장음표시 사용
141쪽
consilium; &sse diei e seleneiani, Visu, estemmodo dieit ignorantiam. Consilium sta
dubitatione conuenit etiam Christo, ellit S.Thomu .p.q. II .art.3ν ' - - -
Contritio rei materialis importa Hi ius duri se integri ebmmii urionem; sedem' tritio spiritualis est dolor pro peeeatis assumptus, eum proposito confitendi & satisfa
etendi. Et dat etiam quatuor alias diffinitionesde contritione N. Thomas .sen dist. 7. q a. are. t. 6t habet tum confessionis sibi annexum,& secandum essentiam est in eorde & pertinet ad enitentiam interiorem, virtualiter ad exteriorem, inquantum implicat propositum confitendi. Et eius dolor est duplex.csensitivus,&intellecti aus s displieen otirmatis; primus est tantum essectiis eius; secundus autem est ipsa contritio dc Nimux dolor debet esse moderatus seeundam eonditiones personarum; secundus vero de 'bet esse maximus, nec potest esse nimius. N uterque dolor ut est de singulis peccatis,quae Meurrunt memoriae, debet esse actualiter maior de maiori, sed ve est simul de omnibus tantum virtualiter.& uterque dolor debet durare usque ad mortem.& primus debet coa tinuari quantum possibile est seruatis actibus aliarum virtutum, ει sanitate, non aut eat secundus. Dolor secundus.c intellectivus eausatur ex primo per redundantiam, vel e electione e triti, qui debet velle magis omnem poenam, etiam ipsam poenam inferni sufferte,quam peccare, tamen asillus est de hoe tentandus, ut ait S.Th m. .sent.dist. 17.
Conrumelia, ut scribies. Thomas xa.q. a. art. t. importat dehonorationem alicuius;
di est ducere eontra honorem alicuius id quod erat oeeultum, in notitiam ipsius deho norati, siue hi notitiam aliorum. & fit priueipaliter per verba, secun lo per aliqua facta, di importat peceatum semper.Et quia hoe pendet exanimo dicentis si id quod profertur est ex aliqua animi leuitate,vel ex leui ira,absque firmo proposito aliqaem dehonestandit puta tam aliquis intendit aliquem per verba, quae dieit, leviter contristare est pecca eum veniale; si veris intentio proferentis ad hoe stratur,vi aliquis per verba quς proseris
honorem alterius auferar, hoe propriE de per se est dicere contumeli 3m, 8e hoc eli peccatum mortale, non minus quam furtum, vel rapina; non enim minus homo amat suum honorem,quam rem possenam.Si vero aliquis verbum conuicii vel contumeliae alteri dixerit,no tamen animo dehonorandi, vel serte propter eorrectionem, vel propter aliquid huiusmodi conuietum,&eontumeliam sermaliter,& per se, sed per accidens, & materia. iter, inquantum . dicit id quod potest esse eonvicium. & eontumelia, de hoe potest effrquandsque peccatum veniale, quandoque etiam absque omni peccato. Et contu mel ia est tantum de eulpa, conuicium etiamdemna, sed im operium est de indigentia i tamen
quamloquo unum nitur pro alio, quia contumeliosus dicitur aliquis, quia velox est, de tumet verbis iniuriae, &e. Cor est principium vitae in animali, non tamen est primum principium, quia tale est anima, ait S.Thomp. p. q.73 art. r. Et cor est primum quod generaturio ipm animali,&est primum principium membrorum, & virium vitalium, suantum ad esse, sed eaput est principium sensuum di motuum. 8e cor dieitur esse in medio animalis, ve conseruetur, de vitam influat in omnes partes; ερ magis consormatur Deo,quando mouetur,quam quando quiescit,quia persectio eius est in moueri,de quies est eius destructior unde omnis bona di sposito corporis redundat ad eor,sieut ad principium dc finem corporalium moti num. 8c nunquam cor est susceptiuum infirmitatis , nee in homine infirmo de eurabili est pars corruptioni subiecta. cor Dei est Patris arehanum: ex quo Verbum.i.Filium seum
impassibiliter fine initio genuit, ut David eretnit in Psal. Eructauit eor meum verbum
Corpus,ut stribu S.Thomas p. p.q.I8.arria. sumitur tripliciter, pro genere animalis. propat te eius, dc prout est speetes quantitatis.Et ut est genus, prima isi diuisione diuidi. tur in eorpus simplex, 8c mixtum. de quodlibet eompositum ex materia de serma, dicitur corpus. Se habet duplicem terminum.Lessentimae quantitatis: de ut est in genere substantiae cum propensione ad motum, eonsideratur a physico; ut vero est in genere quantitatis,Ac quia mensurarum,confideratur a Geometra. Et corpus comparatur ad locum non sciit materia ad Brmam, sed magis sieut sebiectum ad aceidens. εc quanto corpus est superius. s. locum di situm, tanto est inrmalius,de eontinens,& activius,de locus inseri in ει fi mimetur motu recto dc est corruptibile, indiget loco,non antem si mouetur circula. riter,& fir iocorruptibile,quia eorpus illud quod mouetur motu recto,mutat locu labiem di ratiota, sed iliud quod mouetur tantum circulariter . non mutat locum subiecto.
142쪽
Ld ratione.& nullum reus agiti nisi tangendo, & mouendo. de semper corpuS vinum
est nobilius corpore non vivo; corpus vero hominis componitur ex contrariis propter tactum.&duo corpora possunt esse simul in eodem loco virtute Dei, non autem naturaliter.& unum corpus potest esse simul in duobus locis sacramentaliter, noci autem loca
prima pertinet ad praelatos,secunda vero at omnes:& utraque est in praecepto, sed secunda solum quando delinquentes occurrit commoditas corripiendi, & spes emendationis, εe superior deest; Verum correctio uateriis est actus charitatis, coactiva autem est actus iustitiae. Corripere propriε est ostendereturpitudinem precati, hortando ad emendationem a sed corrigere est cogere ad aliquid per poenas, licet quandoque unum pro alio ponatur; sc correctio est utilis ad emendationem, ad quam tamen non lassicit sine auxi
Corruptio est separatio ismaelmateria, ut ait S. Thom. p. p.q yo. art. . ubi disputat, num Angeli sint incorruptibiles corruptio quoque non potest esse, nisi ubi est contrarietas, quia Omnis generatio & corruptio est ex contrarior Be est duplex, per se compositorum de per a cidens formarum Et per corruptionem res reducuntur de actu in potentiam,sicut in generatione est econuerso. Et conti it corruptio primo propter desectum virtutis, ut in omni corruptibili; secundo per excessum contrarit,ut in omni mixto; tertio per consumptionem humidi a calido, ut in omni animato; quarto per violentiam , ut in occisis. Et eontra hoc datum fuit quadruplex remedium. s quia contra utrunque illorum primorum defectuum subueniebatur homini per quandam stirtutem animae collatam ad hoc, ut secundum conditionem suam materiam suam perficeret, ut sicut ipsa anima ha het esse indeficiens, indeficiens esse corpori tribueret, & , propter inaequalitatem ν , aequalitatem complexionis ; sed contra tertium defectum subueniebatur sibi duplici beneficio, praesum ligni vitae,5e aliorum lignorum: a quarto modo corruptionis conseruabat homo illaesus diuina prouidentia.&c ut ait S.Thom. 2. sent dist. 9. Corruptio quoque est mutatio de esse ad non esse, sicut generatio est econtracto, ve idem S. I homas ait
Creatio est productio rei secundum totam substantiam suam nullo praesupposito, ut Aindeserias ibit S. Thomas p. p.q. 3.are. .dc est duplex acti , quae est essentia Dei cum relatione MN. rationis ad creaturas; pὸssiu vero est in creatur , & est accidens eius de praedicamento relationis. s. habitudo habentis esse ab alio,& ςonsequens operationem Dei,& est aliquidio creata. icitur etiam creatioactiua,actio transiens grammaticaliter quia relinquit emdictum exteriorem, di est creatrix Dei essemia, nuj Ii creaturae communica lis etiam instrumentaliter: quia creare dicit potentia afinitam agentis, ut idem S. Thomas ait
Credere,ut ait S.Thoma. a. q. 1.art. a. dicituriripliciter. s. Deo, credere in Deum,ut est cis aere.
motum a voluntate ,α crςdere Delim, prout inre ctus mr aliquod medium adhaeret cre- Deum, in mdibili: unde credere est actus i tellectus assentientis diuinae. veritati ex imperio voluntatis motae a Deo per gratiam, se consistit in secunda operationet intellcctus,& dependet ά tribus.sab intellectu, voluntate, de ratione: undeest donum Dei, propterea est de necessitate salutis sicut& Fides. Hinc dicitur, quod credere est eum auensu cogitare,& habet firmam adhaesionem ad unam partem,ta quo conuenit credens cum sciente,& inrelii gente, & tamen eius cognitio non est persecta per maximam visionem, in quo conueniecum dubitante, suspicante, & opinante: & sic proprium est credentis,ut cum assensu cogitet: di propter hoc distinguitur iste actua,qui est credere, ab omnibus alijs actibus in- ,
tellectus,qui sunt circa verum di falsum.&c. a
Cultus Dei, ut scribit S. Thomas I. a. q. Io I .art a. indupla interior,&exterior,quia homo compositus est ex anima & corpore; utcunq; debet applicari ad colendum Deum, e cilicet ut anima colat interiori cultu,& corpus exteriorii unde dicitur in psati Cor meu& caro mea exultauerunt in Deum vivum. de ficue corpus ordinatur ad Deum pete animam, ita cultus exterior ordinatur ad interiorem; de hinc est, quod cultus Dei dicitur religio, pietas, latria, de seruitium. de debetur Deo ut omnium primo principio, & vr signi et ur omnia esse a Deo. Potest in cultu Dei esse aliquid superfluum , non secundum quantitatem absolutam, sed quia non proportionatur fini, tam in deuotione mentis, quini in sacrifici,s,dc oblationibus,&c. ut idem S.Ihon .rita a.q.8L.Mζ.DE Curam
143쪽
inferno mini rem poena ex visione beato
Craram Animariam Diaconus habere poterit quantum ad ea quaesunt iurisdictionis,
non autem quantum ad ea quae sunt Ordinis, ut docet S. Thom. .sent. dist. r 3 φη .ar. 3.q. a. ad 2.3c a. 2. I 84.ar. 6. it,quod in prisbrieris,&diaconibus coram habentibus anima
rum duo possunt confiderari; scilicet ordo,& cura; ordo autem ipse ordinatur ad que dam actum in diuinis ossicijs,& ideo ex hoe quod aliqui suscipiunt sacrum ordinem,accipiuntpotestatem perficiendi quosdam actus sacros, sed non obligantur ex hoc ipso ad ea quae sunt persectionis, nisi quatenus apud oce dentalem Ecclesiam in susceptione sacri ordinis emittitur votum continentiae, quod eli unum eorum quae ad persectionem pelatinent; & propterea ex hoc, quod aliquis aecipit uerum oldinem non ponitur simpliciter in statu perfectionis,quamuis interior persectio ad hoe requiratur,quod aliquis digii Ehuiusmodi actus exerceat; similiter etiam nee ex parte curae quam suscipiunt, ponuntur in statu persectionis;non enim obligantur ex hoc ipso vinculo perpetui voti,ad hoc quod curam animarum retineant, sed possitnt eam deserere,vel transeundo ad religione seriam absque licentia Epi 'pi ve has tur in deeretis i p. q. a. Etiam cum licentia Episcopi potest aliquis Archidiaconus Archidiaconatum vel parochiam dimittere, de simplicem praebendam accipere fine cura, quod nullo modo lieetet, si esset in statu perfectionis, Nemo enim manum mittens ad aratrum,& respiciens retro, aptus est regno Dei. Episco pi autem, quia iunt in statu perfectionis, non nisi auctoritate Summi Pontificis, ad quem solum pertinet in votis perpetuis dispensare, possitnt Episcopalem curam deserere, di e
AMNATro est extrema miseria hominis, in hoe quod intellectust taliter diuino lumine privatur, & affictus a Dei bonitare obstinatEa uertitur, sicut per oppositum ultima hominis felicitas quatum ad intellectum confistit in plena Dei visione ; quantum ad affectum vero in hoc,quod voluntas hominis in prima bonitate fit immobiliter firmata,
ut ait S.I hom. in opusculo 3. cap. 7 .& Isent. dist. 8 R. I. ar. I. air,quod ymna principalis damnatorum est aeterna priuatio visionis Dei,&ob
stinata aversio a Deo; maxima enim afflictio est separari a Deo, di subdi corporalibus, Minfimo, &abiectissimo loco ; & quaelibet poena damni, vel sensus damnatorum, excedit omnem pomam,di dolorem cuiuscunque viatoris etiam Christi,Sc. Damnati ante diem iudieij videbune Beatos in gloria, non hoc modo quod gloria eo rum quali fit cognoscanti sed solum cognoscent eos esse in gloria quadam inaestimabili; de ex hoe turbabuntur, tum propter inuidiam dolentes de felicitate bonorum; tum propter hoc, quod ipsi talem gloriam amiserunt; sed post diem iudicis omnino Beatorum vi ne privabuntur, nec tamen ex hoc eorum poena minuetur, sed augebitur, quia memoriam habebunt gloriae Beatorum, quam in iudicio viderunt, vel ante iudicium,Se hoc erit eis in tormentum,quia vident se este indignos videre gloriam illam quam Sancti habent, ita scribit S.Thom. .sent. dist. o. q. 2. art. a. 8e vellent omnes damnari, quia per ficti sit no odio dolent de omnibus bonis,& maxime debeatitudine Sanctorum; gaudent de poenis inimicorum suorum, quos seeum vident in inferno, quia impletur voluntas eorum , sedd lene de impletione voluntatis Det,le de suo gaudio, per vermem, id est remorsum conscientiae. Bla phemant semper Deum mente,& voce, licet cognoscant,& diligant Deum naturaliter, idest inquantum est principium naturalium, non aurem secundum se, nec ut est principium gratuitorum,quia cogitant de ipso Deo ut est affligens eos, non autem ut est fons totius bonitatis. Deeimae dabantur in veteri lege ad sustentationem ministrorum Dei, ut ait S. Thomas a. 1.q.s .art. .dc dicitur decima,quasi una portio ex decem; vel decima est omnium bonorum iusse quεstorum pars Deo debita. de est de iure naturae, quod Deus honoretur de propria Ribstantiai unde spectat ad praeceptum mora Ier spectat etiam ad praeceptum iudiciale,quantum ad determinationem decimae partis, Et quia etiam figurabat perfectionem Christi; hinc homines tenentur soluere decimas de iure naturae, & ex praecepto Ecclesiae de omni re possessa , secundum consuetudinem, scilicet de omni lucro praediali, dc peri nati, de de meretricio, & histrionatu licet ecclefia non deberet recipere quandiu
sunt in peccato de Npina tamen, di iureo, ti usura,&de alijs rebus obnoxius restitutioni
144쪽
h8n mentur luere,sed bene de fructibus rei emptae ex usuris: de herbis,& alijs,non tenentur soluere, nisi de consilio ; nihilominus non debent soluere, deductis expensis, aut tributis,vel mercede operariorum. & debent dari his quibus solent dari secundum consiletudinem licet personales magis conueniant Ecclesie parochiali, praediales vero Ecclesiae ubi est ager. Clerici quoque tenentur dare decimas Papq, si petat.
Dςmon, de hoc loquens S. Tho.p.p.q.s I. ar. I. ad I. ait,quod D. August. seper Genesim ad literam utens opinione Platonicorum, dicit, Demones esse animalia aerea, animo passiva tempore aeterno. Et secundum Porphyrium, sunt natura fallaces, & sentities. Et dicuntur dεmones quasi scientes, cacod mones. i. male scientes,& calod mones. t.bene ,seu bonum scientes,qui vigent acumine scientiae.&lumen intellectuale in eis est perspicuum: unde cognoscunt veritatem tripliciter, scilicet per naturam, reuelationem, de experientiam : hine possunt cognoscere cogitationes cordium , quae manifestantur per aliquos corporis motus, sicut di medici; sed non habent cognitionem matutinam, aut vesipertinam, sed nocturnam; unde cognouerunt Christum esse Vesitam promitium in le- Diorene1 δ. , non autem diuinitatem eius, nisi per coniecturam. Prohibiti sunt virtute diuina ab Mηuate Cis in testigatione Beatae Mariae; confitebantur tamen diuinitatem Cliristi, suspicando. maxime anhelant ut eis exhibeatur diuinus cultus.veniunt ad inuocationem diuinae Virtu- ἡ 'ris'. vita. tis,ne omnino credantur exclusi a diuina iustitia: veniunt etiam vocati per mendacia, nisin . di vana,vt faciant ea credi. si vocentur a virginibus, tanto citius veniunt, ut ducant homines in opinionem sile diuinitatis, quasi munditiam ament. faciunt quasdam leuitates, ut sint similiares hominibu ,quos conantur decipere fingunt quoque se esse animas defunctorum, ut inducant homines in errorem. Haec omnia habet S. Thom. in diuersis locis siue doctrinae, &C. t e speratio, De hac loquens S.Thomas 1.1.q. xo .art. . ait,quod motu ς desperationis spectat ad vim appetitiuam,& opponitur spei, idcirco est vitiosius,A: peccatum, cum
Protieniat ex hoc, quod homo non sperat se bonitatem Dei participare . Et est minus graue peccatum infidelitate, & odio Dei, sed pericillosius . & non importat solam pri-tiatiouem spei, sed recessum 1 he desiderata propter impossibilitatem aestimatam. & non respicit malum sub ratione mali,sed per accidens quandoque,inquantum ficit impossibilitatem adipiscendi. 8c potest esse aliquando firma credulitas, qua quis credit se esse damnandum, vel diffidit se esse saluandum: aliquando vero poterit esse credulitas, qua quis credit,quod si faciat quod in se est,pro statu viae ad habendam beati titilinem, adhuc non habebit eam. Et oritur non ex pusillanimitate, sed ex certa, & diffinita malitia . , in qua vult vitam finire,praeserendo iniquitatem sua diuinae misericordie, ut fecit Cain, dicens, Ecce a facie tua eijcis me hodie, vagus, & profugus, dic. maior est iniquitas
Detractio, De hoc termino loquitur S.Thomas a. a.q. 73. per totam, dicen&,quod est denigratio famae per occulta verba, & est maius peccatum,quam furtum, minus tamen quam homicidium,vel adulterium, quia peccata quae committim tur in proximum, isne tμmes .et AE-Wnanda per se quidem secundum nocumenta,quq proximo inferuntur,quia ex hoc habent rationem culpae: tanto autem est maius nocumentum, quanto maius bonum demitur; cilm autem sit triplex bonum hominis. s. num anime, bonum corporis, di bonum externarum rerum; bonum animς,quod est maximum,non potest alicui ab alio tolli, nisi occasionaliter, puta per malam persuasionem, quae necessitatem non insertii sed alia duo na.sCorporis, & externarum rerum, possunt ab alio violenter auferri. Sed quia b num corporis praee minet bono externarum rerum, grauiora sunt peccata quibus inis tur nocumentum corpori, quam ea quibus infertur nocumentum exterioribus ἔ vndo inter caetera peccata,quae coinmittutur in proximum, homicidium est grailius, per quod tollitur vita proximi, iam actu existens,consequenter autem adulterium, quod est contra debitum ordinem generationis humanae per quam est introitus ad vitam; conseque- ter autem sunt exteriora bona, inter quae fama preeminet diuitijs,eo quod propinquior est spiritualibus rebus seu bonis: unde Prouerb. 11. Melius est nomen bonum, quam diuitie multq; &ideo detractioseeundum suum genus cst maius peccatum, quam fuse eum, minus tamen quam homicidium, vel adulterium, c. Deus est sphqra intelligibilis, cuius centrum est ubique. circumferentia vero nusqua. s M
quo maius cogitari non potest. & est 2bstantia nullius Mailigens, quia Bonorum nostro- '
145쪽
rum nan inὀiget. desuuin propirum nomen dicitur, qui est, cum totum quod in ipso est
comprehendat,veluti quoddam pelagus substatiae, insin ι tum, in terminatum: dici. tur Atheyn quod est curareae seuere uniuersa,vel ab Mityn,hoc est ardere. & est omnino simplex,M purus, ct efficiens. forma, exemplaris, di finis omnium,perfectus/Onus pe essentiana, infinitus, ilia nobilis ubique existens per potentiam, praesentiam,& esentiam, aetemitate mensuratus maxime unus, incomprehentibilis a creatura,nominabilis tamen nominibus significantibus habitudinem principis, S per modum excellentiae,& remotionis,omni sciens, non tamen omnivolens veritas,& vita, atque idea omnium,& iustitia, ει misericordia secundum effectum,amor vero, iuxta illud Ioan . . Deus charitas est: omni .hus prouidens, eligens creaturas aliquas intellectuales ad vitam aeternam, liqu erbab ea deficere permittens, aeus,& solus potens, Rex regum, Sc Dominus dominantium aliquando hoc nomen Deus, supponit pro essentia, ut cum dicitur Deus creat; aliqua.do supponit pro una persona.quando dicitur, Deus generati aliquato pro duabuS, qua do dicitur, Deus spirat; aliquando vero pro tribus, ut quando dicitur, Regi seculorum, immortali, inuisibili soli Deo: ut scribit,.Thom. p. p.q. 39.2r . . Et nota,quod Omaibutii is modis captus,est hoc nomen Deus naturaliter, de essentialiter,ad differentiam illorum inodorum. quibus Deus dicitur nuncupative, vel abusive, ut scribitur Psal.93. Omnes Dis gentium Dε monia. & I.Cor.8. Si quidem Dij multi,& Domini multi. Capitur aliquando hoc nomen Deus adoptive,ut habetur psal.8. Ego dixi Dij estis,&filis excelsi omnes; quandoque significative pro hominibus in dignitate existentibus, ut habetur Exod. 3 i. Diis non detrahas, idest Praelatis; quandoque potestative, ut habetur Exod. 7, de Moyse cui dixit Deus, Ecce constitui te Deum Pharaonis; quandoque sollicitudinalii ter, ut dixit Apostolus ad Philipp. 3. Quorum Deus venter est, tales quidem tantam sollic dinum hinent de ventre, ut obliviscantur Dei. Mest a signifiς thil litiam diuinam,ut formam abstractam;& ideo non habet ex modo suae sigia; ficationis,quod supponat pro persona, licet sit idem realiter quod Deus: quiae tamen non usi idem modus significandi utrobique, haec est vera, Deus genuit Deum; haec
autem est haeretica, Deatas genuit Deitatem, ut scribie S. Thom.p. p.q. 39.art. . Sc habetur πινο--b- ita principio Decretalium contra Abbatem Ioachim: & hic modus significandi non estru I crim. distinctus ex natura res,vidici e Scorua i .sent. dist. 8.q. . quia si Deitas formaliter ex natura rei nullo intelae diu cogitante esset distincta a bonitate,tunc Deitas non esset forma liter, R ex natura rei bona,diuina bonitate; quae est propositio condemnata in Concilioveinensi contra Gilibertum Porreetanum, ut refert S.Bernardus in quodam sermone super Cantica Canticorum: consequentia probatur,quia Deitas est formaliter distincta a bonitate; de qua etiam quaeri potest, Aut haec bonitas, ut est distincta a Deitate, est sum,mor Deitate, aut inferior, aut aequalis; ii primo, tunc dabitur aliquid superius Dei e te, sic Deitas non erit Deitas, quia Deus est quo maius cogitari non potest; si secundo, ergo diuina bonitas erit creatura, quia sola creatura est in serior Deitate; si tertio, ergo dantur duo summa bona, quit Deitas est summum bonum,& diuina bonitas est summum bonum . Et confirmatur, quia Gilibertus Porrectanus non ponebat ista abii racta, ita ut qua0do reperitur, Deus est sapientia,debet exponi.i. Deus est sapiens, sicuti & Praeposita. Mus attendens simpl icitatem Dei,dixit, no esse ponendas notiones in diuinis: δι si alicubi
inue piatune ponendum est abstractum pro concreto,sicuti consuevimus dicere,rogo be- - ' o niguit/tem tuam, id est te benignum. Ex quo elicitur,quod apud Gilibertum,& Prae'. sita utim haec eli falla, Deus est bonus sua bonitate; propterea Concilium Remense condemnauit iplam. Sed id e sequitur apud Scotum,posita distinctione ex natura rei inter diis rinas priscini surae ergo est conde nanda haec positio vi illa Ciliberti: patet,quia Deitas ex liatura rei toruit aliter est distincta a sapientia , ergo Deus ex natura rei non est sapiens sua sapientia; quia nulla res denominatur talis ab eo quod eli dillinctum ab ipsa;sicuti in dicitur Paries albus ab albedine distincta abeo ; sic etia Deus est distinctus ex natura reia sua ustientia ergo non est sapietis sua sapientia; sic etiam voluntas in Deo nuntstituet lectua Iss.quia voluntas S: intellectus diti inguuntur ex natura rei per Scotum. Et si dica tur, quod volvoxas dicitur intellectualis radicaliter a diuina essentia: ergo saltem habe,
tur quod voluntas Dei non est formaliter iii tellectualis, quod non bene sonat, . -ἰ Dracosus, De hoc S. hsem. ita scribit s. par.q. 67.2r. I. in corpore. Dicitur Diacoὰullsit inister, quia ad Diaconum non pertinet aliquod sacramentum principaliter, α quasi cx ii Mistrio Oilicio praebet essed adhibere ministerili aliis maioribM in exhibitione
146쪽
Sacramentorum;& sic ad Diaconum non pertinet quasi ex proprio ossicio tradere Sacr*D entum Baptismi, sed in collatione huius Sacramenti, Se aliorum assistere, & ministrare maioribus I propterea non licet ei tangere eorpus Christi, quia non habet manuSconsecratas, pertinet tamen ad eum purgare tantum, ideste ij cere immundos,& disponere Fideles per admonitiones, & dispensare sanguinem Christi, non autem corpus nisi in necessitate iubente Episcopo, vel Pr sbytero: & hoc ideo, quia sanguis Christi continetur an vase, unde non oportee, quod tangatur a dispensante, sicut tangitur corpus Christi et delude sanguis defiglint redemptionem a Christo in populum derivatam: unde de sanguiani admiscetur aqua, quae significae populum; de quia Diaconus est medius inter Sacerdotem, dc populum .iaragis conuenit Diacono dispensatio sanguinis,quieti corporis, &c. Dialectica, de qua scribit S. Thom. super .ν. Metaph. in expositione tex. . dicens, quoa potest consilerari secundum quod est doetens, & secundum quod est utens; Primo modo habet considerare de intentionibus secundis, instituens modum quomodo per ens procedi possit at coinclusiones,in singulis scient ijs, probabiliter ostendendas; de hoc demonstrative facit,& secundum hoc est scientia. filio modo potest considerari secundum quod est utens; de sic utitur modo adiuncto ad concludendum aliquid probabiliter in singulis seientijs; Sc sic recedit a modo scientiae: Similiter dicendum est de Sophistica,quia prout
est docens tradit per necessarias,Ac demonstrativas rationes, modum arguendi apparentei; secandum vero quod est utens, deficit processu verae argumentationis, Sc. Dicere, De hoc dermino loquens S.Tliom. a. a. q. 76.ar. I. ait, quod dicere, tripliciter se
habet ad id quod dicitur, Enunciatiue, causative seu imperatiue, Ac optative. Et depotentia Dei,q. a. ar. . ad 8. asserit,quod hoc verbum dicere,potest accipi dupliciter,striet , de largE. Stricte accipiendo, dicere idem est, quod verbum a se emittere, de sic est notionale, dc conuenit tantum Patri, qui solus dicit se. Alio modo potest accipi communiter, prout dicere idem est quod intelligere; de sic est essentiate; At hoc modo Pater, & Filius, et Spiritus sanctus dicunt se. Capitur etiam dicere aliquando pro creare; δύ est quoque ematiale, ut habet idem S.Thom. I .sent.dist. 17.q. a. ar. a. iuxta illud, Dixit, di facta sunt, ipse mandati it, de creata sunt, dic. Dici, De hoc quoque asseritS.Thom.p. p. q. 0.am. quod conuenit cuilibet personae: dicitur enim non solum verbum, sed res quae verbo intelligitur,vel significatur: unde eo moso quo dicitur res in verbo intel Iecta, cuilibet persons conuenit dici; Pater enim intelligendo se, de Filium, de Spiritum sanctum, de omnia alia, quae eius scientia contineatur,concipit vernum,3e sic tota Trinitas,de etiam Omnis creatura: hinc est, quod dicere non est agere, sicuti neque dicere est pati, propterea differunt dicere verbum, Be dicere Verbo, sic etiam operari: unde Pater in diuinis operatur aliquid Verbo,quia dat ei vim Operativam, tamen Spiritus sanctus nihil operatur verbo, sumpto secundum suam proprietatem, quia Spiritus sanctus nihil dat Verbo, cum producatur ab ipso, dec.
Dies, De hoc 3. P.q.F3.ar. a. ad 3. ait S. Thom. quod est duplex, naturaliS. continens
vigintiquatuor horas, de artificialis a claritate Solis; nam tunc dies est, quando Sol est stiper terram, εἰ habet duodecim horas non aeqnales secundum circulum qquinoctialem, sed inaequalis sim ascensiones Lodiaci per sex signa. Et dicitur dies aliqua clara dupliciteris ex institutione Dei, de statuto hominum, additur quoque do lumine Solis: de dicitur dies malus aliquando non ratione sui, sed quia est miniura maIae actionis, iuxta dictum Apostoli ad Ephec 3. Redimentes tempus, quoniam dies mali sunt. Dicitur etiam dies tempus gratiae, sicuti dc nox dicitur lex vetus, iuxta illud Rom. I Nox praecessit, dies autem appropinquauit; sed hoc dicitur allegorice. Potest quoque moraliter dies sum, pro presseritate, sicuti de nox pro aduersitate, di c. erentia. De hac loquens S.Ih .p. p. q. 3o ar. a ad primum, dicit, qudd constituit speciem,quia unumquodque constituitur in specie secundum quod determinatur ad aliquem specialem gradum in entibus, quia species rerum sunt sicut numeri, qui disserunt per additionem, ει subtractionem unitatis; sed in rebus materialibus aliud est quod determinast ad sycialem gradum. s. forma, de aliud quod determinatur. s. materia; unde ab alio sumitur genus, Ac ab alio disserentia; sed in rebus immaterialibus non est aliud determinans,& determinatum, sed unaquaeque earum secundum seipsam tenet determinorum gradum ineotibus, de ideo genus di differentia in eis non accipitur secundum aliud Ee aliud , sed secundam unum de idem, quae tamen differunt secundum consideratio hem
147쪽
itur in eis ratio generis; inquantum vero considerat ut determinatε aecipitur ratio di fcrentiae, quae cum sit nobis ignota, praesertim quando est essentiat is , non 3 natur Ox ac cidentibus. importae semper distinctionem formae, quia est completiva speciei. & tu mitura fornia, sicut genus a materia.& secundum considerationem realem & metapnyJI calem sundatur necessirio super diuersam naturam a genere , non autem logice τ rii ac dantur diuersae dissilitiones de disterentia.&c. oDissinitio, ut docet S.Thom. super 8. Metaph. lect. a. dicitur esse triplex. l. cum materia
tantum, sicut quando dissinitur domus per cementum, & lapides, Sc ligna, quae sunt eius materiar quaedam est cum forma tantum, ut quando dicitur, quos domus est coopertura Pecuniarum & corporum : quaedam est cum Drma Se materia simul, ut quando dimetitur Per utrumque r& propterea dicitur, quo 1 unius rei est una dissinitio perfectissima. l. per omnes causas, sed sunt plures per diuersas causas, vel proprietates. Et solet cflea it in quid rei, & quid nominis, ut quando lissiniuntur formae, & accidentia, per aliquid quod - x est extra essentiam ipsorum, & hae: vocatur dissilitio per additamentum: led aliquando ponitur subiectum inforate, ut in illa dissinitione, Motus est actus existentis tu potentia; aliquato ponitur subiectum formatum, ut in dissinitione luminis . Lumen est actus lucidi,&, Anima est actus corporis physici,organici,quia anima facit ipsum corpus orgamum, sicut lumen facit aliquid esse lucidum. Negationes,& priuationes, habent modum d mm-tionis incompletissimum, quasi expositionem figaificationis nominis. Relatiuam mi iuntur ad aliud. Dissi titio quoque dicitur terminus, quia rem totaliter includit, nihil rei est extra,cui non conuenia , nec aliquid est intra, cui conuenit. 6e includit principia speciei, non indiuidu ; εἰ quando est logica, dicitur formalis , quia Logicus considerat genus se. cundum suum formale ; quando est physica. dicitur materialis, quia in eius di in altio semper apparet materia: hinc dicitur, quod dissimilio est oratio iudicans quid iit res per
ellentialia, dic. Haec omnia collecta sunt ex diuersis locis doctrinae, i homae. Di mensio est duplex, ut ait S. I hom. q. sent. dist. ia q. r. art. a. q q. lnterminata,quae est in genere quantitatis, ut est imperfectum; Terminata vero. ut est ens per tectum. Et quaelibet dimentio conuenit per se qu.intitati dimensi uae; si est longitudo, conuenit lineae; li latitudo simul cum Iongitudine, superficiei; si longitudo. latitudo, Et profundi: as, pii corpori. di corrumpuntur tripliciter, per additionem, diuisionem, de dinὶ inutiostem. N imis plent locum, dimentiones vero separatae non implent, &c. Dispensatio. ut ait S. Ilio. I. a. q 87.ar. . in cor p. importat commensurationem alicuius communis ad singula: unde etiam gubernator similiae dicitur dispensator, in qua utua Unicuiq; de familia sua cum pondere, de mensura dili ribuit, se operatione S, & nec eliaria vitae. Dicitur etiam dispensatio iuris , relaxatio facta cum cognitione causae ab eo qui
habet ius dispensandi; unde dispensare proprie dicitur diuersa pensare: hinc nunquam dispensandum est in praeiudicium boni comm nnis, quia omnis dispensatio debet fieri a Praelato ad honorem Christi,vel ad utilitatem Ecclesiae propterea infidelis est,qui dispe-- - sat, non habens intentionem ad bonum commune, imprudens autem non habens ratio Nem dispensandi. Ee non poteti fieri contra communia praecepta iuris naturalis, sed tantum contra ea quae sunt conclusiones eorum: At tune debet in praeceptis fieri dispensatio, quando occurrit aliquis casus, in quo si verbum legis obseruaretur,contrarieretur inten tioni legisl xtoris: intentio autem legislatoris cuiuslibet ordinatur primo quidcoc principaliter ad bonum commune, secundo autem ad ordinem iustitiae, de virtutis, secundum quem bonum cominu ne conservatur;& ad ipsum peruenituri si ergo praecepta dentur, quae contineant ipsam conseruationem boni communis, vel ipsum ordinem iustitiae αvirtutis . huiusiNodi praecepta continent intentionem legislatoris, de ideo indispentabilia sunt ἔ puta si poneretur hoc praeceptum in at i qua communitate . quod nullus destrueret Rempublicam, nee prodere e ciuitatem hostibus; sive quod nullus faceret aliquod iniu- sum, vel male, huiusmodi praecepta essent in dispensabilia; sed si aliqua alia praecepta traderentur ordinata ad illa praecepta, quibus determinantur aliqui speciales modi, in quibus praeceptis dispensatio posset fieri, inquantum per omissionem huiusmodi praece torum in aliquibus ea si bus non fieret praeiudicium primis praeceptis, quae contineat i
Dispositio, ait S I hona. I. 1.q. s. ar. a. ad primum, quod importat quendam ordinem r
unde non dicitur aliquis disponi per qualitatem, nisi in ordine ad aliquid,'dc si addatur hinc vel male, quod Pertinet ad rationem habitus, oportet, quod attendatur ordo ad
148쪽
mram, inae est finis, unde scilicet figuram,uel ealorem; vel scires,non dicitur aliquis disponi bene vel maIe, nisi secundum ordinem ad naturam rei, secundum quod est co
ueniens vel non conueniensi unde ipst figurae,&passibiles qualitates secundum quod confiderantur conuenientes, vel non conuenientes naturae rei, pertinent ad habitus; vel dispositiones : nam figura prout conuenit naturae rei, di color, pertinet ad pulchritudi nem I calor autem & stigus semindum quod conueniunt naturae rei pertinent ad sanita
hoc modo caliditas & stigiditas ponuntur a Philosopho in prima specie qualitatis,quae dicitur habitus &dispositio. Qitae dispositio potest capi dupliciter, Primogene raliter pro omni qualitate qua disponitur subiectum ad operandum operationes sibi de bitas,sive sint persectae,siue imperfectae. Secundo particulariter pro omni qualitate,qua imperfecti, dis tutur subiectum ad operandum operationes sibi debitas, licet imper se se in primo sensu dispositio est genus ad dispositionem particulariter dictam,& ad habitum ; & sic omnis habitus est dispositio, quia omnis habitus disponit sebiectum ad mandum: in secundo sensu est species qualitatis, distincta contra habitum, sicut distinguitis persectum leontra imperfectum, & non praedicatur de habitu animatiue, Mae ille. Dii tatio, ut docet s.Thom.opus. 39. cap. r. est actus syllogisticus unius ad alterum ad aliquod propositum ostendendum. Et quattuor sunt species eius, scilicet doctrinalis, dialectica,tentativa, de sophistica. In Theologia datur disputatio magistralis, quae procedit per rationes naturales receptas ab omnibus Hereticis, & Infidelibus, S: disputatio Per auctoritates receptas ab aduersariis,vel on receptas ; & haec est solutiva rationum ipsorum i &si fit cum Insidelibus ad consutandos eortim errores, vel etiam causa exercitijι semper est laudabilis, praesertim quando absunt rudes,ne detur eis scandalum,quia etiam in scholis disputatio de Sacramentis, vel de articulis Fidei quando fieret cum ν-, ο λεν scandalo, vel cum praua intentione, esset peccatum; scuti etiam disputare de peccati Sν s uiati cum aetii Vohantatis appetendo ipsa, peccatum est; sed speculatiuἡ tantum disputare de les. ipsis, & nullo actu voluntatis mouendo ad ea,nullum peccatum est; veluti cogitans Dei bonitatem,& non mouetur adtinetiaritatis circa eam non actu diligit ipsam,quia speculative tantum cogitat ipsam; propterea optintiε dicebat Gres. Nazianzenus,disputationem esse coaceruatam sapientiam, atque doctrinam, & disciplinam, sepius repetitam.
Ob hoc dixit Arist. disputare de ingulis non est inutile;& sapientissimus Salomon disputauit triari ilia parabolarum, quinque milia carminum, & de iumentis, & volucribus,&reptilibus,& piscibus, atque lignis, Cedro, vae est in Libano,usque ad hysopum,quq egreditur de pariete; sic Archangelus Miehael disputauit cum Diabolo de corpore Moy-s; ct Paulus ili sputauit eum c raecis de regno Dei; es t ob cum amicis Sophar,&Elipham, cupiens ctiam cum Deo disputare, ut Ieremias Deo loquens aiebat, Si disputem tecum,
vi runta muri iusta loquar ad te, &c. Distinctio duplex est, ait S.I homas p. p.q. 7. art. I.&de aer. q. 1. art. II. Formalis sidest specifica; & materialis .i .numeralis; Distinctio numeralis est propter specificam , quia specifica est nobilior. Aliqui dicunt distinctione formalem esse,quando unum no est per se de intellectu alterius, & aliquid competit uni aliquo modo quod non competit . . alteri; sicuti essentia & relatio formaliter distinguuntur in diuinis, unde: distinctio sor- malis non dicit conditionem rei, sed propositionis, in qua termini significative sumpti de stinuicem praedicantur, & tamen de altero eorum significatiuὶ sumpto aliquid affirmatur, quod non eo modo praecise affirmatur de reliquo significatiuE sumpto; ut Pater, di essentia distiirguuntur formaliter,quia aliquid attribuitur Patri,puta generare,quod
non attribuitur essentie, ipsa enim neque generat, neque generatur, ut habetur de sum. Din. & Fide Catholica, contra errores Abbatis Ioachim.:& I .parte, quaest. 39.art. . Distinctio personarum diuinarum, ut scribit S. om. t. pariq. o. ar. . ad 3.est minima
secundum quantitatem,& est maxima secunddm dignitatem & causalitatem,quia quanto distinctio est prior,tanto propinquior est unitati, ideo debet esse minima; hinc distinctio divinarum personarum debet esse per id quod minimum distinguit, scilicet per relationem , ob hoc distinctio realis in personis diuinis stat cum identitate diuing essentiae,quia non est nisi per oppositas relationes originis, propterea Spiritus sanctus disti guttur a Filio, tauia procedit ab eo; quia si non procederet ab eo non distingueretur, praesertim quia si ab una persona Patris procederent duae personae . s. Filius, & Spiritus Linctus,oporteret esse alliquem ordinem eorum ad inuicem,nec potest aliquis ordo alius. assignari,
149쪽
Primamcian ea quae nece Laris euentiat,
assignari, nisi ordo naturae quo alius est ex alio, no est igitur possibile dieere, quMFilla
di Spiritus sanctus sic procedant a Patre, quod neuter eorum procedat ab alio , niti quis Poneret in eo materialem distinctionem, quod est tui possibile . Falsa ergo est opinio illa, quae dicit Filium, & Spiritum sanctum distingui in hoc, quod Filius eis a Patre nascendo,
di Spiritus sanctus non nascendo, sed procedendo, quia haec verba non veris canto, nisi radicaliter, non autem de reali distinctione, quae ponitur inter diuinas persona S,&c., Divinatio, De hac ait S.Tho. a. a. q. 83. art a. ad primum, quod i pectat ad curiositatem, quantum ad finem intentum, qui est praecognitio fit tutorum; sed pertinet ad superstiti' nem quantum ad modum operationis.& spectat ad cultum D ς monum, inquatum aliquis utitur quodam pacto tacito vel expresso c um D monibus.& non dicitur diuinatio qua do qui S praenunciat ea quae ex necessitate eueniunt, vel ut in pluribus,quae humana rati ne praenosci possunt: neque etiam si quis sutura alia contingentia Deo reuelan N c 'gno. stati tunc enim non ipse diuinat, idest quod diuinum es , facit, sed magis quod diuitium est suscipit. Ille ergo solum dicitur diuitiare, quando sibi indebito modo usurpat prςduum ciationem futurorum eventuum, quod spectat ad peccatum: unde diuinatio semper est peccatum, ut scribit D. Hieronymus super Micheam. Divinatio semper in malam partem accipitur ,&multae sunt species eius, quia aliquando fit per oculorum perstrictionem.& sic dicitur praestigium: quandoque per somnia;& sic dicitur diuinatio somniorum: alit quando per apparitionem mortuorum ; & dicitur nigro mantia: at quando per homine uiuos: & sic dicitur arreptilium: aliquando per figuras terre si res; S dicitur geomantia aliquando per aquam; & dicitur hydromattiar aliquando per aerem; & vocatur aero mantia: aliquando per ignem; & appellatur pyromantia: aliquando per viscera nim' lium;& sic dicitur auri spicium: aliquando per voces autum; f. sic dicitur augurium . ait 'quando ex lineamentis manuum; de dicitur chyromantia: aliquando per vel ba hominqui absque intentione dicta;& vocatur oment aliquando per quaedam signa existentia in spatula alicuius animalis; & talis diuinatio vocatur spatu iam tia: haec omnia habes a Diuo Ilio ma in a. 2. q. 9 I. per toram ,
Diuinu S. Hunc terminum cxponit S. Thom. 2.2.quaest. 91.art. I. de mente is dori in lib.
Et hi molog. dicens: quod diuinus nominatur,quasi Deo plenus. Sed aduerte, quod diuinus aliquando dicitur ille, qui habet diuinam essentiam, in unitate essentiali, de reali; & sic Pater,& Filius, & Spiritus sanctus dicuntur personae diuinae : A liquando diui in m. dicitur id, quod in quoddam attributo repraesentat ipsum Deum; sicuti praelati repraetentantes Dei potentiam, vel Philolophi repraesentantes Dei sapientiam, propterea Plato dicitur Diuinus; vel viri probi repraesentantes Dei bonitatem. Divini quoque dicuntur illi, qui per quandam abstractionem a sensibus, secluso speciali Dei influxu, praedicunt futura ;diuinitate enim se plenos simulanti&astutia quadam fraudulentiae hominibus futura praedicunt, ut scribitur x. Regum, cap. 28. de Phylonissa, cui apparuit non vere spirituΕSamuelis, sed illusio quaedam facta machinationibus Diaboli, di sic praedixit suturum
Diuisio, ut ait S.Thom. p. p. . 3 o. art. 3. est duplex; una materialis, quae fit per diuisi nem continui, & hanc consequitur numerus, qui est species quantitatis: unde talis numerus, non est nisi ita rebus materialibus habentibus quantitatem. Alia est diuisio sor- malis, quae fit per oppositas vel diuersas formas; & hanc diuisionem sequitur multilodo, quae non est in liquo genere, sed est de transcendentibus, secundum quod ens diuiditur. pcr unum & multa; & talem multitudinem solam contingit esse in rebus immaterialibus. In diuisione continui, non fit aliquid de novo, sed quod erat milia in potentia, & unum in actu, fit multa in actu. Diuiso secundis rationem est duplex; generis in specieS., Scrpeciei in genera: & semper pluralitas sequitur diuisionem. ιDocere,ut scribit S. Thomas a. x.q.iSi. t. a. est actus vitae activq.qua homo concipit veritatem,& dirigit eam exteriori actione ad alios. Est etiam actus vita contemplativet, quia concipiendo veritatem intelligibilem, delectaturio amore & consideratione illius Est etiam actus charitatis& miserico taliae, de principaliter infundendo lumen , castruenit soli Deo, de quo sicut dicitur, Qui sanat omnes infirmitates tuas, ita etiam dicitur. Quido et hominem scientiam. Instrumentaliter autem infandendo lumen, Si dirigendo,conruetiit Ange iis, illuminando alios de reuelatis, exterius adminiculando, proponendo excopia, vel applicando principia conclusioni. Conueuit homini, qui movet discipulum per suam doctritiam ad hoc,ut ipse per virtutem sui in te Ilectus, latinet intelligibiles conceptiones a
150쪽
clohes, wrum signa ei proponit exterius, M. a. parte, q est. I I . artic. r. Doctrina, ut notat LThom. r. post. lect. r.est actio eius, qui aliquid cognoscere faciet disciplina est receptio eognitionis ab aliquo. & tam doctrina, quam disciplina pertineζ-dis. ad inquisitionem veritatis: & est duplex. L.rerum, ut de Fide,& moribus,& rebus naturalibus; & verborum, V expositio scripturae. & potest occultari tripliciterisex intentione Veri r agentis, propter inuidiam vel turpitudinem rei; secundo, quia paucis ostenditur; tertio, ex modo,quia figuraliter traditureprima est malorum hominum; secunda eli Rristotelis; .
tertia fuit Christi Domini nostri.
Dolor, ait S.ThOM. I .a.q.3o. n. t. secundum quod est in appetitu sen sitiuo propriissime dicitur passio animae, licui molestiae corporales propriE pisones dicuntur. Et sicue ad delectationem duo requiruntur.s coniuncto boni,& perceptio hu.usmodi coniunctionis ; ita ad dolorem duo requiruntur .s coniunctio alicuius mali. de perceptio huiusmodi coniunctionis .Et est duplex, interior,&exterior;& primus simpliciter & per se,est potior secundo, quia apprehensio rationis, & imaginationis est altior, quam apprehensio sensus
tactus, de . Dolor Christi,ut scribit S.Thom. 3. p.q. sart.ε. suieverus dolor,&sensibilis,causatus ori ira corporali nocivo,& ex apprehensione alicuius nocumenti. & filii maximus, iuxta il- unaelud Trenorum t. cap. Attendite,& videte si est similis sicut dolor meus,quia peruenit usq;
ad rationem superioris. Et doluit de omnibus peccatis simul.& magis dolebat de miseriis nostris, qujm de passione sua, cum hoc tamen stabat delectatio stultionis, quae non
impediebatur a tanto dolorer unde tota anima fruebatur diuinitate, & hoc secundo sessentiam, non autem secundum potentias, & redundantiam, dic. Dominium, ut notat S.Thomas de mente Boetii,est potestas quaedam qua seruus eo ercetur,depotentia DeLq.7.art. Io. ad Et fuit introductum ex iure humano: sic etiam &praelatio, distinctio fidelium & infidelium, est ex iure diuino. Ιus autem diuinum, quod est ex gratia, non tollit ius humanum, quod est ex naturali ratione; ideo distinctio fidelium di infidelium secundum se considerata, non tollit dominium, ερ praelationem infideliuin, supra fideles. Et est ordinatum ad bonum subditorum: vade nullum praeiudicium vel de. trimentum facit libertati; sed qui vi surripit dominium, non est verε dominus. Dominus, ait S.Thom.ubi supra, tria in suo intellectu includit. spotentiam coercendi subditos; Si ordinem ad subditos, qui consequitur talem potestatem; & terminationem ordinis subditorum ad dominum r in uno enim relativo est intellectus alterius relativi. Et sic significatio huius nominis Domini, sal tur in Deo, quantum ad primum, δι ter- - .em eatium, non autem quantum ad secundum r unde Ambrosi s dicit, quod hoc nomen Domi- -- --nus, est nomen potestatis; δι quia Deus est principium & finis omnium, ideo est realitae Dominus, cum omnia ei realiter subi ciantur. Donum, De hoc S.ThoM.P.Rq.38.are. r.est,quod tripliciter sumituri Primo per idemtitatem, disic conuenit diuinae essentiae, flesie donum non distinguitur a dante, sed ab eo cui datur, ut docet idem S.Tinde mente Aug. in resp.ad primum illius articuli. Secundo. donum dicitur esse alicuius per originem. de sic Filius est donum Patris, de Spiritus iam 'ctus est donum Patris.& Filii; de sic donum distinguitur a dante personaliter. Tertio,d num dicitur alicuius per subiectionem, de sic competit creaturis, di est datio irredibilis, quia non datur intentione retributionis, unde importae gratuitam donationem: verum quia ratio gratuitae donationis est amor, ideo enim damus gratis aliquid alicui,quia volumus ei bonum, primum ergo quod damus ei est amor, quo volumus ei bonum,&c.
Dos, ait S.I hom. .sent. dist. s. q. arta I .in corp. est perpetuus ornatus animae fit corinporis,uitae suffciens,in aeterna beatitudine perseverans; de differt realiter a beatitudine. di est triplex respectu animae. visio,fruitio, comprehensio. Ipsius autem corporis est qua----truplex .c agilitas, subtilitas, elaritas, di imparillitas. ει dotes animae correspondent
virtutibus Theologicis, scilicet Fidei, Spei, de Charitati: dotes autem corporis correspondent virtutibus Cardinalibus, die. Dubitatio, ait S.Ihom. I. p. q. 27.arti ad a. est duplex, Infidelitatis, Si admirationis, seu discussionis,qus fuit in Beata virgine,ve doeee Λunin lib.veteris,dc noui Testamenti, dicens,quod Beata virgo in morte Domini stupore quodam dubitavie, nam post ingentem miraculorum ostensionem animo fluctuabat, ex una scilicet parte videns eum pati abiecta,& ex alia parte considerans eius mirifica, propterea fuit in ea dubitatio admiramias. Dicitur etiam dubitatio dupliciteri scilicet motus rationis supra utramquτ pa F tim