장음표시 사용
71쪽
de fine orationis suae, quam habiturus & ipse esset. sollicitus seret: verereturq;, ne
despicerentur,& exploderentur ,quae diceret: inquit igitur, --- QK --
ei, ia' u. κααμ sem. Cum igitur perspiculi sit amplexari comoediam res ridicula utitur hoc tanquam medio quodam ad significandum citiusmodi homines intellia stat deterioris notae: ridiculum enim inquit, id est res risui excitando apta, est quodam pars turpitudinis: quamuis enim ιυσχ M valeat id, quod turpitudinem in se habeat significat tamen hic turpitudinem ipsam, nisi quis ita accipiat,ut dixerit ridicu tum esse unam e rebus turpibus. probare autem hoc volens, destat ridiculum: euoluito; quid in hoc nomine inclusum sit. Ridiculum enim inquit, est peccatu quoddam i eum scilicet errati aliquid in aliqua re commisi uiri tat. x a 'μα enim est,cum
In aliquo facto labimuri depulsiq; a vero,id quod deterius est,nacti sumus,ut ipse docet in problematum segmento xviij. qui inquit. - ria K in riz. Ad iungit autem nunc, res magis explanandae causa, in ridiculi des nitione. Et turpitudo, quae dolorem non gignit: nec vim habet perdendi: eum scilicet, ius animo corpori ve haesi t. Constituere autem definitionem hanc volens: verumq; id esse proba re, utitur exemplo. Et veluti sinquit) ut utamur re parata, & quae in proptu est: hae enim vim hoe loco habere arbitror illud L. - , ridicula facies est,quae in se maculam aliquam magnam,ac turpitudinem habet: & quae deniq; distorta est, ac deprauata , sine dolore tamen, cruciatu ve ullo: atque ita etiam, ut vim id malum nullo modo habeat perdendi: si nanque ea res, quae faciem partem ve aliquam corporis deserimat dolorem ipsi inureret: aut homine ad interi tum perducere non rideremus: dum enim nimis & inhumansi est,aliorum P na vexationeq; corporis laetari. Addidit autem cum ostendi isset oportere id malum dolore vacare: non debere etiam illud doenere eorum esse, quae interimunt, quia nonnulla sunt, quae ad morte perducunt
sine dolore: quod nis aliqua huiuscemodi non reperirentur, rasi necesse fuistit hoc adiungere: si enim qui; minus malum gignun non sunt apta materia ad risum,mulito minus sunt, quae maius creant.
Tragor i quidem igitur migrationes, oe per quos extitere, non fefel Grunt Comae da Pero,quia initio nutas, im in ea positu ess,ffecti te et mmchorῆ comoedor sero magi Hratus dedit: si voluntari' erant . Cum autem ipsa iam figur in quasdam haberet, quiseruntur ipsius foetα memorantur. Quis autem personas a s guauit, ampros os, aut multitudinem hiurionum, reb tua huiuscemodi gnoratur.
Cum iam comoediam definisset: ac squid In definitione ἰpsa dissicultatem aliqua
haberet, explicasset, ostendit se eundem ordinem, quem in tragoedia secerat, in hac secuturum fuisse: ut ostederet scilicet quorum opera illa aucta & exculta fuit: cum tamen id magna ex parte fieri nequeat, ne quis id miretur, causam huius rei affert. hoc vero praestitiste Aristotesem in eo,quod potuit: ac diligenter inuestigasse,qui aliquid commodi aut ornatus attulerint tragoediae, lectarat idem effectum psum sulcse in comoedia tradenda si res ipsa pasia esiet: unde repetit copiam huius rei essiciendae,qitam nactiis est, in tragoediae evolutione, dicens tragoediae progressus: si iorunq; opera facti sunt. non obscuros abditosq;. sed animaduersos notatosq; fuisse. Non sine ausa autem utrunque tetigit: tragoediam scilicet non in uno statu semper man
72쪽
sisse, sed immutatam esse & ulterius processisse. & praeterea cosnitum esse quorum studio ac diligen t Ia illa melior facta sitisset, ac dignitatis aliquid acquisiuisset: potuerunt enim intelligi gradus ipsius,&quasi procellus: a quibus tame illa adiuta& polita foret, ignorari. Idem autem in com dia non usu uenisse ostendere volens, no partitur res illas, sed illam ipsam Inquit sesellisse, rationem simul reddens cur id factum sita inquit enim id ααλ . s, id est,ut ego interpretor, quia inico non magno in pretio fuit, nec honorem aliquem hoc studium habuit. hoc autem ei contigit ob humilitatem huius poematis : despecta enim primo est. Quare non sua aliquid homines interesse putabant, quid in ea fieret: nec mutationes ipsius attendebant: ut in tragoedia, honestiore poemate, & quod Omnium ora In se con uertisset secerant .i Probare vero volens Aristoteles, diu ipsam neminem sui valde studiosum habuiste,& qui diligentiam adhiberet in ea expolienda, locet rem magni mometi ad cain cxornandam iuro ad portatam ipsi suille, id est chorum: non quia chorus omniano et eleellet: quin contra verisimile est prolixiores potius quam Oporteret cantus chori in ipsa, ut in tragoedia, ea tempestate extitisse: sed quia ex delectis hominibus, siliq; muneri egregie sustinendo aptis, ille non constaret: qimq; magna cura &st dio doctorum, ut postea fieri coeptum est,erudirentur. chorum enim inquit moedorum sero magii ratus dedit: antea nanque quidam sponte su voluntateq; ducti: hoc faciebant, id est munus chori obibant: ac paries earum petionarum, quae canere illic deberent, si istinebant: quae autem publicis consiliis in ciuitate fiunt, multo meliora iis esse consilerunt, quae temere 3c ex libidine hominum geruntur. Motis verb huius:& quod fabulas poetarum ita magistratus Athenis ornare solitus esset, meminit Plato & in extremo ij. libro de rep. & in vii. de lesibus: cum enim priore loco posuis set Aeschyli earmen, in quo Thetis peritiae instimulat Apollinem, grauitem; eum accusat, significare volens doctissimus vir sententiam eam, ut det tinctosam vitae hominum, initi tuusq; eius ciuitatis, quam fingebat magnopere repugnatem, esse exagitandam, inquit. Si quid sorte apud aliquem poetam de diis immortalibus hoc pacto probatum in ueniemus, &stomachabimur, & chorum ei non dabimus: id est nul Iain te studio nostro studium illius poetae adiuuabimus . verba eius haec sunt.
me Iν Α μω, υ zHai ου η α; rari lusit enim hic lepide politissimus scriptor, vicosueuit, instituus eius ciuitatis,in qua natus era ad cram, qua legibus ornabat, tran statis. o valet hic, magistratus: non tamen summus, ut opinor, sed qui ludis scenicis praepos tus esset, cuiusmodi serme Romae erant aediles. Vt autem archontem δοῦναι χνου, dicere selebat, cum magistratus, probasis ingeniis argumentisq; aliquorum poetarum, hoc pacto adiuvabat eorum opus, ita contra
aliquem aiebant: podiae enim ipsi, videntes hanc rem sibi honori suturam,sedulo chorum ab ipso petebant, iidemq; eii digni existimati serent eo praemior ipsumcli, a magistratu, cuius curae hoc erat, obtinuis lent, dicebantur i re .colligitur hoc ex pluribus locis Cratini veteris comici, qui leguntur apud A thenaeum in xiiij. libro : cum enim antea meminillet citiusdam Hegesippi, teneri poetae & quili sus quosdam scripserat, in aliis non nullis poetis, qui ipsu in exagitauerat,docet cum a Cratino quoque saepe notamin suisse.primo au tem tan tum in testimonio ipsi us nomen Hegesippi legitur: in duobus vem, quae statim consequiintur, ille nomine adipellatus non est sed inisi sillor descriptus. ut Cleomachi, pellimi poetae, studiosus aut doctor . In his igitur postremis locis mentio huius instituti facta est eorum priore sabula colis. hic est. De εα-: Noνία. - ιον GE, H σκια,il fo- : ἀδω . Videtur igitur illum ipsum Hegesippum Insimulare qui cum serte tunc alchon esset , in eo facto improbe segesserat, ac gratiam potius, quam veritatem secutus crati posterior veru locus est, u fabula cuius index
locis accipi debete, intelligitur, quia post, auctoritate alius scriptoris, addit ipsumi i E etiam
73쪽
etiam vita de moribus Inquinatum fuisse. ipsum igitur, qui supra scilicet nom ne voeatus est: ille aute Hegesippus suit. vero in omni re vocatos esse, qui sponte sua curam illam suscipiebant & non delecti erant, lesibus vecoacti, planum est. sed tamen quid nocet hoc quoque exemplis optimorum scriptorum confirmaret Ly
argumentum , signo: probarem voluisse comoediam dἰu Iacuisse, quia quod valuit multum ad ipsam excolendam sero illa obtinuit, intelligitur etiam noe pacto: in iij enim quoque libro rhetoricae, cum ostendere vellet caruisse usque ad id tempus a tem dicendi hypocritica, argumentatur eodem pacto linquiri; in studium poet rum,cuius illa magis propria videtur, sero ipsam venisse. quare mirari non oporteres ad oratores adhuc non penetrauit. verba ipsius sunt, valde his similia:&,quantu es patitur, eadem. Me τυῖ τtαγυαμ m. ρ ἐμοῦ iam; τεκνωδασει πι-τω. Vt enim illic inquit Poetas fungi solitos munere haesionum, ita hic personas, quae seruiebant choro,voluntarias extitisse, & in eo opere nullo modo instructas & exercitatas fuisse. Adiungit Aristoteles, quod eo te pertinet, id est v Iet ad ostendendum cuncta in ipsa prius obscura sui sic, poetas eos comoedia qui nominantur longe ab initio ipsius extitisse: ac timc deniq; vixisse, cum ipsa non pentitus rudis & inchoata foret,sed iam figuras aliquas haberet. enim significare hieputo formam speciemq; aliquam comoediae: quae tamen serma, quia adhuc certast Ditisq; iton seret, sed variaretur non nihil, ideo arbitror Aristotelem multitudinis numero dixisse : prius enim non poterat comoedia vere dici 5 ux habere, quia nimis tenuis de impersecta erat: nec speciem ullam comoediae in se habebat.
Occurrit igitur hoc pacto illis, qui dicere possent mirum sibi videri, quod dixerat,
auctores comicarum mutationum ignorari. cum multorum uomina, qui ei studio incubuerunt, nota snti refellens enim ipsos inquit, poetas eos, quos intelligunt, ea aetate suisse , qua iam certam aliquam sedent, ac Brinam comoedia h abuisset: quare non posse inde cognosci, qui seerint illi qui in eum ipsum statum eam perduxissent. Sequitur autem, cum iam quod aduersari videbatur, elusisset, qui perlonam itidem comicam attulerit, aut prologos, aut mulsitudinem histrionum, huiuscemodis; alia, Ignorari: qui sane omnes, ut docuit, in trapoedia non latuerint: quamuis in illis appellandis , qui studio suo tragoediam ornarint, non indicarit personae inuentorem.
cum tamen personae non minus tragicae, quam comicae serent, contrariae tamen I
ter se, ac magnopere diueriae: illum autem mille Aeschylum testimonio Horatis scimus . Nam quod hic prologos secundo loco ponit, videtur ii uelligere quem supra λ; μν appellauit: quod nomen etiam ipsum testatur, ut praepositio πρὸ
cum eo nomine, inquam, coniuncta, idem valeat, quod aerei m- .e: oratio
enim quae ante ceteras in scenam venit, est ea quae prima contendit, de quas ceri men instituit. Ptimum igitur tanquam rem descripsit: deinde nomine, quo appellata est, ipsam significaui t. Quod vero inquit ignorari etiam nomen eius, qui multitudinemhistrionum excogitarit, verissimile est, quod in tragoedia usu venisse docuit, ut primis ipsius temporibus unus tantum histrio eodem tepore in scena diceret: pota ea autem duo simul sermonem secum institue Int, idem etiam in comoedia factumst: Vnde narrat nomen eius obscurum esse, qui plures primus inter se loquentes in scenam induxerit: quod in altero illo poemate praestiterunt Aeschylus & Sophoclesca ratione, qua demonstratum est.
Falutis aut facere Epichau mus , Ο Normis incarpere. in ris sui cm igitur ex Sicilia,unit. eorum veto,qui Athenis nuti seunt, crates
74쪽
IN L LIB. ARIST DE POETICA. primus carpit, cum alucissit formam illam iambicam, in uniuersum facere sermones velfabulas.
Cum iam tradidisset Indicari non posse, qui comoediae ornatus non paucos attulissent: narrat nunc extare celebrariq; nomen eorum, qui primi ausi sunt sabulas fingere: ij enim fuere Epicharmus & Pnormis. autem si ut opinor in valet comminisci res aliquas, vel veras quadam ex parte ita coagmentare, ut idoneum argumetum fabulae sintro.ΘM enim est rerum,quae factae fingantur, coagmentatio. Hi igitur principes, ut tradit, fictarum harum, commenticiarumq; rerum componendarum
extiterant, quia sui opinor) priores adhuc id facere non potuissenti nec aus essent construere fiuvias, & quas aptum hoc ipsarum corpus conformare: sed facta aliqua tantum disiuncta vernus complecti soliti forent. Nam non sine causa quaerat si quis , cum tradat aperte Epicharmum, & Phormin primos coepisse fabulas facere, ruomodo supra dixerit eos, qui primi appellati sunt comici poetae,exutisse cum iamia formas aliquas nacta essen quas enim formas habere potuit, si carebat sabula ,
ouae corpus ipsum comoediae est nam infra quoque inquit sine amone rei aliculus, factoq; manere non posse tragoediam: idem igitur usu venire In altero hoc poemate credendum est. An speciem iam aliquam comoediae ipsum hoc poema gelsiste significatest, quamuis accurate fabulae coagmentatae adhuc non essent ingenio poetarum , quia umbram aliquam huius rei retinebat: acre ipsi reppererant argumentum satis aptum, & quod aliquan tum discederet a superiore forma, maledictis certam aliquam personam vexandi. Nisi credere malumus, Epicharmum ipsum ac Phormin illos ipsos extitisse, quorum primorum nomina memoriae madata sint: enim hoc opinor valere, non qui tunc comici poetae vocati sint, cum superiorum nomina obscuritate fuerint deleta. Adiungit autem tanquam corollarium, & quod E sup riore sententia manifesto eruatur, e Sicilia primum ipsam prosectam : s nanque conceditur primos, Epicharmii & Phormin fabulas snsere & fabricari coepissci negati non potest, quin iliae Sicilia veneri cum Siculi illi fuerint. Quaeri praeterea pollet,
comoediam ne ex ea terra venisse dicat: an hoc ipsum, quod dixit tangere fabulas: quamuis, si posterius hoc indefluxisse dicit, cum in eo praecipue maneat comoedia. potest liquido affrmari inde etiam prosectam comoediam: quod certe sequitur ostedere videtur ita locum accipiendum esse: narrat enim E numero eorum qui Athenis nati sunt, Cratem primum, repudiata forma illa iambic coepisse in uniuersum fabricare sermones aut fabulas. dehoc igi tur supra quoque, quod vocat sacere sabulas,loquebatur. ικta autem ideam nisi fallor vocat rudem illam & inchoatam comoediam, quae speciem potius iamborum haberet, quam comoediae: hoc autem, quia singulos homines perstringeret, non genus aliquod ipsorum: cum tamen, qui ei studio incumberent, putaret se scribere compilam: hoc etiam discriminis inter ipsas suisse puto. quod forma illa iambica,quam dicit,nihil iustum de commenticium in se habebat: sabulae autem, fictae magna ex parte erant.
Epopoeia quidem igitur tragoediae comitata ea Miue ad hoc selum, iametrica oratione imitatis eusta frum Uiroru. Quod autem metrumsimplex habet m enarratio est,hac parte intersi Asirepant .praeterea longis dive haec naque quam maxime potest, nititur intra xnum ambitum Solis r
75쪽
i,aut parum variare, eri Tia vero indefinita est tempore hoc diser Iat ab illa: quanquamfrimu temporibu mili ratione in tragoedise hoc so
ciebant,oe in epico carmine. Collatis inter se tragoedia atque comoedia,cum de illis accurate disputasset, & qui
utrunque poema studio suo adiuuisici, indicassἡt, quamuis e tenebris eruere non ita potuerit comoediae cultores,ut tragoediae soci ea de causa, tua significauit nunc contendit epopoeiam cum tragoedia: codrinq; pacto declarat quid commune illis sit, quid alienum aediuersum. sequi autem primum dicit epopoeiam tragoediam, comitemq; se illi praebere sita enim de ipsis loquitur,ut si ambae ex eode loco discessissent: si mulci, iter facere coepissent) usque ad hoc solum, quod ambae imitatio sunt grauia& honestarum per narum: utunturq; ad imitandum metris, non soluta oratione. antequam autem ulterius progrediar, scrupulum indicare libet, qui mihi molestus diu fuit: inuenienim calamo exaratos libros hic dissentire ab excusis: quod enim In his est ibiου ui αἱ λα- , passim omnes, quos vidi, scripti habent, uire Mimias: nec
tamen plana& expedita haec lectio est: sod nisi fallor varietate sua facit, vi merito
hune loeum suspectum habere dcbeamus: non plana autem, quia non video, qu modo recte vocari pollit magnus senarius versus: nam hexameter non sine causa ita signis caretur, quem etiam longum Ennium appellasse testatus est Cicero. comunis vero & recepta lectio nullo modo certa & firma est: se ue ille duriusculus mihi videtur: nee sententia etiam eorum verborum satis Muta est: si nanque valent illa, similem esse epopoeiam tragoediae,quia ut illa utitur oratione iumsta pedibus, nimis hoc latum est, communeq; ipsi cum aliis Omnibus poematibus: cuncta enim metricam orationem asciuerunt. de hoc tamen erudiu, ut ipsis videbitur, sentient. ipse cuverum adhuc videre non potuerim, contentus reterein lectionem indicasse, nullum praeterea de hoc verbum faciam. explicata autem similitudine horum poematum: acquid in ipsis unum,idemq; reperiatur declarato, diserimina statim ollendit: quae sane tria sunt. primum tamen duo ponit: quorum prius est,quod epopoeia simplex metrum habet. intelligit autem Ipsam uno tantum genere versus uti, idest hexametro, non distinguere ac variare carmina,vt alia multa poem ita faciunt,& illa ipsa, de quaesisterit, tras tardiocenim potius arbitror verum este, quam accipere κηλαμ pro puro de nudo meteto, id est cui concentus & numerus additi non sint: atque ea domum,quam supra vocavit Mμετθαι. posterius au tem quod epopoeia discrepat a tragoedia, quia ipsa narratio atque expositio quaedam est. cum illa non commemoret quid peti is euenerit, sed ipsas inducat res cas agentes. . , D νιο enim valere a bitror rerum Iactarum expos tione, non cum poetae nuntios aliquos siciunt aliquid
narrare. δοῦ sanc illo etiam tempore, quo personam alterius induunt, exoreq; ipsius aliquid edunt, intelliguntur aliquo modo ipsi commemorare: ostendunt enim hoc pacto eum locutum est e, atque ea dixisse, quae tamcn ipsi exponunt. Adiungi autem praeterea his tertium discrimen inquit, quod est temporis longitudo, cum, ut assirmat, tragoedi studeat quantum potest, cursum sitima conficcre intra umina solis cim cui tum int si aliquando spacum illud temroris diurnum excedat,p ruo interuallo, ipsum supereri contra autem epopoeia terminum ac finem nullum habeat, si tempus spectes: nec impedit quanto mensium, annorum ve spatio, illa, quae commemorantur, facta cile fingantur, cum res illae omnes, ex quibus constat fabula tragica, contundii debeant: commodeq; fieri posse unius diei interuallo: aut si angustos hos camcellos transeant, paucarum horarum spatio tantum ipsos migrent. Cum aut ep poetae naturam tantum ostendisset primis verbis, dicendo ipsam indefinitam esse tempore, quanquam iude intelligi poterat distare ipsam ea re a tragoedia, tamen id addidit; aperteq; protulit. & hoc etiam,vi superioribus, ipsam ab ili,dissentiret quod tamen discrimen docet suisse posterioriim temporum, cum Iam absolutior tabi trago dia: primo enim, cum adhue illa rudis & imperiina seret, nullum discrimen inter ipsas hac parte erat: eadem enim ratione in tragoediis hoc faciebant , ut in epiacis argumentis: id est non claudebant trucessias spatiis vllis temporis , sed libo
76쪽
ras& solutas ipsas relinquebant: quod tamen merito postea Improbatum'tot
Vt totis his poematibus usu uenire docuit, ut uibusdam rebus illa Inter se simIlla quibusdam vero dissimilia sint,ita conuenire ipsis in ter se quibusdam In partibus tradit: in aliis vero itullo modo conuenire, cum quae sint huius partes, illius non sint. Primum autem assirmat partium quarundam communionem extare: ut quae πω poetae sint partes, eaedem etiam sint tragoediae: nec tamen aperit, quae nam partes communes ambarum sint. intelligere autem videtur fabulam,mores, rasus quosdam 'graues, dioeonem, sententiam: ut enim tra 'diae, ita&epopoeiae corpus, fabula est. idem esiam de ceteris dici potest: statimq; adiungit suas quasdam & proprias partes habere tragoediam: quarum vestigia nulla In epo Ia appareant. h muscemodi a tem est apparatus & harmonia: neque enim epicum carmen requirit scenae ornaiatum , au t ad tibiam cani solet. hoc autem praecepto Aristoteles eruit quas comit x um: assirmatq; eum, qui bene in tragaedia intelligat, quid rectu, quid prauum sit, Idem etiam in epico carmine ipsum intellecturum esse: quod quamuis sius apertu , ac planum foret, tamen explica causam eius asserens: id enim heri tradit, quia nihil noui inueniet in hexametro illo opere: sed quaecunque in Ipsio offendet, in trandia etiam extant: quam traΠdiam cognouit ac benὰ Derceptam habet. non tamen coniare, euenit, ut qui v dere potest quid in epico carmine vitis aut virtutis maneat, idem et Iam Instructus subito paratusq; sit ad tragdi iam vere examinandam: Occurrunt enim subito ipsi res, quam in vim naturamq; non nouit: cum in epico carmine spe ctando ipsarum umbram nunquam aspexerit. Animaduertendum autem est non capere hie auctorem hoc verbum , quo distinguit tragςdiam bonam a mala eodem sensu, quo cepit infra, cum inquit tragesiam eme imitationem in hie enim trag dia vocatur, quae eximia est & persecta: illi e verbactio vocatur .eδαx, quae grauis est & seria, ut separetur ab humili ae vili.
De esi quidem igitur, quae in hexametris imitatur, ρο de comarga, ud remus: de tragar a autem A utemus, collecta ex dictis, quae iussi nasi tur, definitione esentiae 'sim.
Cum accurat E docuI sset quibus In rebus inter se conuentat epotata, de trandi νsmulq: ostenil sset, quae sint Isinim discrimina, videbatur etiam nunc eadem mistione tignificare debuisse communionem epotata & com diae: nec non eamdem distantiam: verum quia Intelligit sibi antea subtiliter disserendum de trandia Beeponia, quam de comesia ulterius quicquam agat, quae necessatio longa erit M. sputatio, in illud tempus differt hanc animaduersonem cum haec iam absoluta & ad exitum perducta erunt. Quare prolata in aliud tempus illa, restare dicit, ut de tram dia loquatur, decerpto ipsius fine terminoq; egenuae ex iam tradius atque explic
77쪽
tis: inde enIm eruitur,ac conflatur. saepe autem hoc ipsum facere: Sc ex illis, quae I so tradita sint. assi are aliquid duci re planum esse, constat. Nam in i .etiam litian planum dile, conitat. INam in i .etiam libro
de moribus ad Nicomachim, illa quae a se de materia illa usque ad eum Jocum explicata solent, appellauit, ut hic, et Verba ipsius haec sunt. -uiν δε is in Q -- ρὰμ ίων,ογὶ - οῦ sibi οἰκ α τιμιε- να - - . Secutus vero ipse fidem ilium calamo scriptorum librorum lectionem variavi: cum enim in excutis pilus esset. ιν' rie εἱαμέτρου μειώτικοῦe, correxi, ut in illis Oisendi.. R e coiIuuiritie ut ii riti meter autem auctoritatem eorum librorum, impulit me, ut hanc veriorem esse is ctionem iudicarem, quod supra quoque iterum, ubi de tertio illo discrimine poematum disserit, quod manet in usu diueriorum instrumentoria, quibus imitatio hi, praepositio, ut hic, illis addita est: primum enim inquir. τοάσασ - - λίνω - 'ae
μῶλά ἰαν in Ar,5c quae sequuntur. Videtur igitur intelligi debere poesis, vel ars,qua imitatricem esse dicit ope hexametrorum. vel potius in illo genere ea inis esting re quod vult: & quas illic relinquere imaginem earum rerum, quas imitatur: d scrinit enim ita epopoeiam. De hac igitur utente hexametris versibus in imitando &de comoedia, magis opportuno tempore sibi agendum amrmat: nunc enim praestate de tragoedia diligenter disserere, nam praeceptio etiam illorum adiuvabitur explia' ςatione huius. Hanc auteni detragoedia disputationem recte&ordine aggreditur, ponens primum definitionem ipsi is. κον VCro Di in cam vocat, ut consueuit: nunc enim κισε ινῶ nunc ρυ definitionem appellat: addidit autem - .ut ostenderet, cuius rei his ille terminusq; esset et sunt enim aliarum quoque reru-: nec Omnes naturam eisentiamq; rerum declarant. .
ΕΠ igitW tragoedia imitatis actionis Hud οβ perfectae, magnitudine
habentis, condita oratione , seorsim aquai formarum inflartibus agenti bus non Zer expositionem ,sed per misimcordiam σ metum congciens huiuscemodiperturbationum fingarisnem.
Polliclius esese tragoediae definitionem allaturum: atque eam quIdem collectan Esuperiore disputatione: quod. nunc sicit, ut singulis ipsius partibus accurate anumaduersis,dstendam.Primum igitur ipsam dicit esse imitationem,quod genus tragoedis est; constat enim in desinitionibus primum genus collocari. hoc autem inde lumptum est, ubi docuit, omnem potan esse imitatione. Quod sequitur etiam acti nis, commune omnis poeseos est: cunfis nanque agentes aliquid imitantum sed hoc quoque supra posuerat, ubi probauit poetas aut meliores, quam nos smus , imitari , aut titeriores. Quae autem post adduntur, distingunt tragoediam a ceteris ipsus speciebus. nam quod adiungitur huic nomini, studiosae.'nquam, separat hanc imitationem a comoecha: quae imitatio est actionis leuis χc ridiculae: sed hoe etiam dictum suerat: nec nouum ad aures nostras venit: seiungi enim docuerat hoc pacto tragi diam a comoedia, quod altera ipsarum deteriorest altera meliores imitatur. Sed etiaconuenire Sophocli cum Homero dixerat, quia ambo studiosos viros imitantur. Quod addit.persecta: declarat actiones inchoatas,& ad exitum non perductas, non esse materia doneam tragoediae: sed requiri, ut actio, quam imitari tragicus velit, integra, & absolutast: nec tamen putandum est, hoc inde acceptum esse, ubi docet quomodo trafoedia suerit aucta Se ad veram ipsus sermam perducta: longe enim hoc aliud siali sillor inest: cum tamen non videatur unquam supra quicquam diaxisse, unde duci posset, huiuscemodi esse oportere actionem hanc,ia est absolutam ae plenam
78쪽
plenam, existimo ainstorem hoc nune addidisse, & quasi admonere voluisse, cuius. incidi illa praeterea necessario esse debeat: ne quis in hoc laberetur: ac salsd put ret, actionem etiam inchoatam & ad finem non perdiictam, esse materiam idoneam huius imitation s. cum vero hoc sit tanquam declaratio quaedam eius, quod ignotu obscurum q; alicui in superiore disputatione esse potuisset; Sc ipsum at iquo modo illic inclusum suisse existimari dicio; potuit. Sed infra quoque ubi meminit huius definitionis: testaturq; se hoc an ira demonstrasse, addidit, ; . , relicto, quod hie antecedit, verbo: cuius vocis hic vestigitim nullum est: quem tamen locum manifesto in
iuscemodi igitur quippiam hic quoque secit. Condita vero oratione dixi, non suaui, quod Paccius secit, ut verbum, quo usus est elegatillimus scriptosiexprimerem: quis enim dubitat, quin participium sit, a verbo διυ ρον ductum, quod valet c
dire id est condimenta asperdere,atque ea,quae suaviores dapes reddunt,aliquo comportare, . xm ceric condimenta ipsa appellantur : quare hoc verbii huc transi tum ab aliare est: neque enim intelligit vera condimenta, sed quae similitudinem Iulorum in hac re habent, ac non minus iucundam, auribusq; gratam reddunt orati nem,quam anethum,sceniculum,piper, coriandrum, cuminu, rhuobsoniorum,quet veterum erant condimenta, suaves epulas efficere solita suerint: significat autem, ut ipsemet infra docet, numerum concentum & metrum. Plutarchus quoque in cis mentario, quem ι τικὼ insciipsit, easdem res, eodem translato verbo appellat: cuius testimonium magnopere opinionem meam confirmat. inquit igitur. καΘὶ A
tus setiptor in Lycurgo eodem verbo eleganter usus est iocos enim & lusionem dixit ipsum existimasse tanquam condimentum laboris reum ostendere vellet non sussi se illum, ita tristem ac leuerum, ut vulgo existimaret. Sed insta etiam Aristoteles, e dem paesto, ut hic vocavit cantum, maximum omnium codimentorum: μεγsu enim ipsum esse inquit. Vt ipse autem κδ rρ ω inquiti ita doctissimus atq; idem politissimus scriptor Plato in ultimo libro de rep. ostedere volens, si poesis haeeundiq; ornata ac reserta multis illecebris eb penetrauerit: in statum inquam illum optimum ciuitatis, magna inde incommoda eruptura, vocavit ipsam eodem pacto: haec enim eius verba sunt.ώhτlia A. Me is παφαδ θυελλισιν,: επισυ,-δεια σοιον ἀπο- εκσι sis επν : nam quin haec ornamenta significarit, dubitari non potest, cum rudi tantum, simpliciq; cuidam generi poematis aditum eo patefaciat. quare ita locus omnino accipiedus videtur. Vnum tantum molestum est, suod Aristoteles hic videri posset contra suam legem commississe, qui auctor nobis fuit, ne curem aliquam definire volumus, utamur verbis translatis: haec autem est manifestbdefinitiva oratio. Soluit vem hunc tiodum Alexander in pr mum librum Topic rum, quo loco tradit no nullos solitos accusare illo nona; ne definitionem syllogis Aristoteleam, quia rict m. in ea usurparit, quod verbii proprie de corporibus, quae locum occupant, dicitur: oratio autem sine eo ore sit eos enim ignorare assirmat causam, cur non oporteat in definitionibus uti verbis translatis: illa vero est,quia ita reddi contingit obscuriores orationes, quae definiunt. Quare oportet sane huiusce modi translationes cauere, quae tenebras afferunt ; qubd si at quando translatii vembum vulgo notius est illo quod proprium eius rei est,nullo modo peccat, qui ipso indefinitione utitur, quoci ipse accurate docet in eo verbo usu uenire. Ratio Igitur illius scrupuli euellendi hic quoque utilis est in Graeco enim sermone: μα ma τxem ostendit, quam significare nunc vult, quam propriam quodvis verbum secillet . Hanc autem vim habere translationes quasdam, ut clariorem faciant rem, testatus quoque est Cicero: nam quin consuetucio plena fuerit huius nominis, ita translati, dubita tum non est: postquam videmus magnos auctores passim ipso uti: cum enim quoque Alcidamantem oratorem accusaret propter nimium & importunum usum epithetorum Aristotcles, eleganterlust in hoc ipso verbo: illum enim inquit uti epitnetis non ut escarum condimentis, ut oporteret, sed ut escis. quia pene ex ipsis mensas strueret. sed Grice hoe melius: haec enim auctoris verba sim t.g
79쪽
ται,αΜαe υἰσι ανι πχ igitur haec tot exempla, illustribus Ioess posita. admonere possent quomodo hic esset accipiendus . Me ae, miror in primis doctissimum virum,eundemq; Heum tissimum poetam, Georglum Tristinum, intellexisse suavem orationem: in epistola nanque,qua misit ad Leonem X. Ponti Max. tragoediam a se scriptam Sophonis bam, cum vim naturamque cius poematis traderet,
Iancq; ipsam Aristotelis definitionem exprimeret, illo modo reddidit: Quam vere
autem clici possit Iragoediam πquirere orationem suavem sicile docti viri iudie bunt: neque enim, quae condimςntis quibusdam aspersia est, iucundam ipsam reddentibus, per se suauis existimanda est: tristis nanque potius sua ui,quam suauis tragica oratio diceretur. sequitur autem. Scorsum singulis formis in partibus agetibus: quod supra quoque tactum est, cum docuit genera quatalam poesis eodem temporeae loco uti rhythmo, harmonia dc metro: alia vero separatim. in partibus vero vid tur significare ubi illae res locum habent,& cum usus ipsarum venit. Iti extremo autem ponit tragoediam,non utentem exposition quae propria est epopoeiae, sed missricordia de metu, ope horum animi motuum vicere huiuscemodi pςrturbationum purgationem ac lavamentum in nobis. hoc vero pertinet ad finem illius indieam dum : bonumq;. quod ex hoc poemate capimus, 3c qua ratione illud adipiscimur, declarandum: auxilio enim quoque commemorationis illius, quae adhibetur in epico carmine, fgnificare videtur purgari animos nostros impetu perturbationum ridemq; essici ab utraque poes: modo tantum & quasi instrumentis variatis.Sed egregie hoc praestatura tragoedia, cum excitat in nobis misericordiam,ac metum, ponensante oculos casus, qui necessario moueant animos nostros. Cum autem insta opera daturus sin, ut probem non existere in tragoedia Orationem in o. r,loco in primis quodam huius rei explicationem valde requirente, videtur hinc quoque ad id constitaiendum argumentum plici posse; quod enim nunc inquit, purgare tragoe diam motus turbidos animorum, non commemoratione, sed misericordia& metu,
ostendit illam v;i iactis & terribilibus δέ miserabilibus, ut hoc praestet, non orationet in id susta: nam epopoeia etiam utitur ex persona poetae oratione horribili de apta misericordiam ςxcitandam: dc ori deniq; harum motionum purgat ceteras, sed non smplicium, ut tragoedia, sMisq; expressirum, sed in oratione aspetiarum. intelligitur vero indicio Aristotelis ipsus, ipsiim accurate copioseq; denac purgatiove perturbationum di utasse in his libris de arte poeticar cum enim in viij. libro poli-xicorum de illa plenius adhuc,quam hoc loco faciat ageret,apertius tamen se de ipsa di Butaturum aixit in his libris: nam eo loco utetur se de ea crasso modo, leuiteri;
disputasse.Verba estis haec sunt ri A mlu ML αHω: A es me μι xetaτικλ-LOcui autem hic nullo modo ille, quem significat, esse
potest: breuius enim adhuc ieiuniusq; hic de ipsa quam illic agit. Restat igitur, ut secundo, tertio ve in libro huius operis totam illam rem summo studio explicariti fieri enim potest, ac verisimile est, ut illic explicatis iam omnibus partibus poetices, de quibusdam magnis quastionibus accurate disputarit, ut de purgavonehac, de iocis ac saeetijs, & aliis nonnullis huiuscemodi rebus. Non mirum autem est Aristotelem omnes neruo In hac re explicanda contendisse, cum de ipsa longe aliter ac magister ipsius Plato existimaret: ille nanquς hac de causa in ciuitatem bene institutam non
recipiendos putabat poetas, quia motus hos animi turbidos excitarent,impelleretq; sepe homines ita correptos ad ea sentienda, gerendaq; , quae non oporteret: contra vero Aristoteles iudicat motus hos temperatos esse utiles: veruntamen quia alia
quando ira effunderentur, ut nulla vi reprimi pollent, opus esse huic malo remediii adhibere: remςdium autem esse, si quis antea ipsos purget, ac quod nimium importunumq; est in illis, tollat. Hoc vero p clare facere tragaediam, quae modum adhubet omnibus perturbationibus: doceto; quatenus progrediendum sit: ipsa enim incumbit huic rei, dc curat Im tum, exultantiamq; perturbationu omnium ope du rum, quas factis, quae in scenam indu siexcitat, moderaturq; id est misericordiae dc
metus. 'σαιμι x em significat efficere dc ad finem perducere curationem hanc, dc animorum vehementiorum commotionem allevare: quod cum aliis quoque ser
e modis praestari possit, docet quam rationem in hoc serendo secura sit tragi dia, ' κ
80쪽
. IN L LIB. ARIST DE POETICA. s
dia, quς dum misericordiam metumq; duas magnas perturbationcs purgat, eodem clam tempore purgat ceteras, viamq; monstrat ipsarum corrigendarum.quod enim inquit τ ι ιιε mri, ostendit no has istas perturbationes in animis minui, Opera tragoediae, beneficioq; eius poematis,uerum etiam alias similes illis, ac cuiusmodi ipsae sint, eodem pacto letiari. Hςo quoque pars definitionis sumpta est e superiore dis pia tali ne: non tota tamen: nihil enim supra tetigit, quod pertineret ad motuum animi l umentum: sed tantum dixerat genera quaeam poematum imitari narratione, atq; post cone rerum: alia verb non commemorando, sed personas ipsas inducendo. nnem autem esic omnis poematis arbitrari debemus iudicio Aristotelis mitigare numios motus animorum : unde nunc diuersam rationem tradens, quam sequeretur
tragaedia ab epopoeia, in ea re persequenda,finem etiam ipsum appellauit.
Dico iam conditam quidem orarionem, quae habet numerum harmo-m- ω metrum.ita autem. Seorse ormi quia ope metrorum quaedam solum e ciuntur in rursus abae m cantus.
Cum, quod pollicitus fuerat, prestitisset, id est, vἰm naturamq; tragoediar explanasset: ac quod in illo nomine Inuolutum est, aperuis let, partes nunc definitionis, quae obscii itatis aliquid in se habuissent, declarat: primumq:, cum in ea dixisset, Condlta oratione, patefacit quid verbis illis ostendere voluerit: amrmato; se vocare orationem conditam, suauitateq; aspersam, quae habeat rhythmum & harmonia& metrum: tria enim haec sunt condimenta orationis, atque orationem sola haeci cundam reddunt, extra ipsam aliquo modo posita: nam translationes 3c verbaquet dam peregrina aut vetusta, quae & ipsa orationi suavitatis multum asserunt, partes Ipsius sunt, atque eam corast tuunt. Vnde vere propter similitudinem condimenta appellata sunt: condimenta enim quoque eri aliunde apportantur, nec partes sunt simplicium escarum. Tertium autem, quod in excusis antea erat, με an, non diuem sum ab antecedente medioq; notione ipsa, emendaui: ac promuἰτ reposui: ideautem valere ,& uvio testimonio quoque auctoris perspicitur, qui supra haec ipsa nomina consiluit :&alterum pro altero cepit. Metrum vero unum ex illis esse,quae asserunt ora coni suavitatem,atque apte condimenta appellantur, apertum est: sed Plutarchus quoque in erotico, cuius verba supra pota, in condimentis or conis appellandis illud apertu enumerauit. Hoc autem scripturae erratum causa sui
ut docti Sc accurati interpretes valde in hoc loco declarando laborarent: viderunt enim, si illo modo legeretur, multas & magnas hic oriti difficultates : sublato verbhoc mendo, cuncta nisi sallor aperta'plana sunt. Secundum, quod in terpret tur,est,quod dixerat. Seorsum singulis soritas in partibus agentibus: quare nunc e planat, quid verbis illis signiscare voluerit, primis tantum duobus eius sententiae nominibus positis. Declarat igitur id in definitione hanc vim habere: seq; hac de causa id polluisse, quod partes quaedam tragoediae conficiuntur, absoluunturq; tantum metris: nullo alio condimento, quod leporem ac suauitatem eo importet, a)hibitor rursusq; aliae partes conficiuntur tantum concentu, quem conccntum hic vocat με ocrcum supra, ut Opinor, illum vocarit. Cum autem tribus existentibus condimentis, duo tantum hic enumeret: nec quicquam addat, ubi rhythmus adhibeatur
ut de metro secit: neque seorsum posto: neque cum alio ullo condimento iuncto, dc quasi temperato, verisimile nullo modo est auctorem ipsum reliquisse ut inutile: sed cum paulo antea eum appellasset: certumq, seret, locum illi este in cantibus chori,ubi melos manet, nec alia ulla in parte iuris eum quicquam habere, existimandum
est illum hac de causa ipsum omisite. Nam si accipi deberet,cuius opinionis ego non sum, rhythmus, qui auribus percipitur: in voceq; ac cantu illo exi stit, satis sine dubio