Epistolæ Petri Bunelli, Paulli Manutii, Christophori Longolii, Petri Bembi, Jacobi Sadoleti, Aonii Palearii Verulani : partim selectae partim integræ ; brevem narrationem de vv. dd. vitis præmisit, annotatione perpetua in Bunelli epistolas instruxit

발행: 1837년

분량: 863페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

41쪽

P. Bunelli epistolae.

dixit, hoc in consuetudine positum esse. De LAZaro quod scribis, non satis intelligo, quale sit: an exemplum, quo uteris, eam habeat vim, ut in hoc duntaxat genere loquendi, quum quid aliquis senserit, dicimus: non liceat sic loqui; Arbitror Aristotelem ita sensisse: an vero ne sic quidem, ΑΥ-bitror te hoc scire, quod Cicero libenter usurpat. Quum habebis otium, me de hoc et aliis multis facies certiorem. De Codice et Authenticis erit mihi curae. Scribo ad Beynaldum: nam binas ad me scripsit et queritur per posterioreS, responsum non esse: tu illi meas redde simul, et labora, quo meam satisfactionem accipiat. Non possum, ut nunc quidem res habet, sine studiorum meorum detrimento tam saepe scribere. Bene vale. I dib. Decemb. ante lucem.

Ep. XIV. EIDEM.. Quoniam tu mihi Omnem paene aditum mei purgandi

praeclusisti, utar eo genere Satisfactionis, quam te accepturum Ostendis, tibique ad omnia, quae petis, rescribam diligenter. Hoc multo satius erit, quam in pigritia mea defendenda paginam implere. De profectione Bomana multo

incertior sum, quam antea: nam si e re mea non eSt, ut tu

quidem Vere existimas, Romae diutius esse, itionis et reditionis sumptus sustinere vix potero. Nosti facultates meas: Praeterea autem Orator, quamquam integrum relinquit mihi, tamen auctor est, ut in aliud tempus peregrinationem hanc disseram: haec cupiditatem meam minuere poterant. Nunc Veluti cumulus accedit maximi belli metus, quod a rege Turcarum illatum iri Italiae sub veris initium plerique non dubitant: atque adeo hac fama impulsus Rom. pontifex, Αneoniae portum. quanta pol est cum festinatione muniendum curat: quae res facit, ut ne si Velim quidem Π0mam proficisci possim. Vera fortasse non erunt, qUde Tumore minime dubio ad nos asseruntur. Sed malo nimium timidus, quam temerarius non sine magno meo malo videri. Si qua -

42쪽

Ρ. Bunelli epistolae.

vis, meam Coniecturam de lauiusmodi rebus paucis accipe. Quum inter imperatorem at que regem minime con Veniat, Sitque laoec non tam pax quam simulatio quaedam pacis, Italia autem intestinis seditionibus laboret, adeo ut plerique tacitis notis Turcarum in Italiam adventum exspectent, Florentinorum etiam nonnulli ad eum transfugisse dicantur, facile adducor, ut credam, eum, ubi primum per anni tempus licebit, copias in Italiam traiecturum. Primum quis naVigationem eius impediet 8 Veneti 8 ii enim maritimis copiis imprimis valent; at illi aretissimis foederibus cum Turca sunt colligati. Bex8 at ille se eiectum Italia dolet, et potentiam imperatoris a quovis minui facite patietur. Nam quod eos in colloquium venisse audisti, fulsum est: fuit quidem quum ego id fieri posse non desperarem: nun C quantum Video, spes eius rei omnis praecisa est. Habes de Turca et de nostrorum principum congressu. Nunc audi de rebus Gallicis. Unus de quaestoribus regis, cognomento Sapinus, ablatis secum L milibus scutorum, in Flandriam se recepit: qua re permotus rex totum illum quaestorum ordinem, ut ad nullam rem aeque ad furta exercenda idoneum, paene SuS- tulit: hoc quidem praeclare, illud etiam prudenter, quod civitates hostium agris finitimas obit, fossa muroque diligenter muniri imperat. Omnino defunctam periculis spero esse nostram Galliam. Habes de rebus nostris, quae maxime sunt egregia. Neque enim minutissima quaeque Succurrunt. Illud paene praeterieram; Helvetiorum seditiones Bomani pontificis artificio excitatae, regis n0stri consilio sedatae sunt. De Studiis tuis quae scripsisti, ea sunt gratissima omnia, facileque mihi persuades, quum te antiqua illa tua diligentia nihil detraxisse, tum non multa iurisconsultiS nOS- tris periitus incognita, ex Obscurissimis tenebris, quibuS Usque adhuc tecta iacuerunt, in clarissimam lucem eruisse. Quodsi ita in haec studia incumbes, ut interim tamen Tationem Valetudinis habeas, non vinces tu quidem exspectationem meam: a te enim Omnia summa exspecto: Verum et Institutum facile perpolies et incredibilem gloriam ex eiusmodi

43쪽

P. Bunelli epistolae. 25

rc consequere. Hactenus ad tuas literas: nunc de me paucis accipe. Ego bona imprimis Valetudine fruor; do operam Graecis et Latinis literis quantam possum: percurri duodecim fero libros Homeri: deliberatum est apud me, lotum perlegere, nisi quid cursum meum remorabitur. Habeo nune Thucydidem in manibus, intermissa lectione Demosthenis.

Hebraice quotidie fere aliquid lego, ut, si nihil aliud, hoc

saltem consequar, ut linguae asperitatem minus reformidem. Bene Vale.

Quum complicare vellem hasce literas, ecce tibi Franciscus una cum tuis alteris literis. O te diligentem l Si quid igitur erit in his praetermissum, illud proximis complectar:

Volo enim, quoniam tu eo me vocas, intermissam scribendi consuetudinem revocare. Nuntius autem, qui superiores

tuas mihi reddidst, cras bene mane, ut mihi confirmavit, discesSurus est. Itaquc ignosces et festinationi meae et brevitati epistolae, si tamen tibi brevis videbitur. Iterum Vale.

quod te meis literis magis, quam tua Voluntate adductum scribis, ut taceres, nihil, quod sciam, in literis meis est tale. Neque enim, si frequenter rescribere non POSSUm, ideo tuas ad me legere non possum. Scriptione nimis frequenti mea studia impediri nolo. An vero, quod pro me dictum est, peinde atque sit a te, accipis: nimis callidum est hoc artificium. An tu, quia iurisconsultus es, nos homines minime malos fallere studes 3 an id forum et curiam meditaris 3 sed haec iocatus sum. Mea studia tibi esse curae, quamquam mihi dubium non erat, tamen Vehementer gaudeo. Quodsi meae istae artes aliquem fructum umquam serent, de quo nihil tibi valde confirmo, tu eum iure tuo tibi vindicare poteris. Equidem ex studiis tuis aliquando me

44쪽

α Bianelli epistolae.

uberrimos fructus percepturum consido. Tu modo , qua ratione iiis civile tractare instituisti, eandem ad extremum tene.

Nihil te moveant voces indoctissimorum hominum, quibus institutum tuum non ita fortasse probatur. Mihi quidem quicquid eiusmodi stipibus displicet, eo nomine imprimis placet: ad quaestum festinant isti iuris Ve potius litium mercatores; quicquid ad nummos recta non ducit, illis maxime devium videri solet. Sed tu longe alia tibi proposuisti, quae Omnibus

bonis maximam et utilitatem et voluptatem asserent: tu autem Vel invitus ex ea re immortalem gloriam eonSequere. Quamquam non te hortor, quod de constantia tua dubitem, quem omnium constantissimum novi, et a Via, in quam nullo auctore Sponte tua Ingressus es, ac nemine impellente tam

late processisti, non honeste recedere non potes. Sed propter particulam illam literarum, in qua tuorum Studiorum meministi, non potui, quam ego spem de illis conceperim, tibi non significare. Verum hpec hactenus. Meas literas quam in partem acceperit Noviodunensis episcopus neque tu intelligere potuisti, neque ego a quoquam verbum de hac re elicere potui. Conticio autem non ita gratas fuisse, quod homo plebeius episcopum ausus fuerim monere aut hortari: neque ea me fefellit coniectura: nam ita fore providebam, proptereaque ad te scripseram. Equidem in hac parte viri bonis unctus officio mihi videor. Quam gratum illi fecerim, quod

inter nos dictum sit, non magnopere laboro. De libris faciam quod vis, sed adhuc dies breviores sunt. Novi quod scribam nihil habeo, nisi forte illud scire vis, Egnatius Virgilii libros Georgicos, Epistolas familiares Ciceronis et septimum Plinii interpretatur. Video, quid petas, nihil admiratione dignum. Faustus orationes Thucydidis enarrat, et Aristophanem, sed ita, ut facile appareat eum alieno animo haec facere: in hoc potius prudentiam et Voluntatem quam linguae Graecae eruditionem desidero. Ego utrique do operam. Tu haec Comprimes. Bene Vale.

Superioribus diebus accepi a Georgio literas, in quibus quum aliis omnibus amicis, tum tibi imprimis plurimam sa-

45쪽

P. Bunelli episto Is . 25

lutem ad se libebat; nondum meas acceperat. Scribo ad Pioch etiam et Petrum Vivam: tu si Placet, utrique meas literas reddes. Die salutem ex me Jacobo, omnibus, ne singulos enumerem. Iterum vale. IV Calend. Februar. MDXXXI.

Ep. XVI. EIDEM.

Ubi primum Bononia redii, quo oratoris iussu prosectus eram, intellexi de contubernalibus meis, dum abessem, binas a te literas venisse; Verum , quod me illic diutius commoratum crederent, cum fasciculo Oratoris Bononiam missas esse: quo factum est, ut in praesentia quidem ad eas nihil respondeam: neque enim coniectura assequi, quid in illis esset, possum: aliquid tamen scribam, ne tu ignarus rerum omnium diutius animi pendeas, Bononiae novem dies

plus minusve fui et primis quidem diebus patribus purpuratis, qui e Gallia cum satis magno comitatu Venerant, a Dctysio literas reddidi: reliquum Omne tempus tum SUUSum ac deorsum cursitando, tum cum amicis suavissime colloquendo

consumptum est. De Pontifice et Caesare quid ego tibi scribam, quum et tu utrumque de facie noris, et meam de illis sententiam pulchre calleas 8 Venio igitur ad alia quaedam, quae quidem, ut tu magis scire Vis, ita ego libentius exponam. Scis Dionysium Choronaeum et Hud Olphum PonyssO-

num apud Cardinalem I Ornonium Vivere: horum ego Consuetudine ac sermone, quamdiu Bononiae fui, ita sum delectatus, ut inde redire et ab optimis viris avelli mihi gravissimum Videretur. Nullus interim sermo de te et studiis tuis: quid quaeris incendi homines, alioquin ad te amandum sponte sua incitatos desiderio tui, qui quum nihil non magnum prae ἐdicatione tum Danesii, tum aliorum adducti, sibi de te polliceantur; longe tamen maiora eos exspectare iussi. Et ne putes haec solum inter nos Obscure acta esse, Ponyssonus

et Choronaeus, ut mihi postea narrarunt, de tuo instituto, audiente Cardinali honorificentissimo locuti sunt, adeo ut is

46쪽

26 P. Bunelli epistolae.

non solum laudarit, sed te suis habere, si quo pacto scriposset, velle dixerit. Quod illum optare, quamquam tibi

est perhonorificum, tamen ab illo comitatu te quam longissimo abesse, si tibi studiorum fructum constare Voles, mea quidem sententia fuerit utilissimum. Haec ad te scripsi, non tam, ut mihi tuam existimationem curae esse CognOSCeres, de quo te non dubitare certo scio, quam ut te ad hanc sustinendam magis ac magis confirmares: et haec quidem de privatis rebus. De publicis Vix sane quicquam scribi possit. Caesar Cum principibus Italiae in Gallorum principem se colligere Vult: Veneti novis pactionibus astringi nolunt. Imperator Turcarum Caesari et Caesarianis omnibus bellum indixit. Purpurati isti, quibus de rebus missi sint, certum nescimus, et qUidem res magnas misceri et summae pacis aut summi bellis undamenta iaci existimo. Sed, uti spero, brevi sciemus, quorsum evasura sint omnia. Bene Vale. Venetiis.

Sapienter tu quidem, quod una cum literis pecuniam mihi debitam misisti: nam nisi ad diem solvisses, ego Usuras tam magni nominis exigere cogitabam. Miraris me tam subito factum negotiatorem aut etiam foeneratorem: hui, an me Venetiis tot menses frustra vixisse existimas 3 an Vero tu id initio dabis, quod Longotium factitasse ferunt 8 Equidem, quoniam literas Graecas hic discere non possum, et me locus admonet, rem facere decrevi, ne ex omni parte mihi tempus hoc pereat. Hoc ego, Aemili carissime, propterea locatus sum, quod mihi debere diutius noluisti: et

eerte rem aliam, quam scriberem, non habebam: scribendum autem erat aliquid, quum tu meas literas requireres.

Nam de rebus Gallicis quod suspicaris, me quiddam certius habere, idque non esse complexum literis doles, amabo, quid tibi venit in mentem, petere ab homine aulico, ut haec

47쪽

P. Bunelli epistolae. 27

mysteria proserat Z ego sane si tacere non possem, indignus morito viderer, cui aut tu aut aliquis omnino sua consilia crederet. Quare, etsi nomine negligentiae suspectus tibi sim, quod ea, quae tu scire avebas, praetermiserim, amiceque admoneas, ne posthac aliquid simile committam, in omnia te Vertas licet, numquam tamen ex me verbum elicies. Egoneres, quae tantum momenti habent, quas vix coram, idque

nonnisi in aurem, literis, quod intercipi possunt, committerem Z cur igitur scripsi superioribus literis , res Gallicas bono loco esse, et fore meliore 3 omnino do futuris affirmandi temeritatem effugere Volo, sed quantum coniectura providere possum, ita sit: in Gallia Summa est paX, Summum otium, atque ut nunc quidem est, nullum idemur hostem habituri, nisi nos priores provocaverimus. Italia quidem etsi belli incendio universa non ardet, aliqua tamen in eius parte scintilla relicta est: praeterea nescio quo Suo salo ita infecti partibus sunt Itali, ut in publica rerum Omnium tranquillitate, prixata tamen Odia inter Se exerceant,

quovis bello perniciosiora. Qui Gallorum imperium detrectabant, Hispanis, ne quid gravius dicam, Serxierunt: ulti sunt mehercule Vicem nostram qui, quum Gallico nomine abhorrerent, atque adeo se in libertatem asseri Vellent, in

longe durissimam servitutem sese coniecerunt. Neque enim

quicquam inimicis nostris, si quos habeam, imprecari gravius habeo, quam ut in Hispanorum redigantur Potestatem. Dellum, fames, pestilentia, multo minora videntur hoc malo: quod et illi ipsi, qui usque adhuc partes Hispanorum secuti Sunt, Propemodum sentiunt: et nisi quosdam puderet inconstantiae, aut etiam, si receptum iri sperarent, libenter ad nos deficerent. Sed tu haec, scio, non sine risu leges. Vix enim teneo me, quum de Hispanis aut loquor, aut scribo, aut cogito. Illud tamen volui dicere, nos, sive hac pace perpetuo fruemur, beatos fore: sive tempestive bellum Hispanis inseremus, hoc quoque nobis bene ac feliciter eventurum. Verum inter scribendum abripui me trans ersum nescio quis aestus animi; invectus sum in Hispanos; concidi

48쪽

28 P. Bunelli epistolae.

proditores; ultus sum utrosque: quid non 8 ridiculum sane, sed ut ad animum, non male. Bene vale. HeuS tu, omiseram unum, qu0d tu non minus libenter leges quam caetera. Vites, quae in Gallia sub initium veris Congelarant, ita ut nulla spes esset vindemiae, Dei optiMax. beneficio refloruerunt, uvisque paene OnuStae Spem minime dubiam fertilitatis ostenderunt. . Quis ex hoc non bene ominetur Galliae 8Beynoldus noster te salutat, qui nunc Venetiis apud comitem Gasparum Vivit. Is quum sit Vir nobilissimus, non tamen, ut nostri homines, a literis abhorrens. Quamquam enim Graece Latineque luculente scit, in omni tamen humanitatis parte libenter Versaturi Huius comitis nepos, cui cognomen a Camillo, eodem est erga literas animo, summa eruditione, acri ingenio, et, quod paucorum dierum Consuetudine facile perspexi, eleganti iudicio uterque quum firmo sit corpore, et ad rem militarem aptissimo, tamen ita in studia incumbit, ut eruditionem ab iis, qui perpetuo in bibliothecis sedent, ad milites , qui magnam Partem temporis in castris Vivunt, transferre Velle Videri possint. Quotidie dant

operam Mario Nigotio, viro sane doctissimo: eo enim praeceptore in Graecis utuntur, de cuius literis, etsi multa honorificentissime nobis exposuit Reynoldus, scito tamen, doctrinam hominis praedicatione maiorem esse. Praeterea tanta est in homine facilitas, quantam ego adhuc in homine Italo non inveneram: non est de iis, quibus uterque nOStrum Succensere solet, qui omnia, quae didicerunt, tacita tenent; patefecit se totum mihi, et nunc beneficio Reynoldi utor homine familiarissime. De te institutoque tuo inter nos aliquando verba fecimus: quod ille quum Vehementer probat, tum etiam sperat, per te ius civile ex densissimis tot interpretum tenebris in clarissimam lucem perlatum iri: ego in animum induxi, prius iurisconsultos non attingere, quam tu hoc non effeceris. In qua tamen re te omnes Sic Volumus laborare, ut interim Valetudinis rationem ducas. Iterum

49쪽

Ρ. Bunelli epistolae. 29

vale. Saluta ex me Bantolomaeum et Franciscum, si forte

iam Venit. Venetiis. Ad XIL Calend. Aug. Ep. XVIII. EIDEM. Exspectabam ex die in diem, dum aliquid novi ad nos

afferretur, unde mihi nasceretur argumentum epiStolae, ecce

tibi Guillelmus, scin quem dicam 8 ille, inquam, Guillelmus,

qui, quo tempore nos una TholOSae eramus, apud senatorem, abrensem vivebat, Venetias venit, homo sane tui cupidissimus ; is in primo statim congressu, quum Vix inter nOS Salutassemus, ubi est, inquit, noster Aemilius 3 valde hominem videre cupio : ut Valet 8 Ad quod ego quum et te valere et Marosticae agere respondissem, alterum libenter audivit, te esse integra valetudine: tam longe Vero abesse, ut Videre non posset, id Vero non mediocriter aegre ferre mihi visus est. Quare autem Marosticam profectus non Sit, et de omnibus rebus ex literis eius audies, quas quum ad te mitterem, non potui facere, quin ipse quoque aliquid darem. Exspectocliteras tuas, ut sciam, qualem quaestionem illam mihi explicas, eundumne sit an manendum: an Vero eundum quidem, sed post unum et alterum mensem redeundum. Valde enim

dubito, numquid incertum sit, quod Velim; sed Valde Vereor, ne quid inconsiderate faciam. Mitte igitur epistolam plenam consilii, quo tu abundas. Novarum rerum hic quidem nihil audimus, nisi forte illud non adhuc ad Vos perlatnm eSt, Helvetios propter religionem civili discordia flagrare, adeo ut res ad arma Venerit: pugnatum est inter eos atrocissime, multi Vulnerati, multi caesi, Victi, si Verum est qu0d audio, Lutherani. Haec sunt pretii futuri quoddam veluti initia: non enim res tanta inter tam feroces populos tam facile transigetur. De matre regis, quae ego tibi proximis literis Scripseram, certa sunt. Congressus imperatoris et regis adhuc est in aliqua spe. Hactenus de publicis: nunc audi pri-Vata l

50쪽

Ego quam rationem studiorum meorum ab initio institui, eandem teneo: illud accessit, do operam literis Hebraicis , sed quasi aliud agens: utor praeceptore Aloysio Grifalcone et Oratore. Si quotidie aliquid legeremus ego fortasse nonnihil promoverem , sed multum intermittimus. Ego ut, in tanta interpellatorum multitudine huius linguae asperitatem degustabo, etsi nihil aliud, hoc tamen consequar, ut, si quando, in haec Studia toto pectore incumbam, omnia sint mihi faciliora. Josephus Patavium profectus est Post alterum mensem, ut quidem Orator Ostendit, rediturus. Piochetus noster discedens reliquit apud me Ruellium , de verbo mirifico, et arte Cabalistica, ut eum ad te perferri curarem: dicebat enim te de hac re secum locutum. Tu Vide, num tibi mitti velis et per quem: ego enim de fide nuntiorum interdum dubito, et illi ne libelli quidem pondus sibi imponi

patiuntur, ut nuper in Salmonio accidit, quem una cum duabus tabulis et meis literis tibi redditum esse puto. Rescribe ad omnia. Saluta mihi Lodovicum. Bene vale. VIII Idus

Novemb.

Non dubium est, quin epistola mea, quam ego duobus rusticanis, qui mihi a te literas illas plenas querelae reddiderant, commisi, non dubium est, inquam, quin ea perierit. Nam si tibi reddita esset, certe, si bene te nOVi, aliqua in parte literarum suarum, quae mihi eodem tempore binae sunt redditae, nonnullam illius mentionem fecisses. ΜiSe Pam enim una cum epistola orationem Julii Camilli, in qua de ratione eloquentiae multa erant, quae tu, nisi fallor, magna cum Voluptate legisses, et eam ego summa cum festinatione tibi gratificavi volens, descripseram. Erant Praeterea in literis meis nonnulla, quae ego ab omnibus legi non vellem. Quodsi fasciculus ad te perlatus non est, nae ego non mediocriter doleo.

SEARCH

MENU NAVIGATION