장음표시 사용
301쪽
communiter prius citari debet, ut locum se defendendi accipiat, quod tamen fallit. uPrimo,ciam crimen est publicu notorietas enim lacti, ut facit publicam scientiam, ta excitat publicam potestaterra ad iuris a. a M. chum sine iuris or line exequendi Im. Secundo, cuni reus est ita potens, ut capi nequeat, runcenim absens damnari potest, iudicis tamen partes erunt,it, processum redigere,quaecunque pro reo afferri probari poterunt, . Obijcitu rex Scriptura dicente, a proptmquum occisi, libmicidam interficere posse statim ut eum apprehendet it. Res pondeo primo, hanc facultatem ibi dari a Deo, qui est uitet& mortis dominus. Secundo fui se legem permissiuam, quae tantum hiberabat a pet
b Tertimqtiod fi etiam in foro interiori uim habuit, intelligenda est postiti dicis sententiam. Dubitatur septimo, An possit haec licentia concedi etiam extra proprium territ torium. c Respondeo negatiue, ela occisor tunc possit ibi ut homicida s. puniri,fallit hoc,ubi ex consuetudine,contrarium.quasi ex tacito Principum consensu inductiam sit. Dubitatur octavo. An malefactor possit se defendere, cu post εἴ Iudicis sententiam priuatis minibiu occidendus permittitur Respondetii Fuga quidcm ,sed non resistentia.Ratis,quia iam per legitimam condemnationem ei ablatum est ius se ta 'liter defendendi,non minus ac alijs malesueti, 'ribus morti adiudicatis, alioquin u
bellum esset illitum ex sutraque
302쪽
De Occisi e innocentum tam publiea
quam priuata authoritatefacienda. Cap. XII.
Ubitatur pramo, An liceat in aliquo casu, ob bonum priuatum alterius quempiain etiam publica aut horitate perimere. a Respondeonestative. Ratio,quia publica potestas est ob honum pubblicum. Dubitatur secun o. An Itidex possit morti adiudieare innocentem quidem depraescivi, sed quem continuo ti-nicat tuturum Reipublicae exitialem. ib Respondeo negati ue,Tum quia non sunt facienda mala, cuiusmodi est innocretem perimete,ttim quia humanae iustitiae Iudi ι untidebet assimilari diuinae,quae neminem plectit pro futuro peccato. Contrarium docilite Abulcia. Probat, bonum publierim, priuato praefereiadum est,debetq; procurari nedum pro praesenti, sed etiam pro suturo temporc de etiam cum detrimento boni pa IIic. Respondeo procuranduum esse, sed modis Iscitis , & ab ite praeiudicio boni particularis,si fieri queat,ut contingit m proposito casu; potest enim prouideri bono publico per instructionem per carcerem, per exilium eius,de cuius nequitia contra Rempublicam timetur,absque quod dum innocensest,occidatur. Dubitatur tertio. An liceat Iudici castigare filios innocentes ob
d Respondeo negatis e. Obijcitur primo. Authoritas Christi dicentis,e ut descendat super vos Diagilis ilistus eri. iis diluuio plerique innocentes intere in pti suntlla iit de multi Aegyptioru' primogeniti erant innoxij.s sic in Ierico, Sc. Rc spondeo, si sparem est e ditionem de homine,& de Deo,cuhicti sit Dominum uirae,i mollis sua ineffabili proux lentia sciat ut ranaque dispensare, vel imelligi debetit loca istade fili simitantibus peccata parentum. Obi)citiir seclimio. I iistitia lium ana ponit filios innocentes ob peccata percri m,Vt infamia, bonorum confiscatiosae,exilio, 3 c. ergo poterit sina ilite eas licere vltimo silpi licio Respondeia 14euando consequentiam. Respublica enim cum sit domina huiusnodi bonorum, potest ob honum publicum talι υτ
303쪽
s os expoliare secus de vita. Secundo filia. priuantur bonis, nom
Dubitaturqtrario. Anob bonum nublictim liceat directe occidere hi nocentena, verbi gratia, si Tyrammis petat caput innocentis uoranulli,cialiter excidium minetur Reipublicae,an debeat ei
Dicendum primo a in hoe casu non renetur Rempublicam tueri innocentem cuin tanto suo discrimine. Dicenduira secundo. Non licet Reipublicae ad petionem T innocentem,etiam si suprenam damnum sibi vi. Λ-RMi Q quia occisio innocentis,bintrinsece malato tu irim ν ne occidas,proinde a nula Deo licitὸ fieri potest
uerimnocentem inta It casu, ex pr re
Rempublicam Iegem concedere, ut ubire liberalitari P vi am Capitis imponere. est honestinn,ergo & licitum. quia Dux in bello potest militi praecipere,utpςrsist x in loco ubi certissimὸ oedidi iiD P μψpςrς ut 1 Dicendum quinto,qui liuiusnodi legi renuerit obedi re:cum
encatur, non ampluis crit m nocens, sed ut reus tradi potest Tyramno.imo S ab ipsainet Rc publica occidi. Hoc autem Ut ape tisIime coligitur, non habet locum nili in adultis,qui tantum prae cepti capaces sunt. r
in casu supra- at Verri Ari . sic est in articulo necessitati,s, i ii i;. η'Rςg'R M J D est in extrema necestitate vitae habere possit, & debeat, esset tamen Ius heroicus,etram in hoc Iu i rtem inhelio liceat interficere innocentes.
ir rogant innocentes. Hos ver praetes 8'exander tertius, esse Praesbyteros sagi um cultur m seri ie ntia , ι 5c Principum oratores.siae, si, pueri ycum adoleverint, eua aliti ,- - i xδmς ' non sunt occidendi, cum adsint
tar di Ad id pr cauendum,nemp e captiuitas, exillum idc
304쪽
Idem dicendum defaerninis,&agricolis,lnisi forte specialiter tconstet , aliquos esse in culpa, a Hinc Theodosius a S. Ambrotio in c. reprehensus est,quod sine delectu Thessalonicenses interfici tui- ,
b Indi recte tamen, & per accidens occidi potiunt innocvnx ' belli ut si verbi gratia in arcis demolitione,quae ad Vi riam necessa' mi. . tia sit , ipsi simul opprimantur, id enim quod Vitare non ten ε S.Tho.imur, e vi non est voluntarium , sic non imputatur ad culpam . a. q 6.1. 3, Dubitatur sexto. An militem in me irruentem occidere,lIceat, & q.7s a cum innocens sit, credit enim iustum se gerere bellum. F.d Respondeo affirmatiuε, cum non tenear patI mortem, ted
Dubitatur septimo An eum, cuius corpore aggressor te vel scuto tutatur, occidere liceat. Respondeo affirmatiuὰ , si aliter non possit euadere. Hinc si quaeras octavo, An & iacentem in via, Conculcare , aut innumeo impellere liceat ad propriam vitam ab aggreuoret
Dicendum primo. Qirotiesci inque esset moralis certituΠΟ morte eorum,non esse licitum. Rati , quia sunt iusti eorum 8ς .rum possessores, nec nobis vim insertur. Confirmatur a limi ,ΠQn enim licet vel panem ab eo . qui ''ue est in extrema egeitatς vel tabulam ab aeque naufragante eripe ς' . L . rDicendum secundo, quando esset spes aliqua euallonIS- modi innocentum, vel D adhue ferὸ nulla, si tamen illa cona ni meliori modo procurare,ut verbi gratia,si quis in ar Ore ne iacente equo, vel cursu proterat, sed ad parietem pro pse recipiat, vel calcaribus enitatur ad saltu tem hominem,&c. etiam si non sequatur euentus xcida,cum mors voluntarie non infer xx x '' oriri uiso ue liqca spes, magisque sibi consulere, quam alteri unusquisque xζΠς xv , - - , irie. Λd saluandam Vitam possixdo aliud remedi in non suppetit,uti me licina,quae ad suapte natura ordinetur,& ex te est licita, etiam si sequatur abortus. Ratio, quia licet uti iure suo , nec imputabitur, quod oer accidens sequitur. . - . . GDixi, ex.ielicita, ad eludendam instantiam de voluntaria ieinis effusione, quae ut ex se mala, non est accipienda pro medioli se intento ad sanitatem mlc. .
pert se intento ad sanitatem, homic. .e Dicendum secundo. Procurans directe aborrunt,etiata ante saetΗs animationem ,peccat mortaliter, non enim refert, an quis inimam natam eripiat,annast xςm d δεμ Qq .i , ho in
f in dum rerdo. Habito res pectataturin
305쪽
ralem,tum matris,tum esus, prolis,licitum esse matri sumere medicinam ordinatam ad suae vitae seruationem,etiam cum periculo vitae temporalis suae prolis,etiam post animationem. Ratio quia mater potius habet ius ad possessionem si vitae tuendam, cum periculo prolis,quam proles ad suam cum periculo matris Dicendum quarto . Adduc habita ratione ad uiramis ritu tem prolis,s non sumendo med i cicinam spcraretur eius vita, in periculis tamen matris tenetuLmater abstiirere. Rati,quia proles est in extrema necessitate animae,cui secum dum reictum ordinem charitatis postponenda est uita corpor tis.a Hinc a simili teneor, etiam cum discrimi ne vi tae, dc opem ferre mulieri,quae aliter non potest euadere a fornicario , Ze d cereidiotam ne ab Haeretico seducatur, sivit& Parochus minia strare sacramenta tempore pestis. b Dicedum quinto. Si adhuc abstinendum a medicina iudiacetur 'tum una cum matre interempturum irri, poterit sumi,modis sit particulariter sanitatis causa tua, secus si suapte natura, sitta m mortifera,quam salutiferacitque in dubio,an faetus, vel in ter saluabitur. Ratio,qui a incutitur periculnm interim endi matrem, vel f
Dicendum sexto. Licebit facere experientias,cum tam de m tris, quam de faerus vita disperatum est. Dubitatur vltimo , an liceat alterius mortem desiderarec Respondo negatiuὸ , nisi ad bonum litnem,& ad malus bonum,quam estvita temporalis priua,ti hominis, e
306쪽
semieidisin quodsi in bello,s duel is , an, ct quando licitum. Caput XII L .
Vpponiciar primo contra a Manichaeos, bcbalios bellum esse si citum, ut patet
tum ex veteri tum ex nouo testame
mento,in illoenim pluries ex iuisione Dei pugnatum est,& in hoc laudatur centurio habes sub se milites,e dc pretscribitur daricesum regibus, ad bella pacemque seruanda,& coiirmatur ratione,nam,si deiure naturae licet in----iuria propulsareyriuat werisonae,croo multo magis Reipublico&α
d Supponitur secundo. Tria requiri ad iustum bellum, nempe authoritatem,ut qui bellum mouet tu Princeps absolutus,nec nabeat superiorem, equide iniuria ei illata cognoscere, & punitio .nem contra iniuriantem prosequi possit. Secundo,iustam causam,unde Sc bellum dicitur factus iustitit vindicatiuae,ita ut iniuria illata absolutE,vel ob circustantias si maior,aut saltem non minor,quam damna , ως bellum inferrer Solent antem hae potissimum causae recenseri, nempe subdiatorum contumacia. Repetitio eorum,quae per uiolentiam ab hostibus detinentur, ει cum denegatur id, quod de iure estvimc
Ac decernendum autem an aliqua caula iusta sit pro bel lo inferendo,debet prius Principes requirere consilium virorum prudentum,& tractare,an rem cum aduersario de di no,& aequo pol sit transigere θ Plebaei autem non tenentiu caulas bellorum,quae a suis i rincipibus geruntur examinare,& tantum ab eis abstinebunt,cum intultitia liquido manifesta est. Tertio ad iustum bellum requiritur recta intentio,ne odio, uel cupidi rate,sed iustitiae zelo moueatur haec autem conditio si absit licet peccUtur,non tamen inducitur obligatio ad restitutionem , cum defcctus reme intentionis, tintitiae non detrahat. Supponitur tertio. adhuc in bello,quod iuste geritur, modum se rumidum e 'ea: in ipso confictu ι ita ut illi solum directe occidantur,quotus Noccssio prudentum consilio , ad finem iustum obtinen 'um nece sari acci seatur, ut supra etia distiim est, ιpii i arya victoriaira, uti m ipsis nocentibus in deditioncm lii ueptis parcendumst, i omnibus, vel multis , pro modul iurissa ex Aug.
307쪽
iuriae, damni illati,delictoriim, cra c. praesertim habito ris cetii ad securitatein fundandam, pro qua aliquando expedit On I.es inrerfici Supponitur quarto. Qtrantum ad duellum aes iure naturae, c diuino illicitum, nec clari posse causam per quam reddatur l.
CItum, ut patet ex earum refutatione. Et quidem primo,non est licitiam ad dubiae veritatis indagine patet tum quia esset tentare Deum, sicut tentatu r per aquae struentis haustum.Ac ferri igniti attrectationem , b ac proinde est e fra rapui Miti im pecc. inori. ttim quia est contra rationem sumere id pro inmoto,quod ad illud non ordinatii r.e immo fiet, ut plurimum ut in ινν,M. duenosiiccumbat,qui veritatem defendit, si victoriam reportet , qui eltasset tormendat ij. . Secundo, non ad vires ostentandas, est enim contra rationem, in an .eru,onere se ob hanc causam periculo mortis,qua de causa peccati it Gollas, & non David, qui Dei spiritu motus, erus causam su--ου-
Tei tio,non ad vitandam ignominiam, seu ad defendendum proprium honorem, quem satis tutabiti ir apud bonos viros, si d pro-ilocatus, respondeat, se quidem cise paratum ad sui defensi nem, quotiescunque ab co inuad. itilr,cx condici: ne tamen se nolle acceptare Duellum, ut pote conir i diuinam ,& humanam
dii arto,non ad te i minandam litem ciuilem, e Ratio, quia hoc non e it medium aptum . l . Contrarium docui t GrillJProbat, nam tunc est ag gressor, sed sui defenser. Respo ideo, esse potius ultorem , qnod est munus publicaei potestatis, ch si desenser dici queat , utique non cum mode-mmii ne inculpatae . . uictae , cum alia sentetant media , nempe partium conuentio, sciatentia iudicis, eu bellum , si illud causa ex
Quinto . Non lac staculi , & Voluptatis gratia. g Ra
308쪽
ncertum, quam certum vitae, vel membrorum periculum , ne
rue hoc proprie, sed nomine tantum duellum erit, cum potius esensio,& iniuriae propulsatio, a quae licita est , vocari dein x K- s . . . d ζt b Sylvest. sed eius ratio nulla est . ve re enim hic cogitur ab actuali aggreisore , per capitalem iniuriam , aliter ineuitabilem , coram Iudice illa
Dubitatur secundo . An liceat Duello bellum termina
ι Respondeo amrmatiae, praesertim, si qui bellum iustum g tit, ob tenues sui exercitus copias, certus sit se ab hoste supe-Raιθ. Vietariam reportaturum; est aggredi, sed se defendere, & uti viribus suas, meliori Ruo potest modo . contrarium docet d Salon. sed un- ω.-. merito. Addit Caietanus quod si ab iniquo indice detur optio innocenti redimendi se a capitali sententia contra ipsum lata, per duel Ium oblatum, potest illud acceptare,neque is,qui iudicis nomine duellurn suscepit, censebitur innoxius , cum partes hominis iniqui tueatur 4 Adde,quqd unusquisqae tenetur plus sibὶ quam alteri, ac proinde licebit incertum duelli exitum,certo suae mortis supplicio a Iudice inserendo, praeponere. Manil. Dubitatur tertio. An licita sit illa duelli conditio, di ut scilicet ... ραδε bellantibus nemo opem ferat. Respondeo negatiuὸ, si eum qui xxtremὰ indiget, constet essenb. ind- innocentem. Ratio,quia alias esset contra charitatem, & que ha- δεμναῶ. ctenus dis, sunt,intelligi At limitari debent iuxta Concilii e Tridentini decreta, Pu Quarti, Gregoris XIII.& Clemen. VIII. diplomata 'ra. - qu/rtot de puῖna cum Tauris, & eius generis be- , t stias.
poena excommunicationis interdicitur tam permittem' ' tibus , quam exercentibus , fit praesertim clericis , sue regularibus , siue semilaribus , qui interfuerint, & iure , cum non esint alia media minus periculosa exercendi mi-' ιiter , dc huiusmodi pugnae instruant potius ad fiigien-: dum, quam ad inuadendum , quod adnotatur, praesertim con . g Medinam . qui hac in re, licentiosus, quam par est, i quitur Et quamuis Bi illa haec, per aliam Gregor. XIII. ad instan- etiam Repta Hispanarum sublata sit , quoad poenam excQmmunicationia i adhuc inmen qui se exponeret periculo moris iis quarto, . vigesimo octauo.
309쪽
tis per huiusmodi pugnam,&qui elix, cau sa esset, pecearet mortaliter, cimi conseruare se ipsum , sit de tutae naturae ἰ secus ubi nullum vitae periculum, a ratio, quia cessante cautilagis. cessat,& eius dispositio. Quoad eos vero, qui huiusmodi pugnis intersent docet primo , Petr. Nauar. Clericos ratione scandali peccare mortal. cum omnes iudicent illicitum e sie talibus eos spemculis interesse, bullamque quantum ad excommunicationem non eri reum catam respectu eorundem,siue sint in sacris,siuὸ tantum beneficiati , & in minoribus. Nee obstat, quod 1 prelatis aliquando non puniantur pleorunque enim tolerant id, ad quod remedium commodὸ adhi--μhere non possunt, praeterquam quod , in seriorum praelat
rum dissimulatio, non praeiudicat pontificiis sanctionabus. Addit secundo, huiusmodi excommunicationem inso di incurri prout in bulla Pii V. in Tertio,& laicos, qui diebus quoquomodo festiuis , agitane
tauros, vel intersunt peccare, & ad mandantes ipso facto esse ex mmmunicatos. Ratio, quia in reuocatione, hic casus explesia nos μι exceptus est. Quarto. Religiosos, etiam laicos , pereare si inter . fuerint, tum ratione scandali, tum
tantum laicos ordinIs nuti taris.
310쪽
micidi c proinde magis illicitum, ut sic,Verbi gratia. Imantis detentio in lecto, deli ercussio etiani levi muli Gis prς nantis , su it sim pliciter minus illicita,quam pis periculosi est, ut infans suffocetur&h ut mulier bo eLciat,quam quod ascendens in arborem,ut turetur i ructus, dgdue decidens, alium Permitat. Et quμniam homicid mmcassiale potest etiam negative CDmmitti , hoc est,ex oinisti ae eius,ex quo sequitur mors altei us , ideo tint sequentes regulae. - Pima omittens id , ad quod cxcharitate tenebatur, si ex tali omissione alter obeat , pecat. Ideoque scicias vel scite debensis v,D proximuω essein naOrtis articulo , S pnter paruo incommod eum liberare, a peccat mota liter si non liberet . Dixi paruo la bor non autem cum dispendio propriae vite, vel eorum stlX nobis necessaria sunt. Et rursus urieligitur, quando non eit in potestate eius cui imminet mortis periculun ,ut aliter euadat. Vnc minantis sibi verbi gratia, suspcndium misi ei de scro centum, cupericulum, sit e propria eius malitia, Vc usu lub Nauta. uasum videro,descientia occidendum, dic det certamaa.n s. b narii tunc rancor clare modo q uo supra, idest, si ime graui modo,& scientia aliter tio euasurum,& hinc infertur, quod icicsesiquem falso condemnari,teneor sub mori pro eo verum testimonium dicere, ut liberetur, etiam si ex hoc, damnum, accul Tr Et perpessurus, quod intellige modo, res s latur extra confessione quod sciens alicui parari insidias admortem,ten radmone B Ni re si commode possum, ut se Dra ti e , de e Secunda Regula.qui omittes,modo quo supra,facere aliquid rest e 3.a. ad quod tenetur ex iustitia, est in causa,vi e utinara terras mori R . nedum peccat iuxta omissonis qualitatem, sed etiamtcncturae restitutionem,quod ex tedstur respectu cuiuscunque damni, ets.s non sit mors. De mum Not. hoc pracepro etiam stirma alere micidium inliberi ;& nedum pones actum exteriorem,sed citam interio . r em volumbris,& quemlibet actum praeparatum, & Τη qu emlibet concursum,qui coi tingit iuben-ώ. - , . a. do,consulendo, ratificam