장음표시 사용
301쪽
citat. Aut nos conltat,iatis habet locum in hoc nostro casa: non enim constat de expressa mente teliatricis, quod voluerit excludere Baitholomaeum a capiendo legato, disponendo de illo per professionem
eum qua suturus erat Clericus, Sacerdos primam Millam pro ipsa celebraturus in statu perfectiori, quam sit Clericus saecularis. Facit denique quod Frater Ludovicus de B eja partia Respons Moral casu G. ita ... Vtrum dos, leu legatum relictum alicui si nupserit,&cha'. 3o.pam t. 2sqq. ablolute,& sine distinctione, ait substitutiones omnes, seu conditiones omnes,quae praebent impedimentum maiori boni,vel tetrahunt a vita contemplativa eligenda reprobari,S pro non adiectis haberi. Sic ille habet cis.loco, Ol. 3 i. concibi in princip. Vbi citat . Titiaesi mpserit, de condit. demonstr appositis ubi legatum ii non nupserit, habetur pro non adiecta conditione, acquiritur legatum ab ingrediente Religionem, in fauorem Religionis;& multa alia congerit usque ad fol. I 32. ad hoc intentum. Inter quae adducit Isiιnt persona,ss de Reli es pr.funer descap. fin desentent. γ' reiud. ubi dicitur, quod in dubio fauendum est Religioni , de omnia quae ibi dicit, sque ad finem illius quaestionis, citans multa, inseruiunt ad praesens intentum. ia Ad quartum arghmentum dico, quod licet hoc legatum telictum uerit ad Ordines sacros suscipiendos, hoc tamen intentum non est sortitum enectum, quia non debet ordinari ad titulum illius patrimonij,
sed ad titulum Religionis:& se istud legatum est solu- tu ab illo vinculo ne possit alienari,maxime quia Bartholomaeus effectus Religiosus Sacerdos habet aliunde unde vitiat id est,ex titulo Relisionis. Adde,quod si iste Bartholomaeus esset Clericus rarcularis sui e ingressa
302쪽
su RHigionis, dc alias haberet bona tempo alia unde commode sustentaret hir posset alienare praedictum legatum ad cuius titulum fuit ordinatus. Probat hoc Balbos in suis remission bm ad Tridentinum, citat c. 2. de reform mιm. 11. Et ratio clara ita dictat. Nam Ttidentinum ea de causa prohibuit Clericis alienare patrimonium ad cuius tituliti sunt ordinati me postea cogantur mendicare, vel misere vivere non habentes unde vivan . ergo si habuerint iussicienter unde vivant poterunt alienare, quia cessante fine legis, eessat lex cap. cum cessente, de appellat.
De quadam donatistinete fucra m Conuentiti decerta possessione in obsit QVidam vir ωvxor nobilissimi habentes hortum
Paruulum, descertas domos humiles ad latus cuiusdam Conuentus D. P. Flancisci, cum essent illiu et deuotissimi & filios non haberet, viderent in Conuentu non ellic commodum locum pro curandis insit-mis moti pietate ac deuotione, uterque simul unanimes in capitulo eiusdem Conuentus Perat enim ante
Concilium Trident. praesentibus omnibus Fratribus. Notario publico, & licentia Regis, secerunt ambo sequentem donationem Conventui de praedicto horto,& domibus postis ad latus Conuentus in qua donatione postquam dixerunt te hortum, de d9mos donare in perpetuum post ipsorum mortem: manente su- fructu in vita apud donatores subduntur haec verba in
303쪽
donatione a Rege confirmata Et hoc clim tali imedes iuc intentione,quod ubi primum isse donator monitis fuerit, elaudentur porta domorum patentes ad platea publicam,si flet in dicti domibus valetudinarium pro curanuis fratri' bis sυHgo enfermaria ad consolationem Fratra m,eo quod mese Adinarism quod modo habenis augustum; cst ut eui- te rhospitalitates secularium in ilictisuhmibiι Conuem. tui vicinis. Hactenus sunt verba doliationis,cum aliis quae seria postea citabuntur. Mortuis ambobus don)toribus, Fratres sumpta polsessione portas domus versus plateam clauserunt, horto,ac domibus, si sunt habentes possessionem horti,& domorum cum portacorum uni e Conuentu ad illum hortum, ac domos, sicut hodie extat manifestum vestigium.Transacto aliquo tempore,Fratres non aedificarunt valetudinarium in praedictis domibus, vel propter penuriam pecuniae, vel maioris obseruantiae causa,&fecerunt valetudinarium in alio loco Conuentus antiqui remotiore a platea Haeredes donatorum litem mouerunt Conventui, dicentes donatas domos amisisse, eo quod coditionem non impleuerint a douatore appositam,ut videlicet ibi aedificaretur valetudinarium. Sententia lata est per iudicem saecularem contra Fratres,illisque ademptus est hortus,ac domus donata: Conuentus semper gemuit,
sed prae inopia causam statim non est prosecutus Post
annos tandem fere sexaginta voluit recuperare horritum, ac domo sibi donatas.
: 'Quaeruntur potissimum duo Ptimo: an praedicti Fratres hortum, is domus amiserint eo quod valetudinatium in illis domibus non aedificauerint.Secundb. an post exaginta annos a lata contra se sententia ponsint litem mouere pro restitutione in integrum sibi facienda. Et quoniam dicenda pro isto casu possunt tu.
304쪽
yare ad alia millia dubia quotidiatia soluenda pro le-igatis, ac donationibus quae fi in Religiosis,non piguit
Antequam respondeam ad principalia quaesita, praemitto , quod errauit iste Conuentus in illius Fratres,si pro hac lite responderunt coram iudice sareula-lari, sicut suspicor mihi dictum fuisse si enim coram
illo responderunt,errauerunt, quia in causa possessionis Conuetus,neque illi, neque Syndicus Conuentus Minorum poterat respondere, nisi coram suo conseruatore Est expressa concessio Clementis VII facta. Fratribus Minoribus in compendis, verbo procurator, seu Syndicus Minorum, s. vltimo, ubi Papa sic concedit Syndico:NOmni coram iudicibus Aferuatoribus d morum issiarum, quarum i Syndici, e Procuratores fuerint, de iustitia restondere teneantur. Sic ibi. Idem postea concessit amplius Gregotius XIII. Patribus Societatis Iesu in Bulla illis concessa circa creationem conseruatoris, qui illos defendat, quam transcribit Rodrig. in suo Bullari a fol. 148.2seqq.ubi multa illis circa hoc concedit, ut possint illos tueti in rebus possessas, iuribus,& similibus. Et praeterea praxis est antiqua in om-ini tribunali, quod Actor sequi debet forum rei Cum ergo Fratres in hac lite fuerint ret,in possessione spoliati, haeredes litem mouentes super possessbrio, litem debebant mouere coram conseruatore ordinis , qui est iudex Apost6licus praedictorum Fratrum Pnon Ve- Io coram iudice saeculari. Quin addo , quod si coram iudice saeculari lis fuit agitata sicut credo herit causa principalis ad annullandam sententiam quouis tempore: quia sententia data a iudice incompetenti, nulla est ' potest videli in toto titulo de soro competenti.
'Quamuis ergo in casu praecedente aliqua dixerimus
305쪽
mus spectantia ad doliationem conditionalem , vel modalem, ibi tamen in tigore agebatur de legato relicto per mortem , hic vero proprie agitur de donatione.qua fuit fundamentum totum istius litigi j. Et ideὼ paulo fusius declarandum est quod sit donatio modalis, conditionalis. Et id quod dicam deiumpsit praecipue ex Sylia est. ver. conditio qua L 3. Jc Molina 1.t acit. de tuli dilui. 1o8. Sanche t b. . de A tram. d put. s. Reginaldo tom. a.lib. s.=mm. seqq. aliis. Suppono ergo primo ex citatis Doctoribus, quod
contrahentes in suis cotractibus, vel donationibus ad maiore et firmitatem,vel claritatem, tuntur praecipue duobus verbis, vel clausulis, una vocatur conditio, alia vocatur modus. Prima, quae est conditio,in Latinoidiomate, solet communiter exprimi per haec verba. Si, dummodo, kb conditione,vel per aliam aequi ualentem Vocem: v. g. Cum,ubi primum,quandocumque. Quod in
nostra lingua Lusitana fiet cum quis dixerit. o. oudfixo a Pedro tal causa,see fide tal ou,com tam que fasat.il, ou com condicaon que facitat, ou quando feter ta', ou, tanto quesideriai,oπ,com sirer tal. Et ista conditio apposita donationi, vel contractu de ordinario taliter Obligat, ut si conditio non interuenerit, non valci donatio, legatum, vel contractus. Dixi de ordinario,quia
aliquando conditio non obligat, si videlicet est turpis, vel impossibilis,ut disputatur in maturi de Matrimonio Hinc iam bene aduerte, quod in donatione supraposita in principio, de qua est quaestio, nullum omnino verbum ponitur, quod sonet coditionem aliquam. Set unda clausula, seu particula, quae solet apponi in
donationibus, leo alis, vel contractibus, dicitur, Modus, qui non est conditio contractus, sed est modus
quo debet fieri,vel ad quem debet fieri: de solet in Latino
306쪽
tino sermone explicariter hanc particulam, t, Diiva- modo, pro nam. Quod Lulitane sic explicabitur Dorioideiae Dio a Pedro para o darcios pobres,para os Pobres, porque o di os obres,ou daracios obres. Et sic iste modus appositus contrachui,vel donationi, non habet tantam vim licui conditio appositi, de qua supra, neque ex illius defectu contractus, vel donatio an nullatur. Et licet aliquando modus sumatur pro conditione, id sit rarissime communiter standum est distinctioni traditae proxime in hoc num. 3. haec omnia tradunt sussus Doctores iupri citati. Secudo praemitto ex Molina citat.disp. g. vi autem, ex Reginaldo citato loco, quod tribus modis potest
donator, vel testator in donatione, vel in testamento,
apponere clausulam, vel partae uiam, quae dicitur modus. Primus est dando consilium,& inuitando:veluti si diceret dono tibi librum, ut illum legas; hanc do pecuniam, ut bona opera cum illa facias,&c. In quibus duobus modis dat illi consilium, vel motivum, sed non imponit obligationem. Secundus modus utendi hac clausula,est,quando cum modo isto assignato,non
solum illi dat consilium, sed imponit illi obligationem ut faciat cum consilio sed non imponit illi poenam, quod deficiente illo modo erit donatio nulla: ad hoc
uim poenam non imponit, nec verba aequivalentia poenae, quibus innuat velle se ut alias donatio, vel legatum non valeant. Tertius modus est, quando testator vel donator, tuntur verbo sonante poenam, vel imponunt onus tali modo, ut tali modo non interueniente,velit donatione,vel legatum non valere.Velutis diceret: do centum Petro, ut ille det Francisco, cui illa centum debeo. Tunc enim tenetur Petrus dare rancisco,alias legatum,vel donatio non valerent ita
307쪽
ut si non reddat Francisco, illa debeat in conscieneia nam ex verbis donantis clare colligitur, voluisse, quod aliter donatio non valeret. Et sic dicunt Doctores, quod ex verbis, & intentione dantis, vel testatoris,debet colligi quando modus obliget, vel ut consilium tantum, vel ut onus tantum, sed non ita ut perdatur legatum, vel donatio: vel denique si ita obli set modus, ut eo deficiente sit legatum, vel dona. tio nulla. Et omnes dicunt, quod modus i. Sesa. modo explicatis, si non seruetur, non perditur legatum, vel res donata sed solum quando cit modus tertio modo explicatus Hoc supposito
Sit prima cones Io. TN donatione supra posita, de qua agitur, non in
teruenit conditio ulla apposita, haec patet clare ex dictis in num. 3. verba enim ibi posita, Cum inteIedia,2 intentione, nullam conditionem apponunt, sed solam intentionem declarant, quae intentio non obligat nec item utitur aliquo verbo , per quod conditio olet apponi in contractibus,vel donationibus. Non enim dicit, cum conditione, dummodo: si fiat valetudinarium:
vel ubi primum fuerit factuma vel quando fuerit sa- istum, quisunt verba quibus solet exprimi,vel apponi conditio in contractibus. Neque item ibi posuit poenam Conuentu lecus facienti, sicut viri prudentes facere solent sicut iste donator erat Praeses supremi Tribunalis Iustitiae lysi 1 ponensis, qui in legatis,& donationibus,quas faciunt ex deuotione, ut ille iacit, circumstantias omnes explicant ad validitatem necellarias. Et probatur clare nam in legibus, S contractibus
verba sunt accipienda in significatione propria,usitata
308쪽
ωcomm tini, ut dicunt omnes Iuristae, maxime glossa in cap. Nonnulli,ver. vltra.de rescript.citans mulios textus: destradit Sanctice lib. 6.de matrim.d puri 23.nmri. Cum ergo donator in donatione dicat tuum intellectum, intentionem elle,ut fiat valetudinarium per vel ba, illede fum,2 entionem, non apposuit conditionem, sed lotum declarauit intentionem Nam verbum, intellantus,cs intentio, non lignificant proprie, dccommuniter conditionem.
TN toto rigore, verba praedictae donationis solum continent modum , non conditionem donationis. Haec clare colligit ut ex illis vel bis eiusdem donationis: Cum intentione,quod ubi primi mage mortuim fuerit a valetudinarium profratribus. Nam ista intentio
declarata per illa verba, videtur tantum esse modus donationis, & velle se donare, ut fiat valetudinarium. Est enim modus de illis quos supra num. .diximus fieri I. 2 modo,qui vel monent, vel consulunt ut fiat aliquid in non imponunt onus, vel obligationem vires fiat sub poena an nullationis legati, vel rei donatae. Pro quo notat optime Molina citata disput. g. Habemus igitur, Meginaldus, quod quando testator, donator, vel legissator non bene explicarunt clare suam mentem in imponendo modo, id debet colligi ex aliis verbis donationis ad arbitrium boni viri. Et hoc supposito , dico primo satis clare colligi non fuisse mentem donatoris istius imponere conditionem annullativam in illa donatione, siquidem in illa nihil aliud praetendit nisi obsequium Dei,& Fratrum consolationem Constat clare ex principio cum incipit sacere
309쪽
Jonationem,ait eniim Cluod idfaciat amore Dei, propte rustis stiritualem rii acquiritur donando seruis Dei, propter Deum. Et infra in eadem donatione ait, ut sat valetudinarium in suis domibus, eo quod sint maiores, capaciores pro consolatione Fratrum, de ut post mortem ipsius ibi non habitent saeculares, qui inquietent Conuentum. Ubi clare vides principale suum intentum fuisse diuinum obsequium,animae suae utilitatem,S Fiatrum consolationem. Et qui hoc solum intentum habebat, nullo modo potest credi,quod in tali donatione voluerit clausulam apponere, qua non impleta Fratres amitterent rem tam laeto,deuoto, ac liberali animo donatam Nedum etiam videtur habuisse intentionem imponendi obligationem Fratribus secundo modo ex tribus supradictita, eo quod tam deuotus erat Fratrum, Millorum consolationem praetende-hat, misertus illorum inopiae: nec usus fuit verbis obligatoriis. Facit pro isto dicto Mol .cap.intelli entia, deveis sigilsic. ubi ducitur quod intelligentia dictorum debet colligi ex causis. Et ibidem glossa ver. ex causis, dieit, quod debemus recurrere ad intentionem loquentis,&c. in ista donatione intentio donnuis suit deuota liberalis, sancta, non onerativa sed con sol aliua, ut patet: ergo ad illius intentionem recurrendum esset, quando verba illius forent dubia. I ii Contra istam conclusionem obiicis ex verbis donationis istius proxime citatis in num. s. praecedenti. Ibi enim donator circa domos donatas dixit incidi male Lusitano, Tanto que esse mo=rer quod Latine sonat, i primion At nos in num. 3.diximus,inter verba
significantia conditionem in donationibus, hoc else unum, videlicet, Ubi primum. Et go haec donatio fuit conditionalis,donon modalis. Respondeo hoc non ob
310쪽
stare,quia illa particula, ubi rimi , non respicit rem donatam, vel onus donationis: sed solum per illa verba voluit dicere, quod donatio no sortiretur effectum quamdiu ipse viveretmolebat enim carere illis domibus in vita propter consolationem, ac deuotionem Fratrum, sed dixit suam mentem este, ut donatio non sortiretur effectum nisi per mortem ipsius.Confirmatur, declaraturi; nam donatio ista fuit donatio causa
mortis, non inter vivos, ut patet ex citatis verbis donationis facientibus mentione mortis. Cum ergo donatio domoru fuerit donatio causa mortis, verba illa: Dono domum stim cum intentione quod ubi primm mori. tum fuerosa valitudinarium Verba inquam ista hoe solum volunt Dono istam domum ubi primum mortuus fuero.No vero in illis verbis imposuit onus,conditionem,uel obligationem, ut seret valetudinarium, vi satis constat ex iam dictis a num 3. 4. F. 6. atra plius patebit ex multis statim adducendis. Potest hoc amplius confirmari eleganti doctrina quam tradit Sarmiento lib. 2. Selisiarum,cap. 3. m. s. ubi dicit haec verba posita in lege, Ea conditione M,Non facere conditionem, sed modum. Probat ex lege quoniam. C. de rerum permul. ait quod eundem sensum faciunt ac verbum hoc, Dummodo quod non facit conditionem, sed modum Regulariter loquendo armientum sequitur Sancti lib. 3. de Matrim di p. 34.num. 2. citat RebusLTiraquel Mol.de primogen optime dicit,quod supra tetigimus,videlicet,quod omissio modi non vitia actum, sed omissio coditionis. Si ergo hi tam graues octores dicunt ea verba ea conditione 'non importare conditionem E fortior dicendum erit, quod in ista donatione verba illa, minimum moe tvmfuero fiat, Vc non importabit conditionem,sed modum,vel