Formalitates iuxta doctrinam angelici doctoris D. Thomae Aquinatis, ab admodum reuer. patre magistro Aquario ... compilatae. Nunc demum opera admod. R.P. Alphonsi de Marcho Auersani, ... finitae, & in lucem editae

발행: 1605년

분량: 375페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

51쪽

alebat. Vim in substantia secit idem; in quantitate, istat aequale; H qin hamista: momuis iniati- .mile;& quia non est aliqua multitudo non participans uno,quandoquidem ilia, insulto Drti se multa partibus, sunt unum toto; &quae sint multa amitanti v sun unum subieαo der quae multa numero, sunt virum specie; & quae sunt inulta speciebus,sunt unum gemet re;&quae sint multa generibus,sunt unum analogia; de quae sunt multa processibus,sunt unum principio: hinc fit,is aliqua dicantur eadem numero, ut Marcus Mil. Cic. aliqua eadem specie, ut Sortes,& Plato; aliqua eadem genere, viliomo, de leo; aliqua eadem

analogia, taceidens,&substantia. Et quia dicebamus,' uendo de prima distinctione realia ecitate existentiae, seu subsistentiae, quod illa distinguuntur hac distinctione,quo-rtim alterum sine altero esse potest; ut Callias,& Titius distinguuntur hae distinctione, quia Callias potest esse sine Titio, Ac e contra : per oppositum dicimus, illa esse eadem, quo ii alterum sine altero exitare nequit, quia non distinguuntur distinctione reari. 1 4 existemue cum habeant unanti& eandem realitatem positivam,actu existentem n unia

existentia ab liua;quemadmodum sunt essentialia in diuinis intelle s Bevolun tas; sic etiam denotionalia,ut generatio activa,& paternitas. Est ergo identitas realis;

opposita prim distinctioni reali, non alium aliquorum in existentia indiui ibiti,ut dicritum est deessentiali bas,& notionalibus in diuinis .... ti : . N:t Altaetrat distinctior ira, quam diximus reperiri interremincludentem aliquid reale intrinsece,& rem excludentem illud t homo& animali moenim includit intrinsectrartita, id- rationale, quod non clauditur animali. Secunda identitas opposita hale distinctioni

Um est. est,non alietasaeu unitas extremorum .siue verum,quarum una nihil intrinsece claudit, . quod non claudit alia;& lim identitas reperitur inter Qpptis itum,& naturam in Angelis, i nihil enim intrinsece clandit natura Angelica, ilicid non udat suppositum Angelicum,& econuumo: unde indiuiduatur per seipsum, d non per materiim signatam,ut sunt subnstantiae materiales, & per tu certates, ut perbelle ostendit S.Thom .p p.q. Iaart. 3. quod

in separatis a materia idem est suppositum, & natura, quia indiuiduantur per seipsis licet oppositum dicere videatin' 3.p.q. 3.art. 3. quia natura angelii xx est assumptibilis adiuino Verbo, suppositum vero non . Quam contradictionem alias soluentes. dicebanmus,quod in prima parte Sanetas Docton locutus est ut I)hiliti hus,iuxtadume natur , in tertia vero parte locutus est ieemdu Theologos,supposita fide,& reuelatione: idcirco nulla est contradictio in eius dictis,licet Caiet.aliter svivat, ut videre poteris ubi sia pra. Tertia distinctio realis, erat inter rem includentem aliquid extrinsece , di rem e ci dentem illud,qualis distinctio reperitur in Angelis,in quibus suppositum claudit multa

accidentia,quae sunt extrinseca ab ipso: si enim definiretur, illa accidentia non poncret re isti a Mn. ivi in cius definitione, natura vero Angelorum,nec intrinsecuinec extrinsece claudit iteratarinae um Ia accidentia.Identitas opposita huic distinctioni est non alietas,seu unitas aliquarum rerum,quarum una nihil intrinsece,nec extrinsece claudit,quod non amplectatur altera,

Deus & Deitas, si cenim nullo modo distinguuntur secundum rem, sed sint omniabus modis idem, disserunt autem solummodo ratione lignificandi, secundum modum abstracti,& concreti, quia in omnibus, quae dicuntur de Deo concretum praedicatur de abstractos dicimus enim Deitas est Deus,& Paternitas est Pater: & h regula non tenet in alijs a Deo, unde non possumus dicere, humanitas e st homo, quia humanitas significatur,ut pars formalis hominis,homo autem habet iii se aliquid,quod non habet humanitas, sed nihil est in Deitate,quod non sit iti Deo, licet ex modo significandi disserant. Et proprerea,aliquando supponit pro eis es: int .ctbνὶ dicitur Deus creatri hoc prς- dicatum edimpetit subiecto ratione sorma, ignificatae,quae est Deitas; quatioque ἰ ero supponit pro persona vel una tantum,ut cum dicitur, Deus generat; vel duabus,ut cum dicitur Deus spirat; vel tribus,ut cum dieitur, Regi seculorum immortali invisibili, liruis si pis. Deo, de C. R istae praedicationes sunt formales sq:iod dico propter praedirationes identi- .pstis id mi cas) ut Deitas est sapientia, & intellectus cst voluntas, quia in Deo omnia sunt idem , ob hoc de ipso praedicationes Hrmales, de identi caesieri possunt. Quarta di stinctio vocatur estentialis, quae est inter duas essentias positivas, quarum una vero negatur de altera; ut potentiae animae, quae ponuntur in secunda specie praedia camenti qualitatis,& animae ipta quae est in praedicamento substantiae. Identitas opposi- . ta liuit distinctioni est non alictas, seu unitas aliquarum rerum, qua identificantur mi essentiae singularissimae; ut diuinae per nae, quae sunt idem essenti liter, lice Omparatae ad inuicem realiter distinguantun hypostatis: non tamen possimus dicere, spesta an

quia

52쪽

eiula digerentia importae distinctionem sermae.Est autem tantum una Erma in diuinis, ut patet per id quod dicitur ad Philipp.cap. a.qui cum in Qrma Dei esset: α ob hoc ii men disserentiae,non propriE competit diuinis, ut docuit S. Ambrosius lib. I .de Fide c. 3. Pater de Filius Deitate unum sunt, nec est ibi substantiae differentia, neq; vlla diuersitas. Et si taria sertuna in aliqua scriptura authentica reperiretur, quod diuinae per nae dinserunt, vel sunt diuerse; sumenda est diuersitas , vel diderentia pro distinctione, ut ait Damastenus lib. i. Fidei orthod .c. 3 .non differunt ab inuicem hypostases secundum i stantiam, sed secundum determinatas proprietates: unde differentia sumitur prodistinctione, licui idem Damascenus dicit, Deum abusivE vocari substantiam quia appropriatiori voeabulo dicitur essentia.Et si aliquando appellatur substantia, intelligenau venit, quatenus substantia dicitur 1 subsistendo. i.per se existendo,non autem a substando, quia1Deus nec accidenti,nec alteri substat. Vel ὸicas,*sbbstantia dicitur tripliciter, primo a se, ad se,& per se; secundo per se,& ad se,sed non a se; tertio nec per se, nee t se, sed in

alio: primo modo Deus eth substantia, ut dixit Arist. I 1 mez.tex. 19.quod prima intelligentia est substantia: secundo incido coelum.& torus mundus est substantia, ut scripsiti semet Plii Ioseplius 3 1.met. tex. 38. Deus est a quo coelum,& natura pendet, unde coelum est substantia, sed nisi sei tertio modo species & genera sunt substantia, ut voluit Arist. in praedicamentis,quod fecitndae liabstantiae sunt in alto,scilicet in subiecto inferiori,&e. Quinta distinctio dieitur relativa quae est inter duas relationes, seu relativa, puta in ter patrem & filium .Huic distinctioni opponitur identitas,que est non alietas, seu unitas Terum absolutarum nullum importantium respectu; dc fidentitas potest reperiri tum in Deo, una in creaturis. In Deo essentialia absoluta sunt idem,seueade hac identitate.

H essentialia sunt illa, qtig de qualibet peribna dicuntur sygillatim, & de tribus simul, di hoe in singillari,non tamen in plurali: hinc dicimus. q, pater est ens, rilius estens,Diritus sanctus: a .ns,non r imen tria entia, ita Deus est sq:entia, iustiti bonitas.& veritas,& sic de aliis,quae di euntur essentialia ab.luta,&dicunt persedi nenii &ista talia praecedunt notionalia ad intra ut sunt paternita ,& filiatio, seu generare,degenerari,de spirare. spirari precedimi etian. cssentialia causalia ad extra,vtest creare,gubemate, de prouidere,&c. Sic docet S.Thomas p. p. l. 33. arr. 1. Vbi disputat. num Pater dictus de Deo nerubnaliter, sit prior Patre dicto de Deo essentialiter. vel econtra de asserit, com

mi in a ab luta secundum ordinem intellectus nostri, sunt priora, quam propria, quia in luduntur in intellectu proprioru: in intellectu enim personet Patris intelligitur Deus pDd non econuerso; sed communia,quq important respectum ad creaturas, per posterius dicuntur, quam propria, quae important respectus persenales, quia persena procedens in diuinis,procedit ut principium productionis creaturarum, sed haec prioritas,non est prioritas ori inis, ut quidam existimant, sed dicitur prioritaς secundum rationem . heperitur etiam haec identitas in creaturis, in quibus sunt prsdicata abiluta,& non di- siti cica aliqua distinctione relativa; immo tria illa praedicamenta sunt eadem hac identitate scilicet substantia quantitas, de qualitas: praedicamentum autem ad aliquid dicit relationem, seti respecti ina intrinsecum assium conterminum: alia sex praedicamenta dicunt respectum extrinsecum, seu ut at volunt non significant purE respectum, nee pure ab iuruin, sed significant absolutiam eum respectu, liue secundum esse, siue secundum dici, quo respectu secundum dici, omnia entia mundi sunt relativa; quia vel sunt intelligibilia. vel sunt sensibilia; si sunt intelligibilia, dicunt respectum ad intellectum; si vero sunt sensibilia, dicunt respestum ad sensum , . Sexta distinctio,dicebatur distinctio rationis secundum rem eonceptam, seu ratiocinatam. Et huic distinetioni opponitur sua identitas qu est non alietas. seu unitas alicuius rei,de qua absoluia accepta non possunt duo contradictoria verifieari, ut Sortes est idem sibi ipsi de ipso enim Sorte non potest dies,quod sit,& non sit. Et hanc identitatem Potat Arist. I. Poster.cap.de per se declarans tertium modum dicendi per se, in quo ponuntur entia litarie sumpta, sine propositione reali, vel rationis. Ex quo sequitur, in omni propositione,in qua idem pridicatur de seipta subiectum,& predicatum distinguuntur secundum rationem ratiocinantem, Quia ut dixit Arist. .metaph.tex. I 3.int Niectus potest uno uti tanquam duobiis, dicendo Sortes est Sortes; ita quod mmittatum distincti inem,quo ad rationem praedicati,& subiecti, quantum ad una rem: & ista idemtitas est maxima,quia omnes alias inseri,di non econuerso. Ex his sequitur. φ haec propositio est vera,illa quae sunt eadem ratione,sunt distincta ratione, quia Sortes est idem

53쪽

ratione ratiocinata si ipsi, est tamen distinctus ratione ratiocurante , quia praecedit copulam distinguitur a seipso, ut consequitiir copulam ; in hac enim proposi-νIM.timis δε tione de una re intellectus facit duo, scilicet subiectum 6 prsdicatum . . et t. Uo - Alia est distinduo rationis ratiocinatis,quepr esse est per opus inteIlectus fabricantis propositionus, di comparantis idem sibi ipsi, quas propositioncs, S qua comparationς intellectus in infinitu multiplicate potest, ut docet S.I liom. de mente Auic.disputans ita idiuinis relationibus p.p.q. 18. . .ad a. Ob hoc huic distinctioni, nulla identitas corrcspondet. Hinc Arist. 3.de anima,tex. I 8.dixit,l intellectus est omnia fac re, S sic onuitat potest comparare per actum suum;& insta eo lcm lib. tex. 2 I .assignat, qtialite per unun , actu,intellectus potest componere de diuidere,& comple cio,& diuisio est aliud ;ὲ rebus, c.-,kiis, et quae habent Ver is esse: & vult, i complexio,& diuisio habeant esse in intellectu,& per iu-,ati sis inan. tellectu .Ex his sequitur falsunt cogitaste aliquos Doctores,distinguendo de duplici iden-- titate rationis, fundamentalis,&actualis, luc est per actu collatiuu intellectus. EF claruita est,il, opponitur sex te distinction quandoquidem illa dicuntur esse idem, vel eadem ratione, luae trabent Eundi conceptum omnino indistinctu a parte rei,& etiam indistinctum ex parte intellectus, ut liomo est ide sibi ipsi; modo identitas rationis actualis quς ritur cui distinctioni opponitur non sexis,quia illi opponitur identitas fundamentalis. non septimae,quia ei milia identitas opponitur, igitur illa identitas rationis est frustra

Sic etiam citeras identitates alienas ab his, quas nos septa annotatiimus,ct rationi,dc Arist. repugnantes,existimanuis esse; ut est illa identitas,qua vocant se totis obiecti ucsequam volumelle non alietatem extremorum in aliquo uno conceptu conuenientium, V Deus,&creatura, iue coueniunt in conceptu entis pr dicato uni uoco, hoc aute alienum

est a doctrina Arist. 'od ens sit predicatum uni vocum,ut ostendimus ψ.Me .dilucid. ΣΑSimiliter quod illaugi de identitate se totis subiective, quam docent esse non alieta-

- estem extremorum in taliquo onuenientium,quorum realitates si naui csic possunt in eadὀ. . re,vel per identitarem re alma, vel per modum insormantis, vel per modum informabilis,sive ut alii dicunt identitas se totis subiective,est non alietas e xxremprun3 quidditariue conuoluentium,in aliqua potentia contrahibili,pcr aliquam realitatem di rentiae ; ut omnia se quae includunt idem genus quidditatiue , dicuntur ese eadem se totis 1. a, .se subiectivus Sc. Identitas essentialis dicunt, quod est non alietas extremorum c3 flatura rei actu separatoruin nec set paratim separabilium,aut conservabilium; uthymo,N ani qua ἔ, unal hae taenestate eadem dicuntur esse .ldentitatem realem affirmant esse non alictalcm

extremorum Qx natura rei, S. unam, atq; eandem realitatem scirinaliter habentium p

sitiuam, actu existentem,unicae κistentia, ut omnia diuina attributa.Id , ditas fWmali S, apud aliquos est non alistra quidditatuin, quarum una aliam includit, vi superiora sunt . idem, siue eadem suis inscrioribus terminatiue, vel inferius est idem sormaliter suum - . superius in recto,ut homo est anilual, Nanimal est corpus,&c. Identitas rationis, secundium exteros est. non alietas quidditati is aut formalitatis 1 scipsa concepta per actum rationis, cuius extrema duo non sunt, nisi per intellectus considerationem . ,εω ν Identitas ex natura ret,est iam Gietas a limitus uuidditatis, aut formalitatis a seipsa Maea DC, concepta ex natura rei,de qua absolute accM , 1 Millo modo possunt praedicata contrasnaua μ dictoriasirmari, impossibile est eidem omnino ex natura rei respectu eiusdem, S secun dum idem inelle oppositae quiluis Op sitione, contradictoria, contraria .priuatiua re latiua cc; .Vetam quia ut di bamus supra,quaecunque distinguuntur, c natura rei di stinguuntur,ut si calum distinguiti ita Grra,exnati ira sua disti inguitur,& sic etiana, si ali qua sunt eadem, ex carum natu a sc requirente, eadem dici debent: propterea ut supra

conclusimus, sicuti non datur,alia distinctio apud Peripateticos, nisi distinctio realis,Nrationis ita nec datur alia idei uita nisi idelitas realis, rationis,si ura est regula illa, distinctu, m,& identitatem opponi,& quot modis dicitur unuQppositorum,tot dicitur τη- s &rcliquum. Et cum distinctio in genere non sit,uiu .duplex, realis, . rationis, ita & de dolo. identitate dicendum venit Vnde .Rris .i .Perihexa: s. iii fuit omni , in uniuersalia, Vsingularia; uniuersalia autem s.cundo intentionaliter fiunt.*hintelluo η, ut dixit Arist. I. leanis Rex. 8.uniuersat aiat malaiirilesie,aut . pqsterius es .Et μου ptellectus es qui facietvmnea salitatem ii/Guak singularis claruinest, quod laute via r Iis, S uni uersialia, secundocintcnti alit silmentia ratiorum tur.cumens non si avii reuς, 'rationis ,rem distinctio,& dentitas non erit,nisi et pallis, rationis. Ite Ini3, ani.tcΝ. Arist. dicit. :de parte autetulanune, qua cognosci. isapit,

54쪽

non separabilissiecundom mrgii tudinem,sed secundum rationem cosiderandiim est,&c. Qujbus verbis aperte Philosophus aperit. non dari aliam distinctionem,nisi realem, aut rationis, quia proponit se velle inuestigare de anima intellect tua, an sit distincta a corpore secundum rem, vel secundilm rationem; si igitur daretur distinctio sernialis media inter distinctionem realem,& rationis sequeret Arist.esse mancum,& diminutum, proponendo tractatum de anima intellectiva.Quia posset aliquis dicere, nonne datur etiam- instinctios malis,& ex natura rei idcirco debebat illam proponere,num anima intellectiva sit distincta a corpore realiter, vel secundum rationem, vel formaliter ex natura rei Considerandum est,quod non fecerit, signum igitur est apud Arist. non esse aliam distinctionem,nisi realem & rationis; & sic etiam dicendum est de identitate: unde Λrist.

I . Met.tex. I 3 .& 6.tex.8.disputas de ente,partitur ipsum sussicientissime per ens in mente, di per ens extra mentem, siue in anima, & extra animam: propterea si daretur etiam licentia fingendi,non potest aliud membrum esse,ut exponit Auer.& Alex. in com.q, ensnon est,nisi reale,aut rationis;sie etiam distinctio & identitas, non est nisi aut realis, aut ει, - - rationis,quia omne ens alteri enti comparatum, aut est idem,aut diuersum,nulla igitur is, Mae raris. dabitur distinctio&identitas formatis,sive ex natura rei, quae non sit nec realis, nec ra- - β.tionis, ad-enim duo membra omnia reductitur; quia qui sunt distineta subiecto,puta albedo in papiro,& dulcedo in pomo possunt esse aliquando eadem,quando reperiuntur ista duo aeeidentia in eodem subiecto, tamen haec distinctio,& haec identitas ,reducitur ad distine ione,& identitatem realem;similiter quς sunt distincta in forma,ut dixitAuer.

I.de ani .com. 1 3. membra leonis non differunt a membris cerui, nisi propter diuersita- Mὸm a tu. Min animae cerui, ab anima leonis, di illa dicuntur esse eadem in Q a,quq conueniunt δin sorma specifice secundum veritatem, ut plures homines, secundum Averr.conueniunt et in eadem forma numero, quia ponit unum intellectiam numero in omnibus hominibus. 'Aliqua dicuntur esse eadem in materia, uec distincta in materia,ut mixta, quae sunt e dem in materia prima, & distincta secundum materiam proximam s. Aliqua dicuntur esse eadem in re,& distincta in modo,ut dixit Averr.7.Met.cOm.13.

de sanitate .quae dicitur duobus modis,de ianitate quς est in anima,&de sanitatequq est in corpore, istς sanitates sunt eade in re,sed distinguuntur in modo,nam sanitas quet est in anima medici,distinguitur in modo a sanitate quς est in corpore sano.Aliqua dicuntur esse distincta secundum esse, ut illa quς sunt separabilia ab inuicem,ut duo indiuiduae

Et aliqua dicuntur esse eadem secundum esse,quando unum eorti non potest seorsum existere sine altero,ut potentia animae cu ipsa anima. Aliqua dicuntur esse distincta definitione,ut species alicuius generis, & aliqua dicuntur esse eadem definitione,ut indiuidua alicuius generis.Αliqua diculur esse distincta habilitate,ut graue & Ieue,graue enim habet habilitatem di inclinationem,seu aptitudine deorsum,leve vero sursum: illa autem di a ove .cuntur esse eadem habilitate,que habent aptitudine ad eundem locum, ut omnia grauia deorsum,& omnia leuia sursum. Illa dicuntur esse distincta sm rem demonstratam quorum est distincta demonstratio,vi quando distinctae passiones demonstratur de distinctis subiectist& illa dicuntur esse eadem secundum rem demonstratam, quando ea de quibus est demonstratio non sunt duo,sed unu,ut docuit Auer. l .Post.com. 1 .Et ea dicuntur esse distincta secundium positionem, quae habent distinctos ordines partium in loco: ea vero dicuntur esse eadem secundism positionem,quae habent eundem ordinem in loco,ut dixit Ruer. . est,com. χχ. motor & motum in lapide sunt idem secundiIm positione,& diis Tunt secundum modum. Illa dicuntur esse distincta essentialiter, quom unum non est de 'essentia alterius,ut sorma hominis,& sorma equi:& illa dicuntur esse eade essentialiter, quorum unum est de essentia alterius,ut definitio,& definitum.Illa dicuntur esse eadem secundum actum,quae sunt inseparabilia ab aliquo. ut partes alicuius continui sunt actu

in continuo,& inseparabiles actualiter ab ipso, haemet partes possunt dici eadem sili potentiam quia illud continuum est diuisibile in potentia in semper diuisibilia, oppositum auis . . . huius identitatis est distinctio. Aliqua etia possiant diei distincta secundum dispositione,

ut docuit Auer. I x.Met.com. 3 p.de intellectu,& intellecto,& intelligente,quod haec om- γ'

nia sunt unu in separatis a materia secundum rem, sed distincta secundum dispositionem, alia enim est dispositio intel sectus,alia intellecti,& alia intelligetis,& sic aliqua sunt distincta ratione,quorum est alietas conceptus, alia sunt eade ratione, quorum no est ali las,sed unitas conceptus. Omnis ergo distinctio,vel identitas,quam intellectus imagianari,seu excogitare Potes ad laec duo membra. 'calis,& rationis reducenda ven t.

55쪽

varietas.

His explicantur pradicatiores qua, oe quales Ant.

Iv E R s I varias praedicationes existis .iant esse necessarias, ad exprN mendas formalitates ipsas: nam aliqua praedicatio dicitur causalis, I aliqua materialis,aliqua vero formalis,aliqua denominatiua, aliqua 1 essentialis, aliqua identica. Praedicatio caulatis est, quando causa ex trinseca, scilicet efficiens , praedicatur de suo effectu, vel econmeso ἔ exempli gratia,quando dicimus, actio est passio, senius huius propo- - sitionis est,actio est causa passionis,vel pa1sio est actio,idest passio est effectus causatus ab acuone. Hoc modo praedicationis, usus est Arist. a.deant. tex. I 6 I. in definiendo phantasiam, dicens, Pharitasia est motus factus a sensit secundum actum, quia operatio phantasiae est causata a sensit in actu. Praedicatio materialis dicitur illa. in qua praedica tur materia, de eo cuius est materia vel econuerso, ut statua est aes,idest. ex aere, vel statua est argentea. Praedicatio formalis denominatiua dicitur illa, in qua prεdicatur forma accidentalis,per modum totius designata concretiuE de ipso subiedio; vi quando dicimus, homo est albus, albedo licet sit sorma totius, quia tamen signifieatur per modum partis, scilicet abstractive, non praedicatur de homine: haec enim est salsa,homo est albedo,& ista est vera, homo est albus,quia in prima,albedo est per modum abstracti,in secunda est per modum concreti. Praedicatio vero essentialis est illa, in qua praedicatur forma essentialis de eo cuius est, per modum totius, ut dicendo, albedo est color, vel homo est animal rationale . Et quia dicebat Porphyrius in praedicabilibus . quod oportet semper aequa de aequis praedicari, idest aequalia de aequalibus, ut homo est risibilis equus est hinnibit; f;vel superiora de inserioribus, ut animal de homine,& cor Erasis pus de animali, istae sunt prεdicationes per se,aut in primo,aut in secundo modo dicen- νεων t. per se,ut homo est animal, vel homo est risibilis: quando vero inseriora praedicantu de superioribus, ut dicendo animal est homo, vel homo est Sortes, sunt praedicationes per accidens, quia accidit animali esse hominem, & homini esse Sortem, cum inferiora non sint de essentia superiorum et & istae pridicationes possunt variari, vel per univoc

tionem,uel per aequi uocationem,aut analogiam; & quia praedicari aequi uoce,vel univo cε,vel analogice, non conuenit rebus,sed terminis, non enim res significata per hoc nomen canis, praedicatur aequi uoce, quia neque animal latrabile,neque canis marinus,neque canis coelestis prεdicatur aequi uocε , sed terminus ille qui significat plures rationes omnino diuersas,secundum quas de pluribus praedicatur;nam dicimus,sydus coeleste est eanis, & piscis est canis, di animal latrabile est canis. Tec minus vero uniuocus est ille. qui habet unam rationem, secundum quam praedicatur de pluribus aequaliter, ita quod illa de quibus praedicatur, parificantur in illa ratione, licet unum sit persectius altero. comparando ipsa ad inuicem, quia res significata per terminum vniuocum habet perefectius esse in uno quim in altero, quo pacto animal pridicatur de homine, vel leoneis . Terminus analogus est ille, qui dicitur de pluribus secundum unam rationem inaequaliter participatam,vel secundum plures non omnino diuersas,sed partim diuersas,& partim easdem; sunt enim diuer', pro quanto important diuersas habitudines; sunt etiam aliquo pacto eqdem , pro quanto habitudines significan per eas referuntur ad unum de idem; ut est terminus iste, sanum, dicitur de urina sana,quia est signum sanitatis in animali, & de medicina sana, quia est causa sanitatis in animali, & dedieta sana, quia est conseruatiua sanitatis animalis, & de animali ipsb sano, prout est subiectum sanitatis.

ra Nea dia pluribus aliis locis sug doctrinς,de pridicatione identic ut homo est bomo,nihil dice iacviis. dum occiatri nisi quia supra dictum est, &c.

56쪽

IUXTA DOCT. s. THOMAE.

siua simi definitiones, re quot, re quades.

Io L s r definiri ipsa definitio hoe modo ab ipso Boetio libello sito de definitione, ut deduxit, & accepit a Cicerone , quod Definitio illa est,quq explicat illud de quo quaeritur, ut si disputatur de lumine,definitio

luminis explicat naturam luminis, de quo quςritur, &disseritur. Vel, definitio est oratio, quae explicat quid sit id quod definit; unde unum nomen & una vox, non potest esse definitio: neque omnis oratio desianitio est, quia narratio est quaedam oratio, quae non explicat quod de finit, sed quod gestum est, & propterea ipsa narratio non est definitio, sed illa oratio est vera definitio, quq constat ex uno genere, & ex una disserentia , . Verum quia Boetius narrat quindecim species ipsius definitionis, propterea non erit inutile has omnes breuiter explicare . Prima ergo species definitionis dicitur substan- flatis, quia est oratio substantialiter explicans quodquid esse rei; ut animal rational est vera definitio substantialis hominis, quia explicat naturam, quidditatem, deesse eiam hominis. Secunda species definitionis dicitur, notio qusdam, quia facit innotescere id , de quo homines controuersiam habent, ut si dicamus, homo est, qui exercitio pr est cunctis animalibus; haec definitio non explicat quid sit homo, sed quid agat. Tertia speetes definitionis est,quq ostendit qualis sit homo,ut dicendo, mo est in quo pietas,& iustitia, &aequitas,& continentia dominatur,vel homo est ubi malitia, versutia, esteraque vitia versantur. Q arta species definitionis vocatur desicriptio, quia ,er qu dam accidentia ostenditur, id de quo disputatur, ut si quis disputet de avaro, dicendo, quid sit remondetur,quod est crudelis,vel luxuriosius, ic est appetens non necessarii, sed sumptuoli,& deliciarum voluptates, & sic de alijs, puta de fine, & homicida. Quinta species definitionis est, varietas vocum, ut quando Vnum vocabulum exprimitur per aliud,ut quid sit conticescere respondetur, est tacere; & quid sit quando aliquis habet latus apertum quia ipsum percussum est; & sic etiam quando terminum dicimus finem. Sexta species definitionis est,quando docemus aliquid per disserentiam,vi quando D ritur, quid inter Regem intersit, & Tyrannum & respondetur,quod Rex est motadestus,& temperatus, Tyrannus vero crudelis. Septima species definitionis est translatio, ut quando dicimus, quod adolescentia est stos qtatis, & senectus est occasus aetatis,& nobilitas est virtus maiorum apud posteros,& sic de alijsioctaua species definitionis est per priuationem, ut quando volumus scire quid est bonum dicimus, quod est illud, quod non est malum;& sic desnimus unum contrarium per priuationem alterius. Et liacspeeie definitionis istent definiri prima entia, ut materia prima cognoscitur per negationem,quod non est quid,nec qualis,aut quanta, S: Deus benedictus, quando dicimus, quid est respondetur,quod est ille,qui nullo modo sciri potest: unde Ansel .lib. MonoI g. cap. I 3.dixit, quod Deus est, quo maius cogitari non potest: N sic Philosophi etiam dicunt, quδd Deus est, neque eo us,neque ullum elementum, neque anima,neque mens,

neque sensus, neque intellectus, neque aliquid, quod ex his capi potest . Sic etiam &Iubstantia definitur per negationem, quod non est in subiecto, neque dicitur de subiecto;& aecidens definitur per negationem , quod non est, neque genus, neque species, Sc. Nona species definitionis est,per quandam imaginationem ut dicendo, .fineas est filius Veneris, & Anchisiq; & haec quasi semper versatur circa indiuidua . Decima species est Exemplaris, ut quando quis quaerit, quid sit animal respondetur, ut homo, ecce per exemplum declaratur id de qlioquςritur. Vndecima est per indigentiam pleni ex eodem genere; ut si quaeratur, quid sit libra panis respondetur, est cui insunt duodecim vneiα Dundecima est per laudem, ut dicendo, quid est lex λ respondetur, quod est mens, animus, & consilium, & scientia cillitatis. Decimatertia est per proportionem, & sina ilitudinem; ve inserius est id quod respicit superius, & lex respicit animam. Decimaqtiarta est relativa, ut quid est pater est ille cui inest filius, di si quis voluisset ire, quid est dominus respondetur , quod est ille, qui habet seruos. Decim aquinta & postrema est rationalis, seu secundum rationem rei, ut si quis quςreret, quid est dies λ respondetur, est Sol super terram, & quid est nox respondetur, quod est Sol sub terrae, .

Sexta Septima.

ta a

Decimalti et

57쪽

His speeiebus desinitionis, euncta desinibilia definiri possunt, & ad ipsas quoque spe

cies, & modos definiendi reducunctis omnes aliae definitiones, quas aliqui dicere solent de definitione quid rei, & quid nominis, de definitione simpliciter,& de definitione Peradditum, & de definitione rerum completarum, & rerum ineompletarum, quae sunt mmmae accidentales definibiles per additum diuersi generis; ut quando definitur accidens per subiectum, ut dixit Arist.in praedicamento qualitatis, definiendo qualitatem rasam, dicens, qualitas est secundum quam,quales esse dicimus; vel quando definiuntur larinae sebstantiales, etiam per additum eiusdem generis, ut secit Arist. a.de ani .rex. . dicens, anima est actus corporis physici, organici, potentiae vitam lubentis, definiuit animam, quae est forma substantialis per additum eiusdem generis . Et regula uniuersalis est Overa definitione, quia est duarum partium, puta generis,& disserentiae,ut docuit Averr. 8.met.COn m. Io. dicens, unum quod significat definitio una, est unum per subiectum , quod est forma uniuersalis generica, & vltima disserentia, qua ultima disserentia, definitio unitatem sumit: quia & si aliquando in dissinitionibus ponantur plures differentiet, est quia ultima non est nobis nota, sed quando ultima disserentia est nobis nota, sussicit ut illa tantummodo ponatur, & hqc erit vera & essentialis, de quidditativa definitio, vedocuit Arist. 7 anet.tex. a. quod clare etiam scripsit Auere. i .Ethicorum, ubi breviter quae nos in hoc cap. & Boetius lib.de definitione dixit, ipse amplexus est.

CAPITULUM VIGESIMUM.

De aeuisionibus, qua, oe quales sint.

iv a s i o, ut docet Boetius Seuerinus in lib.de diuisone,est multiplex,& primo ipsius generis in species, secundo totius in partes,tertio vos eis in inificationes, & postremo est diuisio secundum accidens MDiuisio in se nihil aliud est, nisi distributio alicuius communis in mi nus communia,seu superioris in inferiora: hinc est,quod diuisio generris in suas species, & in suas disterentias potest fieri aliquando in species subalternas, quando diuiditur corpus in inanimatum, & animatum; & animatum ipsum diuiditur etiam per sensitiuum, & non sensitivum. Aliquando diuiditur ipsum animal, qnod est genus per species specialissimas, quemadmodum enunciatio diuiditur ab Arist. in assirmationem, di negationem , & color diuiditur m albedinem, & nigredinem . Et diuisio semper debet fieri per duos terminos oppositos , ut quando diuiditur substantia per corporale, & incorporale: haec epim est recta diuisio,ve docet Boetius libro illo allegato, cap. 3. Secunda diuisio est totius in partes ; &quia totum multis modis dicitur, propterea haec diuisio etiam ea multiplex. Nam atriuod totum dicitur definibile, quod diuiditur in partes definitiuas, puta homo est totum dissinibile, de diuiditur in suas partes, quae sunt animal, & rationale. Aliquod dicitur totum predicativum, quod habet suas partes subiectivas indiuiduales de quibus prςdicatur, di sic ctiam homo est tale totum, quod praedicatur de Sorte, & Platone, & Callia , quς etiam dicuntur partes subiectivae ipsius hominis. Tertium dicitur totum essentiale, quod etiam diuiditur in paries essentiales, & sic homo ipse etiam dicitur totum essen tiale, quia essentialiter componitur ex materia & forma, & sic diuiditur in corpus,ta quani in materiam,& in animam tanquain in formam. artum est totum continuum, quod diuiditur in partes suas inteirales, veluti domus qu dam,diuiditur in sentame tum, in tectunt, & parietem . Quintum dicitur totum discontinuupi, quod diuiditur in suas partes discontinuas,inter quas quidem non est continuitas, ea tamen ordo,& pr

portio, & sic dicimus, quod hominum alii sunt in Europa, alij in Africa, ali; in Asic isic etiam exercitus, & populus sunt tota discontinua, nam exercitus est quodam totum discontinuum, quod distribuitur in milites, in equites,& pedites. Postremum totum est potentiale, quod constat ex virtutibus, di hoc modo de eo est facienda diuisio,quemadmodum anima ipsia est totum potentiale, seu potestativum , & virtuale, ut utar verbis Boeti j; & sic diuiditur anima in vegetatiuam in plantis,& sensitivam in brutis,& motivam in animalibus periectis, qua mouentur motu progressivo, & in rationalem, seu intellectualepi existentem in hominibus. Diuisita v isi sigpiscationes fit tribus modis i

58쪽

Primo, cis *quivoce,seu ambiguae in significata uiuocata; ut quando dicitur,eanis. in sydus mileste,& in animal aquaticu, di in animal terrestre latrabile. Diuiditur etiam vox uni voca in sua uni uocata, sicuti animal, quod est univocum,cum predicetur secundum nomen,& rationem,de homipe,leone, & caera, diuiditur in ista, & in alias species . di suas. Tertio diuiditur vox analogica in sua significata analogicata,sicuti sanum diuiditur in animal sanum, & urinam sanam, & in medicinam sanani, & in dietam sanam i his modis fit diuisio vocis in suas significationes , ut docet Boet.cap.ε. libro de diuisio . 'Postrema de ultima diuisio est per accidens, quς quidem ut in x. cap. scribit Boetius, fieetiam tribus modis. Primo, quando subiectum diuiditur in accidentia, dicendo corpo- ID. rum alia sunt alba, alia nigra,alia neutra, & haec diuisio debet esse per accidentia oppysi ea, quia non esset bona diuisio ista, dicendo, corporum alia sunt alba,alia dulcia, quia . ista non sunt opposita. Secundo fit diuisio per accideas, quando diuiditur ipsemaceb Actiaue . dens in ipsa subiecta, v. g. quando dicimus, accidentium, quς sunt in homine, aliquata, in αν insis sunt in anima, ut scientia,& virtutes, & aliqua sunt in corpore,ve sortitudo,& sanitas. Tertio potest & ipsum accidens diuidi in ipsemet accidentia,& sic erit partitio accide iis in accidentia: exempli natia, quando inaus, accidentium,3ugdam sunt dura,γγdam liquida,quedam luci , qusdam tenebrosa,& sic de alijs: his enim modis potest fio. ri diuitio ipsa,& non alius, ut concludit Boet. 1.cap.de diuisioni.

De Huisionibus entis, quot, oe quales L

NS multis modis diuiditur,propterea necessarium sere duximus ipsos

explicare, & Primo diuiditur ens per ens reale & rationis, ut docust Arist. iniet.tex. I 3. Ens reale est, quod seclusa quacunque operatione intellectus, siue quocunque actu collativo cuiuscunque potentiae, siue intellectus, siue cuiuscunque alterius potentig existit, 'substantia is, quantitas, &c. Ens rationis est complexio, siue diui non existens in rebus, sed in mente; ut est propositio assirmativa,vel negativa, ut voluit Arist. 6.met.tex.8. bonum & malum sunt in rebus, verum di siniim in mente obi ctive, scilicet consequenter, ut dictum est supra . Et hoc ens rationis non est in aliquo pridicantento distincto a decem praedicamentis ut voluerunt aliqui, dicentes, quod i tentiones secundae, omnia entia rationis, non sunt in aliquo decem praedicamentistum,

sed sunt in undecimo pNdicamento: quia illud, quod est in pridieamentis positis ab

Arist.aut est substantia, aut accidens, d entia rationis non sunt neque.substantia, neque accidens, ergo non collocantur in aliquo prςdicamentorum positorum ab Arist. sed in undecimo prςdicamento.Et si dicis,ergo Arist.est diminutus,quia hoc undecimum pr dicamentum apud eum no reperitur,di si daretur, incomplete tradidissee nobis logicam, non ponendo illud: vel sequitur alterum, scilicet Q Scotus eis et superfluus, ponendo illud. Respondent ipsi, quod Arist.assignauit tantum decem pridicamenta realia tamen ultrah c datur undecimum,quod est intentionale. Et quando dicis,qnod Arist.est diminutus; negatur consequentia,quia sufficiebat Arist. assignare tantium pridieamenta realia; nec Scotus est superfluus, quia non addit supra praedicamenta realia aliquod aliud reari , . sed tantum intentionale, quod apprime fuit necessarium. Sed pace istoruni dixerim , nulla apparet necessitas,immo superfluitas maxima,& natura,& ars abhorret superfluia talem: quia entia rationis, di secundae intentiones sunt reductiva in praedicamentis rea. libus, ut docet S.nom.p.p. q. 33.art. . ad tertium, ubi disputat, num esse ingenitum sit

proprium Patri & vult,quod negatio reducitur ad genus a mationis, sicut non homo ad genus substaptiae, & non lbum ad senus qualitati suae etiam in omni praedicamento reali sunt *η intentiones secundae ; hinc vocamus substantiam genus generalissimum, ecce Lcunda intentio, sic corpus, corpus animatum,animal genus sub ternum, hominequus, speclam specialissimam, Sortes, & Plato indiuidua. Ecce ergo quomodo secundae intentiones supt in praedicamento substantiae et sic etiam quantitas est genus generalisliamum; tuantitav continv dc discreta,sunt genera subalterna umerus,& oratio. rpus,

tis .

59쪽

. intentiones, siue entia rationis,quae reducuntur ad genus quantitatis,& sic de alijspr dicamentis: non ergo fuit necessa ruitia ponere undecinium praedicamentum, quia iiD dubio sequeretur Arist. diminute tradidisse nobis suain logicam . s. D . i Secunda diuitio ciatis est, per quantum, & non qua utum ; & hac diuisone exprimitur so emiι pe solum ens reale,& non cias rationis, quia ens rationis,est ens impersectu,&diminutum.

dependens ab intellectu,ut docuit Averr. 6. met.comm. 8.unde tale ens rationiS non po

test diuidi per quantitatem persectionalem & imperfectionalem, sed tantum enS reale

sic diuiditur. antitas autem,ut notat S.Thom .p p.q. r. art. I .ubi disputat,num tua

litas sit in diuinisὶ dicit, quὀd est duplex,altera molis,sive dimensiua, quae in solis rebu corporalibus est,haec non habet locum in diuinis; alia est quantitas virtutis,quae atten . ditur secundum persectionem alicuius naturae,vel Qrmae, quae quide quantitas designa . tur secundum quod dicitur aliquid magis, vel minus calidum, inquantum est persectius, vel minus perseetum in tali caliditate: nuiusmodi autem quantitas virtualis,attenditur primo quidem in radice, idest in ipsa perfectione serniae, vel materiae ,& sic dicitur margnitudo virtualis, sicut dicitur magnus calor, propter suain intensionem, Sc perfectionc Minc August. 6 de Trin.cap. 3. ait, quod in his, quae non mole magna sunt, hoc est mala essecluod est melius,&quia in diuinis est diuina essentia,quq est infinite quanta, hoc est πω dicit persectionem infinitam. Sunt etiam relationes originis.quae non dicunt persectio pm ''nemν nem, nec imposectionem, & ideo dicuntur entia non quanta: nam si relationes originis dicerent aliquam persectinem,&cum alia sit relatio in Patre, Zt in Filio, alia etiam, o ' alia esset perserito in illis, igitur Pater, & Filius non essent aequales, nec eiusdem persec tionis, di illa persepa in qua sunt plures relationes, esset persertior illa,in qua sunt Pau'ciores,quod hqreticum cst dicere. Adde etia n,qood cum istς relationes non potiunt ex cedi, quia sunt idem realiter cum essentia diuina, quae est formaliter infinita, infinitum. mitem a nullo excedi potest nec etiam possunt excedere,quia excessus illi c5uenit,quod habet rationem mensurae, relatio autem cum non sit ens primum, non potest habere ra tionem mensurae,hinc,nec persectionem,nec impersectionem dicere poterunt, aliter ex cederent, vel excederenturi tum etiam,quia in diuinis non possunt esse plura realiter di

stincta sermaliter infinita, sed istae relationes sunt realiter distinctae,cum eostituant per sinas realiter distinctas: si erso essent quantae,erso formaliter infinitae, de sic plura infini ea distincta realiter essent in ip Deo,quod est falsum, ergo Sc. ΙHinc Caici. in P. P.R. a. art.2. S. Hom. sustinet, si relatio diuina, nec persectionem, nec imperfectionem dicit: c,-- φε ob hoc cogitur Caiet.acceptare hanc diuisionem entis,cilius oppositum videtur argV crςI Ni in libello de ente&essentia,eap. 1. Sed nos ratius diximus de hoc 3.seiit .dist. 36.Vide ibi, diuisio entis est Theologalis, de non Physicalis, nec Metaplaysicalis. τε iis Amsis Tertia diuisio entis est per finitum, & infinitum; & ad hanc diuisionem tertiam redum I σ- , citur illa, quam alij ponunt ens diuidi per Deum & creaturam; & illa, quam alij dicunt ens diuidi perens a se, per se, & ad se, & per ens per se, sed non a se: nam ens infinitum est Deus,ens finitum est creatura;sic etiam ens a se,& per se,& ad se,est Deus ipse; ens au tem non a se,est creatura,non enim sunt multiplicandς diuisiones entis sine necessitate: se etiam illa alia diuisio, quam alij existimarunt esse per ens per essentiam, & per ens per participationem,nam quid est ens infinitum, nisi Deus sicens a se, & ens per eiscn- tiam,quid aliud est,nisi Deus ipse sicuti ens finitum, Ze non a se, di perparticipationem creatu=atas dicitur ipsa creatura; nam habens persectione na totalem est ens infinitum per essentiam, uσυ ut Deus ; habens vero persectionem partialem dicitur creatura , que ideo dicitur pert p participationem , non quod partem capiat a Deo, sed quia deficit sibi aliquid inquan --

deficit sibi persectio Dei.

I. Aia is dis. Et nota, quod cum infinitas sit duplex, intensiva in vigore,&extensiva induratione, phae. intelligitur de prima infinitate, cuius meminit Arist. R. Phy tex. 8. ubi posuit primum mouens mouere motu infinito, ex conseqtienti mouere potentia infinita in vigore; quia illud, quod habet infinitatem durationis, habet quantitatem molis,ut est coelum, quod habet magnitudinem &potentiam infinitam in tempore, quia potest durare per i ni tum tempus: igitur cum Arist.probet 8. Phyctex. s. primum Motorem habere infinitam potentiam, ista potentia non erit in sinita tantum in tempore. qilia talis stat cum quantitate, Deus non est quantus,& habet potentiam infinitam, ergo non habet tum illam,quq stat cum quantitate .spotentiam infinitam in tempore, sed habet illam,quae est infinita in vigore. Et si dicis, quod infinita potentia non stat cum magnitudine, idest non

datur

60쪽

IUXTA DOCT. S. THOMAE.

vitur orbis, qui componatur ex magnitudine & intelligentia, quς est infinita in poten-ria,sed bene datur orbis habens magnitudinem,cui assistit intelligentia, quς est infinitae με potentiς, & sic potentia infinita non informat magnitudinem, sed aliis it magnitudini ree ideo Arist.non probat,quod illud,quod est infinitς potenti non possit assistere magni .etudini, sed vult,quod illud,quod est infinitς potentiq, non potest informare magnitudinem,& sic intelligendo probationem Arist.quod non probat Deum esse infinitum in vigore,quia mouet motu infinito,sed bene probat, quod est infinit potentiq,scilicet in du- ratione,quae potest stare cum aliqua quantitate cui assistat, sed non quod illud,quod est infinitae potentis informat illam quantitatem. Patet igitur,quod ratio Arist.non probat infinitatem in vigore,&ex consequenti falsum est alias diuisiones entis supra enumera- 'eas reduci ad istam. Respondendo ad hoc, dicimus, quod arguens decipitur, quia in ra- tione Arist.debet intelligi sic illa particula, a se,ita quod sensus est, mouens a se tempo- re infinito,est vigoris infiniti intensiue,quia si habet a se potentiam infinitam mouendi.

ergo habet a se entitatem. ergo non determinatam ad certum gradum, & sic infinitania 4ntensiue,sed Deus mouet tempore insinito ex se,At a se, igitur Deus est infinitus in vigore intensive,ut ponit etiam Averr.lib.de substantia orbis,cap. 3. faciens disterentiam in se rixer infinitum actione, de velocitate,& infinitum actione,& passione in se,ut etiam est vi dere apud Caiet. in aurea quaestione illa peeuliari,quam ficit de infinitate Dei,&c. Quarta diuisio entis est in ens per se,&in ens per accidens. Mam diuisionem posuit Arist. 3:met.tex .l 3. Ena per se,est prςdicatum substantiale,siue accidetate; unde animal Iis meas ρε est ens per se,quia per se predicatur de homine,sic & rationale est ens per se,color etia, licet sit accidens,est tamen ens per se, quia per s. praedicatur de albedine. Ens per accidens,est praedicatum accidentale, ut animal iustum, & animal musicum, istis enim duo-hus accidentibus subi jeitur idem subiectum , ista identitas est per accidens, ait Averr. Quia accidit unum alteri, di ambo simul uni subiecto, quod differt a mustea,& a iustitia; sic etiam homo est musicus, de musicus est homo,est ens per accidens, quia homini accidit esse musicum, vel homo est albus musicus, est ens per accidens, vel album musicum est homo: haec omnia sunt entia per accidens, M. Quin a diiiisio entis est in substantiam ,& accidens. Hanc ponit Arist. F.met.tex. I s. I aint δῶ- Substatui ac st, viliomo, animal, corpus, terra, aqua, aer, ignis, &quq constant ex his et Accidens vero est, ut quantitas,qualitas,stus,habitus,e cc. Vbi nota diligenter,quod diuisio illa, qua ens diuiditurinens per se,& in ens per accidens, est alia a diuisione entis in substantiam & accidens, accidens enim dupliciter capitur, Uno modo pro omni illo, Aeetiavi ea. quod conuenit alicui,& non est de definitione quidditatiua eius,& sic propria passio est ρο- accidens suo subiecto, & omne accidens commune est accidens subiecto, & omne inse- rius suo superiori, unde accidit animali esse hominem. Alio modo potest capi accidens pro eo quod accidentaliter perficit illud, quod existit in se perfectum, nec necessario consequitur ipsum,sed inest ei contingenter; &sic sumpsit Porph.quando dixit, accidens est, quod adest,& abest praeter corruptionem subiecti. An secundae intentiones sint accide tia,&alia entia rationis, non est praesentis instituti, cum haec spectent ad Logicum . Sexta diuisio entis est in figuras predicamentorum,quia ens aliud praedicatur in quid, ni a disi seu essentialiter,ut ait Auer. 3 .met comm . i .& aliud accidentaliter; de hqc diuisio est se- ευθώ aicundum numeru, secundum quem dicuntur prςdicamenta,ut animal pr dicatur in quid, Vt quando qu itur,quid est homo λ est animat: aliquando predicatur aliquid de aliquo F Masi in quantum ,ratione materiae,& sic est praedicamentu quantitatis: aliquando praedicatur eum Pis . aliquid de aliquo in qu litate ,ratione formae, disic erit praedi mentu qualitatis,ut esse iustum praedicatur de hismine: aliquando praedicatur aliquid de aliquo cum respectu intrinseco, ut esse patrem,vel filium,&c. & talis pr dicatio incit pridicamentu ad aliquid taliquando pr dicatur aliquid de aliquo cum respectu extrinseco,& sic constituuntur sex Vltima praedicamenta, quae non dicunt purum resipeinim, quoniam cum motus localis siein praedicamento ubi, si prςZicamentum ubi,diceret purum respectum,tunc motus esset primo, & per se ad relationem, quod est contra Arist. 3.Phystex. Io. nec dicunt purum absolutum, quia tunc non distinguerentur a tribus primis pridicamentis. substantia , qualitate, di quantitate, non dicunt absolutum cum respectu ex Uuo, quia tunc essententia per accidens,quia essent aggregata ex diuersis:dicunt ergo reipectum extrinsecum denominatiuuin. Vbi attende,quod denominatio potest fieri tribus modiS,PriC κγ ab ali--, ibim quo absoluto intrinseco ipsi denominato, vel per identitatem,.ut Sortes est substantia is, M. Vel

SEARCH

MENU NAVIGATION