장음표시 사용
301쪽
Ille poeta,nomine formato ab ea re quae id valeret, significauit. Apud Hesuchium
inlexicO,littera una mutata,legitur c,υr- quod sane vocabulum ipse interpreta tutasη, ελαώμαm , κλαυσM:nec tamen me conserta ad eam scripturam volui, vertitus ne id culpa typographi commillum sit. Cum autem librum cius grammatici a liquum conquisiverim.apud nos inuenire non potui:ita enim nullo negotio de v titate lectionis statuere potu siem. Animaduertendum autem est hoc ipsu in vocabulum,cuius nulla antea vestigia usquam apparebant in eo sermonem ec ullo tempore aliquis, cum ignotum prius seret, illud ediderat; repente a poeta nouatum, V Ie tunc factum potuisse appellari:cum vero,ab ea origine, venit in consuetudinem aliorum, sectum postea non posse vocari, nis ea ratione,qua auctor illius, dc te Pu quo consermatum est, cognita sunt.
Forrectum autem est , ni subtractum: hoc quidem, sivecta sen rore sems cris quam sera sit ae propria: 3 et 1gaba inculcata hoc autem sisyLlatu uerit ou piam vela, ino, Vela eo quo inculcatum ess .Forrectum
quidem ut πολεως τάλκοζ,& λ άλου, ληιαδεω. Sullatum autem. Ceu κρ& δύ. αγγ πι-ο- . Post e,plicationem verbi sim, nouati a poeta, docet cuiusmodi sint duo comtraria inter se vocabulorum genera; quOrium est eiusa ductum indongiusq; factum: alterum vetd abscissa ab ipso in extremo particula in nutum. primum igitur in logum aliqua ratione porrectum aggreditur: esto; ipsi a. h. emolliseri: vereq ita voeari, si vocali aliqua litera longiore utatur quam sua propriaq; Ipsius sit. Ceu si liacentia poetae,&quiali commodum Ipsi sucrit, indesistiterat, quae sua ui breuis est,in . quae longa est, conuersa sueri Caut ean aqviatum literariam eadem est, quae superiorum, natura. Cum hoc igitur contingit, tunc id verbum dicitur prodachum t nequecum hoc tantum fit, verum etiam cum stllaba in mediam illam vocem iniecta fueriti nam hoc quoque,ac multo etiam magis vocabulum producitur: plus enim est integram syllabam eo inculcare, quam temporis aliquid viii alicui istic t terae addere.exempla ipse utriusque licentiae poninuciturque voeibus Homericis,ita ab ipso conita coluetudinem conformatis: sed non antequam tradat, cuiasmodi stetiam verbum unde demptu aliquid est.ipsum autem esse inquit, si abicis inni quippiam suerit, vel ab ipso, i ab eo q uod inculcatum est. Ut videtur autem nisi serte aliquid mendi hic subest, quod vereor in duobus quoque modis hoc usia velitie asa firmat:vel potius, modo non variato, sed immutata specie verbi: unde, quod Inde tollitur,abscinditur: id est cum verbum fuerit aut simplex ut in consuetudine uersatur,aut pilus productum,syllaba in ipsum inculcat. b eoq; postea, ita licentia poetae conformato, noua libertate adhibita, sit abscissa syllaba aliqua. E putatIs a
tem hoc pacto rationibus utriusq; nominis:& eius, quod porreetiim est, eius unde abscissiam aliquid in extremo est,exempla utriusque poni tmorreos ab Hom in cum inquit pro cum π -υ, ω pro geminuti veto ,& quo syllaba in fine demptast, & ab eodem,cum ait .si pro utari . vi In v. Iliadis, hoc versu,qui pronuntiatur a Pandaro,narrante domi suae pulcherrisos equos manere, quos tune dolet se in bellum non duxissse. Ea νιν κωκον is, miouo σι - ολ; xe. Nec non pio : ut in S Odyllea bi Alcinous vocatis Phaeacibus de aduem
tu Vlissis cum ipsis egiti D, κώ-ιέ ω, δω, de in eodem libro T vii quo
302쪽
quo loco Vulcanus coegit deos. ut viderent, quam iniuriam accepisset a Marte. et ἐ*αH My' ierim λυπιτi χαλκοεα ne δῶ.de Empedoclis. qui & ipse i pro posuit. in extremo versu quodam,cuius ipse paulo plus quam dimidiam partem citat.Cum autem hie locus ualde olim in omnibus libris corrupte legeretur: emendetur verbauctoritate Strabonis apud quem integrum hoc exemplum manet, ut ostendi dissorens de hac re in viij. libro variarum mearum lectionum,non arbitror oportere amplius de hoc disputari, citate huius lectionis explicata: potius quaerendum est, an verba illa attaaisi Mors. quae Robortellus quoque in non nullis manu scriptis libris narrat non inueniri, quamuis reponendia omnino censeat necessaria hic sint. vel potius importune irrepserint excusos libros: iple enim quoque vidi plures cindices a quibus illa abessent: & praeter quam quod valde durum est putare nomen , quod auctum sit superiore ratione, idem postea noua licentia contaminatum esse: isa enim vix agnosceretur, nullaque pene ipsius pars integra restaret, arbitror, si id sictum suisset,Aristotelem exemplum aliquod huius, multis modis contaminat nominis positurum suisse:quod tamen sine dubio factum non est: cum enim tribus exemplis in eo quod praecepit, declarando usus sit, euncta sunt vocum piaus in t ctarum δε nulla sui parte immutatarum: illud autemin ptimis, quod infrequentius erat, videbatur exempli lucem requirere. Quare melius fortasse erit sequi in hostquoque auctoritatem antiquorum librorum,& existimare verba illa vacare: nam superiore loco particulam diiungendi, quae alterum quasi membrum postulare vid tur, iidem libri non habent. Animaduertedum autem, cum ab his tribus vocibus, quas αποκα - pallas indicat lite Aristoteles, una tantum syllaba sublata in extremo
sit,inueniri etiam a quibus duae abscisae eodem loco sint quod Sophoclis & Ionis testimoni js intelligitur, qui, commemorante hoc Strabone, t ἀ Prota*ν protulere.
mutatum est,quan o nominati: hoc quidem rebis erit. hoc autem si
Quod testabat unum, quale sit, quod ipω l. ιμινι, vocat, ostendit, Id est v
catum atque immutatum uocabulum,& nullo modo, ut in consuetudine est, proalatum inquit autem huiuscemodi uerbum esse,cuin poeta vocabuli aliculus receptu Partem, ut erat, relinquit: partem vero nouat: N aliter, quim erat, fingit. ηο.ῖ enim hic ab auctore eodem pacto captum est,quo capitur, cum vocatur verboru alia quod πιπωμινυ, ut paulo supra ab ipso appellatum est. verb quod i quit, arbitror ab eo vocatum uerbum, quod in usum iam venerit, frequent tum sit ut distinguat ipsum a novo,& illo tempore ficto: quod hiae rei aptum nullo modo est. Cum igitur alicuius peruulgatae vocis partem Intactam relinquit po in lartem uero fingit ac nouat, tunc id nomen immutatum vocatur: quod valet Imu ter illud uariatum et Iea specie suamec totum nouum factum. exemplum, quo vutur, rem ante oculos ponit.-Est usitatum verbum & frequens in sermone Graeco rum, δ ιε',quod ualet dextrum.idem significare volens Homerus in v. Iliadis inquit: inde enim citatum est testimonium, quo utitur Aristoteles, quamuis aliis etiam locia poeta usurpet uocem ita a se conformatam. Est autem hic locus,vblDiana Venerem consolatur Ob uulnus a Diomede acceptum:commemorat enim Iu nonem quoque ab Hercule in dextra mamilla percutiam sagitta fuisse. Cum igitur Homerus e uerbo δι ira, fecit δήmt; , primas duas syllabas eius verbi reliquit, ut antea erant:&e tertia duas fecit, atque ita uerbum a vulgari ratione variavit. Vt a xem poetae pro usurpansiita etiam,quod ad intellectam valet, pro Θ λ.e τ ρον : quod admonuIt etiam Plutarchus inv. libro συμπή. A capite quarto. Quaerendum tamen an posterius hoc immutatum vere vocati possit: neque enim e
Parte aliqua pristini ustatiq; uerbi alia iacta: sed quiddam potius ipsi,nulla parte im
303쪽
mutato,additum eZ-ρθυικ2υ certe, quod prolatum ab Hesiodo est: significatque π χλι,non rem aliquam uirginis mulieris propriam illo modo factum est.
Auc jserum ditis nominum: haec quidem virilia: haec autem musi bria: haec autem med a triba quidem, quaecuns desinunt in C, m C: σquacum e quopiam mutorum elementorum constant: haec autem stat duo
C. Muliebria autem quaecuni e vocalbus G in semper longam. Ceu
in si ,σ g γ eorum, quae producuntur in cae . quapropter aequa contingit
multitudine in quot virisu oe mulidria: φ, num oe C eadem sent. D
Restare dicit aliam nominum diuisionem,quae manet In mutatione tenerum: ut enim res quaedam marium uim habentraliae uerb foeminarummuomodo animantes omnes inter se distinguntur: aut enim illae mares aut sieminet sunt: ita etiam nomian quibus res ipsae appellantur,haec accommodata sunt rebus uirilem naturam h bentibus:haec vero muliebrem: superest tertium genus nominum, quod medium est,atque interiectum interam meque enim conuenit rebus, quq uirilem: neque
etiam illis,quq muliebrem speciem habent. Quare ab ipso uodatur: ut etiam ipsum appellauit in libro sophisticorum Elenchorum: quamuἰs eode in loco uocetesiam ipsum s .cx,quia utensilia plerunque ac uasa genere illo appellantur: si uere genus illud dici potest,cum animantes nullae illiusmodi sint, quae scilicet neutram
naturam habeant,& appellatione maris auis minς non comprehendantur.ea a tem de causa a A mea. uocatuCneutrumq; a Latinis quia non eri aut uirilis, aut mi
liebris generis Postquam igitur docuit tria liqc esse nominum genera, tradit quiabus in literis singula genera desinan prim imq; quot sint uirilium nominu terminationes ostendita tradit etiam uirilia esse quςcunque desinunt in ν , &e : & praeteth Gquaecunq; constant equoriam mutorum elementorum. Cum autem dicat lia teras constare ex alijs, manifestb loquitur de duplicibus: ipset enim conflatae sunt a duobus elementis: simplices uero unius naturi sunt, ut nomen declarat . addidicellam ut rem aperiret, quae nam sint literae illae, qtiet cum constent a quopiam mutorum elementorum, non sunt terminatio aliorum ullorum, nisi uirilium uocabul rum: easque duas esse inquit. id est , &Γ, nam C,qui; & Ipsa duplex litera est, Mconstat e muta conflata enim est ex F , nullius uirilis nominis terminatio est. quare recte illam exclusiti multa uerli uirilia nomina desinere in f,δc . . perspicuum est. Animaduei tendum autem nunc est, si hoc, quod uerba hec pre se serunt, signisc re uoluit Ari stoteles,id est si dixit cuncta nomina, quae de inunt in has quattuor luteras, quarum priores duς simplices sunt: posteriores uero duplices, uirilia esse, falsum ipsum multis modis praecepisse:omnes nanque hae liters sunt cliam termin tiones muliebrium nominum:& e numero ipsarum simplices etiam neutrorum. Si
304쪽
HA significare voluit quattuor has literas elIe terminationes virilium nominum. non negans quin aliorum etiam generum quaedam in iisdem literis desinat, nihil sane, quod a verb alienum si protulit: non plenam tamen huius rei scientiam tradiaditaeui enim notum non est virilia multa nomina desinere in s. Non sine causa igitur existimari potest hunς locum corruptum elle. nec tamen magis quam ille iniuria temporum deprauatus sit,ipsum contaminare libet. Quod sequitur Artitoteles, inquit muliebria nomina csse quecunq; enumero vocaliu in semper longas desinunt, quas tamen,quamuis satis notie illae forent, nec fallere pollent, nomine appellat estque ipsas essἡ .,& ω. V t quςcunq; nomina desinunt in ., & sint muliebris gen
ris:cui terminationi nominum addit e numero etiam earundem vocalium literaru , cum earum aliquae ancipites sint:& nunc correptae: nec product inueniantur: quaecunq; nomina in x,quae una ex illis est, quae producuntur,desinun t illa esle m liebria:vt omni hac parte assirmet triplicem este terminationem muliebrium nominum,quod ad vocases pertineti aut enim illa in is,& o, delinunt quae perpetuo longae sunt,aut in , quae litera cum aliquando breuis sit, saepe etiam longius tempus recipit atque extenditur. Admonet autem lectorem diligens magister numerum
literarum,in quas & virilia & muliebria nomina desinunt, squalem et Ie: quod elici ostendit ex iis,quae iam disputata sunt: hoc enim tanqaam certum & iam pates
ctum ponitanec tamen adhuc omnes terminationes muliebrium vocabulorum tradiderat:sed tres tantum,quarum extrema litera vocalis . Adiuuat vero hoc opini
nem eorum, qui supra σ addendum censuerunt duabus illis literis C, & e , in quas desinere dixit,simplices existentes, marium seneris vocabula: ita enim id conti geret, praeter quam, quod negati noti potest, quin plura vitilia nomina desinant in eam literam, quomodo igitur omittere illam potuit Cum autem quamuis perire Gim esset numerum simplicium literarum elle parem, in quas utraq; funera desineret,non dum id certo teneretur,quia restabat duplicium terminatio, quae non dum in taminarum rerum genere declarata saerat, ut respondere sibi ipsi in utroq; gen te intelligeretur assirmat id vere dictu est ne dem enim si uit duplices Illeret, in quas utriusq; generis nomina desinant, id est, .& tam enim muliebias generis vocabula,quam virilis inueniuntur, quae desinunt in ipsas.: Cum igitur eaedem penitus sint dubitari non poterat de ipsarum in hac re concordidi. Hic verus certusq; clara sus ex hac lectione elicitur,quae & in ex sis & in scriptis libris nullo discrimine inuenitur,quare nollem ipsam a quibusdam tentatam: n primisq; non sequor consi-Γ um illorum in eo. quod negandi particulam addiderunt. nam praeter quam quod vetitas peruulgatae lectionis nullo negotio intelligitur: si numerus terminationum in utroq; genere impar suillet, quid attinebat id demonstrare: res enim ita admirationem nullam habuisset: nunc vero,cum respondeat: mirificeque inter se consentiat, res animaduersione digna fuit, & quae non debuerit silentio praeteriri: iuuat enim prodestq; huiuscemoai res cognosse. Pusillum antea erratum hic erat, quod correxi auxilio vetustorum librorum: neque enim in illis, αδναἰn, ut in excusis legitur, sed mom ἰω, scriptum offendi, quae sine dubitat ne vera lectio est. Adiungit autem nullum nomen inueniri,quocunq; in genere quaeratur, quod desinat in asi-
quam mutarum literarui illae autem numero nouem sunt, distinctae etiam accurate a grammaticis : neque enim cunctae eandem penitus naturam habent, quamuis conueniat ipsis in hoc,quod omnes vocis expertes sunt.non tantum vero hoc in mutis verum esse ostendit ted addit etiam idem usu venire in vocalibus natura breuitabusmullum nanque nomen desinit in i , aut i: hae nanque vocales litem sunt, quae semper breues sunt.Cum autem liter vocales adhuc dii restarent de quibus verbum non secerat, id est i , &.: coepissetq; disserere de vocalibus, quae alienae sun t ab hac re:nec clausula ullo modo aliquorum nominum esse possitnt, agit etiam de illis, quae non valde discedunt ab earum hae ipsa natura, cum in omni sermone Graeco tria tantum vocabula reperian tur, quae desinant in i :& quinque itidem solum, quae terminentur .: enumerat autem ilia illa nomina, quae terminari dixit in i : ipsaque esse inquit με t, in Omnibus verb exemplaribus ipsa uno tenore inu
ni, cum quinque illa, qua sequuntur, desinentia in .,In plutibus calamo exaratis a
305쪽
me Inuenta non sint, sere illae, negligentia librariorum omissa sints siue ab auctore
non enumerata. Cur autem hunc tantum numerum cile nominum quae ita desisnant, uoluerit,quaerendum est, cum videantur etiam alia vocabula eadem litera terminari, ut ..Antequam autem de medijs nominibus consulto agere Chaec quae mandesto ad illa pertinent,ea de caiisa, quam ostendi, praecepit: neque enim virialia ulla aut muliebria nomina desinunt in his vocalibus. Paucis autem in extremo de neutris agit inquit enim. Quae media sunt, interiectaq; inter haec definiuit sciaticet in hae dc , ,& σ,quibus in verbis non sine causa docti viri existi marum aliqua desiderari:quis enim nescit plura inueniri Graeca nomina desinentia in ἀ,quae non continentur in voce illa monstrandi vim habente,qua usus est: r in enim cum ii quisividetur ostendisse duas solas vocales .,quas proxime appellarat. Priter cui dubium elle potest, quin alia terminentur neutra nomina in e , quae tamen una cum consonantibus,trad tis esse neutrorum clausulis,non enumeraturi: Mesare nocesse videtur id contigerit vico librariorum: nec tamen quicquam hic variatum os sendi in calamo exaratis libris.
Locutionis autem Virtus, apertam non humilem ese. fertissima.
quidem igitur est ea, quae exti 'rijs nominibus: sed humilis. Ex plum autem Oeophontispo is, Sthenenti ania autem oe immutans ini semirem ratione fuae peregrinorum speciem habentibus utitur. 'Trinorum autem similia dico Enguam, oe translationem, oetro actio em, Cr omne ,
- Cum aisseruisset de partibus locu t Gn s,oste a i nune quib-rebit Ahaheat summa ipsius laus: ut poeta qui absolyta persectaque locution: uti volunt, sciant quod posissimum ipsius gemis sequantur: rum enim plura illa&magnopcie te se distantia.Virtutem igitur ii iius,na Latinum etiam hoc verariam ,sito lspondet,eodem pacto cepit Horatius,quum inquit, Ordinis hidrirtu, eris, & vGnus. Virtutem inquam ipsius, id est laiulem ac bon talem: &qῖid Ilde lique Itaea ad summum perductam est,esse inquit, ut fit rapectare non Liuilitis : nos. and obtinere dissicile essinam qui valde apertam locutionem escere studeo sisem incia dunt in abiectum ipsius genus, atque humi repunta contraq; , qui timent ne humiales in dicendo sint, obscuri aliquando fiunt. Vt igitur contrariae hae res intelligantur,docet in quibus rebus positum utrunque sit,ut Acilius sine vitio & incomm do ullo quidquid in eo boni est,obtineri possit: maxime' apertaipae planam locis conem elle inquit,quae constat nominibus propriis,suisq; illarum iptarum rerum, de quibus sermo est:sed hoc mali este in ea inquit, quod erit humilis: nam uti semper nominibus peritagatis,& quae imposita primo fuere illis rebi is, conficit gemis
dicendi tenue,& expers dignitatis. nec tamen omnis vulgi oratio liviusternodi estiexistun t enim in ea aliquando flores aliqui,& in p imis verba translata. Eum verbo qui suis propriisq; rerum vocabulis utitur, declinare obscuritatem sermonis signi secatur etiam voce illa,quae frequens est apud nos: ubi enim aliquis ostendere vult, se plane to ui,nec uti circumitione verborum,inqui se panem, panem vocare. Cui prouerbio sinite etiam G ci,atq; idem penitus valens, aliam' re appellantes, pr uerbium habebant:aiebat enim qui hoc assirmare: lebat apud eos, elia θύν lis. σκαε ut λ. B. Eoc autem est dicer se vii nominibus PIopriis rerum. Exemplla ured hu
306쪽
IN I. LIB. ARIST. DE POETICA. in
eum,omnem orationem illis referserit:eodemq; in loco cunctis abusus fuerit, pescabir,& in non mediocre vitium cadet: quod tamen vitium non esiisdem semper generis erit,sed diuersam naturam habebit,quia origo etiam ipsius diuersa est: si naq; ut ipse diligenter exponit,in unum locum aliquis plures,pluresq; translationes coegeri t,&oratio pene consti terit e verbis translatis, nascetur inde cnigma:si vero e limguis externisq; vocibus,barbarismus. Verborum translatorum copiam,&quae non propria suaque illarum rerum sint, reddere orationem obscuram, quis non fatea. tur:confunditur enim ita animus eius qui auditinec secum statuere potest, quem sensum habeant voces plurimae a sua in alienam sedem comportatae. Conferta etiam simul multa verba externa praeseserunt sermonem peregrinum:s militudinemq; h bent Persici sermonis,aut Phrygii: e quorumcunq; llingua hausta verba illa suerint. Cicero quoque cognouit nimium usum translatorum verborum gignere aenigma: nam in tertio libro de oratore de illis agens, inquit. Est hoc magnum ornamentum orationis, in quo obscuritas fugienda est etenim ex hoc genere fiunt ea, quae dicuntur aenigmata. Quod autem auctor inquit οἰ-ντα - πι-m, videtur respexisse ad id, quod dixerat,enumeratis iam pluribus nominibus traductis,&alia atque alia mtione immutatis . Et omne demum, quod se remouet a proprio, suoque vocabulo illius rei:etenim nunc quoque non est α-- quibus verbis certa quaedam
ac definita genera immutatorum nominum significas let: sed illo modo, quem inducaui, quo etiam continentur,quae similitudinem aliquam cum illis habent, quaminuis infra reserat se potissimum ad duo generat ostendatq; incommodum, quod parant & translata & externa nomina, si nimis frequentia usurpata suerint. Ania maduertendum vero,quid valeat hie coniunctio ante ' η collocata: Videtur enim superuacanea esse:necive enim ita accipi locus potest, ut dixerit e verbis translatis conflari se ma, & barbarismum praeterea: statuit enim iam ut aenigma nascatur, necessarias esse translationes. An quum & barbarismus inquit,ita signia scare voluit vim ingentem huius mali,quod inde procrearetur: nihil enim in Graeco sermone magis fugiendumquam Barbarismusmec tame desuere, qui ξ libris naper Lutetiae, non sine diligentia multa,excusis copulam eam inde sustulerunt. Cum autem assirmasset e translationibus procreari aenigma, naturam obscuri sermonis, Ita vocat h&In quo vis illius posita sit, declarat : inquit enim in hoc illud manere et vi cum aliquis dicat e quae in ea re sunt: hoc enim arbitror valere ἀ uxinum , v
cat enim nanc m Oarea, quae multo supra vocavit m coim conῖungat: --
puletque una ea,quae non videatitur emci posse: id est nihil sane dicat, quod a re iula alienum sit:sed tamen ea sit speetes eius iermon I s. ut videatur tradere, quod fieri non possit: quia verba illa,non ita capta vi cepit auctor, fabricatorque eius ς nigmatis:cum enim translata sint, non una simplexque eorum necessario est notio, videntur ostendere rem absurdam,& quae fieri nullo modo possit,cum tamen, si quis se sum illius percipiat,omnia illic conueniant:&ea, que obscure ab eo, imponere hominibus volente, & ingenia ipsorum exercere, significantur, non modo enici pota sunt,sed nullo negotἰo praestantur,ac veritati undique consen tilini. Quam vero insta intelligat compositionem nominum,diluenter uidendum,ubi assirmat per eam qnigma essici no posse:s naque intelligeret constructionem nominum, pluriumque verborum continuationem, neces Iariam non esse, salsum prorsus proserret: Cicero enim quoque inquit eo loco, quem supra citaui. Non est autem in verbo modus hic,sed in oratione,id est in continuatione verborum. Quare arbitror ipsum fgnificare voluiisse nomina iuncta, concretaq; e duobus pluribus ve nominibus, non hinbere eam vim,ut sola conficiant aenigma, quia sine translationis aliquo genere non possit id praestari:ita autem certum habet eam et Ie naturam aenigmatis,ut inde ducat asseveret tu non licere conficere nigmae verbis iunctis, nulla reddita ratione huius rei,quum moris ipsius sit omnia,quae tradit,argumento aliquo confirmare . Hoc igitur valet Lic compositio nominum:& tamen accipiat aliquis hoc pacto hunc l eum, ut dixerit compositionem, constructionem ve quamlibet verborum non valere hoe essicere. sed requiri etiam, ut in verbis illis, ordine inter se constructis, si nitranslationes plures, quod egregie conueniret sententiae Ciceronis. inquit autem.
307쪽
Per metaphoram autem confingit,qula non omnis usus translatorii verborum semper gignit aenigma:sed usu venit aliquando, cum illa frequentia sunt, valde obscuram ea de causa fieri orationem:& natura denique omnis eorum huiuscemodi est. quod accurate praecepit M.Tullius,ut translatum verbum in oratione P fixum, pr ter quam quod aliter etiam ornat orationem splendorisq; es multum affert, rredi sispe ipsam apertiorem: poniti ante oculos quod dicitur. Cum vero plura translata Verba continuantur,ita ut aliud dici videatur aliud tamen intelligendum sit, b
genus Orationis, Graece vocatur, rem ipsam exprimente verbo, in iis : quae I uo
non valde discrepat ab aenigmate:ae 'pe etiam qui loquuntur aut scribunt, cum sensus animi sui ab omnibus percipi nol uti hoc genere utuntur, ut Cicero Ostend it se facturum,cum inquit in epistola quadam ad Atticum. De rep. breuiter ad tesseriabam:iam enim charta ipsa ne nos prodar,pertimesco: itaque posthac, si erunῖ mihi Plura ad te scribenda, ΨΜ.μ tale obscurabo. Ipse certe Cicero cum idem significaro vellet in iisdem epistolis,id est se obscure locuturum, ait. Cetera eriant e. cri Quare non male fortasse opera poneretur, si quaereretur discrimen Inter α' λς με,
de qua hic Aristoteles nihil praecepit, de aenigma. ambo enim hi modi non sunt in
singulis uerbis,sed in oratione & continuatione verborum. praeterea commune e lahoc inter se habent,ut ambo constet a verbis translatis. Cicero qui putari po est eodem in loco ostendere voluissequanam re differant illa inter se, cum diligenter vim naturam ' omnem allegoriarum exposuisset, addidit. Est hoc magnum Orn mentum Orationis, in quo obscuritas fugienda est: etenim ex hoc genere fiunt ea . quae dicuntur . ismata. Admonet igitur ipse,ut obscuritas fugiat urnaec tamen m dum, rationemq; docuit, qua illa fugienda silmam qui obscuritatem sugere vellet, non uteretur:nec aliud dicerer, cum aliud intelligi vellet: hoc enim.cius est, qui obscurus esse studeat. An intellexit diu morandum non esse in ratione hac: quia qui longam orationem cosumat in ipsa, almium tenebrarum afferat orationi: et potius non habet eam vim oratio, in qua verba multa alicuius rei propria deinceps in aliam rem smilem transferantur,ut Inde ent a fiat:sed aenigma erit, cum, Ut ait optimus magister,sumptis pluribus uerbis translatis: significatisque obscura Iebus, quae in ea re sint qua fieri non possint, connectere copii lareque vide tur . Exemplum aeniginatis ponere voletis. recurrit eodem, quo accellerat: idem incere studens, in tertio libro de arte dicendi, illustrique quodam ac valde celebri usus est correxi autem illud olim atqueexplanaui,cum mendosum foret, in meis in illud opus declarationibus. Constabat verb duobus versibus, qui ambo ab Athenaeo posi ii sunt ubi etiam sensum ipsius breui ille indicauit.Hoc tantum addere placeti cum illic docuerim cuncta seia ea uerba esse translata, primum etiam prioris versus eiusdem generis esse: pro Laestimo illic positum, qui nanque implicitet
hominem ostendere vult in GIaeco sermone, Viatur αν Mido nomine. Hoc praeter
quam quod satis planum est,ita se habere, animaduersi etiam noratum fuisse a veis te seriptore. Nam quod inquit significari illo τἰώ De Gkn. προβο Συ,vsus est ue bo propclo medicorum in ea re ostendenda: multis enim locis Hippocrates inquie k. - . Addit etiam hic Aristoteles . Et huiuscemodi: nam alla etiam aenigmata occurrebant, nisi contentus eo suisset, in quibus omnibus id esse inueniaretur, quod proprἰum naturae ipsorum esse sgnificauit. Cum autem ostendisset, quid detrimenti afferret nimius usus translationum, declarat alterum vitium nascia uocabulis externis:barbarismum scilicet conflari, si nimis multς in propinquo loco collocatae sint lingu :vocesque aliorum populorum: neque enim ille amplius via deri potest sermo Gr cus, tot inculcatis vocabulis peregrinis, sed redolet linguam
earum nationum, unde uoces ille accepte sunt. In extremo vero huius partis Inquit. superiorem disputationem conci udens.Quare temperata aliquo modo est his: quiabus uerbis uidetur indicare modice usurpanda esse magnaq; cum cur si cornam tata, ut oratio his tanquam floribus aspergendas G& non tota texenda his rationibus
a consuetudine recedentibus. Sensus lane Aristotelis aut hie lese aut ualde simili, suerit necesse est in uerbis tamen ipsis, quia non eodem modo hic locus legitur in
omnibus exemplaribundissicilitas no parua restaui se sane uidi libra, in quo seru
308쪽
IN I. LIB. ARIST. DE POETICA. ' L; i
ptum foret δει hae πῆe rrie: alius autem,calamo itidem exaratus, habet. Quare aliquando suspicatus sum legi debere, δ, -κ- ποῦ, tu π tora e immutato potius spiritu, temporeq; duarum literarum, quam litoris Ipsis:quod e contingere consueuit in deprauata ratione loquendi: confusoq; sono multarum literarum. Addiurat non nillil hane opinionem, quod insta ipse
tem huius lectionis mirifice quadraret:ci,cluderet enim oportere uti aliquo modo, id est prudenter temperateq;,illis ornamentis orationis. Madius narrat se in libro doctillimi uiri: mecum,dum vixit, magna beneuolentia coniuncti,Benedicti Lampridis inueniste διι αρ e .is 2 quod si ita locus ab eo coniectura emendatus suit. non reprehendo consilium illius: si autem superiore aetate scriptus liber suit, libentius adhue eam lectionem sequerermullius enim auctoritas tanti apud me est,quanti ueterum librorum fides. Tota Gouulo ποιήm, pia si ταπεινοὶήγλύτώ, λάκει ταρ - ρὰ, Mo κοσμος, κω τἄλλα τὰ εἰρημοια aim: εδε κύριον, ricumptae M. ουκ
Non populare quidem igitur faciet, neque humile liqua translatiocr ornamentum, abae A sermae proprium a tem claritudinem. Nobmnimam autem sanem conferunt , M sicutio aperta A cr non popularis, productiones, oe ablationes, oe immutationes nominum. Quia enim hoc
aliter se habet ,ruamZroprium,cum factumst contra id, quod consiuetum,
reddet in oratione non vulgaregenus. Quia autem reiceps in eius, quod est consuetum,inde claritudo nascetur.
Docet hic primum,quae genera nominu captare debeat,quI uni tatu reI add ctus si ae studeat siue dignati orationi siue claritudini: ut fine solum eum habeat, est ρre oratione aut honestam,aut apertam.Quamuis rationem potius tradere uideatur. qua uitium declinetum uulgareq; genus Orationis vitetur,quam qua graditas ipsiue amplitudoq; obtineaturi & tamen uitiu ab ea remouedo, bonum hoc ipsius temper indicati nam ut supra quoque,cum uirtutem ipsius in quo post in foret, declaratu cita quoque hic insta u. A rini, inquit. Sed hoc relicto , cum seorsum haec locus rinpostea ostendet, qua ratione utruncus mul praestari polliri.ait igitur. Visenus orationis non plebeium si t,neque humile, efficien t lingua & trastatio & ornatus, qui has . t ab eo uocatur,nec non reliquae supra nominatae formae senemq; Verbo rum .Qui igitur in hanc rem toto animo Incumbet, huc mentem conuertere debete ita enim consequetur quod vult:& finget orationem remotam ab usu ldiotarum,&quae nihil humile in se habeat. vi autem illa plana arerta* sit, praestabit diuerse in tio. id est si posthabitis his generibus sua propriaq; rerum uocabilia sumentur: haee enim uis est propriarum vocum, ut omnem ex oratione obscuritatem caliginem mpellant. Adiung t autem post mediam quandam rationem, indicatq; quam viam tenere debeat,qui ambabus rebus simul studeat:operamq; det, ut aperiam planaq3 orationem retineatmec tamen cadat in humile genus dicendi, popularemque atq; abiectum sermonem. Inquit igitur non parum prodeste, ut hoc obtineatur, sit quis sectetur tria illa uocabulorum genera, quae supra in extremo appellauit, id est quae fuerint porrecta in longius, nec no undealiquid demptum fuerit plinum enim est nunc ipsuria uocare 4 a ρκὸπ s, quas supra uocasset a. c. os, si rem ipsam, inod hie
309쪽
acit,appellare uoluisseti rationibas enim illic relictis, verba quae hoc aut illud pacea seren inde tantum appellauiti c*. . x enim inquit, quae nunc or, o dcscriabit apud grammaticos autem posterius hoc nomen increbuit.Tertium Vero genuflsgnincare volens,illud inquam, quod cum in usu sit, leuiter consuetudine sirimu taturuin, atque ita denique conformatum, ut pars eius integra stet, pars Mariatas i, ἰIx Μωα, ra dixit. Rationem autem attulit, cur tria haec nominum genera, id boni, quod tradidit,orationi accersire possent sine detrimento ullo: Quia enim inquis aliter se habent, atque proprium usitatumq; eius rei nomen, cum contra consuet dinem factum sit, reddet hoc ipsum quiddam in oratione. minime populare dc ab sectum. Quia verb non omnino discedunt eonsuetudine sed participant illii, eris illic ea de causa claritas. Exempli causa, ut maneam in ipsius exemplo. postremit huius seneris rationem explicem, qui δὲ se, in sermone profert sane variat, im mutatq; Vocem a peruulgata ratione: multitudo enim inquit in . quia tamen si tum fundamen tumq; eius dictionis manet: intellig tum; praeclare a quolibet, quid significare ille voluerit, quamuis vocem aliquantum flexerit, nulla inde obsonitas nascitur. eadem ratio est reliquarum hoc pacto variatarum vocum,ut apparet Quod Autem dictus est a quihusd tu idem paene hie tradere A istoteles, quod in iij. libro de arte dicendi, cir i urgens aduersarium: interrogationisq; vi perturbans eum,qui contra sentiret, inquit. Cuius enim causa oportet apertam, de non humilem esse orationem, sed eustodire id quod decet 3 & quae sequiunt ut, de ea re mihi longe aliter videtur ε, illie enim de sententi js :hic velli de ornatu verborum disterit. Ω ri ob κ oeΘύς-ε- μωντο τὰ τοιουτω τροπω τάξ χαλε- κτου κολακωμωδεοαυτόυ - mili Lu.sον Ei, κλύMα o Mχαῖος. ως ραῖον Ἀπροων , wΠς Αωm εκτεινειν ε- οπόσον βουλί09,ίαμβο αόιν, ταν e. ω τοῦ ἡ λε-
. VμUrgier non recte Vituperant, qui insimulant tuom mogum i cutionis vexarus maledictu poetam. Ceu Euclides illi pristus, perinis atque facile sit carmen pan ere, siquis facultatem dabit, quantum ab is
Cum tantopere laudasset genera quaedam vocabulorum, quae licentia poetarum lauiter immutata forent: nee tota noua auribus inustataq; acciderenE&bona eius rationis diligenter explicasset. sciens quosdam extitille, qui ea . nullo consilio usi . accusassen t,errorem eorum refellit: smutq; crimine vendicat poetam qui temere ab illis improbeq; notatus fuerat: daban t enim ipsi vitio. q uae laude in eo potitis di gna erant. Quasi igitur ita est. His rebus consi tutis: utilitateq; corum verborum firmata perspicitur,peccare eos, qui huius minii genus orationis reprehendunt. de maledicunt Homero, cuius poema plenum est huius licensae: G. tiavit . enim, quo verbo auctor usus est valet existimationem alicuius laedere, & maledictis ipsum vexare, quia proprium hoc antiquorum comicorum erat. iniquo autem animo tulit Atistoteles . optimum omnium poetarum,& quem ipse admirabatur: diuinumque etiam saepe appellauerat, verborum contumelia laceratum esse ab hominibus huius
iis Ign tis. Nominat autem unum ex illis, qui libere nimis insolentem; hoe secor at,id est Euclidem quem priscum vocat nisi fallor vidistinguat ab eo qui ipsus aetate vix si ac Megarensis patria filii. Causam verb ille hanc sui iudieii afferebat: dicebatq; licere culq;, tenuis etiam ingenij homini, poetam esse: nullumque nego- cum esse versus condere, siquis perm serit illi, ut quantum es commodum est, v cra producat mam hoc in primis ille videtur reprehendere solitivs.id est,quas auctor . t 1i : Q vocavit
310쪽
vocault ἰπικτασuc: eodem enim verbo utitur, aucto tamen una tantum praeposti ne cum A ristotelis vocibus, quibus ratio b c traditur, geminae adplicatae sint. Facit
vero hue illud Martialis:intelligitq; sine dubio ille hanc ipsam licentiam & immutandorum & minuendorum producendorumque verborum, qui queritur in hea- decasyllabo non permitti hoc, ut Graeci itidem Latinis. inquit igitur . Dicunt μαρινι. tamen poetae,Sed Graeci, quibus est nihil negatum. Et quis A vi K si licet Q. nare. Nobis no licet esse tam disertis , Qui musas colimus seueriores. Animadue tendum autem diligenter, quid valeant verba haec apud auctorem Lui πιι απω iam is hisM. virum,ut Madius accepi mordem in eadem dialecto. id est, ut puto. qui dum laedere uol uit,vsus est illo ipso genere orationis,quod accusabat. An, qui senariis usus est, tum hoc inceret: verbaq; quibus eos exagitaret, claus t illo gen re numerorum ad maledicendum apto. nec tamen existimandum est Euclide tem re & imprudenter incidisse in idem genus orationis, Plenum scilicet huius licentiae, ac productionis,quod in alio reprehendebat, ut quidam acceperunt: sed ex industria,ut rem poneret ante oculos,& quam procliue foret illa licentia utentem, po ma conficere,ostenderet,imitatum elle ipsos in compositionet hac uerboru . Exempla autem quae posuit diligens magisterii ructum nullum serunt. nam cum singula tantum versus citati sint:nec sententia eorum explanetur ab auctore: aliove ullo in loco ipsi legantur,si integri etiam serent,& ab omni labe vacu; vix intelligereti tur. Accedit huic malo quod mendosi sunt, ac multis maculis Inquinats, quod varietas lectionis declaracialiter enim illi In aliis libris leguntur. nam praeter ea , quae diser pantia a peruulgata lectione commemorat se inuenisse Robori ellus, viditatimn i pleduos codices, a quibus abesset praepolitio posita ante pqstremunx nomen . Sed veritate desperata, nihil amplius eurae luscipere de hac re volui.
mensiura autem communis est onmi partium: etenim translarismim,
linguis, . a s sermu Mens indicere . studiose ad res ra culas, idem
conficeret. Resellit nunc criminationem Euclidis , docetque eum in hac re malitia v unx: 'enim vitium huius locutionis ostenderet, coegerat in paruum locum omne genus huius licentiae.Non negat igitur Aristoteles,quin si quis poeta hoc a ollatur, peccaturus simul lum enim est lumen orationis tam lepidiun, nec in tu cundum quod si sitie modo ullo usurpetur, & non suo loco, ponatur, non incon inodum asserat ratque ineptum suturum sit. uare mirari non oportς idem etiam in hoc poeticet orationis bono usu uenit. inquit igitur ipse,eo contilis, quod iam paIeieci. Appserere igitur,atque intelligi, certoq; depreliendi, liquo pacto utetem hoc modo, ridiaculuin est particulam enim He, retinendam prorsus censeo, quae sane in omnibus scriptis exemplaribus reperitur : sine causaque a non nullis, qna: bine 'ςii K iuri, digna existimata est.. V let autem Me me: praua omni ratione ev quae a ue disteti quodam enim paesto vitium in sec0ntinet: quodam uero laudem habet. Con diligitur perperam maleq; tractatam hanc rationem, & hunc, ut supra quoque ipsum uocauit, modii in orationis sine modo usurpatum testam reprehensionem inhieniter eosq; meritb,qui id facian cirrideri statim autem unde id nascatur ostendens d censq; proficii ci in errore eius,qui. male atq; intemperapter re bona u ere auitio ipsi us rei. inquit. Mentura autem communis est omnium partium:id est, quod
in aliis luminibus orationis custodi ur, ut modψε agbib nxur, huc etiam seruari