장음표시 사용
231쪽
I92 PRINCIPIORUM PHILOs OPHIAE tes, quae ab ipsarum admiratoribus notari solent, ad haec capita possunt referri. . i. Quod in magnete duo sint poli, quorum unus ubique locorum , versus Terrae polum Borealem , alius versus Australem se
2. Quod isti magnetis poli, pro diversis Terrae locis quibus insistunt, diversimode versus ejus centrum se inclinent. 3. Quod si duo magnetes sint sphaerici, unus versus alium codem modo se convertat, ac quilibet ex ipsis versus Terram. q. Quod postquam sunt ita conversi, ad invicem accedant. 3. Quod si in contrario situ detineantur, se mutuo refugiant. 6. Quod si magnes dividatur plano . lineae per suos polos ductae parallelo, partes segmentorum quae prius j unctae erant, se mutuo etiam refugiant. . Quod si dividatur plano, lineam per polos ductam ad angulos rectos secanis, duo puncta prius contigua, fiant poli diveris virtutis, unus in uno, alius in alio segmento. 8. Quod quamvis in uno magqcte sint tantum duo poli, unus Australis, alius Borealis, in unoquoque tamen ex ipsius fragmentis, duo etiam similes poli reperiantur; adeo ut ejus vis, quatenus ratione polorum diversa videtur , eadem sit in quavis parte, ac in
. Quod serrum a magnete istam vim recipiat, cum tantum ei.
. ro. Quod pro variis modis quibus ei admovetur, eam diversimode recipiat. I i. Quod serrum oblongum, quomodocunque magneti admotum, illam semper secundum suam longitudinem recipiat. Ir. Quod magnes de vi sua nihil amittat, quamvis eam serro
13. Quod ipsa brevissimo quidem tempore ferro communicetur, sed temporis diuturnitate magis & magis in eo confirmetur. et . Quod chalybs durissimus eam majorem recipiat, & receptam constantius servet, quam vilius serrum. Is. Quod major ei communicetur a persectiore magnete, qu una minus perfecto.
I 6. Quod ipsa etiam Terra sit magnos, & nonnihil de suavi se
232쪽
ΡARs QUARTA. I9317. Quod haec vis in Terra,maximo magnete,minti S sortis appareat, quam in plerisque aliis minoribus.18. Quod acus a magnete tactae, suas extremitates eodem modo versus Terram convertant, ac magnes suos polos. I9. Quod eas non accurath versus Terrae polos convertant, sed
varid variis in locis ab iis declinent. 2o. Quod ista declinatio cum tempore mutari possit. ar. Quod nulla sit, ut quidam aiunt,vel sorte quod non eadem, nec tanta si, in magnete supra unum ex suis polis perpendiculariter erecto, quam in eo, cujus poli aequaliter a Terra distant. 22. Quod magnes trahat serrum. 23. Quod magnes armatus, multo plus serri sustineat,quam nudus.
χq. Quod ejus poli, quamvis contrarii, se invicem juvent ad idem serrum sustinendum. 2 s. Quod rotulae serreae, magneti appensae, gyratio in utramvis partem, a vi magnetica non impediatur. 26. Quod vis unius magnetis varie possit augeri vel minui, varia magnetis alterius aut serri ad ipsum applicatione. 27. Quod magnes, quantumvis fortis, ferrum a se distans, ab alterius debilioris magnetis contactu, retrahere non possit. 28. Quod contra magnes debilis, aut exiguum serrum,saepe aliud serrum sibi contiguum separet a magnete sortiore. 29. Quod polus magnetis, quem dicimus Australem, plus serrisustineat in his Borealibus regionibus, quam ille quem dicimus Bo
3o. Quod limatura ferri circa unum, aut plures magnetes, certis quibusdam modis se disponat. 3 i. Quod lamina ferrea polo magnetis adjuncta, ejus vim trahendi vel convertendi serri deflectat. 32. Quod eandem nullius alterius corporis interpositio impediat. 33. Quod magnes ad Terram aliosve vicinos magnetes aliter conversus manens, quam sponte se converteret, si nihil ejus motui obstaret, successu temporis suam vim amittat. H. Quod denique ista vis etiam rubigine, humiditate de situ minuatur, atque igne tollatur; non autem ulla alia nobis cognita
233쪽
CXLVI. Luemati particulaestriarae per
194 PRINCIPIORUΜ PHILO so PHIAE Ad quarum proprietatum caussas intelligendas , proponamus nobis ob oculos Terram Α Β , cujus A est polus Australis , &B Borealis: notemusque particulas striatas, ab Australi coeli parte E venientes, alio plane modo intortas esse, quam venientes a Boreali F; quo fit, ut unae aliarum meatus ingredi plane non possint. Notemus etiam, Australes quidem recta pergere ab Aversus B, per mediam Terram, ac deinde per aerem ei circum-
susum reverti 1 B versus A ; eodemque tempore Boreales trans
ire a B ad A, per medio Terram , & reverti ab A ad B per
234쪽
aerem circumfusum: quia meatus per quos ab una parte ad aliam venerant, sunt tales, ut per ipsos regredi non possint. Interim vero quot novae semper accedunt a partibus coeli E & F, CXLVII.
tot per alias partes coeli G & H abscedunt; vel in itinere dis spantur, & figuras suas amittunt: non quidem transeundo per mediam eant perae Terrae regionem; quia ibi meatus habent ad mensuram suam excavatos, per quos sine ullo offendiculo celerrime fluunt; sed redeundo Ita, .isper aerem, aquam & alia corpora terrae exterioris, in quibus nullos per ejusmodi meatus habentes,multo dissicilius moventur, particulisque /ρ ς' secundi & tertii clementi assidue occurrunt, quas cum loco expellere laborant interdum ab ipsis comminuuntur.
Jam vero si sorth istae particulae striatae magnetem ibi offendant, CXLviii
cum in eo inveniant meatus ad suam figuram conformatos, cod - se adfarique modo dispositos ac meatus terrae interioris, ut paullo ante dixi- b i m ' mus, non dubium est, quin multo facilius per illum transeant,quam magis rem per aerem vel alia corpora terrae exterioris : saltem cum iste magnes quam perita situs est , ut habeat suorum meatuum orificia conversa Versus eas u. t. -- Terrae partes, a quibus veniunt eae particulae striatae, quae per illa exietioris.
Et quemadmodum in terra, sic in magnete, punctum medium CXLix. ejus partis,in qua sunt orificia meatuum,per quae ingrediuntur parti- Pu ς pinculae striatae, venientes ab Australi coeli parte,dicemus polum Austra- Iem; punctum autem medium alterius partis,per quam hae particulaestriatae egrediuntur , de aliae venientes a Septentrione ingrediuntur, dicemus polum Borealem. Nec moramur , quod vulgo alii polum
quem vocamus Australem, vocent Borealem; neque enim ea de re
vulgus , cui soli jus competit nomina rebus math convenientia frequenti usu approbandi, loqui solet. Cum autem hi poli magnetis, non respiciunt eas Terrae partes, a C L. quibus veniunt eae particulae striatae, quibus liberum transitum prae- ς' - libere possunt, tunc istae particulae striatae, obliquὶ in magnetis mca- iis, iis iis, tus irruentes, illum impellunt ea vi quam habent,ad perseverandum mira Terrae. in suo motu secundum lineas rectas, donec ipsum ad natural situm reduxerint: sicque quoties a nulla externa vi retinetur,esticiunt, ut ejus polus Australis, versus polum Terrae Borealem convertatur,& Borealis versus Australem. Quoniam eae quae a Tcrrae polo B mali, per aerem ad Austrum tendunt, venere prius ab Australi coeli parte per mediam Terram,& venere a Boreali quae ad Boream revertuntur. Bb 1 Efiiciunt
235쪽
196 PRINCIMORUM PHILoso PHI CCLI. Essiciunt citam nl.magnes, pro diversis terrae locis quibus in I se, unum ex polis suis, altero magis aut minus versus illam incli-κὸ versiis net. Nempe in AEquatore quidem a , polus Australis magnetis cur πη- L , versus B Borealem Terrae ; & b Borealis ejusdem magnetis, Ahiis . versus Australem Terrae dirigitur, ac neuter altero magis deprimitur , quia particulae striatae cum aequali vi ab utraque parte ad illos accedunt. Sed in polo Terrae Boreali, polus a magnetis H omnino
deprimitur, de b ad perpendiculum erigitur. In locis autem inici, mediis, magnes M polum suum b mag aut minus erigit, & p
236쪽
Ρ Α ri s QUARTA. 197lum a magis aut minus deprimit, prout magis aut minus vicinus est polo Terrae B. Quorum caussa est, quod Australes particulaestriatae, magnetem N i ingressurae, ab interioribus Terrae partibus I r polum B, secundum lineas rectas surgant , Boreales vero ab emisphaerio Ter e D A C, circum quaque per acrem versus eundem magnetem N venientes, non magis oblique progredi debeant, ut ad ejus superiorem partem , quam ut ad inseriorem accedant: Australes vero ingressurae magnetem M , a toto Terrae tractu qui est inter B & M aciscendentes, vim habeant ejus polum a oblique deprimendi, ne a Borealibus, quae a tractu Terrae A C ad alium ipsius polum b, non minus sicile accedunt clim erectus est, quam cum depressus, impediantur. Cum autem istae particulae striatae, per singulos magnetes eodem h. LII pland modo ac per Terram fluant, non aliter duos magnetes spha
ricos unum ad alium, quam ad totam Terram debent convertere. acium se Notandum enim ipsas circa unumquemque magnetem, multo majore copia semper esse congregatas, quam in aere inde remoto : M. quia nempe in magnete habent meatus, per quos multo facilius atque adsuunt quam per aerem circumjacentem, a quo idcirco juxta ma- Γς μ' gnetem retinentur; ut etiam, propter meatus quos habent in Terra interiore, major est earum copia in toto aere, aliisque corporibus Terram ambientibus, quam in coelo. Et ita quantum ad vim magneticam, eadem planc omnia putanda sunt de uno magnete, respectu alterius magnetis, ac de Terra, quae ipsa maximus magiacs dici potest. Neque vero duo magnetes, se tantum ad invicem convertunt, CLIII. donec polus Borealis unius polum Australem alterius respiciat, sed si *ρ :
praeterea postquam sunt ita converti, ad invicem accedunt donec iuυitem ae
se mutuo contingant, si nihil ipsorum motum impediat. Notandum μή nt, Oenim est particulas striatas celerrim E moveri , quandiu versantur in meatibus magnetum , quia ibi seruntur impetu primi elementi O activit ad quod pertinent, cumque inde egrediuntur, occurrere parti- t culis aliorum corporum , easque propellere , quoniam hae ad secundum aut tertium elementum pertinentes, non tantum habent celeritatis. Ita illae quae transeunt per magnetem O , celeritate qua seruntur ab A ad B , atque a B ad A , vim acquirunt ulterius progrediendi secundum lineas rectas , versus R &S , donec ibi tam multis particulis secundi aut iccitii elementi
237쪽
i98 PRINCIPIORUM PHILOSOPHIAE occurrerint, ut ab ipsis utrimque reflectantur versus V. Totumque spatium R VS per quod ita sparguntur, vocatur sphaera virtutis, sive activitatis, hujus magnetis O ; quam patet eo majorem esse debere, quo magnes est major, praesertim quo longior secundum lineam Α Β , quia particulae striatae longius per illum progredientes, majorem agitationem acquirunt. Ita etiam quae transeunt per magnetem P , recta utrimque pergunt versus S & T, atque inde reflectuntur versus X, totumque aerem in sphaera
suae activitatis contentum propellunt. Sed non ideo expellunt, si nullum habeat locum quo possit recedere: ut nullum habet, cum istorum magnetum sphaerae virtutis sunt ab invicem disjunctae; sed cum in unam coalescunt, tunc primo facilius est particulis striatis, quae veniunt ab O versus S , recta pergere usque ad P, in locum earum quae ex T per X ad S & b revertebantur , quam reflecti versus V & R , quo non dissiculter pergunt venientes ab X; s ciliusque est venientibus a P ad S, pergere usque ad O , qu inresecti versus X, quo etiam non dissiculter pergunt venientes ab V ; sicque istae particulae striatae , non aliter transeunt per hos duos magnetes O & P, quam si unicus esset. Deinde sicilius est particulis striatis, recta pergentibus ab O ad P, atque a P ad O,
aerem intermedium expellere ab S versus R&T, in locum magnetum O & P, sicque essicere, ut hi magnetes ad invicem accedant, donec se contingant in S, quam per totum istum aerem eniti ab A ad b, atque ab V ad X; quae duae viae breviores fiunt, clim hi duo magnetes ad invicem accedunt, vel, si unus retineatur, cum saltem alter ad ipsum venit. Poli autem cognomines duorum magnetum , non sic ad invicem
238쪽
P Α v s Q U Α R T A. I99 accedunt, sed contra potius si nimis prope admoveantur, recedunt. Particulae enim striatae ab eo unius magnetis polo, qui alteri magneti obversus est, venientcs, cum hunc alterum ingredi non possint, spatium aliquod exigunt inter istos duos magnetes quo transeant, ut ad alium magneti ex quo egressae sunt polum revertantur.
Nempe egredientes ob O per polum Α , cum ingredi non possint in P per ejus polum a , spatium aliquod exigunt inter A & a, per quod transeant versus V & B , atque vi, qua motae sunt a Bad A, pellunt magnetem P; sicque egredientes a P pellunt m metem O : saltem cum eorum axes B A de ab sunt in eadem linea recta. Sed cum tantillo magis in unam partem , quam in aliam inflexi sunt, tunc isti magnetes se convertunt , modo paullo ante explicato; vel si haec eorum conversio impediatur, non autem motus rectus,tunc rursus unus magnes alium sugat secundum lineam rectam. Ita si magnes O exiguae cymbae impositus, aquae sic innatet, ut semper ejus axis maneat ad perpendiculum erectus , & magnes P, cujus polus Australis Australi alterius obversus est, manu moveatur versus Y, hinc fiet, ut magnes O recedat versus Z , antequam a magnete P tangatur. In quamcunque enim partem Umba se convertat, requiritur semper aliquod spatium inter
istos duos magnetes, ut particulae striatae, ex iis per polos A & aegredientes, versus V & X transire possint. Et ex his facillime intelligitur, cur si magnes secetur plano parallelo lineae per ejus polos ductae, segmentumque liberὰ
suspendatur supra magnetem in quo resectum est, sponte se convertat, & situm contrarium ejus quem prius habuerat, asi
sectet ; ita ut si partes A de a prius junctae fuerint, itemque B & b, postea b ver- D
tat se versus A, & a versus B : quia nempe antea pars Australis unius, Au
strali alterius juncta erat, & Borealis B
239쪽
Cur duo punm, g tae prius in uno
reali , post divisionem vero particulae striatae per Australem partem unius egressae, per Borealem alterius ingredi debent; & egressae per Borealem, ingredi per Australem. Manifestum etiam est, cur si magnes dividatur polo, lineam per polos ductam ad angulos rectos secante, poli s gmentorum quae ante sectionem se mutuo tangebant, ut b & a, sint contrariae virtutis: quia particulae striatae, quae per unum ex istis polis egrediuntur, per alium ingredi desciat. Nec mintis manifestum est, eandem esse vim in quavis magnetis parte ac in toto: neque enim ista vis alia est in polis, quam in reliquis partibus, sed tantum major videtur, quia per illos egrediuntur paren iis parte, ticulae striatae, quae per longissimos magnetis meatus transierunt, & quae inter omnes ab eadem parte venientes mediae sunt. Saltem in magnete sphaerico, ad cujus exemplum, in reliquis ibi poli esse censentur, ubi maxima vis apparet. Nec etiam ista vis alia est in uno p lo quam in alio, nisi quatenus particulae striatae per unum ingressae per alium egrediuntur: atqui nulla est tantilla pars magnetis, in qua, si habent ingressum, non habeant etiam egressum. CLVlli. Nec mirum est, quod serrum magneti admotum, Vim magneti- si si is cam ab acquirat. Jam enim habet meatus recipiendis particulis sis. i ai striatis idoneos, nihilque ipsi deest ad istam vim acquirendam, nisi ρ ρ ςρ ' quod exiguae quaedam ramulorum,ex quibus ejus ramenta constant, extremitates, hinc inde in istis meatibus promineant; quae omnes versus unam & eandem partem flecti debent, in iis meatibus per quos transire possitnt particulae striatae ab Austro venientcs,& versus oppositam in aliis. Atqui magnete admoto , particulae striatae magna vi & magna copia. torrentis instar, in serri meatus irruentes, istas ramulorum extremitates hoc pacto insectunt; ac proinde ipsi dant id omne, quod in eo ad vim magneticam desiderabatur. CLlX. Et quidem pro variis partibus magnetis . ad quas serrum appli- , , ' catur, varie accipit istam vim. Sic pars R serri R S T, si applico mauis, qui. tur polo Boreali magnetis P , fiet polus Australis serri, quia per illam instredientur particulae striatae ab Austro venientes, & per pari sis asia tem T ingredientur Uoreales, ex polo A per aerem reflexas. E vers dem pars R , si jacet supra aequatorem magnetis, &rcspiciat ejus
240쪽
polum Borealem , ut in C, set rursus polus Australis serri; sed si invertatur , &respiciat polum Australem, ut in D , tunc amittet vim poli Australis, & fiet polus Borealis. Denique si S pars media istius serri , tangat polum magnetis A , particulae striatae Boreales illud ingressae per S, utrimque egredientur per R & T; sicque in utraque extremitate recipiet vim poli Australis, & in medio vim poli Borealis. Quaeri tantum potest, cur istae particulae striatae, ex magnetis polo Α , serri partem S ingredientes, non recta pergant versus E, sed C potius hinc inde reflectantur versus R & T, sicque hoc serrum se- Discundum suam longitudinem potius quam secundum latitudinem, Optat . nisi vim magneticam recipiat; sed facilis responsio est, quia multd magis apertas & faciles vias inveniunt in serro, quam in aere, a quo id- ι- --
circo versus serrum reflectuntur. CLXI. Facilis etiam responso est, si quaeratur cur magnes nihil amit- Vitat de lua vi, cum eam terro communicat. Nulla enim in magne- iar tua te mutatio fit, propterea quod particulae striatae ex eo egredien- ω our istes, serrum potius quam quodvis aliud corpus incrediuntur: nisi
iorlan quod liberius per Drrum , quam per alia corpora trant- CLXll. eundo, copiosius etiam ex magnete, clim serrum ci adiunctum est, C hinc vi egrediantur; quo tantum abdit, ut ejus Vis mInuatur, quin potius jὴλ . ebm
Et brevissimo tempore ista vis ferro accedit, quia particulae striatae celerrime pcr ipsum fluunt; sed longa mora in eo canfirmatur, pinis in is quia quo diutius ramulorum extremitates in unam partem ferae cinfirmetur. manserunt, eo dissicilius in contrariam rcflcctuntur- c I, MEt chalybs istam vim majorem accipit quam vilius serrum, quia eam να plures & persectiores habet meatus , particulis striatis recipiendis idoneos: Eamque constantilis servat, quia ramulorum in iis meiti '' bus promtuentium extremitates habet miniis flexiles. li Et major ei communicatur a majore & persectiore magi cte; tum mi. ,h, . quia particulae striatae, majori cum impetu in ejus meatus irruentes, ei commu