장음표시 사용
191쪽
IN L LIB. ARIST DE POETICA DUtigit eo venire scrorum eorum cause . cur quia responsium dedu deus, quan am ob causam, quae extra uersium, venire eo: quod viis ut con 'pelueretur , extra fabulam est. Cum venisset vero cor captus foret, mola
ri debens , agnouit siue ut Euripides ,sive 3 t Ahides fecit, u veri sererat dicens. Quo profecto non situ ororem,se sum oportuit mortari, O hinc Aus.
Cum praecepisset non nulla hoc loeo , quae poetas instrueren t: viamq; ipsis momstrarent, qua postent con sequi suo in studio summam laudem. & ab omni culpa a esset extremum autem eorum fuerat, ut gestibus etiam omniq; motu corporis e trimerent persenas illas, quibus sententias ringerent, adiungit nunc oportere il-os hoc quoque diligentiae adhibete, ut argumenta, qtueaut antea ab aliis ficta suerint aut quq ipsi primi finxerin t sui commodi causa. xii tequam episediis illa augeant. inculcentq; eo quicquam, quod fabulae proprium non sit, uniuerse exponant: quod cum secerint, poste illos ostendit rebus aduenticiis argumentum ornare: corpusq; ipsus extendere. Animaduertendum tamen oportere priusquam hoc faciant, ipsos personis nomina imponere: neque enim aliter apta epi dia eo inserere possent:
quod paulo insta ipse declarat: α quasi a se nunc relictum admonet: ita enim illici quitur, ut facile aliquis hoc suspicari queat. Ne autem quempiam fallat, quid in f
bula quapiam commune uniuersumq; sit, exemplo Iphigeniae id demon strat: cuius sabulae argumentum, dempsis omnibus, quae aut certa definitaq;: aut eo ornatus gratia comportata si n t, commemorat: sed antequam, si quid illic est, quod explicatione egeat, declarem, non nulla, quae superiore hac in parte anima iuertenda vi. dentur, adnotabo. Primum enim quos λογοκ appellauit, arbitror significare ipsum voluisse argumenta: quamuis non me saltat, quae Latini argumenta vocant, gran malleos appellare solitos ἰπνθί q. eodem certe sensu, quo hic Aristoteles, videtur cepiste hoc verbum Antiphanes comicus, cuius plures vestis apud Athenaeum iniatio stati libri leguntur: in quibus quaeritur studium illud suum mulus modis vincia e superari ab opere tragicorum . initium igitur illius carminis est. μακι ore ἰ a τρα
οῦπε--m urere. ΔΜ τἰν πακτώ. ille auIem locu& eius poetae, cum plura in se habeat cognitu digna, & quae intelligentiam non nullorum nullas libri locorum adiu uant, saepe a me citandus est. Aut igitur λόγικ dicentes &Aristoteles & Antiph nes, intellexerunt argumenta, aut sabulas: nam νην fictam etiam aliquam narra tionem, fabellamq; significare apertum est. fabulas tamen si accipimus, non, ut vul-.go fabulae poetarum intelli untur, accipere debemus, id est auctas epi diis, sed simplices atque illis carentes: nam quod & ipsum , scilicet poetam, dixit oportere hoc facere coniunctione addita, non sine illa ipsum, arbitror id factum: quia hoc alij p . tius facere consumant, qui sabulam eam diligenter lecturi essent, ut nunc videmus algumenta fabularum ante sabulas ipsas scribi, maioris intelligentiae causaequamuis argumeta haec ipsa tragoediarum comoediarumq; non solum ' uod in uniuetium est, complectantur. ipse igitur poetam etiam ipsum hoc facere iubet: quod nouum erat Ec inustatum. Deinde quod in excusis antea erat ἰπηυ lauia rati , imi ataui posterius Verbum, ac pro , excudi volui quomodo sere logitur in omnibus, quae uidi, scriptis exemplaribus in illis enim est 1 quia quod contigit infinitis locis, libratius aliquis ut existimare licet, lapsus olim suit in raepositione illa reddenda, quae sortasse ita perperam n. scripta suerat. παφατε ιν
iane imitto supra ipse inquit, cum sutorinorὶ idem, quod hic significarς vellet: ait
-r. nam quod, prius erat m. potius ordinem v xturam; videtur significare, quam ad porrigendam sabulam, supplendamq; aliquarς exte a pertinere. Est piaeterea aliud, quod admonuisse oportuit, cum illic.communem lectionem va I uelim: initio enim huius partis cuncti calmo exarati n. is habent pro Uri qui t P meu
192쪽
inen statim In aliis pusillis rebus inter se dissentiunt: quidam enim ipsorum habet
m. α ρο-: alius verb--οπι Κυλόμκ: nec deest etiam in quo legatur Notc δελό, Q. Sequitur autem. Dico autem sic spectari, ouod in uniuersum est. Ceu Iphi-peniaet neque enim contentus suit optimus magister praecepit se quid hic opus factorset sed exemplo etiam id illustrare voluit. neccsse autem habuit sumere argumentum aliquod, fabulam*notam. Quare sumpsit casum illum, qui continetur tu eoedia, quae vocata postea in Iphigeniar neque tamen Iphigeniam Euripidis intelli nit, sed omnis poetae, qui leuiter etiam immutatum argumentum illud persecutus ellet. non tamen sacere potuit, quin argumentum aliquod certum appellaret: ostenderetq; cusus fabulae uniuersale exponeret: quod enim in uniuersum est in hac fabuisla. nullo modo est in alia. in eo autem postea exponendo nomen virginis reticuit: nula quod Iphigeniae contigit, alij etiam virgini usu venire potuit . Iphigeniae igitur exemplo rem explanare voluit: atque Inquit τινα κορ- , id est cum imolata et sed hoc enim tempore res sectas,& ad exitum perductas significare solent: hoc t men tepugnat, quia si mactata fuisse in alias terras comportari non potui siet: qu re videtur hie valere cum deducta ad aras esset, ut imolaretur: ac sacerdos iam, quoa munerix sui erat, peregisset, illa subitb e conspinu omnium sublata est, ira, ut nemo ministrorum illorum, quomodo id factum sit, videre potuerit. addit autem, Quamuis ratio ipsa omnes fugerit, eam comportatam fuisse in aliam tellurem, in uua cum Institutum esset peregrinos atque externos homines imolam deae, huic ipsam sacerdotio ministerioque praepositam si sile. Animaduertetulum vero hinc. omitia remouere Aristotelem, quae rem definiunt: nec nomen regionis eius ponere nee deae: idem enim continsere potuit, si in aliam terram virgo illa deuectatuit se ' in qua idem mos sacrificandi extitisset. Adiungit autem post spatium temporis , ouod consecutum est, usu venisse fratri ipsius, cuius etiam nomen non ponit. sed ran tum, quod res postulabat, statrem eum fuisse narrat, ut ed veniret illorum s etorum causa: quod factum docet, ut iter linquam in illud susciperet, quia deus iusserat. accedere: sed ne causam quidem elus itineris poni oportere dicit, quia id extra uniuersale foret: vi enim illo accessit, ut expiaret scelus, quod commiserat, Orestes, ita alia de causa, aut ipse, aut alia persona proscisci potuit. Ostendit e in causam.Quae eum Impulerit,ut eb accederet,extra fabulam elle: quia id non fuit e numero earum rerum, quae ea die geri debuerunt, sed quae saperiore tempore gestae sunt. Sequitur autem. Cum eb venisset, captusq; foret. Omnibus iam paratis, ut ex consuetudine eius regionis imolaretur, ipsum sororem agnouisse: cuius agmu nis geminae Iam rationes traditae fuerant, &ea, qua usus est Euripides, quam non commemorat: ille enim epistolam, quam dedit es teri eorum captiuorum Iphigenia , ut eam in urbem Argos serret, origἰnem agnitionis sui ita voluit. Et ea, quam P Irides excogitaui qui veris milis auxilio id factum narrauiti quia verisimile erat Orestem cum eb loci venisset: vidissetq; sibi tanquam victimae alicui paratam necem . recordatum eiusdem interrius, quo vitam snierat ipsus soror, cum gemitum ea verba prompturum. Non solum igitur sororem meam, sed me quoque ipsum i in datum erat Iinotari debere. Extremum autem huius in uniuersum: atque tu latis Sc personis certis Zc locis & temporibus narrationis, hinc salutem nactum .atuue E tam magno periculo illum conseruatum suisse. hinc verb, id est e cognitione hae. Animaduertendum autem , preter quam qu aliud inium ponit arenitionis Polyides ab Euripide, In hoc etiam ipsos inter se dissensisse: quod E ripides facit fratrem sororem p imum agnouisse: Iphigenia enim indicauit, quae s rei, cum argumen tum epistolae exposuit: Polyides verb sororem primam statrem suuillum esse Perspextile: audita nanque voce illa suspicata est elle illum Orestem.
Fin haec autem, cum Di Mnesierit mmma, vi tu isserere: pν
193쪽
modo autem erum seua propriai Atarum rerum, episeoga videre. Ceum cresse in Win,per Pam capsus est, C aluster expiationem.
O Teium omne diluentis & eruditu traglai tradit Aristoteles, Instrestq; ipsum
acturate, ut plurimam e suo studio gloriam adipiscatur: cum enim supra docuisset oportere ipsum primum exponere in uniueisiim fabulam atque argumentum: deinde illosacto episodiis ipsam augere, tradita racone, qua cognosci possit id, quod sua
propriumq; est omnis fabulae: exemplo nanq; unius quomodo cςterarum omnium gumenta intelligantur, explanavit, nunc quae restant, atque ordine consequuntur, praecipit. Primum i tur, cum in expositione illa fabulae in uniue sum nomiana, ut patefactum est, desuerint .assirmat onortere poetam Domina personis impo-αere: ita enim personas certas definiendo 1 scedere in pu a narratione illa, qitie In niuersum facta erat. Sed hoc munere Ipsius tantum indicator temporeq; , quo es Hi opera danda est, monstrato, id, quod maiorem curam requirit, giligenter pre .cipit, ut impositis scilicet nominibus omnibus persionis, epis Ia sabulae adnectatreuius etiam rei tempore indicato, cuiusmodi illaeste debeant, docet: neque enim omnia epilodia eodem pacto laudantur aut improbantur, nec cuncta deniq; sunt eiusdem tenoris: quaedam enim cu vera sabula admodum coniuncta sunt, propcam illarum rerum: quaeda contra inde aliena, valdeq; ab ipsa remotadubet igitur, ut suarropriaq; illarum rerum, quae continentur in sabula, epistodia captenturiCur autem non prius oportere putet, quam nomina imposita fuit personis, episediainserere,
sicile intelligitur, si uis accurate attendat: cum enim velit, ut sua propriaq; illa sint. si personae incertae adhuc suissent, id essici nullo pacto potuisset, quum inde ipsa di cantur . ut statim declarat: necesse igitur suit, ut hoc praestari posset, Id expectarer Exemplis verb ostendit: quq e sedia eius generis ex imari debeant, dicens. Cei in Oreste insania, per quam captus est,id est in potestatem venit pasturum eorum, qui raptiuum Ilium ad Thoantem regem ut imolaretur, duxerunti hoc enis valet uo verbo etiam usus est supra, in regeneratim exponendar inquit enim Δωρο- A,iati non, ut quidam videntur accepisse, qua captus sint, quasi signiueuit, quae ipsum inuasit. in enim nullo modo verum est: ostendit enim Aristote te, quae sint epilodia illius ipsi us tragmdiae, cuius uniuersale Iam exposivit. Nec ta men me sallit σει ram illo intellectu dies, quum morbo aliquo quispiam tenta quit Ita enim quoque Sophocles hoc verbo locutus est. Sed quaestio nune est de te ipsa, non de verbis,&scrinonis ipsius proprietate: Quomodo autem Orestes una ιum sodali suo Pylade captiuus sinus sit: & quomodo insinia causa fuerit eius Inco modi , accurate illic exponit bubulcus Iphigeniae. Nam cum surore Orestes agitari coepisset, postquam in Tauricam regionem venit, dum tempus consilio suo perapendo expectaret,impetum secit in greges&armenta, quae in vicinum litus compule cant pastores, districto gladio: unde malo coacti quidam pastores buccina reliquos
conuocarunt: citoq; magnum numerum dc pastorum & agricolarum coegerunti qui omnes aegre &post magnam concertationem illos sessios ceperunt. Hoe isti manifesto valet hic locus. Nam in eo eum quod sequἰtur, id est in altero epi dio suoru Ipso illius petionae ac rerum, eodem modo iidem lapsi videntur: item enim quod auctor inquiessit talus per purgationem, valet eum in ania liberatum esse, quia see Ius ipsius maternae necis expiatum est: hoc enim in ea sabula non emitur sed sientiscat eu cognitum iam a se Orestem Iehigenia periculo illo liberare vellet: erat enim ieci destinatus: urgebatq; rex eius telluris, ut peregrinosillos ex more mactaret.nia hanc rationem excogitauit: dixitq; oportere prius purgare simulacriim inquiua tum sipectu matricidae, sed hostiam eum illam impuram pilus abluere necesse esse illo enim modo no posse ullo pacto idoneam victimam esse Dianae, cum statis et Iam visum a se Ipsa eum auersata esset . ad hoc autem mitisce aptam esse, quae ablueret a lis omnes maculas, aquam nauis. Quare statuisse se&Orestem, & simulacriim est deae Dpositum in navim longe a terra asportare, ite aliquis aspectaret: ira enim amite regi illi impos L: Namq; i lutem dedit, quem sine hviuscemodi aliquo Glido, P ij commento
194쪽
commento eripere motu non poterat . Aut igitur boc significat hoc in loco ση eidem scilicet,quod superiore loco,quo itidem usus est hoc verbo, aut valet eum conia seruatum esse, saluumq; ex ea regione dimissum: duabus enIm ration bus eguit Orestes, quae ambae salutem ipsi darent: neque enim satis illi erat non mactatum In ara Dianae esse, sed incolumis ex ea tellure, manibusq; diri regis dimitti debuit. In sa linia etiam hae Ipsa Euclpides, ubi inducit Iphigeniam fratri narrantem, quemadmodum saluum illum inde abducere cogitaret,ac quid in mentem Ipsi ventilet aptu*d regem decipiendum ,hoc pene verbo usus est, nam inquit. οἰκ--ωὸν m. νώ.αιωδωθω NM. Significat igitur e/ψσρος. hic in persona illius adolescentis: neq; enim intelligit tragoediam Euripidis ab ipso appellatam, in qua nihil agitur, quod ad explandum scelus ipsius, aut aliam ullam rem purgandam faciat: nam in ea etiam epicidium ex insania ipsus depromptum est, ita enim illic quoque fingitur insanire. xit Electra nulla ratione eum consolari poster i demerest; ipsi illum inanem metumunotum enim est Orestem, statim ut matrem interfecit, genere quodam insaniae vexari eceptum:fals sit; imaginibus perterreruputabat enim serias se persequi taedis aria dentibus, ut scelus illius necis ulciscerentur: nam hoc alterum genus insaniae est e t statu etiam est Celsus. positis exemplis ipsius,&Aiacis. Ita igitur aceti l debet esse nisi sorte, quia hoc durum videtur, quod ad locutionem pertinet, aliquis credat abundare hic praepositionem int, inculcatam temere ab aliquo, qui salso tutarit Intelligi hie debere tragoediam ab ipso vocatam, non personam Orethis: nam illo modo moris est potius sabulamsgniscarer existimetq; , si temoueatur illa, locutionem plenam usitatamq; esse, quia intelligatur Misar sine dubio enim Insania, quae con-
cit epiadium, conuenit personae ipsius: sicis teq; ea Ipsum, quae seisit, furore cot reptum, cadit in bominςm cum . t
D dramatibus igitur episeodia concisi: epopoeia autem his producitur. Oh stae nanque longum argumentum est, Peregrinantis cuia am annos mustis, or obstrum a Neptuno, ω selius exissentis . Adhuc autem Ham Eleis rebus sic si palentibus, ut fortunae sius a procis absumerentur ro filius infidiss appeteretur. ira autem venit tempestatibus vexatus, eum agnouisset Psaam, i imponens, 'si quidem construatus II mimius autem perdidit, Froprium quidem igitur hoc HL aba autem episeia .
Cum epizaea tragoediam comoediariamq; propria non sinsista communia Ipsis cum epico carmine: nec tamen omnino paria in his diuetas poematum generibus . quid esseriminis inter illa versetur, admonet rassi atq; in dramatibus rita enim poemata illa omnia appellantur, in quibus inducuntur personae ipsae, quae gerunt aliquid, non eorum Acta a poeta commemorantur, epi dia concisa breuiaq; ess debere: in epopoeia autem, prolixa: genus enim illud carminis porrigitur, longitu dinemd; acquirit, ope horum episeatorum: Nam quin epopoeia longum susumque poema sit, dubitati non potest: hoc enim manifesto tenetur ex Iliade, atque Odytasea necnon aliis etiam operibus eius generis poetarum. Non multo etiam insta sacri semili hoc poma longum esse: de ipsoq; loquens, usurpavit vocabulum, unde
195쪽
hoe verbum conformatum est: inquit enim. τὸ μοῦ κ κμgπι- ά-is . ηυμοῦ are. Sed etiam multo infra huius ipsius poematis coagmentationem dixit habere uοῦκM : discrimina ostendens, quae inter ipsum sunt & tragoediam.& non multo post eum locum, vocavit uae coagmentationem omnis operis, quod carminuhemico scriberetur, cuiusmodi in primis epopcm seret . quare videtur , siquis hos tres locos attendat, quos ut aptos huic sententiae confirmandae, indicaui, non tantum poema ipsum, resertum epistodiis, posse vocari, de quo dubium non est, longum atque prolixum, verum etiam σ σα coagmentatioq; ill Ius longa esse recte di ci cum tamen ex iis ipsis verbis, quae in manibus habemus, aliter acceptis, posset aliquis suspicari rem contra se habere: cum enim tradat epopoeiam epilodiorum ope
extendi, longamq; reddi valet enim ii xumi re nisi fallorὶ contrarium eius quod dixerat in dramata visodia esse concisa: significat igitur in eps sin illa esse prolixa in videtur simul ostendere ipsam sua ui breuem pusillamq; esse. de
satie omnis dissicultas in hoc manet: eum inquit scilicet. τῆ ny Oδ-1ώ- ό ό. γα si ν, cuius tet rationem reddere voluerit, probare ne ac constituere longitudinem IpsIus, siue eonfirmare Odysseam, non adhuc ornatam epi diis , exilem esse ac minutam : quamuis in ea quoque tali, id est in fabula illa simplici & argumento teso. appareat prolixitas quaedam, propter spatium saltem temporis,& vacetate illam rerum . Quare si accipimus ut supra seci, reddit plane rationem eius quod verba iliata significant. id est probat epopoeiam ope epis odiorum in iustam longitudinem porrigi. si vero credimus ipsum causam afferre eius,quod inde etiam elici potest, ia est probate velle sine epi diis pusillam suturam suille epopoeiam , ἰta quoque ut arbitror sententia aliena non erit, ut significare voluerit longitudinem illam, quae ceranitur in omn opere epico, comportari ed ab epi diis: nec propriam esse argumen ti: imperitus enim aliquis,& qui distinguere non post et epis odia ab argumento eius poematis, prolixitatem illam oriri putaret ab argumento. Verum oportebit lectio hem immutare, ac pro scribere .quae Lane peruerso scrῖpturae, cum marita non sit: positque sine multa licentia colligi, tamen coniectura nititur: omnestianque & excusos, de scriptos libros constat habere. Pollet autem aliquissessunt esse putare, quod illis verbis significatur. Odysso inquam iri esse prolixum, qui acciperet illud verbum λό=ών, ut accipi sine dubio debet, pro argumento eius operis, ac fabula ipsa, v..de remota sint episodia, atque existimaret Odysseae sumentum pusillum esse . ideoq; a me coniectura restitutam lectionem probaret. Hoc v .ro verum esse videtur in primis ostedere, quod statim expoli to illo, quas hoe ipsum monstrare vellet, inquit .min: i m. tanqua enim assirmat hoc, quod paucis narrauit suum ac proelium esse eῖus sabulae . sed etiam in principio Ipsius vi detur auctor iple Idem signincare, qui inquit. Peregrinantis inquam cuius clam an 'nos multos : in quo animaduertendum, est cum quod uniuersum est eius operis narret non ponere ipsum illius nomen, qui tam longo tempotis spatio errauἰt: quam iauis supra Odysseam appellarit, cum poema ipsum resertum, ornatumq; omnibus rebus intelligeret, ut supra quoque secerat,cum tragista argumentum exponere vellet. Iph eniae enim illic inquit. Vnde certo perspicitur, quomodo locus ille aecia plendus sit: sed non tantum Vlyilis nomen ince remouet, sed reliqua etiam omnia, ruae definire res illas potuissent.Peregrinantis igitur tantum cuiusdam narrationem lie esse docet, & obseruati a Neptuno, qui illi iratus reditum eius impediebat. Hoc enim ut opinor, ostendit impos tio , quae adnexa est huῖe verbo iuncto: ualet enim illa. dolum astutumq; consilium in ea re adhibitum: quam rem verbum illud, cum quo coniuncta est, significat . Ostendit igitur hic Neptunum semper Vivssen, post mortem Cyclopis seruasse, animo nocendi. Nam qui simpliciter
ut adiuuentur defendanturq; a malo, plerunctue custodiuntur. Sequitur autem. Et solius existentis: quo declaratur illum amisiste socios; variis casbus conflictatumrMictilinq, solum, tamen vix in nitie finem tantorum laborum. Quibus ipsius m Iis adiuncta elle narrat, quod res ipsus domesticae ac priuatae pessime se habebant. nam patrimonium illius a delicata iuuentute, amatoribus in uxoris dissipabatur: ae
filio insidiae fiebant: ipse igitur in hoc statu rerum suarum domum rediit tempestate
196쪽
lactatus, ae cum quosdam agnouisset, procis illis imposuit: ipseq: ex eo certamInesiluus euasit: inimicis intersectis. Quod autem apud auctorem est. κῶ -γνωρισε - iamre , videndum est an valeat, eum i nsidiatum suisse procis, cum e procorum ipserum numero quosdam agnouisset: siue potius cum e suis quosdam agnouillet, omnibus procis imposuit Iri in extremo vero post ut, exposito Iam in unis uersum argumento eius operis: quod ostenderet id quod proxime secisset, ratio. nemq; traestam esse significaret,qua distinguerentur epis odia a rebus propriis eius poematis. inquit enim . Proprium igitur Odyis hoc est, quod scilicet paucis narraui: reliquae autem omnes partes sunt epistodia, id est res alienae, & augendi ornamdique poematis eius causa eo iiivectae . Auxilio vero huius distinctionis intelligi poterit, quod suum propriumq; eius sabulae est, & quod extrinsecum atque adueni; cium, in alio quolibet poemate. Animaduertendum autem, quod inquit . A.πο-ποίἐκ rate : neque enim epopoeia tantum cris odiorum ope porrigitur, sed tragoedia quoque eadem ratione crescit . Cur isitur hoc epopoeiae loli tribuitur ὶ An Hκ irria cum dixerit, ostendere voluit immeniam ipsius logitudine i quamuis enim tragoedia quoque ab epis iis incrementi aliquid accipat, non tamen ad eandem longitudinem peruenit. Quare supra de illa disserens, usus est verbo se; --.quod ualet porripere & extendere. Nolo etiam praeterire, quin indicem me suspiacari verba illa. . xis A αι κω Gme - - , mendi aliquid continere: arbitrariq; .m nlegi debere: nam quod insta coniunctionem ji, restitui, cum prius excusi tantum haberent, geαοι ,-rα λγα ς, id feci secutus fidem contensumque plurium
Est autem omnis tragae sae: hoc q*Hem, nexus: hoc autem ,selutis . Ea quidem quae extrinsecus, ac non nusta eorum, quae intrinsecus Oae sunt colligatis. rei quum autem est dissolutio. Dico autem cologationim quidem
esse eam, quae a principia ess, usique ad hanctartem, quae postrema est,ex qua transit in res secundas. dissolutionem autem, quae est a principis tranfiseus
sque ad em, quemadmodum in L meo Theoderitis, ne uunt ea omnia,
quae ante gesta sunt, oesuersumptior dissolutio autem a loco illo, quo causa
mortis di citur usque adfinem.
Cum Ionge aliud esse In tragoedili docuisset veram materiam atque argumentum epi diis: & epi diorum etiam ipsorum discrimina posuisset meque enim eadem est longitudo epis biliorum, quibus producuntur trag xdiae, cum longitudine epis diorum, quibus epopoeiae corpus extenditur, atque in immensum trahitur, tradit nunc quod commune est omnis tragoedis, & illius,quae complicata vocati potest: ab ipso enim firmi; μω appellata est: & illius etiam . quq simplex ut altera Ipsarum pars ligatio nexusci; sit, qua res perturbatet confusaeq; inter se continentur:& neae dum, quousque ad alteram partem veniant, nodus aliquis dissoluatur, potius se per magis implicatur: altera verb cum paulatim explicatur, ac nodi illiditatuuntur. Cum hoc igitur aliut latragoedia abesse stetracsat, qu pars ipsus hoc acquq ill nomine vocetur, declarat : primumq; quet Ordine procedit, explanat, tim ans
197쪽
quae sumpta sunt extra, & non nulla etiam eorum, quae condita Intus surit, saepenuia mero esse colligationem: quo sigrrificare videtur, curusta, quae astita illuc sunt, adiuuare nexum sabulae,ac parti illi seruire . cui tamen etiam res aliquando pars eorum. - quae posita sunt in fabula, scrutar. Neque enim videntur manere posse externaliaeein aduensidia,nisi habeant, in quo tanquam in solo quodam haereant, aliquid sab lae proprium. Cum vero docueris, quid plerunque fiat, ac ratio ipse postulet, non ostendit quomodo hoc aliter geratur; arbitror autem intestigi diere, quum hoc, uod veriux est negligitur, ac res deniq; quavis ratione aliter administraturiquare vietiir constare nexus e genere duarum Earum rerum: cum distolia tio tota conso ata sit e rebus sabulae propriis, & quae fixae sint in visceribus ipsius: ut cum poeta et, venerit, toto animo theumbat indisibilitionem ipsius: hibitq; illuc Inculcet. qiuod alienum sit: sed non ita aperte tradit AristoIHes, e quibus dissbiimo conflata ut i secit, eum docu t, quae foret materiaconia ovis, quia ortasse ipse non permixta ea, con
saq; e duobus generibus: inquiit enim solum. Resiquisin autem Hs ae Est distia
Iulio . Cum autem quasi materiam ostendisset, e quibus ipsae manent, alia ratἰonera locoq;, quem illae occupant, ambas demonstraM inquit enim primum priorem ag-xtediens, significansq; se hoc facere animo rem mMis explanandi: Dico autem colis ligationem quidem esse, quae a principio Vsque ad ianc partem, quae ultima est, ex qua migrat in res secundas. illam igitur ntacionem esse ait, quae ab initioipso fabulae 3ncipit, & extenditur usque ad partem eam, quae postrema est: neque inim te ianus ipsius fixus certusq; est: sunt enim quaedam bieniores, quaedam vero producti res convexiones. postremam autem non sabulae ipsius: sed, ut ipse doeet, post quam statim immutatur vis fabulae: cumq; res omnes aqvercae antea in eastassen t, plenaeq: magnorum malorum, lux incipit apparere: ratioq; , quomodo inde exiri possiit, &in contrarium fortunae statum transirit exemplo enim utitur tragoediariun illarum. quarum initium triste erat: exitus vero laetus. Hac autem parte ita quoque explic
ta, alteram explanat: aitq; dissolutionem esse eam, quae incipit ab initio non fabula; a transitus ae migrationis, id est quae ducit originem ab eo loco, ubi terminatur
connexio: tunc enim incipit sabula solui, cum variatur natura earum rerum, ita, ut contraria paulatim fiat. Cum vero omnia exemplo illustrasset bonus & eruditus
magister, male factum est, quod fabula illa, unde ipsum sumpsit, periit,ut quod inde
expectari debuit, lucis nobis nihil asserat. Lynceus autem illa vocabatur: Theodectescit Phaselites auctor eius tragoediae fuerat: pauca verb, quae de illa tradit,&ipla
obscura sunt: cum amillo arsumento eius fabulae, omnia in incerto testent. illic igiatur inquit connexionem esse omnia, quae antea gesta sunt :& praeterea pueri accesptionem : secutus enim ipse quoque consensum scriptorum librorum, lego: nam quomodo hic accipi debeat, cum plures ei us nominis notiones sint, λ..ie: resq: de qua agitur penitus incerta, assi are non ausim: ualeat ne cum puer est sumptus in manus, siue cum in potestatem inimicorum venit, ut putauit Paccius,
qui captiuitatem reddidit .& sane πο te αδ με dicta est a Demosthene, quae munita foret, ac vix expugnari pollet: & paulo supra, ubi epis torum, quae conue nitet personae Orestis, mentionem fecit, i mdem pacto ab auctore usurpatum est. Sed quamuis de hoe liquido aliquid assirmare pollemus, non tamen ea de ca si vim exempli teneremus. Dissolutionem vero in ea sabula esse inquit, omnem eam partem. quae a loco illo incipit: in quo quidam reus agitur mortis: caedisq; factae: erimenq; id ipsi oblicitur: usque ad finem traguediae . nam uriae- hoc quod dixi, valeare arbitror. Polynices quoque apud Euripidem, cum se patriae purgare vellet: d req; causam eorum malorum, quae ipsi impendebant, apud fratrem manere, dire
ζω ad eam sermone, ait. πι τι Mi Cum autem interis pretes, qui ante me commentacos in hunc librum consecerun t,viderent exemplum
ab Aristotele post tum, latitum esse, remedium h uic malo adhibere volentes, acces.serunt ad nobilissimam Sophoclis fabulam: in Oedipoq; ipse monstrare conati sunt. qui connexus illic esset, ae quae dissolutio. Dissentit vero Madius a Robortello in solutionis initio existimando, seduloq; contra ipsum disputauit: ipse igitur quoque arbitror me debere, quid mei iudicii de hac re sit, patefacere :&cum aperte ab a
198쪽
Obore it,ditum sit dissolutionem incipere ex eo loco, ubI Initium ac sens est muraconis, puto dissolui nodum illic coepi , statim, ut Oedipus cognouit ex sermone Iocastae interfectum fuisse Laium a viatoribus: subito enim timere coepit, ne ipse a ctor eius caedis sui Iet, qui in praetereuntem olim sertunatum hominem , impetu facto. Iniuria 1 famulo eius in uia accepta, eum comitesq; ipsius, uno excepto, omnes interfecit: haec enim hoc exponentis ipsius verba sunt. AiU ,. - νου , κανακωσii gee m. Quin autem tantus animi motus: suspicioque ingens , ne se magno scelere contaminarit, perturbare statum fortunarum ipsius, ac conuellere uitam antea beatam debuerit, dubitare non possumus.
Tragaesae autem species si ni quattuor: ut enim Erpartes di sunt: haec quidem perplexar cuius totum estper etia σ agnitis: haec aut pa thesica . ceu Diacesi m Ixiones: haec autem morata, γt Phthiotides, σ Peleus . Guartum autem , N Noreidess, oe Prometheus, oe quaecumg
Cum assi asset, nullam Inueniri tram Iam, In qua non esset & nodus ille vIn culumq; , quod ipse nunc vocat Norer alibi veto appellauit: & dissolutio eiusnodi, de quae in tragoedia partes hae serent, & ubi manerent, docuisset, nune tradit quot species ipsius inueniantur, de quibus qualitatibus ipsae inter sedistinctae sint Finis tamen ipsus nunc est , non solum haec tradere, sed etiam admonere poetam Minstruere, ut possit in omnibus his diuersis sabularum generibus egregie te gerere, uesummam Ia illis tractandis laudem adipisci: cum enim explicatis iam pene iis, quae ad sabulam pertinent, cogitet ad alias partes transire, colligit prius non nulla, quae sedulo sint a poetis seruanda, α vim praeceptorum qiiorundam habeant. Unde saep8 his vocabulis utitur, quae ad hoc officiendum valent,& initium plerunq; sunt in ει ς, id est . - , α is i. Cum tamen aliquando hae praeceptiones requirant, antequam tradatur quid facto opus sit, explanationem aliquam, Ut prima haec, non in principio statim hoc poniti sed infra, exposita iam re. Vbi verb res satis certa est, orditur a voce hac, quae praecipit di mandat, quid facere opus se. Cum autem supe Hores duas partes, locis separatas in omni tragoedia inueniri necesse sit. Contra h Iese res habet, ut tragadia, quae una harum specierum praedita si careat reliquis: ne ienim eadem de pathetica de morata est, quamuis in parte quapiam fabulae continge re possit, ut mores personarum egregie exprimantur, in alia veri, acerbae non nullae res contineantur: tragoediae enim non vocantur moratae, aut patheticae, si leuiter. pus itaq; sua in parte illa continuerint: Verum si totae aut magna ex parte, illiusmodi suetini: eadem ratio est reliquarum partium. Quod si in tragoedia implicita, aut simplici exprimuntur etiam appositὸ, magno', cum studio mores persionarum, aut illa tota plenast malorum atrocium erit eadem duabus qualitatibus insignita iduaeqi species in ea spectari poterunt: nam cum trag dia nulla extet, quae non aut simplex aut implicita sit, necessarium videtur, ut in altem horum g erum aut mores dees rentur, aut squi acerbiq; calus reserantur. Cum autem initio huius parsis dissicultas quςdam exoriatur. nam statim ut dixit tragoedie species esse quattuor: quas probare hoc vellet: rationemq; eius afferre, inquit: Tot enim & partes dictu sun t esse . nec aperte tradit quς sit res illa, cuius dici sint esse eodem numero partes tinter
tretesq; sedulo de hoc quouerint, ijse quoq; quomodo accipi putem debere hune ocum, ostendam. Primum igitur arbitror ipsum partes quales intelligere: signisi careq, locum eum, cum sabularum, quasdam simplices: sita vel ei, implicitas esse
199쪽
δἰ,ῖα 1e demum diuisi sabulas ipsas In suas spectes, quamuis illie sabulasse la suas species diuidere signiscet: hic de tragoediae speciebus fiat: quod enim In praestanti
ipsius parte est, idem etian in tragoedia vere existere dici potest. Nec Impedit, quod illie quartam speciem, id est mores non addidit, sed tertiam tantum, quae soret declarauit, id est in 're: atque id, ubi diligenter definita & peripetia de agnitione, cum
ostendisset etiam in quadam agnitiono, si altera tantum persona cognoscatur, impletam eam esse: in alia vero requiri, ut ambae cognoscantur, addidit, duas fabulae partes manere in illis rebus, quae san)ilbe ipset sint: restare autem m2M, quod statim definit. nam infra , inculcata in medium explicatione paruum quantarum: cum de coagmentatione etiam rerum studiose disputasset, ac quales esse debeant sabulaedoeutilet, de moribus disseruit: hoc enim quoque multum valet ad fabulas expoliendas, & magna virtute imbuendas: si moribus iis pedicinς in ipsis praeditς fuerint, qui omnibus modis probari possitiat. omnia tamen planiora essent, si hane quartam fabulae partem esse Indicasset, ut fecit, quum dat superioribus duobus addidit: aut si non tam longὸ ab illis de hac, quae coniuncta cum ipsis aliquo modo est, prccet is
set. nam non est dubium quin, quemadmodum factum quo claro simplex est: aliud verb Implicitum: nec non tertium quoddam patheticum, ita quartum etiam ipsius genus repetiatur moratum, quod scilicet ita instructum sit, ut tradidit illic optimus magister, habeatq; eos tales, quales maxime oportet. Sed infra etiam, ubi de epo poetae speciebris disterit, Ipsam nomine appellat:qui locus valde hune illustrat: αcum multis modis, quem nunc in manibus habemus, obscurus locus sit, non parum lue s ipsi ab eo assertur: quod vidit etiam acute Vincentius Madius. Nam quamuis appellet, intelligere ipsum partes , quaeuerius Ma vocarentur, confirmatur etiam exemplis illius ipsius, qui aliis quoque locis eodem pacto loeutus est r
has ipsas partes, quae vim & naturam serinarum habent. Sed etiam non multo In fiat une locum eodem pacto usus est hac voce, ubi aIrt Hγον-ν div ἐόν a v. H, : dubitari enim illic non potest, quin intellitat tragoedias Implicatas, sim plices, moratas,& patheticas. Valet cetiam ad ostendendum accipi debere partes quales,quamuis quattuor eas esse nunc dicat, cu supra sexiesas esse docuerit: qnodin explicatione ipsarum, quattuor has tantum ponit: ac relinquit aψιν, &Cum autem cognosci facile posse tragoediae species quattuor esse dixisset Aristoteles, quia totidem numero dici e sint esseipsius partes, exponit ipsas: afferto; diserI-mina haec tragoediarum. Primum igitur tragoediam quandam inueniri tradit, quae Implicita sit: nec contentus nomine eam indicasse, quod in aliis facit, utitur breui ipsius explanat Ione: ostenditq; huiuscemodi eam esse, cuius totum, summaq; est pe- 1lpetia & agnitio: totum autem, quia hae res luce & admiratione sua obscurant rellis 'quas tragoedis illius partes: ac multo maioris ponderis, quam ipse sunt: qiue autem illae sint, cum supra tam accurate ab ipso explanatae suerint, superuacaneum seret demonstrare. Secundum genus trag*diae cisse inquit patheticas: nam inueniuntur quaedam tragoediae, quae propter rerum, quae illic continentur atrocitatem, inden
ram capiunt. quod autem genus rerum facile possit hoc praestare, Ipse supra. declarauit, ubi esse dixit factum, quod aut perdendi uim habeat, aut aeerrimos do lores inurat. argumenta verb huiuscemodi, personasque ad hoc aptas esse inquit. Aiaces & Ixiones: cum enim Aiax sibi manus attulerit, & ob ingentem uim doloris Epotestate exierit, qui hoc factum in scenam serebat, moerore S gemitu omnia complebat. A eschilus autem Ixionem scripsit, ut ex indice sabniarum ipsius, & testimo His ueterum grammaticorum perspicitur. Sed Euripides quoque sertur eodem noriani ne fabulam edidit se: cuius etiam acuta uox a Plutarcho recitaturicum enim Ixion quem finxerat, ut impius & consceleratus a non nullis accusaretur, reprehendere iaturq; poeta, qui tantam vim improbitatis in uno mortali collocasset, quasi hoc ni cibus noceret : vidistis inquit in ea de causa me non prius illum escena abduxisse. quam rotat adfixus st: nam Aiacem aSophocle illo modo tractatum fabulamq; eam In piamis patheticam esse, cum in manibus ea fit, omnes nouerunt. Non alienum. etiam esse puto admonere, postquam auctor non aperuit, cuiusmodi sint tragoediet,
200쪽
ti pathetleae, &moratae, sed exemplis tantum ipsas monstrauit, vi videant studiosi huius libri, an intelligi debeant S tanquam ἀπο κeira. repeti & hic & infra, verba illaia, qu ae In expilleatione sabulae perplexa posuita intelligo, inquam, haec e M a ον ιοῦν.& quod praeterea utroque loco conuenit, inde sumptum, ut quemadmodiim inquit in viscribenda illa perplexa. Ic τὸ ιλο ἰvν πιῖ-τ- και Ita in pathetica ae si
ἔλινδειν Θ. .&In morata ο ινέσιν Θη. Tertium genus sabularum inquit esse,
quae moratae sint: cum autem quae huiuscemodi serent indicare vellet, Phthiotidesti Peleum appellauit: quς vero fuerint mulieres, Phili totides a loco patriaue Phthia vocate: & quomodo illet inductae sint, quibus ve moribus ornatae: boni nanque multis modis homines esse possunt, mihi compertum non est. Peleum autem probum virum fuisse, & insignis castitatis, memoriae proditum est, ut eo etiam nomine val de acceptus fuerit diis immortalibus & magnis periculis auxilio coelesti liberatus. Quare eius persona in primis apta est indoli tali, moribusq; exprimendis : ut qui exemplar temperantiae ponere ante oculos velint, commode ipsa uti pollint . Signita cauit hoe etiam obscure Euripides Iphigenia in Tauris, ubi illam ipsam virginem Induxit atrocem illum suum sum, memoria repetentem: narrat enim ipsa in aliis, quemadmodum antequam dolum intellexisset, fictasq; nuptias eas esse, sibi temperarit ab honestis etiam q uibusdam ossiciis, ne pudorem ullam in part violaret, ut quae se stulte putaret In Pelei domum venturam. Animaduertendum autem trago, tiam illam vocari moratam, quae non solum accurate mores exprimit, sed eos etiam
inducit pmbos: quod ipse significauit supra, ubi de moribus disseruit: primum enii
praecepit, vim , Θa fingerentur: hoc vero exemplis quoque declarabatur ut op
noti licet enim suspicari Pilthiotidas fuisse taminas castas atq; integras: nam de Peleo dubitari non potest. In quarto, quod restat, genere explicando plus negotibin, eum defecerit illic nomen, quod cuiusmodi ipsum foret, indicaret:& sane non sine eausa existimari potest ex interiore loco quo auctor tradit easdem species oportere habere epopoeiam quas habuit trumdia: easq; enumerat, legi hic debere Arieliqua ciE nomina eadem sunt. Quare 'erisimile est, idem etiam hic fuisse: atque adem illo significatum: neque enim potuit hic non appellare tragoedias simplices. cum manifesto plures tales reperiantur. omnes scilicet, quae contrariae sunt complicatis: a quibusq; absunt agnitio&peripetia. ex libris calamo exaratis cognoscituriant m nie aliquid desiderari: vestigia enim quae restant eius vocis ita obscura & perturbata sunt, ut ope illorum indagari non possit verbum, quod hic erat: se enim in duobus offendi, e.c. tertium quoddam exemplar habet , quod quomodo Eiemanere possiit, non video: suspicorq; aliquem, cum supplere hanc lachmam vellet. coniectura ductum, ac satis quidem illa itisma, vel potius salsa, reposuisse E superiore loco ψαλα,: supra enim cum quattuor morum discrimina explicaret quae sumismo studio oportet poctas exprimere, tribus eorum iam explanatis, inquit. γίγας
δε ἀ-. vi autem verbum hoc distinguendis moribus artum est, ita diuerso generi fabulet ostendendo nullo modo quadraei, Exempla vero ponit Aristoteles hu
Piometheo, cum Prometheuipsui 11 vexati illa debebat: Initio enim illius narrationis, cum meminisset Gorgoniorum cisthlues eam tum inquit - - λὶψαρ λην- - ὀ-ar vi Teae, κυκν ae*σι κριναν - .
tio eius loci in antiquo libro docet ita vocatas Phorcidis filias, qui Phorcis e Ponto ec terra natus suit: numeroq, illas tres extitisse, quarum etiam nomina ponit, sunt autem haee , Enyo, Pephydb, & Dind: reliqua, quae exponit, e poetae verbis accepta sunt. Prometheum verb cum Indicet Aristoteles exemplum esse huius quarti generis i pluresq; de eo sabulae scriptae serent, quae diuersa ipsius sacta complecteren tuti cognominibusq; adiectis ellent distinctae, quam pol illimum ex illis intelligat, quaerendum. De ipso arctis vinculis in Caucase illigato: unde ata 2s ,σμα v eatus est, fabulam composuit Aeschylus, quae unae tribus restat: tres nanque de illo
scripsisse hunc poetam ceriam est: vade ipse in indice sabulatum ipsius addidi,