장음표시 사용
811쪽
tio quod Religiosus in particulari non potest huic
priuilegio renii iactare: volo dicere: Si tota Religio cuius est professus, ex priuilegio recitat hoc officium, Sicut lilium: Religiosus particularis istius ordinis non potest aliter recitare,recitando alio modo:quod ostendo hoc exemplo Clericus particularis non potesti nunciare priuilegio canonis, & fori,quia haec duo priuilegia non sunt concessa huic Clerico in particulari, sed ordini Clericali in communi primario, ut omnes Doctores dicunt. Sic in nostro casu, Religiosus particularis non posset dicere aliud officium diuersum ab isto , Sicut lilium , si tota illius Religio illud recitar, quia hoc priuilegium non est suum particulare, sed totius Religionis: sic tenet Reginita de remsnciatione pria Bilegis, tom. 2. lib. I 8. m. I 6o citans Aetorium, qui dicunt teneri Religiosuit recitare officium diuinum iuxta forma sui instituti. Et probatur ex cap. de his, cap. Placuit, disi. ra. Quantum vero peccatum com initteret iste Religiosus mutando officium, collige ex iis quae dicunt Doctores de Clerico dicente unum os sicium pro alio scienter una die, vel altera, de quo Re
s indultimum dico, quρd si Papa concessit alicui Religioni ut diceret officium Conceptionis, Sicut lilium, e concessiit cum particularitate, ut scilicet illud recitet singulis Sabbatis, sicut facit Religio Franciscana, si Religio non recitauerit illud officium, Si filitium, non manet priuilegium in suo vigore, quia non seruatur forma priuilegij. Cum enim priuilegium sit lex priuata,tio seruata forma, verbis illius,uiolatur lex, seu priuilegium,in sic non seruata forma priuile
Ii perditur priuilegium est enim priuilegium quasi contractus conditionalis,quo Papa aliquid concedit si aliquid
812쪽
cliquid taliter fiat: de quo late Suarea tom.de legibus,sib. s.cap. Is .anum. 2. Duc adfinem capitis. Vide etiam illum eod.lib. 8 .cap. δ. eqq. ubi multa dicit, ad cognoscendum quomodo amittatur priuilegium.
Me quodam Parocho qui excom nicauit Parochianum, quod non audiretissem in propria Parachia.
QVidam Parochus excommunicauit suum Parochianum eo quod non audiebat Missam in propria Parochia , cum tamen certo constaret ema illam audire in Conuentu Religiosorum iuxta quod habitabat: declarauit illum excommunicaream appetitauit Parochianus ad Ordinarium, siue ag Vicarium Generalem Episcopi. Interim dum litigium durabata Parochianus inquietus ob communicationem prohibitam
sibi cum aliis, fecit se absolui a Parocho ad cautelam, non obstante litigio. Quaeritur prim vicin Parochus ordinarius pos-st excommunicare: qi:od dubium iam alibi vidi contigisse. Secundo, quaeritur an Parochus possit cogere Parochianum cum poenis ut adeat propriam Parochiam pro Missa audienda in diebus festis, ac Dominicis Tertio An isti Parochiano petenti abso itionem
excommunicationis ad cautelam, nocere potuerit talis petitio, iroinde reputandus fuerit excommunicatus, eo quod per talem petitionem usus est ater se
813쪽
Antequam ad quaesita respondearn praemitto hui e Parochianum non prudenter egisse appellando ad Vi carium generalem Episcopici sed potius debuit ille, vel potius Praelatus dicti lonasterii, in quo Mi Tam
audiebat, debet adire conseruatorem talis Conuentus, tetere ab illo iuridice,ut mandaret Parocho ne in hoc molestaret Parochianum eo quod dictus Conitentus habet priuilegia, ut possit quicumque Cath licus in illo Missam audire,& cum illa satisfacere obligationi: quae priuilegia mox citabo .Hoc enim est proprium ossicium conseruatoris cuiusque Religionis, de iidcre illius Religiosos contra violatores suorum priuilegiorum, per quorum violationem Religiosis fit vis, iniuria desideo hoc magis spectat ad conseria, torem Oidilais,quam ad Uicarium generalem in magis spectabar ad Praelatum Conuentus, quam ad Parochianum hoc negotium prosequi, ne per tales omisesiones Religiosi a priuilegia amittant. Ad primum quaestum dico resolute, quod Parochus ordinarius, siue dicatur Prior, siue Curatus, siue Vicarius, sue quouis alio nomine, non potest ex communicare suum Parochianum, nisi id sibi in speciali commitat Episcopus, vel id habeat ex consuetudine antiqua, praescripta.De secunda parte huius conclusonis nemo dubitat: potest enim Episcopus alicui pro aliquo casu dare iurisdictionem ad excommunicandum:& similiter consuetudo antiqua, praescripta
dare potest iurisdictionem, etiam ad excommunicandum sicut alibi Doctores tradiit. Prior ergo pars conclusionis, quod scilicet Parochus ordinarius de iure communi non possit excommunicare, asseritur a Nauarro Summ. cap. 27. num. F. super cap. citiscenti g π, de reser Panormitanus ad cap. cum contingat, foro
814쪽
compet glolla in capi. Nemo .c7 .r Ledesnata'.q. 24. . i. nouisianae illam tenet Sancti lib. 3. I, φή .rs νium 16. Malij. Et probaturi, quia licet parochus habeat curam animarum, non tamen habet forum conteiatiosum, unde nec est pioprie, stricte Praelatus icta large, improprie, teste Sylvestro ver b. Prautus, ad
que obstat cap. cur et ad Ecclesia n. c cap.si Sacerdos,ritos ic ordinari' ubi pro rato habetur, quod plebanus Pancrati suos parochianos excommunicauerit nurn iuxta glossam cit cap. cum ad Ecclesiarum talis parochus,vel erat praefectus Ecclesiae collegiatae,vel id fecit ex commissione ostici superioris P lati, nos QEci
quatenus solum parochus erat Nec item obstat cap. 1. de Clerico Troiame ubi parochus appellatur Praelatus large enim, improprie vocatus est bis xllatus , ut diximus eo fere modo,quo Abbatissis vocantur Praelatae. Et praxis communis Ecclesia idem obseruat.
Ad secundum quaesitum dico, no posse fidei es co-ὶ parochis, ut audiant Missam in propria palochia, ne impedire possunt quin illam audiant in monasteriis Regularium. Ita tenet Nauarrus Ayum CLD. M. .& multis probat Aetor tem. I. lib. 7. cap. 6 quas. . idem die de concione audienda Citat auarrus citato loco priuilegium Leonis X concessum Religiosis in ista materia. Concessit hoc idem Clemens VIII. ut habetur in Bullar. Rod rigueafri I97.col. 2.num. q.&citat Azor nam declarationem Cardinalium, qui ita declararunt , quam AZor dicit esse in ordine ii 1. inter declarationes Cardinalium. Extat etiam praxis renc-
815쪽
Odi ciuili aliqui Extrauagantem Sixti IV.quae in-eipit, ' issim,de reuga,ct pace.ubi dicitur teneri parochia ios in diebus festis Missam audire in propria parochia. Obiiciunt etiam Concilium Tridentinum fessa . cap. . de reform ubi dicitur teneri parochianos in diebus festis propriam adire parochiam ad audiendum verbum Dei. Non inquam haec obstant quia inprimis ius commune citatae Extrauagantis hoc solum voluit, ne parochiani id faciant in diebus estis con-rempto proprio parocho, sic explicat Azor citato loco dicens, sic etiam explicare Innocentium, Hosti ensem, ωaIlios Canonistas. Secundo respondet Nauarrus citans Sylvestru, MAntoninum,quod capita iuris communis dicentia quod parochiani audiant Missam in propria parochia, sunt abrogata per generalem consuetudinem in contrarium ab Ecclesia scitam, & toleratam. Ad Concilium Tridenti mina dico in primis quod illud citato loco non reuocat priuilegia Mondicantium, & supra vidimus duo priuilegia cocella Monasteriis in unam declarationem Cardinatium , qui explicant in illa materia ipsum Trideminum.Secundo dico Concilium ibi solium loqui de concione audienda,non vero de Mista audienda.Tertio dico cum citato Azor, Tridentinum etiam quoad concionem non posuisse praeceptu, sed exhortationem:& praeterea etiam quoad concionem,non est in usu Circa primam vero
responsionem datam ad Extrauag.Sixti V.quod scilicet solum prohibet ne parochian id faciant proprio
parocho contempto, intellige, ut sormaliter in e presse non contemnant parochum Rue contemptum
non habet fideles adeuntes Monasteria Religiosorum pro Missa,&c5cionibus audiendis,cum ibi diuina o G ficta,rplurimum perfectius, ac deuotius celebri nrur
816쪽
di plures sint celebrantes,4 quavis hora celebrent, concionatores doctiores non est credendii in saltem hodie,velle Ecclesiam suos fideles istis commodis priuare,impediendo illos ne in Monasteriis diuina audiant, sed semper ad propriam parochiam vadant. Posset adhuc obiici idem Cocilium Tridentinum, quod sessa a tu Decreto de obseruandis in celebrationensissa, ponit haec verba ntineant etiam eundem populum, tfrequenter ad sῖas parochias Ditem diebus dominiciae . maiorib- festis accedant. Vbi clare loquitur de parochianis circa suas parochias adeundas diebus festis. Respondeo ut supra, verba Concili ibi non praecipere ait enim, moneant populum. Non ait,cogant. Et Maret illa in declarationibus Cardinalium quas impressit ad citatum locum Tridentini, citat declarationem Cardinalium,quae dicit non esse mentem Concilij,quod paroch vel Praelati per censuras populum cogant,neque ea de re per Concilium praeceptum imponi, sed solum velle Concilium, quod moneantur fideles, ut id faciant, quando cona mode fieri poterit. Alia capitula iuris canonici citat Reginaldus lib. I9.
tomo 2. q. . num. 22.ctsequentibiis, quae videntur etiam
obligare parochianos pro Missa adire parochiam Lad quae capita iuris ibi respondet Regina id. responsio
in tib stantia data est in supradictis num 4 vide alios multos Doctores hac de re citatos a Barbosa injularemission ad Tridentinum segercit. C. 22.6 Ad tertium quaesitum dico breuiter, quod isti parochiano nocere nora potest , quod petierit ab Ilitionem ab excommunicatione, nec proinde reputandus est excommunicatus,vi excommunicati poenas si beat.
Sic in terminis dicit Panormitanus ad cap. Adt
817쪽
ad cautelam , non per hoc fatetur se esse excommuniscatum. Idean citat glossa parua marginalis ad citatum c. Ad praesentiam Et ratio dicta ita cisc,nam multa petimus, vel facimus ad vitandam molestiam, non quod nobis,necessaria suri. Addo quod ista pxcommunicatio data a parocho fuit omnino nulla ex desectu iurisdictionis ex dictis num a. irae tete etiamsi parochus haberet iurisdictionem ad excommunicandum,adhuc esset nulla,quia lata esset contra ius,id est,contra priuilegia Summorum Pontificum, declarationem Cardinalium &contra generalem consuetudinem Ecclesiae, ideo diceretur continere errorem intolerabilem, proinde illi parendum non osset.
De quodam contracta in materia cen u. P Etrus mutua uit Francisco cellam summam pecuniae pro tempore designato tantum , addens quod si praefixo tempore pecuniam non sibi redderet, teneretur Franciscus per viaincensus vendere, seu reddere Petro certam mensuram tritici singulis annis, dicens quod ad illum finem habebat illam pecuniam designatam Franciscus pecuniam mutuatam non reddidit ter'nino praefixo, nec scripturam census vendit facere voluit. At singulis annis petro dabat certam mensuran tritici prout putaba mutuatam pecuniam posse lucrari singulis annis Deti auit Franci lcus dicta pecuta iam annis quindecim modo praedicto,clamante semper Petro,ut vel sibi pecuniam suam redderet,vel census scripturam faceret. Mortutis est Franciscus, uestamento
818쪽
stamento praecepit haeredibus, ut dictam pectiniam sibi intituatam, Petro redderent. Hae res petit ut Petro iuramentum exhibeatur, per qubd dicat, luant utri triti cum quotannis reciperet a Fracisco, in satisfactionem suae pecuniae mutuatae pro quolibet anno. His scio fi-tisci quaesiuit a me Petrus hoc solum Pan teneretur ob
tale iuramentum coufiteri triticum receptum, attento
quod sua pecunia tot annis caruerit, in quibus pollet cum illa multo pliis Eicrari Ego respondi,casum alias habere maiores dissicultates prius enodandas, quas sic breuiter resolus. Dictum pactum , ut non reddita sibi pectini 1 imutuata praefixa in termino sibi Franciscus censum tritici venderet, fuit pactum illicitum, Ter usurarium. Nam ratione mutui imitosita est Francisco obligatio
quasi de iustitia,ad quari alioqui non tenebatur, id est,
ad vendendum sibi Petro censum tritici. Haec est communis Doctorum dicentium, usuram esse,ratione mutui imponere mutuatario aliquam obfligationem pretio aestimabilem , ad quam non tenebatur alias. Nam sicut dicitur in leg Sicut C de aritionibus, omnis obligatio tollens libertatem,pecunia aestimabilis est. Idem habetur Institui. ab obligation ad initium. At obligario imposita Francisco ratione istius mutui,ut illo non so-hito praefixo te inino,tritici censum venderet,est obli-'gatio ad quam Franciscus non tenetur, c pretio aesti. matur,4 denique libertatem minuit. Haec concluso praeter quam quod est communis desinente octorum, asseritur a Rebello Lb. 8.de fum,quaest. .num. 2. in particulari ibidem num. . ubi dicit cum Soto , vsuram esse si tibi mutuo oleum, vel vin una. ea conditio-ue, ut mihi vendas triticum. De qua re multa alia egempla traduntur a Doctoribus , ut si mutuatario
819쪽
τὸν iri, ut triticum deferat ad meum obIigatioriemi DPQ P meum furnum, de similia. inciIeridiorim , PR'ς et, Pretio aestimabiles, Mad quas quae sciri obIigmς Hi ac ratione mutui : vide alia inacitatario o D Rabello m. q.c s. exempla citato 'Pς eliditionem census praedicto a. . Dico PraedictR ransacto termino praefixo ad inodo petitam DPς in fieri valide, saltem in foro Icilioriem non pecuniae mutuatae, qua Fran-eAterno ex vi Praexo fieret scripturis venditionisciscus receperat, exi y rotarium. Probatur clare exceriscis ex Publicum ibus, in quo iubet irritam tot proprio V. Alas si in illius venditione pe- esse constitiationem ς ' tauri testibus , motario.
Curia non umeretuς τὰirus olim mutuatam Fran Haec vero pecunia,qua numerari, nunc quando
se tradiderat, non PQ mis, tritici, id est, quanda sculptura venditionis. ςς m transacto ter et rus petebat fieri seri P ' oeeuniae
820쪽
lucri cessantis,quia sua pecunia non soluta per tot annos poterat mercari censum verum tritici perpetuum:
ad hoc respondeo in dicto sequenti. Quarto dices, quod si Petrus ex mutuatione suae pecuniae,& retardata solutione habuit lucrum cessians, ut ipse innuit, potest cora iudice petere restitutionem veri lucri sibi cessantis . si in veritate sibi cessauit, maxilite cum id videatur expressisse in principio quando
mutuauit; haec etiam est communissima Doctorum in materia de usuris dicentium posse mutuantem aliquid ultra sortem recipere ratione lucri cessantis, vel damni emergentis. Quae vero conditiones requirantur ut vere dicatur lucrum cessare, tradunt communiter Doctores,maxime Rabello cisato lib. 8 de suris,q. 6. ubi citat multos doctores, Massignat sex conditiones ut vere dicatur lucrum cessare, ob illud cessans exigi interesse.
Ex conditionis is vero ibi positis,secunda in ordine est quae facit multum ad nostru intentum: ait enim cit.quaest.6. num . . inter alia requiri,ut non plus recipias quam lucrum cessans aestimetur , alioquin receptio talis excessus,vel erit usuraria,vel iniusta. Et rationaturalis id dictat,utio possis plus petere,quam aestimaretur id quod amisisti Exena plum accommodatum omnino est in compensatione debiti, quam quis facit per se ipsum seruatis debitis conditionibus,V.g. Petrus mihi debebat centum claraac liquida, non vult soluere, neque ego habeo probationes quia dedi in occulto, nec possum modo aliquo decuperare: possum iniconscientia clam cessante scindato illa centum accipere vel debitum quod alias illi clam debebam non ieddere, faciendo compeiationem debiti ad debitum,