장음표시 사용
31쪽
6 ω DIs P V TATIO VIII. mento, quo velut flamma in elychnio nutriatur Mconservetur & in corpore retineatur. his ιet e lores hos Me invire eris non differre, omnesiue ad unum elementarem reduci.
XXI. Hactenus venerandae antiquitatis de calido nativo explicata & sincere propolita est sententia, cui e diametro repugnat Clarisso Sennertus cum Neoparacelsicis, contendens, illud nec coelestis originti, nec clementaris esse conditionis, , sed tamen cum coelesti corpore analogiam quandam habere,f-mulque stiperelementaris esse naturat, & propagari per semina tanquam traduces, quae non sint ex elementis componia , sed elementis vel clementatis jam constitutis ex prima creatione indita & concrea ta, nutriri porro non rebus elementaribus, aut cibo ex elementorum concretione genito, sed interiore seminum,stirpium, radicu, carniumque humido ra- dieali & calido instoun illo occultarum qualitatum rationem, naturam & potentiam esse sitam. Verum enimvero haec opinio , in Paracessicis .quiniessentiarum ergastulis & fornaculis aut ilibi prosata, multas involvit difficultates, quantumque asyncera antiquitate , tantum a veritate aberrat, quod evidenter & ad oculum ibimus probatum. XXII. Calidum ignatum constat calore,ut qualitate, & spiritu, in quo calor haeret, quo velut fam- mulam vitalem constituit , quae humido per cujus Omnes partes uniformiter & accuratissime missa est, ceu pabulo convenientissimo nutritur. In hoc tria consideranda; videlicet ritus uisubstantiale vel corporeum qui ct calorseu caliditas ut accidens,
ct hi idum vel humor quo calore quasi igniculatus
32쪽
DΕ Ρ ΛRADox IS SECTAE SEN. iste spiritus nutritur a quae omnia si inveniantur esse clementaris naturae & conditionis , sane coeleste aut diversum ab elementari indole opificium constituere nequeunt.
IIIMe spiritu itaque vitali & innato primo videndum an is sit ex Elementis. Hic respondemus aL firmative, quia etiam juxta Sennertum in phys sol.
5O8. ex aere attra Bo ct/tenuiore Portioneretur. Deinde quod omne rasidum secundum Hipp. nutriatarfrigido: Nutriens vero & nutritum quatenus
tale uti unius sunt generis, ita quod hoc est actu id illud est in potentia, quod ipsum summi Fernelii ratio luculenta comprobat, auctoritas testatur lib. 4.physiol. cap.2. cum inquit: Spiritum nostrum quidem athereum , sedex elementorum tenuiorum permissione concretum est. Hujusfovendi gratia restiranone aerem duc κε ut eo nutriatur. N enim θirituosa hae inessetfubstantia, vix ulti neeesit s ad
instirandum compelleret. Tanta vero Hud est necessitaι ut, ne minimo φιιdem temporis tio eo vita carerepossit: hactenus Fernet. XXIVὰProgrediamur ad calorem seu caliditatem in hac substantia inhaerentem. Is ab ipsemet Senner to elamentaris esse naturae non negatur, siquidem calor nativus ab Elementari intenditur,hoc est,ulte rioresgradus recipit, & ad talem pervenit immoderationem , ut intemperatus fiat & ineptus,ad actiones animae dc naturae inidoneus & improportionatus. Eiunt autem actiones a calore commensurato, quam mensuram & moderationem cum excedit,intemperies oritur, & sit calor morbosus, incipitque
y d perficiendum naturales actiones fieri ineptus, V v 3 adeo,
33쪽
DΤs P v TATIO VIII. adeo, ut quo fuerit se stus intensior, eo ad igneam propius redeat naturam, ignisque quam animae ope-xationibus perficiendis reddatur accommodatior. Hinc est quod a Gabno definitu febris per caloris nativi in iraevim conversionem,quosignificatur calorem nativum plurabm gradibM auctum es intensum, propius ad origi-Hemsiuam igneaten accedere, in qua, uti ad operationes natura est ineptud, ita ignea opera, natura contraria,propter 3mmoderatιonem perficit. Quatenus itaque adeo moderatus &legitime commensuratus est, qualem videlicet natura determinavit ad suas perficiendum actiones vitales , suique conservationem, eatenus & nativus est & naturalis dicitur, sanitatemque & vitam conservat; quatenus vero gradibus ulterioribus intenditur, uti ad originem suam igneam magis redit, ita nostrae natu rae minus aptus, hujus operationes potius destruit, ignisque actiones magis perficit.
XXV Ex hisliquido apparet,quod & ClarissSen-
nertus negare non potest, caliditatem illam, propter quam innatum calidum substantiale caloris nativi nomen adipiscitur, esse clementarem, quia ab Elementari, tanquam simili, recipiendo ulteriores gradus intenditur, neque tamen specie diversus fiat, quodque eadem frigida medicamenta, quae retundendo & abolendo gradus caloris ignei, additos nati vo,exhibentur,si iisdem remotis & intemperie abacta, immoderatius usurpentur, ipsum etiam calo-
Iemnativum oppugnent, minuant,&demum supe-rςnt.Si itaque. juxta I .Sehnenum actione ni contrariorum unέ-ggneris,necessario calor nativus,quod ab eis mentari frigoreperimatur, elementaris erit. ,
34쪽
DE PAR ADo x Is SA C T AE. SE N. 679XXVI. Quod ipsum ipsemet Ct risi . Sennertus clato loco fatetur,ubi non concedit in febre calores specie diversos esse, sed nativum a morbosb gradibus saltem differre, & gradus caloris supervenientis febri sermalitatem tribuere asserit: atque sc ratione graduum, quatenuSpropter hos diversos, diveris
narit operationes , formaliter discrepare, materiali-'ter vero convenire, ad instar numerorum, quorum ultimus, etiamsi omnes quoad materiam sint unum,
quasi formam constituit. Ex quo liquet, quod, uti collectio unitatum constituit numerum qui ab illius essentia non differt, ita quoque gradus caloris,unus
pluresve commensuratum adactiones naturae calorem definiunt, exsuperantes vero eundem praeternaturalem & igneum reddunt , qui tamen calores naturales &praeternaturales facti , essentiae unius, ejusdemque sunt prosapiae. e
XXVli. Sennertus itaque male involvit studioses, quod caliditatem,cujus merito spiritus &humidum primigenium dicuntur calida, asserat elementarem, & nihilominus praedicet, calidum hoc esse supra ele menti conditionem, ex hoc, quod spiritus ille, in quo haeret, &humidum, quo pascitur, sint non ex elementis, sed longe alia substantia, elementis vel elamentatis concreata vel connata alterius generis, naturae &indolis,simulque alleget lib. I. de seb. c. I. Al.8. pro se sibi contrarium Fernet.asserentem, calorem quo ad qualitatem alium esse coelestem,esium elementarem. Illum nunquam exsuperare, &abeo omnes actiones primario proficisci: hunc in moderatione constitutum, esse illius adjutorem, immoderatum vero hinem fieri, eumque oppugnar δο
35쪽
68o .DI S P V iT A: T I O V III. demum perimere. Quo ipse adstruit, calorem nati vum quoad qualitatem esse cc testem,&juxta spiriatum cui inhaeret elementaris naturae, quia is in subtilium elementorum mistione sit progn tus.Vtique juxta Fernec qi sitis eat i nativistu in ealirisa, seaelestis Elementans originis,sta Sennerto casi'
disine Telementieris,in tritus quintessentiai s ct upem naturias. tas'e hic spulcher ise consens-,appositequae sciaeetpro D. Sennerto asiegatur Ferne Ille concedit febrem esse caliditatis vel caloris nativi in igneum conversionem, hoc pacto, quod hic, plures acquirendo gradus, sic intendatur, ut a naturali proportione excidens, igneus, naturae contrarius, ejusdem actionibus ineptus fiat, adeoque duos
non esse in corpore calores, naturalem & praeterna,
turalem diversi generis: Ex quo sequitur, non specie, sed gradibus eos differre, seu ut supra dictum materialiter convenire. Et hujus rei ratio manifessa est. Quod intenditur & augetur, id a simili accipit,
nec enim a contrario res augetur vel intenditur, aut
gradus aut sui amplificationem recipit , sed oppugnatur & destruitur.Si itaque nativus calor intenditur ab Elementari, & ei similis,cumque eodem spς-cie unus est.
XXVIII. Quo paci o itaque D. Sennertus asserit, caliditatem innatam esse elementarem, & simul recipit opinionem Fernelii qui &ipsi ediametro contraria & variis difficultatibus, ne dicam absurditatibus,implicata. Febris siquidem definitur caloris nativi , non quatenus ab elementari diversus sit , in igneum couersio. Deinde de morbi natura est,quod actiones ritae necessarias primo reper se sensibiliter at
36쪽
DE PAR AD oxxs SECTAE SEN. 68x laedat. Hae autem perficiuntur a calore nativo tanquam proximo & immediato animae instrumento: posito, quod in febri juxta Fernet. primo accenderetur calor elementaris, a quo dein accendatur &infestetur nativus , homo primo pateretur ut mi stum: Verum calor esementaris, ut est Symphytos
missi proprius, velut in homine illam temperiem
non constituit, a qua actiones vitae necessariae perficiuntur , neque animalis temperaturam & proximum animae instrumentum constituit ; ita in vivo
homine, salvo calore nativo, qui eum defendit & tuetur, nihil patitur primo & per se, cumque dus actio sit misti conservatio,quatenus videlicet partium in misto vinculum est, necessariis ejus passio ejusdem destructionem seu putredinem conciliabit, qualis
vivo vitalique corpori accidere nequit. Morritatem est viventis ex calore animato , non mixti corporis
qualem mi u P, passio. Quinimo morbus similaris esset duplex, isque ratione temperiei, quatenus ea constat calore elementari, vel quatςnus ccelesti perficitur.
XXIX. Caeterum calor coelestis vel est impatibilis parcite manes Ciceroniani & sic homo perpetuum vivet,quia in ejus integritate vita fundatur:vel est patibilis, & sic patietur a contrario potissimum. Contraria vero, in se mutuo agentia, juxta D. Sen-nertum, sunt unius generis. Patitur autem a se ore elementari,& a talore elementari immoderato igni culatur,& labefactatur, & hac ratione juxta qualita tem patitur. Secundum substantiam humidum seu pabulum ejus exhauritur , spiritusque dissipantur. Cum igitur haec patiatur secundum substantiam M. V v 3 qu m
37쪽
681 Dissu TAYIo VIII. qualitates, totus est ex elementis, vi adducti ex coli trariis argumenti.Et quid opus est cum Feriretio sta
tuere, primo accendi calorem Mementarem in ho- .mine connatum, ut ille innatum destruat, cum hic ab externo elementari, violenter agente & incidente, seque celeriter igniculari & inflammari aut cor , rumpi possit. - XXX. Demum calor nativus patietur ab Elementari,quatenus hic subjectum illius, videlicet spiritus,&humidum archigonon depeculatur, vel ipsam c liditatem igniculet, vel dissipet& corrumpat. Hanc vehemens & ignea caliditas depascit quatenus il-Iam & frequentre cum ea ipsos spiritus subitis di vio Ienter in suam naturam convertit & demum absumit.
XXXI.Substantiam porro amplius consumit,quatenus innatum accendit Elementaris-externus, ut
violenter depastat suum subjectum, quod in febri
hectica usu venire solet, ubi, si dicas calorem nati-Vum non accendi, ut agat in humidum radicate violenter,necessum erit,alium specie diversem elementarem ad patrare, asseras, & sic aget res Elementatis insuperelementarem , quod est contra principium D. Sennerti, quo astruit, actiones esse contrariorum unius generis. Verum si consumitur humidum a nativo calore naturali naturaliter & a calore praeternaturali, qui ipsis Elementariae sortis, i Violenter, quomodo non eadem actio intensa vel remissa ab eadem dspecie causa, intensius remissiusque, secundum qua- llitatum gradus agente, pio ficiscitur' Calor proinde lnativus naturaliter habens subjectum suum tarde re ex naturae ordine depastit, quod praeternaturaliter x / i
38쪽
DA PARADox Is s EcTAE SAN. 68, affectus violenter facit. Quare commentitium est humidum radicate, sit naturaliter tardiusque, & juxta aetates annorumque decursi1m exhauriatur a calo- .re nativo di si violenter pereat d calore specie diver' se, qui praeternaturalis sit, consimi. Abiis enim φῶ-ι- constamin O generamur, etiam consumimur operi-Vnde juxta Gal. lib.de marcore cap. 2. Opera nam
tura sunt inevitabilia , certumlues generationis sin-
XXXII.Etsi vexo adductis hactenus rationibus satis demonstratum sit, humidum, quod calori in pabulum cedit, esementaris esse conditionis, tamen 'ulterius majorique indagatione quaerendum,an humidum alimentare quo reficitur nativum sit rebus connatum honcreatum, atque ita superelementare quid,num vero ex cibis in corpore humano generetur. Et quamvis facile & apposite responderi possit, necessario ejusdem esse naturae cum eo,in cujus substantiam convertitur, quod Uementare csse demo stravimus, i men ingratiam juniorum rem prolixius & penetralius inspiciemus. XXXIII. Si conitas citur, organa concoctionis ex cibo non per conversionem & mutationem subinstantiae, quae fit concoctione& nova mistione, generant chylum, chymum, sanguinem & semen, in quo est humidum radicate,sed per nudam separationem humidi alimentalis , desitescentis lab involucris & corticibus elementorum: constat enim juxta Sennertum , uti &ipsa semina sua propria forma. Osque hae et sententia vere a rssitatum Monarcha Paraces, qui omnis in Omnibu patuit, actuque sanguis
nem ct cibum terra cujusiunque portiori isesse , se ve
39쪽
884 D. I s P v T A T I o VIII. separatione, vi ventriculi facta,educi cornicatur avetque hae opinio, ut in abs ditatum serie ct cursu permaneant, formarum per suidivi Anem multiplicationi. i XXM V. Si enim formae sui propagatione multuplicantur, necessiim est in cibo formas chyli, chymi, languinis & seminis esse, quia non generantur illis aequivoce sed uni voce per sui propagationem,& non
educuntur e potentia materiae. At quo pacto haec convenient cum eodem D. Sennerto statuente secundum Galenum,chyli & sanguinis generationem. fieri beneficio ventriculi & epatis, tanquam organis' naturae, cibos in talem substantiam convertentibusλVerum si reponant materiam peculiarem,elementis tamen superiorem, rebus connasci, ex qua alimentum vi naturae convertentis fiat, quomodo non sanini guinis forma & chyli & seminis e potentia materiae obalis educitur Nec enim concoetio fit separatio- lne istius rei formatae, quae jam inest,sed per conversionem cibi in alimentum & altum, , per nOVae ser mae quae prius non erat introductionem. Quocirca peculiarem substantiam elementis superiorem, re-hus congenitam dari quae sit alimentalis, instarque calidi innati , ςx sequentibus probabitur esse falsum.
XXXV. Nutritio est consumptae ct in perpetuos ore constituta si bstantia reparatio, quasemper est in auucundo. Hac ipsa duo reparantur, videlicet ipsum humidum radicate, in quo spiritu calorque vitalis ceu flammula haeret&pascitur , cujus opera omnes actiones vitae necessariae& ipsa vita perficitur, simulque substantia eo ipse vivificata & gubernata in pGrenni pariter fluore constituta,reficitur.Illa vero tri
40쪽
DE PARADOXIS SECTAE SEN.plex est auxiaGalenum lib. XI .meth. med .spirituosa, carnosa&vere solida,seu spermatica in cujus debita quantitate & qualitate, Vires & vita determinatur. alitas haec, est tempories ex Elementorum mistione nata, in qua dominium tenet calor, non alienus,sed ejusdem cum caeteris primis qualitatibus generis, alioquin ab iis nec pati, nec in easdem agere posset, ut supra probatum est. XXXVI.In hac temperie debita sanitas & vita,inia debita morbus similaris & mortis ratio consistit, quodipsum ipse D. Sennertus in Institui. &passim docet. Ea temperies ex Elementaribus qualitatibus nata, necessariis non in alio quanti Elementari coriapore, seu ex elementis coagmentato, haeret; omnis que qualitas suo creρτω δεκδικώ assignanda.Illud cor pus clementare est vel simpliciter mistum, uti lapides,metalla, laqu e misti larma contentum,vel animatum & vitale. Si hoc , in perpetuo fluore juxta omnes sitas partes est constitutum, ita ut pars aerea & ignea ne exiguo temporis spatio elementari sito pabulo carere possit, uti supra demonstratum. XXXVII. Et solidioribus partibus aliae per nutritionemduntaxat numero conservantur,uti spermaticae, aliae penitus consumptae etiam regenerantur, ut carnulentae. In carne itaque quod est Elementare renascitur,nutritur,cumque caeteris omnibus eadem conservatur. Necesse est itaque esse aliquid nutrimentum clementare, quemadmodum nutritum est Elementare. ' XXXVIII.Hic modo quaeritur,an in homine praeter corpus Elementare, detur aliquod sublimius, videlicet aethereum, coeleste Platonicum, aut quin-