장음표시 사용
651쪽
ret, quaereretur de patre si ab illo nudus verberaretur, quam si ab illo baculo percuteretur. Pater autem
senex non sic facile potuisset filium robustum nudare ad verbera, proinde recurrit ad facilius supplicium per baculi fustigatione. Denique in tertio actu quando ambo rixati sunt in platea evaginato gladio, pater filium in honore,vel bono aliquo temporali non laesi, cum non dicatur quod pater fuerit in rixa aggrestar, vel quod filium vulnerauit. Cum ergo in nullo praedictorum actuum pater a filio honorem, vel aliquod bonum temporale abstulerit,salte iniuste, sequitur quod cogi non debuit ad restituendum, vel ad venia petendam a filio Secundo principalite probatur: nam dato, Ac non concessis quod pater in aliquo illoru trium actuum filium laeserit in honore,&aliis bonis, adhuc
pater non tenebatnr a filio veniam petere; nam maiorem laesione in salute,& honore dederat filios patribus illum in terram proiicitudo cum laesione brachi j, δρeidem in platea verba iniuriosa dicendo, illum suum patrem esse negando, ae denique non leuato galero ipsum pertranseundo,maius inquam hoc est damnum,&maior iniuria patri illata a filio, quam fuerit ulla iniuria a patre filio illata, ut patet: at constat quod una iniuria per aliam iniuriam compensatur, is num delictum compensatur per aliud delictum exempli gratia iecisti mihi, nam iniuriam ,ego in recompensam aliam tibi irrogaui aequi ualentem quidquid sit de peccato non teneor restituere, vel veniam petere, quia delicta paria, mutua compensatione tolluntur, ut habetur expressis verbis cap. Intelleximm de adulteri de cap. Nihil 32.quas. 6 dest viro . ollat. matrimon de quo videatur Rabel l. I para.lib. 2.q. I 8. m.T. i. 'proinde iuxta halic doctrinam , maiorem obligationem Pe tendi
652쪽
t ad veniam habebat )ius a patre,quam patet filio,. quia delicta non metunt paria,sed deliinum, iniuria facta a filio fuerunt maiora. Illio ex parte patris noesuit delictum,neque iniuria,ut probauimus vide Uaa. lerum Catuvanum lib. de Uerent. Gravique fora: , ve bo compensitis,ae r. 6. Facit etiam pro hoc doctrina
modo quo iniurians veniam postulare debeat ab iniuriato sic ait. Qitandiduo se mutuo offendunt, amborum offensio est aeque grauis, qui prius ostendit, debet pricis reconciliationem petere. At vero si posterior iniuria sit maior,posterior debet prius eam petere. Sic Nauaricitatque Sylveit At constat quod iniuria faetidi patri a filio fuit multo maior ergo filius veniam debuit petere a patre, ioni contra. Et ratio naturalis
id uadet, nam qui maiorem iniuriam fecit plus debet, ac proinde ille veniam postulare tenetur. Hinc probata manet secunda pars istius conclu-ionis,muiste videlicet fecisse Parochum huic patri hac de causa sanctiis Eucharistiam denegantem. Quod sic magis declaro: nam Sacramenta Parochiano ne a-ri non debet, nisi vel quia Parochianus aliquod praue scandalum dedit in populo, vel quia non .vult facere aliquid ad quod ex praecepto tenetur, vel quia est in peccato in publico. Iste pater circa hanc materiam non dedit sc ndalum in populo volens iuste punire filium. Item non tenetur ex praecepto petere filio veniam ob multa dictatu'. .praecedenti: ncque proinde ea de causis, qua veniam non petit, est in peccato, ut constat ex dictis:ergo non illi possunt deno ari Sacra menta, Cum Sacramentorum denegatio siti cena strauissima Ahiamans, isquivalet excommuni ciuio ni qua prura Sacramentorum receptione. Si autem
653쪽
hic Parochus dicat se illum patrem priualle Sacr 'menti sanctiis receptione, ob quod nollet filio iniuriam condonare, millum ad suam antiquam amicitiam , dc conuertationem admittere, dico, quod neque ob hanc causam illima potuit a Sacramentorum receptione excludere ut statim dico,& probo in responsio- ad secundum quaesitum.
A D secundum quaesitum dico quatuor Prl- facinum est,rit od iste pater nunquam potest in corde habere odium erga filium, neque illi velle malum aliquod aut horitate propria inferendum. Haec est communis Doctorum, ita ut probatione non indigeat: nam odium, & desiderium mali, est peccatum, ac peccatum nec pro uno instanti, potest admitti vel retineri etiam si inde mille forent bona utilia euentura. Secundum dico. Iste pater no tenetur filium istum
admittere ad antiquam amicitiam,& conuersationem. Est haec etiam communis Doctorum Lillam tenet Magister in dist. 3 o. D. Thom. 2.2.quast. I 7 art. J Gacr. ibid. S. Amon. .para. tit. 6.c. . g. 2 Cordub.casi 8. Nauar citae. . I .er 21. ab. Consiliomm, cons F. num. 2.de poenit 2 remus. Valerus Carluxus lib. de disserem. utriusquefori ver remisio.dusserent. 2.num . . Comito tu. lib. .respons Iorai qmest 34.adfinem. alij ab his cita ti. Probatur primo ex facto Dauidis,alias Clementissina erga inimicos : qui tamen . Reσ. cap. q. cum Offensus suillet antea a filio Absalone,eaque de causa illum xulare iuberet ab urbe Hierosolyma, post aliquot annos rogatus Dauid ab amicis,& Magnatibus,ut filio exilium remitteret, remisit ut Hiqiosolymam rediret,
654쪽
sed addidici Mesem 'eam non videatAri quo clare ostendit se nolle illuna ad antiquam coueisationem, lam se
citiam recipere. Secundo probatur,quia iste offendens ratione offensae mihi factae no est fictus melioris conditionis erga me, quam alis, qui me antea non offenderant, sed potius peioris at ego non teneor reciperἡ ad particularem amicitiam,& conuersationem ullum hominem ex illis qui me non offenderunt rergo minus teneor ad illam amicitiam recipere istum meum offensorem Tertio id probat Valerus Cart.cit ver remi si 'diferent. . quia per receptionem ad antiquam conuersationei' censetur iniuriatus iniuriam remittere,&cedere iuri quod habebat ad prosequendam per iudicem restitutionem damni resultantis ex iniuria illata, ut ibi multis probat: at nemo tenetur condonare dammam resultans ab aliqua iniuria illata, ut statim probo in tertio dicto ergo neque tenetur admittere iniuriantem ad antiquam familiaritatem, per quam admissionem remittitur restitutio damni per iniuriam illati. Imo addit Comitoliis it quasi 1 num IS aliquando posse talem circumstantiam interuenire,ob quam laudabiliter poterit iniuriatus offensorem non alloqui, nec illum ad amicitiam particularem admittere, ut euitetur aliquod grande malim in iniuriante, vel in iniuriato, citat ad hoc Gabriel Sylvest. Angelum, Tabienam,&alios. Tertio dico, quod iste pater non tenetur in soroexterno remittere filio iniuriam sibi illatam,licet alius poeniteat,& veniam petat: quod sic explico. Non tenetur pater cedere iuri quod habet ad faciendum per iudicem saecularem, vel per leges, filius iste puniatur, iuxta dispositioncm legum, ex haeredando illum , vel quid simile, quia hoc non est peccatum, imo licitum, Rr
655쪽
petendo scilicet restittitionem damni illati per nivestiam: idque accedente iudicis aut horitate. Ista conclusio est express Nauar. G .cirp. ΙΑ. - Carluxani cit. loco ver.remissio. Probat illam Nauar.ex tribus Capitulis tu, ris canonici, quae vide, ex Sylveil ver. chamas q. , Iino addit Nauar posse aliquando contingere, Iniuriatus obligetur non remittere, nec cedere huic iuri, sed procurare ut iniuria per iudicem puniatur, si conjducat ad tilitatem spiritualem offensoris, vel obsequium Dei,vel utilitatem Reipublicae, quae in hoc casu locum habere possunt: tatem enim conducet ad bonum clarum Reipublica punitio istius filii, ut per illius punitionem caeteri fili j contineantur in obedientia, δc reuerentia erga patres suos. Et probatur adhuc conclusiori nam licet nemo possit in corde habere odium , neque vindictam per se sumere de iniuriante, neque illi velle malii naci tamen non obligat Deus pquis remittat damnum datum in salii te , vel pecunia, quando damnum resuli aut ex iniuria illitta: alioquin, ii quis per iniuriam mihi vulnus infligeret propter cuius curationem multas feci expensas cum medicis, incurri lucrum celsitas: vel si quis occidit patrem ex filiorum qui relicti sun orphani ne remedio, lapia polliet accusari taliter vulnerans,aut occidens de dansito illato, sed tenerentur offlans Utum dimittere, quod
Qilarita dico. Tenetur hic pater in publico fili uni
se alloquente, salutantem,alloqui, resaliuare, si ex eo quod non refutate oriatur scandal tuo. Haec etiam est cummunis opinio. Et probatur quoniam unusquisque tenetur vitare se ndalum pusillorum niteritura Doctoribus citatis supra in secundo in tertio dicto. Vnde insertur quodccllante scandalo ac nemine vi , dente
656쪽
delite, vel lente, non tenebit tir pater resallitate, ut colligitur ex minoribus supracitatis, maxime Chmi toto citato rum. MValero Carluxano cistatis di en in edi ,ubi docte aduet tit raro aliquem posse scandaligari ex eo quod videat patrem non alio iiii, ves resultare filii in offensorent; n6 enim prae sua Maiiiii quod pater id facit ex odio, sed, filium puniat de enaendet Maro enim pater odit filium,cum carnem suam nemo odio habeat. io ' obiicis ac probas teneri launc patrem dimittere iniuriam huic filio petenti veniam; 'reconciliationem. Nam Christus Dominus Matth. , in illis verbis, di ne bis debita sera sicutis nos dimitti s debitoribus stris P uia fit nobis, ut dimitteremus iniurias nobis factas a proximis alias non ipse nobis dimittet peccata nostra , ut omnes Patres, ac Doctores ibidem exponunt. Quod idem Probatur ex illo Matth. 18.ubi Christus D consulens ut unusquisque remittat iniurias proximo iniurianti, dicit. Sic pater meus coelestis faciet vobis, si non renii seritis unusquisque fratri suo decordibus cistris ,si ex poena ibi iniuncta videtur colligi obligatio praecepti remittendi inluxias. Ad hoc argument uni bene respondet Maldonat ad hilara ver Na Matth. 6.Dimi re notis. Ex cuius ibi betritia dicendum est,aliud else iniuriam, aliud vero damnum ex ilia lata iniuria resultans, cuius rei ibi ponit exemplum: ncoracludit eheritas dimittere iniuriam proximo, non vero damnum resultans ex iniuria de in substantia inanuit,remittere iniuriam proximo,consistere in histri' bus,quod scilicet ei malum non velimus quod illum non odiamus, quod de illo per nos ipso vindictant non capiamus. Ecce in quibus consistit renetissio initiariae, in ad hoc omnes teuentu . Damnum vero causa
657쪽
tum ex illatione iniuria nemo tenetur ex pr,ceptor nittere iuxta dicta . sed solii ex com fili0,nisi fort)proximus offendens sit an extrema, vel graui necessi- ace: turic enim ab illo no possemus expetere QRape;
stationein dam' temporalis illati p'test iuuari , seu explicari haec responsio per illud aliud di cxum Christi
.circa inimicos consulentisci Bene, ite is, qui oderunt vos,Luc.6.in quibus verbis,Vt const*t,non iniuim it praeceptum ut inimicis nostris exhibeamus nostratona temporalia, et ut illis in se uiamus obsequio speciali: hoc enim tantum est in consillio,vt praxis Ecdesiae obseruat. . βι vero ibi ali quod praeceptum interuenit, est quod alloquamur mim cum resalutemus, non odiamus, non illi mala imprecemur nec vindi-clay i propria aut horitate sumamus.
mento,illumque priuare oronibus bur is, qua alias ab ipso patre post et post mortem accipere.Haec conclusio est distinita j iij xi e ciuili comit mi , p; riculari istius Regni Portu galli . Habeturi*prossie in Autherit. Dicum anesi cognos . si alucni, fi l . . duabur Ioiq.m-T pHN.6-Hs renuntur Α- quia ob quas potest pater filium exhaer dare. Prina est,si filius patri manus iniuriose iniiciat, Secunda, si filius contra patrem in t r.esentia verba in iiiviosa proferat remittitque ibideri iudicis arbitrio, iudicarique in hac materia sit grauis iniuria patria filio illata, suis iens ad filium ex . haeredandum i Getae duas caifas ex haeredandi ponitie Portiagalliae lib. . Ordyn, tr. ὀ8 cum e - dem
658쪽
dem declarationese remissione ad iudicis arbitrium. Idein habetur in glolsa in cap. Vntavritas, de iuresur. in verb. Exht y et Tenent etia ni Inanimiter Doctores Theologi , maxime Molina tom. Iae iust tra I. a.diotaro. Re:ines d. tom. a. lib. 2G num. T. I seqq. Sylv. veri Mim . CQuar. ad cap. Rmm gessi in primcipis de multi cili ab his citati. Nec debent videri ri, gorosae illae leges alium ex haered/ntes ob has duas
causas , duo syς lactuci commissio , perpetratos aflio contra patrem , aut matremo siquidem Deus eosdem duos actus in lege veteri poena mortis plecti iubebat, quae est poena grauior ex haeredatione. Exodiri habetur:Q percusserit patrem sium,aut matrem momte moriatur. de cap. 2O.Leuitici, dicitur i. mai Aeris patris ut matri,morte moriatur.Nam ut ait Phitarchus
cpust de pietate erga fratr. post peccata cormnissa in Deum, nullum est peccatum grauius quam offensa facta parentibus, quibus nostrum esse corporeum debemus , munquam possumus aequale reddere. Verba Plutarch.sunt haec Neque vestigium Utat' extat impietatis maius, quam contemptus , ct delicitam aduersus perrentes. Quae applicando ad nostrum casum constat quod iste filius trianus. iratas iniecit patri, quando baculum de
manu patris excutiens, patrem proiecit in terram cum brachi laesione,&comminutione fuit enim haec manuum iniectio iniuriosa,violeta,d peccaminosa. Nam
ut explicat Molinacit L put inp=impio, hae iniectio inanuum fili erga patrem,est explicanda sicut iniectionaanuum facta erga clericum ad incurrendam censuram excom.constat vero quod si iste filius cum his circumstantiis manus iniiceret in Clericum, maneret excommunicatus: ergo illas iniiciens in patrem incurrit
poenam ex h. iredationis. Item, si praedictae leges ex hae- Rr q
659쪽
remittiirit iudicis arbitrio: quis hi lex non urbi trabitu thunc filium grauissimam iniuriam verbalcia irrogaste patri, coem post rixam in platea ita iurias multas eidem
patri dixit, te quibus iudek incidiret:item cum ibidem 'aegauit illum este patrem suu , illi uri ite patrem se--ro filibete i id, iit denique erim illum obuiam habet saeuato galero iron saliuabat Coi surgit profecto ex his omnibus rauissima liatum silii erga patrem. Quod vi dari ius sistet, considero b simili,quam iniuriosiuii sit filia neg re patrem suu christus Dilaatili.
cap. io dixi est Lm negauerat me torum,om bus, negaso Vr ego eum coram patra meo de D. Lucas idem aliis verbi set erens ait cap. 9. Qui me erubuerit,imro filius hominis erui et cmn veneritinia Iesiatessa Ergo simili:,
cum iste filiiis negaperit patrem suum. Milliina fere erubuerit coram muliis in publico, iustum videtur, 'cipater possit illum similiter negare priuando illum ha- reditate per testamentum. iod item grauis fuerit iniuriaistius filii obuio patri capti trion discooperire,nec
salutare,colligitur ex eo quod Deus in Leuitic cap. IV. praecipiebat, ut euncti senibus quibusque reuerentiam
hiberent ubi iversu ab icitur: coram coo capite consurge, inhonora persena s . Pro quo multa congerie Lorinus aes citatum locum ex multi Philosophis in
historiis. Et in particulari citat duos versus Iuvenalis, qui de Romanis sic refert. Credebant hoc grande nefas, -rte pia inn,si iuuenis vetulo non assurrexerit Citat etiam Aristotelem Ethic. p. 2 diccirici hanc reu rentiana iuuenis erga senem Ostendi in hoc,ut ei assuris satur . vesta sede, M batione superiore descenda. iur, c similia prie stentu Citat etiam Callistratum dicenteor, de Romanus hanc reuerenia a iuuenuru
660쪽
erea sene commendasse, ut alienis tonorem laabendo, parentes magis honor arent. Si ergo gratie delictum xeputabant gentiles cuicumqtie seni non assurge e eidemque reuerentiam non exhibere: grauior omitino
iniuria huius filia iudicanda est, qui patri tuo proprio obuiam facto, neque caput discooperuit, neque ut pa
a Contra hane conchisionem obiicis probas, hunc fili:uii non incurrisse poena ex haeredatibnis con tentam in citatis legibus. Nam ut expli: catalo Ilina, S Reginaldus cit. locis, S alis, si filius manus iniiciat in patre, ut a patre defendat,quia scilicet pater mi uni
Invadit tunc non potest ex haeredari, quia utitur iure
suo, de lex naturalis dictat ut quis se defendat ab inimico inuadente, Mad hoc citat Molina, ouarrudias. At constat quod hic filius qua do patri manus iniecit, proiiciens ad terram cum brachiscollisione, defendebat se a patre filium cum baculo, seu pallio inuadente ex tali namque percussione poterat vita filii periclitari ergo cum patri manus iniecerit ob sitam iustam defensionem, non incurrit poenam ex haeredationis: sicut omnes Doctores dicunt,percutientem Clericum, qui se invadit, non incurrere excommunicatiouehi
quia id facit ob iam iustam defensionem. 3 Ad hoc argumentum respondeo cum eodem Molina, Reginaldo dicentibus filium non esse ex haerem dandum ob iniectionem manuum in patrem, ob satiustam , legitimam defensionem in filius iste cum patri baculum de manu excussit, illumque ad terram proiecit,non est usus legitima, uicita defensione, sed illicita. Probo clare,quia pater licite,ac iuste filium baculo percutere volebat ob filii inobedientiam, Ma dos mores amori pios,ut sit pra diximus in tertio stippo-