In Hugonis Grotii jus belli et pacis, ad illustrissimum baronem Boineburgium commentatio Jo. Henrici Boecleri. Cum praefatione Jo. Schilteri

211쪽

26 ΙηLI B. I. CA . I. Ut ejus pars sit. Ad solam enim summam potestatem referri que dubixaverit qui piam, dc. destriptio Grotii satis ostendit. . Cui Dominium eminens est, quod Cilitas h bet in cirri, ct res Cipium ad usum pabuc m. Exercendu'sci Ret utilitatis publicae caussa, ut jam dictum est & ut compensatio sat er, cui ex h/c e ussa, aliquid abest,ex communi; si

feri potest, sicuti alibi suppleti In Rςgnq igi

tur Regis , in Aristocratia optimatium , in populari Republica , postuli, in mixto statu pro mixti is Rrmula, a d suminam fem per dc ubiqli potestatem, quam vel irai, VEL plures divisim habent, hoc jus residebit. Ad

ea autem iura, quae unam Respublicae partem spectant, in quo genere sunt, bellum, foedera, judicia, Magis ratus, & similia, non posta re ferri Eminens Dominium , res ipsa docet in materia latius patente. Quod si ad ferenda-gum: legum potestatern oculos retuleris x quai multa veteres praesertim complecti & con- eludere solent, quaeque ex sua indole per i rum Reipublicae corpur late pertinet, non absurda sane figura utetur, qui dixerit 3 Supre mam potestatem tali in eastat singulorum bonis civium legem dicere 3 ut exempli ergo ita loquamur e acturate tamen laquendo hic actus non oceu pabitur in serenda lege civili, sed exercebit jus ipsi potestati nomotheticaexquaeuum, re ab ipsa natura imperio consti tuendo attributum. Suffraganturque haci nus Gratia, qui inter Jura Majestatis, seorsum

212쪽

potestatem in possessiones O bona stri Ioram, nunmerant. Quod βc Arnissus in opere hujus De I. Ma- argumenti fecit. . Ea enim putestate, parumjςst accurate plerumque explicata, sicut dominium 'eminens non expleri , ita partem ejus indubi constitui, arbitratur Gratius. Quem forte reri ctius aliquis opinetur facturum fuisse, si d minium eminens ad possessiones de bona tantum civium retulisset e gloriam nihilominu rei explanatius traditae meriturus. Verum, ut ad personas quoque, & alia jura ciuium pro duceret, magna em ratio permovere potuit cum videret, quaedam hujus generis aliis se

mi imperii juribus, neque tacte neque subi liter tribui posse ; S minus philosopho di

gnum judicaret, imperii voce communiter. defungi, ubi de partibus imperii in proprias. appellationes discretis quaestio est. Sicut facti', lasse alios haud profecto paucos satis constat. A quibus si tu quaeras quo jure dicant ista fieri, quae Grotius jure eminentis dominii definit ; respondebunt utique jure & vigore sum-.

mi imperii. Neque cum omnia conquireret, aliud, quod diceret, habuit Clarissimus Feld in Grotinus, quam hoc : civem omnIa Reipublica deben- , rem etiam adigi a Magistratu cita cum vulgo

de summa potestate, sive imperio loquitur rempore necessit aris posse , ut suum oscium faciat ;nes Propterea nece se esse , aliquod dominium supereminens singere. At vero Rex, saepe legem; milites saepe invitos conscribit λsaepe invitos constituit: tributa F mVIAE invitis fert magistratus

213쪽

38 IN LIE. I. CAT Linvitis Spe indies , atque in his omnibus, ut

officium civitati debitum faciant. cives adigit; idque non necessitatis tantum tempore,

quae seorsum suo jure censetur, sed in perpetua & ordinaria administratione Reipublicae Platonis enim Rempublicam manet illa felieitas , ubi plerique sponte, ac suopte ingenio officium facient I neque tamen propterea, quod sim m i, Restas hoc facit, nihil opus est: exprimere, quae pars summae potestatis , de constitueritibus eam, in illo vel isto genereve setur. Res tota interitu h cubilibus suis in hunc modum evolvenda est Summa potestas civitatem, & in ea, personas, reS ac jura, actiones', moderatur, eo ordine ac dispositi ne, quam natura ipsa ad finem publicae felicitatis obtinendum haeuiente praescripsit. In quo ordine ita vel maxime est naturale in onerosis, ne qua pars ultra modum partis oneretur, sed civium quisque pro virili toleret, iura civitatis usus postulat. Verum , ut est Varia rerum civilium & saepe anceps conditio. - . si tum mae porestatis provisio ad finem illum . superiorem via ordinaria explicari morali

mestimatione nequit, tum natura ipsa non re-phgnat, quin fines in seriores superiori, quem summa potestas omittere non potest, obtemperent concedantque, non in infinitum tamen. Atoue ita personis, rebus, actionibus civium s et contingit uti summam potestatem , intra Artos tamen similes . sicut iis uti , alias nec

moiit, nec juris socialis ac aequabilis esset.

214쪽

DE DOMINIO EMINENTE. is Sive quis hoc velit δλυόν τι πολίlὲκ ν sve τιμι μὲν imitatione Philosophi, appellare. Quod sicut in aliis rebus , ita in summae potestatis jure explicando, natura in subsidium sui operis commenta videtur. Cujus & haec industria est, ut in viam reducere, quicquid aliunde petitum est , & sarcire ac instauxare ordinem semel decretum contendat. Id quod in civili

ae morum genere, non minus quam in cetera

rerum universitate, apparet ; quodque alibrvis insita & innata , hoc in sociali vita recta ratio, perpetuo naturalis ordinis conservandi studio, machinatur. Hinc probo intelligitur,' ut/litatem publicam, quae stabsidiaria ope Do-- seminit eminentis explieatur, non illud signifieare, quod ad pleraque omnia civilia instituta pertinet : quid enim est, vel jure, vel more

civili introductum k quin utilitati publicaesei vire & dicatur & putetur sed exquisitiori loquendi genere , ad necessitatis imperiosas

rationes adstringi, sicut necessitas morali definitione ad finem consequendum , cit'

sucum & cavillationem , dirigitur. Multi erroris & infiniti flagitii fons est in republica,

arctitectonicis istis , ut sc vocemus, appellationibus, res vel parvas, vel pravas praescribere. At Dominii Eminentis usum, magna reelara voce invoeabit publicae salutis expediendae ratio: neque ultra, quim opus est, producendum ; & correctione ac compensatione totius civitatis viribus facienda temperandum. Igitur ad jus Dominii Eminentis ex

215쪽

να FIN LIB. I. CAP. I. plicandum, non opus est jura si ci adhibere. v.Amisde .ut de patrimonio imperantium disserere. Har. Maiest. bene illa suum in Republica ordinem, sed loco i. - distincto: qui cum hac materia confundi non debet. Atque, si licet in transitu haec annotare, naturaliter debentur imperantibus, ut exempli gratia, Regibus stipendia: unde, Reipubliacae regendae intenti suam fortunam honeste iustineant. Quae nisi cives sponte conferant , exigi ab iis polle nemo dubitaverit, non quidem jure Eminentis Dominii, sed alio sum nil imperii nomine , quod ad tributa & exactiones merito reducitur. Ea origo prima patrimonio & fisco Principis. Nςque huc pertinet, ut a nonnullis quidem acti tur, illa disputaritio e an omnia snt Imperatoris φ Quasi vero vel eadem sit in hunc diem Imperatorum omnium potestas, eadem Imperii forma, vel ad anguristias unius exempli, nec bene plerumque eX. plicati, ipsa philosophia de juribus majestatis redigi debeat ; quae omni civitati perfectae, sive Reipublicae , dc semper competunt. Ita que & Eminens dominium, si ulli, omni

utique Reipublicae convenit. In Imperio aut 'nostro Germanico, non nisi toti Imperio,

id est. Imperatori Mordinibus tribui posse, illustri exempla postea noscitare licebit. --mmum autem Umpersitatis , non esse hujus

Ioci , per se intelligi existimo. In Eminentimim Dominio quaeritur, non, quid summa: putestati liceat, in ea, quae sunt universi-tis; sed tu ga,quae m universitate fingulis,ut singu

216쪽

DE DOMINIO EMINENTE. fg,

Iis partibus universitatis debentur vel assi gnantur. Nisi quod distinctius licet ista pro

ponere. Universiras vel totam civitatem notat 3:α tum penes quem , aut penes quos est suminma potestas fi refert aut referunt quasi pers Inam universitatis ; atque ita non quaeritur, quid per Eminens Dominium , civitati sive universiitati in se, ut est totum, liceat: vel imitelliguntur umrestatis voce, collegia, societa lea, corpora alia, quae sunt civitatis & majo :ris universitatis partes , ubi universitates Uu modi , quantum . ad quaestionem . Dominii tminentis , singulorum rationem induunt neque ingrediuntur amplius disputationem de dominio universitatis, quomodo huc afferebatur. Non contendemus cum illis, qui ad vid.Arnichunc locum explicandum , Dominiam Furisdictu . protulerunt, squod pro tota summa 'ες.

potestate civili sepius sumi, ante dictum est: quamquam & angustiore sensu adstringitur

di copiosius conjunctis protectionis, juris tr ms, administrationis vocabulis interpretati sunt. Si tamen in his quaestionibus fas est cum Philosopho α, protectio ut bonorum, . sic hominum, defensione civitatis contine tur : quae defensio adversus quasvis injurias iaut vim, vel jurisdictione, id est, via juris de judiciorum in civitate; vel ubi judiciis

locus non est, sive in civitate, sive adversus eXternos, armis seu tutela armata perficitur. Atque haec sunt distincta summae potestatis capita: nec idem notant, quod Eminens D minium

217쪽

minium. administrationis vox adeo late paleis

ut in omnibus majestatis juribus, illi locus esse' possit: inprimis autem non demonstrat ri lbis illud ungulare , quod hic quaeritur, secla Potius abscondit. Et quomodo acciperent hoc loquendi genus, qui Regi nihil praeter admιnistrationem Reipublicae ita relinquunt, ut Omni potentiori imperio dominioque interim eum arceant φ Quo sensu de alii saepe, quae alieno re nomine aguntur, non proprio, admimyrrari; Curatoresque rei commissae mandataeve , acto- res denique non auctores , administratores ap-piliantur. Solent, qui in hae re declaranda Versantur , Senecam auctorem laudare ejus idistinctionis . qua Imperium a Dominio dis. cernitur. Quam ille quidem verbosius ex-- . s. o. planat, certatim hactenus descriptam ex VII. de Beneficiis. Dre civili sid est, ratione imperii. sive summae potestatis, civilem secietatem continentis ) omnia Regis sunt hoc enim exemplo utitur. ct tamen illa , quorum ad Regem pererinet universa possesso qui Sc personam universsitatis seu totius civitatis refert in fingκ- , tis dominos descripta sunt, se unaquaque res habili possessorem suum. Ad Reges enim potestsormum pertinet , ad singulos proprietas. Et posxea : Ovinia Rex imperio possidet, singuli δε- mimo, Et: Cesar omnia habet, fiscus tantum privata O sua r se unipersa in imperio e s suntra patrimonio propria. Attulerat exempli locor

Fines Atheniensum alli Campanorum vocamus,

quoi deinde inter se vicini privata terminatione

218쪽

DE DOM NIO E MINhNTE..istinguunt , se torus ago hujus aut istius Rei publica est pars deinde suo domino quaeque cense- ruri Facunde expressit, quomodo iumma civi lis potestas, ut in personas& actiones civium, ita in bona & possessiones agere possit, silua proprietate singulis dominis semel constituta& ad ordinem civilem relata. Sed haec faces tas latius explicatur circa bona & possessionec privatorum, quibus Ac onera quaedam imp nere, & leges ponere potest: etiam extra usium Eminentis Dominii , sicut a Grotio id deserio ptum est. Α cujus mente , citra caussam, longe abierit, quicunque omne illud superius Marchitectonicum potestatis civilis jus,natasque inde varias ad finem civitatis & utilitatis publicae conservationem dispositiones , superineminentis Dominii usu instituerit terminare. - . ΣSimul illud intelligi datur, in jure supereminentis Dominii, non quamvis & communem ordinationem sium mae potestatis animadverti; sed exerceri actus verissimo dominio debitos. Quod quia duplicari non debet, consenta- .neum rationi videtur dicere : civium dominium s non enim aliter quam in societate civili considerare fas est 4 intelligi eum exceptione Dominii Eminentis, quam exceptionem sin ordine ad finem civitatis , certo rerum statu omnibus in partem civitatis venientibus, publiea & summa ratio dictat. Neque ita metuendum est, ne privata dominia superemianente Dominio prorsus absorbeantur. quaesitis subsistunt scilicet , suumque jus tuentur,

219쪽

M IN Lia. I. CAM Letiamsi juri supremo , aliquando certos intra

limites cedere jubeantur. De ipsa voce Dominii, cum, praeter bona & possessiones, a Grotio ad alia producitur, non veremur, ne quis litieulam moveat. Satis enim auctoritatis est in exemplis veterum, dominos Sc dominia latius appellantium ς neque juniores tam restricte semper loqui videmus, ut novitatem hic quis, quam suspectare aut eXtimescere debeat. Ex μas,quae vitandae confusionis in ipso limine hactenus annotata sunt, abunde perspicitur: nihil minus, quam de eminente dominio loqui , qui , Principem cum alterius, derramento syne justa caussa locupletiorem seri suo jure posse, Caesarem ct Papam bona privararum suo jure diripere posse; impudentius an indoctius scribere

De Rep. ausi , merito a Boino incusantur. Rapinis σε. enim tyrannicis , nihil cum salubri publica ratione eminentis dominii esse commercii ijurisque appellationem non nisi per injuriam summam, talibus obduci facinoribus in aperis Def. B. 3, to est. Nec omisit Gratius: dominii eminentis is, D usum in regimine non dominico . sed ciriti, is regio unire spectari. Enimvero exemplis ad philosophiae regulam explicatis, res tota illustrabitur. Incipiemus a personis. ubi ardua quaestio, an deditio in- nocentis, unquam jure Supereminentis D lminii idesendi possit 8 Quam quaestionem si lquis potius ad aliud genus:summi imperii, de ad judicia ac poenas isserendam existimet, illi,eogitandum erit, esse locum.huic dubit

220쪽

DE DOMINIO EMINENTE. ἰ si tioni , ubi nec ex parte dedentium . nec απ- parte exposcentium, de poena agitur. Ponitur casus illustris apud Libamum et Pyrannm ex urbe toma. propinqua postularit formosum adolesentem. -- elam. an jectu de besto inferendo, nis traderetur, minis. Ci- vitas bellam malait tolerare , quam adolesientem' . tradere. Cum jam gravi ob isne eam premeret Tyrannus , pater adolescentia , interfectum sitium . .e moenibus projecit: cadis mox, soluta ob dione, . . accusatus. Plura hic partitim quaeri possunt:

primum,an civitati vitandi belli caula dedere . i tyranni libidini hunc adolestentem licui siet φέ deinde, an procedente periculo, non jam belli, i sed exeidii vitadi caussa id facere ea potuisset φTertio: an civitati idem licuisset in adolesceni tem facere, quod pater fecit φ Quarto: an pa- , iter rectius dedidisset eum, quam interfecisset ri Porro, an posita patris in filii, filii in suam

vitam, potestate, adigi vel ad mortem, vel ad

, -deditionem peragendam alteruter aut uterque

potuisset y Denique an civitati vel tali vel ullos casu jus sit, probro & ludibrio unius aut plu- rium civium L salutem publicam redimere φNam patris quidem, filii carissimi & volens iis caede, patriam liberaturi, defensio tota ini docis aequitatis versatur : neque ut abselvat

factum judex, sed ut ignoscat proposito aucto

i ris, contendit. In qua multa praeclare orator posuit. Ciritatem enim, quo minus dedendum adolesimum putaret, reverentia durum, sertim humana o naturalis honestaris , retentam pru- nuntiat. Sed ne rum quidem , cam excidium is