장음표시 사용
101쪽
Verum Paulus Venetus dixit, motum, & eius terminum,seu B am in quam tendi' - - distinctione reali, quia motus est quaedam entitas succeisina ab mluta, reali---M. dinincta ab ipsa λrma, seu termino motus, ut ealefactio est entitas realiter dictincta a calore. S subiecto, & non est relativa, sed ab luta, & successiva, quta non Perma net, quando se a est requisita : est enimentitas a mobili realiter distincta, similiter gQneratio, & corruptio sunt entitates realiter distinctae 1 tarmis . Sed de teptus est, - - .um quia cuin motus guplieiter accipi possit, Vno modo pro forma fluxa, quae tendit de im F persecto ad perfectum ; alio modo pro ipso fluxu continuo illius .rmae, quae fluit, dc Va dit ad aliquid vitemus ; S propterea si loquimur de motu, quo ad istat a fori nam, nota distinguuntur distinctione reali, quia cum vna St eadem sit res considerata iub esse im-' perscino,& deinde sit besse perfecto, si motus distingueretur distinctione reali a termino suo,Puta calefactio 4 calore, sequeretur, quod aliquid vitum demonstratu na, simul & e dem tempore, di primo, & de nouo fieret,& esset, & dum ellet, seret, di dum fieret,esset, quod est impoisbile,& implicans contradictionem, bene verum est,quod drstinguuntur, ut diximus, distinctione formali, & rationis ratiocinatae, quia eadem res, quae acquiri tur per motum, puta calor, potest signari infinitivo verbo, sit e nomine significate adium verbi,ut calefieri,siue calefactio; de potest signari nominosubstantivo, ut calor: in Primo sensu habet rationem motus, in secundo habet rationem termini; primo modo stat iub' -- M' esse impersecto, cum tendentia ad esse perfectius, de ideo appellatur forma mobili S, Siaac qiiisibilis; secundo modo vocatur serma quiescens acqui lita, di perfecta sine ' tendentia, de ordine ad ulteriorem gradum,& propterea dicitur habere ratione termini. Illa ergo dietantur distingui distinctione formali. quae sunt idem realiter, tamen intelle eius format diuersos conceptus de iliis, sed sic cst de motu, fle terurino eius, ergo distinctione Qrmali, & non reali distinguuntur. Et si quis diceret, Illa que ita se habent, quod Vno transeunte, alterum permanet, distinguuntur distinctione reali, sed motus transit, dcterminus eius permanet, quia pr sentibus habitibus in materia cessat motus, erso realidistinctione distinguuntur. Dicitur ad hoc, qudd maior non est vera, nili quando Inum traii sit essentialiter, & realiter, ita etiam remanet aliud, sed non est sic modo, quia ae ηΠitito termino remanet motus materialiter, de essentialiter. Vnde minor prop'sitio ustralia,& ideo remanet veritas inconcussa de resoluta, qua distinctione distinguuntur,quia
Brinali, de non reali . . ' .DVbium est de motu,& tempore,qua distinctione distinguuntur. Et respondetur
vadem responPne,qua supra.quod distinguuntur diuinctione ibi mali, di non reali; quia si loquimur de tempore cominii niter dicio, clarum est , quod diis
..isis iis, idem realiter c minotu absolute dicto quoliber motu dato contingit per ip- mense rare durationem alterius motus, sed esse mensuram motus, est uniuersalis ratio temporis , igitur tempus communiter simiptum est idem realiter , quod motus
sic etiam dieo de tempore proprie sumpto, quod non distinguitur distinctione reali ab . ipso motu diurno primi coeli, qui precipite innotescit nobis per motum Sol is diurnum τpatet hoc, quia illud est tempus proprie quo primo mensuramus omnem motiIna, Vt pa tet ex Arist. q. Physicorum, teY. to t. sed motu coeli diurno, ux primo de regulatissimo ex IO.lib Metaphys rex. 2.mensuramus omnem motum, igitur tempus & mόtus non distin
Duntur sistinctione reali, sed tantum formali. Ita quod lite est vera propositio, & iden
tica, tempus est motus, sicut ista, actio est motus, licet non sit Hrmalis,di quidditativa, quia de ratione temporis, ut tempus est, sit mensura, siue nutrierus; de ratione aute motus non est, ut sit mensura, seu numerus, sed bene ut sit actus existentis in potentia ,
Et si quis diceret, quod motus est,ut stibieetiim, ει tempuς est ut passio,sed subiectum,& passio realiter distinguuntur, ereo tempus di motus reali distinctione distingui debet.
me est Respondetur, quod licet motus se nabeat ut subiectum, S: tempus ut passio, non propte distinguuntur distinctione reali .Quemadmodum ens de bonum,quod est passo enti S, & addit supra cns esse appetibile, sic etiam tempus addit supra motum esse mensuranas vel nu criim motust hoc autem non est de ratione seruiali ipsius motus, propterea
. nihil aliudiequitur, nisi quod distinguantur distinctione λ ali, cum habeant diversas definitiones. Scd adhuc non quiescit intellectus, quia causa non identificatur suo Gus to, est emni causa ad cuius esse sequitur aliud,semper entui inter causani, de causatum
102쪽
est realis distinctio, sed prius &posterius in motu, ut docet Philosophiis q. Phy tex. s. est causa prioris & posterioris in tempore, igitur motus est causa teinporis, unde conti nullas motus,est etiam causa continuitatis temporis,& sic sequitur,quod distinguantur distinctione reali, di non formali tantum. Sed respondetur ad hanc Obieetionein, dicet)do,quod causa est duplex , Altera realis, sicut artifex realiter causat artificiatum, & sic ista distinguuntur distinctione reali: alia est causa illativa, ut dicendo, causa propter quam Titius est homo, est rationale; infertur enim ista propositio, Titius est rationalis, ergo Titius est homo; & tamen inter haec tria, scilicet Titium, rationale, de homo, stat identitas realis: sic ergo,quando dicitur,quod prius di posterius in motu est causa prioris S posterioris in tempore, intelligi debet, quod sit causia illativa, non autem realis et quod patet ex verbis Aristotelis ubi supra, declarando ordinem qui est inter magnitudinem super quam fit motus localis.&motum,& tempus quo ad continuitatem,& prius di posterius, ita arguendo, Magnitudo est continua,ergo sequitur,quod motus factus super eam sie continuus; deinde,motus factus est continuus, ergo tempus quod est affectio motus, etiam est continuum, quia quantus est motus, tantum fieri videtur apstini tempus; de sic dicendum est de priori & posteriori in magnitudine,& in nrotu,& in tempore. Patet ergo, tempus,& motum distinctione formali distingui, & non reali. Et ex hoc venit reprehendEdus admodum ille Reuerendus Magister Georgius Vercellensis, alioquin Doctor eximius, qui in quaest. suis naturalibus existimauit se demonstrasse, tempus, &motum reali distinctione distingui, eo quia passo, de subiectum realiter distinsuuntur in doctrina S.Thomae, non animaduertens verba S. Thomae,& Aristotelis 1 a. Metaphys. tex. I9.quod non est pallio absolutὸ praedicamentalis, sed veluti passio, ut ibi idem asserit S.I homas,quia sussicie ut sit passio transcendens distincta formaliter a motu;ad hoc enim tendunt verba S.Thomae, dicentis, Tempus.&motus aut sunt idem,ut quidam posuerunt, aut tempus est aliqua passio motiis, scilicet ut bonum est passio entis, 'quod
DVbium est de priuatione &sebiecto, qua distinctione distinguuntur. Et respon
detur , quod distinguuntur distinctione reali, quia id quod enumeratur interentia, reali distingione distinguitur ab eo quod inter entia non numeratur, alioquin eadem res esset ens & non ens sed materia prima,qus est subiectum priuationi , numeratur interentia priuatio vero ipsa non,ut scribit Aristoteles T. Phys. tex. 66. v, dicit, quod materia est aliud a priuatione,quia ipsa numeratur inter entia, priuatio vero noli igitur reali distinctione distinguuntur. Et subdit Arist.reprehenden- ου Platonem,qui non distin uebat inter materiam & priuationem. Adde etiam,quia id quod est substantia non est ad,quod neque est substantia,neque est accidens,sed materia prima est substantia, priuatio autem neque substantia ineque accidens,ut testatur Auer. I. Phys comm. 79. igitur reali distinctione necesse est, subiectum, & priuationem distingui ia magis quia subiectum completa generatione remanet, priuatio vero non remanet, quia praesentibus habitibus, cessant priuationes illorum habituum .
Et si quis diceret, quod Illa quae sunt idem numero non possunt distingui distinctione reali. sed tantum sormali, sed subiectum di priuatio sunt idem numero,ut scripsit Arist. I.Phyctex. 66. igitur non rea si distinctione distinguuntur. Respondetur, quod aliqua esse idem mero potest intelligi duobus modis, Uno modo positiue ,& hoe est quando vininque dicit realitatem quandam,& illa quam dicie unum, est illamet,quam dicit at terum;secundum quem modum Mareus Tullius Cicero,& Sortes,& hic homo,sunt idem numero; de hoc pacto neganda est minor in argumentor Alio modo aliqua dicuntur esse idem numero negarita,ec hoc est,quando unum alteri attribuitur, sed id quod attribuitur,non ponit in numerum cum mimi attribuitur,non quod sit idem ei, sed quia non est aliqua realitas inter ea; ad hunc sensum neganda venit maior,sic enim intellexit Phil sophas cum dixit,quod materia & priuatio sunt idem numero,quia non sunt eadem res, licet sint duo,quorum quodlibet sabet suam propriam rationem in intellem,quia priuatio non est a ctu A: ibrinaliteritii si peractum intellectus, v ideo circumscripto actu intellectas, non est nisi fundamentaliter. priuatio antem fundamentaliter accepta, est i sum eius subiectum, circa quod intellectus ponit priuationem, & ideo tantum formali asstinctione distinguuntur; sicut non hoeno & homo, non lapis & lapis, non sunt duae res
distinctae distinctione mali, sed tantum distinctis ea mali. 1
103쪽
DVbium est de actibus Fidei,pnta credere Deo credere Deum,& credere in Deu.
qua distinctione distinguuntur.Et respondetur,quod distinctione reali peria- clusionem unius,& exclusionem alterius disti irguuntur: quod patet ex hoc,quia. actus cuiuslibet potentiae,vel habitus, accipitur secundum ordinem potentig, Vel habitus, ad suu obiectum. Obiectum autem Fidei potest tripliciter considerari, quia. Credere spectat ad intellectum, ut est motus ad aisentiendum a voluntate. Potest igitur 6 er m in obiectum Fidei accipi vel ex parte ipsius intellectus, vel ex parte voluntatis mouentis si primo modo,sic in obiecto Fidei duo possunt considerari, quorum. Unum
est materiale obiectum Fidei; & sie ponitur unus actus Fidei, qui est crcdere Deum , quia nihil proponitur nobis ad eredendum , nili secundum quod pertinet ad raliud autem est formalis ratio obiecti , quod est medium, propter quod tali credibili as-- sentitur, di sic ponitur alius actus Fidei, qui est credere Deo, quandoquidem sermale obiectum Fidei est prima veritas,cui homo inhaeret,ut propter eam assentiat Tebu Cre-aitis: si vero consideretur tertio modo obiectum Fidei, secundum quod intellectus est motus a voluntate, sic ponitur actus Fidei credere in Deum,quia prima veritas resertur ad Voluntatem, secundum quod habet rationem finis. Ex quibus patet, quod credere in Deum claudit voluntatem, tanquam mouentem, quod non clauditur a credere Deum , quod quidem credere Deum claudit tantum materiale Fidei, nec clauditur a credere Deo, quia istud credere Deo,est circa obiectum sorinale, Se propterea supradicta disti ctione per inclusionem unius, & exclusionem alterius necesta est distingui, licet peristat tria non designentur diuersi actus Fidei, sed unus & idem actus, habens diuersureret tionem ad obiectum Fidei ut patet ex ipso Augustino super Ioaonem trin. Is.ubi dicit, quod credere in Deum nihil aliud est , quam Medendo amare Deum , vel credendo imo. Deum ire, & eius membris incorporari: & propterea solum homines iusti perstcte credunt di Deum,quia credere in Deum est actus Fidei persecte,de vive, quae sine charitate,& iustitia esse non potest. Hi is , Et si quis diceret, quod etiam peceatoribus habentibus Fidem mortuam competitu πω st V credere in Deum, quia legitur apud Ioannem cap. ia. Ex Peincipibus multi crediderundi M. id eum,sed isti Principes erant peceatores,ergo credere in Deum potest etiam peccato sis δε--- ribus conuenire,&non tantum iustis. Ad istam obiectionem respondex Caiet u superis bobriisti. Ioannem, dicens, quod apud Euangelistas credere in Iesum non semper uegnincat actum Fidei formatae, sed aliquando importet credere verbis illius, & habere quandam confidentiam,licet imperiectam in ipstim tanquam in Saluatorem,& RedemPl rem, necnon: C eo in Desi & habere quandam piam assectionemr di in hoc disterunt peceatores a Daemone, quia ρε-πι- -' Daemon nullo modo credit in Devin, Aeredit Deo,vel Deum,peccatores vero & si ere-
in Deum, hoc non proprio. nomine dici potest, sed nomine Ecelesiae ; di sic patet nullam esse controuersiam in dictis supra citatis. ii Vbium est de persona;& relatione,seu proprietate, qua distinctione distinguuntur ι: Eta respondetur, quod distinguuntur distinctione rationis ratiocinatae, iquippe quae distinctio habet magnum fundamentum in re ipsa: quod quidem fundamentum est e Mnesa diuinae entitatis N persectionis , quae unica &simplicissima cum sie,exequitur id quod est proprium per-, Sproprietatis minitum liuae ipsius personae di ita significatur a nobis diuersis rerminis1eandem enim emitatem
significamus per hune termi-m Pater, designantes personam M per hunc: terminum νpaternitas,designantes proprietatem peti alem. Distinguuntur etiam distinctioite rationis ratio tantis.actualiter, At propterea matrone, insinales, & sunt per nae, .d i sunt in personis, sed diuerso modo cibano, quo sunt in essentia,quia in essentia dicuntur esse tantum per modum identitaris, in personis autem AE per modum identitatis ου non quidem secundum rem tant-,sed quantumeliari ad modocii significandi, sicut forma in supposito,& ideo proprietatexdeterminant,&distinginant personas,non autem essen
Sed contra istam veritatevh adduxi argumentumi ia. quadam disputatione, quod multi nescierunt soluere, Q remota per possibile , uel linpossibile ista identitare in-t .personam, de proprietatem relathiam, nihil persectionis deficit in v aeris; ergo Purinna,& proprietas eius distingimur realiter:probatur antecedens,quia1persecti
104쪽
&Tremota identitate reali diuina persona respectu suae proprietatis, assima sunt isti 'quatuor gradus in uniuerso, ergo non est ponenda identitas realis inter personam de b proprietatem, & sic reali distinctions distinsui debenti consequentia patet, quia nihil ut ponendum in summo bono, quo non Polito, nihil perfectionis defieit in uniuerso . Hoc argumento solent Theologi uti circa pluralitatem personarum , quia posita una rantum persona in diuinis,nihil perfectionis deesset in uniuerso: probatur, quia quicquid ampersectionis simpliciter & in omnibus perisnis reperitur,in una tantum reperitur, Sc deo subtractis duabus , remanet omnis perfectio in una tantum . Rei pondent aliqui, quod non est omnis perfectio subomni modo, quia in una per na ea uno modo, & in alia alio modo. Sed contra, quia iste modus habendi, vel essendi, aut est periectio, aut non; si ite, erit in Deo, & per consequens una persona non erit simpliciter periecta, quia non habebitilliam modum: si non, ergo stat argumentum,quod nillil perfectionis depcr- ditur ab uniuerso, amotis duabus personis. Sed respondetur ad primum argumentum de identitate, quod ea remota inter peribitam, &proprietatem ponitur imperfectio in Ex his hamo,quia esset ibi compositio ex coniequenti imperis O, sic propterea non distinctione stimsione 3n reali,sed rationis ut dictum est peribnam 3e proprietatem necesse est distingui. Ad secundum, quod est ei a pluralitatem personarum, dicituriquod si in maiori intelligatur
conditio possibilis,est vera. sed minor falsa,qutantilla Θsitione possibili posita possunt Ois
amoueri dus persone,& unam poni in diuinis,quia tauri sit una persona,neccsse est aliam Aes. eise. Et ad probationem,quod ii deessent duae,tota periectio esset in una tantum, Respondetur, Q hoci implicat contradicti in .smnere Patrem tantum, di non ponere Filium, di Spiritum sanctum. Et propterea illa propositio est falsa, & illud tantum ponenduin est in summo bono, quod non potest poni non ege sine positione incompossibili, di quia incompossibile in ponere unam perscinam cum omni periectione, semovendo alias per- senas, praesertim cum natura relativorum sit ut posit uno, ponaturaliud, ideo Sc. Vbium est de anima. qua distinctione distinguitur a seipsa, mut est in toto, corpore, di in singulis eius partibus. Respondetur, quod distinguitur distinctione modali,quia cum anima requirat diuersitatem in partibus,non eodem modo comparatur ad totum & ad partes, sed ad totum quidem primo, & per se, sicut ad proprium & proportionatum periectibile, ad partes autem per posterius , secundum Dod partes habent ordinem ad totum. Et ex hac veritate soluitur illud duabium,quod idem in 1iuilibile quiesceret di moueretur, quia anima cum sit quoddam inis diuisibi te existens, erbi gratia in capite.quod mouetur, de existit etiam in manu, quod quiescit, sequitur, quod eadem anima mouetur in capite, &quiescit in manu . Ad hoc enim neganda est consequentia,quia. anima non mouetur, neque per se, neque per accidens, ad motum unius tantum partis, sed totius, sicuti No ij & primo proportionati persectibilis. Et ratio est, quia in nulla parte est definitive. idest ita in ea, quod non ire alia, spirituale enim non mouetur per accidens, nisi ad motum illius in quo est definitiner & propter istam etiam rationem Angelus non mouetur ad motum coeli, quamuis moueretur ad motum eius, si totum coelum mutaret locum subiecto.
Et si quis diceret, Posido, quM anima sit in pede tota, sevitur, quod pes intelligati probatur consequentia, quia via in tota essentia animae, ita est totus eius intellectus M voluntas. ex consequenti operatio antellectus,& voluntatis, aliter ibi esset mistratoria Responde ex eadem do na, quod plus requiritur ad hoc quod corpus aliquod de nominetur intellisens volens , quam quod sidcompositum ex anima intellamua, ω eorpore:exigitur enim, qui lycorpus, si1pponat pro corpore primo perfectibili, ab ipta anima, quoniam oportet esse animal, & suppositum quoddam, id quia intelIigit, tale
autem nomen pes, aut manus, sed totus horno, puta Sortes.' cEt si quis etiam instaret . quod in uno homine essent plures animae, vel quod unata anima erit & non erit, quia posito, quod ab aliquo homine abscindatur tibia , aut brachium tunc eorrumpitur anima existens in tibia,& brachio,& alia restianet,vel mamee desinit esse cum tibia abscissa, dc remanet in alijspartibus eorporis iii a spondetur, quod si abscinditur tibia, anima non desinit esse, sed desinit infinitare perficere eiabiam, & perficit reliquam partem corporis, in quo remni principalia membra, Si il- Iud corpus,quod remanet, vocatur. l. Ridest truncatum,ut docet aristotelG s.Mea
105쪽
Sed contra istam communem resiposionem in statuat,quia ex hoc sequitur,quodamma, ' quae cessando in Ermare, perficere 'partes abscissas 4 corpore, essiciatur vagor ori tidensior,ac potentior. Probatur conisquentia, quia sicuti se habet simpliciter ad simplica-xer mavis ad magis, S maxime ad maximum, de 4 contra; cum ergo anima totaliter separata a corpore sit vigorosissima, ergo si separatur ab aliquibus partibus corporis . erit non ita vigorosi; & si separabitur ab una, nee ita potens erit: igitur quando poni turriuod px toto in rmat corpus, non erit ima etiam λietis valens; & quando u opic
per oppositum separari ab una pane corporis, incipit Hiam vigorari; & quando sςparrabitur a pluribux partibus corporis, magis vigorabitur, ergo de primo ad JItin uni anima,quando cessat insermare,d: perficere tibiam abscissam,sequitur,quod ipsa in sit acuentia vigorabitur.Sed respondein breuiter, quod e non est per se,sed per accidens,
. - ratione panis corpore ,quae deficit unde videmus, quods aliquis efiicitur c usin uno oculo, alius oculus videtur acquirere maiorem vitrerem πidendi.
a Pater ergo responsio ad principale qus situm, qua distinctione distinguitur anima ' a seipsa,proutest in toro eo ore,& in partibus eius, quia distinctione modali:&li est de mente Augustini se s de Trix cap. s. ubi dieit,quod anima in quocunque Corpore, det in toto est, & in qualibet eius parte tota, non eodem modo: & S.ThOm.P.p. q.76-λπ.8. i. dc quod Verba August. intelliguntur non de totalitate quantitativa, aut potentiali, sed essentiali, ut albedo est in sit perficio.
D Vbium est de sacramentis Melesr, qua distinctione distinguiaetur. Et Respo
detur,quod distinguimtur distinctione reali,ut eoli igitur ex Doctore Angelico 3 .P.q. 63 .ar. 1 .quia Sacramenta ipsa vel accipiuntur per quandam adapta tios nem ad virtutes,& ad desectus culparum,& poenalitatum, & sie Fidei respodee Baptismus,& ordinatur coiitra eulpam originalem, Spes Extrema unctio. S ordinatur Contra culpam venialem; Cliaritati,Eucharistia,&ordinatur contra poenalitatem ma litiae madentia ordo, de onditiatur e tra ignorantiam; Iustitiae Poenitentian ordina tur Contra peccatum mortale; Temperantiae, M trimonium, & ordinatur contra con cupiscentiam; Fortitudini Confirmatio,& ordinatur contra infirmitatem. Vel Baptis mus 'rdinat contraicaranei diruitidi ritualis; C firmatio contra infirmitatem animi, quq an nuper natis intimitur; Eucharistia intra labilitatem animi ad peccan dum; P uitentia contra actuale peceatum post Bapti sinum commissum; Extrema V ctio contra reliquias peccatorum, quae stilicet non sint sirificienter sublatae, aut ex negligetitia, aut ex ignorantino Oiaci contra dissolutionem multitudinis; Matrimonium in rCmedium Contra concupiscentiam personarum, se contra desectum multitudinis,qui per mortem accidita Vel,sicut homo in vita corporali,ita.in vita spirituali, ascitur per vaptimum. secundo, tir vitaeorporali homo augetnr. sic & in vita spirituali augetur . etiam per Confirmationein, in qua datur Spiritus sanctus ad robur. Tertio, homo per nutritione conseruatutin vita corporali &sie in vita spirituali conseritatur per suscep tionem Eucharisti . Quaris, homo aliquando in vita corporali infirmatur, & ad recum perandam sanitatem, datur medicina, fie & in vita spirituali,quando infirmatur per peccatumidatur medicina,quae est Poenitentia. In vita quoque corporali, ut conseruetur insanitate,ordinatur dieta, &exercitium: Se loco huius in vita spirituali est Extrema Vnctio,que remouet reliquias peccatorum. Sexto,aliquando homo invita corporali accipit potestatem regendi multitudinem,St exercendi actus publicos: & loco huius in vita . spirituali ponitur sextum Sacrametuum, quod est Sacramentum ordinis. Postremo M nao in vita eorporali naturaliter generat sibi simile:vta siste generationis,&pro-.pagationis sat sine peceatoe, invita spirituali ponitur Sacramentum Matrimonij . Et sic patet septem esse Sacramenta Melesiae, de distingui distinctione reali ab inuicem
Dubium in ὀο tribus illis partinnatibua , qua visiἰnctione gistinguuntur . Re
stondetur, ut mi igitur ex D. o. 3.p.q.εε.ar. 11. quod distin uuntur distinctione mali, nempe tria illa Baptismata, ieitieet fluminis, gaminis,& sangui H. L. nli t quandoquidem per Rapti sinum aliquis incorporatur passioni & morti, CNisii iuxta ili apostad Rom. simortes &urus eum Christo,credimus,quia si ui . stiam vivemus cum eo,unde quieunque baptizatur, eo unicatur ei passio hosti οβ
106쪽
1IRAHom. 3 .NIfi quis renatus fuerit ex aqua,& Spiritu lancto, non potest 'tin is potest coninmicari passio Christi h 'I' Hi sunt,qni Venerunt ex magna tribulatione,& la languine agni; q iae verba considerans B. Aug. Vicem, aliquando implere passi Hodie mecum eris in Paradplo Christi per Fidem, & consessionem cordis, quat oratur Baptismus pinnitentiae, seu flaminis; tali enim, vel propter angustias tempoή
,deI propter aliquam aliam causam non Deest si euertarei Ebrinil
rium Baptismi,quia priueniturmorte, antequa ipsum Sscipiat;propter tamen dile o- rius ulum sanctificat o Et quia Dei potentia non est alligata visibilibus Saeramentis corpore, ut docet Beatus Ambrosius de Valentiniano,qui Cathecummus Triuiis suit, Que reseneraturus eram, dicit B. Amb. amisi, veruntamen πιμ- die matam quam poposcita non amisit. Ex quo discussu apparet, hee tria Baptismatri esse diuersa,&distincta reali distinctione,quod est respcuisio addubium pripostam, ' '
co,qua distinctione distinguuntur. Respondet S. o quolib. αr. 1 ἡ .m distinia 'muntur distinctione reali; quae distinctio hoe modo accis si deber, quia Scrip . . facra mi ordinata diuinim ut per eam nobis manifestetus, eritas neces veritaras mani sestatio fieri potest de aIi sub re vi ,εe verbi qmamis statio aurem,que sit per verba facit sensum literuleni siue historicii. Tot sinermillud pertinet ad senssim literale quod recte accipitur ex ipsa significa tione verborem. Solus vero Pritualis consistit in hoc,quod quaedam res exprimuntur per figuram alia-πrerum χmpex enim visibilia λlent esse figuri inui milium & inde est,quod sensiustaste,qui ex figuris accipitarivoeatur Biritualis ed veritas,quam sacra S riptura tradit per figuras rerum,ordinatur ad duo, cili et ad rem Gessendum,& ad recte operandum. si ad rem operandam, sic est sensus moralis, qui alio nomine Tropologicus dieitar, &F respectum mos facta sunt in Christo,vel in his D Christum signifieat;illa enim hine signa eorum, ρος nos agere debemus. Si vero ad rem credendum, oportet distin guere secundum ordinem credibilium, quia status Ecclesi; est medium inter statum si nagogae, & Plesiae triumphantis, & propterea Vetus Testamentum iste Mitra Nouἱ raseamenti,M vetus, di mum, simul sunt figura coelestiui sensius ergo spiritualis ordi natus ad recte edenda, potest sendari in illo modo figurationis, quo vetiis Testamen tuiti fixuris noram; S sic est sensus Allubricus et Typieus, secundem quod ea, dii, in
misse uerea tum Nurn nouum; Nnceit lenius Allegoricus eI Dpieus, secundem quod ea, o in ereri Testamento contigerimi,exponuntur de Chri & Ecelesa. Vel potest fundari iἀillo modo figurationis quo nouum simul de verus signifieant Ecclesiam triumphantem δ& sie est sensus Anagogicus. Vnde essici utur quatuor isti sensus expressi per hune versim' - λTropo is ridetra, quo υMM, O gula. - .
Allegoria dicitur sermo figurativus, Anagogia sermo superior, Tri, ista est seri omoralis, quia tropus idemust, quod modus quidam. F, his apparet, a distinctionia sensus isti distingintur, quia distinctione reali, ut dictum est, M.
vhium est de vitaeonteplatina,&actilia,qua distinctione ἡistinisuntur.Resp. 's ut colligitur ex s.Tho. 1.2.q.rga. per totam.*distinguutur distinctione reali quemadmodu diuina,&humana:nam vitaeontemplathia est mi dum diuina. . vita auto activa est secundum humana. Probat hoc S.no.ex Augustino in lib 'ὀe verbis Domini,vbi dieit,in principio erat Vectu. Ecee quod Maria audiebat,Verbum oro tactu est. Ecce eui Martha ministrabat. Et pnsertim,quia viticontemplatiu, eo vente homini secundum illud,quod est optimum in ipso, scilicet se dam intellectum direspectu propriorum obiectorum .cintelligibilium, Vita autem aeriua tapinetarer teriora i unde Rachel per quam signifieatur vita eontemplatius, int feraeis risititi 'principiumι vita autem activa significitur per Lyam. qua erae lin e --ui,
107쪽
Et hi et m est, od vita contemplainiri potest esse magis continua,licet n'n quutum ad sui Mim gr dum contemplationisi unde Maria perquam significatur vita com templati ,describitur secus pedes Domini Usidue sedens; bc propter lioc est maior lectatio in vita contemplativa, quam invita activa. ut dicit B. Augustinus, quod. Maria turbabatur, iuxta illud, Martha MMiba solicita es, de turbaris .erga plurima . Luc. I Maria vero epalabatur &propterea Acitur de ea, quod optimam partem sibi elegit sEt cena vita contemplativa directe. N immediate pertineat ad dilectionem Dei, vita autem activa directius ordinetur ad dilectionem proximi. sequitur, quod contemplatiua sit maioris nieriti,qui in activa,quq etsi habeat finem in exterioribus ac libus,qui qui dem relati ad quietem contemplationis, iam pertinent non ad vitam activam, quae iii praesenti seculo aufertur, sed ad vitam contemplativam, que hic incipitur.& in coelesti Patria perficitur, iii qua nec occupatio externorum actuum celsabit, & ibi vacabimus Deo,& videbimus,s: amabimus,4: laudabimus ipsem, qui sine filio videbitiu . sine fasti,dio amabitur,sine fatigatione laudabitur in secula. Ex his apparet has duas vitas.ca ri
yam & conteinplativam reali disti deuonu distinsui.
DVbium est de hoc Deo,quem ponit Caietanus eommunem tribus diuinis perso
nis, P.P,S.ThO.q. 3. ar. 3.qua distinctione distinguitur ab ipsis diuinis personia. Et respondetur ex verbis S. Thomae ibidem, quod distinguitur distinctioni, quae est in acceptione nostri intellectus, & non distinctione aliqua pertinente ad diuersitatem rei: & ratio est,quia in diuinis,secundum sententiam Caietant,qui po nil concretum illud quod vocatur hic Deus,praeintelligitur a nobis ante personas: quia in diuinis ea quae communia sunt secundilin rem, praecognoscuntur a nobis ante cognitionem incommunicinitium,& notionalium, sed concretum hoc,quod est hic Deus, est commune secundum rem, personae vero sunt incommunicabiles, ergo necessario Praeco gnosci debet hic Deus, ante Patrem, Filium, & Spiritum sanetiam . ι od autem hic Deus sit communis secundum rem,ex eo aperte insertur,quia dicitur de Patre,& Filio,&Spiritu sancto. Pater enim est hic Deus,sic Filius,& Spiritus sanctus, Quod autem sit coinmunicabilis, patet ex hoc, quia semitur ab hac initate existente . quae etiarn ςst communicabilis tribus perisnis . Adde etiam, quia omnia absoluta prae intelligi possunt ante personas, sed hic Deus est quid absolutum. & terminus essentialiso
immo ratione naturali constat esse hunc Deum singularem, & hoe existens in natura diuina, igitur p cognosci potest ante personasi maior patet, quia absoluta sunt essenntialia,quq p intelliguntur personalibus, di est ratio S.Thomae, I .par.q. 39. art. .E qu sumitur, q uod hic: Deus, c4m sit communis secundum rem tribus diuinis personis , exi. stit,&subsistit communicabiliter, ad disserentiam diuinarum personarum, quae existunt,& subsistunt relatione incommunicabiliter. . Sed comra hanc veritatem adsunt multi, abhorrentes hune modum loquendi Caietarini, inter quos ςst Sartholom s Spina in tractatu suo de hoc Deo,qui dicit periculosum esse hunc inoduin loquendi,quia ex hoc modo loquendi sequitur dari quaternitate in indiuinas, quod ea haereticu M . Dςinde, nouae locutiones semper fugiendae sunt in materi de Tra nitate, mod5 dicere esse quatuor subsistentias in diuinis,est dicere,dc ponere qua ternitatem, i itur fugiendus est modus iste loquendi, tanquam pernitiosus. Nec valet responsio, quod hic lisus est persona incompletae, quia implicat ponere per nam sine complemento, sicut amplicat esse bominem sine rationalitate, erit igitur implicatio in adiecto, dicere individuum Miratis esse persunam incompletam,sicuti asserere Petrum. esse homine irrationalem. Deinde, non potest subterfugi,quin ibi non sint quatuor sup posita,tria completa,& unum incompletum. Sed ad hoc de facili responderet Caietanus, dicendo,quod persona, seu suppositum est duplex, Alterum logicum, quod nihil aliud est, quam id pro quo 'pponit terminus aliquis, secundum quam acceptionem adhuc diuina essentia suppositum appellatur: Alterum dicitur suppositum physicum seu reale,quod est singularet ancommunicabile, quale in Deo est Pater, vel Filius, seu Spiritus sanctus Loquendo ergo de supposito logico, indiuiduum illud hic Deus suppositum dicitur, sed physicunt &reale, cum de iat ei incommunicabilitast propterea dicitur person .ula incomplet quia tabet omnes coditiones per nς prster ultimam: est enim substantia, i dividua,completa, subsistens, nomine rationalis, praeter incommunicabilitatem
QEbus stan tu,soluu*tur suile Barthorumlivitiae, negando, quod sequatur dari
108쪽
quaternitatem in diuinis, quia non sunt nisi tres personae relatae,&comsiletae, hic Deus non est pertana relata & physica, sed absoluta S logica . Ad secundam etiana negatur quod sit nouus modus loquendi & periculosus; immo antiquus & verissi mis,quia ha tur Exod. 3.Qui est misit me ad vos:& in Psalmo, Iste est Deus meus, di glorificabo eum. Ponit etiam hanc veritatem S.Thom.P.P.q. 3. ar. 3.& q. 3 s. ae. . ubi dicitur quod in Deo est essentia, hic Deus, ct tria supposita relata, scilieet Pater, Filius, de Spiritus sanetias. Et est etiam hec veritas conformis dictis Conciliorum, Calcedonensis, di Florentini, bd Sanctorum Patrum,ut latius ostendimus in dilucidationibus nostris I . Met. dilucidat. 3.
DVbium est qua distinctione distinguuntur existentia, Zc subsistentia in diuinis.
Ad quod non potest simplici responsione satisfieri,quia aliqui,ut est Alexand. .
esse tres subsistentias relativas,iuxta numerum proprietatum constituentium personas; illam vero subsistentiam communem & absolutantinullo modo dicunt ponendam esse; de sic dubium hoc est nullum apud istos. Aliqui dicunt,ut est Dur.3 .sent. dist. I. q. a. quem Videtur sequi Capreolus eadem distinctione q. I. ar. 3.ad . Dur.&Palud ibi dem,q. t. hien m volunt in Deo solum esse unicam subsistetiam,sicut unicam essentiamrita qtiod quemadmodum in tribus diuinis personis includitur essentia formaliter, & no multi psicatur multiplicatis person is, sic est de subsistentia , quae est una communis, 3e multiplicatis personis, & relationibus . 4psa non multiplicatur, sed remanet una sicuti essentia. Tertia est sententia i aietant,quam semper ego sequutus sum,& docui in schontis publicis,prςsertini Taurini, Patauii Rome,& in studio Neapolitano,in quo quinquies interpretatus sum tractatum de sanctissima Trinitate, eum essem Regens, di exponens Rr.Φ.q. s. ostendi pretes subsistentias tres relatinas, esse aliam subsistentiam ae existen- glassios meiam absolutam,quq est ipsa natura diuiua subsistens ante personas de qua verisidantur reoAE R istae propositiones, Deus creat,Deus gubernat, Deus elargitur gratiam : unde Athanasi Pater est Deus, Filius est Deus, Spiritus cinctus est Deus. non tamen sunt tres Oij, sed v x est Deus, quiesta sit 'existentia & subsistentia absoluta. Et secundum hanc verita
tem dico ad dubium,quod existentia de subsistentia in Deo non distinguuntur nisi distinctione grammaticali: & hoc est demente Caiet. 3. p. q. a. in sol. 3.arg.&p.p.q. 3. ar. 3.& Φ.&q. 39. arr. . & sie etiam dicimus in rebus creatis subsistentiam de existentiam, seu exl- re, restere de subisere distingui sola, erammaticia i distinctione,e antraeScotum 3.sen .d. I.q.f. Ponentem haec talia distingui distinctione .reali r propterea docet in Christo Domino osse aliud subsistere, & aliud existere, quia hoc est creatum, illud increatum: nos autem ponimus ta nium unum existere, quod est ipsius diuini Uerbi in subsistere,quia non sunt inmisi,v- , multipliet Ida entias necessitate.Et ex hoc quendus estetiam Hieronymus de Lamia Tolet amis,qui etiam voluit des inguere later si1bsistentiam &existentiam in Deo,dicit tum ἐκ stera, e mihi Ioihi unam existentiam abiolutam, di tres subsistentias relativas,quia subsiste natia esicransiittitina persone.Tanquam eius ultimus actus. Sed contra opinionem huius doctoris plura diximux in nostris quolibetis , aduersus omnes octo illas controuersias stliolasticas, quas Doctor iste Hieronymus miscuit cum octo controuersiis positivis , Roaud impressis, ex TypographuL Uincenti j Accotti, &: ostendita rus milia ibi lii ita misceri, non esse dicta adi aures &Thom g, cuius doωinam ipse profiteri fatetur.
DVbium cst de Mela, a distinctione distinguuntur inter se,& a diuina essentia.
Et responde ruri .cin hoc dubium sui it variς sententiae Theologorum: nam .aliqni dicunt ideam esse ipsam quidditatem ciniturae coginam. ab inteIlectit auid inea i 2, diuino et Mopin est salsa, quia in B. Auseram est primipham producendis Iaeras musti creaturum, sed creatura cognita, Nel non eognita, non estprincipui producendi se ipsam; Uirer h*c opinio stlire non potest. Aliquidi rebant, ido esse actum intelligendi, cumsiz ratio rei cognitae: quorum et opinio stare non potest, quia idea est exemplar ad cuius imitationem artitat producit alteriuri,'d exemplar ad euius imitationem artifex agit, non est actus intelligendi eius, non enim dicimus,quodexemplariis cuius imitationem
pictor tacit imaginem, vel scriptor facit librum,sit eius actus intelligendi: igitur opinioli csta se: non pores. Propterea fuerunt aliqui,qui dixerunt,idea QMMiter esse respectaquend)m,quandoquidem omne quod est in Deo aut dicit respectivum,aut ad lutu, sed
idea fio, potese direre absolininn, quia abistaea noniti illicantur in Dein sicuti ige . igitur
109쪽
igitur dieit rei ctum.Sed neque opinio hie stare potest,quand quidem Auctores huiuvpositionis ponunt ideam esse principio in & eausam ideati, i ed rei pectuς formati ter non habet ratione principii vel causae, igitur error est dicere, ideam esse formaliter respectu. Hinc nonulli alii voluerunt, ideam esse essentiam diuinam secundum ratione absolutam- quia idea est principium ideati, sed hoc conuenit diuinae essentiae secundum raticine ab solutam,& non secundum rationem respectivam, igitur idea ipsa erit diuina essentia stir absolutam rationem . Sed neq; iudicio meo sententia istorum stare potest,quia essentia diuina. aut iecundum candem rationem est ratio cognostendi se ipsam . di cognoscendi
Creaturas, aut secundum aliam, si secundum eande rationem, Tunc argumentor sic, quia essentia diuina est ratio cognoscendi ereaturam ut idea,& secundum istos secundiam ean-dςm rationem est ratio cognoscendi se ipsam & ereaturam ut idea, ergo ipsa est ratio cognoscendi seipsam,& sic respectu essentiae diuinae erit idea in Deo, quod est ab tardum. verum quia studium Philosophiae non est ad hoc ordinatam vi sciatur quid homines senserint, sed qualiter se habeat veritas rerum; propterea non est nobis curandum quiem quid horum sit,sed qnomodo se habeat veritas ipsa. I t propterea dicendum est, ut dicit
S. GO.q. I F. r. a.p. p.ddeam esse essentiam diuinam imitabilem Scemplariter. unde ipsa
idea duo dicit,absolutumquod est ipsa essentia diuina, de respectu imitabilitatis; di hinc est, quod Deus, quia persectissime intelligit essentiam suam, ideo intelligit eam, ut tot modis imitabilem, & hoc est ponere plures respectus ideales. et intelligi plures idea Ν,Vt
sunt rationes aliorem,& intelligere creaturas distincte in essentia diuina tibi obiecta.&Ponere plures ideas non ut qui s Deus intelligat creaturas, quia ea quibus intelli genu intelligit,important principium Mrmale intellectionis,ut ars est principium qua a rtifex operatur,sed sunt plures ideae, ut id quod a Deo intelligitur in actii exercito , tanquauxobiectum , & terminus intellectioms : nam sicut aliud cognitum est punctum ut Principium,& aliud ut finis,sic essentia diuina,vt imitabilis ab Angelo est unum cognitum. utavero est imitabilis ab homine,est aliud cognitum,&sic de alijs. Ex quibus apparet solutio ad dubium, quod distinguuntur distinctione rationix relativa eo modo quo nomina aliqua significant absolutum & relatiuum, puta saluator,& gubernator,& non distineti
ne mali, au GnMura rei, ut aliqui imaginati sunt. triti: nt i ' r
DVbium est de cocurrentibus ad intellectionem qua distinctione distinguantur.
Et breuiter, omissa opinione negantium species ad intellectionem nece stario requisitas,Respondetur,quod distinguuntur discinctione reali realitate ellcn-itiae, non autem Oxistuntiae. Sex enim necessario in perfecta intellectione reperiunturmam primo intellectus ad intelligendunt,ex obiecto mouetur, ac per hoc Primum irequisitum est obiectum moueny, & imprimens , Secundo est ipsa species imprecta . , Tertio est actus intelligendi in Quarto est ipsum obiectum intellectum in seipso, Quinto est obiectum imm Hrexemplar, quatenus ina alterius naturae cognitionem ducit.ν Postremo est ibi eognitio,qua tale obiectum prout ducit incognitionem alterius, cognoscitur; veluti quanta supra cognitionem suam reflectitus intellectus. Nec igitur sex ad intellectionem necessariis requisita distinctione reali realitate essentiae distinguuntur . Et quia iampridem huic primo tractatui Formalitatiun desiderabamus fine in imponere, ideo receptui canendum est, Deo glorioso, & Sancto Doctori gratias exhibentes. qui nos ad finem illius, continentis triginta tria capita, ad instar tris inta trium annorum Christi Saluatoris, di Domini nos i ι suo coelesti munerea reduxerunt. Roga must autem beneuoIos Lectores, vis quifi boni ac recti, in hoc primo tractatu, & in caeterissa bsequentibus invenerint, Deo optimo Maximo bonorum omnium auctori a ceptum reserant; ir quid autem peccatum est, aut minus recte dispositum, nobis benignε i ndulgeant, ifinem charitatis affumant, quandoquidem sen Μ:r nobis cordi iuit quod cire. Wriptoq; protestati sumusὶ nolle ullo pacto nos a sacris orthodoxa Fidei Sancteq; Romanae Ecclesiae, atque Doctorum ipsius dogmatibus,vel latum unguem discedere. Dare:& nos. & uni ria nostra, siue scripta, siue ore prolata, eorum Omnium,necnon α aiiorum rectius sentientium, iudicio submittimus.
Explicit Primis assari, qui κε For alitatibin dicitur,per eximium Tbeo-
110쪽
N o M a M est litterae primae Hebreis, Graecis , 8e Latinis, quae a Cicerone salutaris litera die e . Et Sanctus Thomas quarto libro sententiarum, sistinctione prima,quaestione prima, articulo quarto,ad primam quaestiumulam, in qua disputat , num Sacramenta nouae legis sint ema graciae dicit , quod haec proposito A, denotat principale agens, sed ista propositio per, denotat causam instrumentalem, unde homo non quaerit salutem in Sacramentis quasi ab eis, sed per illa a Deo. Et Saluator noster apud Ioannem cap. it cit, nia mihi tradita sunt a Patre meo, &c.
Ab, De ista propositione loquitur Αuermes I. Physicorum, rex. s. asserens, notare causamessicientem potius, quam subiectum & mutum: unde t . eli, commento Eo., xit, corpus gloriosum non est generatum ab aliquo. Aliqui volunt aliquando dicere habitudinein causae materialis, ut hoc fit ab hoc ἔ aliquando formalis, ut homo est ab humanitate ; aliquando principiantis ad principiatum, ve initium alicuius libri, est
ab auctore, di Abba, Sanctus Thomas in expositione Epistolae Pauli ad Rom. cap. 8. ait, quod est nomen Hae eum, Pater vero Latinum, vel Graecum. Et Apostolus loquens de Spiritu sancto. geminauit haec duo dicens, In quo clamamus Abba Pater, ut ostendat ad utrunque Populum pertinere: unde ει Dominus apud Mareum dixit, Abba Pater,omnia possibilia uine tibi. Caietanus ibidem ait,Abba,Syra dictinest,Pater vero Latina,ex Grae-
eis tamen mutuata, δι idem significant; de quia pater est casus nominatiui, rationabile est vi Abba quoque sit casus nominativi. Sed melius ego dicerem cum S.Thoma, quam eum Caietano,quod Abba sit dictioΗ braica,& non Syriaca,quia Christus loquebatur suis Apostolis Η brates,&non SyriacE, dic. . 'Abyssus, Loqueas Sanctos Tbomas de hae dictionea .sententiaram, distinctione ra. in fine, in expositione textus Magistri super illis verbis, Ideodicit tenebrassitisse super faciemabyssi,quia nondum erat lux, ait Sanctus Thomas, quod materia prima dicitur abyssus ex hoc,quod est turpis per accidens,Abyssuvenim dicitur ab Α,quod est sine,& a, isiabisso,quod est genus Iliacandidissimi,idest sine candore:&hoe accidit materiae ratione sen uno mo- priuationis. Vel dicitur abyssus,quasi sine basi Ale aliqua magna prolanditate,& praeci- . 4 u i be. pue aquarum: di sic etiam materiaprima abyssux dicitur, inquantum priuatur forma, perquam esse stibstantificum recipit, hinc dicitur abyssus insatiabilis,ut animus auarorum iecundo imperscrutabilis,ut ἀiuina essentia,tertio inexhauribilis, ut est abunda
tu dosinae alicuius Doctoris: & sic banctua Thoriusidicitur Abyssus propter plenia Λ tudinem