Leipziger Studien zur classischen Philologie

431쪽

De mM. Atticis qui gaetulo a. Chr. n. quarto pecunias publicas curabant. 45

Huius quidem restitutio impeditior fit eo, quod in ipso intervalla non solum inter singula quae8larum nomina, verum plerumque etiam inter praenomina eorum et demolim interposita fuisse videntur. Scriptum eum hac sero ratione fuisse conicias:

ι ιι ά τ ε υ ε ό ρ ι θ μευ ι κ α ὶ σ τ αθιιι dἐ κ τ ῶυ α ι s θ ο δ ὀ O κΤλ. Unumquidque pro scripturae inconstanti ratione supra significata satis certo praestare nequeo. Prae ceteri8 Vs. 6 si sede stellula insignita lineola Σ recte excepta est, in lacuna antecedente intervallum alterutro loco duarum litterarum relictum suisse suspiceris. Eam tamen si unius litterae spatio transponere liceat, omnia quadrant praeclarissime: quaestor qui illo loco agitur - nomen ei Epicratis suisso coniecimus item atque is qui secundo positus suit cuiusque nomen a litteris Φιλιπα- initium cepisse cognoscimus, eo putandus est demotico usus esse, quod primo quem grammatici ponunt casu tertium una littera superaret valet hoc de demoticis frequentissimis in -ευς exeuntibu8). Sed utut haec se habent, illud dubitari nequit, quin eo anno soli novem quaestores fuerint. Et si recte v8. 4 demoticum quod est restituimus - aliter autem nescio qu0- modo consormari possint quae edita sunt 'OE i); atque

Signum ultimo loeo enotatum ireliquiae litterae ΚΘ, sensu cassum est. Potius Ν litteram lacuna absorptam esse non possumus non statuere.

432쪽

Paulus Panglie

unum illud demoti eum in -αθεν desinit - aut Leontidem tribum IV.) aut Acamantidem V. in aut Oeneidem VI. quaestore caruisse intellegitur. Simulque alia quaestio dirimitur haud ignobilis. Εxscripsimus supra p. 17 n. l poster. locum Andocidis, quo munera recensentur, quorum ad odia oneraque sustinenda inimicorum machinae oratorem adigere molitae regent: in quibus enumerandis si temporum ordo servatus est - id quod sano probabile videtur cs Lipgius in praef. ed. n. 32 - in ipsum annum Ol. 95, 2 eum Tasiaαν ἐν αὐλει των ἱερῶν χρωιπιων propogitum e88o efficitur. Tamen hoc anno quaestorem Pandionidis suisse hic titulus, nomen eius in -δωρος exiisse CIA II 643 probat; neque igitur Andocideseontribulis suit pleno nomine 'Ἀνδοκid ς Ἀερουγόρου κυδωλὶναιευς: cf. CIA II 553) potest quae8turam rerum 8acrarum adeptus esse. Quod cum ita sit, orationem de mysteriis habitam ad hunc ipsum annum Ol. 95, 2, atque ad priorem quidem eius partem - 399ὶ referre non dubitabimus cs Lipsius l. l.).- Ceterum quod eo anno novem tantum quaestores suisse cognovimus, haud mediocriter id savere gententiae in quam supra disputavimus, non videri eo tempore quaesturae sacrae honores nimis studioge ambitos e88e, vix e8t quod moneam. ς 4. De apodectis. De instituto apodectarum collegio brevis exstat adnotatio

τίων β . Cui adnotationi cum praepropero consilio fides derogata esset ), haud ita multo post egregie restituta est titulo a Kumanude in Ephem. arch. 1884 p. l61 sqq. publici iuris saeis,

qui nunc exstat CIA IV 2) 53 a et ad annum Ol. 90, 3 4l8βὶ pertineti Saepiri iubetur sanum τὰ δερον) Codro et Neleo ei

433쪽

De mag. Atticis qui saeculo a. Chr. n. quarto pecunias publicas curabant. 47venta elocari; deinde us. l4 sqq. constituitur: ore δJσην δ' ἄν

tuitos esse adparet. Atque hoc quidem loco de sacris pecuniis sermo est, cum alibi sere non agantur nisi publicae ab ipsis receptae i). Iam vero apodectas a Clisthene institutos esse vel inde commendationem habet, quod Androtionem altero libro sane quidem Clisthenis tempora pertractasse etiamnunc ex fragmentis perspicitur es Christ. p. is . Colacretarum autem in locum quod substituti dicuntur, his olim commissam suisse concedendum erit provinciam eam, quae deinde Clisthene auctore apodectis cessit χ).Ηos autem ab initio reditibus rei publicae recipiendis operam navasse si nihil aliud, ipsum nomen prodere modo tetigimus. Ac priore quidem aetate hoc solo negotio praestando occupati fuisse videntur, ut non nimis miranda sit memoria magistratus paene exstincta. Iam fieri potest, ut Euclidearchonte eorum munera in maius Rueta sint. Quamquam potiores atque, ut ita dicam, primarias partes apodectae tumlin Tamen uno saltem exemplo eis IV. quoque saec. cum incris opibus rationem aliquam intercessisse cognoscitur: extrema tabula traditionis UIA II 675 grandioribus litteris exarata legimus haec: rabιlαις τῆς

2ὶ Vides nos quodammodo Boeckhii sententiae addictos, qui in Oee. pubi. I p. 214 de eotaeretis disputans 'Κleisthenes' inquit 'fetato statithrer die Apodekten; sie Naren nun nichi mehr Einnehmer der Abgaben, gondera bekamen einen andem Geschstitshreis Quamquam novam hane colaeretarum provinciam nimis ille angustis finibus circumscriptam proposuit. cf. Christ. p. l 9 sqq

434쪽

demum ) naeti esse videntur, cum aliquot anniη post emorescentibus denuo opibus civitatis compluribusque inde novis magistratibus comparatis ipsis graviMimum pecunias receptas ad unamquamque administrationem dispensandi omelum obtigisset. Cuius tamen omeli ad singulas rationes explicatius enarrandas priu8quam transeam, antea, quae praeterea de apodeetarum muneribus comperta habemus, proponenda videntur ae

Ac primum quidem adserendum est Aristotelis testimonium ipsum quoque apud Harpocrationem servatum: 'Αριστο

Decem igitur erant, singuli ex singulis tribubus sorte constituti. Recipiebant a servo publico libellos, in quibus nomina inscripta erant eorum, qui publico aliquid deberent: quorum

ratione habita una cum senatu adcurate et debitas et solutas pecunias examinabant, solutas expungebant, cessanteη in tabellis relinquebant, quas rursus servo publico adservanda8 reddebant.1 Nimirum hine laetum est, quod ipsos hae in disputatione ultimum

loeum tenere iussimus; pro muneris ratione eos quRestoros rerum sacrarum antecedere par erat. 2 Verba quae leguntur : καὶ ἀπεδέχονto et paulo post: δια τουτο γαρ ἀποδικται ἐκαλουντο scioli nescio cuius pingui Minervae deberi manifestum est; nemo scilicet ei credet ex receptis libellis magistratui nomen inditum e8M. verum enimvero G Pecuniis cunctis officii causa receptis.

435쪽

De mag. Atticis qui Saeculo a. Chr. n. quarto pecunias publicas curabant. 49

Cum his Aristoteleae doctrinae frustulis optime conspirant sestimonia titulorum navalium, quibus pecuniae debitae et a curatoribus navalium computatae sive ab his sive, id quod compluriens etiam usu veniebat, ab ipsis debitoribus ad apodectas solutae perhibentur. De re consecta crebrae u8urpantur formulae: τουτο κατεβάλομεν ἀαὐθέκταις τοῖς εστὶ του θεῆνος

citaοντος veluti CIA II 807 col. b vs 15 sq. 2, 8q. 33), το αργυριον κατεῖHqγη προς ἀποδέκτας τους l. τ. o. G. ex. gr. 808 col. d vs. 26. l84), ουimilia. Nec dissert quod in titulo 803 duobus locis seol. d vs. 93 sq., 138-10) scriptum est: o εἰς βουλευτήριον κατεβί-o ιεν, Si quidem apodecta8 in curia munera Subiisse probabile est es. Aristot. . Sed hactenus de solo aere publico debito verba secimus. Verumtamen omnino omnes pecunias in aerarium redeuntes apodectis recipiendas fuisse Pollux fidem sacit, quo loco ad ipsos τους φορους καὶ τίς εἰσι ορας καὶ τα τέλη, h. e. reditus rei publicae tam ordinarios vectigalia) quam extraordinarios tributa ex censuὶ atque sociorum tributa de his cf. Boeckh. Oec. pubi. I p. 194io), congesta esse docet VIII 97). Pergit autem: καὶ τα περι et oi G0ν ὐwpισβ Tot μενα ἐὁλκaων. εἰ δέ τι ιιεI Oν εἴη, εἰσῆγον εἰς δικασι ριον. In recipiendis igitur pecuniis si quae contentiones obortae essent, apodeetae aut ipsi rem decernebant aut, si maior esset causa quam quae facile componi posset, ad heliastas eam reiciebantita tamen, ut ipsi litem iustruerent iudicioque praesiderent. Iam vero receptas pecunias adservabant, uSque dum eas in singulas administrationis partes dispensandas curarent ). Attamen iustum eis aerarium fuisse Boechhius negat: 'sie

I Parum adcommodate verbum quod legitur ἐδίκαψον positum esse pro eo quod exspectatur εκρινον iure animadvertit Fraenhelius i adn. 249 ad Oec. pubi . : nempe illud ex sollemni usu loquendi iuris dicundi notionem habet scf. ex. gr. CIA I 6l , cum tamen apud Pollucem non agatur nisi demeris dissensionibuR componendis. 2 es. Aristotelis doctrinam in politicis VII iVI ' - p. I 32l propositam: uian δ' 'Di, πρδς ῆ, αὶ προσοδοι Των κοινῶν ανανέι ονται,

436쪽

Paulus 1 anglie

Nimirum movit virum summum, hanc ut sibi Sententiam per8uaderet, ne apodectarum aerarium omeeret aerario τοῖό ὶ τῆ διοικ σει, quod fingit 3ὶ - quod tamen, nisi egregie lallor, nullum suit, quoad apodeetae erant. Nihilo secius mira inde inter uv. dd. dissensio orta est, sintne apodeetao Rerari0 praesuisse putandi necne: hoc, ut in regentissimis auctoribus

subsistam, Loes hchio ), Felluero δ), Droegio ), Spangen bergio ' probatum, illud Christio ') et Gilberto i). Verum, ut

i Scite hoc observavit Christius p. 16: cuius tamen ipsius opinionem de uno ac summo aerario publico' ab apodectis Iv. sape. eurato p. trn. ij rursus nimiam esSe statim expositurus Sum. 21 in diss. supra p. 15 n. 4 laudata p. 7: 'Nam apodectis quoque quos nunquam ipsos aerario praesuisse viri docti consentiunt, interdum ut lapicidis solverent mandatum est'. i3 3 p. 400: 'sie halten heine eigene Cassa, son dern mhrten dio ein gegangenen Summ Pn an die vom Volke bestimmten Cassen ab '. Verum idem obiter strinxit p. 404: 'Aus den angesuhrten Belegen hann Mei tergesol geri Werden, dasa es nichi thun lich ist, die Stellung der Generalesn-nehmer go aula usassen, ais ob dieselben niemala Sinaisgelder, solbst nichieinige Tage in Vervahrung gehabi halten. Regel War Nohi, das a sie die Gelder soglelch in Empsang nahmen und nur dea eingetnen Cassen libe schrieben. Dabei aber ist anet unehmen, dass hei den Apodoliten, oderbesser gesam im Buleuterion Geldor liogen geblieben sind, sur Weleho im Augenblich noch keino Vervendung bestimmi War, Me die Nahreni des Jahres eingogangenen Summen'. 4ὶ De Lycurgo Atheniensi pecuniarum publicarum administratore. diss. Bonn. 1880 p. 2b: nequo apodectae, quos pecunias quidem in manibus habuisse et accepisse et dispensavisse, sed numquam aerarium custodivisse certum est, umquam ταμίαι vocati sunt'. Cf. tamen locum ex Aristotelis politicis a Droegio ipso p. 26 n. 4 laudatum extremum: καλουσι δ' anoδέκτας τουτους καὶ ταμίας. 5, Do Atheniensium publicis institutis stetato Macedonum commutatis, diss. Hal. lSS4 p. 4 l. 63 l. a. 7 Auti qu. Graec. I p. 226.

437쪽

De m . Atticis qui saeculo a. Chr. n. quarto pecunias publicas curabant. 51

adsolet, in medio situm: praefuerunt generali quod nuncupes civitatis aerario, quamdiu pecuniae undecunque coactae apud ipsos remanebant needum singulis magistratibus distributae erant - quod tum Sat longum, tum perbreve temporis spatium explevisse consentaneum e8t, prout reditus modo ampliores modo tenuiores adfluxerant singulaque aeraria antea largius secusve instructa eranti . Neque enim recte Boechbius l. s.) certo quodam temporis momento distributionem pecuniarum legibus adsignatarum sae-titatam esse ex tituli CIA II 38 verbis extremis eliciebat hiseo: Ωε ιγJίσω δὲ filo αργυριον το εἰρηMένον τους ἀποδέκτας ἐκ τευν καταβαλλομένων χρημα rituri ἐπειδαν τα ἐκ τεὼν νομευνιιεέγ έσευσι l. Primus hie locuουχὶ ut ex IV. saec. apodectarum, ita omnino dispensatae ab ipsis pecuniae memoriam tenet. Mirum autem in modum eum vexabant v v. dd. Hartelius Boockhio

τῶν καταβαλλοιμνων χρωιπιων gu leisten' Stud. liber ait. Stratareehi und Urkunden . p. 134). Ad haec autem καταβαλλό/ιενα χρειιατα Athenienses iniquis temporibus confugisse ei veri esse simile videtur ex Dem. XXIV 96 8q.: ἔστιν υμiν

ii Lis autem temporibus quibus pecuniae ex administratione super-nuste τα περιοπια χρο μαrα τῆς διοικησε ως: sDem. LIX 4i in theori dabantur omnes, apodectarum aerarium sat crebro nullum fuisse adparet. 2ὶ Populiscitum circa Idem tempus factum est, quo pax inter regem Persarum civitatesque Graecas convenit Antalcidae uomino insignia tintit. CIA II bl vs. 22 sq. audit ἡ βασιλέως εἰρήνη ; iam vero hanc posteriori parti Gni Ol. 98, 2 iineunti 386 a. Chr. n. tribuendam esSe certis προ- mentis comprobavit Η. Suoboda in Comm. iust. Rrch. Athen. vol. VIIp. 182 sqq.

438쪽

Locus in paucis difficilis - quo magis dolendum Harte-li uni opinionem suam tantum in medium protulisse, nec vero exhausisse Omnique ex parte abSolviSSe in. Utut est, Summopere cavendum erit, ne ια και αβωλλοιιενα χρ 3ιατα in titulo Obvia confundamus cum et Oiς προσκατ-D 1ιaσιν in loco Timocrateae quae audiunt. De quibus omnem controversiam intervv. dd. motam , exponere longum e8t; Verumtamen ut paucis, quae mihi probetur Seniculia, significem, uni eo nobis Sequeudus

videtur Lelyvel dius De infamia, Amstelod. t Sab), qui Λροσκατα in tiara illa intellegenda esse docet 'quasi supplementa,

accessiones ad eas pecunias quae ex vectigalibus conficiebantur'; denotatos autem illo loco eos esse omnes, qui 'vel populi iussu pecunias quasdam publicas, praeter vectigalia, recepi88ent, vel in quorum potestatem, quocunque tandem modo, venissent' p. I99ὶ in. Contra Verba τα κατ' ai. 1ιενω χρUιπια Sine dubio intellegenda sunt simpliciter de pecuniis quae solvuntur aut redeunt: nam latissime patere vim verbi illius si omnino opus

esset testimonio, sescenta statim titulorum, prae ceteris navalium, praeSto eSSent.

Hac de re prorsus mihi convenit cum Felluem p. 40 l); cuius tamen in disputatione miro quodam infortunio accidit, ut pro eo quod Hartelius posuit 'aulaebrauelit' vocabulo 'ausagebraelit' substituto in verba quae ipsa in censum Veniunt

sio die gesetali ch beri illi glen Summen aulae brachi haben 'li l. l. p. 135: 'Εin endungen, Welche gogen diese VerWerthung undAulsassiing der demosthenischen Stollo vomebrachi Kerden k6nnten, hosse ich bei anderer Gelegenheit gu erledigen'. 2ὶ cf. imprimis Boeckh. Oec. pubI. I p. 4l2 sqq. et Schaeser. Line Demosth I p. 379 u. I. 33 quae quidem explicandi ratio ς 98 in comparationem vocata summam acquirit probabilitatem ics. Lipsius in Lit. Att. p. 135 n. 304 . 4 de typothetas errore cogitari nequit: vitiosa vox duobus locis diversis i p. 401 et 402 reperitur.

439쪽

De mag. Atticis qui Reculo a. Chr. n. quarto pecunias publiea' curabant. 53

p. 402). Interpretatio cum manifesto ex mero errore prosecta sit, merito silentio praetereunda erit. Revertimur igitur ad Hartelii versionem: 'naclidem odermr den Fall, dass sie die gesctglich benit limen Summen auf-gebrauelit haben'. Quam et ipsam nullo pacto Stare posse in propatulo est: neque enim aut illud 'stir den Fali' inest in particula temporali ἐαειθαν, aut Verbum quod est suel ειν usquam notionem consumendi prae se sert: recte utrumque monitum est a Ditten bergero Syll. 58'. Idem verba de quibus agitur sic explicat: 'primum ex illis pecuniis ἐκ τεὼν καταβαλλομέμουν χρris ιλέων) ea quae ex legibus solvenda sint erogare iubentur se. apodectae), tum demum cum haec numerata Sint, praemium Phanocrito concessum'. Rectissime. Attamen de intellegendis istis κατ 'αλ- λοφιδεοις χργυιασι Virum doetum cs notam eius praee.) cum Hanelio facere video: quod quamvis bene sentiam non facile aliam ob causam fieri, nisi quo additamento propria quaedam vis concilietur, probare tamen ne sic quidem rationem possum; audienda sunt verba, quae tamen alium sensum omnino non admittunt nisi quem significavimus: ex pecuniis redeuntibus argentum Phanocrito destinatum dispensabitur primum ubi τα

Sequitur hinc unum id quod suapte natura evincitur, impensis legibus praestitutis posthabitas esse ceteras videlicet κατὰ ii rigiσιιaeta imperatas); non sequitur, quod Bocchhius

voluit, uno eodemque temporis momento illas pensiones saetas esse simul omnes. Potius quemadmodum pretia pro conductis vectigalibus rei publieae κατα reei τανεέαν numerata es8e constat i), ita rursus dispensationem redituum Secundum prytaneas

curatam esse consentaneum est ).li loco i Dem. LIX 27, ubi de Xenoclide qui quinquagesimam Du-

menti conduxisset legitur: δεον αυτον καrapycria ιν tac καταβολας εἰς τὰ βουλευτηριον κατα πρυταν εἱαν. - Εadem ratione pecunias domuum publico olocatarum solvendas suisse BoethhIus opinatur Oec. pubi. I p. 178. 23 Sententiao summa probabilitas eo quoque conciliatur, quod in univergum καθ' istis την πρυτανεlαν contrascriptori rationes et accepto-

440쪽

Paulus Panshe

Iam dispensationem ipsam ea ratione institui solitam comperimus, ut nonnulla expensa ex diutina consuetudine, quantum fieri posset, certis quibusdam redituum generibu8 sustinerentur: veluti quae quae in universam administrationem bla τας ἐκκλησιας καὶ τας θυσίας και την βουλην και τοῖς Druέας reliqua, Vide Demosthenis loeum supra p. 5l excitatum) impendebantur, plerumque sustinebantur iis quae ex elocatis vectigalibus redibant ),rum et expensorum conficiendas populoque proponendas fuisse legimusi Aesch. III 25 . Nec minus rationes magistratuum publice propositas plerumque Secundum prytaneas digestas cognoscimus; nec raro in ipsis hancillam mercedem per putaneam numeratam esse disertis verbis notatur: veluti in rationibus delubri Eleusinii Εphem. arch. 1883 p. i09 sqq. et praefecto servorum et electo qui impensa contrasignaret identidem ιιισθὸς τῆς προτανεIας datus recensetur l. 1 vs. 5sq. . 43 sq., B VS. 6 Sq. a VS. 4l Sq. ἰitem architecto per prytaneam mercedem solutam esse ex A vs. 1l Sq. intellegitur. Consimili exemplo in rationibus curatorum operis EreehtheisCIA I 328 architecti et subscribae merces ut singularum putanearum in expensis fertur ics. sin. a coL I vs. 56 sqq., lag. e col. II vs. 8 sqq. , ita haud dubie numerata est. Denique cives pauperiores, qui propter corporis infirmitatem quaestum sacere non poterant, a senatu probatos stipem de publico adsignatam singulis prytaneis rettulisse Aeschines testis est 1 104. Cf. Boeckh. Oec. pubi. I p. 308 sqq. 1ὶ In sacrificia patria adparanda pecunias ex sacrorum praediorum locatione redeuntes insumptas esse Isocrates testis est VII 29: ἐν M toicάγιον Τάtοις των ἱερῶν tino ιιισθω&άειυν ἔθυον, quo de loco interpretando consulendus Didymus apud Harpocr. in v. ano /tia θεομά&υW αντὶ Τουἐκ πιυν τεμενικων προσοδων. ἐκίσειν γαρ θειῆ πῖυθρα γῆς απένεμον, ἄν ιυσθουμένων αι εἰς τας λκέας ἐγένοντο δαπαναι. Nec tamen sola praedia in partem veniebant: in gaera sollemnia Apollinis Cynei in honorem apud pagum Halaeensium perpetrata ab Atheniensibus largum reditum evenatu thynnorum ibidem elocato provenientem Segregatum esse Demetrius Phalereus auctor est iv. Photi in v. Kυνειος . Utrumque locum Boeckhius

adtulit i Oec. pubi. I p. 267 n. a . Idem de eiusmodi Raerificiis απδ ιι σθι, - μάτων haud male etiam decretum pagi Plothensium eonferri iussit, quod nunc exstat CIA II 570 cf. maxime us. 22 sqq. . - Non nimia dissimile esse puto, quod in titulo ad aetatem administrationis Lycurgeae pertinente UIA II 163, qui de Panathenaeorum diebus sestia est lauto concelebrandis vide supra p. 34 , de ducenda hecatomba constituitur, ut boves emantur pretio ειυν triretαHάκοντα μνων καὶ τῆς miας ουν ἐκ τῆς ιιIισ θω-

σεως τῆς νέας.

라틴어 텍스트