장음표시 사용
101쪽
nium transgressio obligat sub mortali. Rc spondeo, Ne Deiam quidem omnibus suis legibus obligare ad mortale; iaam verbi gratia quamuis dixerit, a Non menti cris: constat tamen etiam niturali
lumine non omne mendacium elle peccatum mortale .
Dubitatur secundo, Quomodo cogno ci pol Iit quando I ex humatia obliget sub veniali, vel mortali. Dicendum primo, Lex iniusta ex se non obligat in conscientia. Ratio, quia nec vera lex cum non possit este recta regula. Erit autem iniusta si contra diuinum bonum, utpote contra Euangelium, verumque Dei cultum vcrgat, aut humanum,nem pe si pri uatum tantum commodum respiciar, si ultra limites traditae potestatis, si non seruata geometrica proportione, si ultra quam cause exi at,aliquid sanciat. Caue i vero subditi Primo,ne temerarie de iniustiti allegum 'iudicent, ad hanc enim nec praua Principum intentio satis est, de priuatum eorum commodum, plerunque redundat in publicum. Caveant secundo, Neoblegum initistarum praeuaricationem seqtiatur scandalum, alias tenentur ad illarum obseruantiam , bhine sicut iniuste incarceratus pόtest lici te aufugere etiam postsen leg. pen .e tentiani, ita E contra si scandalum immineat tenebitur permane- s.docu. 1 re, e&iniuste ex communicatus huius eiusdem standali csi sub- e videto. c. his sit) ratione tenebitur parere mandato, A c. a .libi. . ut His d Dicendum secundo, Cessante causa ob quam & condita fuit i7. sayr. lex vim habebat obligandi sub mortali, cessat& obligare, lo- .Panorm. tui obliga- quimur autem de causa totali, AI quoad commune. Probatur, quia G qv0 Ranima legis est ratio, & res per quascunquc causas nascitur per easdem dissoluitur; Satisque fuerit causam certo innotuisse,&s'P' non fuerit expressa;caeterum ne error surrepat de causae falsa L A ehid. satione, consulatur superior. Cyn. Hinc Insertur e Gabellam verbi gratia impositam ob Pyrataru aald. &c. exturbationem, fine obtento amplius non obligare, euecontra . e Bari .in etiam si quis non habeat animum occidendi, adhuc tenetur pare- c. vectiga re legi inhibenti armorum gestationem , idque ob honum publi- bλ , cum ,&fieiunii praeceptum adhuc obli at post propriae carnis mdom ationem,cum habeat praeterea, δc alias causas, Fcc. Dicendum tertio, g I cx non obligat ad mortale, nisi sit citcarisia n. prauum mate iam aut ex se s aut ratione annexae circumstantiae. e. hel. 1. ,n ii Ratio, quia de ipsa diuinae legi conformat , quae eodem m do e sot. r.de iis .iaior se habet. Grauitas autem matteriae pensanda est inordine ad publi rest. qu. e. , νου- cum bonium: liinc si Ciuitas annonae charitate laborat, si sit lox ne ar. . I frumcndum trahatur,obligabit sub mortale. Ratio,quia graue εMed i incommodum inde redhindaret in Ciuitatem, sic de asportatione q requorili lis armorum tempore belli, dec. dub 'ina 8 Diccndum quarto, Tiansgresti cxcontemptu, moild hic ne lenis, resurreptilius sit, voluti primiis motus, se ira per est mortalis .i Ratio, quia lege diuina tenemur humanis sub ij ci potest, .i id tibus; Violatio autem ex contemptu contingit, cum quis peccat , non ex passione, aut consuetudine, sed praeci se, quia contemnit
102쪽
legislatorem', ac proinde non tam a virtutis, verbi gratia tem p tantiae actum, qui per flagem ieiuni j praescribitur, quam iubentis ipsius aut horitatem par aipendit, procediique conclusio etiam si aliis materia sit leuis, & pro eo tempore legis obligatio ce ssaret. econtra transgressio ex imbecilitate, ex negligentia, aut quouis alio rei pectu non semper est mortale. Dicendum quinto, Obligationem sub mortali inhumanis Iegibus oriri ex voluntate legislatoris, &grauitate materiae, siue ex se, siue ratione circumstantiae. In Ecclosiasticis vero, attendendam esse praesertim Icgislatoris intentionem, b quae si deficiat, etiam si legis verba at iter indicare videantur, non obligabunt, nisi ob consciet tiam erroneam subditi, e hoc ampliatur etiam in excommunicatione, quae non incurritur dum legislator non habet animum illam inducendri quamuis ad terrorem per verba sὰς legis illam inducere videatur, d in hoc tamen casu per transgressionem
Tertio principaliter Dubitatui, Quomodo haec legislatoris intentio dignosci queat. Dieendum primo, e Attendendam esse prudentum existimationem ex communi consuetudine circa vcrborum legis intelligentiam. Ratio, quia consuetudo est optima legum interpres. FI modo perceptum est, de ieiunia Quadrage fimalis obseruantiam , D confessionem , comm tinionemque in Paschate obligare sub m. cum aliis in huiusmodi legibus nulla sit exprella inciri in obligationis sub mortali.
Dicendum feeundo, san legibus Ecclesiasticis dum quid prFi
pitur in virtute sanctae Obedientiae, seu interminatione diuini iudiei; , vel sub indignatione Beatorum Apostolorum Petri. Pauli , aut verbis aequi pollentibus, insinuari obligationem sub mortali. Ratio, quia ex communi usu haec verba indicant mentem leo ista toris fuisse obligare sub mortali, modo tamen sit cr rca graiieni materiam , debet enim esse rationabilis intentio legislatoris , erusque aut horitas est ad aedificationein subditorum, non autem addet traictioncm. Dicendum tertio, g sIanc eandem obligationem lub mottali in Ecclesiasticis legibus dignosci ex appositione grauis penae; hinccnimcolligitur effecirca grauem materi aera, hinc lex priaecipiens aliquid sub excommunicatione, obligat sub mortalo,quod intellige de excommunicatione bellam comminatoria, i riirsus ubi apponitur petna suspensionis a Iure, vel etiam interdicti, secus de irregii laritate,quamuis haec cum sine peccato incurritur inon lis dicendarina, sed inhabilitas. Mi Proportionaliter in legibus ciuili biis dignoscetur earum obligatio sub mortiali ex appositione grauis pqnae, verbi gratia capitis, praescriptionis bonorum, Dicendum quarto, i Contra Panormitan. lex Ecclesiastica etiasse per verba impero tua sit lata, non tamcn ssemper et 'oblis ateria submoro . m Prim , quia alioquin Christi ita 'iam non leue ,
103쪽
iusdem detrimentum, potest obligare etiam cum vitae discritatine Ratio est, quia legislator pro totius cori Uris incolumitate , si aliatcr ei conssilere nequeat , potest membrum exponere euidcntissumo periculo , & rursus , quilibet debet praeponere publicum bonum suo priuato. Dicendum secundo , Lex humana cuius transgressio non potest esse sine transgressione legis naturalis, aut diuinae, quae est de re intrinsece mala , aut quae est de actu habente periculum mortis, qui a Legislatore pretui deri potuit obligat sub mortali,etiam cum vitae discrimine. Ratio primae partis, quia si in tali casu lex naturalis , vel diuina ex se obligant cum periculo vitae, ergo & humana, quae illis adhaeret, unde quis mori potius debet quam adul- tetrare, Sc. Secnnda pars illustratur a exemplo, scit verbi gratia Episcopus tempore contagij grassari mortem, & adhuc praecipit Parocho ministrare sacramenta,ergo cum obligat cum vitae discri
Dicendum tertio,Communiter extra supradictos casus lex humana non obligat cum vitae discrimine, nisi eius obseruantia pertineat ad bonum commune, eiusdemque transgressio vergat in contemptum fidei. Prima pars probatur, Pleraeque leges naturales, & diuinae non obligant cum discrimine vitae, imis ne cum m gno quidpin discrimine, ergo multo minus humanae. Antecedens patet, Neque enim satisfaciendum est desitum. aut restitue dum depositum cum vitae discrimine ; Zc rursus ob vitae periculum potest quis celare peccatum, nec tamen consessio dicetur dimidiata formaluer, b hinc Dauid manducans panes propositionis,& c Macliabaei Sabbato pugnantes non peccarunt , idque ob vitae pericα-lum declinandum, Et lex ieiunia nedum non obligat cum mortis periculo, sed nec cum multo minori. Secunda pars patet, d Qui enim negauerit Christum coram hominibus, quod fit transgrediendo legem in Christi contemptum, & Christus eum coram Patre negabit, Unde celebrans coram excommunicato in hunc mois dum peccat mortaliter,
Contra has conclusiones senserunt Primo aliquid apud e Caiet. Negantes aliquod ius positiuum habere vim obligandi sub mor. tali cum vitae discrimine. Probant, Iare naturali tenemur propriam tueti vitam sed ius positiuum est inferioris ordinis, ergo non potest illis derogare. Respondeo limitando maiorem modo ne vitam seri lando bonum publicum pericli ictus,aut fidei sequatur contemptus.
Seci indo, Contrarium docuit Caiet. volens omnem legem humanam, quae obligat sub mortali obligare ad sui obseruationem, etiam cum vitae discrimine.
Probat primo. Quilibet homo quidquid est, multitudinis est sicut quaelibet pars id quod est totius est, ergo lex humana, quae respicit bonum cominu me, eius intuitu, potest disponere deaeuitiscunque particularis hominis vita. Restondeo, Argumentum probare de possibili, non de facto. Pars Prima. E 1 Probat
104쪽
Probat secundo exemplis, tene Iur homo potius mori , quam . ducere consobrinam in uxorem, vel Missam celebrarς absque calice , altari, para inentis , dcc. hec tamen omnia iure positivo ca Ventur. Responcleo ad primum exemplum, Nuptias huiusmodi esse in cςstuosas , ac proin te intrinsece malas , Mideo ex nullo metu excusari, potiusque mortem subcundam, &c. Ada secun- a Naulatidum, Resp. citra scandalum, aut Sacramenti, Fideique contem- Man.c.21.ptum non teneri fac crdotem cum mortis periculo celebrare curri nu. 84. calice, &C. Probat tertio, Communicans clim excommunicato ex metu, incurrit excommunicationem , ergo etiam cum vit discrimine debet abstinere. Antecedens patet bex cap. Sacris. Resi Ondeo ι hi, ε ibi Papatri loqui de participante cum excommuni Cato in crimi- vi metusisne, uel de metu icui, vel ratione scandali , cum scilicet populus ueta . ex huiusmodi conatu unicatione putat sententiam Pontificiam elle irritam.
De lege poenali ei que innitutione
Exin uni iter sum distribuitur in piare praeceptiuam ad equa hactenus, e &p nalem, quae scilicet transgressbribus poenam innigit, de qua in praesenti. Infligitur autem poena a legibus diuersimod E. Pri-- - mo, dependenter ex Iudicis arbitrio. Secundo, i xando eam specialiter, sed ut adhuc a Iudice infligatur, diceturm potius comminatoria, dc ferenda, quam lata. Tertio, ita ut ex sercus eam subire debeat post Iudicis condemnationem. Quarto,ut ne Iudicis quidem condemnatio expectanda sit. d Necet sarium porr5 fuit perleges infligi psnas, 't qui ad bene vinendum virtutis amore duci nequibant, supplicii sal tem sormidine cohiberentur, e quamuis cauere debeat legislator, ne pPnae atrocitas delicti grauitatem excedat, pro qua etiam circumstanti. T pensandae sunt, namque ex i)s augeri potest, & minui pluribus modis. Et quidem c xcircumstantijs potest mi nul pqna .fPrimo rati ne a latis, qui scilicci delinquens aut puer est, aut seirex. g Secundo, rationc locorum, de temporiim, & b causis. ι Tertio, quia sine dolo, aut talem Icui. ι Quarto, qllia alias Optimis modi
105쪽
clesia, de consecra . Ecchn l. non ali r, ff. de legat. s. l. fin. C. de leg b. ρ l. s. de of
ribiis praeditiis suit. cluinto, a quia ex rust ic t tu e , simpli citate quadam b Scxto , in mi icta pecuniaria habcnda est ratio pau-puitatis, de tunc reus si Venerit postea ad pinguiorcm sortuna ni non tenebitur ad plus, dcc. c hoc autem intelligitur indcbito ratione poenae, Tmla mutui, aut alia speciali ratione. Septimo, a minuitur poena ex delectu deliberationis, aut ex primo impetu Octauo, e ex consuetudine, quae tamen mala non sit, quaeve inualuerit contra poenam rigidiorem In delicto laxa tam . Nono, sex conditione iudicis, hinc in sacris cranstitutus non ecbet sanguinis sententiam ferre, vel si delegatus etiam ri, test minuere. In his autem , des con sina ilibus causis, aduertat iudex , ne per legem prohibeatur poene taxatae diminutio.
E contra avgcri micit scena o ex scandalo ,& occasione alijs data, modo ne delinquentes multi , sint tunc enim satius esset in aliquos saeuire, iqilod rursus intelligitur cum reliqui non persistunt obstinati in desieti defensione, dc rebellione. Circa logum s p. alium interpretationem ι variae datinar regulae, quatum illa praecipua, ut in penis benignior interpretatio sit facienda , quini intelligitur in dubi js; cum ve id dubitario oritur ex varia vocum significatione uniformiter a populo recepta , ad-hoe mitior sigii tio sectanda est , praseitim autem legis a toris mens debet in ista , unde nec chirurgus verbi gratia vcl. a secans in palatio Regis, dicetur ibi contra eiusdem edictum humanum fudisse sanguinem, neque Ecclesia censebitur polita, m si ianguinis humani effusio in ea sine iniuriar irrogatione sequatur &demum in vocinnambio uitaten seligatur, quae magis propositae inseruit inlateriae, o aut si fieri potest, ad legislatorem recurratur. Hic autem Notandia primo, LNem generaliter, S: in distincte loquentem non deberi pro huiusmodi benigniore interpretatione te stringi ad specialem aliquem intellestum;p ubi enim cx non distinguit nec nos distinguere debemus, rursus, modo ex generalitate nulla sequatus iniquitas, aut a bsurditas. Hinc infertur statimim de pollutione Ecclesiae per quacumque
seminis emissionem, non intelligi de coniugali, aut in s cmmis pro ueniente, absurdum quippe esset ut ex opere non γccaminoso, Jc carente libertate, i r reii ercntia Ecclesia viollare tu r,ν su ut nec ex brutorum coitu , Dcccx sanguine ectulo ab eo, qui vulnus accepit extra Ecclesia n. Not.indit in sicundo, Legem penalon non editeirdendam ultra crimen, personam , aut casum expressum, ita ut in ea ron liceat illatio a s: in ili, ve a contrario se iisti: nisi forte talis extenso
euidentcr per alias iuris regulas probari possit. Ratio dispavia, is in hoc intor lepem p nalem, A quacunqtie aliam est, quia rena taxatio est arbitratia, tat difficultatum deci forendo a ratione, quae
coire in . semine, de consecratio. Eccllesiae .symich. decis et t. et . . dc colligitur ex c.rane, de penit. di. i. t Bal. l. non diritu, c. dcleg.
106쪽
ne,quae eadem est in casibus consimilibus. a Secundo,quia odia restringenda , poenae autem sunt odiosae. Hinc Infertur primo,ex rei te ratione Sacramenti Confirmatis inis nota incurri irregularitatem, quali tuis inccurratur ex rei reta be. is qui tione Bisti sint. Ratio, quia de hoc habetur cxpraesse,de illo κε, lanietopimae autem non sunt infligendae per deductionem a simili , ex .iu6. M praesertim irregulari raro quaenon nisi in casibus in iure expres ι Castr. I. fis incurritata leg.paeaal. Infertur e seriindo, rura prohibentia incestuosum a petitione M T con debiti , cum sint pomaalia,c tantum mentionem faciat de incinstu proueniente per coitima habitum cum consangliineis propriae uxoris, non extendenda ad coitum habitum cum suis consangui s vlii. &neis, &quamuis pro disparitate satis sit ratio adducta , poteste' Abulens. tiam addi,merito legislatorem intellexisse de consanguineis UxO in Miit. ris,namd per commixtionem camillis acquiritur amnitas, quae q. Zoo. ante non erat,at cu propri)Sconsanguineis iam praeerat amnitas . a c. Discret His constitutis sic t ovcm , Primum Dubium, An reus puniendus sit poena vigente tempo GTuae, de re commissi sceleris, an paena postmodum innovata tempore ferendae sententiae. e Respondeo,Si reus muleiandus sit pgna ordinaria attendatur ea,quae tempore delicti vi im, si extraodina ria,hoc est maiori,vel mitiori ex Iudicis arbit ib iust in cau- . B diobLiam Ut supra at endatur tempus sententiae . oes popu-Dubiratur seciundo, Quamnam poenam debeat Iudex infligere liis dei pro delicto,cuius punitio tantum in genere a Iure praescribitur itic & tu. Resp. si adsit loci consuetudo cinea huiusmodi punitionem, eam s Pano sequatur, sin minus adhereat rationis dictamini, ita gut promo lac ex ire 'lura delicti sit,& plagarum modus. Dubitatur tertio, Qt: id p issi Iudex', ubi pro delicto certa raratur poena. b Respondeo, Iudex inferior peccat non puniendo secundum taxatam pςnam; Infert enim iniuriam Reipublicς nu O i. polita plectendo illuni, a quo per scelerum admistionem patitur dam- e. 8. S.Th. num,&aliis praebet delinquendi occasionem,timo obligatur ad a .F..6 'reddendum Pincipi quantiam ipse ex se de poena reo taxata dimi a. q. ad s. nuit. Ratio, qNia infert damnum,&c. ac proinde tenetur ad re- , Castr. a stitutonem; patet 1 simili, inam de testis iuridice interrogatus leg pRHλ-
tenetur ad restitutionem si veritatem celer,ex cuius manifestario. ne reus conuinceretur, si autem poena non sit laxam,m potest ea aIiquando rem perare,nora aurem omnino rem mirere, & hoc intelligitur ante Iecutam sententiam, nisi m causa , Sc crimine hae ι e. uulia relis,n in quo aliter ex speciali indui io, o re rursus dum nulla su--ii. haratio minuendi taxatam pinnam. L. Dubitatur quarto, id posIi t Iudex ubi in crimine apponun- mi. Respitur poenae subdisiunctione o Respondeo ex verbis legis accipien- ciendum, dum fide pael minde harie in &σ UQui de o. g. pana graisor , Dde his qui notan. n cδP V Lm p ta in c. scitemitatis,ueib. Professus dii 4s.
107쪽
a lin C. Qualiter , di quad . s. ad cororigendos . de accus.leg. pae,ca
militibadi Iulia Maiest.cap. siquis c. qu.
- ntio detur reo, vel Iudici, & tune pro arbitrio uniuiamque debet sequi paena, .nam sit dicat lxx verbi gratia soluatomum, vel exulet biemuo, optio darur reo,&c. cauentem ne ex poenis una in aliam transeat, ut si dirtur, nisi intrarduum soluat centum, exulet; baduo enim elapsis , amplius op-
Du i 'qui , Q iid possit supremus Iudex circa poenas ta
xatas a Responde Inspiciendum si penae inXMio sit tantum pro me publicium bonum, an propter ιmeresse partis, an propter irratie,& quidem poena quae ratione fisci taxata est poterita Princi oe vel minui , vel remutὶ in totum. . 'δVatur sext An ille cui perle m paena est adiudicata, possit eam pro suo amittatu remittere. 5 Respondeo amrniatiuὸ Iodo ne remi Isio eadem lege prohibeatur, sic enim Intelligitur di ciui nillud , e unumquemque posse Iuri suo renunciare,& rursus
liceat pro reo, utilli poena per logem statuta condonetur. d Re . primo, Non re pro steria is petereto retur damnum Reipublicae,&violaretur aultitia,&hoc intelligit Augustinus crimen impunitum, idcst comparatione ad totam 'V erissum feeundo , Licitum est intercedere pro pinnae miti σatione cum adest spes resipiscentiae e Iura autem prohibentia lin
smodi intercessionem loquuntur in crimine Coniurataonis,&quando nescitur an intercetiores Ina quo animo Id faciant, nem
hic enim habet pro fine boruImproximI, Ille IOcius communit 'Dicendum quarto, f obstinatis nec intercessio, nec condonatio suffragetur, linc Ecclesia relapsos,&mcorrigibiles tradat euriae seculari plectendos Dicendum quinto, Non est licita intercessio cum damno peto. ximo , quin si Hec ita ludex potest condonare, ergo&c. Contiar mature qui enim dat damni causam,darnnu .n dedi sse Videtiir, intercessor teneretur proinde ad re titutionciri, modo ne ab1que intercessione, adluic Iudex remissumi fuisset. Octauo principali ter dubitatur. dimo .lo dignesci polsat i oem penalem continere sententiam ferendam.' Dicendum prim6; Cum lex utitur verbis co:raminatoriis, lententiam ferendam continet , comminatio enim respicit futurum, sunt autem verba comminatoria huiusmodi. nempe θ lub pqna , i sub interminatione, I sub interpositione , illoc autem ut Verum est in lege penati, ita non procedit in contractibus , m&rurii sin
lege psoali si post verba ccmminatoria et dantur alia, quae apem
108쪽
te sententiam lavam ligni iacci, vetorquebuntur cuipis inlatae se se. si Hatentiae lignificationem. de adulte. Dicendum secundo, Lex pqnalis utens verbo,aut participio λ flvm gnificare actionem futuri tenPoris sententiam a Iudice ferendi' με continet. Ratio eadcm quae Lupra; exempla sunt in Iure canonico,& ciuilli. cum dicitur a Rcus erit b Prauandus erit, e Capite puniondus,Ves depol tandus erit e cc. hoc autem intelligitur modo ne per alia iura sententia expresse lata sit,ut de improbo lamo IFelin. in re, per quod ipso facto incurri declaratur infamia , d 3c praeter c. Rodia. hoc imia habet locum in testamentis, quae etiam per verba futuri phus, nu. temporis sententiam latam continent, ut si dicatur haeres non sol a6. verbo uenς tau tempore legatum privabitur haereditate isto. Priu Iur
tricendum tertio,e LeX p. enalis urens verbo imperativi temporis ut Deponatur, Plitietur Sc.conrit et sententam ferendam . hi duis
Ratio ;quia tunc cum legislator respiciat alium,utiq; non reo im I ob γ, pcrat ut sibi paenain imponat, scd iudiccm.c c. Hoc autem sal- de gossici
Primo,dum modiis imperatilius nullum significat hominis mi nis, de renisterium ad paenam insigendam,ut si dicatur Subiaceat, Incidat gul. iuri Incurrat, Amittar, Perdat. Ratio petitura contrario sensu eius . quae pro conclusione allata est. f Castr. a. Secundo,quando cum modo impaerativo apponuntur Rr aliae dictiones, quae exprese sentcntiam latam ggnificent, verbi gratia Ipso iure, ipso facto , Con tinuo, sine ulteriori sententia spo-' 'lietur, S c harge. Dicendum quarto,g In dubio a rendum est, legem paenalem dia de re continere senientiam fercndam. Ratio, quia laaec benignor; h gul.tur. insecus silex sit sat rorabilis. o. Nono principaliter Dubitatur, Quibus modis sententia lata i Castr. dignoscatur Dicendum primo. a Dignosci,cxverbis excludetibus alia sene , tentiam,cuiti si Nodi sunt Ipso iure, ipso facto, absque alia sementia,vel declaratoria, authoritate huius cinctionis S c. 1-δ re Dicendum secundo, Dignosci ex Verbis temporis praesentis in sei p. cledicat liui modi,ut Excom numicamuS, InterdicimuS, Damnamu Ss metit i. do Defininuis,&c. concili. Dicendum tertio ι Lex in qua ponuntur verba, per quae reddi- piaeben. tiir irrita actio,aut pastio, quae in panam criminis per leg cm in- m Tltaqu. posta est, continet latam sentcntiam, ut Careat uuibus, Irritum iii
sit, ct c. De verbo autu docent DD m ut intellietatur de q*oaeissione formalis solemnitatis, id est reqiii sitae in ipso a vii, secus de subsequente; Idem sciitiendum cum vel bis preponuntur nega i.
tiones,ut No a teneat,vel aequi pollelltcS particulae , Vt Frustra a uocan. do igi t,vel termini negat illi, ut Sit nullo modo,s C. nat. Dicendum mariQ,u Lex in qua ponitur di stio omncm adimes n e quam di at o rem, ut it icc,confestim, mox,S c. lata sen: ntia coi tine l. cas . sit. deia Densum elicti ni
109쪽
a Demum adnotasse iuvabit pςnain a lege pr scriptam n5 essenflioendam,nisi cum delictum fuerri cor sumatunx, quamuis in a Ioa
rocibus eiusdem attentatio Iudici bixio puniri deb eat, Σ pz
De Obligatione legis poenatis ad cu pam, vel ad poenam soluendam. CV, I X.
VBITAT UR primo, An lex parnalis ad sui
obseruationem obliget quoad culpam, seu in conscientia. Pro solutione. Notandum primo, Legum paenalium qua Ldam este puri paenales , quasdam mixtas , blex pure paenalis est, quae nihil faciendum iu-Bet, vel prohibet, sed quae tantum aliquid facienti,vel mittenti paenam imponit ; e Mixta vero est,que,&aliquid pr cipit, ideoque, ratis appcllatur, simulque non obtemperantibus paenam constitui t, ac proinde est
Notandum secundo, Dari S legem pure moralem , d ut quod Euaneelium stando audiatur. His pr. 1 um p xi ' . P . . Dicedum primo, Lex humana,etiam, laica,e cum S ipla a Deo sit potest obligare ad paenam ad culpam . Ratio,quia paena est compossibilis culpae; patet in pharaone, Antiocleto, Herode, dec. f& lex data protoparentibus utroque modo obligauit, N: in te e veteri paena capitalis, quae pro multis criminibus insistebatur, supponebat culpana mortalem vi Theologi ex verbis Cluisti,Omnis qui occiderit gladio S c. docent datam Iudici hiis r testatem perdendi homicidas, 1 Sc demum ubicum clite in Iurc Canonico sinponitur excommunicatio , praesupponitur peccatum
Dicendum secundo,Non ex eo,quod lex praetcribit paena censetur non obsigare ad culpam. Probatur Primo, Lex pure paenalis non tollit obligationem ad culpam alterius legis pure moralis versantis circa eundem actum ergo nec in eadem lepe ex appositione penς censentur si blata ob Iig io ad culpam, Conlequentia probatur,quia non apparetratio disparitatis. Antecedens probatur, primo in legibus diuinis nam praeexistente leye pi re morali ι de non cognoscenda nouei- ca, superadditae ita alia panam transgres Cribus deputans perquam
110쪽
quam tamen prioris legis obligatio ad culpam minime sublata est Securiclo inlaumanis,nam lex humana pure paenalis non habet maiore repugna tia iii cu alia lege hilumana pure morali circa eunta actum quam habeat una lex diuina rure paenalis, cum alia lege diuina pure morali,ergo,i c.Tertio, in humanis paenalibus respectu diuinarum pure moralium circa eundem actum, per illas enIUX p. aetaxatione non tollitur harum obligatio ad culpam , ali quin homo esset Deo stipei lor.etiam nullum decalogi praeceptum oti figaret sub ia ortali , cu seic circa omnia sint apud Christianos latς ramale. leges. Probatur secundo Ex non repugnantia faena cum Milpa ae.fiix de Probatur tertio Ex facto ii se, cum pastina leges VIranque con celebrat. tineam obligatioirendita Nam Saccrdos Latinus verbi gratia cele- Missae. brant in larmcntato poccat mortaliter,& priuatur Offcio, de beneiacio. Probatur quarto,intae ordinatur ad firmiorem alterius consi. b Isidor s stentiam sunt compol sibilia. Patet in naturalibus,'artificiali-bus,bsed paena ordinatur ad maiorem obse illationem eius mCrisqu piaxipitur cum obl3gatione ad culpam, ergo est compossibi- 2 - 'liscit mea. Dicendiam tertio, Lex pure paenalis,quae vere, & proprie talis est , obligat etiam in conscientia, nisi contiarium a legislatore cxprimatur,quamuis de eodem actu nulla prscedat lex moralis. Probatur,
c Primo, paena est correlatiuac talpae,d hinc iure Apostolus post A . quam dixit Por unum hominem peccatum, statim subdit, Et per fpeccatum mors , hoc est,omne genus paenarum,hince aliqui in panae desinitione ponunt peccatum, & f Aug. vult panam si iusta Visit, dici siapplici irim,&s quae iniuste irrogatur esse potius Virtutis ta spiriti
Probatur secundo, Quia alias legislatores proprium finem im e Castr r. firmarent. Probatur, Culpae formido promouet Iegis obseruan--pposito tiam,quae eis finis legislatoris, ergo si per panae appositionem tol-m p v iu jitur f,rmido culpae, ipsemet legislator propriu finem demolitur. esur An vero obligatio sit sub veniali, vel mortali ,ex materiae graui tale,cla circum stantis s pensandum cst. Dixi, b modo lex vere paenalis sit, cum contingat in plerisque legibus apponi paenam per modum pretij, seu conuent lanis Vel δε ε .a r. iaconcelsionis, verbi gratia, Qubi vult ligna c*dcresoluat decem, line.
iων. Ad discernendam legem pure pisalem a penali conditionalim a paua sit. Δ eoad is Prima Regula, Petilatur qualitas rei, pro qua paena appon,