장음표시 사용
471쪽
facultas, si ineptissimorum hominum audacia in profundum demersa, Oratorum et Philosophorum praeclaris ingeniis sublevetur. Vale, et doctissimis atque optimis viris, Campano et Victorio, salutem dic: meque, ut illos, ama. Ex municipio Collino, ad III. Idus Aprilis. Ep. XIV. ΕΙ DE M.
Quum exspectarem avidissime literas tuas pluribus Verbis scriptas, allata est ad me schedula tuo nomine tribus, aut Summum quatuor Versiculis, in qua erat veluti novum
atque inauditum, quod in scholis omnium philosophorum est tritum et prope Vulgare: quod eo mihi te visum est indignius, quod id ipsum neque Graece neque Latine dicebatur. Existimavi, pro mea in te observantia, culpa tabellarii factum , qui fortasse prius abs te literas flagitarit, quam plane
scribere potuisses. Nam tu quidem mature factuS Senex, Victorii scilicet opera usus, exuisti omnem barbariem: neque in eorum numero esse voluisti, qui Ostentatione doctrinae contenti sunt insignibus ambitiosorum. Tu, quod ego Summa cum Voluptate audivi, sero, sed diligenter didicistiliteras Graecas : Latinas non sero ; et tamen, ubi Latine aliquid non potes reddere, Thusce dicis. Amo te ob istuc factum non mediocriter: quod Milonis illud valde probem,
των πραγμώrων τους λόγους. Nihil refert Vel Graece, Vel Latine, Vel Thusce dixeris, modo bene. Tam multae Sunt e0mprehensiones philosophorum, ut una lingua non sit satis excutienda tamen nobis est negligentia, et ignavia quaedam ne Vocibus abutamur, ne immutemus, quos appellant, dicendi modOS: non Solum, quia maiores nostri, qui dixerunt omnia significantius, iis την αυrῶν διώνοιαν expresserunt: Sed etiam ut Posteris consulamus, ne novus illis exudandus sit labor, Verborum usu et dicendi genero immutato. Hoc Praestans
472쪽
semper fuit Victorii mei iudicium, hoc aliquando Campani
tui: quod si nos sequimur, Obsecro te, ut a CongreSSu nostro excludamus fecem philosophorum, simiolos istos cum annulo et toga, qui , quod barbare nQn Sit dictum, non putant Aristotelium. Collegisti probe philosophi sententiam de animorum immortalitate ex libro tertio περὶ ψυχης, quam ego Graeco malo, ne quid pervertam: ὁ νους χιοριστος, κροὶ Hμιγὴς κ&ὶ clar&θὴς τῆ ουσία ἀ ν ἔνεργεία et paulo post: χωρισθεὶς δύ CGrι ριονον cit ν&τον κω cuδιοπι, et ex libro Secundo περὶ γενύσεως. λείπετροι δε τὴν νουν μονονραθεν επείσιεναι κω θειον Eiναι ριονον. Quid , censes me haec non legisse8 An vero, quum homines Graeci, Alexander, Themistius, Simplicius, haec interpretati, fulgurare, tonare, permiscere Omnia viderentur: et barbari interpretes, Averro es, Avicenna, Ob haec eadem certarent Summa contentione: quumque semilatini, Thomas, Scotus, Pomponatii, Sinuessant, digladiarentur inter se, et quantum Poterant Voce contenderent, ut omnes eXaudirent: unus ego numquam ad tantos clamores aurem intendi 8 Nempe in librorum meorum divisione legere potuisti: in secundo libro, Stoicorum, et, si quae erant, Peripateticorum rationibus immortales esse hominum animos probavimus : neque puto illorum aliquod argumentum esse , quod eo libro non Contineatur. Sumpta quaedam sunt ab Aristotele studiosius. Nam
Non aliqΩid mistum, non concretiam ex elementis, SEU Purum, aeterniam , sitio rae omni est Iahesolutum, eo Spectat, O νους Dos ριστος, κω Hμαγης, καὶ cla θῆς, κωτουτο μονον cli ν&τον κω est ὁιον. Vereor, ne tibi iam sim molestus. Venio igitur ad ea, quae scribis. Scheda tua nihil habet eorum, quae recepisti υπεχε λογον. Dixisti, hanc quaestionem, ubi homines mortem Obiei int, quo eorum animi in statu sint, si cum corporibus non exstinguantur, Phy-Sice pertractari posse: ego id sedulo negabam. Quid ais tuum est Ostendere , ab Aristotcle id esse factum , dum
473쪽
Physica tractavit. Quae adduxisti , non con eniunt. Nam in his philosophus animi principia indagat, ut constituat νουν τὼν μῖν ποιητικόν, τον AEQVreκον: quod alter χροωριστος καὶ Φαιγῆς, κω cla&χης sit in homine, quod Pompo-nacius deliciae tuae non potuit concoquere: alter quod Lyncei quidam interpretes non viderunt. Id si pro positum est Aristoteli, tu iam vide in his verbis: ἐπεὶ
καὶ τὰς διανορὰς υπαρχουσας ἐν τῆ non id, quod tibi est propositum, ubi animi hominum sint, quum decesserint. Et in libro secundo περὶ τῶν ζώων γενύσεως Vestigat Ortum animi, οτι θυραθεν. Quamobrem quaestio illa longe abest a philosopho physico, non longe ab eo, qui tractat τὼ μετὰ τὰ ωυσικ . Neque ego id temere ducor ad Sus
Neque ego mearum Virium tam audax aestimator Sum,
nec ita prorsus ignarus Officiorum et incredibilis humanitatis tuae, ut sperem, me verbis consequi posse partem aliquam gratiarum, quas a me tibi per literas agi necesse est.
474쪽
Νρm, quod tu is Vir, tanto studio et diligentia, tanta coleritate Lugduno ad me libros mittendos curasses, admirabar ego hominis humanissimi benignitatem. Verum quod eo beneficio accepto, nullis ad te literis ea de re missis, nulla gratia relata, iisdem fere diebus tam diligenter curaveris meas literas ad Gryphium perserendas, et altero beneficio liberalissime affeceris: agnovi ego divinitatem ingenii tui. Quid enim tam divinum est, quam eos, quOS Ρri
mis officiis iuveris, non respondentes, cumulare Secundis et tertiis i neque desistere, nsque stomachari Prius, quam me- Titorum numero et magnitudine. socordes, oscitantesque Pupugeris, traxerisque in tui admirationem 3 9uamobrem magnum quiddam est, qu0d tibi debeo, magna item animi mei
propensio in te: quam si satis declarare possem, praeclare a me actum iri putarem. Nunc quum acceptis beneficiis sero gratias agam, neque iis oratoris verbis, quibus te delectari audio : quid restat, nisi in summa orationiS Paupertate summum mihi desiderium declarandi amoris mei 3 qua in re nisi Victorius meus, et idem tuus, adiuverit, ut meo
nomine tibi gratias agat, frigidum sane ac ieiunum habebis
gratIarum actorem, et laudatorem Virtutis tuae. Quod iste quidem melius facere poterit, cum ea ubertate et copia dicendi, quam ex omnium liberalium disciplinarum optimis studiis est consecutus: tum, quod praesentes Omnia melius explicamus, habentque suam in agendo Partem oculi, manus
et pes: qua re adducti antiquissimi oratores, in actione Prope omnia posita esse duxerunt. Quae quum in isto sit non Vulgaris, sed mirifica quaedam, qualem in Socrate fuisse accepimus. Non dubitaVi per literas petere, ut, quum recitaret tibi quandam mearum literarum partem, multa de suo adderet, quibus intelligeres, gratissima memoria prosequi me boneficium tuum: nihil quo mihi fore iucundius, quam Si quum usu venerit, etsi per me parum aut nihil Possum, exseriare aliquando amorem meum. Vale, ex municipio Collinc. XIV Cal. Maias.
475쪽
Ep. XVI. A. PALEARIUS PETRO BEMBO S. P. D.
Nisi ego gravitatem et animi tui magnitudinem probe
nossem, facerem quod Vulgus hominum solet, ut hac fortunae acceSSione extra modum laetitia elatus tibi congratularer. At, quum haec eadem munera tibi saepe Oblata sciam, abs te non modo non retenta, sed pulcherrime fuisse reiecta, non committam , ut animi tui admirabili continentis et integritati faciam tam insignem iniuriam , ut repentinum
aliquod bonum, insperatum, improvisumque tibi obtigisse existimem. Quid enim tale fuit, quod quum in summorum
Pontificum oculis habitares, non impetrasses cum gratia ZIdque Vel eo argumento maxime confirmari potest, quod tua opera praecipue usi fuerint nonnulli, qui horum Ornamentorum desiderio tenebantur: quae, quum per te consequuti fuissent, in te conferri non curabas, quod aliis, non tibi, iis muneribus , per te tamen condonatis, maiorem inde fieri existimabas auctoritatem, et dignitatem tuam. Huius liberalitatis bonitatisque memor Paulus pontifex, te in amplissimum ad agendum collegium cooptavit: in quo, si omnia ex te, et collega tuo sanctissimo et optimo Sadoleto penderent, felicissime eveniret Reipub. Christianae. Nunc, quum ea Hesp. regum , principumque civitatum culpa quasi aestumaritimo agitetur, subverentur boni omnes, vos miseris perditisque temporibus ita od summos labores fuisse Vocatos , ut necesse sit praeclara illa studia, quae ingenii sua-xitatibus ad coelum extuleratis, vel remittere, Vel omnino deserere. De quibus melius sperabamus, quod ea a vobis ipsis essent petenda, non aliunde: quum nihil esset, quod si voluissetis, non esset facile perfectum industria Vestra. Nam, ut Omittam, quae ab illo sunt scripta divinitus: quid de historia tua dicam 8 Dii immortales, quantam exspectationem
concitasti Z qualem spem iniecisti hominibus nostris 3 ut seculum hoc miserum atque indignum, in quod incidimus, non dubitent felix atque aureum aliquando a posteris iri appel-
476쪽
latum , in quo ea historiarum monimenta sempiternae hominum memoriae Consecrata Sint ingenio tuo. Hoc eo a
me dici volo, ne patiare per Deos, te quibusvis muneribus ab iis scriptionibus avelli, quibus te et patriam et tempora illustrasti. Permulti deligi potuerunt, et fortasse delecti sunt, et his et superioribus temporibus, collegae: at Sadoleti, at Bembi, perdiu nulli. Hoc item eo dico, quod pungat me quasi aculeis, iniquitas quorundam, qui homines hominibus praestare non intelligant. Atque utinam, Postquam , ut Vereox , literarum studiis multum ereptum est, accersitis ad gubernacula Reipublicae duobus optimis et doctissimis viris: sic remittant aliqui spiritus, ut Pauli dicto sint audientes, Προνῆται δὲ πι δυο τρεις λ&λήτωσ&ν, καὶ οἷαλλοι διακρινίτωσαν. Qualem enim rempublicam optamuSet volumus, facile habebimus, si suum locum Vestra VirtuSet dignitas obtinebit. In quo me illud consolatur, quod integerrimi et sapientissimi viri, qui plurimo doctrinae studio et tractandae Reipublicae usu excellant, numquam melius dignosci poterant, quam asperis, dissicillimisque temporibus, in Summa rerum Omnium perturbatione : in qua tu, qui puer, qui adolescens, qui tu Venis, qui vir liberales artes misere oppressas mirifice subicVasti, in aetatis maturitate loco excelso et illustri, in tanta omnium exspectatione, noli quaerere, quantam spem bonis attuleris, in pristinum statum et dignitatem vindicandae Reip. Christianae. Vale.
Qu0d serius fortasse gratulor, quam debebam, agerem Og0 Pluribus, quibus plano intelligere posses, caram atque iucundam mihi in primis semper fuisse dignitatem tuam: nisi illud unum, quod iam multos annos ab urbe absim, satis excusationis haberet, quo me facile tueri possum. Et-
477쪽
enim ex iis incommodis, quibus me affici necesse est, ob ignorationem rerum urbanarum : hoc mihi gravissimum est, quod de iis nihil ad me perfertur, quorum gaudia solide ante omnes gauderem. Quod nisi proximis superioribus diebus Corfinius noster literas ad me plenas ossicii et humanitatis dedisset, attulissetque iucundissimum nuncium de dignitate tua: nod ego homo infelix essem, qui neque isthuc sero fecissem, quod diligentissime et maturrime facere debebam. Multae enim sunt causae, quibus tibi gratulari debeo, quod ad amplitudinem sis provectus: in quibus illae sunt vel iustissimae, quod sanctissimi atque optimi Viri patrui tui singularia et maxima quaedam beneficia semper in me exstiterunt: nihilque Perusiae et Romae in me ornando ab illo proficisci potuit, quod non sit profectum: cuius quum singularis sit gravitas, summa amplitudo, integritas admirabilis, quid est, quod ego magis desiderare possim, ingravescente praesertim iam illius aetate, pro amore, ob servantiaque mea in familiam Vestram, quam ut in te, qui a puero magnam tui exspectationem concitasti, Vestigia quaedam eius Sanctitatis eluceant 8 Hanc quum in eas viam, dignitasque ea in te translata sit, per quam ille sese et familiam cumulavit Omnibus ornamentis: Noli quaerere, quam ego de te opinionem habeam, quanta Spes iniecta Sit ex modestia ista animi tui, et praeclari ingenii solertia et suavitate. Nam, si arborum, quas habemus in fundo avito, quum SeneScere eas Videmus, usque adeo traduces et propagines desideramus, et perdiligenter colimus: quo Studio, qua tandem animi propensione in te me esse oportet, in quo Videam expressam effigiem integritatis , modestiae et sapientiae patrui tui, quem ego semper colui et Observavi 2 Huc accedit, quod patria ipsa, quae Vita mihi carior est, etsi absim,
contendere a me Videtur, ut suo tibi nomine gratias agam.
Qu0d facio, et quidem libenter, quod ad meorum civium temperandos animos, et pie instituendos, non incideris, sed Veneris. Non enim Sum nescius, id quanti sit, qui sciam nonnullas tenebras multis seculis esse offusas divinae philo-
478쪽
sopitiae: ita ut in hominum animis nihil minus aliquando insederit, quam Christus: eorum fortasse culpa, qui, ut acuti Viderentur, quaestiones, αντὶ ευαγγελίου Populo Proposuerunt, nugatores potius quam oratores. Huic malo nemo melius mederi potest, quam Episcopus; quem pro auctoritate et gravitate revereatur popuIus, Senatus Ob-Sei Vet: qui et docere possit, et eos invitare ad dicendum, qui et egregia doctrina sint, et probatissima Vita: non contentionum cupidi, sed veritatis: studiosi buccinatores laudis
et gloriae filii Dei, in quo, ut Paulus aiebat, εἰσὶ πύντες
si dησαυροὶ τῆς σοσίας καὶ τῆς γνωσεως δεποκρυσοι. Sed haec tu melius, cuius haec studia propria sunt: quique familiaribus negotiis non plus distraharis, quam Velis: quique habes domi, quem imiteris , Virum summa Sapientia, non modo ab hominibus nostris, sed etiam ab Helvetiis, Gallis et Germanis laudatum, cum testificatione etiam et amoris ec reverentiae plena. Reliquum est, ut Philippum affinem
meum tibi commendem: iuvenem, ut Spero, morigerum at que modestum. Solus erit istic, si unus deeris: habebit neminem neque amicum, neque cognatum: itaque et pro
Christiana pietate, et 4am Episcopi officio, proque Observantia mea in Philonardos, eum tibi etiam atque etiam commendo. Vale. Senis , V. Calend. Sextilis.
479쪽
A. PALEARIUS PETRO FRANCISCO RICCIO S. P. D.
Quod audacissimi et furio issimi hominis, adversarii mei, bis iam auctoritate dignitateque tua fregeris retuderisque improbitatem, magnae omnino a me tibi gratiae aguntur,ogenturque, dum Vivam: quod si serius facio, quam debebam , dabis hoc ipsis istis molestiis quae me profecto hebetiorem reddiderunt. Quemadmodum enim tempestatibus coortis, limosa ac turbida flumina non subito cum coeli Serenitate perlucida et sedata fluunt: sic in offensionibus perturbationum, animi vitium aliquod concipiunt, quod deponere subito. non possunt. Quamobrem si quid per id tempus scribimus, et sicci et ieiuni sumus. Postulant enim haec studia literarum tranquillitatem, motusque alacres quosdam animorum: quae quum in me nulla superioribus mensibus exstiterint, quid est quod mirere, si in meis literis talo aliquid non sit, quod te valde delectare possit 8 Dices fortasse, gravius me haec tulisse, quam Oportebat. Neque tantopere commoveri debuisse ineptissimi et levissimi hominis causa: praesertim quum tu, et Campanus, dii immortales, qui Viri 3 - recepissetis, susceptae iam causae defensoreS non defuturos: curaturosque, si quid homo insanus posthac intentasset, ut sentiret, quam paratissimum apud excellentem et imperio et ingenio Principem forentissimae
480쪽
civitatis patrocinium sit bonarum artium studiosis : ex cuius
familia illustri quidem illa et per se praeclara, prodierint
Semper, Veluti ex equo Troiano, ut in proverbio est, Mu-Sarum imperatores, 'ducesque liberalium artium. Haec etsi mihi tam certa essent, quam ea, quae oculiS cerno: nonnullam tamen molestiam capiebam ex rerum indignitate,
quod in reiiciendo homine tenui atque ignobili, neque Graecis neque Latinis literis erudito, philosophiae etiam plane
rudi atque ignaro, vestra mihi opera uti necesse eSSet: ex qua re Videbatur crescere adversarius meus. Huic rei illud erat argumento, quod superiori anno quum Ap Ologiam scrip SiSSem , Per quam ego rabulae inscitiam ante Oculos erudito-Tum nudaram: eius tamen ordinis ii omines illum sibi et rebus publicis praefecerunt. Credo, ut de superiore quasi loco mecum contenderet: et, qui per sese nihil posset, assignati muneris causa nonnihil dignitatis habere videretur. Nunc quum Summorum Virorum opera uti mihi necesse fuerit ad eius impudentiam reprimendam, erit ille - mihi crede - apud suos in maiori honore. Me miserum , quibus cuin larvis ego lain biennium sum luctatus 2 quas quoniam gravitate tua a me abegisti, non committam posthac, ut mihi cum illis quicquam negotii sit: commentariaque quae Soluta oratione, et Orationes, quas scribere institueramus, et laudationes, quas Versibus scribimus, supprimentur fortasse: donec extorqueatur sica ista de manibus imperitorum homininum atque iniquissimorum, qui sanctissimam facultatem oratione illustrari gravissimo serunt: maluntque eam in tenebris iacere ad quaestum et lucrum, quam in illustri loco sitam, animis hominum optatissimam et verissimam Consolationem adhibere. Quodsi Deus reges principesque civitatum, qui ad gubernacula Hei p. Christianae sedent, pupugerit, ut
magna frequentia doctorum hominum conveniat in unum Gliquem locum, quasi censura episcoporum Vindices Veritatis: Ca V e Putes, ullum genus hominum magis invisum iri, quam rubulas istos, qui multis seculis, non modo philosophiae humanae, sed divinae illi, qua xivimus, unde lucem