Reuerend. et illustr. m.d.d. Ioseph de La Zerda Benedictini ... In sacram Iudith historiam, commentarius litteralis & moralis. Tomus primus secundus. ..

발행: 1663년

분량: 633페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

491쪽

Moralis Explanatio

taurum . ne liberis oeulis patientiam animi Vul neraret ; maluit opulentiae eornu despicere, robi. i. quam superbiae cornibus peti. Inde subdit υ 1i. Nudis, Cressio sim de utero matrra mea, ct nudus r/tiretis ictae r Dominus dea ι Domitivi ab stilii: Sis,t Domino praetiit. hasiactum est. Adebse in habitu puerperii adamavit. vi & etines absciderit , quos vi erus non donauit insanti. Innocentiae vestis nuditas fuit. hoe operculo e contexit prae aesti ias se innocentem , quam voto diuitim de impatientia. Quod Daemon abstulerat, Dominum abii. lisse satetur. Habuit suiseremia , quid etiam in inopia Domino praestitisset ; dat libenter Numini , quod perdiderat. Suceubuisti gladiator inique : eii pucras 1 hi substantiain , ut ei redderes pro impatientiae mercede , pro conuitii sordere , pro intile dico iurgio. at ille de suo diuitem tolerantia trium. vhauit 1 hae strage ea ambiebas impellium I bum peeeare γ suggestionem ille cognouit . nec Iob i. i. virtutis suggestu cadit peceando, vel si 1. In omnibis his non perea rivi Iob labiνι saia , ηιροι Iultum quia contra Deum tibi iis est. Cui haec con- si ilao aceti tale subitetitit a uiloniar' i intenderat daemon , vers. ii. Ext ηδε patitutam manum tuam , D tange cuncta . qua p. sura , nisi in faciem s/uia aerii, tib En in se latis stadio da mori h. ibam porrigit, vineis Iob. in id igitur dia diuit p. i. vetis io. Et aduῖ iis de omnibm quacumque ut Iob . avlitia Ergo spolia resilini sit , prae ixti recipii , innocens de diues eiust. Haee vii tutis est pompa , de discrimine eliminis onustati ; seriaque in quadriga Diumphi . hoste , deuicto, de liophaeis suspen sis in gloriam. Cur duplicia iustus assumit 3 Anne & qtiae daemon rapuerat, de quae ipse libito Deo , patientiae largitate donauit. dum dixit: Don Ium ahali, Domin vi ab Zkl f ρ Quin & obtinet Iob duplicia, iacmpe de quae sua erant, antequam fur nequissimus ingruisset, & quae impatienti potuit Oileire, si in Dominum coi

uilia iactaret.

Iob Iob

V N C cantauit canticum hoc Domino Iudith , dicensit. lncipite Domino in tympanis , cantate Domino in cymbalis,

modulamini illi Psalmum nouum , exaltate , dc inuocate nomen eius. 3. Dominus Conterens bella , Dominus nomencit illi. 4. Qui posuit castra sua in medio populi sui, ut cribperet nos de manu omnium inimicoruris nostrorum. s. Venit Assur cx montibus ab Aquilone , in multitudine fortitudinis suae : cuius multitudo obturavit torrentes , & equi corum cooperuerunt valles: . 6. Dixit se incensurum fines incos, dc iuuenes meos Occisurum gladio , infantes meos dare in praedam , ec virgines in captiuitatem. 7. Dominus autem Omnipotens nocuit eum , de tradidit eum in manus sceminae, id confodit eum. 8. Non enim cecidit potens corum a iuuenibus, nec si iij Titan percusserunt cum , nec Cxcelsi gigantes opposuerunt se illi, sed Iudith filia Merari in specie faciei suae dissoluit cum 9. Exuit Enim te vestimento viduitatis, & induit se vcstimento laetitiae in exaltationc filiorum Israel. 1 o. unxit faciem suam unguento, de colligauit cincinnos suos mitra, accepit stolam nouam ad decipiendum illum. ii. Sandaliae iuvrapuerunt oculos eius, pulchcritudo eius captiuam fecit animam citis, amputaui et pugione ceruicem eius. i 2. Horruerunt Persae consitantiam eius , de Medi audaciam eius. 13. Tunc vlidauerunt castra A ssyriorum, quando apparuerunt humiles meri arescentes in siti. 14. Filij puellarum compunxerunt cos ,&sicut pueros fugientes occiderunt eos: perierunt praelio a facie Domini Dei mei. i s. Hymnum cantemus Domino hymnum nouum cantemus Deo nostro. 16. Adonat Domine magnus es tu, dc praeclarus in virtute tua, & quem superare nemo potest. 17 Tibi seruiat omnis creatura tua : quia dixisti, ta facta sunt i misisti spiritum tuum , creata sunt, dc non est qui resistat voci tuae. 18. Montes a fundamentis movebuntur cum aquist petrae , sicut cera, liquescent ante faciem tuam. Ist. Qui autem timent te magni erunt apud te per omnia. ro. Vae genti insurgenii super genus meum : Dominus enim Omnipotens vindicabit in eis, in die iudiei j visitabit illos. α t. Dabit cnim ignem & vermes in carnes eorum ut urantur, A semiantusque in sempiternum. aa. Et factum est post haec omnis populus, post victoriam venit in Ierusalem adorare Dominum,& mox ut purificati sunt, obtulerunt omnes holocausta, Sc vota, re repromissiones suas. 13. Porr5 Iudith uniuersa vasta belli

ca Holosernis, quae dedit illi populus, α conopeum, quod ipsa saliut erat de cubili ipsius , obtulit in anathema obliuionis. 14. Erat autem populus iucundus

secundum

492쪽

in Cap. XVI. vers i. 439

secundam faciem Sanctorum de per tres menses gaudium huius victoriae celebra tum est cum Iudith. 11. Post dies autem illos unu 'quisque rediit in domum suam de Iudith magna facta est in Bethulia, de praeclarior crat uniuersae terrae Israel.

26. Erat cliam virtuti castitas adiuncta, ita ut non cognosceret virum omnibus diebus vitae suae, ex quo defunctus cit Manasses, vir eius. 17. Erat acite ita diebus festis procedens cum magna gloria. 28. Mansit autem in domo viri sui an nos centum quinque dimisit Abram suam liberam, & desunc sta est, ac sepulta cum viro suo in Bethulia 29. Luxuque illam omnis populus diebus septem. 3 o. In omni autem spatio vitae eius , non fuit, qui perturbaret Israci, de post mortem eius annis multis. 3 i. Dies autem victoriae huius sestiuitatis . ab Hebraeis in numerum Sanctorum dierum accipitur, α colitur a Iudaeis ex illo tempore usque in praesentem diem. Litteratis Commentarius. Vos I. Tunc cantauit canticum hoc Domino Iudith, dicens.

. En s. i. et ne cantauis collatim hae. Ii

tegra ludith a totis sue animi. sue eorporis neruis , quasi per Omnes alius latii cata, omnibus vitiusque substantiae ordinis, triumphalis laetitiae exhibet apparatum , salit, psallit , & canit . ut accordi modii lataque harranonia pes , manus, litigua in epinicium victo- riale concutierent. Tune enim cantare incepit, postquam ebori Princeps mettico pedum Dumero festiuam instruebat choream. Nee nouum quod dulce guttur suaui carminum medicamine colli imum salie mes p aes ad numeros comitetur. id in natalitiis sancto tum Actitatum . Ob-r,ulin. firmare poterit Paulinus natali g. Fol/ D Opti νἱ laudem , psit solvite tota, Et pa=ho eis iis dare timi fessa eιον eis. 3α . Lucue 7. veis 3 1. Cant uisti, verbu t ars, O non stari .. Quas usus Hebraeorum esset sonantes cithaiae modulos pedes pariter linguamque imi-EMLis .io. tari. sic Maria so tot Moysi Exodi . . s. vcti . io. Sampsu e V. Marti Proph/t,ga ιγ anum in ma- sa: υνι sisque sent omne, mulioes post eam ctim tympanis es thorti. tillus piae inebat uicem : Can. remam Domino En pariter cantus , pulsatio, &cccraa. chorea e nam ut ob iuat Caietanus inibi: Nisues n.men innium nil hoc di loco ehorus , seu cho

reas duc/ntiam. Non tamen constat, chordas

pulsio ille ludii ham, puleio P que digitis,quibus percussit Holofernem , citharam pulsauisse. Et quidem , ii vel tri patium, vel chelim numerosa manu pertingeret , non in utroque texta

sileretur: si quia ein signate id dicitur de Maiia Prophetiis a dicto cap. i s. Exod. Sumpsit Umpa,

num in manus a. Eigo noti psalta, sed eantatrix,& saltatri, ludiis a. ne victi ieem manum thyrso laurea iam percutiendis fidibus occurarit. Quod singulate in Heroide. celebratur, canticum est , quale & cecinit & composuit, de quo non inamoena , licet saltuati ira , Ee compendio , tractanda sunt praemissb pilus Graeco te 2

pit cistare Iudith con sisonem hane in omni Isia I,

P su

aem mai ma voce secantauit. Pti md petes anmclodo potiuie , modulmsque Diameris hoe canit eum pei sonuerit id liqui ad adueitit textus a qui ira cantaviti, inquit, ut vete sic rit quod

Merosa qua fit per eos cum verbis ιlo utilio, se . vi Basiliti, in Pial. 19. comta harmonica moauiuii. Nee id in sacris Canticis Necessat nam eum

absque sonante vocis plectro, simplici loquutione non semel inueniantur , ut obseruauit

Hum .i . Ex Isaiae 38 vers. 9. & titulo Psalmi. i . Loquut ιιι Domino verba cani ci baim Quibus ad do, ad Ephes . vers idi.& Luc. .in Cantico Dei- Ephes. s. 13parae & Zachariae , quae non sonata vocis elatio- Lue. t. ne, sed demisso communique sono prolata. Seeund1 : Quale senus cantici liis 3 anne gratulatorium, an propheticum, an inuectimini

Censeo de triplici genere noti pauea sumpsisse. De propheti eo , veis io & quenti, ubi iudieiidiam , ignem , M vermes fideli vaticinio piae dicit. De inuectilio , verss .eam sequentibus , ubi

intidhitur in All it,&sub eius typo in diuitii nominis hostes. seele istos utique , lasciuose fietos. Sed gratulatorium , victoriale ut plurimum est, quale post parias victorias de He-bilis S extiti eis nimium inciebruit. De He-bi, ik liquet ex Debora ludi c. s. vers. I. Ezechia Iugie. s. t. Isai s. vers io Babyloni et rogi victoribus pue- tiai. a. o. iis Daltiel. 3. verti 1. Habucuc. & aliis: ex Ethni Dan. s. s .cis, qui Paeanas nempe itium phale inelo, hilari gratulatione insonabant, ex quo aseulapius 'apud Aristophanein in pluto man d eius. Piu- Aseular. datus io certamine Pythio, vel Olympico . υἱ- , in dicebatur, & in triumphis Iopaan, seu Tot=Iamphe apud Athenaeum lib. i . Adi Muretum A bestilib. i 3 variar.lect. c. i i. Mut A. Quod esset solein no victoriale carmen apud A. Hebraeos, constat ex titulo psalm . . cuius variae

lectiones sunt ; quippe pro eo, quod est in Vul- vuleata. gata in eis , Symmachus habet μου in . is est, s i Heli. victoriale , Theodotio vii m M O. ad υictoriam, Thiodot. Aquila ri να . tila. id est, essιί .ri zictoria, Ha' invia ,. bucue s. vercvit. Et f. p.r .HA mea deritet me vi ire in almu eauenim: in quo loci pulverem non modi eum Neoteries exeitant, vi videris apud Ribe tam inibi , qui lictori legendum totis Ribesa.

neruis eontendit i cuius conatus enervate iam

debet si quidem collecta Biblia sie conant. Cen.

set Eu ubinus ly UELr exponendum esse de rugain. praes sito et oti , cu victolialis eantilenae magistro, qui pangendis victoriis piaesidebat apud Hebraeos. Nec desunt qui putent, in psalmis, quibus hie titulus plas 2us . non vllam celebrati

493쪽

victoriam ex armata contentione , hostiumque cruore seclicitet patiam,sed quandam in modulis pugnae imaginem indicari , eum ex muscis metris psalies canora vocum eleuatione contendunt . ut ille victor putaretur , altius creparet. Sic L,ia ex Rabbi salomon. Psalmi u cania

spisandum alteram ct e con, res e si etit In Eeclopa in eaniti allati; ira prose inm choris dicistiν altertim stipo e vix suspicor in Habacue praes-xis vorbis allusum ad hune molem; potitia si mea sententiam pro se ire liceat, ly victor acciperem pro ipsa dictione . quam canens ingeminat ; quas more aecusati ut pcnatur, ut sensus st: deducet me in psalmi; canentem , non aliam cantile utinanis hane ii Τον fictis 1 ae s diceret licio qualis insonat in scholis , ubi in suggestu elatus , qui

obtinuit cathedram, hoe elogio a discipulis conclamatur. iudicum 8. vers. 9. cum reuersias fuerosi Aor In pace nempe ei in hoc epinicium seu mihi eant et ut seu ego cantem.

Et quidem hoe serme nomine donabatur, qui patia victoria sib titulo salutabatur Impeia: Oris e Claudian. in panest. Clibiij :Haud procul e Ilo ιχιm certamine victor GII ite gramineo consuerat. Ouidius lib. a. de Ponto eleg. i. sque ita lictorem ctim malens vocis henere EMGea laudasti Ana dea; se et Iras. Nec antea quam Iinperatoris,id est, victolis nomen inderetur , quas itiumphi sententia pio. lata , iura victoris praestita. Cq sit lib. 1. Ciuit. Elam thi appella Ionem Dtice, agnovierant . fasces ac littera, lati ela o nasans. Soletranior ergo vox nonni si victoriam M triumphin clamitabat Ouid. i. Metamolph. Tti a m ptis latu aderis tim laeta triauet

vox canet.

filius lib. 1. Inque τἰeem amplea; pomista voce tν tim-phum. Tarpet3 clamant. Tibullus lib. 1.eleg. s. Ipse rexens laurum , Dino istitasia, πνιI7; Guilo I. magna voce tria se canam. En ipsi Gnit sibi vie Otiam . . Tertio petes e an canticum hoc vinctis metro. syllabis . an suxis, & absque censura numerorum a Tractant rusque ad nauseam Neoterici, an ullum Ormen in Bibliis ex me tetricis vinctilis, numerosiaque muse catena Id non abnuendum, concors auctorum si fitagium fert, de quo affatim uterque Mendora, altet supra i .Reg. ann O-tar. I 3. Num s. alter quaest. 3.expost tua in quoi libet. Quidquid si, censeo non vi eumque diff-cile metrum in canticis , qtiae ex Bibliis habemus , squidem ex temporaneo famine, subitarioque impetu de Helicone pectoris viplurimum e siluxere. Certe cothurnatus nimium &sublimis styliis est. de Poetico sonte quidem prolutus , sante Numine , α in maiora canentis attollente ingenium, vi de Moyse dixit Ambrosus praefat. in Psalmos : In maἰora ingenium arrodens sitim , qui maiora Oirum suis fuerat Hscutitus , canticum Domino cecinit triumphale. profecto quae in ipso victoliatis hilatitatis aestu tumultuaria voce strepebant, aesti e sero legibus Poeti eis illigata , nisi semper Numinis miraculum . ignisve eae testis eomptam de metri msuisse indolem ad caelatas vinculaque conten Clitie.

das, cum tamen ex promis a populi mulliti di ne eantilenas similes productas agnoscat. C-mina quid ein dicebantur, quotquot iactabat populus in victorem. Claudian. lib. stilicori. Ipse albu i horain equi. eu,rumque sequut Laurige tim si Io femti se carmine mitis. .

A pM mmui se inquit, quas promi seuo si itu,

sis tibi . si iusti Ipse triumphus amat Dedimus iam supra Plutarchum in Paulo , & Dionysum in titumpho Romuli: Carminori

ex tempo=estim compositis Ducem laudantes. ν-mina puto dicta lixe in .ictores elogia , ex ipsan et vocis origine: carmina enim a Carmenta se dicta protulit Plutarchus D i. Non crimina pluuacaymenta nomen dea tin , sed potitii camina ita appellata ab illa sunt. Cui autem carmenta dicta, prosequitur : Ra Io δει em uominis hac es: carens mente , ob ἱnA , EL, ω; Gl e t a viinoi , quibus adfatiloqua son Aiaci crim na Impellibatur. Vnde cum ab impetu laetitiae quas caelitus tacti, Mu-haque persiis elogia milites in victo te effunderent,ex temporali spiritu, caestina, nisi nimium sallimur, dicta quaeque imperatorum laudati nes. Tacitus i. annas. Hi illa ι rerum λι risu ra Prapositum toro 6 Ii m , mea talis au memoriam variatu cam O , O laualationes , ehoma Eustathius quidem auctor est, primaeuos ora tionis laxx inuentotes ea induxisse. asstrictas nodis s1llabas distendentes dili bluent eique poeta colion angulorum nexum : quod non inficet et, cuin Oratores post vates, ortos docuit me Orpheus , Musaeus . & Homerus ; Cadmus autem

Pherecides , de Hecataeus , qui postea viguere, si lutae orationis artifice, pei bibentur apua sit si bonem contra Eratio stetiem. Hinc plures, dicti Poctae , qui solute scripserunt , ut Apuleius de

alii apud Lilium Glialdum lib. i. de Poetica bi- Canda

nota a. min. Lucianus a petitis Aristophanes soluta oratione nuncupatur, sevi apud Graecos fossiliaeus,& Terptandux Rhodius soluto stylo exarauis te poemata perhibentur. Ergo numer sa , purpurisque tincta, de distincta figulis, vocumque spi iam emis imbuta oratio poesm sapit, licet Poeticis set culis, schomatibusque non adstricta. Est igit ut poesis & earmen hoe noster He- t. x anae canti eum quidquid si de numero , fibulaque voeum eum in eo laureatae dictiones , incitantiusque s onorae , nodos; sque intertextae sciatentiis grandiloquam & pharatam linguam demonstrent, vi in uniuscuiusque commentario patenet. Obseuritatem etenim patit et M dulcedinem praeserunt quas ex tripode, & de caelesti . plusquamque salidi eo flamine , ut poΩset dicere Hero is nostra, quod ille 3. de Ponto et Hya Dei isae est. D/u, es in pedari. n. Da. sic ouis. Manilius lib. i. si, it. Carmen descendisse eratio: Manil & apud Rhodigin lib. V. cap. i. Poetae lauream Apollinis virgam tenentes , argumentia diuini tatis , canebant; non alia nempe ratione, ni si quia Diuorum lingua disset lis , tortuosa, alteriusque characteris putabatur. Vnde Homerias Hoquaedam nomina humana Leit,quaedam diuina, vi iluuium Xanthum a Diis vocati ait , ab hominibus Scamariamum ; auis quae ab hominibias

Rhodi

494쪽

Cap. XVI. Veri.

i': ina mihi ιο 1. Quidni carmen ilixerim Iu-

si iliae catillatim , s Deo numine detornatur 3 Mais litis Rei titi, lib. V epist. S; sermo DA. tim. Os tu, oractiloam earmen es atque Hippocratesq-ondam D/m 63 hubIttis ,&c. Hinc bene Vala Dius supra datus vetiit i Exors. H3 Iti ΑΓ h e carnem alti M. ium: si quidem quot verbis,tot tonimus crepat,tot sulminibus ardet,tot ac uidisse iit , ubique fulgurat, ubique neruos habet di lacertos. Qualia quaestio sit, in cuius deuotamentum canticum hoc canitur satis si ex textu ipso :Tknc e radiis e rictim h/e Domino. Sedulo adiectum Domino , ne alteri ἰ. putaretur illatum Epiti ieiuni hoe victoli quidum debebatur, qua- . ii ter in tiu Impl.is percrebruit, in quibus tibicines es eiis aloedi, de quo Pomponius Laetias in epit. Rotii. liastoriae. Erphne ludii ha tibimet P.Lana reeineret lino quia neminea manus domitii eo ad fibulata lae cito,&ex traduce virtutis. calessi animata virore ceruicem Holofertiis ex cidit , satius duxit scemina prudens,victori Deo totum canticum deuouere , rata sibi ut instru mento , quasi ex repercussione, risuxuque laudis non palum iesultate piae conis ; vi quae s mulopitulante Domino, manumque diarante,victo iariam obtinuit sinus eum eo victorialis eat mi

. nis facto epinicio bearetnr.Vnde dis ei te se syllabas nexuit, ut eisdem petiodis cum Domino iungeretur in cantico , quae in sacinore iuncta sui i. sic se ipsam nominat: se ut alibi ἡiximus,

in Io tiiumphi, Imperatotum nomina pro ccii inane laudationis esse tri: veis. . insta : Dominis omnipotens noctiis etim , ct tra Issit etim in mantia

famina. Et statim veri r . Itiatis. Aia Mera i inst cis eis; suae A suIt eum. Equidem mira concinnitate in varias se vetiit sortinas ludith a. ipsa vicit, ipsa canit, bellique Pi inceps de chori soluit e gumire suavem eantilenam, quae guit ut inimi ei dii luit, ane sibi aliogantes spiritus sumat, Deo victori concinit carmen, in quo bis victolem se praebet; quippe,

ut iam vidimus, victor dicebatur chori Praepositus. Genebrat Aus in psaJm. Vine rem HAM; appellarii archim etim, ter positim, cor phaetim, placeMI. era, ctiitis est canenai peritἰu careros diu-cere. In se itaque colligit Heloina haec duo, quae in aliquibus titillis Pialmorum litem interpretibus ni ouent. ex voce Hebraea nue auri , quod

solet exponi υ Zori, cita tamen de possit signi scate prapositim et L Verum Iudith a victoli Deo plenum spiritiini, victorial όque melos re choris dedicat largitate. eonstens nullam sibi portionem in triumpho deberi quae tantum diuitiis spiritibus obediuit, & eaelestibus impulsibus agitata, secundos peregit euentus. Vnde in Graeeo est έξ. ἔγ-i, quod licet sinplieitet soleat reddi si nem , nec careat ingenio, vi pote quae ut diximus, id elicanticum hoe intonuit, ut Numini victori destitet, nihilque tibi arriperet de celebris prodidis fortuna , fassa totum Dei fuisse, quod se itum suti;

tamen εξο λίsησιι non vicumque , si originem vocis conscieres , nugam consessionem , sed cum publica celebritate de laude significat.

karionibus Damiis, ct nomis, uo Uadnitim Acam. Vides 3 Consessio pei psalmum est, celebi eque ea men . Ex quo Cenebi ardus constetur D/om Dauia latres mea per fios psalmos, quἰ ab eu -- IIIIose canun vir. Hinc εξιμ, ο, stes solet senificare grat Ias aro.Matth. io. Eoo, o Quis ira rea iquod vulgata fert: confiteri ι; bipatri: & signineat, gratias tibi ago, te praedico, intonoque laudes. Ex hac acceptione meditor, altare, iii quo saetis elum laudis , & diuinorum memorabilium in moria & compendium , corpus nem re Dominicum, celebrat ut, 1 maioribu, nostris confessonem esse vocatum. Leo Papa IV. Co, Do. sionem altari, taburu ex argento paratu au arvi. qtium deeria proaticis. scio eam partem conse Diionem vocati, ubi sub altati, Martyrum reliquiae quiescunt. Seg qudd Martyres conse librum titulo censereni ut , ut constat ex Eusebio eui v lib. s. Ecclesiasticae histolia cap. i7. & aliis , ere nimium est consessionem accipi pro publiea Numinis eelebritate quam sauguineo vulneium testimonio Mait, tins inelyti personabant. Licet de ultoque significatur plura hie parti- ra cipet ἐξομολέγκαι, magis puto pro gratiarum actione seu gratulatorio carmine exponendum: in quo signineatu etiam apud nos consesse , s quidem argentea donalia, quae ob gratitudinetia Sanctis suspendebantur . consessiones dictae. . Anastasiis : Felis eo us nem Eeati Laar ni, 4parat Marsias ea ingento. Hie fgniseatus repti id conuenit huie ludithae cantico , quo spiritalesaudium eructante corde prosunditur, nec abii iii tu corporalis vocis discordat accentus; psallere iatilem spirἰttiaditer, inquit s. Thomas in s Th. Psalm. s. si denuo grarias uere Deo,coris,ore, O veribub. Quin ideo gratiarum actio dicitur, ut gutture personante mens tota seratur in Deum , quae lapidissima indoles orationis est, incitatius in superos agitatae, cuius paIs gratia rum actio solet haberi. Sic canticum Annae 2.

Reg. nuncupatur Oratio.

Quinto quati potest : an eanti eum foe Uiu- 3 3. tum fidibus,in consenumque organi obsequium suetit adiit inctum &quo vocis tenore crepuerit 3 Prosecth tritum discrimen est, quod pecuagatur in t et Psalmum & Canticum , de quo Hilarius , Euit, Finius , de alij apud sh et logum Hilar.

de rellaione l. . cap. 1. videlicet,quod canticum melos iit oris otia me manui Psalmus sit carmen, quod instrumento comitante, harmoni eo sonat accentu. Passim virumque inuenies in acceptione promiscua : verum hie procul est dubii sciam utroque nomine carinen hoc nuncii petur, squidem inna vers 1. quod nune extiti cum dicitur, psalmus vocatur. Ego quidem iudicia can- iticum genus esse ad musicam vocem , nudam tamen se absque alleuius patrocinio inlitumenti, de ad vocem modulatam, cui percussae chordae in aequales modulos aecinunt: de vi in aliis speciebus altera nomen generis mutuatur , secantieum species est sub cantici genetis uniuersalitate. v x quo psalmus canticum est, On vel de contra : quod nulli bi clatius, quam hac , ob si matur i, quippe quod generaliori voce cantliacum, in veri is, quae enodamus, vocatur, postea quia tympana, cymbalique adiunguntur, nuneupat ut merit δ psalmus. Nee ide S quidem appellauelim hoc canticum psalmi. nec psalmum eantici: si sequamur Milatium se gestilentem proloso in psum. Cantiatim, inquit, psalmis.

495쪽

. . . .

apiat eouoniam parilibus modulis cucurrerunt hie pulsantes digiti, linguaque canentes. Magis credo , psalmum cantici vocatum , quem simul ore de inimi mentis concinerent, ut Genebrat diis voli ii in pti f. t. ad Pi lin. s . Hoe sensipi alimus catilici hie est, & qua iubi inmate .alti loqueti iisque praestat, huc utroque titulo insigniendum i quo iam & modos incisicos . de magi, de lyticis non e iis . in ii timento luitiqueaeeoidi dum sitate Lititur.

De aceenius tenore Graecus textus compendio egit, dum dixit vas o . . . Larit εώνι , quod

vertii vata lus : L nnersu pop risu maximia voce se camahla. Maximus quidem conatus voeis in octauo intenditur tono. Sic titulus Psalmis. Iae cim o pati pro oesutia i sunt enim psalmorum tituli tanquam claues ad cantici modulum piae-ieti benilum ; /Bama autem vocem in ultimum fastigium cxpendit: .ndo crediderim Psalm. .

ubi liti lux est . Ins B M ta carministri , quod di ximus ab aliis tiati, ii i t ictori , seu licto iis Hi

de Octauo tono aliqualiter clauem innuere. Quo non bscure notatur, ultimo vocis conatu vi

ctoriale calixen canendum, qualiter hie aecidisse prosei tui. Quae si tenea , obseruate non pigebit, in hae nostri cantici epigraphe , concinne omnes illiti, tituli versiones coli aerere, de expendi ; liquidem de victoli canitur, es a chori principe. seu archi musico, nempe foemina cantatricum magistra Re pi a centra a. d. in sinem, id est , in ultimum voeis excursum , quasi summa chorda cantarum suerit. Quod vi capias, cantuum accipe difforentias . ex quibus tres Musae cognitae apiid Plutarchum lib. s. sympos. q. l . Anii ui re agno si tant aso hiatis u. a e re a/monstrat;on m sua tot tauro que fixos , in L. Zi. inisan; Cotis su ι non quam n nritigi '

ut G taeea Plutarebi serunt i sane textus Graecus insta v. a. id psum habet α. da μοῦι. Et quidem magnus soniis proprius erat carminis victoriatis 1 unde elawoi dictus, ut videte est apud Livium lub. .i a triumpho Valerii Cai , NAmmianum tib ic. de Constanti . Ex quo capio

illud, quod supra didi Claudiani lil, 3. si ilicon.

Lauri seram festo emties set carmine mari: si emere enim magnum sotrare est , ut docuit Nonnius, de ex eo Sabato ad Sidonium lib. ii. epist. ii. Curatum etenim , ut ipse carminum strepor saperet classi eum militate , ac proinde voeis paritet eum lituis de tubis alte sonabant. Ammianus supra : zo m liistior, que intonante fragora

o cohorruit.

Aquilone , in multitudine soti tudinis

suae t cuius multitudo obturavit torrentes , ta equi eorum cooperuerunt ualles.

Veg. 1. Incipite Domino in tympanis, cantate Domino in cymbalis, modulamini illi Psalmum nouum, exultate,

di inuocate nomen eius.

Vos L Dominus conterens bella , Dominus nomen est illi. η pers. Qui posuit castra sua in med opopuli sui, vi eriperet nos de manu

Omnium inimicorum nostrorum

In s. s. Venit Assur ex montibus ab

Ver 1. Inr0 te Domia.. Male putant Neot tiei exordium huius cantici non ab his vobis ordiri, sed a vers. sequentie Dominu ntereus h l a. ima omnino iudico hoe esse epinicii exot-dium t quippe cum praecentot carmen, ut accineret populus , incipiebat, riimus versus incitamentum erat. 5e alaetis ad mos illos inuitatio. . Si e Moyses pro Pharaonis naufragium Exod .is. ExMis Antemtis Domino. Debbora, di Barach post e sum S si iam ,audi c. s. vers. 1. QMἰVonte ob is tu i sallito de V a i animi ι rus ad p riculώm , sene. 'dii / Domia Prima vox IneVite apprime intona uis carmiuibus conuenit, vel apud exoticos vates. The et itus ed)l. is. c Bri RUM isa vi TL, ω σε M. H. Incipite Sicelid. , Ac se

Atii Aleonis habes latissis, aut iώrgia C. Incipe. Potcto meditari Ine' i/ dictum . quoniam tantum primum hune versum concorda musa popi ius debi bat i e pete te, sicut aliis ita caditico Moy sis , postquam ille accitientibus viris totum cecinit carmen, primum versum, nec alium Maria cum sceminis eantatricibus seminauit, dicens: Ca remus Domino e gloriose enῖm m. In cunia est, equum se issi. , , eis deiecit in mare. Nec placet,

quod ibi Lippomanus contendit . integium lcgrino tepetitisse Mariam ; politi, ad hacteo C tetano , S aliis , qui initium illi tantummoὀδpraestant. Ineiphe. Tanquam Princeps chori,& Arehi- in si ea non solii in Deminas, sed de vitos prouocat ad cavendum. Fidicines enim de cantocis apud Hebraeos triumphalibus cat minibus in ei tuti erant, ut liquet Esdrae i. vers. 63. Moi fas Inda . , ait Lippomanus Exodi is . Insis Misa

quid nisi in Dostino Paeana , de praeconium ab ore suar. Nec verba incitatiora , alacriorique compingi potuerunt. Colare, modulamin; inae .l- tate inuocare. stylum omnino sumpst ex Moy is, cantico , tum quoniam sinitis omnino victolici, Itum quoniam Achior hune lignate triumphum ad Deum Hebraeorum. celebrandum , Holoferni proposuit supia cap. s. x eis. ia. tum qu niam in oratione ad Domitium hoc praeeipu3 euoluit ludii ha supra cap.9.verss. Respic/ castrans torum nune , sicut tunc castra PQ priori.

id est, ut scholiat vatablus, numerose canite, vspto ac numeroso concentu. Cur psalmus nouus dieatur . solet hie disquiti. Bene video

posse accipi pio si mo . stabili . & a posthum is

saeculis repetendo , sicut ali s Lucae 11. His es Las nonum tota nitim: seu pio inaudito, Dondum-

496쪽

Mamert.

que in carminum sillabo . hymnorumque psalmographia compotito: si quidem cantae tim hoc

iovi a materia, ium ab artifice vi, mitti est, aes tot inle autes pellacete debeat noti Hatis amantes , sicut dixit Plinius lib. s. epist. 8. Auro ha minum notitiare talaritur. Et Claudianus Mamert. li L. i. cap i. Mortuitam mos es, noni operi agni

tione p ilici. Sed ilici per nonum exponerem , id est , ina-gnuin ι quippe magnitudo diuini nomini, , exercituumque Imperatoris in illo altiloque ce sebiatur. Quare postea veis i s. postquani dixit:

D mntim notitim cantemus Deo nostro, staturi no uitatem exponit pro magnitudine. granditate AAna; Domine ni agnis es iis, O praeclartis in iis rure itia , Er qtiemsuperare nemo ρου, . Sic illud

eclog ι Ipse facit noua carmina,exponit Seruiu, id es , magna es mirandis. inde in Herodiatio

quo significatu ii aeneid. IEi membra noti tisiciis formia ne torpor. Adi Gulielmuin Fornelium itinotis ad Calliodor. ubi contendit noωam idem quod magnum. Quod huius cantici instituto maxime quadrat, utpote ad cantica Moysis motadultim coposite cantem a Da in s gloria e enim

ma in scalis es e ubi ex origine Ficbrat ea apud Lips omanum : suoniam magni ἡ, siti magnis. cattine , ι i magni cando magnis alvi, est, tu .s,ma rum,ct fortem, frenuum se esse ostenci . bed quom am hoc attributum pluribus psalinis adscribitur, ut videre licet Psalm. ι a. veles.&Psalm. 39..erci . Crediderim c se ait tabulum boni eat tititiis, melodaeque musicae. Athenaeus lib. i. Latia ι γ dartis vi ra quidem testis , o

fores notiorum eamdium. Horatius I.carni. Ode

ac. I e fa ., notiti hanc L bis sacrine pie ira. Nili, ut supi animaduertunus, tolum populus initium Cantici tepetere iubeatur. tela praecinente Iudith a i sicut annus nouus initium anni dieitur. Ouidius: Die age frigoribat quare notitis imipis annus. vers. 3. Dominus conterens pecti , Domisti,nomo est ali. Dixerat in elapso hemistichio e Di Maie n,men eius: ideo stati ita adiicit nomen. Considera quam compari ilito rubique ludii haolsa suerat conspersa cinere , squalidisque vestita orationem suam ad Dominum supra cap.9. vers. 1. Domine Deas,re vel sto. Et nesiunt quia tu es Deus nos γ.qti; contem bellia ab initio. D. Mintis non es t i.Et in exordio colloquii ad Ho-l sernem cap. t i. v. . Persei am rem faciat Doui nus tectim. Ergo nunc resumit filum, ut inde gla-tulatorium carmen Ordiatur,quo preces inceperat. Haee sermὸ verba enodata iam manent supra cap. 9. vers i O. Fuit in triumphalibus cantieis usitatum, ab sttenua vi Eholis Dei sortitudine excellentius Paeana contexere. Vnde Moyses Exod. i s. Dominus quasi vis pugnator , omnipotens nomen eius , ubi di eunt Hebraei illud non esse nomen aliud a Ieoua, sed esse idem nomen per syncopem constans ex prima & vltima littera I eoua, signis eat όque sontem esisendi. Sie Habae. 3. vers is. Deus Dominus fortistivi mea. Et statim. Deaucti m. OEIιν in psalmis e retem. Rusinus in Psalm. r. cuat Iuditham dicentem e Deus conιeret ossa placentiam hominibu nescio ubi ; nisi vetii eulum hune iungat cum vers. al. Dabis Ignem est vermes in carnes eorum , nempe ipsemet, qui Dunc come

retis bella dicitur. Vet . . Qui passe easyra fisa in m Ao p piau ar. 67. Non sacile est, licet illud tu i , Neoteriei praetetierint . ut quid liaee verba luditha interserit ; siqui dein nullam militiam caelestem coli spectabilem in medio populi viderat, qualis

apparuit a Machab .cap. s. ontigit pιν uniuersam 1 Maeliab. s. Dierosolymo, is riti itarem liueri diib, qtia aragia a per aera equites disti'entes, O ha Zis quasi cohorteι armatos , ct cursus equortim peror An/m auso, , cte. De quibυs speraris losephus lib. . antiquit. cap. ra. AnIe sit, oc- roseth. Osum iis sint pὸν inane ferri curitis totis re gioni , , O armata, acies tranantes nubila.

An castra Dei hie censenda sunt ipsin et Assyriorum castra, quae ad probandam sortitudinem , sdueiam , & patientiam Hebraeorum Deus in elati permisi ὶ san E qu Ad eastra Dei lo-leant accipi pio Chaldaeis , A si1riis de AEgyptiis, quae supernus piovocat imperator , ut vel minentur peceatoribus exitium , vel in sensitos confodiant , ut constat ex istiae r. isai m. s. vers. 13. de clarius Ioelis a. vers ii. Quia Miasa iovi. .i . sim nimti cui 3ra etai , quia fortia , cst 1 cientia verbum eius. vel ira huic expositioni obsitit , ratio, quae hie statim adiicitur : I

An eastra Domini exercituum pugnaces αstrenuae Angelotum cohortes censendae sunt γMilitatibus quidem characteribus, Angelorum solet inelyta multitudo signari: unde Angelictis chorus nuncupatur: apud Naum cap. 1 Clypo, Naum a. fortiam ignitus ι apud Lucam 1. Militia ciae Au , exercitus 1, Zachatiae s. vers. 8. Cisokmdas. λ 'mum meam ex his, qtii militant mihi: de signatἡ castra Dei An eli nuncupatur Genesis si . Fuertini qtie eἱ obtilam Angei; Dei, quos cum ιi- Gen. 31. t.

Angelis agit Iudith a , quos castra Dei nuncupat Duo dicerem. Primuin , allusile forsitati ad a 3. Angelum. cuius munimen castimque antea ce lebrauerat protectionem supra cap. 13. vel sto. 33. IIoata; mὰ Aes L, ct hinc euntem, di ni eo n- Mor tem . O inde huc reuertentem, de quo quis suerit, plura nos supra, alium a custode Angelo censebamus,visumque ab Heloide ut satis coniecturarum duximus. Nee Angelus custos poterit ab opitulatione desistere , sed utroque cae- .lestis exercitus milite adium fuit de Ailhilo iumphalangibus. Quidni quasi gemina castra putentur, pro duabus militum legionibus 3 Si eadnotauit Caietanus, qu5d ubi Gen. 31. Anse- caletan. lotum praesidia, castra Dei appellauit laeob iubnomine mana m . seu ut alis legunt me haraaim, signiscati castia noti quotcumque,sed duo dumtaxat, tanquam duas, inquit, legiones militum viderit lacob ad pugnandam pio eo. Alterum est, cauia Dei in medio populi ae- a

cipi poste de Angelis, qui in Ierosolymitano

templo stationes militares agebam pro tutandis saetis. Sane Hebraeis alte insedit. in templi adytis, supremaque portione , quae Sancta san- Porum appellabatur, indefessas excubias Angelum tininanitus extentum egisse, cuius luminis impetu ne Ponti seis oculi caligarent, punie ea nebula serebatur iniecta , de quo consule Abu- Abulis lensem in Exodo cap. et 3.quaesi. ii .in aliis templi partibus Angelorum exercitum stetisse, illa vox suadet, quae audita est, ilagitiis temerato loco, Meremur

497쪽

Cenebrata.

Litteratis Commentari US.

Mῖgramus Alae. Cur autem in medio populi sui hie Dei casti a collocata dicamur , aderit non inesta responsor Ierusalem , ac proinde tem plum ei iri haberi a rei itis illius religionis tanquam medium de umbilicum te ire sanctae. Quod si putilus stius uniuerso icrraru orbe aeci pratur medium Obtinc re locum tetiae habita bili, . ludaea censetur. Vnde David piatio. τ 3. v. i operaim es salutem in messio terra. Ause ulta Cenebrat dum : Ddaa es terra habitabilia M. Atim , it eam Deus i circo elegis vi eatin, qtia se ea vestiti orbti caris salutem in omnes ιν s κδε- teret. Quod autem in umbilico teria subsistat, ite indidem probat intentatis Di id ni libra. Ἱἰ, per mare Mediterraneum. Septemrionales mi id una ibtis peν idem mare excurrens dis Me aues uot Lm paltissim , ch per mare sentim in auiasi Am protinis; Dise desienciens. Vet1.1. Venit Asor ex montibus ab oti lone. Pompa tiiumphalis pcgmatis Praecipue A sciculis orirabatur, in quibus quidquid scitum ciat in bello , quinina, montes , gentium iubactatum tituli in c te leu argento suis iam uibus numeris, leu sen: cillo currente. icu in scindιnte stylo apparebat ex ricitum. Tr. ciat late Buten serus,de triumpho cap. 16. probatque ex Appiatio in triumpho Seipionis, Zonata in Camillo, Silio lib. i . de aliis bat sit Appiani vel ba te scr

Ne quid tuo itium pilo cliticeret, , υ ciculum , metricaque pcgmata, et ii Lian Ocialis, auribiis Iudith ripi intitat, canticum ne nare , in quo quidquid guli uni , ad lineant usque teligiose depingit, in alii Oque scrimonis, tanquam me. liore ebore , citioque , ut in saecula perennci,

exculpit. Nee aliquid de bellici, momentis obhvionis teticbris denigrauit, sed historiam laureato il3lo, cothurn uoque scde pioi equitur. incipit: V nis Assuri Suidas in vel bo , ν is a Feretilia, inquit, etim imas nati. RQtim, ct tilacra quadam e quoniam u uicti Rosc, in ieii piis nominibus caelati seiebant ut ita pompa. Quin ipsa prouincia, seu legio Acbellata. Sit. lib. i . . f.x ι Ia. iincidis Ca thago ad saera palmas Ibat. 2 esstiri ora iam lenis Ibere. Assur igitur in vocalis Riculi sali igio tanquam deuictam catenatamque regionem prudens sce mina pingit. Venis Assar. Eniphaticum quidem dicendi genus: non Ailhilus, s d Assiit inquit, ut Omnem gentem, lateque patentem regionem viro vocabulo repraeuiuei: Assur enim in Bibliis pio omni Assyriorum litipe aecipitur. Multu hie Poetici flaminis tum quia vetitatem ipsam clarostylo defetibit: nam eum Holofernes ex Nititue suit ad domandum orientem progressus aediscatorem Ninive pro ei uitatis gente produxit. Cencs. o. vers. ii. De terea ilia Ur is, s A r,cta A eati; nitiem , O plateas e vir tum quia in Holoferne & virtus seeundi Nabuchodtino iaris , de auspicia tan itiam in imperatore exeici tu, res debant . vi ipia dixerat lupi a cap. in . v. s. nu;t enim Aa choAn ν R/x ι - . sir et Alazistim et .. , qua es A te. Tum quia nomen Acs ut pinnus N. achodonosor noscebat ut , qui Hebraeorum mastix suit, de quamuis ex natali

liis Chaldaeis consolidato Asyriorum imperio, se nuncupabatur. Tum vel maxime quoniam victolia haee adsona nimium AEgyptii Phataotiis cladi censuasuit a ludi ilia , ut pluries notauimus. Assur autem de troque R ge , AEgyptiorum nempe de Ais totum ob simile iii Hebraeos iugum iam diu solebat i is iii, Isaiae si vers. . In P pinmdefendii populi, mitia Inp,incipio , e, alfque iba ea a ea vi ni itis es eam. Quin Loe nomen pro Oinnabus teri ibile, attox , graudqua

habebat ui H tuae is , quippe Aii, iii suiuuna

Marii, habcbant ut, betio nati , innutrita victo- miti,, & e, omnibus armatae cavi tatis pestibus , quasi in virum eonditi venenum. Vnde Assur Evirga furoris Domini nuneupatur , Isaiae io. v. 3, 1.

Ex quo quicumque soriis. bellique potens , dc a congesto milite e sterus, hoc iitulo quasi ex pro- ιue ibi a sui oti, ab Hebraeis habebatut ; scut ab a palla, gentibus Achilles,iuxta illud Maronius det . ha uino : alias Latio iam parius Achiilei. Cui stropi causa plures ex Patii bus apud Leonem de stropi causa plures ex Partibus apud Leonem ceCallio Isaiae io. veis . V. Assur virga μυ-rti mei, de Romano Imperatore exponunt. si cut cap. .& s Isaiae . indidem hae e eadem verba in B blii, plurie, repetuntur a vin t Asar, ad insutiles barbatorum phalanges perfuso ratiore exprimendas. Psalm 8 . .eii. 4 E enim inseviris p . aris cum . . Michaeas γ. vel ci i. Vsque ad re te-ni ι A r. Numei. 1 . vel sci i. Robustum 'Maem es habiιacti tim itium c ei si in I ira postier α.

tecta post illa : piniti ea ura sua in mea a ρι .usui, quae innuimus praecedenti verseulo , russe accipi de ipsi mei cassii, Ali1tiorum quae Dei dicuntur, utpote virga Dioris sui ad flagellin- dos quidem Hebratos, lacia quidem carni scis more, sed paedagogi, qui flagellis puellum niti-tiir reducere ad frugem. Isai. g. veis r. de aliut saepe. l . . V nis A r .ae mantiba, ab 'hilone is misi- irtia ne fortitudini. D. In quacumque syllaba

horror ingens , vibrat sque si totis iacula exara gerantur. E montibus venisse ait, tum quia vere e montibus, supia cap. 3. vers. . T cd si ἀι e moni tis cum quiribus in lirtute maena , obtinnit omnem Atiitatem , cst omnem habi ab eo teriam. Tum quia seritiae duraque gentes cx quercubus di ilicibus prognatae dieuntur. St

gentes.

Quare Plato mites legibusque emollitas doeens rivi debere esse Respublicas, dii it lib. 8. Politic. An existimus e quercu avis e perrasini R I publieas' Hine Heroes, qui belligeti, gigantaeoque more potentes , montibus adsimilant ut apud Poetam v et

Quantus Athos , aut quamus Eoae, avi ipsa

Vertice se attollans pater Ap. nus au ati Ab Aquilone vetiiste dieitur, tum quia vete ab Aquilone 3 nam A is, tia de Persi, Palest ira elegioni ad Aquilonem sunt: tum quia huic te ueto vento , frigoris de violentiae datur primatus : tum quia Aquilo belli in se gestat estigiem, montes deuoraris, virgulta exurens, sistens sit inua a , & quasi lorica indutus in omnem se clauem

498쪽

Cap. XVI. vers si

deiem . plura in illis de Mariis petitia quippe

de sonitu, eat utra , Asa Flu rimet ea re dicitur a Poeta . Georg de Varro: consonant vehementer, proin G, ut milito faciunt , cum castra restient.

Sed quia apes odisse bella di, it Dio Chr)s

iter. flua f, .n e consuit e de quo Cl udianus de s. Consulatu Hon otii, lieti seiam id non , .

ctius hyperbolem esse , vel alluit otia: ira ficti ad exercitum Xerxi , qui copias asciis in Graeciam ex liccauille dici tui amnes ab Herodoto lib. . dii iiii ino lib. i. sed qui aliam chio notoxicam ducimus , nempe Nilne hodonosolem hie Cam-briem esse, plaetium hoc respuimus. Nec qua dem sypei bolem victi inque satemur, cum de Assyriorum exercitibus haec set me a te titur su-Prail. i. .vereis postquam Ast a rapi compara-Dit: o finient, itiquit, Syre)ti Gent omnι, iuna remisim vallium . ct in cauernis per Fiam. Et e. s. vcti . . Ecce Dom nus a tieera stiper eo aqua situm nis f. te tri , Retem Alfriarum , Oommm gloriam et O , cst Ascend et seper omne, ri- .ios Am , cst stiet per uniuersas ripa. eius , ct se per Iuciam inundans. Ae ii diceret :. exse-eata fluetita seco eoneuleabunt vestigio, es pro mollibus a tinium undis, succedent A ssyli irim suctus, ut sudam inundent. Anne in hoc. seretilo . videlicet rerum gestatum estgie. vlei et ut hyperbole luatilia, sevi victores in pedimatis, de sereulis suis, ut superbior videret ut triumphus, utebant ui Adnotauit enim strabo, quod victores ad res gest ri austendas,turies Op-Pida nuneupabant: ex quo sollan illud Appiani, quod stria dedi nisi M Turro Merue nitiνsimu Iaera est intim vistam. unde calcata victaque sumina immensa magnitudine pingebantur. Persus satyla s. Iam chlam aes TCtim , iam lutea gausapa captis se rue , ingente uelocis Casmia ghdnus. Quin eaptiui xt ostendetentur in triumpho,:m-ria ibiis corporibus eligebant ut , ut constat ex

N e quidem multum , quad ingemes Amy- 'Driori in mytiades liceaui stetit totientes. Non enim amnes , seu quilios, sed totiente, at cutii ut

ex fausti; quispe suminibus petentii, est aqua, et 'taeque altera soletida iudcc sit. S in lapsae si ibit diuiti labetida, libandaque suilicitur. Tot-rens autem , nulla pr sdiam a unda . vel cicitet cuilii. seneea de breuit. vii. cap. s. II ue cam seciet, celeritato temporis , ditendi velocisa e terraridum est, vertii extoronte Opido,necsemper casuro,cito

satiri Ium es. Q dare minor ubique iit. ut dixit Statius , Thebci id. -- donee erit das alto

Haee ita sint. si exhaustos exponamus tot- iit remes , velum ad id non cogunt .erba e norienim phalanguin multitudo dicitur ex see auis te torrentes , sed obturavisse , quos occludere est, repagulisque obstruere ostia a Graeco vet-bo G αι, quod ostia diei mus. Horatius a. e Pi- Horat. stol. 1. O Aram patulas impune legentibus auras. Ad lib. i. . vers 33. Obturaver 'ora Heb. 1.3j. iconum. lsa ae 3 . verisi s. Qtii obtura res saa. I Aceinit textus Glaecus a suo , quod vertit vai ablus Trirent i iistoc tis . Cuius ver- vat bubi vias est in faciis ad obstruendas scarinis

Des semiuirat, oiaque manantia et uiderii a . Reg. 3. veis. i9. homes artiartim obluriabii M. a. .l aras p. 314 vel 3. In optinurens capita sensium. 1.Pal. 1. 3. .

Sensus igitur est . tantam stille multitudinem Ais3tio iura , e que dentitudine obriguisse , ut ostia, per quae torrentes raueci fragore erum S, P batu, quasi obstructis meatibus interelude-ient. Ea quidem rapidi totientis sui ei bia est, ut nullis obicibus sium tirapetum faenet, nil lisque iustitie at impediti calcetibus. Homerus Hom e. s. durat. UTorrenis . tis te oriter ueni di par pontes:

Arna , Armenta , viri.

Sei licet cxa geratio Aia Hae multitudi is est, quod immites rebellesque si aeno totientes sile- Iet , atque intercluderet. Quin etiam potest exponi : Obiurarii torrente . . id est, torrentibus ora conclusit, & obiurauit militati exeicit iamsi agore , ne de torrentibus excusso, longe stagor audiretur : abruptae etaim aquae piaecipitcsautitasque saxis δe iri uis immixtae in ontem stag retra edunt , ut si ne de totiente dixit ru ςt, Homerus illi ad . . Silius lib. .virg. a. Anci l.

499쪽

Litteratis CommentariUS.

nis c. Dixi: se incensurum sines meos,

iuuenes naeos ocς surum gladio, infames meos dare in praedam , dc virgines in captiuitatem. Vers. 7. Dominus autem Omnipotens nocuit eum, ec tradidit cum in manus foemmae, de confodit eum.

Verss. Non enim cecidit rotens eorum iuuenibus, nee si ij Titan rc cusserunt eum , nec excelsi gigantes

cppi,suerunt se illi , sed ludith filia Merari in specie faciei Mae diuoluit

eum i

vtis . S. Diaeis se incensru suo mea . Plena est lepole heriodus illa, stilique gratia vetii ilatur. Canii ludith a , & sua vocat quaecumqtie lolius istae lis sum. fines , iuuenes , insantes , de virgines, quasi aut mala Iudaea regio in scomitia loque tetur. Quidni saliutrix populi patriaeque libertatis assertitae totam sibi te o nem cii uetit, ut in strenuam belliget .um cena irati, osa, illius iam spiritu ani aret ut 3 Imo line victoriae dieit sua , quae ab imminente clade liberauit , de de obii dentis exeieitu eripit imperio. Sed quando fines ludaeae iticei, furtim eile , mitiatus fuit Holofernes 3 Certe in saetis deuallatio qu cumque de bellum sub appellatioue igni, ex plura itur , ut adno

rati in is iuria toria. c. cap. a. num. 6 i. de con.

Iule s. stat ea iudic. I. QVea arur qnti de visis Letim, O d. Oppia, Miso rivi et Amalte h. ideo autem praecipue siles, id est . termini in ceniadendi, quoniam tota ciuitas in terminis conia. tinet ut de finibus, He quo lato diximus supiacap. 4. a num. is. Alludit integet hic veri ei lus ad metuna , item conceperam dei hiilietita in primo Holofernis aduentu . supra cap. 4.

Iudith. . e. vers. io. Ne durentur in praedam infantes ea M. oro eortim iis ditionem, O ritii ηι. e. rata exirem uiam. M. vers. 7. Domians omnipotens nacali eum. lam alii animaduerte iunt eam plo ei antiquo stylo. Aliam in noceo: cediatiuum inuenio, nem Lis . pe nocere no am. Liuius s. ab vibe . Albue ob eam rem noxam noctii vini. Ad quid eli :Dominui nuxit enm, ct trad. Si ecim in manu

in famina , er eonfoditi eum : quati prius Deus no euisset, deinde eius iugulum sceminae tradi- . didisset. An quia prius permisit oculoium sito tum laqueo tir iiii. in lalus iique pulchritu dini si haustii lioceli, igneoque aduri morbo, Deut O italus i. Aitior. eleg. i . dixit : VA m si nutili ιibi. Sed credo inore Bibliorum uel per petaoccupationem id dictum, vel abscit tἡ p . , a Domino Holofernis peihibetur percuistis, deinde modus N ii isti umentia in subiicitur. Vil noetiu etim dixeris, nam eius si peibiae nocuit ita lens non edi eicitui, non maliti, non viro , sed i belli, saeuiitiae manui, ut eum in teri Dei ei. Et eo sciis erim. Ciliti quo moenia dum An quod Deus coti detix, an quad rimna Quo a scemina t nam-vetis se silenti Har. t : Et Iriuiis Asa Momni a Pol, - - .Haee extrema iurei cibose arrogaritiae ignominia de calamitas , , tum ess pertaminae manum de strentii, , rubuitoque Duce , qui illicli ae traditus simia, ae manui fuit , vitiliter ab ipsa con iliis, turpit et cecidit de in-

roe uto pollit accipi, suggerit illud Maloniis.

Has ego Dardanio tauriri, eum es gerer, M

Ouidius s. Fastor. Herculem iuuenena nunci pauit.

AEncid. Quod piocero coit, e . Et nonnis pigamaeo , minoie Heroes hi sebantur , Olias ei ita uti l ulius Scalisei lib. a si El. xt noue iis apte cum Titanabus de gigantibus unam composuisse periossum. Quin aduersus Hol. sernem bibaeissitium Hreices piud ns faeni, Da opponit, uti te nimium Bacchi iiii Tolos. magnisque crateii bos usque ad madorem vi - tes. Athenaeus lib. t i sotti Her. i genitat culi tritatio i , tritae set , at Artara appe Iis,uηι. Ex de Hercule inibi : Goaesar Magnis. poculu , propire qMam magnitussint, plerae, ar

santibus hie distingui videntur, visi autologia si, seu laureati ii, ii vittatus ex lius. ibi gur putat setatius, utpote Titanes ante di luimina geniti', pollea si gantes , cui serui uti adriactet , si fabulis itidete liceat e aut uitae enim primum aduet x satu iam Titan . 3. tetra genitos . deinde gigantes aduersus Iovem. Cur filii Titan γ Quippe hoe nomine noti tTitanes enim non a proprio euiusque vocabulo , scd a paterno vocabantur. sed Diodoro, Diodor auctor est a Tilaea matre dictos. Potius adrideo seruio , qui inquit : Ips ire. Than cam siri, P. quos Titane, a patre appellabam m I sit 'ista ne vi Sartirnum, es Opi . Vide ex genere, Mori ex lingulati euiusque titulo nuncupat cos Marci

si genu, an quam ιιν - , Tytauia Dbri I ': Et quidem licet ii, Seripi uiis fili, seu hominum

seu animalium pro ipsi, hosti latibus de animali bus accipiantur, v stati asset E est chria deni gantibus agitur , filios nuncupati. Nomeri 1 3

Deuter ra. I .

se in Set

500쪽

Cap. XVI. vere q. 44

37. viis.

crederent M. i. Paralrpolia. io. Hi sunt Ab Aviaia Geth. Cur autem ex ludieris sabulis sacra sci mina sacrum canticum inficit Non fero qui,d Sanctius comministit ut hie , in temporis intersti tio, quo iugitha apud Persarum eastra permansit haec sol stan vocabulo superbis arrogantibusque Peliis audiisse. Diget sensus hie ; potius aditi putor Martio Delta O , qui tom. t. Adag. at . censet, in originali s)tiaco seti He-biro aliquod vobulum praetuisse , quod in sacra lingua robustissimos quosque de Gigantaeos igni hearet, quod Hietonymus vertit H* et iata a. τε Dote aptissimus iit ad id , quod in tetiaditur , signifieandum stylus. Certe cum Hieronymus transsator suerit, ludit hamque Latinὴ sonate se iit, non alius huius litis cliticus ceniasor, quam ipse st. Sie in Amos cap. s. stiando aimm AjAvirum , ct Oxiona, non debemus sequi fandi po ιartim , ridicula ac portentosa

sottassis in primitio originali habebatur pia ιν Enae , equo Enachim gigantes Hebraice di et i r erat enim v statissimum in Setiptura εἰ- LM Enae pro hominibus robustis . deformibus , magnitudin/que eorporis enormit et prae-1. stantibus, ut constat ex Numeta is . versis. Deuteron. i. vers 18 Iosue si . vers ai. & alibi saepe . Quod autem ae mmodatis lime HlIitan pro A th Anae , seu Anae; opinabile sit quoniam in his verbis per quamdam quasi apostio phem eum ipsis et Assyriis de Petiis agere videtur psaltria nostra . illos de eoelestis miraculi haurienda fide argumentose instruens 1 quibus non Enae, sed Titan no tus erat ex fabulis gentium. Quin de ipsis Ethnicis Atiae pro aliquo ex Titanibus habitus , siquidem Pausanias in Atticis apud Pi-nedam in Iob cap. 26. vets. s. num. c. perhibet, Asterii eadauet decem eubi totum sui erepet tum , putatumque situm Anactis , quem terra genuit. Nec abibit a coniecturi, , si filii Titan ille exponant ut viri ad ultionem destinati, monstiaque quoedam effeta. de saeua infligendis poenis idoneae, Titanes enim . . r etIσεως,

id est . ab ultione dicti. Quo allusile credo

Athenagoram. Ttine telDia peperit cesses Vraniones,

tias ct m anti as, cognomine dictivit. Visua cali factim istores sessi cotis. Nee absonum a synceritate Scripturae, quotquot linguis sonet, plura interseri, quae portentos s maculata figmentis apud Et Enicos iacent: prophani enim seriptores , seut de gentes Simiae Hebraeorum. se de m3 steriorum Bibliorumque mures , aliquantulum corrodentes , deglutient/sque suetunt, & quod in membranis iactis salubre, in eorum in statis stomaehis tabiseum fuit. trionstrorumque semen Profecto ex illo loco Gen.6. vers. . Gigantes amem

audientes lesentόsue. finxere stigantes a tetraeditos, duritie pro semine; surore pro patrii. seut De uestionis sabellam a Noemica puppi . mentiti sunt i de quo iustinus Mattri. apol. i. Ambros. lib. a. ep. r. 'Theodoreti de curand. TLEMA Ct dicor. 1 in h. lib. 1. Augustinus lib. is . de august. Civit. Dei cap. is. Eugubinus lib. . de petenni lugu . Philosophia cap. s. inde apud gentes figmentatos Titanes sitos nempe tetrae, & ut ego crediderim . ex Sole, qui Titan dieitur, parente progenitos : non enim gentiale solum a petit terra nisi ut radiis solatibus ad sua germina sce cundetiit. Quid non , ptophanis corrosum . corruptumque 3 sic igneos alipedes. croceumque currum Soli finxerunt, ex Eliae quidem ra. ptu , qui vetus Rit . mendacium rapientes: de quo cecinit Sedulius i s gula suam bene stilolaia prauere se Iisa efflἰCon erit Elia , merito qui ct nomine fia-

gens

V per acchmum mcite ιν littera, sol est. Ergo ut diuinam manum imbelli tener/que im strumento aduersus efferam gentem , lacerto iam , robustam , validam . & quas ; montibus nisi que genitam , vsam fuisse celebret Iudith a , neruoso quidem de arguto stylo probat , quantum prodigii fuit percutere Persam de genere quidem gigant haeo, licet non immensa proceritate eoi potis . vitiorum coli uione eoiissatum monstrum, bellatorem . Martisque fulmen , ad quem conterendum non nisi Titanes , gigantgiae agetredi auderent, quos nempe seopules a membra ob gurarent, saxeumque eor in medio pectore libiaietur. Ided enim praemisitat, quda Assur, Holofernianus nemisse exercitus ex montibus quas saxo iam deque evum horrida progenies descendetat, inquam non nisi Titania gigantisque moles valeret in petere. Sie de Titanibus Setieea iii Helia Mnης

cua eatitos thia, quia gentili lapis Num Nana fertim e Rhodope tuli, Ie praerυι M. Athos , te fria castia. Pet Iudithai NM .He suamet up surrunt , es: 'sed i A. Antea legabat ut 1 Imposuerant se illi. Benenectuntur Titanes cum gigantibus,quas Aistinctum, sed simile. En idem nexus apud Senecam in Hercule Oetaeo actu . cupit extνὸmtim ira illam Vasta pressus more gigantum , Αι montiferam Thania pati. Di diei sti e , Seneca quid si Ggantes impose runt se illi, nempe quod gigantibus non opus est arma vibrat est qu)d se super hominem imponant,ut mole premant. Quae vox in originali Hebraico seu fritaeo pro pigantibus suetit hie,

latet: quaecumque suetit,haee verba absque negotio exponuntur. Possumus is editati fuisse verbum em- , de quo Deuter n. i. io. inutii. o. Emim primi scierum habitatores etas, populus m Inuiadi valla ι, ὸxcelsis i quippe hic idem attributum erit suamH.Si ne : et it sensus Non se illi imposuerunt, nempe oculis eius, ut eno mia spectra obiecti ad lethalem terio te in incutiendum ; quippe R. Mardo e hia strabit Emi gigantem dici, quia tremere faciat viare es eum, propter magnitudinem formationi. illim naturalem.

SEARCH

MENU NAVIGATION