장음표시 사용
791쪽
tum,qui dicunt homicidam casualem si in facienda diligentia fuit negligens solum exculpa veniali, non esse irregularem: tanta enim poena, quanta est irregularitas non est ponenda pro culpa veniali. Si vero cognouerit, quod sua negligentia fuerit culpa mortalis, debet se reputare irregularem Pro quo etiam notat Sayro cit. loco num. 3. quod debita diligentia, & circumspectio in hac materia discetnenda est ex circumstantiis loci,temporis, personarum, imilibus, de ex qualitate negotij. Si vero facta omni inquisitione dubius adhuc omnino maneat an omissio suae diligentiae fuerit mortalis, an non stante tali dubio in aequilibrio debet se reputare irregularem nam in irregularitate orta ex homicidio, stante dubio debet quique se reputare irregularem, prout tenet anchen lib. I. Decalogi,cap. I .mur. 3. citans decem graues D chores. Quod in aliis irregularitatibus extra homicidium dicit non habere locum.
De quodam legato pro redimenda puelZ captiva. QVaedat, foemina nobilissima in suo testamento
iniunxit haeredi , ut redimeret unam puellam ex captiuis apud Turcas, quae esset septem, vel octo
annorum: coepit haeres per mercatores,& negotiatores agere de redimenda quadam illius aetatis captiua inter Turcas. Post negotium iam coeptum,mortuus est mercator agens negotium, Mortae sunt aliae
dissicultates in impedimenti, ob quae istius captium
792쪽
redemptio effectum non habiti usque ad annum decimum quintum suae aetatis. In hoc anno haeres paratus est prosequi negotium redemptionis , sed dubitat, quaerit, an sit redinienda alia quae sit hodie septem , vel octo annorum tantum, iuxta formam testamenti. An vero redimenda sit illa prior, quae est hodie quindecim annorum , de qua iam coeptum est negotium, intentata redemptio, eo quod iam videatur habere ius ad rem , siue ad talem redem
Respondeo,quod si illa prior in septennio,vel hodie sciens de tali legato,ac cies iam agi de sua redemptione acceptauit, vel acceptauit pro illa pater, aut Imater,aut tutor ipsius,vel Praelatus illius, vel persona potens acceptare valide pro alio,tunc ista est redimenda, licet sit quindecim annorum. Probo primo, quia per illam acceptationem per se facta, vel per aliquam personam ex supradictis, iam acquis uillus ad dictam redemptionem pro se coeptam. Probatur hoc ex iisqu: Doctores communiter tradunt circa promissionem factam absenti, quando scilicet obliget promis rem ad implendum. Inter quos praecipue est Regi-
alios ait, quod si promisi Petro absenti certam pec niam, promissio non obligat in conscientia donec Petrus absens acceptet si tamen in praesentia promissis-ris acceptet promissionem, vel donationem pro Petro, pater, mater, tutor Petri, vel Praelatus, creditor etiam cui Petrus debet, vel alius potens valide acceptare pro absente in causa pia tunc promisso tenetur implere promissionem Petro Q used etiam in isto casu cernitur: uam istud legatum de redimenda captiua absente,
cst quaecum donatio, vel promissio facta captiua de-
793쪽
stinandae ier haeredem. Si ergo iam haeres hanc destia rauit Mariam,v. g. Dilla absens,& ciens iam acceptauit,vel acceptauit pro illa absente pater, tutor, mater,
aut ullus ex supradictis, iam ista, licet hodie sit quindecim annorum, habet ius ad rem per talem acceptationem in proinde huic, non alteri impilanda est promissio legati,in redemptionis. Idem probatur ex
iis quae tradunt Doctores agentes de commutatione voti, maxime Vega larisiim.ver.Potum, casis Is ubi
cum multis res obiit, quod si promisi calloem certae Ecclesiae, ion fuit praesens persona quae acceptaret promissionem pro tali Ecclesia, possum ego comm rare votum , dare calicem alteri Ecclesiae, maximὸ sit pauperior at si facta promissione ibi erat aliquis minister Ecclesiae illius cui primo facta est promissio, qui acceptauit promissionem nomine Ecclesiae, vel alia persona, quae valide polliet illam acceptaret promissionem, iam teneor dare prior Ecclesiae, quia acquisiuit ius per acceptationem quae omnino
faciunt pro nostro casu. , Si vero ista puella hodie quindecim annorum,nec sciuit de sua redemptione iam coepta, nec acceptauia per se, nec pro illa acceptauit pater, rnater, tutor, aut aliquis ex supradictis, non tenetur haeres istam redi mere, quia non acquisitiit ius ad rem per illam acceptationem, sed poterit haeres aliam septennem redimere imo ad hanc septennem tenebitur ob formam testamenti, non ad illam quae nec est septennis, nec ius acquisiuit per suam acceptationem Vltimo aduer-to,quod si testatrix nominauit illam priorem puellaira, vel aliam proprio nomine, vel nomine suorum parentum, tunc ista redimenda est quantaecumque sit
794쪽
3 Quaeris quid si pro nunc non inueniatur aliqua puella captiua septennis, in casu, quo illam prio temnon teneatur haeres redimere ob defectum conditionum positarum m. r. Respondeo tunc redimendam esse priorem quindecim hodie annorum, quia saliem in hac impletur intentio tellatricis, quia iam apta Crat tempore quo testamentum debuit ex obligatione impleri. Porci hoc probari ex casu posito a Sanchezlib. Liae matrim.di put. 3. m. 32. ubi dicit,quod si quis legauit certam pecuniam certae virgini pro suo matrimonio, quando is mortuus est, iam illa erat nupta, potest illi donari legatu,quia iam fuerat habilis quando testametrium conditum est Lila constat, quod testatoris mens fuerit huic fauere: quod potest hic applicari. Denique si hodie nec prior illa quindecim ann rum vitia su nec aliqua septennis, vel octo annorum reperiatur,credo ad nullam grandaevae aetatis redimendam teneri, quia verba testamenti sunt intelli: genda insignificatione propria, illa expresse dicunt ut redi inmatur septem, vel octo annorum puella. Sed de isto legato standum erit Decreto Episcopi tutius est aliam quamcumque redvidere.
CASUS XXV. De Moniali iPegitimi, an posit esse Abbatissis e dissensatione.
QVaedam Monialis Ordinis sancta Clara secundae Regulae, electa est in Abbatissam per suffragia
onuentus cruri esset illegitima ex prohibito conci bitu. Prouincialis noluit illam confirmare propter hoc
795쪽
impedimentum, neque cum illa dispensare quaeritura possit esse Abbatillia sine Praelati dispensatione, de
an Praelatus potuerit illam excludere 3 Sanchez lib. PDecalog.cap. s.num. 9 ait Monialem
illegitimam non posse esse Abbatissam sine dispensatione; licet concedat posse cum illa Praelatos dispens, re Millam ad ossicium habilitare. Additque Moni lem bigam iam , quae scilicet bis nupsit, non posse esse Abbatissam ,etiam cur gil pensatione Praelati. Non affert Sanche aliquam rationem particularem contra illegitimam ne sit Abbatissa, nisi textus,in rationes Communes probantes, seu prohibentes ne masculi il- legitimi sint Praelati, sed rationes quas affert infra ponamin soluam. Ego credo quod Monialis illegitima potest esse Abbatissa,vel Priorissa,absque ulla dispensatione Praelati.maxime si sit Regula primae, vel secundae Sanctae Clarae,vel Ordinis habentis communicationem priuilegiorum,& proinde quod haec,de qua agitur,nonio tuit excludi ab ossicio Abbatissae,neque indiguit dii positione vi in ossicio confirmaretur. Pro istius probatione suppono,quod Moniales S.Clarae gaudent priuilegiis omnibus,quae habent Fratres Minores, siue talia priuilegia fuerint concessa illis immediate, siue talia priuilegia habeant ipsi Minores per comunicationem.
Nam illud priuilegium quo aliqua Religio habet per
communicationem, habet illud tanqua sibi proprium,&tanquam si sibi immediate, .nominatim fuisset concessum, ut patet ex multis locis compendij, maxime in ver. commimicatio priuilegiorum,=.9. inme,c g. I a. alibi. Quod vero Moniales S. Clarae gaudeant priuilegiis concessis Fratribus Minoribus, habetur in compendio Mendicantium citato proximὶ verbo g. 4 ex Leone
796쪽
Leone X. hi supposito,Fratres Minores gaudent priuilegio concess Religiosis Sancti Ioannis Etlangelistae, in Portugallia, quae dicitur Congregatio Sancti Ioannis Euangelistae, in quorum compendi Ool.9.pet. a. habetur hoc priuilegium δ' ainhias adprofessionem
ter illos si habet deferitum natalium ipsoatio sit dispensatus nonsorum ad Ordines, sed etiam ad omnia selita guber mari per Fratres illius Ordinis, Prioratus, Recitori s δ c. Cum ergo Moniales S.Clarae gaudeant hoc priuilegio concello Minoribus per extensionem participationis,
sequitur quod Monialis . Clarae ipso facto quod fuit
admissa ad prosesu nem manet dispensata ad omnia Ossicia, Praelatura Religionis,ita ut no indigeat alia dispensatione. Et hoc credo esse verum, etiamsi d eta Monialis esset illegitima sacrilega, id eli, nata ex concubitu sacrilego lex enim, seu dictum priuilegium non distinguit, sed loquitur in communi, de omni desectu natalium Praedictum vero priuilegium est in praxi apud dictos Religiosos, ut scio certe quamuis autem hoc priuilegium ignoretur a Monialibus,neque
apud illas ut in praxi, hoc non tollit quin illo possint
frui nunc postquam illius notitiam habent, utar dit Rodrig. tom a. 7 7.q. 64.art. 3.f. At Vrbanus. Et idem Rodrig. in exposit. Cruciat.ad . 9.i3 a. in tu. de voto viar marino. Secundo probo, quia textus excludentes I-
legitimos ab ossiciis x dignitatibus,quales sunt cap. I. cap. sin de fit, Presbyterorum, loquuntur solum de
masculis, ut patet ex verbis textuum. Lex autem loquens de masculis, maxime in odiosis, non comprehendit foeminas,ut tenet Geminianus in cap.ingem uinciae 2 de elidi de Anton. Gabriel com. Finsitivem Hrsigm Xoncl. 6. υιm.i7.Tertio,qtrii Sixtus V. in Morixu proprio contra illegitimos,nec ullum vel bum fecit de
797쪽
de sed minis in ordine ad Praelaturas, vel ad pro sessionem. Qirario, quia finia lina non sunt proprie Praelatae, praelatura de qua loquuntur Canones,ut coli igitur ex D.Thom .in alas. 2s. 7. 2.art. I.quaestiunc. I.& tenet hanc opinionem expresse Rodrig. tom. I. λ'.q. I 3. aric. 2I.δccitat pro eadem Cynum , Bariolum, Ancharai mn, Fauciat. Palud.Tabiena citati a Sanchez citia .n m. I 8.
Rationes particularcs Sanchea sunt hae. Primo adducit duos textus supracitatos ex cap. I. iun de sibys Presbi sed ad haec dii capitula iam respondi supram 1 .in argum. 2. Secunda ratio Sanchez est, quia in cap.
Indemnitatibis,de eiecit ini dicitur quod Abbatissa habet dignitatem in haec diginitas interdicitur illegitimis citatis duobus cap.de ili' Prrab. Respondeo,quod licet citatu cap. dicat Abbatissana habere dignitatem,lao dicit quod haec dignitas sit Ecclesiastica Praelatura, sed est dignitas improprie , ut diximus ex D Thom. proxi irae citato. Est enim dignitas Abbatissae,quaedam
sola praeeminentia tanquam matrisfamilias: eo modo, quo Parochus dicitur Praelatus, id est, proprie Praelatus, ut habetur cap. i.de Cleric. alm licet enim ibi,&alibi Parochus vocetur Praelatus, intelligitur in s o prie,& large,ut explicat idem Sanchez .lib. Deca cap 229.nu'χ7.16. de Sylii est. ver. Praelatus,ad initium. Imo ipse Sanche cis lib. I. c. I .n. I9 sic attenuat iurisdictionem
Abbati illa , ut dicat illam non posse imponere praeceptum spirituale in ordine ad finem spiritualem; ac
proinde ex mente eiusdem non est proprie Praelata. Tertia ratio Sanche est,quia Concilium Trid. 8sas cap. 7 de Regidam tanti facit ossicium Abbati illa, trion nisi quadragenariam,& post annos . prosessionis eligendam elle decernar Respondeo est quod ita sit,
sicut est:non inde sequitur,quod excludat illegitimam, ab
798쪽
ab ossitio Abbatissae rimo inde arguo, probo illam
non excludi. Nam cuni ibi ridentinum tam exacte assignauerit conditiones requisitas ad Abbatissam, de nullam mentionem fecerit de natalibus illius , seu quod debeat esse legitima, clare innuit, quod defectus natalium non sit impedimentum ad osticium Abbati Gia, li enim impediret, a Concilio diceretur. Vnde lux ita Regulam Iuristarum, illa quae in lege nota prohibentur, concessia intelliguntur ut refertur in indice
Imo addo contra Sanchea, quod etiam Monialis
bigam poterit eme Abbatissari tum ob supradicta, quia scilicet Abbatissa non est proprie Praelata tum
propter citatum priuilegium cocessum Patribus Congregationis S.Ioannis Euangelistae: tum quia ipse Sancher concedit Monialem non virginem posse esse Abbatissam se quod etiam innuit quod non virgo ex concubitu illicito poterit esse Abbatissa cum non diristinguat quomodo virginitatem amiserit. Maius vero incommodum videtur ut sit Abbatissa non virgo ex concubitu illicito, quam non virgo bigama, quae bis validiura matrimonium contraxit. Tum denique quia bigami soliim,& proprie impedit receptiunem ordinum sacroriim,quos Abbatiis non recipit: praeterea
poena impositae bigam is in titulo de bigam is solum
imponuntur masculis bigamis, vi proinde non comprehendunt foeminas bigamas iuxta dicta num. 2. Inao
inauditum videtur, quod in titulo de bigami intelligantur foemina bigama in Decretalibin, vel in 6.omnia enim capitula in titulo de bigamis in Decretalibus, usi clare loquuntur solum deligamis masculis, S in Ordine ad Ordines sacros suscipiendos. De Moniali voco,quae incontinenter, de inhoncsthoe c
799쪽
vixerit,an possit esse Abbatilla Dico breuiter,quod si inhoneste vixit intra Religionem,prohibetur esse Abbatissa incit.cap.7.Tr idem. ubi requiritur,quod in ordi , ne laudabiliter vixerit. Si vero inhoneste vixit ante ingressum Religionis,& delictum sit publicum,impedie tu fieri Abbatissa propter scandalum,
CASUS XXVI. Re quodam parocho qui diaeti duas Missis na
die nam veram ct ordinariam, asteram siccam. I quodam oppido paruo erant duo tantum Clerici,
unus Parochus, alter coadiutor Coadiutor tenebatur ex officio in quadam Dominica dicere Missam maiorem omni populo Parochus eadem die Dona inica summo mane Missam ordinariam celebrauit confidens quod coadiutor celebraturus erat Missam hora solita,ut totus populiis audi ei. Coadiutor,vel ex infirmitate, vel alio impedimento non potuit, vel noluit illa die Dominica celebrare Parochus qui iam celebrauerat,& erat Dominica solemnis in Ramis Palmarum,ne populus tali die maneret in toto fraudatus solatio spirituali, lemniter benedixit Ramos, postea dixit Missam siccam populo, cum illis caeremoniis , vestibus,quas aliqui libri pro Missa sicca assignant. Accusatus est Clericus Parochus de tali Missa coram Regio tribunali, Ordinum Militarium, erat enim Parochus professus Ordinis Militaris Sancti Iacobi, cuius ordinis Rex est supremus Magister. ii eri u an iste
800쪽
Parochus peccauerit, vel aliquam poenam incurrerit ex celebratione istius Missae siccae et Ex duobus capitibus crem posset hunc Parochum peccasse Primo ex eo quod duas Missas eadem die dixerit contra textus mox citandos. Secundo ex eo quod
Missam siccam dixerit extra mare in sine necessitate. Sed ego respondeo ex neutro capite peccasse, vel poenam ullam incurrisse. Probo,quod non ex primo: nam
textus qui prohibent eadem die duas Missas ab uno Sacerdote celebrari, quale est capitulum cons luisti, de celebri Missarum, cap.se scitide conse Ap. r. loquuntur solum de duabus missis verisDrdinariis, in quibus
fit verum Sacramentiam,vt praxis quotidiana docet:at Milsa sicea non est Missa in rigore,cum in illa non fiatvssa consecratio , oblatio, nec consemptio, quae simi partes essentiales Missae:& ideo nauigantes no tenentur sab ira audire illam siccam dictam in nauibus diebus festis,ut tenet Azor tom. I Lb.7.cap. 7. quast. 6. a Neque peccauit exa capite ex eo quod istam siccam dixerit extra mare, ion sit consuetudo iam celebrare in terra: nam Missa sicca non est illicita ex
se. Probo,quia non est illicita ob legem prohibentem, si quidem nulla lex Ecclesiae daturi, quae illam prohibeat dicere extra mare imo videmus illam in aliquibus Prouinciis esse in praxi extra mare, ut refert Duranduib. a.de Ritibus Eccl.cap. .adfinem: de Henriqueet
Leo X approbauit quemdam librum qui dicitur Sacerdotale, in quo continetur forma dicendi Missam siccam Dergo non est prohibita imo permissa ex lege. Addit Durant citraco, quod Diu and in ι Ration. disiani ossici' lib. q. p.r num. 3. dicit, quod si Sacerdos non potest sificere,quia forte iam celebrauit,vel ob aliam ac χ