro. Apud Si inoc tam lib. 3. cap. 33. Sic Dux simoebat. ἐξαῖλενταν - is,Mὶ φωνὴ ἐξα-ρον ποπης, αψά alloquitur milites : Itaque ego orator vester Prin-
ς i tui disj ἐγω ωκἰώυ, id est, non es vox ceps pratium ciens alacritase mea omnium manus
imperantium violenter , neque vox imperantium quasi mercede pasta ad pugnandum obligabo. Clau- cla dian. ς nuersionem tu non est vox praecinentium pugnam, dianus de bello Gildonico. seu pracinentium fugam , sed vocem imperantium D lis ante tamen 'Princeps confirmat ituro vel praecinentium vinum ego audio. Vbi .ut vides, Aggere conspicuus : stat circum fuga iuuentiis clamor in ipso belli impetu cum imperio con- Nixa hastis, prona queferox Mcommodat ores.. nectitur : quasi idem sit praecinere de imperare, Plura huius instituti videtis in Lipso lib. . de Lipsi uti quod Principis seu imperatoris agminutasest, Militia Rom. dial. 9. De renuas apte apud nostra Graeca dictum e s- . Non ut defendatis deorsumsed quas impetum 11. γυ. Nec distat. quod duo clamores Alemniores facientes. Agnouerat scemina, quantis phalan-er i in pugna , duplόxque Paeana, alicrum in gibus campus , quem pedibus contriuerat, sca- conire illa, alterum post pugnam, ut obseruauit ecbat; nec paruam Bethuliensium turmam si s mel se dedissi in vallem , impunem obiturainrideo suadet, quod tantii in appetant armis , non impetant, armorumque collisione , clamorQue valido plurimas cupias effragant, ut ad crepi- tum perterriti bostes, Ipti innumeras acies se in sic cnim Giaeci vocant clamorem illum , qui a fugam dent. Idipstim de Baccho Pplyaenus lib. i. res1jen. militibus impetentibus insonat Paeonque Grae- Suat. Cum Bacchus expeditione indica in vallicorum est , et, ά- αδ ν: ncc id long) distat ab aliqua caua cumculis esset, ex aduerso autem ins- Hebraeorum in bello clamore : nam sit pra diisto nita hastium multitudo , nonnihil in animo perti- cap. 32. Exodi, ubi legitur: Audiens autem Iosue misisse, tum Pana suasisse, ut noctu mons j exerci-
tumultum populi vociferantis, Hebraice est liata rus maximum clamorem tolleret, quem cism Petra antis; iubilatio autem Grate solet verti αλα- ct vages exceptum referrerit. Er angerent, hostes
N. Lapsus lib. . de militia Rom. dialog. ii Seholiaste Thucydidis.
Si criticis delcctationibus delectaremur, suspicio obreperet mendum esse in Graeco, & pro guori α χἡ is, scribendum, δύατε confligcntes Hebraeos increbuisse ex sanctione Amer. Vos autem maxime debetis in eos impe- .io. s. 'Domini , Num. io, vers. 9. Clangetis ululantibuι tum facere,qui merentar. Sic impetum dare apud
tubis. Haec quidem expositio eadem sermE est Liuium 1. ab Urbe ,& Tacitum lib. 2. Impetum cum superiore t quippe iubilationis facere, belli signum fuit. Libanius in declamar. Libra. canticum est, quod in congressibus militaribus Inimicitἰas palam denuntiare , ublata contra ilia m. st h. insonat. Quare Henricus Stephanus ait: Mesa- los manu, O telo emisso, atque arrepta lancea fecismis laetus militum. Vegetius O qnidem recentisos imprium. Illudit Persis Xenophon. lib. s. paed. XEho,b. barrisum vocant , alq iubilationem. Quin Suidas in fine. . Faciunt vero idi quidem Impeium , sed 'x' & Hesychius appellant victorialem hymnum,& prἰ quam intra hostes penetrent, yartim 1hontesva Plutarchus in Publicola. Hinc Lucanus : Laris Hiabantuν, Wrtim desiliunt. Optimὰ consulit Iu-
vlulare triumphis r est enim proprie clamorem ditha, ut diluculo . appetenteque luce impetum tollere cum animi alacritate. Iam ad verborum faciant Hebraei: Peisa enim hoc impetus gene- ,
seriem redeamus. re maxime territantur & repti ruunturinec opus
t o. Et erit eum exierit Sol. Graech est: Ckm illaxe- est conferre signa. Xenophon. lib. 3. ἀμωσ. Hi diluculum , ct exierit sol super terram. Dilu- Nam multo praestabat DLto ex vico impetu , quam culo,aduentantόque primo iubare praeliares im- inter profici cendum adversm eos irruentes dimica-petus gratius de Delicius sunt. Machab. t. . re. Equidem quδd primum abluta nocte, auro-
vers. 3o. Et factum est diluculo ecce populus mul
tus, cuius non erat numerus. Et cap. . vers. 6. Et
cum dies factus tot, apparuit Iudas in campo cum tribus missibus oborum. Fulgor enim Solis repercussus in armis serit oculos terribilioresque reddit exercitus. Lucretius : σου quae feriant oculos,visumque lacessant. Ammianus lib.9. Cumque primum auroras Veraeque exordio impetus fiat, peritE consulit Iuditha: nondum enim eo tempore Persae expedi ros haberent equos , de arma , quolib&que tumultu stangeretur. Prodest nimium Xenophon suprL Sunt certe Persarum castra nodiu perἰncommoda. Nam ct equi ipsorum arigantur,ac plerum
que pedicis constricti tenemur,ne si soluit sint ius giant. 2,, siquis tumultuι incidat, necesse est hominι
413쪽
ιιι iis .am, Iii; MIK--M AG i. vim, πnon descendetis. vertunt Comptu enses , sed melius vai ablus: li in campum .escensari inprimam sationem Assiriorum: o λακὼ enim proprie praeexcubias significat . licerpi omisiue idemst in . via, quod . Dia ; sed -ον ἄπιδs -ι naues sum, quae ante exercitum excubant. videlicet piis aiatiae , seu speculatoriae apud Thuey
nos Tunc exploratores necesse erit, ut fugiant ad Pesti ei hi sitim edicintandum ad pugnam. U4. Cumque Duces eoti m cur 'rerint ad tabernaculum Holόfernis ac
inuenerint eum truncum in suo sanguine volutatum, de ei det super eos
nj s. cumque cognoueritis fugere eos, ite post illos securi quoniam Do
minus conteret eos sub pedibus vestris.
nuc explorarere, nec se exit, it fugiant ad Princip/m suum excitariatim is puniam. rdictest Eo cum a eperiar Hi amat,inis sua , inniin castra stia, G .xeseu 3 Parine pri exere ι uri, tortim Queis verbis innuitur.bene euluillo Iudithain. iii od stationarii milites, seo ex elisitores non periectuli essem immediate . nullsque praevio Admissionali ex Priinoelium Due biis: sed quod ad exeitandos daeeseendisquei uetitit Duc A , ut ipsi eo cine iacerenti GM-
femem, unde statim adii eit: cx- . . Dueo Hrtim excurrariar au rape citrum Holoferim. Ideo auteri dicitur ii Gi iecor Aojieme, armari assii, serii melius Valabius . emae f. ad quoniam Persatum vigiliar,riis tec urit, ait 4ri armis. Curtius lib. . leseri Alexandri respou sum Patinent onern monentem, ut Perias impe-
Simoeliata lib. I cap g. historiae : PHIM; tum jam no sepulti, ιι - .sor tum .ssent, sis insem, is a i n.ban Sed unde hi igilias 'aspeii , pae cho limatus est Augustinua, cum Holofernes tantum serui, si is 51mpo sum secisset, qui sati pati a vino ex nimia eompotatione dicunt ui Fortasa id moris dipud Petrus, quod apud Lati- Nos, apud quos vigiliae in praetori 6.id eli, tabernacu ci imperatoria constituebamur. tubicini- .. . . bus abi eatientibus. Polybius lib. is. Est istici mo Romani sub tZ vij eana ι, Marorei . est tus ἰ-
nes .m es ea re ad natoris tabernactitam τι tune
Sed qui, & quod huiusnodi e locatot ri
Nonne exploratores isti elis sunt si in lib. i-nόque sopiti Sane siesensiti August.set in. 6r. Virio fas, solutis o , incertamen me esse ,
proti iam. consurgunt, reguntur armA coruscamἰ- his montes. in id est , nee clamore pro oc f.' Quod dormiunt crapulam, madore inque duo quunt somno, nee obturatas ab ebrietate aut ea
His faet Iaa r sie nitione, Ariae. usi ii, seu de sub diuo Sei stima statio hie noli axi , poris lapsum mei Iehda : sed quόtilarii situ iri pluribus loeis noctu tuae statuebat itue vi uiae
dites, sed equit sitiisse , quorum ei tam ingens
Venit in mentem, si hi non tam vigiliae, ex- ei bisque sint, sed citetit totEs , quoium mihi erat, set vi ilia, est ite . 4n ii E obitent -- eium. COPleso hos lorarer i diei. Statius
414쪽
Aurantes si quis Q reis f. Eques explorator, dixit Silitii, lib. s. ressu, ait diuinguit ab speculatore. qui a spe eulator hostilia silentio pet-
picit, etsi lator pacata clamore cogat oscit.
set se tam commiti .. pio secto non nisi ab Holofernis imo: iii, i auum regnae evelli, poterat 3e extendi, qdod apud Persas siit flammeum vexillum, ut liquet ix Amuliano lib. 1 o. in qu ne loco tendebatur 3 in praetorio sane, de tabernaculo Diaeis. Simile quid de Romanis Plutat-
tensis. Consule Lipsum lib. de militia Rom.
dialog. ii. Quo ἡ id esset munus in eratoris, constat ex Caetate i. Gallieat. ubi de iubila pugna agitur Quare per idonea sint nostro in
tibi etant munia, 4 Holose ines, si am Holofernes esses. Gmqtie Des ι eorum cenareretur a raser-n ultim Holofernis. Duces, id est . non solum
a cibi ni& Ait ualebi, sed Legati praecipue, &. Consilia Di : hi enim, ut Cicero dixit, iunt
i Dei, ae ἡρ A. Hos illico concutiere ad tabernaculum Holofertiis, moneris Di instruet et di sciplina. Liuiu, lib. a. Concurruur ad eam te a I, rue monen es. An hi Duees dicti 3 CEDEi e apud suidam : Liserati se irbem Arm qna
ris. Fortunio, legatis cottimum M s , quos DΛ-e s appenni. Ad tabernaculum imperatoris,
quasi ad sanariam, veniebant Duces , belli conasides, Martis ire petiti. Vnde pix totium dimittere, dictum, sicut mittere Senatum et quoniam ad illud confluebam. Liuius lib. 3o. Vpinatoria QMissis eoneinuissent. Iuditha non tantum ut praesaga fututi, sed ut iam militatium ierum conscia, percalluit, Duces e tem tris suis excedentes , illicd iti piatolium stipandos; idedenim in medio Dueum praetorium locabator, stetit illud constituit Iosephus lib. s. Excid. Me
conclitient ex templo , inquit foenina prudens , Duces ad tabernaculum Holofernis, a
suo de belli signum petendum , de consilii pendenda momenta in subitaria protiora tione ad pugnam. Sed si ustra quidem consides tui, eum in penetrali tabernaculi truncus sit, consilii ex ptis. Api E ad hane tem Statius lib. io.
Peri ε dictit in . quod Duces illica aduolatuiti ni glomeratim in tabernaculum Holofernis Duces, inquam, sue legatos dixeris & consitarios, Polei archosque liue Tribunos, de Doryphoros , cataphractisque , de clibanariis praepositos: imperium eni in Ducis per hos quali calliculos in uniuersum exercitum corritia batur,vi de spartanis peihibet Thuc 1 dides lib. s. Thue14. Rei e a vit, ab eo omne imperiam , ct ipse qti dem Pelemari ,.quod opus es, dicit,s; centu so-nibias. hi qkino gena, sis , hi Aearis , hi a curiae. Qui ordo de apud Romanos, Taeitus i. hi sim Tartaliae : DE se Dicum acies, a,er se rigor pli
iuberi expia M. Ergo aduentante pii ina loce, appetent.que Sole, in Holofernis tabernacultim non iam salutaturi, prosperaque precantes , ut
militati, disciplina est, sed infausta serentes. acuen:ίsque ad bellum aecultent hi losephus Joseph.
tatio, ut si valeas , bene sit: sed quod tibi viri .s saluus non es , inaci nee saluatus , quem iam tenet orcus, teque daemones flammeis muneribus consalutant. Et tatio γλι eim ιν eum ἰnsio si titae mo- i a. utaram , aeriuet sper eoa timor. En cur Heloina prio, eduxit e lectulo corpus glabrum ,& truti eum , ut illieb in illud Duces logredientes impingerent. O infaustum omne 1 itistius equidem , quam quod Deo Casus re Pio, . 'scit lib. s. de vibio Pansa, qui in Aniona iam parabat irrumpere 1 mminem, inquit, qui ρώη;-
gulae ceci hy , vesem maeulasse. Ingrediminis ei satum Duces : non vestis aspersa alieno singuine, sed proprio Imperaiotis eoi pus in pauiis . metiti su nete iacet. Hanc vobis in auspieia victimam foemina dereliquit. Ara quidem de so-eus ad augutia in praetorio Principis erat, ut
cepto auu is insuper asi aut sacerdos fit foemina , iccus & ara thalamus : nee defuit libaminibus vinum , quo ebrius stertebat persiisus, ut saetificii sanguis auge Getet. En sanguineo sabulo te sulgent humeli,quos vulnus sol orientibus venis madia auit. Non hie imperatoria vestis est ut ex sillio ludamus lib. 3. Hume o M siillo rasi lirasanguimitatistam sabul; a citi. En palu- datus est Dux vestet proprio, non alieno cocco: hoc vos spectaculum manet. Ad ridet, quod aliis Liuius lib. i. P. ticiniis constit. istis in evi- Liuius,tolio ntincupatis , paruvirus ab urb/ .st pro sectuis, id est, veste pili putea. Cui haec in exertitus imperatote ardens pompa : id enim paludamentum est , inter piete is loto pallium nempe imperatorium , cocco, purpura in auro di iliti ira 3 Nonne haec species conopaei, quoaerat ex pinpura , ct auro. O smaragd. , O l pidou. Wri P exrtim , supra cap. io. υe Is . 19. Cur inquam purpureus hie apparatus 3 Pergit Liuius : c trahit enim non .sse mussi cura, ad s.
415쪽
fura, eiur Imperio , consi Io ties am Rempius scam tuendam permis seni. O quale spectaculuin Ducis. etii ex proprio cruore, paludamenti vigor i sed pulli, iam vestite de altis si eut Cras. sus apud Plutarchum contra Parthos pugnam rus non puniceis, sed altis vestitus. aa. Inso sanguine Glti iam. imb cui integredi lictum eaput , antequam corpus pauimentum attingeret, qui potuit in suo sanguine volui. quod propitum est purpuream animam exsanguinis vulneribus balantis a Anne aliquis mansi inita venas spiritus, qui se extremis motibus in volutabro cruento neuteret sed ieii4 semina in sanguine euoluerat . ut impudicum eoi pus hoc emaeulatet lixivio, sicut tha lamum obserenum prius sanguine lauerat, caprugeat. nente Prudentio in Psychomaehia: G Huia ροφθηala ιhalamtim couIae uolo
Cis eviata o mad factum sanguis. Ias; . Textu, Glaseus partim sissimilitet: λι ea rem ad rasernaetiitim Holofernia, ct non Inuenietuom. Sed vete. Non enim Holofernes, corpus Holoset ni, est. Nisi quod ubi venter, ibi de toriis sit . eui noti solam integet homo , sed de Deus veniet erat. lnde pulchre Appollinaris non semel datua lib. de aetat. hominum. styn O Holofernti estis es a venιre recisum, camporον Uno pitis aqvio dea u. . pl. Quae eat mina enodauimus supra tom. l . paneg. Num. 68. de alibi. Integer igitur, ets truncus manet', cui organa luxuriae lupersunt. Ex quo hix Augustini verbis sermone 6 . Qiadalisne/nisse,ni, ' cista bera componti ritu aciem pa
ta pendentem. Tantum, id est, non tam solum, edram magnum : Dis mauis legere totum. Totus Dux telinquitur exercitui ebrio de helluont, cui Ducis relinquitur veniet : totus quidem, eui trianeus; 6luati eis hominibus & arboreis, quos effeta litationalisque saeuitia in trui eos durauerat, totus & integet Dux est, qui trun-eus est, iuxta illud a. sneid. Gensque mirum ιν cis, o uino rono nata. ctimqtie cognoueritis fuer/ eos, ire post te. δε- ea a Cui non sectili, quibus victoria mane bat in mulis Pulchth Augustinus : Iam poria planissima seinlaute pana rur, ἱam pendet murti τοῦ Mom eaput. O A erat in Atiitare victinia. O is hostilibis, ea stria iram. rear, ct fuga. Ivia is in ciuisate eum securis seeum a. sellicet exectum Ducis caput integra victoria suit: non enim
trophtium ni si proeuleatis hostibus in editos; itur. Portae quidem adhue clausae erant , sed pro signo belli eo. quod solebat e muris suspendi, praepostero more senum victaria suit. Dio
Chrysostomus in Botisthmetico: Et portari ias erant, ct in mino flantim stillartim ιe latim. id ea autem sugam auguratui scemina prudens, quoniam praemiserat: Deetait stipo eos t ori de Homerus i a Iliad. vocavit sugam sigidi metu, sociam. Si e Iliad. II. Iiarm postquam agnouit, evis, timor re e
Ideo autem addit 3 Ii post ἰΩι seu i , quoniam haee fuga non ex peritia, dol6ve, setit eam saudat Plato in Laetiet. sed ex metu ei itinee ex sParthorum scytharumque more, qui fugiendo pugnant, iuxta illud aeneid. D. In etiam si quanas ta togum pulsa recessis Di isti eo res fagient a d Agis area. Quoniam Dom ntis conteret eos μι piacus τι- piis. Haee indoles fugientium est, in semet collidi , tumultuarioque de consulo turbine eoncuti, de in ipsamet arina ruete. Sic ai. Eneid. Hatia suus et Ooli se tu iuris astui se Aram, contento is sua media, si miscuiι -- .
conterra eos, ait, itempe impetu sugae cadentes. .
sie aeeipet in illud Theophylach. lib. 3. iustor cap. ivbi fugam appellat τά is id est. f. pNichram Ignavia ; quasi sepule litum sit cadentium. seut de cadauetum, fuga.
10, s. s. Tunc Achior videns virtutem, quam secit Deus Israel, relicto gentilitatis ritu , credidit Deo, & circum eidit carnem praeputij sui de appositus est ad populum Israel, de omnis sue cessio genetis eius usque in hodiernum diem.
Ttine Ahior. Dixerat Iuditha, eonsi Miaci iise orationi imposuerat silem. Anne uilia- glutii exhibuit populus 3 sane ad lineam usque, nee hilum ex praeceptis militatibus praeie grestus, vi liquet ex versu sequenti. Quo fgno annuit concinatricis monitis 3 Perelebi uti apud Gentes , seu clamore militum sis sagium seim, iiique in dieentis vota, apud Livium lib. . seu armorum collisone apud Ammianum lib. Q. seu elatione dextrarum apud Lucanum sit, i. Nune sotiassis flentio in ludii hae vel ba stitatum . obedienteque gressu statim itum ad arma capessenda , ne matutinis albor repetit et iiii, belles. Pepereetunt clamoti, alaetique in sic inam praeconio, ne per montem vocalis si sor repereullus , in vallἡque receptus sonitum ederet, qui vigiles excitacet. Pro ametistis indicio . taeiti perrexerunt in arma, setit aliti . strenuus Dux apua Liuium lib. . ne hostes clamoribus inesta tentur, in initio orationis ad milites se fatus est i Hoc sil-;-m , miri e . emi somairini aesens. In m. aua encios ti disis es. usenten iam miam peregero, tunc quibus Am pi cetant, In dexteram panem rae,i; ir se his. Sed in Ctaeo suffragiuiti per clamorem e arit custiis Io ἰ, voce magna /xaltaris popiam, Odiareum tiri m iacunda In e serie βα Sila Liuius supt, . Omnia . ea tuenti alacritare ρὸν idem. cIaminem militarem Iudi m omniam assensis et
iam instructi ab Heloina praecupiebant ciues, amotamque festinatδ eurrere, quas nox, quae consiliatiix nuneupatur apud Sophoclem in Elea. Aira eon filia Hae re uir astra, ii abisset, postquam eo siliatrix emina cessa vetat dicere, cuius elogium consilium fuit, eonsilium autem victoria, utrumque seitὸ in nocte, cui haee attributa apud Pluta tellum in vita Themist. Nocti visem attriba , n B eo suum , nomiictoriam.
416쪽
it. Quasi Iudithae fiuctus, viatitisque eastitatis noua propago , illicd ut noriellum germen erupit Aenior , silc Emque poposcit, ut redundans palmitis malignitas caederetur, circumcison; ique sanaeulum e vestigio imprimere cat- ni parauit. lii Ciaeeo additur nunc , quod prae- cedenti capiti desuetat, nempe a Iuditha accet si una ventile Achiotem, qui petilibet ut se istitatus sutile foeminam , in itatis suis mi et stitio uid se ei flet : subditurque: Eι a tintiauit A A- ih in m aio populi omnLi qua feceras, a qκa die iaci, vsiue quo loquus a est eti. Tunc additur, quod nostet Latinus : Ttine Achior videns vis- rui/m, quam secla Deus Isra/l, νelicto gentiri- ratu'rimo, Messirit Deo , ct cistumc; ι - - π prsat, sI. Plura sunt, quae hκ adjunt,
Cur nune fgn λ gentilit iis tenebras ςluit, pectusque luet non comitio huci, sid si Me praeliat e nam Giaece est i Creatast D. o Dala;. Cur Mon ad piutium seissi e pilis specta tum , cum ccci jt m tetiam exauguis de ethnicus, non sut- rexit tui dii, & Iudaeus; sed postquam loquuta Elii in afuit, tune de ea lotactus 3 salie Ducis iugulata ceruix nolidum poterat medullitus de imminente petieulo rectum euerti sie r adhue mutila res erat corpo te mutilo Tyranni. Consilis sapientis stemmae integritas suit conciliata victoriae. Iam actum de Afri totum exercitu, postquam di oum a ludith a , quid ageretur. La fuit dextetitas studentis assiatus , utriadi
rue eiu propulso spem conuertisset ira gauium .debellandique dei derium in titumphi l . tissimi pollessione tu. Et o tune credidit Achior Dco , cuius tersecta sunt opera, nee de dimidia largitate cotia ut , sed omnis consumi pati'nis a finem benevolus largitor iuxe d inuasi rhist facinoris Diis et , prodigiique caelestis , sae i-rram sepienter xonsulere , quam sol mei cRd ia . Nune Achior credidii post quain audiit,qui si cic disset t. poli tu vidi: lus luminis per
aures , quam pel oculos hausit , loquendi iti tacitium miraculo iugulandi piae fueris. scd quae fides ex abditu esth, oculoique ut, siclia: i de obsequii sepelit vim , ison ad at 3putyi capitis suini, sed ad vel ha ludit hae immet angentio calle processit: vide quae huic dixi mos iiiiiiiitito
3ο. Q lam festinani ex Ge iati s coelesti Numini se deuouit, nee soluua animum , sed N corpusistretio siminis diuini scit, lucem nemp*, quam intrinsecus fidelem biberat , in sangui
neis guttis per vulnus cir inlisionis siue egerens , siue rependens ; ut ii petum cordi, septi- Iet caro, de pex cruentam ip gam , concupitae
stolat ut an auspicato cedat victoria , cuius adhuc nonnisi spes 3 Ini quid velocius spe sy b. ruae nullam patii ut i ' fide distatutam,quae cum
perandarum letum substansa git . 'iramque virtutem eui chatitatis fibula nectit.
ctoriam sibi praesumit 'ebior. 'primitur non solum pignor , se de secutitate titum; si hie est enim victoria, quae vine trimundum j sdes
nostra. spiritus sanctus , cuius vadoles eel etitas est, de a primordio supet aq uas petnici serebatur volatu , morae est impatiens , non sistinet tarda molimina ; momento peragit, quae sua sunt,&ex infidelitati nocte absque parturitio-
M, momento solet auroram edueere, prima obstetiteante cogitatione.
Quid si non saliud suceedant, quae eon si liati ix spoponderat scemina Quid si Dueem
renovet A stylius exeicitus, de a eaede Principis laeessitus , setociote agmine Bethiiliam imperat , nec pateat ei uitati, quae Nabuchodono solis contemptricem unam Giuinam progenuerat L Imo ne in lubrico fides Ethniei iiij tauillet, antequam de discrimi ue cogitet. totum hominem imbuit usiue ad vulnus praeputii, ne pollet iam esse victus , quamuis victor gratiareiatu Assyrius. Edoctus amputationem a famina, quasi aethulus neminei sacinotis, suam carnem amputate festinat , de e Trraiani capitis cireum iso i nobile membrum circumcidere parat, ne iam ali ii id ei de luxuria suppeteret, cuius fiaticipalis pol O in suo Duce iugulata mane-Dat, si Duce ire militibus , per compaginem exercitus ordinati, virum corpus e Gei tui. quod exciso Duee uneum fit de mutilum. Ergo ut totus exercitus , qui libidini, de supelbiae inseruiebat, botum vitiorum puniretur in membris. Achiot urganum libidinis amputat ; i quidem superbiae organum amputaueiat scemina. Inter ut tu inque diuisa sunt castigationis ossieta. Puraealiique Heroina dillecuit caput, Achior prael uti uin quasi unum de alterum Holoseinis suis et, polluendaeque scinninae desidet luna Aelii otiti laseiviae plectet et instrumento , quod non decebat pud ea n sceminam cecidisse. Bene successere ni hu imansit in Holoferne impunitum, supe ibi a in capite , libido se iit ut in cot-pore. Mi's aius, Achiori fuerat Holofernes. quod. perlateia subiugatis Hebraeis trans-
nxurus erat lancem, vi siniti ruina caderet cum
ca uilius.' 'Se d raterum solamen disponit elici cit Achior . dum iniecto vulnei e lunibos te stringit libitumque setium admittit, ite adimplens vaticinium Ducis , quod noluit sibi esse violentum. Hoe Holoferni debuit: qui iam eum inter Israelitas inceperat computate , dum iiiii xiam Tyranni in illustrem honorem con- in Hebraeo tum tituali habetur tract. de Circumcisione, ne circumcisio noctu sat, sed solis ortiis expectetur, ut filius lucis incipiat esse. Aellior indutus est arma tu i , sam iam appetente sole, ut in saci: qui nWi 3 in tepebiosae carnis deponit. sole: in terpotati Iheu frater. Ergo indim ius fuit ex ri moris Q ii emat bos erat,
xul', in primis non censeo , tune icto potis circumcii ii ' sutile gentibus viqia tam , cuin
minarent ut quam ob causam immundi dieebantur, quotquot Aius gemis. quam Hebraeae e sient , 't constat ex Isaia cap. 31. vers. a. opero Urai per ιι incircumc; O Imretinam. Quare Paulus ad Ephesos l. vers. ii. - ἱ- quando υοι gentes in ea e , qui Acim xi popu-ttam hab M , qua ahitin circumcisio in carnemini acta. Ex quo vides gentes appellatas
praeputium. Nee interest qud a Philo lib. de
417쪽
17m . rvtiam pracellam m hom num tam 1-quentia , etiam lapientes . Non enim assim atomnes AEgyptios hoc se ea lauisse lignaculo,cύm ad veritatem verborum sat si, quδd alia
νophantes. omnis tales, omnis cari, τι ptirant, Infri nuUὸ . s eo laus apud eos es se non ere- ἀδειν , n si Depli eis messius. Non igitur ei reuinciso commmm : de cum Philo dicat, praestitim apud Agypiros obseruatam, constat caeteris gentibus minus inualuisse. Quin Theodo eius q. . in Exodum , putat si iam pharaotii, agnouisse ex circumcisone, Quod Moyses erat ex insumibus Hebraeorum , cum illum reperit in fluminis alueo, lic Et deinde asseveret circumcisonis legem ab H blaeorum imitatione sumpsisse AEgyptios. Quidquid si de aliis gentibus, certum duco, Moabitas de Ammonitas cite mei sone non usos, cum illis ingenitum odium Lipitet in Hebraeos exarserit , ob cuius causam Holofernes Ammonitas felicitatus est ipsique inciderunt formulas sontium, aquarumque fornices , ne in Bethuliam insuetent, dissipat unt. Nee sunpicor , qui, d Loth Ammonitarum patet ab Abrahamo suetit circumei sus , utpote qni ni natum iam etat ab eo segregatus, ctura circumcisionis foedus he praeceptum accepit Genes 17. verssio. praesertim cuin solum in Abrahami si
miliae lex et reum ei sonis indicta. Quin plutes censem posteros Abrahami praeter propaginem ab Isaac postquam ab eius familia dis et pii sue runt . non hac lege teneri, sicut ab Ismaele pro-snaii. 5 ab Ficiti, qui , ut vult Epiphanius in lib. de ponderibus & mensuris, postea tibi praeputium te sumpst. Adi Suarium 3 p. qJo.disp. 19.iec . 2. Demus,iam ante, circumcisum suille Achio rem : iterumue cultrum admouere potuit, ut pellieulam circumcideret Certe seminatam eii recisionem in famatitis & ludaeis, nominatus Epiphanius admittit. En verba praescito loco : Haitis temporibus S mmachos qtituam Sa marita ex numero sapientium apud ipsos , e
illiὸν tii a Samaritis au Itidaeos ιransfu-1ἰunt. Ad id semocc, postquaira Spathii iere, quod instrumentum pellieulae attractolium di cebatur , renouauissent praeputium , quod malignit et ab aliquibus sera, innuit Paul. i. Cor. . de Iosephus lib. io. antiq. cap. 6. de quibus da in iudaeis , qui ista erum sibi praepulia , τι naui quoque non essent Gaei. ZOmilo. lina quia illud moram temporis in earuncula suscitanda expetebat, non suspicor ab studiosis noui ritus de re
ligionis semper adhibitum , sed si itassis altius inimi si se cultellum , ut de si ei stite earne an plius aliquid te secarent. Quod videt ut innuere Epiphanius, s sedulb verba telegetis; quappe r pleb- qui post postquam iteratam circum ei sonem praemist, adi ieit: At his adsue graui vi sau aetiam a circumes es apiariari sunt, arae quadam m/ssica dee. quasi mi labilius hoc esset, uim iterum cit eum citi. Ergo Achior Areameiaci carnem pra*ut si An seipsum eiteumcidit a Negat Catthusanus. Sed cum id ad ullis nou inhibitum , ut docet Abuletilis in Iosue cap. s. quaest. 4 . se que circumcidetii Abraham, Genes i . nil intereiit opitiati , Doti ab alio aeeepisse vulnus . sed qui seruor validii sinus arsit, sibimet iniecit se manum, di peltinum seu sei reum cultrum in res an alii pellieulam admouire, quod nunc unguibus ,' quos in hune v in longiores parant, lego ab Hebraeis fieri ex libro rituali apud Nouatinum lib. s. schediasti . c. 1 f. r
Insurgit aliqua disseultas ex Exodi Q. n. 48.s quis per ληον- iri istam vesaerit tram μι
Aebiotis familia non inita Bethuliam erat, quo ille violenter inuectus; qti id intersiit cecidisse 'praeputium 3 verum ea tan itim fuit eius legi, in tentio, vi qui circum eideretur, paratae voluntatis votum habet et omne ad se peti ineris eircum ci aere ira asculinum : nee ad instantaneum opus
Et apposita, est ad populum V as, ct omnis 38.
fuccesso genreia eius isi is iis Dd; num Aem. Plieatur hie non facilis nodus. Esto abiuraue rit Achior titus patrios. suque Hebraeorum teligioni devinxerat . qui potuit Israelitico populo aggregari, eum claiὰ resistat lex Deute- Dent. is sronom. 23. vers 3. Ammisti ct AI uehet etiam post Leimam sene, alionem risu ἰntrabum Ecele- siam Domini in κιὸ nisis. Id ipsum perhibetur a. Eicitae is . v et s. i. Quδd Achior fuerit Ammonita, liquet supra ea p. s. vers. s. Tune Achiis D x omnium Ilio m Ammon. Facit. hune nudum explicaremus , si adsuetit loeus cogitandi , non unum vel alterum Ammonitam praefixa sanctione comprehendi , ut ab
istae litie ae Eeesesiae orbetur sorte; sed uniuersim
omnem Ammonitarum gentem , quippe camde caeteris , nempe eun ueno, notho , IdumaeU,
dc AEgyptio , quos lex eius leni tenotis serie ab Ecclesae comu unione Lee it , singularitet agat, pluralem numeruiti in his elegit, praeeipue com in a vers. s. adiiciatur : Non se;
cum eis pacem , nec qi a ras eis bona canctu dis-ιtis Uta tua in se iremtim e quod non erga unum Ammonitam , sed integram Ammoniti
dem, tiis nimiam sallimur, venit intelligendum: aliis nullus Ammonita seu Moabita pocset impunis in Hebraeorum ingredi vibes. Et quidem Ruth , 5e Rahab , Maalon , & Cheliori qui Moabitidas coniuges aerepetunt, iniustὸ iti Israelitici populi potuisset contubernium a citi. At quia nullum legi auctorem, qui huic cogitationi suppeeias ferat:imo quemque Ammonitam iuxta praesaiam legem commentantur arceri, alia ratio elucubranda est.
S. Thomas a. a. quaest. lcis. art. 3. ad i. docet
dispensationis , indulgentiaeque benignitate in s Collegium populi admissum Acbio im ob
418쪽
fit irae virtutis metita , operimque tanta retributione dignam, quam in Israeli eam gentemnaitauerat. Proscct4 ipsamet verba, quae eno
damus. huius dispensationis nitii illas emittit. Non solum enim ipse appositus dieit ut ad populum Israel, sed de omnia successo generis eius , quod superuaeue videretur addi. si suopte iure,absque cuiusdam indulgentiae nouitate ipse per lignaeulmi, fid hi in iuuitatis iura transisset, quae utique soboles merito Leeessotiis, se ut
patrium itemma, eommunicat. Ideo autem adiectum : quoniam cum priuatus fauot in Achiore suetat ad p ulum adlegatio , opus fuit idipsum speetali largitate, suecedenti ab illo pro pagini lii bui. Quin edi his verbi, liquet sensus
prohibitionis praefixae in eap. 13. Deuter On. Non enim ab his, quae Dei sunt, fide nempe , cultu, religiosisque eae temoniis Ammonita repellitur sub conceptis .erbi, Non intrastini Ecclesiam DomDi , sed vel a ei uitatis sorte, functionibusque dignitatem. uxoris me ex lsraelii is nuncia patione , ut Abulensis inibi. de ex eo Seratius hic obseruauit. Quale concinne hie diei tui
Achior appositus aa populum istaei, id est,non ad fidem tantiim, sed de ad populi honorabile
Quda enim huiusmodi gentes nentiquam ,
Iudaicae religionis areetentur commercio, series ipsa verborum non latentet suggerit. Eodem etenim silmonis nexti H blatea Ecclesia Ammonita inhibetur , ac notho, & eunucho; cdiniamen liqueat nec spadonibus , nee spuriis ludaica in religionem Megatam. Praeterea nee post decimam generationem lex Ammonitae largit ut
Ecclesiam. Ipit ut admittit ad fidem . siquidem non manet principium aliquod , a quo possint detem computati generationes, nisi in illo figatur , qui per circumcisionis signaculum se legis subiugauit oneribus, vi belὰ eogitauit Abii sensis in Deuteron. cap. 23. quaest. a. Scio quod Augustinus quaest. 33. generationes has computauerit ab Abrahami quare admissam perhibet Ruth , quia iam generationes impletae. Obsit uat etenim alia editione se legi Non At btin Ammon; es, ct Moabites Ecet is Domἰῶ , o que au aecimam generationem ; ct τί Me Materiiram di ob quae ultima verba aliter expendit, cur Ruth admista, nempe quia non in sceminas rex, sed in viros. Alia tamen lectio ex catena
decimum generationem : alia e Gque aὰ tertiam . quartam generarianem. Qua utitur Ambro
sius in Lue. . de in Psalm. s. Quae lectiones, si vetae essent , nulla dispensatione in iliguisset Achior . sed lege propitiante , absque nouitate satiotis potuisset in ciuilia populi iura adlegari. Nee Obilatet , quod agditur l1 ἰn aternum a ponsemus enim coniectare sensum , ne a veibis fusi fragium abesset, nempe quda non eadere debeat super generationum letiem , sed supta obseruationis constantiam , ita quba in aeternum serue tur, nonnis post decimam generationem admittendum iri Ammonitam.
Vers. 7. Mox autem ut ortus est dies, suspenderunt super muros caput Holofernis , & accepit unusquisque vir arma sua, dc egressi sunt cum strepitu
IIIo, aut/m vir ortiti est alas. Ad lineam v i. que Bethuliensium obedientia processit , nee hilum abiit a ludii hae iussis, a iam ipsa momen ta .eibotum in lance diseiplinae militatis appendit Dii erat illa: Eι erit cum exierit Sol. Nune. Misi it orim est aves. Dies pro Sole. Seneca seneea. Rhetor .controuersis. ει terribili fragor/ horena tempe res assona rant L m. Claudianus in Claudian. Raptu : I .rat Duda Aem. Ergo matutinus albor illuxit, dubioque iubare vix caelum tene-bia, diluebat clam iam Bethuliensium acies oriadinata cum aurora eonsurgente surrexit, solsque extet si obieeerunt arma, ut reuibratis splendoribus augeneret dies. Suo aerant sper muros caput Holos ni . i. sanctius putat, E muro suspensum caput conto praefixum. Congratulor viro benὸ de Mia; erudito : in contis enim prasgete capita , militatis mos fuit Tacitu, lib. i. histor,noxae iatis caphasestabant . Adstipulatur coneliine ilia lud virgilianum 9. AEneid. vii LEt iam prima notis Oingebat tu ne terras
Tithoni croceum linqviem ati ora cubile, Tum ti In arma tiros armis circumualui 's strat, ararassae acies in pratia cogit.
P . tint capita , ct murta cla re se uri
Et quidem Graeeus habet : GJenderist ea i lisse s de muro. Quasi non in muro ipso fixerunt , ut alias allixa capita in vestibulis dedi
mus supr4. 'olluit quas ab elatiori tholo, ut nimium prospectabile solet suspendete eaput
En in signum belli , in summet debellandi 3.
exercitus caput in pellica luspensum. sane apud Persas belli signum erat aquila aurea peltae in sideri , setit se cibit philostratus in Herole. cap. Philostrat. de Themist. seuti de perticam sustollere. apud Latinos. Curtius de Alexandro lib. s. r rilia , Curtius.
ruit . eae quasi num eminebat pariter omnI eo,
stietium. En lignum non bellandi, sed & viti cendi , caput elatum suit, ipsusnidit, qui priua debellatus, seu in exercitum signis eat debiliati dum. Non aquila est, sed a rapacibus volucribus aiscet penduin proponitur, ut sunus periis amabile , persatuin Duel eontingere. perhibet enim Agathias lib. 1. histor. impium & execra- Aa istis. bilem censeti apud Persas, ad euius inhumatum cadasiet voluetes de serae dilaceranaum vndi
que non concurrerent . existimantes nobilis, mum inausolaeum , alitum , de serarum guttura. Qui ingluviein adamabat, bene de voluerum alimento procurat. 3c rostra salutare conten 2
dit, ut cibus sat, qui cibis inhians, sepulet luna
auidum voluerum suit. Qui Bethulienses muros dira obsidione cingebat, nune meliori custodia eoronat: assidet in pinnis excubias agens, ut nec motivus obsidionem dimittat. sed qui intra vibem militati iliumpho ingredi auebat,
extra remanet pro trophaeo, ut qui muros ambiebat , in mutis haereat,nunquamque possit vi-bis penetralia obtinete.
En purpura th moenibus extensa sanguineunt caput Tyranni protendj tui : squidem erat bel si lignuin vestem extendere purpuream. Appi nus in ibetieis : MI tollecte de die quid- ρώ-niceam v stim in hasta alta. Plutarchus in Phi-
419쪽
Ammia a. Curtius vegetius. Cato plutarch.
lo pom. Donee a Rege sublata esset ρώnlaea i sis sepe frusam exteria. Cur autem illicd,antequam albetaei et dies caput non suspensum ἡ muto .sea expectara lux t in eaose fuit ut aptior moenium potito eligetetur & simul esset victoriae sili44m, de bellandi impetus ; nee prius hostile caput
prospiciat et ut in mulo , quam portae aperirent ut de obsidionis periculo securae. Augustinus serm. 66. Iam porta pire; mascurstare panduntur , iam pendet minis ita ribus eaput. Muros victores appellauit, quasi ipsi triumphum agerent , e quibus tanquam in curru , praecipuum
pependii ex Ais1tii spolium. Accep qMe inti ἀφρυι iis arma Iaa. Api Evir,nam hi si litui ad bellum idonei Ieremiae 49. vel sis. Ει omnes iis; pruor eontis se/nt is ala Era . utpote qui duri, atticulisque discreti , nee a senecta curui, nee i pueritia ignaui & immaturi. Ex quo paraemia illa: νοῦν viso luci, pro
eo, miles militem , eontra quem belligetetur eligit. Petrus Appollonius lib. i. excid. letosolymit. Conseruit , Iuli ae obum visse ἰώ isa. Et viro vir , io AEneid. Hatia ad ire TroIana αἰei, MIe ue Larisae Canetiretint; har ι pede pes do sitie tibo vis. Et egrcssηι ctimaranae strvisti O titilara. Non tam Hebraeorum.quam Persarum,& Asyriorum etat, clamore impetere inimica ve, illa, de 'uibus Ammianus Marcellin. lib. 14. cim
una 'ue Iolcia more contumaretur . virorumqtie arae, itatem f. 8tIa elassica iuuar/nt. Curtius lib. 3. Iam ineon p. , seu extra ι li iactam,ttraque acies erat, ctim priores Persa ineona times irae in sustat νe clamorem. Sed eorum artibus conantur Hebraei Persas debellare . edoctia tamina, quae proprio acinace Holofernis ea put truncavit. Dixit Vegetius lib 3.cap. t 8 cuia mor autem pdita, non Aser attolli, quam aries vrraque se iunxerIte impeνArtim enim vel lana norum est Oei sera i is longe : cum hora missis terreantviris cum te retim ἱctu clamoris hοννον --
cnserit. Sed hie non ignauiae , sed indutitiae fuit, ut aduersu; innumeras phalanges tenuis Bethuliensium aetes non tam gladiis, quina vocibus armaretur. Fuit enim operae pretium . Catonis Obseruate dictum : Verba plus quam gladium seces quam maestim , hostes territare, O in fugam vertere. Nee enim ad c serenda fgna , eo minittendumque bellum erant idonei Bethuliae viri, quos diutina obsidio contii uerat,exesasque macie genas, & absque spititu lacertos ex in gues sitis & pauor de tenuaverat. lam explicuimus sunt , quid ululatus praesignet: Sat est ponitrui a teritate mi am. Quin aduersus vino madidos, beneque meritos de Orgiis Baechi, aptisti me personant vlulatus tremuli:erant enim hi baechantium proprii,ut audire est ex poeta .aneid. iasse alia iram,iis ita nati aethera eo lent, P R eas aegerant incincta pellibtis Lastus. Consule inibi Cerdensem, qui inulta dabit. Graece est : Es exire t ia ciseulum is ascenos montis. Valabius vertit: omne, tiri simpii armis in stisam ciscumeuntes ad ascensam monti, egressunι 1, λ e O. , quod me iudice potest exponi: in legionem,& cohortem : nam A Ium ai. Maaa exris τώ χωρ τῆς απῶυs , quod solet reddi: Nuntiatam G Tristius eat ii . sie de cap. t .vetici. Ennius apud Festum, Disa IVDn uem nereunt. Et Hethel ius, & sui das hie Dotione vocem istam exponunt, licet prorith sinuosa volumina , serpentium pixcipi p. di su-nium signis t. vl liquet ex Arato & Actiano.
in orbem ei tea mutos vertabatur exercitus, ut
iam hie , iam illae inquieta axitatione subsiliens cohors ingentia agmina, plurimasque copias
emi geret, breuitatem cohortis relate iret industria. In vibi, obsidione solemne suit ei reuite muros, orationibusque lustrare per aras; tum , ne inimiciis obrepetet, sed constanti fide moenia subsiletetit. Motem hune exemplis donatum tradit Nouatinus lib. i. saeto t. Elector. tium. 3 1. Ergo Bethuliae eiu es non init insecant, sed extimam mutorum saetem ei teumeunt, sit ritu lite pet circulum animosi rotantur, de caelesti opitulatione sie uti, mut Isque de immobilitate imperetissa gratulantes per gyrum. sortitus es. 5 Heloset nes , praeclaros tui stineris ci cui tote, , squidem suspensus e muro decurrentes in orbem obtines Bethulienses. Erat entiti eonsuetudo militatis,se ei rea bustum,& pyram, nusve decurrentes rotate. Appianus in sun e-
latia bant. similia habet Calaber in decursu Achillis.
Vers. 8. Quod videntes exploratores, ad tabernaculum Holofernis cucurre
Verss. Porrὁ hi qui in tabernaculo erant, venientes & ante ingressum cubiculi perstrepentes excitandi gratia, inquie
tudinem arte moliebantur, vi non
ab excitantibus. sed a sonantibus Ho
lofernes euigilaret. nune Plutarchus in vita Crassi: Ha fissam, O
currisse, cum eos in serior stinctio,i nobilistque sors pepulerit , debile Atque per suam semitani nuntium v siue ad Imperatorem venite. Id iusta Leeemone deuoluitur in Graeco nouitatis suggestio, ad Duees nempe ipsorum explorat Ium , deinde ad manipulo tum Duces, statim ad Tribunos, de ex his ad Principem quemque. In his, nisi salior partith & luculenter ordo Ducum, qui exercitibus praeerant, elucet. Et quidem bis nomen Dueis repetitur: gemini enim iurat o-prii nempe, & communes, ut seribit Lipsius lib. i.de milit. Rom. dialog.9. Ergo explorat res ε vestigio ad suos Duee, miserunt, non perrexerunt i psi, ne excubias desererent,quod graue piaculum. Polybius lib.i inquit: parva moriaris apud Romanos EG, vi ticam a seruisset, aut omninoselus. t ιχ A M. J. nu. tuta Quouiam
420쪽
Quoniam stationes & vigiliae ex omnibus manipulia legebantur: ideo exploratores isti ad
suos peculiares Duces, Hebraeorum impetentium agnitionem remittunt : ex quibus consequenter pit totius exercitus quas caidines euoluitur nouitatis nuntiatio. Nam illi, nempe priuati Duees , e vestigio coctit rerunt cya,-γ. , quda verterem au eentiniane Icet Vatablua primos illos. ad quos mi seiunt, centuriones exponat , quoi si non alius sit inferior centurione Dux, cum V gelius lib. 1. cap. a 3. dixerit: Antiqui cohort/s in e murias Lu sertim, r singulti cenim di lexilla consutierant. Non abnuo. trioa primi possint centuriones vocari a sed quia insitiorum Oidinum erant , de Duces a Tribunisse disti suantur, opus est aliquali diserimine sus priores Duces 4 posterioribus disiungamus, fasciues. qudd hi fuerint primorum ordinum
centuriones, idco ite euin tribunis nectuntur,
rum oraenum centariones nisa temere agendiam eos fiant.
Aceedit, ludd Perse exercitum aluidebant in Decutias, Ceni utias, de millia as cohortes: quin de seni, hominibus .eci dicti praeeiant, vi constat ex Herodoto lib. r. de Xenophonte lib s. de s. padiae . Vnde se centutiones dicti, a I a me, id est, decutionibus distincti. Post centuriones seu Duces in textu Graeco Tribuni succedunt sub voce, qui millenarii Duees sunt. Cuttius
lib. s. Mutilis mstrum pessitum praefuturi eram, csiliarcha, Healam. ideo autem Duces e vestisio ad Tribunos. vi certos sacerent de Hebraeorum sit epitu conuolarunt, quoniam Tribuni tu ra tribuebant, ex quo illis nomen apud Isido
rum lib. I. Quin signum ab eis petebatur, apud Livium lib. 18. Quid est autem illud: Ei ad omnem pνRespem sium, quas alii Principes piae ter Imperatorem si peressent 3 An qui apua Persas Myttare hae dicebamur, nempe decem millium Praesecti, ut seribit Herodotus lib. . Sane praeter Centuti nem,& Tribun um,qui ex primo ordine legebantur, in manipulis & e turiis principes dicti, de primopili,& hastati. Caesar Ciuit. Omisum p ima cohortis centuνionibus iaterfectu maiori e08mni m. Liuius lib. i. Mihi mimus P inevi prioris centuria es a signim : De quorei lege, quod lati segete tractat Lipsus lib. i. de militia Romana dialog. 8.
radii uis . seu a sonantibus Holofereo evigilarari Qui sunt hi. qui in taberna lo esse dicunt ut 3 Anne fetui cubieularii nempe de ianitores, viae sispicor, ne iam crapulam decoxiisent, quos
euaeuati erateres immerserant. sunt, opinor, excubiae, quae ante praetorium accubabant. Po l1bius : Imperatoν pν asoriam ac sum manipulti, eustodis. Et antea de stationatiis dixerat: Vnua vero ex omnibus manipulis in Lem Impera o H ὸxctitur. Id apu4 Pellas in nimio honore, 'eum Ρroeetes , & Pii mores tantum ante Regum vestibula statent, ut narrat Xenophon lib.8 pae-diae. Nisi mauis hoe esse, qui vorabantur Osε- γδει - . --, id est, internuntia, absque Mimium stinctione nulla nun serebantur ad Pili ou uti
dipem: ea enim erat Persei Ptineipatus iactan tia,ut notitiis per hos eallieulos strinonem petiaciperent, ut Helodotus auctor est lib. 3. Quald Herodor. Iustinus lib. i. ait de Babγlonio semitamidi, si tua nuntio : Rafo a tibis et stis infirminarum tAνsa conseia At postri quoqώ. Aua id ex Nitims cinii rasponsag ut;stia per Interntintus auiant. Quin admissionale, dicti, quorum ope imperatori de nuntiabatur hi stantes erant in vestibulo Re gis, nee stationem linquere concessum , vi au-yoi Plutarchus in Themist. & Athenaeus pluit, L
Ergo ne opinatum somnum Holofernis dis- 33. uisse plecterentur, at te diuertere moliebantur, strepitu nempe de susurro, ut ille expergefactus. noti de Auli eis quereretur. Sane in ptisea peliarum disciplina, cuni mores virtusque vigebant, unus erat a cubiculariis signatus, qui mane e sopore Regem excitaret,omerique eum ad moneret, thalamumque desereret,quem Respubliea intemum , de a somni pedicis expeditum optabat,ut se tibit Plutarchus. sed postea domi- Plutares. nante desidia, luxuque in aulam ingtello pro 'mollitie fuit hos mni excitatores habere, qui altum sopolem a Rege abigerent, ne illo obiu a tus , minus in die e Diberet voluptatis. Quare inter delitias Pet saluiti post cibi parsimoniam, bonamque sugem id memorat Xenophoti lib. Mariti. s. paesiae his vel bis: At nune ct os arq, ct panis o obsoniartim visces, ct p.ei latores, o balnea . res, ct qui cibos in mensas appontini, O qui subi 'ς λι- ΔΔetint, O qui Asmno excisos, ct qui ιοι
piem is A illincta s.ct tapla dis exornant hi omnes a tisi, prac'tia potentia prauisis equite facta sunt, tisipena a sui mereant. verum somni Regi, excitator neutiquam audebat quietem disturiabare Holofernis. tum quia summum mane erat, tum quia cum Hebraea ad integram voluptatem hauriendam putabatur cubate : nee par erat vG netis surtuin , amplexusque lasciuos in Aulieorum spectaculum prodi. Strepitum igitur circa portam cient; sed qui ad portas mortis accesse-iant, qui truncum poterant excitare Geminae dicebantur aput Ethnicos somni s ,
portae, altera ex ebore, altera ex cornu : apud Homerum odiis. is. Statius s. sylu. Homerum. Inae tamen tentas melior , qua porta malignum. cornea vincis ebur.
somnia putantes ab inseris ascendere ad superos. Accitis clamoribus excubitores student ab
stygiis latebris excitate Holofernem : sed quiret fratrem mortis in mortem ruerat, per imaginem in veritatem, corpus,quod absque capite deseruerat, nulla potetit euocatione resumere. Nee illi porta manet, qua regrediatiat ad aureas Nec aures, quibus auscultet,vi possis dieere cum metian reno orat. i. contra Iulianum. - Naesana.
ru consantini Mauni animas quis mortΛυs so. . Sensus quidem Holofernianae umbrae, sed vi intet tenebras crucietur, in quas nullus aetmortalium sonitum deducit , nulla pei serunt ut obiecta.