R.P. Laurentij de Portel, ... Responsionum moralium tomus primus secundus. Cum duplici indice, vno casuum, altero rerum & verborum copioso

421쪽

Nunquam faciunt, cham nunquam assistant electioni

Conventuum longe distatium, neque illos per se visitent Ad per Clericos delegatos,de quibus non est sperandus tantus gelus,quantus de Prouinciali,qui ob similitudinem habitus ,ri fraternitatis maiori compassione Monialium desectus debet emendare. Secundum moti uu est. Prouinciatos Regulares finito triennio expectant Syndicantem rigorosum , qui totam: Prouinciam visitat inquirens defectus Prouincialis ad illos puni edos ide6que ex timore reddendae ratio- Dis magis student,ac scrutantur Bullas Apostolicas,&motus proprios Sum.Pontificum circa Monialium regimen praecipue explicatos a Doct0ribus, ac Scriptoribus Religiosis istius temporis,quam super hoc inuigillant Episcopi neque ipsorum ossiciales in aliis negotiis toti occupati maxime non timentes Syndicantem, qui de illorum defectibus in regimine veniat inquirere. Ac proinde commodius regimen sperari poterit caeteris paribus a Praelatis Regularibus circa Moniales sui ordinis, qua ab Episcopis exteris, ut ita dicam. Ad cuius confirmationem facit optime, quod Vrbanus IV. Author secuda Regulae sancta Clarae, in illius confirmatione dicit se illarum regimen committere Cardinali protectori ordinis Minorum , qui casdem Moniales visitabat per Fratres Minores de ordinario x assignatis Papa causam, quare huic potius Vardinali protector Fratrum Minorum illam curam demandarct, i ibdit me Moniales essent differentes in diuersis modis vivendi, videlicet, si gubernentun ab

alio De sciente mores, vitam Fratrum Minorum,

quos fundauit idem Pater Franciscus, qui fundauit Ordinem sancitet Clarae. QuΡd ad hila clarius expressit Boni f. VIII in Bulla per quam concessit Monialibus sanctae

422쪽

sanctae Clarae Urbanistis, priuilegia Fratria Minor uni aptidi ullarium Rodra g. fol. io.co 1 ubi ibidem Bonifacius fauens, is concedens illis dicta priuilegia, citans praedicta verba Vrbani IV. proxime citata, inquit Bonifacius cum dicto Urbano, se praedictis Monialibus illa ibi concedere Nosa diuersorum Magisteris, tuendi modos incurrere valeatis differentes. Id est, ne

gubernatae ab Episcopis , quasi diuersis Magis iis, discerent mores diuersos ab illis,quos Fratae obseruant

fundati ab eodem P. N. Francis coci est enim diuersum Magisterium traditum ab Episcopo, is Prouinciali eiusdem ordinis. Quarta ratio principalis in communi est. Nam Papa in ista Bulla circa multa, subiectos facit Episcopis Praelatos Regulares, ut mox videbimus,4 proinde eosdem subdit Vicario Generali Episcopi, Maliis Clericis, quoru ministerio Episcopus uti debet in casibuς sibi in hac Bulla commissis iam vero ista subiectio Regularium,ac depedentia ab Episcopis, Glericis est clarum somentum,ac seminarium discordiartam,ac litium quae inter Clericos,Episcop6lque quotidie inasci debent circa Praelatos Regulares. Satis hoc potest probari,ac sperari, attento cap. Nimis inique,tcap. Nimis prauet de excessibus Praelatorum,ubi Papa

Gregorius X. quadringetica hinc annis refert plusi quam viginti lauam in grauia, quae Episcopi Religiosis inferebat super materia iurisdiistionis;& hoc initia eri super qua Episcopi non poterant se ingerere, ob qua gratiam in Ecclesia motitium accepit eximedi Religiosos a iurisdietione Episcoporu , si, ut de facto exemit. Si ergo iam tue Episcopi sic grauabat Religiosos ii materiis in quibus no poteratii: quid sperandia iiicit eos facturos per commistionem illis concelliina in hac

423쪽

hac sulla, per quam in tribus,vel quatuor rebus gratibbus possunt se ingerere super regimine Praelator u Regularium lotes etia hoc colligi ex naotu proprio ij

v. qui incipir,Etsimendicantiucin quo concedens multa priuilegia ordinibus ora dicantibus,reddens causam, quare illis tot exemptiones concederet,ait quia Epyco- Archiepiscopi Decretis Concilii Tridentini in prauum resis distortis , Religiosos variis incommodis afficere, crperturbationibus conantur, eorumque priuilegi' non mod7- cum ferre auamenriunt verba tanti Pontificis.Si ergo Episcopi male intelligentes Decreta ridentini Concili,sic Religiosos grauant,&molestat; quid sperandum est de illis per hanc Bullam factis superintendentibus Praelatorum Regularium 3Non loquor inui- xliose,nec calumnians,neque dico rem nouam, sed dictis iam quadringentis abhinc annis a Doctore tam pio,sancto,& pacifico,qualis fuit D. Bonaventura, hic tractans quod de or/inario Clerici sarculares no sunt bene affecti erga Religiosos, in tra Z. ologetico contrampugnatores Fratrum finorum, in resp.ad io quase dicit: Quod ex voluntate Clericorum,uix unquam in Ecclesia posent Fratres Minores diu morari,diim aut per se, ut incitati per alior etycerent nos de Parochi s syis plusquam haretico vel Iudaeos idem repetit in responsa critis. 21. f. 'am

sis autem. Ilaec est opinio D. Bonaventurae tanti,ac tampi Doctoris circa animum, quem ut pliarimum geriit Clerici erga Religiosos:vnde non videri potest temerarium, timere quod ex concessis per istam Bullam timeri possint scandala,lites, iurgia inter Clericos,ac Religiosos, propter citatas rationes, Malias ab aliis

assignandas Deum medicina inuentasse non adfuciandum,sid adsianandum, teste D. Bonaventura trach. cur Fratres Minores praedicent; om. 7. suorum operum Icu raeterea

ibidem

424쪽

ibidem addit, qhiod sedicina nonsicut expedit porrectaagroto,iadi potis Pamsa t. eqiiiiii quod medicina istius Bullae sanctissi Gregor. XV. non expediat, Cum potaus laesionem,quam remediu in allaturam cta possimus timere Sub censura eiusdem sanctissim. Matris Ecclesiae.

Responsiones particulares ad pauicutiria

via in particulari rationes id diaco circa paria

ticularia Decretaratri lar moax coli siderando

omnia , sed praecipua illa quatuor supra iis principio proposita. Quod attinet ad primum,ne Praelati Regulares possint assignare Monialibus consessor m ordinarium,vel extraordinarium. sinuassensa,&.panicula.

ri approbatione Episcopi: dico prirnp,ex hoc Decreto

oriri graues molestias in inconuenientia. Imprimis cinim valde molestum est, quod cum iuxtari ridentinum tepeatur Prouincialis assignare Monialibus coim fessorem extraordinarium in singialis stat libroel sex mensibus, quem vocamus 'deuiatorem, idque facere debeat, in sexdecim Connetitibus Moniatium istius: Prouinciae valde distantibus, valde in quivir molestum esset, an tolerabito quod singulis: Nisibilla; 4rseia quotidis hi c5sessu es extraordinatijἰcunil trinit ex ,-lpensis deberent adire Episcopos pro impetra da licen tia ad Monialium confessiones excipiundas. Et dico faciendas fore multas expisas,quia Pr inciales propter expensas vitandas designant hos Aliciliatores ex Conuentu Fratrum propinquiori monasterio Montalium Si vero isti adire deberent prius Episcopum,aliquando deberent conficere iter viginti leucartiet n,cum CC

425쪽

expensis,& labore non paruis. Secunda ratio est,quia Praelati Regulares communiter, item in nostra Religione, per statuta generalia, non assignant Monialibus ofellares,nisi illos Religiosos qui per Episcopos

approbati sunt ad audiendas confessiones saecularium, etiam virorum. Cum ergo Praelati deiit Monialibus: pro c5fesseribus illos tantum qui iam sunt approbati ab Episcopo,, possunt audire confessiones virorum, qui ut plurimum grauiora liabent, ac difficiliora peccata , satis sussicienter, abunde prouidere videntur Monialibus circa cofessores assignandos, cum illis ut plurimum foeminae, Tanctae coistare doctiore non indigeant. Tertio cum Eprscopus ut plurimum notitiam non habeat, neque dum ex vultu, auditu cognoscat hos consen res crebro mittendos a Prouincialibus quarto quouis mense, quid opus est, ut hi Episcopi nouam approbationem expectent,nisi forte velis,ut Episcopi quarto quouis mense de illorum se

ficientia, vita, dc motibus inquirant, uod esset onus intolerabile. Confirmatur ex communi Episcoporum praxi Doctorum opinione dicentium minorem sussicientianii, ac literaturam requiri in consessore ad audienda confessiones Reminarum, austicorum, quam mercatorum, Imilium , qui grauioribus negotiis implidantur. Iam vero de moribus,sivita con fetaris mittedi ad Moniales melius testificari poterit Prouinciatis, qui noscit ex vultu oves proprias quam

4 piscopus,qui illos confessores seriasus non vidit aliquando rimis nec de ipsis audivit. In quorum etiam probatione facit,quod hodie in mea Prouincia quando haec scribo, in tribus Conuetibus Montalium sunt assignati tres Patres pro c5fesseribus, qui fuerunt loctores Theologi iubilati ut hinc colligi liceat quantino

426쪽

tum Praelati Regulares inuigilent circa sussci eiu iam consessbrum Montalium.1 M iod attinet ad secundum, de ratiocinio reddendo Episcopis ab oeconomo Moni altu, vel illi cui Episcopus delegauerit tale ratiocinium Lin hoc particulari hoc inconueniens aduertomam iste deputatus ab Episcopo pro excipiendo ratiocinio, poterit plerum- ue annuere procuratori Monialium ad dissimulancos de istus,poterit etiam esse homo modici zeli,qui lucro,vel spellacri ductus aliquid dis imulet,vel expo-ctet. Praeterea isti deputato ab Episcopo tempore quo ratiocinia excipit,semper sunt cibaria ministranda, in fine praemium aliquod exhibendum, quod redundat in dispendium, Lexpensas Montalium Praeterea semper Praelati Regulares ab oeconomo Monialium ratiocinium petunt per alium Religiosum expertum sine expensis,vel per alique saecularem boni zeli. Sit ridicas inter Prouinciales deputatos ad ratiocinia su

menda,& procuratorem Montalium pactum,vel fraudem posse intercedere:quis dubit l,quin eadem fraus, de pactum possit intercedere inter ratiocinatorem de putatum ab Episcopo, inter procuratorem Montalium 3 Quod li obiicias,sanctisL. D. Papam hoc reInedium assignasse, quia sciuit per insormationem , ut plurimum Conuetus Montalium, qui amplos habent redditus ad nimiam paupertatem osse redactos. Dico imprimis hoc non esse mirandum, cum id videamus ut plurimum in domibus secularium multorum , qui cum redditus habeant opulentos,uiuunt hodie in maiori paupertate quam sui progenitores, cum tame illi oecono inos habeat suae rei familiaris vigilantissimos,

desipsi Domini super oeconomos seduli inuigilent. Cuius causa uniuerialis reddi potest , quoniam rerum

427쪽

pretia excreuertant; Monialium etiam numeriis adauditus est , de possessiones illarum immobiles, ut plurimum sunt in tritico annuali, vino, Moleo, quorum si est abundantia in hoc anno, pretium vilescit si est penuria ac sterilitas,coguntur aliquando eadem emere magno pretio pro Conuentus sustentation OQ; sicut ego ex certa scientia scio de aliquibus Conuentibus Montalium meae Prouinciae. Quod attinet ad tertium, posse videlicet Episcopum existente causa monere Prouincialem, ut coέ- fessorem, vel procuratorem Montalium ab ossiciis

amoueat,sin minus ipse Episcopus id facere possit: hic

militant particularia, & grauia pericula,& in conuenientia. Saese enim cotinget Episcopum informari ab aliqua perimna,malevola,irata. non bene affecta ad conlatiorem,vel procuratorem,idque sine fundamento, sed ex appetitu,& vindi ista,cuius informatione ductus Episcopus ex abrupto monebit Praelatu, ut consessorem ainoueat cum magna infamia. Quod maxime timeri potest in Monialium informationibus,quae eum scemina sint natura sua inconstates, vindicatiuae

ma confelsoribus aliquando paerito reprehensis pro salute arairnarum suarum,solent saepe in similes querelas contra illo insurgere: id quo vel per se ipsas facitat, vel per cosanguineos indiscreto fauore illis fauentes: eandemque sit sim informationem aliquando facere solent seculares contra consessbres Montalium eo quod dicti c5fessores saecularium amicitias cum Monialibus prohibeant testis sum ego oculatus,qui cunaellem Prouincialis accepi epistolam cui iisdam iactitaris subscriptam mentito proprio nomine in quo protestabat a vi certius confessor Monialium amoueretur ab ossicio, alioqui graue illi damnum euenturuiti. Io- Dui

428쪽

hul ego per epistolam secretam coselliorem ut sibi caueret, de vitam emendaret, si quid emendandum haberet; post aliquos menses ad illam ciuitatem accessi,& facta inquisitione in genere, neque cotra confessorem aliquod delictum resultauit, neque aliquis accusator apparuit Aliam similem epistola coepi scriptam

Gintra unum procuratorem Montalium. Et denique

scio Moniales faciles esse ad huiusmodi querelas , Informationes formandas. Quot ergo iurgia, quot pericula infamandi nascerentur sapiscopus his informationibus particularibus, lauricularibus mulierum, invidorum duchus possit adigere Prouincialem,ut confessorem positum in ossicio honorifico sine forma iudicij priuaret ossicio cum infamia certe in Religione, ut confessor Monialium extra tempus ab officio amoueatur, prius citatur,culpar Capitula illi exhibentur, ut respondeat dantur etiam aliae defensiones, quia dedecus illi magnum foret si priuaretur officio sine culpis, sine citatione. At quis non videat fore praeter ora ine iuris ut ad solius Episcopi dictum, vel monitionem consessor Monialium priuetur:maxime cum ex illius amotione sic facta resultare possit etiam infamia Monialiu,aliquibus iudicantibus quod sorte ob culpam aliquam intra Conuentum illarum commissam a dicto ossicio expellebatur. Adde quod dato quod talis consessor haberet aliquod deli istum, si tamen est secretum,& non diffamatum tolerandus est,&non piiniendus in publico, ut omnia iura proci mant. Vide etiam ad probationem istius, in conuenientia adducenda in . seq. ad 4. Decretum istius Bullae maxime ex Henrique ibi citando.

Quod attinet ad . quod possit, ac debeat Episco, pus assistere ut praeses in electionibus Praelatara, quae

429쪽

subduntur Regularibus, simul cum Praelatis illarum;

multo maiora hinc emergent pericula discordiae Minconuenientia,quam ex omnibus praecedentibus Decretis: probo euidenter multis exemplis,& rationibus. Primo imminet periculum schismatum, .seditionum,seu diuisionum inter Moniales: Episcopus enim, vel Clericus eius nomine praesidens electioni inclinatus ad unam partem, vel propter amicitiam, vel propter consanguinitatem,turbare poterit Moniales alias quietas,& vel promissionibus,vel precibus validioribus illas inclinare ad eligendam,quam voluerit Pr batur hoc casu relato in cap. nimis praua, de exces Pra-

laetorem in D. ubi Papa inter grauam in qua Episcopi Religiosis intulerant,ait hoc unum particulare utile; quod scilicet Episcopi in electionibus Fratrum Minorum, volebant illis praeficere Ministros,in custodes pro suae voluntatis arbitrio, ut Fratres subderent suae ditioni. Si vero tunc Episcopi non habentes iurisdictionem in Fratrum electionibus volebat creare Prouinciales,& custodes ad suum arbitrium 'uid sperari poterit de illis in electionibus Montalium fragilium, in quibus illis per hanc Bulla conceditur iurisdictio, maxime cum possit saepe cotingere quod in illo Conuentu sit aliqua Monialis Episcopi consanguinea,quae

ossicium Praelatae praetendata Secunda ratio est. Nam

Episcopus non cognoscit Moniales,neque potest diiu. dicare quae sit dipna,in indigna, neque Clericus loco Episcopi praesides electioni,id potest discernere, sicut prouincialis qui illas visitat:& proinde Episcopus eleius Clericus poteriit decipi circa hoc, vel ex desectu

notitiae,vel ex appetitu particulari. Probatur ex Hen-Tique tom. I.Sumib.7a7.2 .n.7. in glossa liter X ubi

referens aliquas causas ob quas decuit Religiosos exi-

430쪽

mi iurisdictione Episcoporum, inter alias hanc assignat. Quia scilicet Episcopus inexpertus instituti Regularis , turbabat pacem, quietEmque Praelatorum, quos ossiciis,aut ministerio priuabat sine causa,&4uthoritate. Aliud illud gravamen refert Henrique citato loco ab Episcopis Religiosis illatum, quod,scilicet ex Clericorum,& laicorum inuidia,St calumnia se ingerebant in Regularium causas.Quod multo magis de illis timeri poterit in praesenti occasone,ex praedicta commissione Episcopis,&proinde illorum Clericis concessa circa electiones Montalium.Vide multos Doctores, quos citat Henrique citata liter X.4 V. ad hoc intentum Vltima ratio circa suspensionem huius quarti Decreti est,quod cum saepe eontingat ex 'istatione praecedente electionem, resultare culpas contra aliquam Monialem , ob quas mereatur priuari voce activa passiua in illa electione, sequetur quod secretarius Episcopi, vel Clerici illius desegat cognoscent desectus, culpas Religiosarum, quod non congruit decoro statui Monialium, maxime cum ille secretarius possit aliquando esse persona saecularis,qualis est aliquado Notarius Apostolicus. Quod si contingat Monialem aliquam appellare ab electione. ut iam contigit, inextricabile aliud dubium emerget, ad quem debeat appellare, an ad Episcopum, vel eius superiorem Archiepiscopum, an ad superiorem Prouincialis,cuius illae sunt subditae 3 Adde molestiam expensarum , quas Conuentus Montalium necessario moraliter facere debet durante tempore electionis in cibo in potu illi ministrando, Torto postea donaria dando ob gratificationem collatae Praelaturae: quae omnia magna sunt inconuenientia, sussicientia ad ullae suspensionem,&sanctissimum D. pa