R.P. Laurentij de Portel, ... Responsionum moralium tomus primus secundus. Cum duplici indice, vno casuum, altero rerum & verborum copioso

101쪽

Secundo, an dato quod potuerit dimitte e illum, talis dimissio fuerit nulla, vel saltem suspensa propter appellationem interpositam ab illis Monialibus. Tertib in Archiepiscopus potuerit valide, iuste

acceptae talis Conuentus regimen cum solo Regis mandato , absque speciali decreto Summi Pontificis λpossitque tale regimen retineres Quarib,utrum illae paucae, vel plures Moniales potuerint valide appellare ad Patrem Generalem,ne fieret talis dimissio Conuentus ad Ordinarium. Et quidem pro parte affirmativa, quod Comini Dsarius generalis cum Dissi nitorio potuerit valide dimittere praedictum Conuentum ordinario, videtur sic probari: nam Commissiarius generalis Ordinis Minorum in sua familia potest omne illud quod potest Generalis in toto ordine, ut constat ex Bulla unionis Leonis X.& ex statutis generalibus Segoviensibus,titulo de Commissariogenerali. At Generalis Ordinis,cum sibi visum fuerit conueniens, potest dimittere 4elinquere ordinario unum Conuentum Fratrum, seu Monasterium,ut habetur expresse in Compendio Men-di ηtium, ver AEdificare. g. 8. Ergo commissarius generalis in sua familia poterit dimittere, nuconuentum Montalium eidem ordinirio, maxime si ob causas iustas sibi cum Dissinitorici c5 ueniens videatur. Secundb,multi, graues Docti es etiam recentiores dicunt pos . Praelatum exemptu, suum subditum exemptum subiicere Episcopo, ut Episcopus illum absoluat a casu reseruato v. g. haeresi, si hodie Episcopus potest a quo casu ipse Praelatus Regularis non potest talem subditum absoluere quos Doctores citat, sequitur Sanchea lib. . Decalciap. 9.num. 2. Ergo etiam

poterit suas subditas unius Conuentus subiicere eidem

102쪽

dem Episcopo quoad gubernationem extrinsecam, quae videtur eis minor, quam subiectio quoad iuri Ddictionem animae Tertio,vnus cisque potest renunciare suo priuilegio, cum enim priuilegium sit beneficium Principis, beneficium non consertur inuito. At Praelati Regulares gubernant Moniales ex priuilegio Papae, ut est notorium,iu patebit ex dic udis: ergo Praelatus Regulari potest sua Moniales dimittere Episcopo,renunciando priuilegio quod habet ut illas gubernet. Quarib,quod Ordinarius in isto casu potuerit acceptare regimen istius Conuentus eo deserto a Prae lato Regulari,illique assignare conselibrem Clericum, probatur ex deo iratione Cardinalium citata a Mara illa

ad sesionem s.c. i Ae Regul in Tridentino. Vbi ait,sic declarasse illos Dominos Illustrissimos Episcopiti potest dare con orem fontalibin subiectis Regularibus, quae nulla ratione induci possunt , ut suis Regularibu comsessoribu peccata confiteantur. Sic ibi. Si ergo consessorem illis potest assignare poterit utique regime Conuentus assumere,quando Praelati Regulares eas dimittunt,& non est qui gubernet illas. Confirmo hoc dupliciter , primo, ex doctrina communi Theologorum in materia restitutionis ac Iuristarum dicentium, rem desertam a proprio ac vero domino, posse apprehendi a quolibet primo occupante tanquam desertam Datin hoc casu verus dominus Praelatus Regularis dimittens hunc Conuentum habuit illum pro derelicto, ut patet , ergo potuit occupari, apprehendi a quouis alio; non autem melius, nec iustius,quam ab ordinario Episcopo , qui est Praelatus omnium ovium suae dioe cesis:& non erat congruum iuxta leges Canonicas, taliqui fideles in una dioecesi carerent omnino Prael to,& superiore spirituali,ac temporali. Secundd, con'. 2

103쪽

firmatur ex eo quod tradit Nauarrus lib. s. consit tit.defaenitent. 6 remi ilion conss. 18. in simili sere materia,

ubi ait posse Regulares tempore Iubilaei confiteri peccata sua consessori clerico saeculari. sub per Regulares intellige etiam Moniales. Ait inquam polse hoc fieri, quia iuxta cap.ab exordio 33 is tinctione, 9isi unus,f. pactus ne peteret 1 de pactis, res facile reuertitur ad

uiam pristinam, Mantiquam naturam, locitat Iasonem, Felinum, &Tedericum. Iam vero, ait, Regulares olim erant subditi Episcopi,& confitebantur clerico saeculari, ut patet ergo cum Iubilaeus annuat,concedat,& faueat,sacile credendum est Regulares redire

pro eo tempore, antiquam naturam,& morem,quo

possint confiteri peccata Sacerdoti saeculari approbato. Quod ipsum facile applicabitur nostro casui nam Moniales olim, quoad regimen fori interni, externi erat subditae Episcopis; per priuilegia sunt exemptae ab illorum regimine, ut patet in multis priuilegiis in compendio Mendicantium verba Exemptio , verbo Moniales ergo cum Praelatus Regularis istius Conuentus suo priuilegio renuncians illum dimiserit Ordinario, sicile per hanc dimissionem redibit res ad suam antiquam naturam, videlicet ad regimen internum, d externum Episcopi, sicut olim fieri solebat. Hoc non obstante pro solutione Noto primo. Ita ordine Minorum dari duas classes , vel duas Regulas Montalium eidem ordini subiectarum. Primae dicuntur Damianae, vulgo,discalciatae, dicuntur Monia-Ies primae Regulae, quam scilicet Pater noster Franciscus secit, ac dedit sanctae Clarae,ac vivunt sub igidiori instituto Secundae dicuntur sancta Clarae Urbanistae, eo quod Urbanus Papa priorem illam rigidissim in Regulam moderauit,eiusque rigorem in aliqui -

104쪽

bus temperauit, sic temperatam dedit obseruandam his secundis Monialibus Vrbanistis, de quarum numero est hic Cointentus, de quo sui aliercatio. Quod vero hae ambae classes Montalium sint subiectaehnmediate regimini Praelatorum ordinis Minorum, de primis Discalciatis, constat ex prooemio Regulae ipsarum confirmatae a Papa Innoc. IV ubi sic habetur. de sancta Clara. Promisit obedientiam Beato Mincisco,stfucesseribio suis:c alia sorores teneantur semper successori-bm Beati Francisci canonice ele Iis obedire ic ibi capaα De secundis vero Urbanistis vltra alia priuilegia, sunt duo particularia data ab Eugenio LP quorum alterum citat ad longum odii gue in suo Bullario fol. 1 1 aliud ponit in eodem Budario DL 39. per quae praedicta Moniales subiicit immediate gubernationi Praelatorum ordinis Minorum. Et in illo priori, expli-mit Papa quod praedictas Moniales eximit ab omni iurisdictione Legatorum, Archiepiscoporum , Patriarcharum I piscoporum,&c ita ut no possint in ipsas serre aliquam censuram. Et in secundo priuilegio,loquens cum Praelatis Minorum circa Moniales,ait Per has sanctiones Apostolicas, illas per vos decernimin guber nari.&α Et in ista secunda Bulla dicit etiam quod A batissa quae noluerint obedire, ac subiici regimini Praelatorum ordinis Minorum, ipso secto sunt ex communicatae. Omitto alias i obationes pro ista exemptione, cum praxis ipsa susticeret, consuetudo praetcripta per spatium tot annorum. Suppouo secundo rem esse certissimam in iure, quod interposita appellatione, illaque pendente nihiIest innovandum. Est textus expressus in capites a iudice,de appellationan 6. ubi glossi multa citat. Et praxis obseruat, estque receptissamum in utroque iure ciuili,

105쪽

Canonico. Et apud Doctores & probari etiam potest ex toto titulo , ut lite pendent m hi innovetiιr. Quod si pendente appellatione aliquid innovetur, irritum, sinullum iudicandum est, ut utrumque ius de

cernit.

Suppono tertio in ordine Minorum Commissa rium generalem esse subditum omnino Ministri e neralis eiusdem ordinis , ita ut ab ipso Generali accipiat suam iurisdictionem. Habetur clare in citata Bulla unionis Leonis X in qua instituit regimen ordinis Minorum de Obseruantia, ubi decernit quod electo Generali in Capitulo generali pro toto ordine, etiam eligatur Commi illarius Generalis pro alia familia Cis, Minister generalis ait Paparsuperstatres uti montanos vices suas committati ergo Commissarius generalis ab ipso Generali iurisdictionem suam recipit, illius profecto subditus est:&ab ipso Commissario ad Generalem poterit appellari iuxta definitionem appellationis, quae surde finitur est prouocatio causae a minore ad superiorem iudicem, i c. Et idem habetur in statu.

tis generalibus Segoviens eiusdem Religionis, quod scilicet Commiliarius generalis est subditus Ministri generalis. His ita suppositis, Ad primum quaesitum dico, non potuisse praedictum Commissarium generalem cum Capitulo illo

prouinciali dimittere dictum Conuentum ordinario quoad regimen Probatur,quoniam illa dimissio in rigore, iubstantialiter fuit renunciatio priuilegij, seu exemptionis illius Conuentus Montalium quod erat benencium datum a Sede Apostolica: at beneficium non potest renunciari, nisi coram superiori, a quo fuit receptum 4 multo minus potest dari alieti ad libitum, nisi de consensu superioris ad quem pertinet con

106쪽

titio benefici j qui est Sum Pontifex. Habetur in cap. Admonet, de Renunciat. 2 cap. Denique 6.q. . orcV. Abbas i 8.quaest. Σ. ct alibi. Quod adeo verum est,debere beneficium renunciari coram luperiore, ut etiam ipse Papa si ossicio debeat renunciare, tu abdicare se Papatu, licet in terris superiorem non habeat, ilebet tamen renunciare coram Cardinalibus, tanquam coram testibus, qui videant ipsum Deo ipsi renunciare: ita tenet Comitolus lib. D. rq moralium, quas I O. n. At Commissarius Generalis habet regimen Moni lium de manu Papae, ut patet ex supradictis ergo coram ipso Papa solum poterat huic tegimini renunciar qui erat iuperior mon vero coram Archiepiscopo, qui nec erat luperior renunciantis, nec ad ipsum Archiepiscopum pertinebat collatio talis regiminis. Et Confirmatur ratione naturali in a simili iam si ego habeo rem aliquam mihi commodatam ab alio , non pollium ego rem istam alteri dare ad libitum, sed debeo reddere domino qui illam commodauit: at officium regendi Moniales istas datum,seu commodatum est Praelatis Minorum ab ipso Papa ergo si resignandum est, in manibus solius Papae debet resignari , qui ipsum dedit,non vero in manibus ordinarij. Secundo videtur hoc expresse colligi ex cap. cum tempore, de ambitris, ubi Papa approbat quoddam compromissum

inter Ecclesiam exemptam cum quodam Episcopo: excipit,quae contra Ecclesiae illius exemptae libertatem in eo compromista continentur, reddens hanci tionem es et, si lonte volueris,de iure tamen nequiue ris, sine licentia Romani Pontificis reminciare priuilegiys, vel indulgently libertatis, qua monasterium illud indicant ad ius, 2 proprietatem Rom. Ecclesia pertinere.Sic ibi Papa:quo nihil clarius ad nostrum intentum potuit desi-

107쪽

derari,est enim idem casus in terminis. Et iuuat caput cum olim, lib. a. deprauit - , ubi Papa circa priuilegia, vel causam unius Ecclesiae priuilegiata, subdit haec

verba: Nos igitur altendentes,quod eadem priuilegia nousob modo pro libertate Monaserjfaciebat, sed etiam ex- pr ebant iis nostru,st cis Romana iustitiam tueban-ιur,dcc Tertio faciunt pro hac parte plusquam tredecim Doctores graues, quos citat Sanche citato c. 3 9. M.A. Decal.num. 29. qui omnes rationibus,ri textibus

Iaeruos probant,non posse Praelatu Regulatem tuum subditum subiicere Episcopo etiam in soro conscientiae , ut absoluatur ab illo in casu, a quo ipse Praelatus Regularis non potest ec multo minus dicunt posse illum subiicere Episcopo quoad serum externum; quia inquiunt, no potest Praelatus Regularis in hoc renunciare priuilegio exemptionis spiritualis, sibi concesso non personaliter, sed pro tota Religione. Et quamuis ipse Sancti ibi n. 32. cum aliis Doctoribus teneat posta se Praelatum in foro solo interno subiicere suum sub ditum Episcopo pro absolutione sacramentali ait tamen cum Lapo, SI Ancharano id non posse Praelatum Regularem facere, subiiciendo illum Episcopo in foro externo,& contentioso,qui est noster casus. Quarib,per illas duas Bullas Eugenixcitatas,Summus Pontifex austri ab omnibus ordinariis in perpetuum Omnem iurisdictionem gubernandi Moniales istas iurisdictio vero semel extincta non amplius reuiuiscit nisi

renovetur: ergo cum ordinarius non habuerit renouatam iurisdictionem extinctam per Papam, nec ille potuit acceptare istum Conuentum , nec Commissarius generalis eum illi dimittere. iiiiiid facit omnino, quod tradit Henrique tom. r. Sum. lib. 7.de Indul- Icuetjs,car. χΙ.n. I. ubi loquens de exemptione alicuius

Reli

108쪽

Religionis, dicit, quod quando Papa de aliqua Religione, vel loco dicit, Immediate nobis sibi rimm tunc Papa constituit se immediatum superiorem , iudicemque ordinarium , quasi ellet Episcopus Diceces anus,&c. Et paulo infra dicit:Non licet Regularibi sitielicemia Papae renunciare priuilegio dato in honorem satus, Ecc. At priuilegium gubernandi Moniales datum est

Praelatis inhonore status Franciscant, ut patet: dc Mo-

Diales immediate subiectar Sedi Apostolicae, subiectae

fuerunt per Papam immediate ordini Minorum , ergo non potest Praelatus Minorum, etiamsi sit ipse Generalis, eas tradere ordinario. Et citat ibi Henriq. in glossa liter C. citatum a nobis supra capitulum cinniempore de arbitris. Adhuc pro nullitate istius dimisiasionis, aduerto alium desectum iam, quando Com'inissarius generalis pollet renunciare hoc regimen Ordinatio, ista renunciatio facienda erat in manibus ipsius ordinarii, intimando coram illo renunciati nem , ut colligitur ex textibus citatis in primo nostro argumento huius num. . colligitur ex traditis a Ro-drig. tom L. quot Regular. q. 23. ari. 6. At ista dimissio

non est facta cor mordinatio, neque illi intimata: sed solum in diffinitorio decreta, propter inobedientiam Abbatissiae fuit illi intimata, ut se haberet pro dimissa ab Ordine ad Ordinatium in proinde etiam ex hoc capite fuit nulla. Ad secundum quaesitum dico, dato quod Comniissarius generalis potuerit illam dimissionem facere, illam nihilominus fuisse suspensam, proinde nullam propter appellationem interpositam. Constat cla- Ie ex dicitis num. a. nam appellatione interposita, nihil potest innovari per in illos textus ibi adductos, quod si aliquid in nouetur irritum est. Quibus adde doctri

109쪽

nam Nauarri lib. 2. Consiliorum,consilis sement.c re iudic.num. 6. ubi loquens de effectu appellationis, sic ait; 'feritu enim appellationis siue defension iuris natura- qui in ea continetur, est rescisso actin a quo appellatur, repositi appestantis insatum pristinum, ecuntium Bam

totum, Panormitamem, Decium, est communem. Sic ibi. Et

dicta a Nauarro inserui ut etiam ad casum praesentem. Ad tertium quaelitum dico, non potuisse praedictum Archiepiscopum licite, ac valide acceptare regimen illi dimisium. Probatur ex dictis num. i. per Butatam enim primam Eugeni I .ademptum fuit hoc regimen Monialium omnibus ordinariis cuiuscumque qualitatis illi sint: ergo post illud ademptum a Papa, non possunt iterum se intromittere in illud, absque particulari commissione Summi Pontificis. Tenet consequentiamam si renuncians alicui rei, iuri,vel beneficio, no potest ad illud redire sine nouo titulo coia lato a Superiore,eo quod per renunciationem abdicauit a se omne ius, quod in tali beneficio habebat; minus poterit ordinarius redire ad regimen Montalium, quod ille in speciali per Bullas praedictas amisit,

sine noua collatione illius regiminis. Consonant his, quae tradit Nauarrus tom suorum operum ad cap.siquando,de refriptis,in sine in Actuario praelemonis tutusa num. I9 cr seqq. ubi loquens de regressit ad beneficium renunciatum 23. ait per renunciationein perdititulum,& opus esse videtur nouus titulus,iuxta capitulum quam periculosum, . quaest. I. l. 'varituri si

venditor de edidi sisne titulo beneficium Ecclesi sticum obtineri non potest. Ergo adempta iurisdictione circa Moniales regedas ab Episcopo per Papam in illis citatis priuilegiis, necessarius est nouus titulus, seu noua commitIio Paeae,ut Episcopus possit assume-

110쪽

re ademptum regimen, & proinde non potuit illud licite,nec valide acceptare de manu solius Commissarij generalis dimittentis. Neque vero epistola Regis nostri Catholici iubentis, ut Ordinarius acceptaret regimen dicti Conuentus, sufficiens fuit ut ordinarius licite acceptaret: nam Rex temporalis non habet, nec

potest dare iurisdictionem super personas Religiosas, de Ecclesiasticas, quales sunt Moniales subiectar immediate Sed Apostolicae; hoc ita verum est, ut quamuis Rex alias esset patronus illius Conuentus, adhuc illam iurisdictionem super Moniales dare non posset sine licentia Papae:sicut beneficia quae Rex praesentat tanquam patronus, non prosunt sine confirmatione Summi Pontificis.

Ad quartum quaesitum dico, potuisse valide praedictas Moniales appellare ad Patrem Generalem Ordinis a dicto Patre Commi illario generali, ob factam dimissionem ordinarios hoc ex duobus capitibus. Prim, quia Commissarius generalis est inferior, csubditus Generali,ut diximus in tertio notabili:appetilari autem potest ab inseriori ad superiorem Adde quod Gregorius XIII ut reser Capuccinus Sorbo in Compendio, verb. Appellare,assignans Fratribus Minoribus formam,& ordinem quo debebant appellare dixit, appellandum illis esse a Goardiano ad Prouincialem, LProuinciali ad Generalem,&c. Et quamuis ibi non exprimat, a Commissario generali ad Generalem, res per se patens est, cum ab inferiori quocumque appellare liceat ad superiorem, sicut ab Episcopo ad Archiepiscopum Secundo potuerunt appellare praedi Moniales, quia Conuentus, de proinde ipsae erant grauatae M oppresse , videlicet quia per talem dimi usionem sibi adimebatur priuilegium exemptionis a iurisdi