장음표시 사용
141쪽
est sapiens sapientia genita, quia si ea esset SapienS, ea esset, quia ibi idem est sapientia et essentia. Ad idem arguunt alii sic In creaturis nec teria generat ne sorma, sed compositum tantum,7 Metaph. ergo similiter in divinis essentia non
generat, Sed Suppositum sive persona. - Sed haec ratio non valet, quia in Creaturis, ratio quare sorma non generat, est quia sorma non est per se κistens; sed sic non est in proposito nam essentia divina est per Se Xistens.
Quidquid autem sit de istis opinionibus, opinio tamen agistri est vera, et confirmatur auctorritate Ecclesiae quae est maxima auctoritaS, ut innit Augustinus in Epist. contra Fundam. Ait nim apa in Decretali superius alle ta: si Nos, a sacro approbante Concilio, Credimus, confitemur cum etro, idest Magistro Sent. quod una qui clem res est incomprehensibilis et ineffabilis, et
si ista quidem res ne est generan ne genita neC
proCedens; sed est Pater qui generat, Filius qui gignitur, et Spiritus Sanctus qui procedit . Et qui Joachim inserebat quod erat quaternitas in divinis, ad hoc respondit Decretalis ibidem, quod illa est incomprehensibilis et ineffabilis. Vor
citer est ater Filius et Spiritus Sanctus tres personae simul et singillatim quaelibet earundem. Et ideo solummodo trinitas est in Deo et non quaternitas, quia quaelibet trium personarum os illa reqvidelicet essentia divina. Si autem quaeratur, quare in Logica non admittitur ista propositio essentia generat vel generatur p
142쪽
ia LIB. I SENTENTIARUM Scotus dicit quod ratio hujus est ista: Quando sub-Jectum est abstractum ultimata abstractione, et Praedicatum non praedicatur nisi formaliter et per adjacentiam, illa propositio non est vera nisi in primo modo dicendi per se, ita quod nulla sit distinctio
inter subjectum et praedicatum. Sed essentia est ultimate abstracta, et generare Semper praedicatur formaliter per adjacentiam. Ergo non est vera nisi per se primo modo dicendi per se, quia essentiaeS ad Se generare vero est relatio. Quod autem
eSt a se, non est idem primo modo Cum relatione. Ergo ista non est Vera RSentia generat.
Ad evidentiam majoris dicit quod in substantia est una abstractio tantum, scilicet quidditatis a supposito in accidentibus autem absolutis sunt duae abstractiones, scilicet una accidentis a subjecto, alia quidditatis a supposito, puta albedinis ab ista albedine. In accidentibus autem relativis Sunt tres abstractiones, una relationis et undamentia Subjecto alia, relat onis a fundamento tertia,
quidditatis a supposito. Ex quo patet quod illa est ultimata abstractio in qua nihil concipitur de re nisi quod si ipsius quidditatis. Ideo dicit Avicennai. Motaph. quod equinitas est tantum equinitas. Ad evidentiam minoris, nota quod adverbia et participia semper in suo modo significandi includunt adjacentiam et modum formalem reSpeCtu alicujus quasi suppositi; et ideo praedicantur in secundo modo dicendi per se. Si ergo praedicarentur identiCe, tun praedicarentur opposito modo incluso in proprio modo significandi.
143쪽
AD PRIMU PRINCIPALE respondetur per agistrum Dist. S. primi, quod Augustinus ibi accipit sapientiam pro supposito sive hypostasi, et non
Ad secundum dico: Si Richardus loquitur Contra agistrum, sicut verba sua videntur Sonare, teneo agistrum et ego Richard. Et quia Richardus dicit quod agister non habet rationem Sive
auCtoritatem pro se, respondeo quod habet maximam auCtoritatem pro se, quia auctoritatem EC-clesiae quae est maxima, ut patet e dictis. Ad tertium nego consequentiam quia suritantiet a praedicantur per identitatem adjectiva per inhaerentiam ideo ista est per adjacentiam Pater generat ista autem per identitatem essentia est ater. - Ad probationem dico quod licet de aliquo praediCetur propria passio, non tamen praedicatur de isto, de quo praedicatur subjectum sub aliqua alia ratione. Non enim sequitur quod homo est risibilis specie est homo ergo species est risibilis. Ad quartum dico quod major est vera, niSi Uarietur modus praedicandi in pro Sit autem Variatur modus praedicandi, quia cum dicitur essentia est Pater, est modus praedicandi per identitatem; cum autem dicitur Pater generat, est praedicatio formalis et per adjacentiam.
Ad ultimum, quando dicitur genitum inquantum genitum est aliquid, Conceditur si per i alia qui intelligas relationem, sed ego si per ly ILquid intelligas essentiam. Isto enim modo genitum in quantum genitum non est aliquid, sed est ad a
144쪽
I 28 LIB. SENTENTIARUM QUAESTIO II. Secundo quaeritur Utrem mus generetur de substantia Patria. Videtur quod non Quia si Filius generaretur de substantia atris, aut ly de dicit distincti nem ab essentia, aut non Si primo modo ergo essentia est distincta in Patre et Filio, quod est falsum si secundo modo ergo sicut Filius est de substantia atris, ita ater est de substantia Filii Contra Augustinus, contra Maximum lib. I. dicit nullo modo Filium Dei cognoscitis si hunc de substantia atris esse negatis. IN ISTA QUAESTIONE, Conclusio est Certa, Cilicet quod Filius est de substantia Patris; sed is ficultas est in modo ponendi, ideo primo ponitur
una opinio quae Communiter non tenetur; secundo arguitur contra istam tertio dicetur ad quaesti nem MCundum Veritatem.
ouaneum a Frimum est opinio Henrici in Sum. a. s. q. . quae dicit quod Filius Dei est de substantia atris, quasi de materia. Ad cujus emittentiam notandum St, quod
sicut in creaturis est aliquid potentionale quod prae- Supponitur generationi, et aliquid formale quod acquiritur per generationem, et tertio compositum κ rinali ci potentionali, cujus CS Per Se generatio. sic suo modo est in divinis nam potentionale, vel
145쪽
quasi materia ponitur divina essentia proprietas personalis est forma et persona divina est quasi compositum, quae includit essentiam et proprietatem personalem. Sicut ergo in creaturis potest dici quod illud quod per se generatur, idest Compositum est de materia sic in divinis, Filius est de substantia quasi de materia. Quod probatur sic Filius generatur de aliquo et non de nihilo sed illud de quo aliquid generatur se habet sicut materia ergo Filius generatur de essentia, quasi de
nem, quam probat sic: In Creaturis manet idem sub utroque termino generationis. E hoc arguitur sic: Quod manet idem sub utroque termino generationis potest dici subjective generari, sed essentia divina est hujusmodi ergo essentia divina
generatur subjective, et per Consequens est materia vel quasi materia generationiS. Praeterea In eodem est trasmutatio et terminus rasmutationis, sicut in eodem est dispositio et forma ad quam disponit; sed relatio est terminus generationis et est in essentia ergo generatio quae est via ad illum terminum est in essentia ergo m- sentia est quasi subjectum vel quasi materia generationiS. Praeterea: Ubicunque est potentia CliUa, portet, quod ponatur potentia passiva illi correspondens se in Patre est potentia activa ad generationem ergo et potentia passiva de qua generat; sed hoc non potest esse nisi essentia; ergo.
146쪽
I3 LIB. SENTENTIARUM Ultimo sic: Si ignis generat ignem de sua Su, stantia, idem saceret quod nunc facit generando de materia aliena se quando ignis generat ignem
de materia aliena, supponitur subjeCtum et materia ergo si generat ignem de Sua substantia, tunc ejus substantia esset quasi materia generationis. Ergo similiter in generatione divina Pater generando Filium de sua essentia, ponitur ejus essentia quaSi
istam opinionem arguitur multipliciter: Primo sic Illud quod se habet in generatione tamquam terminus formalis, non se habet ut materia vel quasi materiar sed essentia est sor- malis terminus generationis ergo non se habet ut materia Vel quasi materia. - Major probatur siC: Quia terminus formalis et materia habent oppositos modos, tum quia illud quod est materia generationis est in potentia ad terminum formalem,eRSentia autem non est in potentia ad seipsam: Ium quia persona haberet essentiam duplici modo habendi, quod est inconveniens, quia persona ha
re essentiam per aliquem modum quo remoto nihilominus haberet. - Minor probatur multiplicitera tum quia Salvator dicit Ioan. o. cap. Quod dedit nihi Pater majus omnibus est quod autem majuS Si omnibus, oportet quod illud omnino de se sit infinitum hoc autem convenit essentiae et non relationi. Tum quia nulla entitas habetur per generationem, nisi sit formalis terminus, vel sit Con-
147쪽
tenta in formali termino generationis; sed essentia non Continetur sub relatione, quia essentia dicit persectionem simpliciter, relatio autem non ergo essentia est sermalis terminus generationis. Tum quia illa productio non est generatio sed magis esset mutatio ad relationem, nam mutatione et motus specificantur e terminis, ut patet per Arist telem et Commentatorem . P s.
Secunia principaliter arguitur sic: De ratione
materiae est praeexistere Sed essentia non praeeκistit nisi in atre ergo si essentia haberet rationem materiae vel quasi materiae, hoc solum est in Patre. Tum arguitur sic Illi acquiritur terminus formalis generationis, cujus est materia sed in atre est materia vel quasi materia per te, ut Stensum est ergo Patri acquiritur terminus productionis. Sed illud cui acquiritur terminus productionis est Filius vel Spiritus Sanctus ergo ater est Filius vel Spiritus Sanctus, quod est haereticum. Tertio sic: Quando ad productionem effectus
concurrit activum et passivum, Prior St naturaliter habitudo activi ad passivum, quam sit utriusque ad productum ergo si in atre est soccunditas activa et aliquid correspondens quasi materia ad productionem Filii, prior erit habitudo foecunditatis ad essentiam, quam sit habitudo Patris ad Filium et cum illa habitudo non sit rationis tantum, sequitur quod in divinis sit aliqua relatio reatis prior illa relatione quae est atris ad Filium, quod est salsum.
148쪽
I32 LIB. I SENTENTIARUM Ouarto sic: Non est impersectior potentia Productiva ad intra, quam potentia creativa ad extra; sed potentia creativa ad extra non praesupponit materiam, ne aliquid quasi materiam; ergo.
Itimo sic Secundum Augustinum, ut Patet permagistrum in littera, ita est Spiritus Sanctus de substantia Patris et Filii, sicut Filius est oesubstantia atris; sed Spiritus Sanctus, Secundum istos, non est de essentia ut de materia, quia Productio Spiritus Sancti, secundum OS, Si Per X- sumationem ergo Filius non est de substantia Patris, ut de materia vel quasi de materia.
quendo opinionem Doctoris nostri, dico Cum D toribus etiam antiquis, quod temporibus etiam Augustini nullus fuit ausus nominare in divinis at riam vel quasi materiam. Et tunc pono duo dicta: Primum quod Filius non est de substantia atris quasi de materia. Secundum, quod hoc non obstante, adhuc Filius vere est de substantia atris Primum declaro sic Generatio in creaturis duo dicit, scilicet mutationem et productionem, et sor- male rationes eorum sunt ad invicem separabiles, nam productio est serma ipsius producti et accidit sibi quod sit cum mutatione, mutatio autem Stactus subjecti mutabilis quod de privatione transit ad sormam haec autem duo in generatione Creaturarum Conjunguntur, et ratio est propter impersectionem agentis creati, quod semper indiget
PASSO. Si autem generans creatum esset PerseCtum
149쪽
agens, et non exigeret materiam de qua vel circa quam ageret, Sed posset producere effectum suum ex se, tun eSset productio sine mutatione. Cum
ergo in divinis nihil sit imperfectionis, oportet quod ibi sit productio persecti sine mutatione; sed
materia vel quasi materia non exigitur, nisi ratione agentis impersecti et ratione mutationis, ergo in productione quacunque divina non oportet ponere materiam vel quasi materiam. E his patet per viam corollarii, quod generatio non transfertur, nec ponitur in divinis sub ratione mutationis, quia Lsto modo dicit impersectionem ponitur autem Subratione produCtioniS.
Secundum declarandum, scilicet quod Filius vere sit de substantia atris, debet sic intelligi, uti de non dicat praecis originationem, quia isto
modo Creaturae essent de substantia Dei ne prae- Cis consubstantialitatem, quia tunc Pater esset de
substantia Filii sed ly de dicit originationem et
consubstantialitates simul, ut sit sensus: Filius est de substantia atris, idest originatur a Patre et Consubstantiatur ei. Et e hoc patet quod Filius non est de nihilo, quia si forma praeeXisteret ComPoSito, tun Compositum non dicitur fieri de nihilo dato quod non praeexisteret aliquid quasi
materia. Essentia autem ad minuS, Secundum nostrum modum intelligendi praeexistit ut sorina, ideo non sequitur quod Filius sit de nihilo, et sic patet ad argumentum primae opinioniS. Ad argumenta autem alterius opinioniS, PR- te ad duo prima dicendo quod non Concludunt
150쪽
nisi de generatione quae accipitur sub ratione mutationis Dictum est autem quod generatio non transfertur nec ponitur in divinis ratione murationis, sed sub ratione productionis. Ad tertium nego majorem, quia primae Potentiae activae non Correspondet aliqua potentia M-siva, quae sit materia vel quasi materia. Ad quartum dico quod si ignis esset agen Persectum, et de tota sua substantia generaret ignem, non sic proprie de vel ex materia, sed ei Communicando terminum sormalem, quae est Sua SubStantia, non esset Sua substantia in potentia ad formam generandi Deus autem est tale agen Persectum, non per mutationem agens, ideo Communica essentiam tamquam terminum formalem non PraeSuinposita materia vel quasi materia.
AD PRIMUM PRINCIPALE, patet e dictis quodi de non dicit praecise consubstantialitatem, sed dicit utrumque Sub hoc sensu, Filius est de su stantia Patris, idest Filius originatur a Patre, et