장음표시 사용
61쪽
DISTINCT. I. QUAEST. I sTrivit dicit plenum gaudium est seu Trinitate pse gaudium dicit delectationem ergo fruitio est
delectatio. Sed tertio mota dicitur et melius quod fruitio importat tam dilectionem quam delectationem. Unde Augustinus, IO. De Trivit. Fruimur cognitis bonis in quibus voluntas propter se delectataqlitescit. Et sic ruitio importat utrumque et in suo
nomine non est en Per Se unum ne eSt inconveniens quod unum nomen significet multa sicut
patet per Philosophum 7. Metaph. de hoc nomine sitas. Manc opinionem sequitur Doctor noster. - rus re cuLO si fruitio est actu voluntatis Dicit Egidius quod frui aut dicit actum quo attingitur finis separatus prius non habitus, et siCfruitio est actus intellectus, quia per intellectum prius attingitur objectum beatificum aut frui dicitaCtum per quem attingitur finis Dra habitus, et sic
est actus voluntatis; et sic secundum Eum ruitio prius spectat ad actum intellectus, secundario autem ad actum voluntatis, inquantum dicit quandam delectationem consequentem actum intellectuS. Sed contra hoc arguitur per AuguStinum s. es Trinitates Fruimur bonis cognitis in quibus Voluntas electata quiescit. Ex hoc arguitur Ouando aliquid intrat definitionem alicuj iis in recto illii lquod definitur primo pertinet ad illuc quod ponitur in recto ut si dicatur quod imitas est a' in CurvitaS, imita Primo pertinet ad nasum Sed vo-
62쪽
46 LIB. I SENTENTIARUM Juntas ponitur in definitionem ruitionis in recto,
cum dicitur voluntas delectata conquiescit ergo fruitio est primo ipsius voluntatis. Ρraeterea, Augustinus I de ocre christ. dicit: Frui est amore inhaerere; sed amor primo pertinet ad voluntatem ergo etC. Praeterea, Cujus est movere in finem ejus est qui cere, quia motu est propter quietem sed Voluntatis est movere in finem, secundum SanCtos
ergo voluntatis est quiescere. Sed ruitio dicit quietem ergo fruitio primo spectat ad voluntatem. Et sic resumeudo dicta, dico quod ruitio estaCtu Voluntatis, e tertio articulo, qui actus duo dicit, scilicet ilectionem et delectationem, e S cundo articulo; et quod dilectio et delectatio differunt caliter, e primo articulo. AD PRIMUM PRINCIPAL dico quod duplex est finis, scilicet vis implor, et iste est tantum Deus qui est finis in ruitione proprie sumpta et est finis sub sue, et iste est actus potentiae de quo hoc non quaeritur. - Uel per alia verba ut dicit Varro duple est finis, scilicet formalis et objectivus I licet ergo actus potentiae sit finis formalis per quem attingitur finis objectivus, non est tamen finis objectivus, et ideo non potest frui, quia fruitio est respectu finis objectivi quem persectissime attingit Voluntas. Ad Secundum, negetur, uno modo, quod elicitas consistat in speculatione praecise sed melius
potest dici quod selicitas consistit in speculatione
63쪽
tamquam in quoddam praevio, eo modo quo innit Augustinus quod ruimur bonis cognitis. κhoc sequitur quod fruitio praesupponit cognitionem, et non est in cognitione. Sed hoc non obstante ruitio persectissime spectat ad actum voluntatis, quia
quae Sunt Priora generatione, Sunt OSteriora PerseCtione, et e Contra, sicut ponit Philosophus 9. --zaph de Ombrione ergo CtC. O ZSTIO II. Secundo quaeritur Etrum aliquid allud arane ultimo sit deetum per se divitionis.
Quod sic videtur per Augustinum lib. I. quaest. ubi dicit Fruendum est bonis invisibilibus; sed
multa sunt bona invisibilia citra Deum ergo etC. a. Praeterea Capacitas finita potest satiari bono finito sed capacitas animae est finita ergo poteSt satiari bono finito, et per ConSequeia frui O. 3. Praeterea sicut sorma satiat appatitum materiae intrinsecae, ita objectum satiat appetitum V luntatis extrinsecae sed quaelibet Orma satiat appetitum materiae intrinsecae, alia Violenter quiOSCO-ret sub ea ergo quodlibet objectum sive bonum satiat appetitum voluntatis, et ita voluntas potest seu eo. Contra Augustinus I de Docre Christ. Res quibus ruendum est, sunt Pater, Filius et Spiritus
CIRCA ISTA QUAESTIONE 'ri,no ponetur una distinctio. Secundo dicetur ad Quaestionem juκta membra distinctionis.
64쪽
48 LIB. L SENTENTIARUM M Primo dico quod ruitio accipitur dupliciter, quia est fruitio ordiuata et ruitio in communi sumpta. Et voco ruitionem ordinatam illam
quae ordinatur secundum debitas cirCumstantias respectu debiti objecti. Sed ruitio in communi sumpta dicitur sive habeat istas circumstantias, Sive non et Si non neceSSario requirit eas. Istae ruitiones sic se habent ad invicem quod si uitio incommuni sumpta est universalior ruitione ordinata. Cujus ratio St, quia quaeCumque Potentia quae non determinatur e se ad actum ordinatum, Ctu ejus in communi Sumptus Si universalior actu ejus ordinato sed voluntas non determinatur e Se aufruitionem ordinatam, quia Secundum Augustinum libro D quoest perversitas potest esse in fruendo utendis, quod non esset verum si voluntas determinaretur e se ad fruitionem ordinatam ergo fruitio in communi sumpta est universalior ruitione
δε Neeunus Arsicus sunt duo videnda: Primo quid sit per se objectum ruitionis ordinatae; secundo quid sit objectum ruitionis in communi. De primo est opinio Aviccnn; quod aliquid
aliud a fine ultimo sive a Deo si objectum ruitionis ordinatae, puta aliqua intelligentia Secunda. Sed istud est falsum, ideo argu tur Contra eum sic: Impossibile est potentiam ultimat quietari nisi in O in quo reperitur persectissime ratio sui Primari objecti sui objectum potentio fruitioniS, SC-
65쪽
cundum ipsum Avicennam, est ens in Communi; ergo non quietatur ultimate nisi in illo in quo reperitur persectissima ratio entis. Sed hoc est solum ultimus finis, quia in omnibus aliis en habet se secundum dependentiam ergo, etc. Secundo sic Potentia quae ordinatur ad multa Objecta non quietatur ultimate nisi in illo in quo omnia illa continentur virtualiter; sed hoc est tantum Deus, in quo omnia bona eminenter Continentur ergo, etC.
Praeterea istam intelligentiam Secundam, quae est objectum ruitionis secundum eum, aut anima capit eam ut ob ctum insultum, et hoc non, quia stultum esset dicere animam esse beatam Cum salsitate opinionis aut eam non intelligit nec ut sui- Iam ne ut in fluitam, et tunc non beatificatur in ea aut videt ut uitam, et tunc poterit aliquid ultra PPetere, et Si non erit objectum beatitudi
Alii Iiam arguunt sic ad idem Anima est ad immaginem Dei ergo non quietatur ultimate nisi in Deo. Praeterea: Anima creatur immediate a Deo; ergo non quietatur immediat nisi in solo Deo. Guidquid sit c emcacia istarum duarum rationum, quia sorte non concludunt, Prima tamen tres cssicaciter concludunt contra Vicennam, Ct pro Teritates, scilicet quod olu Deu sive ultimus finis est objectum ruitionis ordinatae.
pto, dico quod est ultimus suis, uti est sinis in alii ra
66쪽
rei vel suis appareus, qui ostenditur a ratione errante tamquam finis ultimus vel nis praestitutus sive determinatus, quem voluntas e sua libertate sibi determinat tamquam ultimum finem, quia sicut in potestate voluntatis est velle, ita in ejus potestate est modus volendi. Non est autem intelligendum quod ratio suis inquantum respectus sit proprie ratio objecti fruibilis, concomitatur tamen objectum fruibile, quia nulla relatio rationis est de perseitate objecti beatifici, ut beatificum est. AD PRIMUM PRINCIPALE dico quod Augustinus accipit ruitionem large pro amore honesti, distincto Contra amorem utilis et delectabilis. Ad secundum dico quod haec Capacitas voluntatis licet sit finita sormaliter, est tamen infinita per participationem habitualiter, ut dicitur ad objectum, et objecti ad objectum, et objecti ad potentiam est magis proportio dissimilitudinis quam similitudinis. Et ideo bene potest capacitas in natura esse finita et tamen ad objectum infinitum. Exemplum potest poni de speculo modicae quantitatis repraeSentante objectum maκimae quantitatis. Etiam de potentia visiva quae habet objectum maximae quantitatis quasi infinit excedens quod potest apprehendere. Ad Iertium dicendum quod est ad oppositum,
quia sicut sorma non Satiat omnem appetitum materiae, nisi illa quae Continet eminenter omnes formas alias ita nullum objectum satiat totum appetitum voluntatis, nisi quod continet eminenter om-
67쪽
DISTINCT. I QUAEST. III sini hona sed hoc est tantum ultimus finis ergo solus ultimus finis est per se objectum ruitionis ordinatae. QUAESTIO HIL Tertio, consuevi quaeri hoc a quibusdam:
Utrum fine ultimo lare viso Messe sit voluntatem diu eo.
Sed in isto dubio nolo hic morari quia diffusius discutietur lib. a. dist. quaestione illa: Vtrum voluntas necessitetur respectu ultimi is clare visi.
68쪽
Circa istam Distinctionem a quaero primo rQU ESTIO I.
Quod sic probatur. I. Illud est per se notum cujus notitia omnibus naturaliter est inserta x 2. Metaph. sed ejus quod est Deum esse notitia omnibus naturaliter est inserta, secundum DamRSCenum ib. I.; ergo etc. 2. Praeterea Peritatem esse Si per Se notum sed Deus est veritas ergo Deum esse ire per Se notum. Probatur major, quia Sequitur e Suo P- posito nulla veritas est ergo verum est nullam Ueritatem esse ergo veritas est livor etiam Iatet Contra Per se notum, non potest ab aliquo negari sed Deum esse negatur ab aliquo, teste Propheta dicente: Dixit insipiens in corde suo, nou rat Deus ergo, etc. - Eurca AViCenna, T. Messaph. dicit Deum esse non St PC Se notum. CIRCA ISTA QUAESTIONE sunt tres Articuli. Primus, quid sit de ratione propositionis per se ho-tae. Secundus, Si Deum esse Sit per Se notum Te tius, si est tantum unu DCUS.
citur propoSitio per se nota, inseruo non excludit
69쪽
terminos propositionis, quia prinCipia cognoscimus
inquantum terminos cognoscimus ex T. Post EXCluditur autem quaecunque ratio quae mi extra per Se ConCeptum terminorum propositioni Per Se notae.
Et sic propositio per se nota dicitur illa quae κpropriis terminis habet evidentem veritatem. Est notandum, quod in propoSitionibus Per notis alius conceptus importatur per Unitionem, lius conceptus importatur per donitum quod prinbatur.
Primo sic: Quodquid est alterius κtremi, sive definitio est medium in demonstratione ex . ASt. Aut igitur conceptus innitionis est alius a Conceptu onibili et habetur propositum aut non, et tunc in demonstratione potissima erit petitio principii, quia praemissa non differt a Conclusione.
Praeterea: Impossibile mi eumdem conceptum Se Priorem et posteriorem, et haberi et non haberi de eadem re sed idem potest prius concisi
ut exprimitur per nomen, et ou concisi ut X- primitur per defuitionem ergo alius Si Conceptus CXPr Su Per nomen, et alius XPreSSus per definitionem. - Coormatur per PhiloSophum I. HI s. diCentem, quod nomina subsistunt ad definitionem secundum quod totum ad partes ita quod nomen est prius notum definitione, et nomen importat aliquid Confuse, definitio autem aliquid distincte, sicut exemplificat ibidem de circulo et ejus definitione. Ex his sequitur corollari quod distinctio lim
70쪽
mae de propositione per Se nota in se et in no-brS, . . . . . . Si nulla distinctio, quia quaecunque propositio per Se nota Cuicunque intellectui est per se nota, licet non sit actu cognita; tamen inquantum est ecterminis est evidenter nota, nam, ut diCebatur superius, Sta est propositio per Se nota, quae e propriis terminis habet evidentem veritatem.
Primo, quia propositio per se nota, cuilibet intellectu e terminis cognitis est per se nota Sed Deum esse non est per se notum cognitis terminis, sed tales terminos concipimus antequam evidenter veritatem propositionis teneamus ergo Deum me non est per Se notum. Praeterea illa propositio non est per se nota Cujus termini non cadunt immediate sub sensu sed termini hujus propositionis Deum esse, non Cadunt sub sensu igitur Deum esse non est Per Se in
Praeterea, nihil est per se notum de Conceptuno simpliciter simplici, nisi sit per se notum Partes illius conccptus ad invicem uniri; sed nullus Conceptus quem habemus de Deo proprius sibi et
non conPenien creaturae est Simpliciter implex, ne est Per se notum partes illius Conceptus ad invicem uniri, sicut est Deum esse ergo Deum esse non est Per Se notum.