장음표시 사용
221쪽
Paradisum est, post violatam ab Adamo Iegem, ita ut ab spsis Paradisus maneret immunis: sicut in hanc usque diem quoque immunis liberque est: e que delicatissimae & speciosissimae arbores in ipso etiam extant. 3 Hactenus Bam Cepha. Sed vide de eisdem plura quae cx Patribus adduximus Cap. II. II . Quaeres num frondes arboribus aliquando in Paradiis defluerent: Tertullianus De Iudicio Domini,Cap. 8. canit:. Ac servumque virent solae sine grandine siluae: a a M p s a Nulla cadunt folia, σημlla sos tempore desii.
cςM isto N Lactantius in Carmine de Phoenice :1 Is vs . Lucus perpetuae fcndis honore viret. Marius Victor Lib. a. Carminum in Gene de Paradiso ait: Semper fore novo frondens ructuque recen Ii. . S. Alcimus Aulius Lib. i. de initio mundit
- flant semper collibus herba, '
S. Damascenus Lib. 2. Fidei orthod. C. D. PIantis,ait, semper virentibus.JPorro S. Basilius,Proba Faltonia, S.IsidoruS, & alij quorum sententias Cap. I a. exscripsimus, qui asserunt in Paradiso fuisse perpetuum ver; satis indi-- cant, nunquam arboribus decidere stondes. Competet in Paradisiacas arbores benedictio illa Pal. a. v. s. Fifolium eius non desvet. EZechiel I. v. I 2. vi detur ad illas respicere cum ait:Etsuper torrentem orieιvr in ripis eius ex utra
' Nos de tota re ita meditamur: Extra Paradisum quide sunt arbores quae hieme amittunt stata,nudaeque manent: aliae quae conseruant:in Paradiso nulla arbor frondibus unquam tota nudare ture verum cum Paradisi arbores noessent penitus immortales, arbitramur senescentibus quibusdam sblijs, sensim q. defluentibus, noua semper in locum labentium succrescere, nec unqua tam arborem spoliari sed sena per mira pulchritudine& splendore virerer ut oleam,palmam,& alias apud nos:& hoc innuisse haud dubie videntur Patres dudum citati. 111. De fructibus quaerunt,Nu semper arboribus inessent, an vero statis tepoω
e v is ribus duntaxat producerentur; & num aliarum aestate, aliarn aut uno fructus f κ . e et iis maturescerent,ut apud nos. Existimamus,perenni successione atq. continua xv s. omnes arbores fructiferas extrusisse flores, qui mox in fructus celeri maturitate coalescerent: decerpto autem vel deciduo maturo fructu, statim florem nouum in locum eius enasci, qui deinde in fructum maturesceret: sicque
semper continuam ista vicissitudinem efflorendi & fructificandi in arboribus persistere: ita tamen quod alterna & mirabili varietate in unaquaq. frugifera arbore & semper inessent aliqui flores,& fructus, alij virides, alij maturescentes,alij maturi: quod ad pulchritudinem arboria,& ad prestantiam i ci eximie facit. Nec id naturam arborum immutat, sed eximiae perficit pro soli caeliq. praestanti qualitate. Audiamus Patres :Tertullianus de Iudicio Domini Cap. 8.Vrrentesque grauant uberrima germina ramos r
222쪽
I arbos flat eum flore nouo palaberrima pomis. Marius Victor Lib. 3.in Genesim zIllie quaeque sivis diues fiat fructibus arbor , Pomaque succiduis pelluntur mitia pomis. λAlcimus Auitus Lib. 2. in GenesCap. .
Sumitur alιernus tenui de cespite fructus. Nam si curuato fecundo pondere ramι , Mitia submittunt sublimi ex arbore poma; Protinus in forem vacuus turgescere palmest . Incipitiisque novis fructum producere gemmix. Nullus guriositate praepostera causetur Poeticas istas esse hyperbolest , nam erat loci selicitas maior quam pro humano captu:credimus illa & longe maiora. Vnde haud assertimur Ascanio Martinengo ad finem primi Tomi Glossae magnae oppositum adstruenti.
Num fructus qui non decerperentur,deciderent: & quid modo de illis fici mi
Lactanntius videtur dicere non decidisse, illis versibus et Hic genus arboreum procero stipite surgens, I Υ 'nlapsura sola mιιia poma gerit. ' , MEN DE. At cadere non dubitamus, ex nuper dictis: nam in continua essoritione, . di fructificatione sunt arbores Paradisi. Cum vero in terram fructus decidunt, leui & facili dissolutione soluuntur in humum,ut nihil putre,vermicu
losum, aut corruptum existat. 3 ta
Arbores Paradisi exsiccantur & intereunt aliquando, an vero perpetuo vi V Uint & virent Non sunt plane immortales;aliae alijs longioris aeui ut nostri; ΕΤ ALI sed Paradisiacae omnes, nostras omnes diuturnitate superant. Quod si ali. QVAE Im luat in aradisis senescunt & moriuntur, soluuntur facili conuersione in ter. ram,& in locum earum rediuiuis germinibus eiusdem naturae aliae nouae re s I C CA N. pullulant,ut fieri in nostris oleis cernimus.Haud obscure ista innuit S.Atha. Τ v R. nasius Quaest. 1. ad Antiochum, ius verba Cap.8 3.reddemus.
De Arbore scientia boni ct mali, num Ficusfuerit. Cap. LXVII .
VM diuinus Moses arbores Paradisi a Deo plantatas ML
se,descripsisset, de arbore'ista subiungit Genes. 2. v. s. U. Inumq. scientiae boni s mali. Extitisse vere & realiter in Pa. I. radiso Arborem veram & corpoream quae dicta sit Arbor ARBOR.
scientiae & boni & mal i;nec quae de illa Moyses scripsit,mν β CIEN stice dumtaxat ac spiritaliter esse intelligenda , fides Ca- Rrgina
tholica docet,contra Origenem & alios alleForicos Para. ALIs. disi satores,vii pluribus ostendimus supra C. .s.& T. Ta perspicua sunt verisba facta,ut mirum sit,nisi cuncta misceatur lio posse torqueri.Genes v. p.
IProduxitq. Bominus Deus de humo omne lignum pulcbrsi viis, s ad vescendum suaue.Iunuetia Vita in medio Paradist; lignums sciestria boni re mali. Et C.s. 'v. s. Vidis igitur mulier quod bons Uet ligno ad vescendsi,s pulchrsi oculis,aspectuq delectabileis tuliι defructu illius,o come deditq.virosuo, qui comediti Possuntne hae vel per deliriu de corporea α naturali arbore non intelligi δὴ - i , Dd si
223쪽
bi de humo arbore scientiae boni vel mali produxit Deus,terrestris ergo illa erat. Quaeso si Moses apertissime voluisset edicere Arbore illa fuisse reale &corporea, poterat ne luculetioribus verbis mente sua explicare; quam a terra ex qua germinauit, a sensu visus,gustus,tactus ostendisse corpoream,& naturale arboreῖ Quocirca respueda prorsus est absurdissima quorumda sententia, de quibus ista refert Bar. Cepha Lib.de Paradiso C. i s. Sunt quidem qui existimet no fuisse arborem id de quo gustauit Adam, sed venereti amplexu, quo cum uxore ille corpus miscuit:eam ob rem aiunt partum mulieris esse per Dei sententiam doloribus factum obnoxium . Neque aliud sibi voluisse illud praeceptum: Ne edatis de illa arbore. quam, Ne coetatis , sed sancte &absque omni venere vivatis: Et quo die de illa edetis, mortem morieminit id esse,Quo die corpora miscebitis . Verum hanc sententiam minime veram
esse, vel id satis arguit, quod integra virginitate pulsi sint illi Paradiso. JHaec Moses. Auctorem huius delirii fuisse Origenem, S. Anastasius Sinaita
Lib. 9. ita Hexaemeron, his verbis affirmat: Nefandorum autem effector, sicut obscoenorum perpetrator Origenes existimauit eam arborem esse mulierem . J Equidem Adamum & Heuam quamdiu moratisiunt in Paradiso, mansisse virgines,communis est Patrum sensus: de quo tamen alias . Cuiusnam speciei arbor illa scientiae boni &mali fuit λ Moses Bar Cephaquorundam sententias ita recitat: Censent ergo alii frumentum fuisse hanc arborem,atque ideo Christum quoque suum corpus in pane dedisse, vi qua .re contractum esset debitum,eadem & exolueretur. Rursus alii vitem fuisse contendunt,& idcirco sanguinem suum dedisse Christum in vino pro expi Ea primorum Parentum noxa.Sed nos haec vera non esse putamus a frumentum enim seges,non arbor dicitur: ut neque vitis. J Sic ille, sane prudentarconfutans geminas illas opiniones . Existimarunt alii fuisse ficum. S. Athanasius Quaest. ες. ad Antiochum sic ait: Quod vero nunc est illud lignum,ex quo fructum coIn edit Adam λ Responsio. Neque in hoc consentilitat Patres: & iure. Quod enim diuina Scriptura abscondidit, nemo exquisite dicere potest. Unde hi ficum suisse aiunt stiGuim illum rilli vero Hevae contemplationem. Fortasse prior de ficu veribrest opinio. J Hae cille. S.Isidorus Polusiota Lib. a. Epist. 3 r .ad Theopompum agens delicui ita quae ad imperium Chri lii exaruit Matth. I. v. I s. haaestribiti Exaruit igitur arbor, ut hominibus terrorem in i jciat. Quin in hac quoque re arcanus quidam sermo annexus est senibus sapientibus ad nos grassatus, nempe hanc transgressionis arborem esse, cuius etiam Hlijs ad corpus tegendum hi qui mandatum violarunt,usi sunt.J Sic ille. Theodo- retus Quaest. et s. explicans id quod Moses ait de primi; parentibus illico post peccatum consuentibus sibi Qtia ficus ad tegendam nuditatem , haec ait i Nam dum adhuc consuerent λlia, audierunt vocem Dei deambul*ntis,& sit, arbore latitarunt, non alia videlicet, quam unde stata Ocerpebant. Haec autem erat de qua praeceptum acceperant, ut Proph a inquit, In Me- 'V dio ligni Paradisi. De eo autem cum manducassent, et lain: splj-: te sex, propterea quod suae nuditatis eos puderet. Vniuersa aute erant Blia ficus. Certe sine controuersia arbor illa erat ficus, de qua praeceptum adceperant.
Sed non assentiuntur quidam, prae vimia, y t mihi ridepur, amplisitate; qui
224쪽
putant opportere nouum quoddam esse lignum ; non attendentes,quisd non ligni qualitate,neque nouitate cibi peccata censentur, sed ex praecepro dato: cuius transgressio quantulacumq. pari reprehensione digna est. J Haec Thei foretus. Gennadius Graecus Auctor in Catena Graeca Genesis a Lephyro Conuersa,elucidans illud Genes. 3. Consuerunt sella fici &c. ait et De ficu proculdubio patet ex his ,praecepisse Deum ne quid illi vesceretur. Neque enim verisi te est,cum degustationem illico secutos sit pudor, relicta proxima iarbore,alias errabundos quaesisse cuius Qlijs contegerentur. Sed neque cum aduenientem Deum persentirent, Qb ea arbore latitassent,quae reos secisset illos, nisi sub ea etiamnum comedentes deprehensi fuissent. J Haec ille. S. Anastasius Sinaita Lib. g. in Hexaemeron , ait: Theodoretus autem
Cyrensis Episcopus dixit ficum esse lignum fructus quem comedit Adam. Similiter etiam Theodorus Antiochenus: similiter etiam infelix Origenes. l
Cumque cognouissens se esse nudor, eonsuerunt folia ficus,c fecerunt mi per
Idumenta petunt foliis 8 mollibus ambo , 'ut
Membra tegant , nudumq. malum sub veste latescator , . b.
Umbroseis propter I ahat ficulnea Famir , ' x . DL t Frondentes dsi a comas , quas protinus Adam . . O' Humenιem capiens raso de cortice librum insulsis viridi potitur este ruborem ., 17 . . . : - ' 'i et Induitur simili mulier lacrymabilis arte. r icuosque aluit misero, fallax insania pomo. . . . 'i. . Vesιuit folio et quor saeua ex arbore nudos Reddidit, hor grauius ιenui de cortice texit. . oci sBar-Cepha Lib. de Paradiso Cap. I p. inquit: igitur Philoxenus Mahugensis oratione de Arbore vitae, & multi alii existimant, ficum fuisse eam arborem, quacum esset Adamo interdictum, non abstinuit. Huic sententiae nos quoque ut verosimiliori subscribimus. Credibile enim est, simula . de ea Arbore edissent, pudore correptos, ex eo quod proxime ad manum erat, subligacula sibi comparauisse, quibus sua obuelarent pudenda. Ea vero ex
ficulneis fuisse folijs iacta , teitatur ipsa Seriptura, Neque enim simile veri
potest.existimari,ip S praetermissa ea arbore,quae proxima erat,ad aliam longiuscule dissitam sestinasse rex cuius Blijs concinnatis subligaeulis,sua contegerent nuditatem. Erat ergo ficus arbor illa scientiae boni & mali qua non vesti cum essent iussi,non paruerunt edicto.J Ita Bar Cepha. Eandem quoque sententiam adstruunt Procopius Gazaeus in a.Genes& Nicephorus Callistus Lib. I. HiLEccles Cap. 27. Ex Recentioribus Petrus Comestor in Historia Scholastica GenesCap. 23. Lyranus in a. Genes MartinuS Cantapetrensis Lib.2. HypotypoS.Cap. I. Colum. 89. oleastrius & Catharinus in s. Genes. Feu-ardentius in Notis Lib. 3. Cap. 37. S. Irenaei,& alij. Tostatus & in a 3.Genes Quaest. I Pererius Lib. a. in Genes Arborem illam non fuisse ficum his argumentis ostendunt. I. Quia mox ut comederunt fructum illius,senserunt bonum quod amiserant, & malum in quod ta, D d a conie-
225쪽
Coniecerant, pudore penitus suta sit unde verisimile est ingenti horrore &olio illius arboris affectos,ex qua exitium in se excruerant,longiuS ab ea re et eis se nec manum ad folia eius extendere ausos,ne maius aliquod damnum in caput suum accerserent:praesertim cum Heu a Serpenti dixerit Genes. 3- 6. De fructu ligni quod eri in medio Paradisi praecepit nobis Deus, ne eomederemus, o ne tangeremus illud . 1 I. Arbor scientiae boni vel mali, erat pulcherrimi. vises Genes 3. 6. at certe eiusmodi non est ficulnea . . Verum nos tot Patrum sententias haud contemnendas ducimus , eo vel
maxime nomine, quod S. Isidorus Pelusiota dixit, ab antiquis Patribus sapientibus dimanasse eam famam, Arborem transgressionis fuisse ficu . Nec argumenta opposita quidquam euincunt: fieri enim potuit, ut simulatque Heua stuctum gustauit, elabente Serpente, ad virum detulerit, ip- seque cum uxore inuisurus tam pulchram, tam egregij fructus ferentem arborem accesserit et patratoque scelere, pudore,confusione, turbationeque trepidos, primum quod ad manum se obtulit velandae nuditati praesidium, arripuisse folia ficus, nihil amplius tunc derepente considerantes: nec ne scii erant tantum sibi esuin stuctus interdictum , nec tangendum ad eis
Porro si arbor, illa ficus fuit, non est plane cogitandum fuisse o nostram istam in terra maledicta , sed multo pialchriorem . Ficum certe fuisse eiusdem cum nostris speciei, illam ex qua Parentex primi sibi subligacula consuerunt, S. Irenarus Lib. 3u C .. 3 7. S. Ambrosius Lib. de Paradiso, Cap. I 3.S. Augustinus Lib. I r. d Genta Calx 3 2. & ferme omnes affirmant. At A N Cap. I 6.magna 'robabilitate docuimus fuisse ficum Indicam diuersi admo. in V Nς reeneris a ficulnea nostransieque arborem speciosissimam, Si ingentium soliorum, ad tegendum aptissimorum et quam ibi isse descripsimus ex magnis Auctoribus. Vnde ficum Iudicam suspicari possumus suilla Arborem
. - Verum his obstare videtur, quod eodem capite ex Plinio annotauimus, ructum ficus Indicae esse paruum, nee fabae magnitudinem excedere t ilia 'nem neutiquam Competere videtur , quod de fructu Arboris scientiae bo-m Simali Moses ait, filisse pulchrum oculis, aspectuque delectabile. Nisi dicamus Mosem pulchritudinem, & speciosium aspectum non fiuctui, sed arbori tribuisse illis verbis: Vidit mulier quod bonum esset Iignum ad vescendum , er pulchrum oculis, aspectuque delectabile r cI tulis de fructu eius . Equi e, . dem arborem esse pulcherrimam Auctores omnes produnt. De fructu Plba a e 1 A- nius Lib. I a.Cap. F. haec: Foliorum latitudo peltae effigiem Amaronteae ha-M A et . hel: ea causa fiuctum integens, crescere prohibet. Rarusque est, nee fabae magnitudinem excedens. Sed per sella selibus coctus, praedulci sapore , di gnus miraculo arboris. J Et Solinus Cap. 3 3. Pomum eximiae suauitatis. 3- Si Indica ficus , arbor scientiae boni & mali fuit, non te praetereat, & ri' - rum,& paruum, S inter sella occultatum fuisse fructum eiustutdiscas qnam, ue parua & vili occasione prolapsi fuerint primi Parentes , tanto maiori e -. rum ingratitudine & culpa .
226쪽
11 scientiae boni ct mali, Malus fuerit, or quaenam tandem arboris species. LXVIII.
L ER IQV E credi erunt eam arborem fuisse Malum,qui & pulcherrima est,ti tactus eius aspectu iucundissimus,&gustu suauissimus et sed cum Malorum infinita sint genera apud Plinium Lib. in Cap. I . & alios, qui de Λrboribus perscripserunt, Maluox hic intelligunt quam Hispani Man-
canam, Itali Melam appellanta at in hoc genere sunt varietis quoque specie ,ut videmus; idcirco putamus, eos qui Α borem scientiae boni. & mali,Malum eise volunt: eos loqui de illa sipecie quae . . . , in Mancanis,seu Melis est praestantissima. Inducunt eos in sententiam verba illa Canticorig. v. s. Sub arbore Maro suscitaui te ibi corrupta est mater tua, ibi Locus CANviolata ingentiris ιua. Ac si diςat Sponsae, ieu Ecclesiar Sub Malo in Para- TrCOR.rix. diis voluptatis excitaui te dulci quiete Diuinitatis tuae, ut indu a eam , a LvCaoΛ meas subires miserias,factus homo: namri peccatum primorum Parentu Tvs a i , expiaret Deus humanam naturam induit: γ mox uti illi esu Mali peccaue -- ι εχ arunt , promisisti semen bens ictum Christum: Ipse vel 1 α eant per eupαι - -
tuum. ibi Heua mater omnium viventium,vςl natura humana sub Malo cor rupta di violata est grauissim imbςdientiRPeccat9. . - -Ceterum notant interpretes Thaphuacb generale nomen esse ad arbores niar omnes,seu poma quae suavem spirant odorem; quod Fbηach sit spirare. Ita' niaque Tapbuach, pomum in genue significare notant , sed antonomastice rostringi ad Malum. Sexies tantuni haec vox in Scriptura occurrit, semperque a vulgato,Malus,vertitur. Ergo ex notione vocis non est leue a*gumentum sed ex sensu loci non satis copuincitur Malum fuisse Arborem transgressi nisi nam locus ille Canticorum subdissicilla varias habet interpretationet. Illam quam attulimus,plerique probant et alij tamen putant e lia allegoriam pastoritiam seu buccolicam: Sub Malo excitaui te, vel a QMn0, vel in mei amorem:ubi te quoque mater tua genuit S parturivit . Malus amoribus, &conuentibus pastoritiis dicata.α d. resolutu dramate, Loca omnia , Occasiones, & circumstantias,quo amor noster magis magis coalescat, quaero. R ' D t 'Quidam, Sub Cruce te precibus excitolibi genitrix tua dolores tam diros P: sensiti quos in partu effugis; non fuit sacra Dei para in partu corrupta aut i 6 violata ; sine viro concepit, & sime dolore peperi te at; in Cruce filii saeuiores pertulit dolores, quam si parturi siet. Sic igitur Malum arborem hoc locς Ex EO MORCrucem Christi exponunt. At ut inde nullum ducitur certum argumentum E VINCIM lignum Crucis suisse Malumi neque etiam Arborem scientiae boni & mali, T v R, M A- Malum extitisse quisquam euincet. Sed de explanatione loci Canticorum LuΜ νvIsin non vacat modo ex professis dissere, qui plura auet, adeat post alios Ludo- sa TRANguicum Solomaior virum nostri ordinis insigniter eruditum, & Martinum GREssi
227쪽
Adamo . Idque haccolligurg rptione, qui pecczarrit Adam edendo, & mulcta us it. Nahi vulgari,inquiunt, tactu vestendo neque peiata isset Aleia,
neque poenam commeruisset. Verum ad haec respondemus: Cum res aliqua lege prohibita est, non rei vel praestantiam dignitatemq. vel vilitatem atque inflignitat , dum aut editur aut omittitur, quidquam reserae aut ad
peetatum aut sidiumlatis , vel ad poenam, praemium ὀ l apsam solam, hic spectari obeis seste rebullionem Haec Mosesu ecte disserenS. 3Geries laesi. r 61.S a 6 . Peterius Lib. 3. in Genesccnsenti Alboremististitiae Bbni inali, non fuisse aliquam nouam S peculiarem hisdiem dis Uctam ab aliis speciebus arborum paradisi e sed fui sse unam de miliariiso Vsitati speeiebus v. g. vel pyrum,uel malum aut aliam eiusmo- ali. Quid autem ex his derer minate fuerit, sciri non posse. Ceterum in illa
specie communi in qua fuit Arbor praecepti, non omnia indiuidua fuisse homini prohibita, sed unum tantum singulare & determinatum, Indicatum si Deo et nempe in senere vel specie pyrorum ve1 malorum Sta hanc unicam desima tam arborem asto loco positam. Nam unim illa fatis erat diuino co- si Ito ad exploranda fri probandamq. obedientiam Adami: Si interdictio eius ad duog illos tantusta primus homines pertinebat: qui facilius ab una arbo Tilm ulti fultis abstinere potuisseent: nam alioqui si ipsi obtemperassent, Ehil alijs nascituris in paradiso interdictum mansistet. it sta nos recte & prudenter dici, non imus inficias r at Patrum auctoritas superiori Capite adducta egregie facit,ut quam probabiliter credamus Αr- forem vetitam aevisse ficum, vel hanc nostradi vel Indicam,quod potius exmstimamus . Nam cum Pa t res d maioribus accepi Istent, Arborem transgres sionis, ficum fuisse,cum parum illis Indica innotnisset, de hac nostra pleri l. existimarunt, cum tamen vetustissimi, ex traditione sorsan, de Indica intel- qexissent. Ceterum non nisi unicam numero in ea specie,Adamo interdictam,
arbitramur ob rationes nuper allatas. f ἰ iSi cui libuerit in his philosophari, indieabimus quasdam arbores Indicas praestantissimas,de quibus suspicari possit,nummrtassis aliqua ex illis fuerit species Arboris interdictae. Plinius Lib. ix.C. 6.ait: Maior alia, pomode suavi tate praecellentior,nimirum quam mus Indi ea, quo Sapientes Indorum vivunt . Folium alas auium imitatur, longitudine trium cubitorum,latitudine duum.Fructum cortice emittit, admirabilem succi dulcedine, ut uno qua- tertio satiet. Arbori nomen Palae, pomo Arienae . Plurirna est in Sydracis e pessitiopum Alexandri termino. J Haec ille:de qua etiam Theophrastus Lib. q. de plantis Cap. Folia quidem aptissima ad contegendum corpus S friv.ctus eiusmodi, qualem Moses Arboris prohibitat descripsie. Nascitur & in Chersonesso aurea,quam vocant Malacham, arbor ingentibus Blijs, quoruunum hominem totum obtegere possit, fructum mirae magnitudinis instat' peponis, praeclarae suauitatis edens, quem Lusitani appellanr Durion: nec desunt qui coniectentur, Brsitan hanc esse ex qua primi parentes inseliciter degustarunt, ut notat Ioannes Gonzales in Itinerario noui orbis, Cap. II. sed ad ripas Gangis nasci arbores quas Mose vocant, suauissimi mictus,4 hunc Hebraei,& Arabes putent eum esse quem Adam gustauit,supra ORc Laurentio Anania vidimus.
228쪽
cur dicta sitaris sientia boni ct mali. cap. LXIX.
ONN VLLI Hebraeorum existimarunt ita vocatam DELII IMMquoi reuera Adamo & Hevae intelligendi vim , & ratioci' usa RAgo nandi usum indiderit. Putant enim primos parentes in- RvMΕxs tantili quadam mentis simplicitate creatos, nullo ratim FLArv .nis usui praeditopi resu ligni vetiti comparasse intelligentiam & cognoscendi exercitium. Refutatio ςst facilis, qua verbis Bar-Cepi,ae Cap. 19. ita exhibemus et Quod porro, ait, nullam ipsa Arbor cognitionem Adamo dederit,certum est. I. Quando ille alioquin iam ante fuerat scientia boni maliq. ornatus: compositus entin. erat ex anima rationali, quae boni maliq. iudicio pollet. II. Adhoc, lex imperabatur Adamo, qualis non nisi ijs qui inter bonum & malum norunt discernere, recte imponitur: nam Mimui, quod absit,habui ilat ille quod de
Deo quereretur, qui legem sibi omnis prorsiis iudicij experti praescripsisset, III. Insuper nisi illiusmodi scie utia iam tum fuisset imbutus Adam, qui pq,
tuisset nomina animantibus indereὶ IHI. Qui cognoscere Heuam uxorem suam,atque de ea dicere: Huc i m os ex ossibus meis,& caro de carne mea
V. Denique diuinitatis desiderio tangebatur Adam, atque eius adipisceq&e causa de arbore illa gustabati quare necessum est boni maliq. cognitionen in ipso fuisse,qui diuinitatis praestantiam dignitatemq. intelligebat,eamque assectabat. VI. Insuper condiderat ipsum Deus ad limagine similitudinemq. suam, & omnium quae viverent, absolutissimum secerat: eum vero qui Ἀν lis a Deo suerat conditus, quis neget iudicio,hoc est, boni malit cogniti', ne dotatum fuisseZJ Haec Moses. ae maiore ex parte desumpsit ex Chryso stomo Homil. ascia Genes&ex Theodoreto Quaest. 26. in Genes. Quibus addidimus, VII. Grande bonum consequ*tum Maoqui Adgmum per peccatum, nempe vim & usum intelligendi, quo ante carebat, quod nefas est asserer .
4. Iosephus Lib. r. Antiq. Cap. a. sentim videtur, Arbori illi insitam suisse . II, virtutem acuendi ingenium, δέ facult/tem cogi xandi perfish ' j. VRRε 'V ita ετ ές minibus maior prudentia, .lertia,& interior rerum mpyeniret: siς sapMa sari enim alti Arbori enim acuminis & cogitandi vis ines p. tirassMystasiil ra ruri A. hanc sententiam, quod studius ille corporeus-lo mense' & ingenium humanum quae sunt incorporeδ, irim Micli rapi ratio inem eleuant Tostatus in a.Genes. I i. in ta Gefles. aeq.isi.& Pereri u Lib. 3.in Genes. quod agens corporeum directu quidem in rem immateriale agere nequeat,indirecte vero queati optimis grum sibi i' tur i0genium pessimis vero laeditur . Inducunt loca Isain ν. v. ae: Garistu et ημUrum , Ormes comedet, Ῥι scias reprobare malum , a eligere θε - .. Et Ecclec. 2. vers 3 Cogitaui abfirahere a carnem mim , τι μιη mmςνm transferrem ad se, cpientiam. Ergo volunt ad prae ilanxia in ip hus .i isti iuvasse quidquam sua, ues cibos butyri & mellis Numquam id creὸiderim, nec si mihi credat, cordatus quisquam erent. inri haec longo: verborum agmine dQcebat Hi' . . . spanicus Auctor Libri Examinas ingeniorum ,ilum,praesidentium censura lagriprohibituβ vel saltem haec qi Pars expunctMEgo scio, &ωcum omne cla Anto.
229쪽
Antonii Magni, Basilij, Gregorii Naeianzeni, Chrysostomi, Hieronymi,
Gregori, Magni, BeriKrdi, atque sacrarum Religionum innumerabilium prosetarum, nobilissima & acutissima ingenia inter olera,cruda legumina, ieiunia duro & muccoso pane soluta, inter asperos & insuauissimos,ac tantum non noxios cibos excreuisse usque ad sublimitatis miraculum: acuunt sane ingenium studiunal intentissimum, cibi, somnique parcitas, ingentes vigiliae , preces ad Deum ardentes, ieiunia crebra, abstractio a mundani S rebus, & diuinarum rerum a ssidua meclitatio i non cibi optimi succi.' Loci illius Isaiae simplex & legitima intelligentia, ut alias interim omittam , nota est omnibus: Messiam in infantili aetate verum hominem alijs similem futurum, qui more aliorum infantum dulcia appetes. amara vero reΑspuet. Quod sapiens ait se ah stinuisse a vinor equidem eo uti potius debebat iuxta istos ad bonitatem ingenij, cum Plato apud Macrobium dicat,La tiores vini inuitationes incitamenta esse ingeniorum t certe vinum in potu optimum & suauissimum esse quis umquam dubitauit macerare potius Carnem voluit,ne vino madens & callens sipiritui in quo vera sapientia contine tur, recalcitraret. At ista in liberius aliud & lepus & otiu reiicimus. Quouiaque meliora non asserent argumenta, Lyrani ratiocinationem non despue
rim i praesertim quod si Arbor illa vim haberet acuendi ingeni j, non alia haec fingi possit nisi per se & directe: cum fuerit singularis huic arbori: nam filioqui, indirecte, omnibus alijs arboribus optimi alimenti inesset.
Alias rationes aduersus Iosephum Tostatus & Pererius firmant. I. Quia alioquin Deus non inuidisset homini,aut prohibuisset tantum bonum. 1l.at serpens non emet mentitus cum eis dixit: Eritis fleuι Di . quem tamen Patres mentitum asserunt. III. Nec adeo doluissent primi Parentes ob esum fructus, tum ingenio meliores euasissent. At non penitus mihi mentem explent ista argumentat forsan istud fuerit validius IV. Quod grande bonum , quo ante earebant, Adam & He peccando consi quuti fuerint δε quod impium est . cogitar Communis sententia docet Arborem illam ab euentu tantum vocaran scientiae boni & mali: quia etsi Adam speculative ante sciret bonum & malum ; edens tamen ex fructu illo, practice S experientia cognouit quantum bonum peccando amiserit,& in quot mala se coniecerit i expertus est quanis tum bonum esset Innocentia, & quantum malum peccatum. Scit Medicus sanitatem & aegritudinemr sed cum in morbum incidit, re ipsa experitur quid intersit inter sanitatem & aegritudinem. Non est nouum in Scriptura
nomina rebus, vel locis ab euentis imponi . Genes. 2 r. vers 3 s. de puteo et Ideirco voeatus eΗ loeus ille Bersabee, idest puteus iuramenti, quia thi 'uterpiarauit. Gefites. 26. v. Eo. Puteus appellatur Calumnia :& versi a I. Inimicitiae. Et vers a x. Latitudo.&versiis Abundantia. R Genes. 23. vers. I p. locus ubi Dominus apparuit Iacob, Bethel.Genes 3 r. vers. 7. Aeeruus Testimonii. de Cap. 3 2. vers. a. Mahanaim, Castrar omnia sic dicta ab euentibus, quae illis
locis fuse describuntur. τὸ ' i , . - . ' i'
Auctoreb huius sententiae sunt innumeri, paucos tantum prostremus S.
Augustinus Lib 8. de Genesi Cap. 6. Arbor illa appellata est seientiae dignoscendi bonum & malum, quia si post prohibitionem ex illa homo ederer, in
230쪽
illa erat praecepti futura transgressio , in qua homo per experimentum poenae disceret quid interesset inter obedientiae bonum,& inooedientiae malum: ex ipsa re nomen impositum est. 3 Multa disserit in eandem sententiam Cap. I 3. I . Is. Et Lib. I . de Civit. Dei, Cap. i7. sic scribit: Aperti sunt, inquit, oculi amboru,non ad videndum, nam di antea videbant: scd ad discernendum inter bonum quod amiserant, & malum in quod ceciderant. Vnde & ipsum lignum, eo quod istam faceret dignoscentiam, si ad vescen,
dum contra vetitum tangeretur, ex ea re nomen accepit, ut appellaretur
lignum scientiae honi & mali. Experta enim morbi molestia, euidentior fieetiam iucunditas sanitatis . J Haec ille. Et Lib. i. de Peccatorum meritiS, α remissione, Cap. a I. ait: Ab illo autem solo eos prohibuerat, quod appellauit scientiae boni di mali, quo nomine significaretur experientiae conseo
sequentia :&quid boni custodita, & quid mali essent transgressa prohibitione sensuri. J Ιta S. Augustinus. S. Chrysostomus Homil. 36. in Cenes Mos enim diuinae Scripturae est , a
rebus contingentibus nomina locis imponere, ubi res contingunt et ea quo
pr rer lignum hoc vocatum est lignum scientiae boni & mali,quia circa illud obseruatio & transgressio mandati erat. J Et post alia: Sed quia post huius esium, & superna gloria spoliati, &sensibilem nudationem experti sunt, ideo vocavit lignum scientiae boni & mali. Erat enim circa illud quasi quaedam obedientiae Dei exercitatio. J Tantum ille. Theodoretus Quaest. 26.& 17. in GenesQuia per ipsum sentiri coepit peecatum , appellatum est lignum cognitiuum boni & mali. J Et postear Uocatum est lignum cognitiuum scientiae boni & mali, eo quod inde coepit esse sensus peccati. Vnde qui fructum prohibitum gustaverunt,tamquam praecepti transgretares, conscientiae poenas luerunt. 3 Et tandem et Habebant igitur sine dubio notitiam, sed experimentum postea ceperunt. J Ita
Bar-Cepha Cap. I9. post multa in eandem sententiam sese disserta, subis dii: Igitur arbor illa cognominata est scientiae boni & mali, non quod ipsa talem scientiam , vel in se habuerit, aut eam in Adamo effecerit, qua hic iam ante pollebat et sed quia per eam arborem est ille reipse expertus, atque ut ita dicam, efficienter edoctus, quid esset bonum S quid malum: quippe in ea arbore positum erat & obedientiae & rebellionis Adami,atque per eam clare cognouit ille boni malique rationem ipso rei effectu: didici . qua
tum esset honi in obseruando Dei mandato positum , & quantum contra mali in praeuaricando . 3 Sic Moses. Hugo de Sancto Victore Annotationibus in a. Genes ait: Lignum autem scientiae boni & mali dictum est, quia per obedientiam habiturus erat homo bona ad quae transiret; per inobedientiam vero mala, quae ei comminatus fuerat Deus:vel quia per ipsum experimento virum q. cognouit.3 Haec ille. : S. Thomas I. Par. Quaest. Iox. Art. I. ad 4. 1nquit: Lignum scientiae boni & mali, materialis arbor fuit, sic nominata propter euentum futurum δquia post eius esum per experimentum poenae didicit, quio interesset inter obedientiae bonum di inobedientiae malum. 3 Hanc eandem rationem,
nominis tradiderunt Sanctus Cyrillus Lib. 3. aduersus Iulianum , Sanctus, E e Euche-