Petri Victorii Commentarii. In primum librum Aristotelis De arte poetarum. Positis ante singulas declarationes Graecis vocibus auctoris iisdemque ad verbum Latine expressis. Accessit rerum & verborum memorabilium index locupletissimus

발행: 1573년

분량: 437페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

291쪽

me Inuenta non sint, sine illa , negligentia librariorum omissa sint; sive ab auctore

non enumerata. Cur autem hunc tantum numerum esse nominiim qirat ita desi nant,uolueri quaerendum est, cuni videantur etiam alia vocabula Gilem litera terminari, ut u .e . Antequaeni autem de medijs nominibus consulto ageret, haec quae

manifesto ad illa pertinent,ea de causa, quam Ostendi,praecepit: neque enim virialia ulla aut muliebria nomina desinunt in his vocalibus. Paucis autem In extremo de neutris agit:inquit enim. Quae media sunt, interiectaq; inter lim desinunt scialicet in haec α & σ ,quibus in verbis non sine causa docti viri existimarunt aliqua desiderari:quis enim nescit plura inueniri Graeca nomina desinentia in x,quae non

continentur in voce illa,monstrandi vim habente, tua usus est triam enim cum inquit videtur ostendisse duas solas vocales i,& .,quas proxime appellarat. Priterea cui dubium ei te potest,quin alia terminentur neutra nomina in e , quae tamen una cum consonantibus, tria tis este neutrorum clausulis,non enumeratur. Quare ne

ocutionis autem Urim apertam non humilem esse . fertissima

quidem igitur est ea, quae exprotri neminibus: sed humilis. Exemplum autem sopbontupoesis theneni. grandis autem oe immutans ' g

rem rationem, 'ae fcregrinorum 'eciem habentibus Mitur. Eregrinorum

autemsimila duo linguam, sin translatiovem , π Irod timem, p. omne hq ob aeter proprium.

Cum clii seritisset de partibus lociit Gnἰs,osterigit nisne qui b u in rebit Asianeat summa ipsius laus:vt poeu qui absoli ita persectaque locutionc vii volunt, sciamnus.V irtutem inquam ipsius, id est laudem ac bonitatem: de qbiit indidias, ue Itaea ad summum perductum est,esse inquit, ut fit aperta 5 non Lurassi si q od lan Eobtinere dissicile est:nam qui valde apertam locutionem escero itu eptu in iadunt in abiectum ipsius gen us,atque humi repunt: contraq; , qui ument ne humiles in dicendo sint,obscuri aliquando fiunt. V t igitur contrariae hae res intelligantur,docet in quibus rebus positum utrunque sit,ut facisus sine vitio & incomm do ullo quidquid in eo boni est btineri possit: maxime'; apertam ae planam Ioetationem elle inquit,quae constat nominibus propriis, isq; illarum ipsarum rerum,

de quibus sermo est sed hoc mali esse in ea inquit, quod erit humilis: nam uti semper nominibus peruagatis,& quae imposita primo fuere illis rebuς, conficit genus

dicendi tenue,& expers dignitatis. nec tamen omnis vulgi oratio liuiuscemodi est: existun t enim in ea aliquando flores aliqui,& In psimis verba translata. Eum ver qui suis propriisq; rerum vocabulis utitur, declinare obscutitatem sermonis significatur etiam voce illa,quae frequens est apud nos: ubi enim aliquis ostendere vul sis plane losui,nec uti circumitione verborum,inquit,se panem, panem vocare. Cui prouerbio limite etiam Graeci,atq; idem penitus valens . aliam' re appellantes, pr uerbium habebantiaiebat enim qui hoc assirmare volebat apud eos . u. - λἰνει. hoc autem est dicere,se via nominibus propriis telum. Exempla ured hu-

292쪽

1si PETRI VICTORII COMMENT

Ius locusonis, tenuis inquam atque humilis afferre uolens, ait poesin Cleophonatis,& Stheneli consectam esse ex hoc genere uerborum . Videtur autem Cleophon comicus poetasutile: citat enim Ipsiim Mandros illo in libro Sqphisticorum Elenchom Sed eius etiam In iij.libro de arte dicendi meminId vero Cleophoi tis, ut opinor: ualet hic ratio, tua ille utebatur in condendis carminibus: signific re enim uult eum sius se huius iudici j in hac re.Modo autem viaq; indicata, qua conficitur oratio ualde aperta, locet quomodo acquiri pollit dignitas orationi: nerique ipsa magnis &la:inquit enim. Grandis autem,& quae discedat a per ima comuni l. ratio ne loquendi,est, quae utitur nominibus peregrinitatem redoletibum neq; enim omnino peregrina intelligit dixillo enim iesuic: sed quae speciem habent peregrinorum:hoc enim valet se iκ is: speciem uerli peregrinorum habent omnia; quae usitata, cotidianaq; non suntiquomodo sanis Ipse interpretatur id uerbii quid enim capi uelit illa uoce declarans,inquit. Xenscum autem dico, linguam & translationem de productionem nominum, & quidquid deniq; praeter proprium eius rei nomen est. solae autem linguae uere peregrina externaq; vocabula sunt: sed tametranslata quoque & producta, & alia quapiam ratione immutata nomina, peregrina uiden tur ac similitudinem quandam comm habent, quia non sunt ebra ih c suetudine.Nam non esse omnino eademisia, & so. α',intelligitur et Iam ex definiationibus utriusque nominis, quae diuinae inter se sunt. Quid autem uocet Kκπι- σιν , apparet ex eo, quod uerba,quae hocpaterentit appellatus πιπι- να: exein-plaq, posuit huius nominum distortionis. Quod uero addidit.& quidquid demu, praeter Proprium nomen est,intellexit uerba illa, unde aliquid in extremo demptu

esset:nec non ea quae alia rationς immutata seren K& a communi usu uariata: cun

cta enim continentur hac descriptione, discedunt i a peruulgato more loquendi. Quaerendum autem,si significat certu quqddam genus uerborum, quod multum scilicet ualeat ad exornandam orationem, iit nomen declarat, cur non ipsum nune appellarit in enumerandis nominibus, quae faciunt ad eam expoliendam, Sequasi peregrinam reddendam in s emim nunc nose omnia ponit, tamen praeterint cum eorum appellandorum : supra nanque post με mi ορήν statim κωμω collocarat: infra quoque i tradit,quqessiciant orationem non vulgarem. hoc ipso loco κωμον appellauit. . Hὶ . . A., .

υ in quis simul omnia huiusicemodifecerit, vel aenigma erit, vel b r

nrisimus . Siquidem igitur e translationibus, aenigma: si autem e linguul, barbarymus: aenigmatu enim serma haec est, dicentem quae instat, i postilia copulare. Fer compositionem quissim igitur ne num non datur facultas hoc facere:per tranflationem autem,contingit. Ceu. Vinum vista igne aes si per viroglutinantem Mi cemo . e Enguis autem latu rismus. Quare temperatur aliquo modo his.

Recte admonet Atistoteles mod um In hac re adhibendum esse,nam sepe que boni multum In se habent, si mensuram superent: auidaeq; nimis sumantur, obsiant: quod hie etiam sine dubio contingeret: siquis enim delectatus simitate harum v

cum,

293쪽

IN I. LIB. ARIST. DE POETICA. in

eum,omnem orationem illis referseritaeodemq; In loco cunctis abii sus suerit, pescabir,&in non mediocre vitium cadet: quod tamen vitium non eiusdem semper generis erit, sed diuersam naturam habebit,quia origo etiam ipsius diuersa est: sinaq; ut ipse diligenter exponit, in unum locum aliquis plures,pluresq; translationes Cougerit,& oratio pene constiterit e verbis translatis, nascetur inde nigma: si ver , e lii guis externisq; vocibus, barbarismus.verborum translatorum copiam,& quae non propria suaque illarum rerum snt, reddere orationem obscuram, quis non fateas tur: confunditur enim ita animus eius qui auditanec secum statuere potest, quem sensum habeant voces plurimae a sua in alienam sedem comportatae Conferta etiam simul multa verba externa prae se serunt sermonem peregrinum:similitudinemq; habent Persici sermonis,aut Phrygii: e quorumcunq; lingua hausta verba illa suerint. Cicero quoque cognouit nimium usum translatorum verborum gignere aenigma: nam in tertio libro de oratore de illis agens,inquit. Est hoc magnum ornamen tum orationis, in quo obscutitas fugienda est. etenim ex hoc genere fiunt ea, quae dicu tur aenigmata. Quod autem auctor inquit α πιν rex m miam , videtur respexisse ad id, quod dixerat,enumeratis Iam pluribus nominibus traductis,&alia atque alia ratione immutatis . Et omne demum, quod se remouet a proprio, suoque vocabulo illius rei etenim nunc quoque non ait ά -- ω m. Quibus verbis certa quaedam

ac definita genera immutatorum nominum significasset sed illo modo, quem inducaui, quo etiam continentur,quae similitudinem aliquam cum illis habent, quam uis infra reserat se potissimum ad duo genera: ostendatq; incommodum, quod p rint de translata &externa nomina, si nimis frequentia usurpata suerint . Ania maduertendum vero,quid valeat hic coniunctio. a te ;e collocata: videtur enim superuacanea essemecive enim ita acetipἰ locus potest, ut dixerit E verbis translatis conflari aenigma, 5 bardarismum praeterea: statuit enim iam ut aenigma nascatur, necessarias esse translationes. An quum & barbarismus inquit, ita signia sicare voluit vim ingentem huius mali,quod inde procrearetur: nihil enim in Graeco sermone magis fugiendum quam Barbarismus: nec tame desuere, qui e libris naper Lutetiae,non sine diligentia multa,excusis copulam eam inde sustulerunt. Cum autem assi rmasset e translationibus procreari aenigma, naturam obscuri sermonis, Ita vocati:& in quo vis illius posita ut, declarat: inquit enim in hoc illud maneret ut eum aliquis dicat e quae in ea re sunt hoc enim arbitror valere ἀ-, v

tuletque una ea, quae non videatitur effici posse: Id est nihil sane dicat, quod a re itui alienum sit:sed tamen ea sit speetes eius sermon I s. ut videatur tradere, quod fieri non possit: quia verba illa, non ita capta,ut cepit auctor,fabricatorque eius ςnigm

tis:cum enim translata sint, non una simplexque eorum necessario est notio, videntur ostendere rem absurdam,& quae fieri nullo modo pollit,cum tamen, si quis se sum illius percipiar, omnia illic conueniant:& ea, que obscurE ab eo, imponere hominibus volente, & ingenia Ipsorum exercere, significantur, non modo enici pota sunt,sed nullo negotio praestantur, ac veritati undique consentiunt. Quam vero in- .sta intelligat compositionem nominum diligen ter uidendum,ubi assirmat per eam qnigma effici no posse:si naque intelligeret constructionem nominum, pluriumque verborum continuationem, necessariam non esse, falsum prorsus proferret: Cicero enim quoque inquit eo loco, quem supra citaui. Non est autem n verbo modus hi sed in oratione, id est in continuatione verborum. Quare arbitror ipsum significare voluisse nomina iuncta,concretaq; E duobus pluribus ve nominibus, non hinbere eam vim,ut sola conficiant aenigma, quia sne translationis aliquo genere non pollit id praestari:ita autem certum habet eam esse naturam aenigmatis,ut inde ducat asseveretq; non licere conficere nigma e verbis iunchis, nulla reddita ratione huius rei,quum motis ipsius sit omnia,quae tradit,argumento aliquo confirmare . Hoc igitur valet hic composito nominum:& tamen accipiat aliquis hoc pacto hunc locum, ut dixerit compositionem, constructionem ve quamlibet verborum non valere hoe essicere. sed requiri etiam, ut in verbis illis, ordine inter se constructis, sine translationes plures,quod egregie conueniret sententiae Ciceronis. inquit autem.

294쪽

α; o PETRI VICTORII COMMENT.

Per metaphoram autem contingit,quia non omnis usus translatoru verborum semper gignit aenigma:sed usu venit aliquando, cum illa frequentia sunt, valde obic

ram de causa fieri orationem:&natura denique omnis eorum huiuscemodi cit. quod accurate praecepit M.Tullius, ut translatum verbum in oratione p si tui πα cr quam quod aliter etiam ornat orationem splendorisq; ei multum affert, rcedi sepe ipsam apertioreimponitq; ante oculos quod dicitur. Cum vero plura transla in Verba continuantur,ita ut aliud dici videatur aliud tamen intelligendum sit, hoc genus Orationis, Graece vocatur, rem ipsam exprimente verbo, οἰ-: quae r Monon valde discrepat ab aenigmate:ae s pe etiam qui loquuntur aut scribunt, cum sensus animi sui ab omnibus percipi nolunt,hoc genere utuntur, ut Cicero Ouzno x se facturum,cum inquit in epistola quadam ad Atticum. De rep. breuiter ad te scrinbam iam enim charta ipsa ne nos prodar, pertimesco: itaque posthac, si erunt mihi Plura ad te scribenda,et με it obscurabo. Ipse certe Cicero cum idem signiti caro vellet in iisdem epistolis id est se obscure locuturum, ait. Cetera erunt Hy MAE Quare non male fortasse opera poneretur, si quaereretur discrimen Inter de qua hic Aristoteles nihil praecepit,& aenigma. ambo enim hi modi non sunt in

singulis uerbis,sed in oratione de continuatione verborum. praeterea commune etiahoc inter se habent,ut ambo constet a verbis translatis. Cicero qui putari potest eodem in loco ostendere voluisse qua nam redisserant illa inter se, cum diligenter Vim naturamq; omnem allegoriarum exposuisset, addidit. Est hoc magnum Orn mentum Orationis, in quo obscuritas fugienda est: etenim ex hoc genere fiunt ea, quae dicuntur aenigmata.Admonet igitur Ipse,ut obscuritas fugiaturnaec tamen m dum, rationemq; docuit, qua illa fugienda sit:nani qui obscuritatem fugere velle ἀ- μώώς non uteretur:nec aliud dicerer, cum aliud intelligi vellet: hoc enim eius est, qui obscurus esse itudeat. An intellexit diu morandum non esse in ratione hac: quia qui longam orationem commat in ipsa, nimium tenebrarum afferat orationi: vel potius non habet eam vim oratio,in qua verba multa alicuius rei propria deinceps in aliam rem similem transferantur,ut Inde enigma satista aenigma erit, cum, ut ait opum iis magister,sumptis pluribus uerbis translatis: signiticatisque obseura Iebus, quae in ea re sint, ea, quaeuierinbn'pollini, connectere copulareque vide tur . Exemplum aenigmatis ponere voletis, recurrit eodem, quo accesserat: Idemessicere studens, in tertio libro de arte dicendi, illus lique quodam ac valde celebri usus est.correxi autem illud olim atque explanaui,cum mendosum foret, in meis in illud opus declarationibus. Constabat ver b duobus versibus, qui ambo ab Athenaeo pos ti simi ubi etiam sensum ipsius bisui ille indicauit. Hoe tantum addere placeti e millae docuerim cui istasere ea uerba esse translata, primum etiam prioris vetsus eiusdem generis esse: νιθα l; pro Daeωπ illic positum, qui nanque simplicitet

hominem ostendere Vult in Giarco sermone, Vtitur M nomine. Hoc praeter

nurum quod satis planum est, ita se haberi nimaduerti etiam notatum fuisse a vel te seriptore. Nam quod inquit significati illo τlia τῆς ιαο προ αβσxlis,usus est uerbo proprio medicorum in ea re ostendenda: multis enim locis Hippocrates inquit kιαν κ . Addit etiam hic Aristoteles . Et huiuscemodi: nam alia et amaenigmata occurrebant,nisi contentus eo suisset in quibus omnibus id esse inueniaretur, quod proprἰum naturae ipsorum esse significauit. Cum autem ostendisset, quid detrimenti afferret nimius usus translationum, declarat alterum vitium nascia uocabulis externis: barbarismum sellicet conflari,si nimis multK in propinquo loco collocatae sint linguς:vocesque aliorum populorum: neque enim ille amplius via deri potest sermo GKcus, tot inculcatis vocabulis peregrinis, sed redolet linguam earum nationum,unde uoces ille acceptet sunt. In extremo vero huius partis inquit. superiorem disputationem concludens .Quare temperata aliquo modo est his: quibus uerbis uidetur indicare modice usurpanda es magnaq; cum cura,hN Ornam ta,ut oratio his tanquam floribus aspergenda sit,& non tota texenda his rationibus a consuetudine recedentibus. Sensus sane Aristotelis aut hie ipse aut ualde similis fuerit necelle est. in uerbis tamen ipsis, quia non eodem modo hie locus legitur In

295쪽

IN I. LIB. ARIST. DE POETICA. x; et

pium seret δει κρα MκFata seerram: alius autem, calamo itidem Garatus, habet. διῆ 'ακικe., απι mie. Quare aliquando sulpicatus sum legi debere, 'p .eae ... pza, Tre,immutato potius spiritu, temporeq; duarum literarum, quam lit

ris ipsis:quod sepe contingere consueuit in deprauata ratione loquendi: confuseq; sono multarum literarum. Addiuuat non nihil hane opinionem, quod infra ipse

tem huius lectionis mirifice quadraret:c5eluderet enim oportere uti aliquo modo, id est prudenter,temperateq;,illis ornamentis orationis. Madius narrat selii libro doctii limi uiri:ac mecum, dum vixit, magna beneuolentia coniuncti,Benedicti Lampridi j inuenisse δia' , e ., κροῦ :quod si ita locus ab eo coniectura emendatus suit. non reprehendo consilium illius: si autem superiore aetate scriptus liber suit, libentius adhuc eam lectionem sequere ullius enim auctoritas tanti apud me est,quanti ueterum librorum fides.

Non populare quidem igitur faciet,neque humile siqua cr translatio

G ornamentum, P abae Mi ormae proprium autem, claritudinem. Non mInimam autem farrem conferunt, τι locutio aperta sit m non popularis, productiones, G ablationes, Gr immutationes nominum. Quia enim hec

aliter se habet,quam proprium, cumsectu sit contra id, quod Uuetum,

reddet in oratione non vulgare genus. Quia aute Narticeps in eius, quod Hi consiuetum,inde claritudo nocetur.

Docet hic prImum,quae genera nominu captare debeat,qui unἴ latii reI addictu st,ae studeat siue dignati orationis, siue claritudini:vt fine solum eum habeat,essicare oratione aut honestam,aut apertam.Quamuis rationem potius tradere uideatuc qua uitium declineturiuulgareq; genus orationis vitetur,quam qua gradItas ipsius amplitudoq; obtineatur:& tamen uitiu ab ea remouedo, bonum hoc Ipsus lemper indicarinam ut supra quoque,cum uirtutem ipsius in quo pos ta foret, declaratu cita quoque hic insta u. pG,rια ν inquit. Sed hoc relicto , cuin seorsum haec docus rit: postea ostendet, qua ratione utruncus mul praestari possit.est igitur. Ut genus orationis non plebeium si sineque humile, essicient lingua detras latio.& ornatus, qui , ἰωt ab eo uocatur,nec non reliquae supra nominatae serm. Senerali veri, rum.Qui igitur in hanc rem toto animo incumbet, huc mentem conuertere debet rita enim consequetur quod vul t:& finget orationem remotam ab usu idiotarum,&quae nillil humile in se habeat. vi autem illa plana apertam sit, prestabit diuerse r tio .id est si posthabitis his generibus,sua propriaq; rerum uocabula sumentur: haee

enim uis est propclarum vocum, ut omnem ex oratione obscuritatem caliginem mpellant. Adiungit autem post mediam 'itandam rationem, indicatq; quain viam tenere debeat,qui ambabus rebus simul studeat:operamq; det, ut apertam planam orationem retineatmec tamen cadat in humile genus dicendi, popularemque atq; abiectum sermonem. Inquit igitur non parum prodesse, ut hoc obtineatur,siquis

sectetur tria illa uocabulorum genera, quo supra in extremo appellauit , id est quae fuerint porrecta in longius, nec noundealiquid demptum suerit planum enim est nunc ipsum uocare , quas supra uocallet , si rem ipsam, inosi hie

. V ij iacit,

296쪽

αι, PETRI VICTOR IUGOMMENT.

facit,appellare uoluissemationiblis enim illic relictis, verba quae hoc aut illud pas a ren inde tantum ippellauit: enim inquir, quae nunc descriabit aeud grammaticos autem posterius hoe nomen increbui t.Tertium vero genus significare volens, illud inquam, quod cum in usu si leuiter a consuetu line Omu tatuna est, atque ita denique conformatum, ut pars eius integra rester, pars vari xa sit,iDΜαν dixit. Rationem autem attulit, cur tria haec nominum genera. id bo Di, quod tradidit,orationi accersire possent sine detrimento ullo: Quia enim inquis aliter se habent, atque proprium usitatumq; eius rei nomen, cum contra consuet dinem factum sit, reddet hoc ipsum quiddam in oratione. minime populare dc a sectum. Quia verb non omnino discedunt aleonsuetudine, sed participant illa. erit illic ea de causa claritas. Exempli causa, vi maneam in ipsius exemplo. Postrς Ῥhuius seneris rationem explicem, qui διδε ρὶν in i ermone profert. sane variat, im mutatq; Vocem a peruulgata ratione: multitudo enim inquit δε . quia tamen i Ium fundamen tu inq; eius dictionis manet: intelligitum; praeclare 1 quolibet, quid significare ille voluerit, quamuis vocem aliquantum flexerit, nulla inde obscuritas nascitur. eadem ratio est reliquarum hoc pacto variatarum vocum,ut appare Quod utem dictus est a quibusdam idem paene hic tradere Aristoteles, quod in iij, libro de arte dicendi, ciun urgens aduersarium: interrogationisq; vi perturbans eum,qui contra sentiret, inquit. Cuius enim causa oportet apertam, & non humilem esset orationem, sed eustodire Id quod decet 3 dc quae sequuntur, de ea re mihi longe aliter videtur ; illic enim de sententijs :bie velli de ornatu verborum disteritici em obic ΟρΘύς dia γρι-οἱ εmmμων ro τω τοιουτω τροπω άις χαλέκτου Μ λακωμο δε ζαυτευ - παικτει.όιον Eυκλειά lic ρ ω χ αAc. ως ραῖον Ἀππων, εας δε com εκτω Pν εο o Q σον βουλευω,ιαρt gomon σω ia αυτε, λε-

QuaZropter non rem vituperant, qui insimulant tam mossum locutionu e vexanti maledictu poetam. Ceu Euclides ille priscus, periuriatque facile sese carmen pa ere, siquis facultatem dabit, quantum aliquis

Cum tantopere laudasset genera quaedam vocabulorum, quae licentia poetarum leuiter immutata serent et nee tota noua auribus inlisitataq; acciderent: & bona eius rationis diligenter explicasset. sciens quosdam extitisse, qui ea, nullo consilio us . accusassent,errorem eorum resellit: smutq; ά crimine vendicat poeta qui temere ab illis improbeq; notatus fuerat: dabant enim ipsi vitio. q aae laude in eo potius diagna erant. Quasi igitur ita est. His rebus constitutis: utilitateq; eorum verborum firmata perspicitur,peccare eos, qui huiuscemodi genus orationis reprehendunt.& maledicunt Homero, cuius poema plenum est huius licentiae: G. ia vim eniin, quo verbo auctor usus est, valet existimationem alicuius laedere, & maledictis ipsum exare, quia proprium hoc antiquorum comicorum erat. iniquo autem animo tulit Aristo intra . optimum omnium poetarum,& quem ipse admirabatur : diuinumque iam saepe appellauerat, verborum contumelia laceratum esse ab homiltibus huius iis ignaris. Nominat autem unum ex illis qui libere nImis insolenterq; hoc sec

nt, id est Euclidem,quem priscum vocat nisi Alloo ut distingitat ab eo qui ipsius aetate Vix K ac Meparensis patria suit. Caucam verb ille hanc sui iudicii afferebati dicebatq; licero cuiq; , tenuis etiam ingentj homini, poetam esse: nullumqtie nego- cum este versus condere, squis periri serit illi, ut quantum ei commodum est, v

cra producatanam hoc in primis ille videtur reprehendere Stiluaad elhquas auctor

297쪽

vocavit ἰ κ .ic: eodem enim verbo utitur, aucto tamen una tantum praepositi ne,cum Aristotelis vocibus, quibus ratio b c traditurigeminae adplicatae sint. Facit

vero huc illud Marsalistintelligitq; sine dubio ille hanc ipsam licentiam & immutandorum & minuendorum Producendorumque verborum, qui queritur in hendecasyllabo non permitti hoc, ut Graecis,ludem Latinis. inquit igitur . Dicunt eoa, tamen poetae, Sed Graeci, quibus hin nihil nefatum. Et quis κεα licet Q. nare. Nobis no licet esse tam disertis , Qui musas colimus seueriores. Animadue tendum autem diligenter, quid valeant verba haec apud auctorem HusMπMήσων iaarum τῶ him. virum,ut Madius accepi mordens in radiam dialecto. id est, ut puto, qui dum laedere uol uit,vsus est illo ipso genere orationis, quod accusabat . An, qui innariis usus est, tum hoc inceret: verbaq; quibus eos exagitaret, clausit illo gen in numerorum ad maledicendum apto. nec tamen existimandum est Euclide tem re Se imprudenter incidisse in idem genus orationis, plenum scilicet huius licentiae, ac productionis,quod in alio reprehendebat, ut quidam acceperunt : sed ex industria, ut rem poneret ante oculos,& quam procliue iotat illa licentia utentem, po ma conticere,ostenderet, imitatum ei te ipsos in comtositionς has uerbotu . Exempla autem quae posuit diligens magister,tructum nullum serunt. nam cum singuli tantum versus citati sint:nec sententia eorum explanetur ab auctore: aliove ullo in loco ipsi legantur,si integri etiam serent,& ab omni labe vacui vix intelligerentur. Accedit huic malo quod mendosi sunsiac multis maeulis Inqusnais, quia varietas lectionis deblata aliter enim illi In aliis libris leguntur. nam ptieter ea, quae discrepantia a peruulgata lectione commemorat se Inuenisse Robori ellus, vidi etiam ipse duos codices,1 quibus abellet praeresitio posita ante pqstremum. nomen ia i , . Sed vetitate desperat nihil amplius eurae iusti pere de hac re volui.

parere quidem igitur a quo triti hiemem hoc mori, ridiculum a

mensura autem communis est omnium partium: etenim translarioniam, oe

linguis, a s semis Mens indicere oe studiose ad res raduculas , idem

conficeret.

Resellit nunc criminationem Euclidis, docetque eum in hac rς militia usum: ut enim vitium huius locutionis ostenderet, coegerat in partium locum omne genus huius licentiae.Non negat igitur Aristoteles,quin si quis poeta hoc ni batur, peccaturus silmullum enim est lumen orationis tam lepidiam, nec tarii iucundum, quod si siue modo ullo usurpetur ,&non suo locolonatur, non incomyiodui' afferatratque ineptum suturum si .Quare mirari non oportς si idem etiam in hoc poeta orationis bono ii su uenit.inquit igitur ipse, conuit , quod imp Iesesi. App rere igitur,atque in telligi,certoq; deprehendi, liquo pacto ute in hoc modo, ridiaculum est particulam enim retinendam prorsus censeo, quae sane in omnibus scriptis exemplaribus reperitur: sine causaque a non nullis, quin hinc qii πως, digna existimata est..VMet autem Tic 'Me: praua omni ratione dc quae a uero disteti quodam enim pacto vitium in secontinete quodam uero laudem hinςς, Concedit igitur perperam, maleq; tractatam hanc rationem, & hunc, ut supra quoque iplum uocauit, modum orationis sine modo usurpatum testam reprehensiqnem inueniter eosq; merito ut id iacia, uirfideri:statim autem unde id nascatur olfendens: d censq; proficisci ab errore eius, qui male atq; intemperanter re bona uteretur, non auitio ipsius rei, inquit. Mentura autem communis est omnium partium:id c quod in aliis lunuuibus or tionis custoditur, uti mockcq adhibean Iur, hic quam lacuari

298쪽

x; PETRI VICTOR II COMMEN:

deberinam qui faceret idem In aliis rebus,quae bonae uno omnium Iudicio existim tur,& sunt tanq uam flores orationis, ut abuteretur illis in rebus leuissimis exponcndis,& contra dignitatem, in eandem culpam incideret: hoc enim quum st, s ne d bio id quod non decet geritur, quum res illaegrandes snt & amplς, & quae nullo modo conueniant humilibus rebus.appellat autem traflationes & linguas, additq;& ceteras formas,quae scilicet probantur,&lauderi, non paruam in se habent: in telligit verb nomina iuncta,& quet ornamenta vocavit:omniaq; dei nam, quς splendoris aliquid in se habent. Fecit autem hoe, qui appellauit ην triαν quod ipse memoriae prodidit is libro de arte dicenduvsus enim est genere illo vocabuli, quod vocat In re nimis tenui ornanda,& quq nullo modo recipit eum splen lorem. Et sane arbitror Aristotelem si nificare voluisse poetam illu: quemadmodum etiam in primis τὸν sicum inquit - me . α iam enim appellarat tras lationes Mlingua quibus generibus vocabulorum hoc addere consueuit. Nam quod inquitis ποῦ manifesto qui id fecit, risum mouere voluit: neque enim alia de causa existimari debet tam honestum&grande nomentes tam tenui atque humili adiunxisse. Idem autem efficeret, valethisirem dignam reprehensonegeteret,& eidem vitio assinis foret. i i

nautem quoIcongruit quantum exerit figeretur iniectu nomambus in versum . in lingua in tru urionitus, tu ab is is loco istam postis pros Hys nominibus, auderet Nim quod ,era dicimus. Cericum Fundem iam cum stererit Aeschius oe Z uripides, O Hii, tantum nomine:mmutato, loroi, Urj consueti posita lingua hoe quidem apparet piachrum: hoc tutem humile schylus quidem enim in

Philoctete cecinit. Fbete gena, Tuae mei carnes cometasHis . hic aureis pr.

Fael quod hic imopr cipit, ad superiorem partem eons mandam e tradid iisn ilio loco ponetet aut iiii moderaia ipsa usurparet peccaturus illa multa imagnaque Inmitii da eiustus. Quantum rutilam iuuet hbe genus, siquis mod&e ipsi ei phrateq; vivit r. nune adiungit inuli; gi polle viii ipso petiesiloque huius rei fa .Non igitur pertinet hoc ad verba externa aut translata aut facta, sed ad pro inae superiora geriera voeabulcirum,quamitis statim addat, quod illic usu verit,idem etiam iri reliquissόtietibus nominum continuere, ut modus in primis, Mid quod Eonuenit, spectandum sit. Quantum igitur, inquit, modus, de id quod

nil eqtiaque congruit in usu scilicet horum,a contuetudine abhorrenisum, inomia iiiiiis, faelf,t Sc excellit, orationi videlicet carenti his leporibus atque Hegantiis rnam Ita vere appellandas putat, videatur in heroicis carminibus incultatis eo nominibushla disertia fis numeris, mensutisq; eorum versuum: existimat enim hoc boniatatem ho uni erborum Orto declaraturum. Si igitur capitur in μέτρον ut o c

299쪽

IN I. LIB. ARIST. DE POETICA.

τι tu ιων, quam αμιτι is stis: quamuis non negarim me banc te onem. inus-nisse in pluribus exemplaribus & sane commode hic etiam illa manere poccst, neq; omnino contemnenda est signin caret enim loco illorum positis, vicemque eoruin ipsis subeuntibus: quod Iortasse magis respondet iis, qM sequuntur: im primisque verbo illi uir aeris. e. Adiungit post ualere multum ad idem comprobandum verutatemq; tui pricepti ostendendam,siquis idem spectet in aliis genetibus uocabul

rum, ut sumpto in manus aliquo poemate: eiectis inde aliquibus uocibus suis, propriisq, earum rerum,de quibus agitur, loco illarum ponat translatas: motisque iliudem inde vernaculis nominibus,in locum eorum ponat peregrina: qui enim auctoritati non cedinnec utilitatem huius praecepti aliter intelligit, hoc facto uerum esse quod dixἰKennitum arbitratur. An μο αειε ιc αἰ-ώματα ,. non Valet loco prodi priorum nominum positis translatis & aliis eiusdem generis, sed contra si poema

aliquod in manus sumpserit,quaecunq; illic vocabilia splendid inuenetit, inde sustulerit locoq; eorum posuerit propria & peruulgat , quod ipse infra facit iii Id

mericis versibus corrumpendis,& omni honore spoliandis . nam poema, quod itavere vocari debeat, resertum potius illiusmodi vocibus esse debet, quam propriis de commi nibus. emplum autem huius reis lint tres Homeri loci, quos infra ponit. Non contentus autem docuisse,quomodo hic error ex animo aliquoru extirpetur ι quod illos facete iube ipse prius agit:vel potius mille fiunmum a ruficem ornandae orationis, Euripidem ostendit. Cum enitia inquit eundem iambicum uersum ieci s set Aelchulus,& Euripides vult enim Aristoteles sorte hoe factum esse, ut in scribendis luis sabulis ambo hi tragici eundem senarium iambum effuderint,ne diceret Euripidem iumpsisse versum antea ab Aeschylo factum. Vel valet ' - ῶπα. equum in fabulis suis ambo hi poetae usi ellent eode senario in verbo. quod infra positum est o , mό -,apparet industria dc consilium eius, qui corrigere alia quid uoluerit is Cu igitur ambo easu incidissent in eundem versuria: unumque tali tum: men immutasset Euripides locoque proprii sitati posuisset linguam, alter eorum versuum intelligitur esse dignitatis plenus:altet vero humilis. Sed uersus e

sam Iplox leuiter immutatos magnorum Poctarum posuit accuratus magister: A schylus enim inquit in Philoctete cecinit ταγέλα D 1 4 Mr ἰχιιι arsit. iii est Phagedaena,quae mei pedis carnes comedita est autem haec cancri genus. Euripides verbpro illo verbo ἰ n. quod valet comedit, posuit ei M. :cuius verbi externi, uel tram stati uisaeerte a coluetudine in hac re ostendenda abhorrentis,uidetur ei se ut signia

sicet,epulatur . cematis igitur quod inquit, significat quod illic de in via eorum

uerborum qindrat. -ἰ ι vero ualet in hexamctris uersibus:hqc nanque tim proprie appellantur.praecipue autem licentiae illae alitericonformandorum uominum.

vel concinnitates potius, illic loci im habente plurimumque di nitatis gran* illaeamini gignunt', Et iane de Homero loquesatur .studiumque aptius ac piuditiam, in exornando illo poemate contra imperitos non nullos dc importunos ho mines defendebat . Quod autem, cum iam .. o dixisset: quod satis este videbatur ad ostendendum nomen illud aullam in se hasere dignitatem aut splendorem, ad , didit arbitror hac decae a factum esse, ut quum dixisteria nu propriuna uerbum esse. quasi emendare id uoluerit: & quomodo accipiendum esset, ostem dere: neque enim ἰxι ιν omnino proprium hic est: proprie enim ea uox dicitur de animantibus . Sed tamen Graeci medici,cum deviceribus, quae depascuntii dis sputant, ita ipsa passim appellant, id est i κ. . Tu, i, & cum initu naturam signi ucare volunt, hoc ips ci uerbo utantur. Quare itactarie addidit, ut si non. Gre illud proprium est et, saltem uinceret, ipsum usitatum ac receptu melle re locam proprii de honote carentis, obtinet. Fabulae autem huius Aeschyli, PI Lloctete appellate meminit quoque Plutarchus in libro, quo docuit ultam ab Epia cum inductim lucundam non esse . Non certorverd auctor declarat Euripidis quoque uerium de Pit iloctete editum suisse, ualde tamen hoc uetuirti iterum ille ulcere hoc vexaretur & hac ipsa parte corporis. Quare 1i Euripides quoque Philoctetem sedit.ambae illae fabulae petiere: Sophoclisque tantum Philoctetes con

300쪽

1 Q. PETRI VICTORIIa COMMENT

num generibus Aristoteles postat synon aeneque si In iij. libi de arte dIemA tradidit repetiti quaedam verba,quae j mul & ..tiae,& - --μα sint, sequitur omnia κ-ox esse σώ-- ι . Non apparet praeterea verba quae citat Simplicius ex hoc opere, explicantia vim synonymorum,sumpta sutile ex hoc libro, & si nunc ita in excusistisius libris legitur. Aticiri in M. εἰ O -- σιώ, ιυώα .n ea linia, Δ τα ιει μὴ - ό. ιμαι reciputo nanque mendum In illis esse leseellim; literam, quae numerum eius libri,ut mos erat Graecorum Indicaret: ites enim non unum tantum, de studio hoc, ut patet testimoni js optimorum auctorum, Aristoteles libros

scripsi t. Cum autein ipse opus hoc significare vult, non simul appos te ostendens lia brum, in quo id contineatur,ut saepe secit in Ijs,quae scripsit de arte dicendi, & alijs

etiam locis, numero multitudinis utitutastq; Orni: i , illic autem unius numero scriptum in eo τω:vt facere veteres auctores consilerunt,cum libri numeruaddunt. Potuit igitur illo modo α- υμα definisse in secundo tertio ve libro huius operia Quare non opus fuit, ni illo alio argumento fretum, huc ea inculcasse: pluri inae autem occasiones existere potuer unt,c ur hoc alijs locis auctor recte faceret.. - Πν, o ΟΛως ira καλουμον Tm ἶ-. Mi Vt mcim o u illis

Factum autem est,quo omnino non appellarum ab sit is , me Ic nitidiua, ridentur enim ab qua esse huiuscemoH. Gu cornua ερογασἰ se

Explicat nunc,quod quinto loco posuerat, quale sit verbum fictum, Ipse fam-μ ...uocat.Vnde ab eruditis scriptoribus AE sit , oiit multus suIt in hac fibrica idoriun verborum ratippe ivκτηι ι--clicius est.intelligit aute quod Ila consuetudine antea nullius gelis eratased ab ipso pes ta noua tu est: CIcem enim, cum luijs voeabulix disseri atque eorum conformacione, inquIt facere & nouare is ui FQumigii ut Aristoteles ait verbum in illud . quod omnino non usurpa-aum ab aliquibus nequcin sermone unquam antea auditum ipse fingit potia: nam quod adiunxit, quod penitus omninoq; valet, distinxit illo pacto, ut opinor, semcnti a peregrinis,& extemis .illa enim quoque, cum snt inustata nouaque in Gnaeco scrinone uni tamen in usu alius genus:nee omnino dici possunt, simplia

terq; non , id in non usurpata in sermone, neque formata: υἰ καλαμ menim νηρ riνω auctor inquit,cum hoc significare vellet. nanque hoc loco v

let usurpata aliquod nomen,& rem quampiam illo vocabulo appellare: ut in secum do quoque Topicorum est rius hac voce, ubi ait ἔτι πιι α δοῦ - η ': In cuius etiam loci extremo quod os si habent. . t ti ἰι ηενο M. , vidi antiquum librum, in quo esset pro illo, Maridi . Idem edam, quod hic ait miscreta, apposi tE locutus est nomina enim conduntur & ponuntur rebus , clim a Mares illa nullo nomine notatae seren unde etiam a Latinis imponere nomina rebus dictum est. Quia autem suspicati aliquis possiet huiusceni odi nulla init Iria quae cum in nullo prorsus usu ceterorum serent,rellen tὰ nouentur ab aliquo, tollit nanc falsam opinionem: indicatq; inueniri non nulla huiuscemodi. Duorum autem exemplo utitur. quorum posterius in primis Iliadis versibus ὸ podia vitrarum fuit. ει ab ipso Homero fictum auctore Aristotele: appellat enim illic αγgeae noua voce

sacerdotem, a consuetudine Graecorum heta vocatum. An Idem etiam' νωα -- carit,a smilitudine ramorum, cornua: quae Graeci vulgo Hiατα appellant, assim se non ausim : neque enim memin I me hanc vocem apud eum poetam unquam imgisse. quod si non Homerus ipse,aliquis certia poeta hoc vocabulum nouauit. C si autem ἰ t ac valeat in communi usu Graecorum, ramum, Inde conformauit ille hoc verbum,quia certiorum cornua reserunt hanc rem. Quare elegater etiam Virgilius .inquit Et ramosa Micon viva s cornua cerui: itheto enim expressit,quod Graecus

SEARCH

MENU NAVIGATION