장음표시 사용
381쪽
dixerunt in sua sententia, instrumenta adducta ex India a prosello erant magis de mero fauore, quana de iustitia sunt enim de mera iustitia, ton de fauore. Sunt enim testes iurati,in ratificati cum iuramento coram Prouinciali Indiae, coram quo testificant sub
iuramento, dixerunt vera esse quae antea dixerant.
Imo testimonium illorum quinque fratrum de examine testificantium,validius est quam testimonium Prouincialis prouinciae Portugalliae, dicentis in sententia quod ipse illum examinauerit, uia susscientem repererit: nam illi sunt quinque testes, Irouincialis unus testis,&non iuratus: praeterea in rigore iuris testimonium, edicti Patris Prouincialis nihil valebat, quia cum esset iudex,non poterat esse testis,ut habetur expresse .quasi .cap.Nulu.Neque itet obstat quod dicit eadem lata sententia,videlicet ex processit, Minstrumentis Indiae costare quod ille prosellus fuerit ad laicatum. Nam ex scripto professionis posito in libro Conuentus, ad quem solum librum Pater Generalis se remittit non constat quod professus fuerit ad laicatum sed solum refert quod fuerit professus indistincte. Si vero illi Patres id collegerunt ex cofessione quam fecit professus in sua petitione prius coram Patre Commiisario Generali, talis confessio illi no praeiudicat non enim fuit confestiis quod estet professus ad laicatum spontaneeri voluntarie, sed narrauit fa- istum sicut gestum fuit. Et ideolaicens in petitionei luod fuerit professus ad statum laicalem, intellexit sicut factum fuerat, videlicet inuoluntarie, Sc praecedente oppressiones, de molestia, de quibus supra; praecedente protestatione de suo iure prosequendo, S c quae omnia claresindicatit,confessionem illam postam in petitione , non esse consessionem approbati
382쪽
uam sed solum narrata uam, querelantem, quae proinde illi non nocuit, imo pio nutu de haec patebunt magis ex solutione argumentorum. Ad primum igitu ars unient una nitio posuum dico, potu ille duos ultimos Patres Prouinciale cognoscere de causi,non obstante quod in commissione illis facta Pater Generalis dixerit. Attento quod Pater Commiliarius Generalis casum nondum decidit, cuius oppositum iam euenerat, tu proinde narrativa fuit falsa Moveor,quia non omnis narratio falsi vitiati e scriptum, ut tenet Sanche citata di ut 2 Γ n- ΗΣ.
cum multis,in grauibus octoribus,quos ditat,& sequitur,qui dicut,quod tunc solum narratio falsi vitiat rescriptum, quando fallitas pertinet ad causam na-lem , non vero si falsuas solum spectat ad causam insepultitiam. Et ex traditi a Sanctica ea issa uni. 8. haec clausula,quod non fuerit iudicatum a Patre Commi Dsario Generali, fuit causa impulsima tantum, non vero finalis Q iam uis enim Pater Generulis sciret esse iam casum ecisum a Patre Commilsari Generali, non omitteret concedere, licet concederet difficilius, quod est tantum causa impulsiva. Et dico quod Pater Generalis non negaret id quod petebatur, etiauis sciret iudicarum iam a Patre Commissario Generali, quia imprimis tenebatur Patet Generalis id concedere, cum iste proselliis ad illum recurreret, quasi per
viam appellationis tenebatu deferre appellationi iustae sibi interposita a parte appellate a iudicibus deputatis per Patrem Coni issarium Generali inferiorem Secundo,pro eadem etiam causa impulsaa,quod scilicet Pater Generalis, licet sciret iam re iudicatam, adhuc tamen concedere recursum , licet dissicilius. colligo, cu probo, quia non est credendum de Patre
383쪽
Generali supremo Praelato, quod talem recursum negaret venienti ad se subdito per modum appellationis ex tot mille leucis Indiae Orientalis,& querelam proponenti de oppressione iniusta sibi facta in re graui:&lic falsitas narrativae de non elle iudicatum .pertinet
ad causam impulsivam tantum, non vitiauit rescriptum. Facit etiam ad solutionem argumenti quod tradit Sanchea cit p. m. a. quod scilicet quando in
4cripto numerantur copulative multa causae conces.sionis, licet aliqua sint falsae, non vitiant concessionem, dummodo sit vera causa illa principalis cui innititur rescriptum, Mi ista commissione facta a Pa--tre Generali duobus Pro utricialibus, causa principalis cui innititur est vera, videlicet iniustitia, & grauamen isti professo exhibitum,& proinde licet aliae causae minores fuerint falsae, ut quod causa nondum fuerit iudicata, non vitiarunt rescriptum , maxime quod in casu, quo causa foret iudicata per Commissarium Generalem poterat professus appellare semper ad Generalem, tanquam ad superiorem , sicut de facto appellauit, si non verbo, saltem facto per arreptionem itineris ad ipsum Generalem,quod est appellare facto, ut suppono elle notum in iure. Ad secundum argumentum dico, quod Pater Gemeralis in sua commissione dicit tantum,quod si constiterit ex libro Conuentus ubi professio scripta fuit, quod fuerit professus ad chorum ,restituatur,&c confessio vero quam fecit professus in sua petitione quod fuerit professus ad laicatum, no est liber scriptusprofessionis in Conuentu,ad quem Pater Generalis se remittit, de qua consessione sibi non praeiudicante vide
supra .ra . q.instrumentum ergo, sime testimonium fa
384쪽
exprimit quod pro sessus fuerit,uel ad chorum, vel ad clericatum: sed solum dicit,quod emisit professionem: quem modκm scribendi professionem in libro Conuentus aduerto continere mysterium Icum enim in libro Conuentus soleat exprimi, quod fullanus pro si sus sit ad chorum, vel ad laicatum; de hoc prosesib indicto libro pro sessionum nihil est ex prellium ad quem
statum profiteretur, quia nempe viderunt professiimantea reclamantem, & protestantem: δc proinde cum
res esset litigiosa, noluerunt scribentes in libro professionum exprimere ad quem statum professus su rit: sed rem postea iudicandam reliquerunt. Et quamuis Pater Generalis dixerit quod ii constaret pro si sum elle ad chorum ex libro professionum,restitueretur, idque liber professionum non exprimat, id non nocuit professio,cum liber professionum, si non exprimit professum esse ad chorum, saltem non exprimit pro sessum esse ad laicatum: Maliunde constat profes.sum esse ad laicatum inuo mi arte, Zc coactum , quod ius non intendit tollere Pater Generalis. Ad tertium argumentum dico, quod iste profes.sus consentiens profiteri ad laicatum eo modo quo
consensit inuitus, & protestatus, non renunciauit iuri
quod habebat ad statum clericatus sibi promissium in
receptione ad habitum, d per integrum annum nouitiatus acquisitum nam consensu coactus,non e. coiia sensus,, renunciatio inuoluntaria,non est renuncia. tio,vt patet ex dictis num. a.quibus addo,quod ibi saltem interuenit metus reuerentialis Novitiserga Praelatum molestantem . alio modo professionem dare nolentem. Si autem metus solus reueientialis iuxta
multos Doch potest annulla re ipsam professionem. nriilto magis potuit annuliare hanc circumstantiam
385쪽
professionis ad laicatinia cilicet, vel Plesbyteratum. Quod autem solus metus reuerentialis possit annullare professionem, dicunt graues Doctores recentiores a me citati in I tom.Dubior. Reg.2 en professio nulla, toto num i 2. praeter illos ibi citatos idem tenent
Aloylius Riccius,c, doctissimus Sayrocitati a Barbosa in Remission ad Tridentim fo 446. pag. 2. iii fine, quibus adste Brunorium in suis locis commvn. veri . Matrimonium num cum aliis a se ibi citatis. usa vero adducit idem tertium argumentum e Regii iuris, quod scienti, dc consentienti non fit iniuria, telligendum est de consentiente libere , in spontanee non vero de consentiente coacte Linuoluhtarie , ut patet ex dictis nurn. a.& iste pio fellius,ut constar ex dici is . consentie in professione ad laicatum coactus, inuitus, Sciroinde eius consensus fuit nullus.
Ad quartum dico , quod prouincialis India lana fuit citatus sufficientissime si enim ille iam de catis
cognouit,3 sentetitiam tulit,quae maior citatio necet
saria est clam enim iste professus coram prouinciali Indiae litem mouit S ipsi cum dissi nitorio sententiam tulit: sividit plocellium,i nihil nouum in contrarium addidit, vel allegauit. Ad quintum argumentum dico quod non nocet luti professe, quod prouincialis Indiae vocet uneri ofessum fratrem laicum: id enim fecit secutus informationem Goardiani,qui suo arbitrio immutauit statum professi nolens illum admittere ad clerica inmcidem profesta promissum in prima receptione ad habitum , quae immutatio non potuit praeiudicate prosello inuito protestanti, Lappellanti addo quod lichus prouincialis Indiae, indebite vocavit istu pro L. sum fratrem laicum, cum ex libro pro sessionis non
386쪽
constet quod uelit professus ad laicat uni, vidi inunest in solutione ad secundum. Et proinde ista vocatio laici posita a prouinciali non praeiudicat professe: quia id prouincialis dixit nai ratiue ex informatione Goardiani sibi exhibita,in quo falli potuit prouincialis. Nam etiam Papa referens factum alienum potest
falli , ut constat ex cap. I.de renunciatione, cum dieiis
ibidem a Doctoribus clicet non possit falli narrando factum suum proprium, cin hoc semper illi credendum sit. Vide Doctores ad citatum proxime capi
io Ad sextum dico, non praeiudicare isti pro sito, quod prouincialis Portugallia dixerit se illum examinasse . insuffcientem ad chorum reperisse, vide supra dicta 3 post medium, de ni- ante medium ubi copiose ad hoc manc responsum. Quibus adde quod examen quinque fratrum circa hunc professium, factum fuit a Datribus Couentus ubi facta est professio: in quos quinque fratres sicut in arbitros compromisit, sententia vero arbitrorum non potest appellari ut tenet communis sentcntia: addo ultimo quod in sussicientia ad chorum datur latitudo maioris , minoris, nec requiritur quod sit nimis literatus: pro quo Vide H uil tom. 2Iib. o. p. i6. in fine, ubi ait polle Episcopum dare ordines sacros Religiosis,qui bene legit Latino, ' citat,quamuis sit minus literatus, ii-tat alios Doctores in glosia liteia V. Et examinatores
illi quinque iurant istum habere susticientiam ad chorum sicut habent aliqui Religiosi in India: in quo verum dicitur. Nam in India saepius ad habitum recipiuntur grandaevi milites , qui perta si militiam ad
Deum conuertuntur, qui linguam Latinam nestiunt,
ct vix illam bene legunt, quorum ego vidi unum:
387쪽
tamen isti recipiuntur ad chorum, vel statum cleri.
et , Ad ultimum argumentum ex anche dico. quod illius dictum imprimis non facit legem Secundo exemplum praecipuum quod adducit, est quando profestus ad chorum suae consolationis gratia, libe- Te petit, ut statu clericatus mutetur ad statum laici, quod in hoc casu non concurrit, imo iste professus
repugnauit, de reclamauit, ut constat. Secundo dI-cit Sanche id fieri posse ob culpas profesti , ob
quas potest puniri cum hac mutatione status. Sed neque in hoc nostro casu interuenit culpa professi istius,imo neque insessicientia iuxta praedictos quinque testes iuratos. Adde quod Nauarrus ibi citatus IS anch. tenet id non posse facere Praelatum. Et quidem in ordine P. N. Francisci id nunquam vidi fieri, ut professus ad chorum, etiam ob culpas mutetur ad sta tum laici, etiam si ille careat omnibus acris ordinibus. Nam iste, etiam sine ordine sacro tenetur ex vi Regulae dicere horas canonicas per Breuiarium in in praecepto Regulae non potest Praelatus dispensare ac proinde non poterit de proselso ad chorum facere professium laicum deobligatum adicendo diuino ossicio per Breuiarium. In aliis Religionibus consulan- tu illarum Regulae,3 statuta.
388쪽
De quibusdam feci laribus, qui Meligiosos duos
ligauerunt, ct canerarunt ex man
saecularis. GVbernator cuiusdam Regni ultramarini longe
distantis a Portugallia, residens in quadam urbe, associatus quibusda sociis,& Ministris intrauit Conuentum quemdam Religiosum soci ignorabant ad quid ingrederetur. Gubernator sibi obuium Praelatum illius Conuentus manu apprehendit, Malium Religiti sum, ebsque misit deduci ad quandam nauem,ibioque ii custodia quasi carceratos custodiri & declaratur, quod gubernator erat natura sua iracundus, liabebat potestatem condemnandi ad mortem. Quiae sit tum sui primo an isti, qui gubernatorem associarant, ignorantes illius intentionem, incurrerint aliquam censuram excommunicationis rit declaratur quod isti primi non concurrerunt activo influxu ad illam comprehensionem. inuaeritur de illis, qui iubente gubernatore manus iniecerunt in Religiosos, ebsque ad nauem duxerunt, timentes sibi alias punitionem a gubernatore infit gendam, incurrerint aliquam censurasi λTertio, an illam incurrerint illi qui in naui illos quasi carceratos custodiebant, quasi in vinculis, qui erant milites subditi gubernatoris Ad primum quaelitum dico primo, illos qui gubernatorem astbciarunt euntem, Mintrantem Con
389쪽
uetitum, ignorantes illius propositum, non incurrerunt aliquam censuram. Constat ex Regula 3. de Reg. sur dicente Ignorantia facti, non iuris excusat. Hi vero alsociantes ignorantes pio positum illius gubernatoris habuerunt ignoranuam facti,ut constat ergo excusantur a poena excommunicationis ibi impositae: Malias comitabantur suum superiorem in re quae non erat declarata illicita Maius dubium est,an hi iidem, postquam viderunt gubernatorem apprehendentem, kligantem Religiosos, publiceque carcerantem proinde incurrisse in canonem Si quis suadente , tan- quana publicum clerici percussorem notorium an inquam hi post hoc factum notorium incurrerint excommunicationem minorem ob communicatronem
cum iotorio clerici perculsores Credo quod neque hanc incurretini ob duas causas. Prima est, quia illialsociantes, vel erant domestici domus,vel familiares gubernatoris, vel saltcm illius subditi eo quod ille in temporalibus erat velut pro rex illius regni, ac proinde ratione obedientiae, iubiectionis poterant cum
illo communicare absque incursu censurae, ut omnes coituram iter Sunam ista docent in materia excommunicationis, quando explicant causas excusantes illos qui communicant cum excommunicato notorio: dum
explicant illa propria verba. Vtile lea humile. Secunda catis illos excusans a censura esse potuit timor mali grauis sibi probabiliter euenturi si suum gubernatorem iracundunt, solentem in communicatione vi
Ob causam secundam proxime dictam , credo etiam quod illi qui de mandato gubernatoris manus iniecerunt in Religiosos .cosque ad navim duxerunt; ii probabili er . vehementer timerent graue dam
390쪽
num sibi inde elietiturum si non facerciat, credo quod Iaoii incurrerunt centuram aliquatri. Moucor ad hoc credendum,quia censura posita ab Ecclesia est lex post tua, ut patet:qui autem violat legem pure positivam ob nietum cadentem in virum constantem,no peccat, neque incurrit censuram ergo isti hi,n incurrerunt. Maiora Minor sinu clara . Coissequentia bene deducitur, sapponit quod isti sic ligantes Religiosi, ex
mandato gubernatoris habuerint uetuit cadenterrii virum constantem , quod sic probo : nam stiebant gubernatorem esse iracundum naturi sita, videbant
etiam illum carcerare Religiosos non subditos Masortiori probabiliter timere bii Git idem facturitui gubernatorem circa sui ipsius subditos , si mandatiqilli is non parerent,d quod illo careeri manciparet si
non obedirent ou Lai rem nactus cstrceris sit metus cadens in virum constati tem , si immineat a viro potenti, Miracundi est colla munis Dodhorum,dum ex plicant causas susticientes ad incutiendum metum caridentem in virum constantem;quod ex illis colligo, ex traditis a Sanch. lib. A matrim i f. 6.maxime n. Hubi citans Baldum,Dec. Bero. Sigismundum Bertachinum , dicit, quod licet vir potens, Eiracundus tori faciat minas , si tamen aliquid praecipit vultii terribili, issicit ad causandum metum cadentem in virum constantem multo magis vero praeponderat timor carceris in gubernatore iracundo , qui hanc comprehesionem Religiosorum probabiliter debuit praecipere vultu terribili,& iracundo. Et rem compendiore loluens dico, quod metus eadens in virum constantem relin initur iudicandus iudicis,vel prudent rs arbitrio, ut tradit Sanche eod . . it'. J.auimtium citans multos. Et quod in particulari metus carceris quem