장음표시 사용
111쪽
eidinem scientiaraim,& sic abyssiis abyssum inuocat, idest R. omas inuocat vἱdere Misui nam est entiam: licet exponatur lavc lententia at Hylando in malum,quod abyssus, idest iudicium conscientiae inuocat ite . a iudicium damnationis,&c. vel peccatum mortale
inuocat internum in eius P unam, o c.
Aborius, Sanctus Thomas A. sententiarum, distin stione 32. in expositione literae,super illis verbis, QM vero venena sterili tatis procurant, de ait, hoc peccatum quamuis sit graue inter maleficia computandum,& contra naturam, quia etiam bestiae sintus ex Pectant, tamen est minus , qaim homicidium , quia adhuc poterat alio modo impediri conceptus: nec est iudicandus talis irregularis, nisi iam sormato puerperio aborsum procuret. Sic etiam Caietamis in Νummula ait,quod aborsus volinitarius est pectatum homicidii, perfecti quidem, si foetus erat animatus anima rationali quia tunc cciditur , homo, non qui cst, sed qui generabatiir,qui non est adhuc actualiter homo; &est peccatum mortale,quia quantuni in se est ad hoc tendit, ut tollit vitam hominis iam inchoatam; non tamen incurritur irregularitas,quia non est adhuc actualiter homo,qui occiditur. Et haec est communis opinio omnium I Octorum . . ,
Abren piatio diuitiarum propriarum, comparatuh ad eleemosynarum largitio nem, sicut uniuersale ad particul ire, di holocaustum ad sacrificium t unde Beatus Gregorius dicit super Erechiel. quod illi ι qui ex possessis rebus subsidia egentibus ministrant in bonis quae faciunt, sacrificium offerunt. qtira aliquid Deo imi notant,& aliquid sibi reseru .int: qui vero nihil sibi reseruant, offerunt holocaustum, quod est maius sacrificio. Unde & Hieronymus. contra Vigilantium , dicit, Quod autem asseris , eos melius facere, qui utuntur rebus Lais. dc paulatim fructus posse uionum pauperibus diis uidunt, non a me eis, sed 1 Deo resp.Fndetur. Si vis perfectus esse, &c. Et postea subdit, Iste quem tu laudas, secundus, di tertius gradus est, quem & nos recipimus, dummodo sciamus prima secundis.& tertiis 'terenda. Et ideo ad excludendum errorem Vi laniij. dicitur in libro de Ecclesiasticis dogmatibus , Bonum est facultates cum dispensatione pauperibus erogare, melius pro intentione sequendi Dominum, simul donare,& absolutum in solitudine egere cum Christo . S. Thomas a. g. quaest. I 86. art. 3. ad O.
Abscondere, Declarat qanctus Thomas opusculo cap. quod homo iustus po test se abscondere propter tria, Primo , ut persequutor quiescat, Secundo , Ut praece ptinii i Domino opus perficiat, Tertio, ut gloriosiorem coronam acquirat: Sc sic aliqui Sancti virtuose absconderunt suam personam a furore persequiatorum ; aliquae mulieres absconderunt pulchritudinem corporalem ab inspectione stultorum ; aliqui vero itisti absconderunt intentionem bonorum operum ab humano fauore t unde Ictibitur Ecclesias . cap. 43. Multa abscondita sunt maiora ijs , pauca enim vidi'
Ab oluere, De hoc sanctus Thomas 4. sententiarum, distinctione ist. quastione . ad primum, dicit, Absoluere a peccatis, requirit duplicem potestatem, scilicet ordi nis , & Iurisdictionis : prima quidem potestas est aequa I iter in omnibus Laeerdotibus snon autem secunda: oc ideo, ubi Dominus, loan. Io. dedit omnibus Apostolis commu niter potestatem remittendi peccata, intelligitur de potestate, quae consequitur ordi nem : unde & Sacerdotibus quando ordinantur, it Ia verba dicuntur. Sed Petro dedit singularem potestatem remittendi peccata. Matth. t 6. ut inlevigatur, quod ipse prialijs habet potestatem Iurisdictionis. Potestas autem ordinis quantum est de se exten dit se ad omnes absoluendos; & ideo inde terminat8 Dominus dixit, Quorum remiseritis peccata, iiitelligens tamen, quod usus illius potestatis esse halaeret praesupposita potestate Petro collata, secundum ipsius ordinationem. Ex his accipe, quia absolutio, Alia est sacramentalis ; &consistit ut in Concilio Florentino sub Eugenio Quarto te gitur in his verbis, Ego te absoluo: ubi non est necessarium illud pronomen Ego, quia subintelligitur in lyab luci: & licet sufficiat dicere, absoluo te . decet tamen quaedam antecedentia & consequentia apponere,dicendo, Dominus noster iesus Chri sus te absoluat, & ego auctoritate ipsus te absoluo a peccatis tuis, In nomine PatriSνε i iiij, & Νpiritus sancti, Amen. Palsio Domini nostri Iesu Christi, & merita Beari Maνiς semper Virginis.&omnium Sanctorum, & quicquid boni feceris, & mali sustinueris, sint tibi in remissionem peccatorum. 'lia est absolutio iudicialis inibro Eccletiq. de qua idem S. thamas ait in OFusculo 22.cas. a. inirimi, io illius cap. quod
112쪽
ablbius Mim exeomimmica nerio est sacramentalis, sed magis iudiciaria,turisaictis
nem consequens, on habet Insscriptam Ermam verbo n,sicut abistutio sacranie inlis . Et podest impendi ab eo qui tulit eam; quia potens ligare, potest etiam seluere Secudo, eius successore, itat esset mortuus,vel amotus, II.quqst. 3. Si Episcopus. Tertio, quando excommunicator est suctuaneus, impendi potest ab Archiepiscopo nollidisserenter,sed si ad eum fierie appellatum, & hoe vocatis partibus,& cognito de ap-rllatione, ut in cap.Romana, de appell. lib. 6. & extra eo vener . vel si hoc habet consuetudo, aut excommunicator negligenter, ves malitiose disserat absolutionem, vel in alijs easibus in quibus iudieare lintest de subditis suffraganeorum,quos habea I .lit.Αmehiepiscopus, . r. Et si abistat in casu non concesso,absolutio non valet,quia est a iudicemon suo,ve cap.pastoralis, de οὐ d. Quarto generaliter a superiore excommuni eatoris: si t1men habet iurisdictionem,& plenam potestatem,super excommunicatum muἡ ut ipse excommunicator,sicut si Saordoi parochialis,vel Archidiaconus,vel aliust trubditus Episcopo ex consiletudine, vel ab alio iure, sinim subditum excommunicauit, quamuis non deceat Episcopum irrequisito Sacerdote illa absoluere, hoc tamen potest: diti ab luit,absolutus est,seeundum innocen vi cap.Cum ab ecclesiarum, de ossiciis o dinarijs. etiam satisfactione non praemissa,quia Episcopus est ordinarius totius dio ea
stritam laicorum,quim cleri eorum. Quaedam ab lutio est satisfactoria in Ero iudiciali, & e st, quando quis tenebatnrsoluere aliquam quantitatem pecuniae, qua Iuta,dicitur esse absolutus ab illo debito. Αliqiux Blutio dicitur esse deprecataria, ut est illa, quam facit Sacerdos in Missa, quando dieit, Misereatur tui omnipotens Deus, & dimi tat tibi omnia mecata tua,&c. Asia est in Iulio recociliatiua pereatorisapud Deum & haee non potest fieri de uno peccato; & no de alio, alias idem simul tempore esset Deo temnet latus & inimicus. Hae ainlutio fit a Deo in instanti contritionis, qua etiam; pereator absoluitur priusquam confiteatur Sacerdoti . Alia est absolutio quam aliquivocant declaratoria, quia volant sacerdotem Euanselleum absoluere, hoc est Melarare solutum a Deo,& admittere ad communionem Ecclesiae,quia culpa est remisia a Deo, proponenti eonfiteri,antequam poenitens a Sacerdote abseluatur,iuxta illia, Dixi,ofitebor aduersum me iniustitiam, & tu remisisti impietatem peccati mei. Vbi esto canatus, ne erres: &lege de hae Dominum Caietanum Card. in quolib.q. I x. ubi disputat de essedin avitutionis sacramentalis,quippe quae dupliciter intelligi potest ipsam operari remissi ea; predilthriani Vel in voto, vel in exequutione: nam qui ante consessionemrensissionem eonsequitur,est saerameneali abselutione in voto consequitur: & si quidem
ante absolutionem poenitens consequutus sit remissionem peccatorum, persequentem absolutionem augetur gratia remittiua peccatorum: si vero non prius consequutus Est
veniam,zon quitur per absolutionem, intelligendo tamen eum Ono satis,si poenitens est dignus absolutione, &c. quia absoluere est a vinculoselum liberare, Ad expedire . propterea absolutio dicitur etiam liberativa a crimine quod apponitur. Ablativus eastis ex Grammaticis dicitur, qui sextus est cassis apud Latinos, Greei tamet ipsum non habent, vim in genitivo pro ablativo, ut ait S.nom. in expositio Epist. ad Rom.cap. 1.lect. 3 .di p. q. 37. za. ubi di tae, num Pater,& Filius diligan
se Spiritu ancto, ait, quM ablativus potest construiis i causae essicientis, ver finalis vel formalis,vel in vi effiatis malis, ut ignis est lefaciens calefactione,& arbor est forens floribus,3t quia dilimia notionaliter nihil aliud est,quam spirare amorem,sicue dicereis produeere vectum ι x florere.est produ-e flores: sicut ergo dieitur arbor florens floribus, stadieitur Pater dicens Verisi vel pilio, se, & creaturam, de Pater, de Filius di euntur diligentes spiritu sancto,vel amore procedente, se, & nos. Simile etiam
o ratur in baptigato dὰit,quod iis adulto tio requiritur abselutE, sed conditionaliter, seu non requiritur in adulto voluntas ab luta suseipiendi quod Melesia consere, selsumit voli1ntas conditionata; sicut estin voluntarijs mixtis, ut dicitur ita 3.Ethicie x. & ideo si sit eoactio suffieiens,ita quod principium sit ex toto extra nihil reserente simpasi, vecum aliquis reclamans immergitur violenter, tunc talis nec sacramentum suscipit, nee rem Sacramenti; si autem sit coactio inducens, sicut minis, 'et flagellis, irata quod baptizatus potius eligat Baptisinu suscipere, quam talia pati,tune sustipis saer meatu, sed non rem Sinamenti. Absolua etia licitur idistis itur eontrare*iniuri A a risii
113쪽
ut substantia, NantitasNualitas sinentis solint dieitui etiam simplinter et bom' est animal rationale . Ab lune quomae dicitur omnibus moius ut Deus est absoluto bonus. Dicitur etiam pro ne lariocre ait Cicem, lib. 3 cie finib. Necessariosequiturae
Abλlutum, De hoc loquitur S Thomat a.*ersiart. in res m ubi disputat, si usus --μ praecedit electionem, re argutas uia abistumi me stante relaturalia, ergo minus relutum: est ante magis relatum, feci electio importat a elationes, unam eius clavid eligituria. bi,ue, finem, Aliam Vera a L id cui praeeligitiae; esus autem importat solum relationem adH-h maε. finem, ςrgP Ut S cit prior electione. 1 trespondet, quod id quod est peressentia nisu ain relatum posterius et ab luto, i ed id eui attribuuntur relationes non oportet quod sit Posterius, immo quanto causa est prior, tanto habet relationes ad plures effectus, & sic Vsi quodammodo precedit electionem. quodammodo sequitur. Absolii tum aliqumi
diςitur periectu in cui niuit dςficit,ut hora est absoluta.quia nihil ei duist quod pyqtine M.d eius complementum. dc sic dies lania usu Dieitur quoque absolutum qu non recinpit terminationem .cev excludit receptiuum . quo pacto esse Dei est absolutum yb omni receptiuo propterea est infinitum per se existens, Angelus vero est inieceptus. a mVe-τia , ut ait Sanctus Thomas prima parte, quaestione 7. articulo 1 .. S Cate anus ΔΙ-dem , quia absolutura ex vi nominis illud dicitur quod est ab M sqlutuis: κ β c. i ,--. Aliquando dicitur ablaturum a causa, quia est inlispenduns, &inc scarum iu& siet u dicitur ens ablabitum,quia nullam causani habet. Secundo dicitur .abGlutum a subisctqi hasiouis ἐκ praedicationis; di sic substanti prima est absoluturi in dasηsulas Γα raro in is Mira , non euim est in subiecto, neque diutinarae sibi ecto, vs-h' , Micyris equus: Tertio dieitur absolutum te ino:& sustulixa, di sirulit β ω seli ita a termino , sed non a subiecto inli sionis v substantia snumida non est ahialut ι subiecto praedicationis, nec partessubstantiae es sibiecto integrationis. Dicitura tiam
ω Np-- solutum priuative Cpro conceptu abstracto tis a Ohito domi pestiuo, sicuti si, abstram biiuuiens itum 4 substantia Arelaticine, tune e finitum non est piablutymi. nec rer
Nuxi, flammis quod absimcntia exissioni omine importat se racta Mnem l mi di test accipi dupliciter: Npn modo prout inititu e des Mini rinionem c rum ἐ
vincendo armisdilabee etiam tibstine ostia vitiis vi pecumis, Richus illic ins, & ah dueuti in unam soporalium ea sapienti mulati x .enis qUM in iacit - ra tem animae r debet etiam se abstine e ab assiduis desidi i , prauis passio strusi, R i
114쪽
3res abstractiones formales differunt scientiae s culativae; alia enim abstractione pura potemia tormali Vtitur Pitysicus, alia Metaphysicus, alia Mathematicus. Abstractionς ertim to- se si
tali omnes scientiae utuntur, & conueniunt in ea; quia scientia omius est uniuersajium' spectant adantellectum postsibilem bstractio specieritin intelligibilium a phaiitasmatibus speetat ad intellectum avia teli Et quia abstractio est comi fratio unius sine consideratione alterius,ut conssiderando anim/l, ut genus, non continerando hominem, aut aliquam aliam speciem animalis, semper fit 1 posterioribus Lquia a prioribus ementialibus non potest fieri abstractio: licet enim homo pollit abstrahi a Sorte, & Platone, non tamen potest abstrahi ab gnimali ; Npropterea dixit Arist. a. Pnytic. Abstrahentium non est mendacium,quia abstrahebaς priora aposterioribus,& se praeuisma, S: nou diuisiua: intelligebat enim numeros & uigenitudines absque qualitatibus sensibilibus, puta calido, frigido, humido, sicco, oec. L Abstractum, De hoc S. Thoma et p. p.q. I 3.art. i. in rusp-d a.&Caiet. ibidem,significa: aliquid est, ut albedo est id quo aliquid est, at M concretuntisugnificat persectionem di subsistentiam rei,licet conueni t in significatione,quia utruq; significat puram tarn am; differunt tamen ex modo significandi, quia cqncretulit primo Pre Deum ais portat subiectum, secundario forma ia; vae simu a est nasus curuus, primo exprimit na- 'IN δο sum, secundo curvitate in abstractum vero ex modo significasdi,primo im ortu forma, '
p deinde subiectum, ut simitas est curvitas nasi. Et quot modis diciRur Aburactusa,tot modis dicitur di concretum,quia ab actum dicitur qu04 vst ab alio tractv ia, significas 2 , ἡ ' ob
tor in ahsolutam : concretum vero: quod est ad aliquid contractum, ut entitas & ens: μα. de La
φο itas euam est illud,quo eas est ens, puta humanitas est qua hosio est homo; ens vero F γυ- ν σμφst:illud,quod habet entitatem,s lira homo habet humanitatem. Et quod, iam est abstra- ρ ctum physicum, ut mixtum Minidam mathemati un, ut linea quodd*m metaphysicum, Modest divitex, νή peraellcntiana vi Dcus; cpioddam per indifferenti/oi vpactus.& ipla transsςως illi , Linota,quod pQtest destri iconcretus hirum tamen de Guitur abstractii physi i minx it B. Augustinus lib. I syli Ηγq. hir est cinuimaliud castitas, aliud castus,inis ia oritur,non moritur ςgstit sῖ hoc veriscaturia meaturis, quiλ in Deo abstracin uria dc concrctuar sunt idem. R pr.ejicantur de se inuicem, ut Deus est Deipas.. - - αγ iope 9 rum, Disputat de hoc Salionias .Hq 63. t. I. num sit Peco tum
p xio in ad dignitatςs personarunti si ergsi misςonsi ret illam proprietatem pem R μ sua , p p er.quam aliquid quod ei consertur Atςij itui non est acceptio persons, sedς ust , unde glosa super illud ad Ephes. 6. Peri harum,inceptio non pse apud Deum, dicit,qu ,4 indviudeκ iust is usas discernis, Masrs usinu si iudex aliquis proino, Causin auueat aliquem ad magisterium propter Lincientiam sic lapi hic attenditur c usi debita, pe secla, i φ Perkaλi si xem aliquis solid et reneo,cui liquid constri, non id propter quod id se se quod datur, esset ei proportiona um, vel debitum, sed solum hoc quod cist homo, puta Lais..L. Petrus, Vel Martinus , hic est a Gestio person . quiansmauribuitur ei aliquid propter V liquam causemique faciat quindignμm, sed simplicἱζcr, tetribuitur pcrsong: de hoc pe satum sedum coli inittitur in dispensetione te' vali 3, sed etiam spiritu lima, quia ouanis in m tori sus aliquis iustitiam transgredi citraano grauiuS poccata vade eum .irici lia sint temporalibgr potior grauius p pM3i pax inmmni accipere in spirin tu lium dispensatione,quam temporalium, dc sic sthim in dispensatione. honorum, &c Accidens, De li S. Thomas I. a.syest. .art. 3.- I. ubi disputat, si habitus potest diminui. ait, quod accidens quocunque modosiviri tur, seinper habet dependentian Aeri , Mad i ctum secumum sirum ione , aliter tamen bal itar: nam accidens significa--co tum is abstracto importat habitudinem ad subiectum; quae incipit ab accidente,& ter- - -
minatur ad subicctum,n malbedo dicitur qua aliquid in l m. ELidςo. in definitionet sepccidenti abstra at non pol ityr Libinetum , quati prima pars definitionis qiis est ge-sus, sed 'ini si s u id ,qux sic si tia; dicimuss iii luod simiUS est curvitas nasia .. m. . , sed in concretis incipit trahit; oksibi esto, ter natur. ad accidens dicitur. eqimal- , , bam quod nes dinem: propine quod in On ii ioMugiusmodi accidentis itur subiecius o taliquam genuε, quod ess prima pars Munitionis, dicimus enim, quod simus est missum s ,: HL aduexte, quod ccidens e Myle , Proprium, dc commune, Pro D-- . .
115쪽
indiuiduo eius; ut esse Theologum. Secundo , quod eonuenit omni indiuiduo humanae speciei, sed non soli; ut esse bipedem. Tertio, quod conuenit omni, soli, sed non semper,
Ut canescere in senectute. Quarto. quod conuenit omni, soli, semperque, ut risibile re- spem hominis, & tale ita definitur ab Arist. .Topie. Proprium est. quod inest omni, soli,& semper, &conuersim praedicatur de re,& non indicat quid est esse rei. . Accidens commune est, quod adest, & abest praeter corruptionem subiecti, ut dixit Porphyrius in praedicati. Vel, quod continsit eidem .s.subiecto in esse, & non in esse; ut esse sanum, vel infirmum . Vel, quod neque est genus, neque species, neque differentia , semper autem est in subiecto existens. Capitur etiam accidens pro extraneo, & sic est quodcunq; inserius dicitur accidere suo superiori,ut Socrates homiai, de homo animali. Capitur adhuc pro omni eo, quod distinguitur contra substantiam; & sic omnia nouem pridicamenta sunt accidentia, de primo intentionaliter dicunt respectium rationis,siipe rioritatis,uel inferioritatis, puta generis,speciei,disserenti ,&c.In Scriptura sacra aecia dens dicitur quicquid quacunque causa praecedente contingit euenire & accidemidem est quod contingere, vel euenire.& potest eo mirabilis nomine; ut fuit Incarnatio Christi, quo Plinius lib. I 3.cap. xi .ait,qubd in nocte natiuitatis Christi lumen de coelo ira refitisit,ac si esset verissima clara dies. Potest etiam esse damnabilis mixturq,quod significat peccati commissionem, ut quando accidens eorrumpit substantiam , ut sebris Corrumpit calorem naturalem, ita peccatum gratiam de charitatem, quae est calor hominis spiritualis,Vt patet exemplo Dauidis 1. Regum,cap. 6.qui deambulans in solari inridie Bersabeam se.lauantem,& concupiuit,& peccauit eum ea. Est etiam accidens terribilis iacturae, quod fgnificat grauem tribulationem, ut legitur de Rege Achab a .Paralip. Vbi Deus ordinauerat ipsum occidendum in pretio, & sic accidit, quod unus in incertum iaciens sagittam, percussit Regem , ex qua percussione mortuus est. 'Accidens quadrupliciter corrumpi potere. Docet hoc S.Tho. 3 .sent .dist. 3I .q. I .art. I. ubi disputat de eo qui habet charitatem, si poterit aliquando eam amittere. Et Cai tanuS in expositione 7 .cap.de ente,& essentia. Corrumpitur primo accidens per altera tionem oppostiam suo contrario,vt frigus a calido. Meundo ad absentiam conseruatiui agentis, ut lumen in aere desinit reeedente Sole . Tertio ad eorruptionem subiecti, verisibilitas corrumpitur corrupto homine. Qilario ad corruptionem termini, ut pater nitas corrumpitur corrupta filiatione ad quam terminabatur paternitas. Et quia quot modis dicitur unum oppositorum,tot dicitur & reliquum; h ine est, quδd quadruficitet etiam dicitur accidens generari. Primo ab agente per transmutationem, sicut aqua ea Iefit ab igne calido . Secundo ad praesentiam agentis in fieri, & esse, ut lumen iis aere fiea Sole praesente . Tertio ad generationem subiecti, ut risibile generatur senito homine. Quarto ad generationem termini, ut Sorte isto albo,statim ad alterius albi generati nem consurgit in Sorte similitudo, M. Accidia, De qua agit S.Tho. a. 1.q. 33. art. r.est quaedam tristitia aggravans,quae.sita deprimit animam hominis,ut nihil ei agere libeat,sicut ea quae sunt accidia; & ideo ac cidia importat quoddam tedium operandi, di deberεt scribi per e, in medio, & per simplex c, secundum Graecos,ut dicatur acedia, quae est tedium interni boni,quae ex genero suo venialis est, quia non contrariatur charitati, sed eius seruorii fit autem mortale . dum per eam, aut ex ea, incurritur mortale crimen, ex omissione eorum quae sunt de necessitate salutis,aut desperatio de diuino auxilio, auesui ipsius intersectio. Unde ace diaest dissidentia de propriis viribu ,ω Dei auxilio, quo ad ardua bona implenda. Vel, catorpor mentis bona inchoare, & illa non perficere . Veli est languida deiectio de virtutum laudabili exercitio utriusque hominis ; unde aeedia dicitur ab acedine , quia per eam anima habet quandam a inem, quandamque indispositionem gustus spiritualis de bono diuino, seu spirituali dissicili, propterea acedia est tedium bene operandi, et est
vitium capitale, quia ex ea oriuntur alia vitia secundilm rationem causae finalis'. Hinc B. Gregorius 33 .moralium, dicit,vitium hoc habere multas filias, malitiam, rancorem, pusillanimitatem,desperationem, torporem circa praecepta, euagationem mentis circa illicitat ociositas autem & s nolentia reducuntur ad torporem, &c. Αcitius, S. Homas de hoe termino loquens in disputatis de potentia Dei, q. I .art. r. in principio, ait, si actus est duplex. Primus qui est sermain secundus qui est operatio: sed nomen actus, primo fuit attributum operationi,se enim omnes intelligunt actum, secu-do autem latetranssatum ad formam, inquantum larma est principium operationis . Dicitur
116쪽
Dicitur etiam actus subsistenti , siue hypostaticus, qui est ipsius singularis,ex quo moti
sunt Nominales ad ponendum singulare esse primum cognitum. Ponit etia Henricus de Gandauo,& Scotus,post ipsum ariu entitatiuum,quem tribuunt materiae primae. Averr. Aa thais lib. de substantia orbis, posuit quendam actum medium inter pura potentiam, & actum ti M ver purum, quem ait conuenire orbi,qui dicitur materia in adludi subieetum: quia vult orbe heli a intelligentia non esse naturam composita ex materia & forma , sed esse naturam mediam inter puram potentia,& actum purum. Ex his poteris intelligere sensum illius oring .H ε propositionis, quam ponit Arist. nono primς Philosophia ,tex. 2 o. Actus cst ratio intelli- mora in unigendi,&cognoscendi; intelligitur de actu qui est forma, auia forma est per se principium ' γ' operationis,& ratio per se prima intelligibilitatis: & sensus etiam alterius dicti Philosophi 7.diuinorunt,tex. 9.actus est qui separat di distinguit, intelligitur etiam de sorma δε actis 2hia
principaliter,nam etiam quandoque aliqua distinguuntur non solum per sormas, verum ranmν. etiam per materias, licet materia non sit prima ratio distinguendi,potest in esse ut stat sab ina,quia infundamento naturi in se considerato nihil est distinctu, I. Met.tex. I7. Sunt S alij modi quibus dicitur actus, ut disertissime scribit, & notat Illustrist. & Reuerendisi. D.Cardinalis Constantius Sarnanus,eruditione profundillima,ac omni iuge diastiplinarum omnium, praesertim scholasticarum encyclopedia toti orbi usq; ad miraculum in praeclaro suo Directorio in Logicam, Philosophiam , & Theologiam ad mentem Scoti, ut actus elicitus, qui immediate causatur a voluntate, sicut amare, & Odire, &c. Eiesiui. ω N actus imperatus,qui non producitur a voluntate, sed aliae potentiae ordinant eum ad non Mupri Voluntatis imperium,ut scribere,& cantare. Et quia quaelibet potentia alia ab intellectu mρή ' Potest habere duplicem actum,quorum alter vocatur non deliberativus,cuiusmodi sunt primi motus de quibus non laudamur, nec vituperamur i alter vero appellatur deliberativus, &iudicativus, ut quando quis videt rem aliquam sensu exteriori, non discurrendo de bonitate, ta malitia eius, sed postea reducit ad memoriam suam, discurrendo circa pulchritudinem & turpitudinem, de alias proprietates illius,& determinat se velle sequi, vel fugere rem illam; & hqc determinatio est actus deliberativuς, & iudicativus,& in hoc actu potest esse peccatu,& meritum. Sunt & alij actus,quos ibi videre poteris. Actio duplex est Seribit s.Tho.de hac re pluribus in locis sue doctrine presertim p. p. q. 27 .ar. I. ubi disputat,num processio sit in diuinis Altera dicitur vito immanes,altera traiietis. Differentia est inter has duas actiones,ut docet Arist. 9. Mez.tex. 6.Primo, quia actio immanens est biective in agente a quo producitur,cum sit persectio ipsius agen Uuli istis, tis; ut speculatio, & intellectio perficit speculante,& intelligentein actio vero transiens νε tib ρ. Me . est subiectivi in facto, vel passo, ut calefactio est in calefacto, & secatio in secato liῆno a dat. 4.paisiud. Secundo disteriint, quia per actionem immanente ex natura sua nullo modo im- literari mutatur obiectum circa quod est, unde ex hoe quod intelligo vel desidero, aut volo aliquem librum 1abngin mutatur aliquo modo ipse liber: sed per actionem transeunte semper immutatur lii Mectum circa quod est,& aliquid de nouo acquirit,vel deperdit, puta Triphae dis qualitate vel quantitatem, aut locum: ex hoc enim quod aqua calefit,aqua ipsa amittit fremi inter aliquem gradum stigiditatis. Tertio disserunt, quia per actionem transeuntem uniuersaliter,& semper producitur aliquid distinctum ab operatione. Quod duobus modis esse potest quandoquidem aliquando tale operatum remanet post operationem, Ut domus af, oiaturi post aedificationem aliquando non remanet,nisi quandiu est operatio,ut sonus causatus
in aere ex ei thasia atione: per actionem ciuiem immanentem non uniuersaliter,nee semper producitur aliquod distinctum ab operatione,sed ab utroq; abstrahit, nam per aliquam aliquod distinctum producitur, ut per actum intelligendi producitur conceptus ,
Per frequentatos actus morales producitur habitus moralis, per aliquem aute ex se nihil . . producitur, ut per videre prFise,aut uelle, aut desiderare,&c.Et hoc voluit dicere Caiet. in.p. p. D. o.q. 27. in apostillis I art. contra Duran. quod per actionem transeuntem Necessarici producitur aliquid, per actionem vero immanentem permissiuδ,quia permittitur aliqua, ex qua aliquid piaucitur. Et se intelligitur samosa illa propositio S. O. Quicunque intelligit, ex hoe ipso,quod intelligit, procedit aliquid intra ipstim,quod est
conceptio res intellectae ex vi intellectiva proueniens, & ex eius notitia procedens, &c. Adam, Scribens S.Tho .p.P.q. y .ar. I. ait,qubd Adam in statu innocentiae erat incor ruptibilis & immortalis ex parte causae efficientis,non autem ex parte materiae, Ut coelum , aut ex parte Hrm v, ita ut forma eius satiaret appetitum suae materi'; neque erat immortalis per aliquem vigorem lineo existentem, sed inerat animae eiussis quςdam super-
117쪽
summatruraliter diuinitus data,per quam poterat corpus ab omni cottuptione prasti. uare, quandiu ipsa Deo subiecta mansisset. Deus enim hominem fecit, qui quandiu noli peccaret, immortalitate vigeret, ut ipse sibi author esset, aut ad vitam,aut ad mortem. hoc nomen Adam est dictio 'braica, & idem significat, quod rubet, quoniam con- spersa rubra terra factus est.Habebat omnes virtutesinam talem rectitudinem habebat quod ratio erat Deo subiecta, inferiores autem vires rationi.Et cum virtutes nihil aliud sint,quam IFrfectiones quaedam,quibus ratio ordinatur in Deum, de inferiores vires di sponuntur secundum regulam rationis; hinc est, quod omnibus virtutibus erat decora-Aώς- - tus, sed peccando anai sit gratiam, de virtutes, & effectus est veluti homo insectus, & d iram lectus a palatio regali, fraudatus a serpente, & ab uxore, dicatus labori di miseria per ' γ' tribulationem de afflictionem, exilio datus,morti subiugatus, subiugando etiam omnes filios suos morti corporali Scipirituali. Unde si ipse non peccast et,nec etiam generasses filios sitos subiectos morti,post ent tamen fili, sui peccare per eorum liberum arbitrium. quia Adam si genuisset in statu innocentiae aliquem, ille secundum legem communem. non esset confirmatus in iustitia, ut non posset peccare, Sc. 'ma. Addere, in hoc loquens S. omas in disputatis q. 1 i. ar. I. in quo quaerit, quid addan num supra ens dicit,quod triplaciter potest aliquid super alterum addere. Vno modo quod addat aliquam rem,q te sit extra essentiam illius rei cui dicitur addi; sicut album is supra corpus,quia est entia albedinis est praeter essentiam corporis. Alio modo di- aliquid addi super alterum, per modum contrahendi & determinandi; sicut homo addit aliquid super animal, non quidem ita quod fit in homine alia res, ita quod sit penitus extra essentiam animalis, alias oporteret dicere, quod non totum quod est homo' esset animal,sed animal esset pars hominis, seΞ animal per hominem contrahitur, quia .., V determinate, dc actualiter continetur in ratione hominis, implicite di quasi po-.-ὰ ἰ-ac; tentialiter continetur in ratione animalis,sicut est de ratione hominis,quod habeat anire, re p. eo. mam rationalem, & de ratione animalis est quod habeat animam , non determinandineiaeue eam. ad rationalem vel non rationalem, ista tamen determinatio,ratione cuius homo supprina o Meo. animal addere dicitur, iq aliquare fundatur. Tertio modo dicitur aliquid addere super alterum secundum rationem tantum,quando scilicet aliquid est te ratione unius, qRod non est de ratione alterius,quod tanten Oihil est in rerum iratura,sed in ratione tantum, siue per illud contrahatur id cui dicitur addi, liue non; cecum enim addit aliquid supra hominem, scilicet cεcitatem, quae non est aliquod ens in natura, sed rationis tantum . Primo modo nihil additur supra ens, cuna nihil subterfugiat rationem entis. Secunda modo ctiam aliquid addit supra ens,ut si e praedicamenta,quae addunt supra ens deter minatum modum essendi. Tertio etiam modo bonum addit supra ens aliquid rationis, non negationem,sed quandalia relationem persectivi, &c. Adiectiva, De hoc terii hin scribit S.Tlio. p.p.q. 39.M. 3, ubi disputat, si nomina essen tialia praedicentur singulariter de tribus personis:&alseritio nomina substantiua signi . sicant aliquid per nioclum substantiae, nona ina vero adiectiva significant aliquid permo
duin accidentis,quod inlbret subielo unde adiectivum dicitur quasi adiun,iuum,quia substantivo adiungitur: substati autoni sic ut per se habet esse, ita per se habet unitatem vel multitudinem, unde singularit , ν et pluralitas nominis suhstantivi attenvitur secum dii in formi si signiscatam per nomen, accidentia autem sicut esse habent in sii Mepto, itaras mi se ex subie suscipiunt vilitatem vel pluralitatem, S ideo in adicetiuis attendit .sno' laritas &pluralit s secundu' sopposita ide ideo illa que significant cilentiam adiecti uotis istinis μὰ Prxdicao ur Plur liter de Uiu , propter pluraIit tem suppositoriim dicimus enim tresse . ι μ' existentes, vel tres samcnςes,aut reos sternos, Ze ins Naxos,& immensos, si adiectiue sumit. mantur: si vero accipiantur s. 4ntiu dici laxis, unum increatum,& unum immensum/Ft eadu q. art. an resp.ad 3. U, ait,il, haec est disterentia inter nomina adiectiva de substantiva, quod nomina sabstantiva ferunt sutim stippositum, adiectiva vero non suppornunt, sed copulant; de hinc nsemina personalia substanthia mssunt de esse ia p aedicari, propter identitatem rei, bis sequitur quod propriet s persqnalis distit, 23m determinet essentiam, sed ponityx circa suppositum importatum per nomen substantivum, δή notion. alia dc pertinalia *diebiu inon possunt pradicari si essentia, nisi aliquo substantivo adiun , unde nos posisnas icers, m d es entia est gencrans, possumus ramea dicere, quouisentia est I sςper iis, vel Deus generans, si res, de Deus supponant Pro
118쪽
agentia est res generans, quia primo res tenetur pro persona, secundo pro essentia.
senae in filium,vel nepotem, Vel deinceps legi ima assumptio.Et est duplex species adoptionis, Vna,quae persectae imitatur naturalem filiatione;& haec voeatur abrogatio perquam reducitur adoptatus in potestatem adoptantis & sic adoptatus succedit patri adoptanti ex intestato, nec potest eum pater sine culpa priuare quarta parte haereditatis,1 ρο -m sie aut adoptari non pot,nisi ille qui mi iuris est, qui . s. postquam adopta r non habet potestatem, aut si habet est mancipatus, &haec adoptatio non fit nisi authoritate Principis. Alia est adoptatio quae imitatur naturalem filiationem imperfecte, quae vocaturi simplex adopti cuperquam adoptatus non transit in potestate adoptantis ; unde magis est dispositio quaedam ad persectam adoptionem, quam adoptio perfectar & secundum hane potest adoptari et ille qui non est sui iuris,& sine authoritate principis, ex auth tritate magistratus;& sic adoptatus non succedit in bonis adoptatis,nec tenetur elad ptatus aliquid de bonis suis in testamsito dimittere, nisi velit;qui aut ipsemet S. . iam 3.p.q. 23. ubi loquitur,si Deo benedicto coueniat filios adoptare, in aliquis homo ad iptat alium sibi in filium inquantii ex sua bonitate admittit eu ad participationem simhaereditatis,idcirco Ueus cu sit infinitae bonitatis ex qua contingit quod ad participa- . . tionem bonoeu suorum adoptare homines in filios Dei conuenit toti Trinitati. Et hine etiam prouenit,Christum secundum quod homo no esse filium Dei adoptiuum,quia fi- vim , cis floliatio proprie conuenit persone, in Christo autem non est alia persona,quam inemaea, Ῥα-- usa cui conuenit esse filium per naturam; adoptare aute est in fili, locu suscipere, teste Aulo Gellior unde licet conueniat toti Trinitati,appropriatur tamen Patri nauctori, Filion exemplari, spirituisancto ut in primeti in nobis huius similitudine exemplaris, & Adoratio est actus religionis ut seribit S. . a. h.q.8 .arii.& est duplex interior,quPest deuotio mentis,&exterior quae est humiliatio corporis.Ρrima est principalior, quia.
ea quae exterius aguntur sunt signa interioris reueretiae: hinc alia veneratione veneramur Deum,quae pertinet ad Iatria, & alia veneratione quasdam excellentes.creaturas,
quae pertinent ad duliam ed attende, ς, discrimen est inter orare, adorare . & colerea, orare siue oratio,est quaedam eleuatio metis in Deum per cognitionem &l amore. Admirare aut hoc addit, quaeramus Deum tota intentione.quaeredo,credendo. & firmissi me sentiendo ipsum habere summam bonitatem,& ab ipso omne bonumanam.&sine: ipso nihil boni posse haberi x olere dieit osa praedicta, addendo caerem ias exterioresse ut sunt genuflexiones sacrificia,&c.Ην etiam.creuemri,honorare,laudare, glorificare, cofiteri adorare, inter se hent per ordine. Nam reuereri est aliquod maius bona in alio
quam in se existimare. Honorare autem,est reuereriam exhibere propter illud bonum. Laudare est honoratum ei mendare. Ilorificare est laudes ipsius honorati laute largeqDpricontrare Confiteri est Deum,& dominum uniuersaIem affirmare coram hominibus. Adorare est reuerenduna, honorandum,& glorificandum propter eminentiam omnipoet, 'tentiae &Lanctitatis colere,& omni alia spe postpostea se totum illi subiicere;& hoc sola Deo conuenit, iuxta illud Matth. . Dominum Deum tuum adorabis.&illi soli seruieta Et quia ex duplici natura compositi sumus, intellectuali scilicet. & seasibili; duplieem adorationem Deo osterimus. s.spiritualem,quae consistit in interiori mentis deuotione, & corporale,quae consistit in exteriori corporis humiliatione. Eiquia in omnibus inimbus latriae id quod est exterius refertur ad id quod est interius, sicut ad principali rideo ipsa exterior adoratio fit propter interiorem, ut per signa humilitatis,quae corre raliter exhibemus excitetur noster assectus ad subiiciendum se Deo r unde simi oratio, primordialitet est in mente,secundario aut verbis exprimitum ira etia adoratio, princi-ὲ . paliter quide in interiori Dei reuerentia consistitiecundario aut in quibusdam corpo-l iralibus signis humilitatis. Et hinc est quod& si determinatus locus eligitur ad adorandii,hoc non est propter Deum qui adoratur,quasi loco concludaturi sed po ipsos ad rantes,quorii concursu oratio fit magis exaudibilis.EtsHm quadam decentia fit versus Orientem,am diuinae maiestatis inditium, quod nobis mani sestatur in motu evit,qui est: '' ab oriente &υ paradisum ibidem constitutum,&Christum qui oriens notatur,&c. . Adii Emux,Sah. in opustulo 6o.quod est de humanitate Christi, inquit, Triplice esse Aduentum, priuium ad homines,Secundum carnem,S in infirmitate; de quo dicitur,In is
propria vehit,& sui eum non receperunt,& Verbum caro factuin est. Secundo venit in κώ atinis .
mentem in quo est requies,& consolatio nostra;de quo dicitur Ioan I, Meu veniemus t .
119쪽
& Πransionem apud eum sariemis. In pertio veniet ad iuditium finales de Matth. a s. in venerit filius hominis in de maiestatis suη.&c. Additur quartus,in quo venit ad particulare iuditium in morte hominis,de quo dicitur M.tt.i3. Estote p rati, quia qua hora non putatis filius hominis veniet. i Et propterea Ecclesia seleontauquatuor Dominicas de Aduentu Domini, & vltima septimana saepius ust iocuniplata. ad fignificanduin hos quatuor Aduuntus. Hinc primus Adventus qui dicitur iRsarne,
state maxime desideratus a patribus, propter exultationem humane naturin, ut libera rentur captiui affinibo; pri endepressionem diaboli, quia per hunc Rauentum pacificatus est nobis Deus ; & propter dei celationem, quam sperabant habet re cum Christo videndo, audiendo S conuersando cum ipso. Aduentus aὸ iudicium, cuni sit manifestus& terribilisaee fideratur ab electis,quia tunc exaltabuntur & liberabuntur ab omni poe m & servitute corporis,& tunc videbunt Deum facie ad faciem . Vel possumus dicere, quod aduetitus in carnem, liberat animas a seruitute diaboli, Secundas qui est per gratiam Spiritus stincti, liberat eas a peccato,Tertius quies iudiiij uniuersalis,liberat corpora. Qirartus,qui est in morte cuiuslibet,liberat a poenalitatibus: unde Ecclesi exp cith duos Aduentus celebrat, stilicet in carnem di ad iuditium , quia Aduentus in car. . nem,est etiam in mentem per gratiam uterque est naisericordiae; ideo enim venit in carnem, ut veniret in mentem :& sic etiam Adventus in iuditium diuiditur, quia vel est niuersale vel particulare, nam uterque est i ullitiae,ratione unius cilectus; & sic stacta mater Ecclesia celebrat Aduentum sub binario, ut filijs suis ostendat naisericordiatu Zeiustitiam generando in eis amorem S timorem, &c. ,
Adverbium, Disputans S. Thom. s. sententiarum,distinet. II. q. 2. art. I .in Corp. nun
ista propositio Trinitas est solus Deus si vera dicit,si istae didiones exesilsita, *lus,
tantum,in hoc distetunt quod tantum cum sit aditerbium, di similiter sol .is,determinat actum verbi. quia adverbium est adiectiuum verbi; unde cum verbum c*niuugat pridiscatum subiecto,& ad virunq; se habeat,congruὸ possunt ista adverbia, Om ad bimu, Iam ad praedicatum adiungi: hine communiter dicitur a Grammaticis,quod adverbiuicitur, quia stat iuxta vertam,propterea in oratione ponitur prope verbum; unde non potest eis verbi exprimi, nisi ei apponatur adverbiu,ut dis de navigo, nplenc fgni*ficant,nisi adiiciantur adverbi ut bene vel male dicit;*liciter nauigat,&α. Flunt auteadverbia quandoque a nomine, ut bonus bene; a verbo, ut a traho tractum a noni ine &verbo,ut pedetetim a pede At tento; a participio,ut ab insignitus insignitc.a pronomine,ut hic illi ,ab hic & ille; d propositione,ut ab extra,& a sub subtus;ab aduersiis etia, ut a prope propius. Lege de hae re inctilianum primo libro institutionum Gyam.
Advocatus, De hoc agit S.I lio. 2.2.q. I .per tota alserens, Advocatus ille dicitur,
qui praestat patrocinium alicui; de hoc spectat ad opus misericordiae,& vocatur causidicus,seu defensor cause. Et ab hoc ossicio prohibentur quidam propter impoteoliam,&qui deficiunt sensu; vel interiori, sicut furiosi, S impuberes ; vel exteriori, sicut surdi demuti: est enim necessaria Advocatointerior peritia,qua possit conuenienter iustitiain assumpta causς ostendere, de iterum loquela cum auditu, ut possit pronunci/re de audire,quod ei dicitur:vnde qui in his desectum patiuntur,omnino prohibentux ne sint A S, uocati,nec pro se. nec pro aliis. Monacos etiam & presbyteros non decet in qua nque causa aduocatos esse, neque clericos in iudicio seculari, quia huiusmodi personae senet rebus diuinis astrictae. Qui etiam patiuntur desectum corporalem,ut cςci; vel spiritualem,ut infames de infideles de damnati de grauationibus, seu de graui Sus criminibus. exciuduntur ab exercitio talis ossicio. Qui vero assumuntur ad exercendum tale of tu. non debent defendere causam iniustam, quia si scienter eam defendent pς ant moria liter.Possunt etiam pro eorum patrocinio aliquid accipere,considerata coditione personarum, de negotiorum, & laboris, εc consuetudine patriae: si vero per improbitatem aliquid immoderate extorqueant,peccant contra iustitiam, doc. Adulterium. Scribens, S. Thom .de hoc secunda secundae, quaest. 1 . arti .8.ait, quod adulterium sicut ipsum nomen sonat, est accessus ad alienum thorum. In quo quidem dupliciter contra castitatem. 8c human generationis bonum aliquis delinquit, Primo quidem, inquantum accedit ad mulierem non sibi matrimonio copulatam. quod requiritur ad bonum prolis prime educandς, Alio modo, quia accedit ad mulierem alteri per matrimonium copulatam ν& se impedit bonum prolis aliens. Eadem ratio est de muliere coniugain, qui per adulterium corrumpitur. Adulter
120쪽
Αὀulaetamitur alieni thori violator: & dicitur duobus modis,aut Iatione actus, aut iratione intentionis; ut si ista est adultera ratione actus, ille qui eam cognouit dicitu'r
etiam adulter ratione actus: ratione intentionis, quando una persona cupit &desiderat cognoscere mulierem matrimonio alteri copulatam, & econtra de muliere,ratione viri matrimonio alteri copulati, dic. Adultus, De quo S.Thomas .sent.dist. .q.1.art.3.q. z.ad 2.arg. dicit, quod quando
adultus bapti Eatur,requirit in eo deuotio,& Fides,quia secundum quod magis di minus eth dispositus, sic diuersimode cvinsequitur effectum Bapti sint. Adultus iecundum , - - Iurisconsistos ille dicitur, qui compleuit vigintiquinque annos, quia usque. ibi crescit, s si mdi uinc dicitur adultus. Secundum vero Theologos, adultus est viator habens ussim rationis, per quem potest discernere inter bonum & malum , & quod potest cognolcere peccatum,quod commisit contra legem Dei;quia in multis ante aetatem consiletaemali- o mali ia . tiasipplat aetatem, ut patet de illo puero,de quo scribit Gregorius 4. dialog. qui dam- quam ρ de natus est in aetate quinque annorum. Et non tantum in malis, sed etiam in bonis poteridquis aure legitimam aetatem ostendere prudentiam, iuxta illud in legenda Sancte Agnetis, Fides non in annis computatur: is enim tenetur coniiceri si habet peccata mortalia,
ad consequendam salutem, M. Aerest insensibilis, ut ait S.Thom p.p.q. I .art. I .in responsione ad 3.& partim con- Ae se
uenit cum aqua quantum ad inferiorem partem,quae exhalationibus aque ingrollatur, obrem Partim cum coelo quantum ad superiore in paciem, de aues habent motum in inferiori 's parte aeris, de ideo sib fima amento coli volare dicuntur. Diuidi r ergo hoc elemetum p . H- . 'aeris in tres partes,quarum prima & sia prema dicitur ςther, quae Pars est vicina & con- 1-,a h. tigua spliere ignis calidisti irae de lubtilillime, propterea dicitire inhabitabilis. Infima pars aeris est cotigua terret, ubi habitamus nos; hec enim est temperata S liabitabit is propter reflexionein Solisci Interstitia seu media pars aeris,est obseura di tenebrosa, in hac enim fiunt tonitrna,corruscationes,de aliae impressiones Metheorics,quibus dςmones steque ter miscent se, &causarit essuetus mirabiles. Attende etiam, quod aer prope terram est
limpidior Ac calidior quam in medio,de ipse quoque aer est activior aqua quoad formas si inantiales, sed econuerso quo ad qualitates aliivas, & passiuas: & hinc est,quod aer
in sua raritate manens non retinet figurana, neque caIorem, quando tamen condensa
tur & figurari di colorari potest, ut patet in nubibus t &.sic Myii assumunt corpora ex
aere, condensando ipsum virtute diuina, ut ait S.Thom R,Rq.I I. art. a. ad. δ arg. . Affabilitas, Deliac disputat S Tuom. 2. q. I I .art. I asserens,affabilitatem eliseidemqnod amicitiam, delion esse distinctam ab alijs virtutibus, talesse aliquid conseretuens omnes virtutes. Et est pars annexa iustitiae, quia praecepta legis dantur de actibus vir tutum . Congregatione pauperum aiubilem te facito, iubet sapientissimus Salomoα . . Ecclefiast. . igitur affabilitas,seu amicitia quaedam virtus est. Et quia omnis homo naturaIiter omni lioinini est amicus quodam generali amore, iuxta illud, omne animal diligit sibi simile Se hunc amorem reprisentant signa micitiae,quae quis exterius Dsten dii in verbi vi vel factis,uel etiam extraneis,vel ignotis, unde non est ibi simulatio, non enim ostendit eis signa persectae anticitiae . quia non eodem modo se habet familiariter ad extraneos, sicut ad eos qui landi sibi speciali amicitia iuncti. Et notat etiam Caietanus in expositionς huius artiosi,quod apud Graecos Me vitius est innominata, sed quia in se, ain limilis ,miestiae, vocatur amieicia,& apud Latinos dicitur inbilitas,quia circa colo G tis mea loquia delecta lia principaliter vellatur.Dicitur etiam conritas,quiae per ipsum homo DV m citia. comiteris habet filauis apud omnes. Et materia eius est, conuersatio hominis cum aliis, non inqui Eunque, sedi in his quae serib fiunt,&sint,&exigit. Primo tanquam finem,ut homo exhil eat se delectabilem, di non molestiun in his que operatur, Secundo requirit, ut in pertractandis negotijs gratiose loquatur.&ideo ei opponitur litigium, ut est ibi videre latius apud S.Thomam . ti. A ssimis est vinculum causatum ex carnis comita consurguineorum,ut domi S.ThomaX sent dist. IV. I .art. I. per totum. Et haec assinitas non causatur sponsilibus, eum sit pre inquitas personarum ex.carnali copula, vel commixtionet mediante,
e sanguinitate. Noueniens. Et dicitur assinitas, quia accedit ad fines, ideo terminos per hoc enim aliquis fit meus affinis, quia ipse est consanguineus uxoris, veJconcubinae meae; vel per ei od ego sum consanguineus uxoris uago et concubin Et inter cogna-gos coniuxum qiri est a finitas, quia factus socii mei non est me sectis 1 undeci miis