장음표시 사용
61쪽
6 Drs P v TATIO VIII. vim instrumentaliter vivificandi, neque idem antequam excoleretur & insigneretur, alia nova ad perficiendum sensum & motum Hirtute in cerebro, commodum erat animae ad sensum motumque in strumentum, neque fit generativu* nisi genitali facultate imbuatur in testibus. Quocirca ille qui est in semine spiritus, virtutem suam non habebat a calore innato , quatenus est quintessentialis, aut propria quadam sorma uti vult Clarissi Sennertus) praeditus, & forinsecus accedit, rebusque est connatus es ementatis & elementis,sed vitalem in Corde nimalem in Cerebro, naturalem in Hepate accepit;spiritus illi in semine conj uncti, substantiam perficiunt
diversam quidem ab igne & ignea natura, quatenus ignis est urens, non tamen prorsus diversam ab elementis, vel corpore ab elementis per mistionem genito, siquidem ex limpidiore sanguinis portione ge- initi, & in primariis naturae organis elaborati, & nova virtute nobilitati, ac demum cum humidiore magisque corporea seminis ex sanguine nati portione undequaque misti & uniti in testibus vim generativam acquirunt, quod imbecilles scisi idos maleque dispositos testes habentes, quos male calceatoS VO- lcant, & extesticulati non generent.Neque enim semina nobis velrebm altu connata t,sed vis eadem ruarandi ruenerandi insta est. Idcircosunt testis, ut nova prioribus exhaustissemina, ex materia convenienti generare possint, nequesemengenerat semen per prepagatis-memsisa forma uniνοcam, sed ex materia eonvenienti generatur in te*b-, ut sanguis in vate ct es m in ventriculo.
IX. Ex quibus facillime elucet, quomodo sit
62쪽
DE PARADox Is SECTA SEN. o intelligendum quando dicitur in semine esse corpus 'elementis nobilius. Spiritus in nobilioribus animae
organis, sublimiore quam a puris accepere elementis per variam culturam , & recusionem, & elaborationem, virtute donati , talique facultate ornati, ut animae ad vivificandum, sentiendum, movendum, aliasque eminenti res actiones edendum, ceu commoda instrumenta inservire possint,dicuntur & p dicantur est e non ignis; quare' quia ab igne non est illa, quam possident, virtus, sed in commemoratis hanc animae organis acquisivere,id quod vel hac pro batur ratione,quod eadem vel imbecillia, vel intemperata , aut commodo objecto & materia destituta, ad dictas actiones eos ineptos producant. Ex quo vanitas istius opinionis apparet, qua semina spiritus& calidum innatum, dicuntur ab initio sic concreata esse nobis, ut se ipsos actu propagant & non generentur ex materia sic elaborata a natura ad hoc factis δrganis, ut ex potentia in actum reducantur. Materialiter ex Elementis ortos esse spiritus illen
get, qui cibos ex iisdem quod tamen superius probatum est comparatos & suppeditatos , qui ex hischylum & sanguinem, & ex hujus tenuioris portione Maere per varias indictis organis mutationes S impressiones generari spiritus,contra veritatem ma-
nisestissimam, imo sita ipsius dogmata & scripta,
perneget. Spiritu vhalcs exsanguinis tenuissima &limpidis ima portione & ex attracto aere generari, Clariss. Senn.in physlib.v1 II .cap. I I. docet. Quandoquidem in testibus hi spiritus conjunisti,&seminali humori undequaque uniti,unum corpuSconfutuunt , ibidemque nova ac tali virtute in- YI a . si ruun-
63쪽
struuntur, ut fiant organa apta animae ad generatio-lnem perficiendam, ab Arist. praedicatur in semine esse aliquid, quod sementarem conditionem excedat, idque non hanc ob causam, quod illud secun dum omnes sui partes non sit origine vel materialiter ex elementis, sed quod per formas es ementares, aut qualitatem pure igneam non perficiat suas operationes ; sed varia mutatione in organis naturae principalioribus eam acquisiverit vim quae elementorum conditionem superet, quaque vi astris & cc lo analogum fiat, & proportione elemento stellarum respondeat.
LXX. Spiritus & calo; nativus in semine, directus ab anima, propter opera quae praestat in generando, conformando, vivificando, respondet coelo de stellarum influentiis, generationem & vivificationem inferiorum in sublunaribus moderantium. Quem admodum sol vivificat & generat univdersali virtute M vi naturae superioris pendent enim, inquit subtilissimus Scaliger, haec inferiora a se perioribus , .&moventur quia illa moventur ; imo non moveretur rota figuli, nisi coelum moveretur, ut vulgo dicituro ita calor nativus directus ab anima, generat, vivificat, conservat, qua ratione in semine dicitur aliquid inesse, quod proportione elemento stellarum respondeat. Similis hoc pacto est calor, non idem, neque a similitudine ad identitatem valet consequentia, ut ideo minime dicendus sit coelestis, aut essentia & specie ab elementari diversus. Quod vero
innatam istam vim, ex prima quadam seminum rebus omnibus connatorum origine spiritus ceu calor, ut corpus aliquod ab elementis diversum non ha- , beat,
64쪽
DA PARADOXXS SECT aE SEN. Post beat, adeo verum est, ut opera calore elementari majora nunquam edat nisi ab anima vel forma superiore directus, quin imo ideo necessum habuerit Clarissi Sennertus lib. v.Instit.c. a. ei peculiarem ac suere & comminisci formam, quae a serma rei vitalis in eo generetur, & haec essiciat, quae calori &im spiritui adscribi nequeunt. Atqui quam haec aloga sunt 8 Si spiritus & calor per peculiarem haec possident formam, quid opus materiam ipsis diversam, & aliam ab elementis comminisci originem, aqua & pex quam haec insit virtus: Si calor re spiritus proxi ma sint animae instrumenta,qua necessitate illis AEngatur propria forma per quam seipsis superiora inciant nugae Paracellistarum.
65쪽
Operae pretium duxi Clarissi viri Domini
Antonii Guytheri Billichii Med.Licent.Assertiones eleganti mas de tribus Chymicorum principiis,quas eruditissimae suadide constitutione Spa- gyrices exercitationi, quondam Helmaesteti in Academia Iulia ventilatae & propugnatae, suri cit, geminae meae de Elementis & rerum principiis materialibus Disputationi annectere. Assert.' On Omnia eorpora mixta possunt resolvi in 1. a Mercinumseu liquorem, uelphursiseolemis
es lem. e la. Certe nullam misera in hae tria resolvisur.3. Soticum animalib- -getabilia in ita triaper Amtomen abeunt: quosnam inter hac ipsi quaaamo qua vehent in ilia tria non resolvansy;velutin liquorem vel oleum abeant, minime tamenis escant.. q. Vt vel hae de causea in resilumnesta ricaparum auxilii lavrisu reposimis addemonstrandum hoc,quod
omnia corpora mixta illis tribus eon rent. s. um potivi hujud contradictoriam mva artis apodixi siceat adstruere. l6. Ita3 e pro principiis corpomum haberi non pessunt il- l
. Idas'e ob hanc causam amplis , quodconstent ex se 'sis mutuo. 8. uuaequepraesupponant elementa, ex quibus orta sitit ipse. ' . . . 9. Vnde rid ulum porrosit, velle ex illis tribu ipsi etiam caeli fabricam constituere. Io. Insania verὸtroximum,neyre, ea oprieloque δε esse corro . ,
66쪽
DE PARADox Is SECTAE SEN. IT II. Haec de ilia ingenere: infleri aluod Characterem Mercurii apodissicum minime gentium esse voLιtBatem. 1α. Neque sulphuris esse inflammati litatem. 13. Nequesalis, inriserationem. aeq. Neque salelprimum prancipium saporum , evacuansi detergena. x s. Ac habet quidem omnis sipotentiam coagulandi
eam etam actuam, quampassivam: Non tamen coagu-
mum, intellum. . 16. Nequeselphor πρωτον est odorum. - .a7. Neque Mercuriumprimum coloratum. i18. Neque omnis liquor, aridus. .
19. Neque ullum oleum symicum dulce. 2o. Cossentiam, quam sulphuri dant or Mercurio eam alisubi utrique adimunt ipsi a I. Nimisque miserabiliter functiones anima debis smili erabilibin i ii principiissius addicunt.
2 a. Cumque tam ruinosa tibicini innitantur ista tria feri utique nequit, quin quoties eadem sunt medium de monstrationis: toties res redeat ad id quod in principio petebatur, ct turpis committatur nugatio. 23. que ais, , ut qui illis trib- prvisipiorum sumialiam augent, videamur mihi entia fine necessitate multiplicare. 2q. Hasunt mea de tribuι ills Chγmicorumprincipiorum adsertiones Uuperfructae invictis 'pothesibus, qua non tanta in ipse γέ Pa ct chmia, verum etiam ipsorummet cimicorum Paracet , uuercetani, Teguini, Oeoxum,qui cum iis colludunt,siriptii sunt βάdissime sund sta, ario ut contra Clymicos, ex ipsis es scis, micoram principior.m vanitatem liceatredargηere. .
67쪽
De paradoxis & erroribus novae
Continens solidam' refutationem sophismorum &abstersionem calumniarum quas adversus proximὰ praecedentem de Calido innato disputationem. Claris D.Daniel Sennertus Acad. mittenberg. professor peculiari libro, cujus titulus est,Tractatus physico medicus de Calido innato. effudit, & nomine cujusdam Iohannis Spertingen persenatas, in publi-
Primo proponemus D. Sennem opiniones . de Calido innato. Τ H E S I S I. Lle per Calidumcinnatum lib.I. instit. e. . ait iiqn intelligi nudam qualitatem , sed me ' quu-ern cum subjecto, seu concretum, 'usque, corpus scilicet calidum &
68쪽
DR PARADox I s SECTAE SE N. 713tamidum; seque per Calidum innatum duo comprehendere; primo materiam seu se ectum, cui calor inest, deinde qualitatem, a cujus praedominio sub ectum denominatur.Ex hoc statim quaerit,quaenam sit substantia illa,cui caliditas inest, dc quae a calore nomen acceperit, unde originem habeat, Zequis sit ejus usus. In hoc enim putat consistere, ut recte cognoscamus Calidi nativi naturam. II. Hinc porro quaerit, an spiritus insitus & humidum primogenium ad Calidi nativi constitutionem aeque pertineant. De spiritu insito statuit, illumve eundem esse cum Calido innato,aut certe ad ejus essentiam pertinere.Et si non selus sit calidum inn tum , certe praecipuam ejus esse partem, cui omnes animi actiones,ut praecipuo animae instrumento acceptae serendae sint. III. De humido primδ ponit sententiam Fexnelii, sstatuentis calidum innatum este definiri, quod sit humidum primigenium insito spiritu & calore undique perfusum. Vnde ipse D. Sennertus statuit arctissimo nexu ipsi esse connexum, nec facile separari: an humidum pars sitcalidi innati ulterius non definit. Illud Calidum innatum ait esse nimae subjectum. Calidum vero &humidum innatum ita statuit animae subjectum, ut humidum sit mediatum, caliduniver5 seu spiritus immediatum & proximum. Illud corporis parte' & aniniae proprium instrumentum,
rae,an vero alterius. Non esse elementaris naturae ait
alios statuere propter has causias.
69쪽
1. Quod animae potentiae nobilius magisque divinum participent corpus quam sint elementa, ut latius videre est apud Aristotelem lib. a. de generat. animal. cap.f. id vero nominat spiritum, qui non sit
a. Quod nobilior λά nobilius requirat subjectum & nobilius instrumentum e caliditatem non selam esse instrumentum animae , sed totum illud corpus, quod calidi & spiritus insiti nomine venit,& non solum calore, sed & aliis nobilioribus qualitatibus instructum. Quare uti formae viventium elevantur supra Hementarem conditionem, ita etiam instrumentum eju3 proximum. Rationes hujus effati addit alias, quarum prima est, quod calidu' innatum dominetur in corporibus,in quibus excellit frigus. 2.quod in media glacie illud incolume maneat.
s.quod sympathiae & antipathiae ab hoc spiritu insi
to proficiscuntur. s. Has virtutes & actiones, quae exercenter a calido innato, etiam non proficisci ab anima, neque quatenus id animae instrumentum sit, neque provenire ab elementis ex hoc demonstrat, quod nobiles actiones longe elementorum sortem excedentes et aam in plantis&animalibus demortuis reperiantur, quales sunt vis purgandi, venenis resistendi, partes peculines afficiendi, quae plantix insint per spiritum insitum & humidum radicate. originem hujus calidi innati non ex elementis esse, sed a creatore cum ipsis reriim seminibus, elementis inditum. Verum lvideamus constantiam Sennertianam:Manc senten- l
itam ita proponit, ut si defendere non possit, alia sit atripienda. Vnde inquit ibidem, si concedatur corpus ο
70쪽
DE PAR AD oxis S ECTAE SEN. 7 Ispus illud calidi nativi esse Elementare, omnino sta tuendum erit habere suam essentiam a peculiari forma, quae sit nobilior elementorum formis, unde actiones nebilissimae proficiscantur: qua de re ut utiterius videamus, relegat nos in cap. 3. lib. I. instit. ad
V. Antequam autem eis perveniamus advertendum, quod D. Sennertus lib. I. instit. c. s. concedat, . materiam calidi innati posse esse elementarem, si informetur forma,a qua qualitates &operationes, quae elementorum excedant conditionem, producantur:& quod. calidum innatum in 'prima ejus opinione nulla forma praeditum fuerit, a qua istae operationes& qualitates elementorum naturam excedentes promanaverint, quodque suerit unum non per formam,sine qua mirabiles illas aetiones edere potue rit ex propria materiae indole.
statuit,nobilissimas illas,quas calido innato assignabat, operationes ei non inesse , uti constat ex spiri- tuosa Sc humorosa substantia primigenia,& calidum innatum dicitur, sed quatenus est lubjectum formae occultarum qualitatum auctori. Cum itaque in calido nativo illis sunt qualitates tam manifestae quam ,
occultae elementorum conditionc excedentes,quaeritur unde hae sint. Respondetur a forma: quod enim res vivit, id habet a calore instrumentaliter, ab anima principaliter , uti ipse Ganymedes adstruit intract.de calid. innat. l. y9. Quod in mortua etiam manent de sint occultae qualitates, id habenta sor ma secundaria sennertiana , de qua lib. I. instit.p.I.