장음표시 사용
251쪽
α32 DE AUDITIONE MI suae. stat. Nec totam missam audit, qui unam partem unius Sacerdotis audit, aliam alterius superaudiit uti nec
ille , qui simul diversas Missae partes a diversis Sace dotibus dictas audite unde illud nuperrime condem mavit Ecclesia et Salisaeis praecepto Ecclesiae de audiendo sacro , qui duas ejus partes: imis quaιuor simul a diversis
celebrantibus audat. Porro idem est, sit ne Missa solemnis , an privata, ut huic praecepto satisfiat. Dicendum 3. Licitum est, sub missa audienda IN horas, dc poenitentiam injunctam. Ratio est, eampa. quod recitatio horarum, non modo non obsit inten-ειώ te . tioni & attentioni ad auditionem misi e re qui sitae, sedeas juvet, quatenus attentionem in Dei cultum dirigit. Idem est de lectione poenitentiae. Variant tamen, an tempore missae liceat confiteri. c. sessis. Pro quo notandum est, sub missa solemni pauco tempore confiteri, non impedire auditionem missae, modo non fiat sub consecratione r non enim video, quomodo ille qui confitetur, simul habere possit debitam attentionem ad ea, quae in sacrificio peraguntur. Unde qui masna missae parte confessioni insistunt, praeiscepto audiendi sacrum non satisfaciunt, quare aliam
missam si positat audire debent. Si vero non ponsint excusantur, non ideo praecise , quasi obligationi audiendi missam satisfecerint, sed quod confessione necessaria, tamquam justo impedimento ab audienda
2 ctis Dubitant quoque de collectoribus eleemosynarum'. ' θ ε tempore missae, quos probabilior opinio excusat, e quod illorum ministerium, eum attentione debita suncienter stare possit, dum ad honorem Dei, & sustentationem pauperum eleemosynas congerunt, & simul satis percipere possint, quid in sacrificio fiat. Idem iu-r t- ὸ dictuin i , de ministris missae, ex choro quandoquae abeuntibus, ut necessaria missae praeparent re acqui-
Dicendum 4. Excusant ab audiendo saero impotentia, qua fit, ut alicui omnino aut moraliter impon
252쪽
DE AODITIONE MIss R. Σ33 sibile sit, missam audire, v. g. si quis graviter decum- Exeusa bat, qui mare navigant, qui sunt in locis, ubi dee st I ': 'Sacerdotis copia s item qui sine gravi damno aut periculo, Missae i nteresse nequeunt, v. g. si timeatur pe Impota riculum vitae, recidiva morbi, aut allud grave dam- tia. num, sive in vita sive honore, sive in bonis fortunae, unde excusantur, qui sine periculo infamiae missae interesse non possunt: si ad sacrum accedant , domi Praedones metuunt, Zcc. Quae omnia prudenti judicio sunt disjudicanda. Excusat quoque lex charitatis, cui simul cum audi- Lex ebaistione missae satisfieri non possit, v. g. si quis aegro in- serviat, quem solum relinquere non possit et si occupetur extinguendo incendio , &c. Excusat quoque Rari s. ratio officii, cui satisfacere nequeunt simul audiendos missam. Sic milites tempore missae excubiis de stationibus licite in si stunt ; sie famuli in officinis fusotiis licite
tempore missae persistunt suo operi, cum fornace semel accensa, ex natura artis ad evadenda gravissima damna, operi suo debeant necessario & permanente e insistere. De Pastoribus ovium aut jumentorum alia
est ratio, cum vel possint tempore alterius missae, si plures alibi fiant, alii substitui, vel non di si possint Heri alios substituere, omnino tenentur Pastores illi ad audiendum sacrum , alias si non possint alii substitui , ratione periculi gravis damni, aut etiam officii, possent tales excusari. Hoc tamen circa dicta observandum est, quod sincere considerandum sit periculum damni, lex charitatis, dcc. Et an illis aliter succurri non possit , nisi omittendo missam. Deinde , an obligatio vitandi damni, scandali, legis charitatis obligationi praeponderet, legi audiendae missae. considerando circumstantias concurrentes, dc iuxta e rumdem considerationem judicium serendum. Dicendum s. Qui ratione mercaturae v. g. com- Mereare. Inorantur in partibus infidelinm, ubi Sacerdotis copia te deest, si iusta de causa ibidem morentur, V. g. ad conservanda bona temporalia, Vel causa publicae utilitati
253쪽
234 DE AUDITIONE MIss Iitatis, excusari possunt ab auditione missae. Si tamen satis commode in illis partibus audire missam possint uti saepe fit omnino obligantur t uii etiam si aequEcommode , in aliis Catholicorum partibus mercari possint, quo casu omnino tenentur se eximere ab illis locis, ut Ecclesiae praecepto satisfaciant . alias volu tarie illud praevaricari velle censerentur. Idem conta miter dicendum est, de servis dc Ancillis servientibus Dominis haereticis in haereticorum partibus t qui si apud Catholicos aeque commoda servitia habere ponsint, omnino eo divertere obligantur, ei si salarium apud haereticos aliquanto excedat aliud , cum nihil prodest universum mundum lucrari , dc animae suae detrimentum sustinere, nec dari possit commutatio pro anima sua.
APPENDIX. De Sanitimatione Diti Festi. DICENDO M 3. Et si praecipua festi obligatio Missae
auditionem imponat , de qua egimus, tameta varia superaddit , ac in primis abstinentiam ab Opere servili. Dicuntur vero opera servilia , quae corporis commoditatibus inserviunt, v. g. arare , sutoriam agere, fabricare dc alia opera mechanica. His adjunge mercari, de actus forenses. Scribere vero, Venari recreationis eausa , piscari tali motivo, dic. Non censentur servilia. Si vero ejusmodi principaliter ob quaestum de lucrum fiant, servilia reputan
Audi tamen quid de pictoribus dicat Exim. D. Moistantis l. 2. de imag. c. 7 I. in admonitione ad pinis gentes ' Nultas pι uoram temerario . aufι attentet Dies
' Sacros pingenia probanaνε, quasi ei in Die Festo , ut scribere , sie ein pingere liceat. Mussio enim quosdam eo temeritatu venisse: Sed quia peccat , dum negligitμ,
254쪽
DE DE FEs To. 23ssus pondere ad aliud irabili Scio illas eos in Paulo poscaι,οlieae sides naustagium perpessos esse con fueιudo stuae ut Irmocentim III. est optima legum inter-δνα hane licentiam pictoribus non admisιit , ut istis η vatorsim merito objici post, quod est apud Esdram: Qvα
BATHUM. Haec ille , cujus authoritati magis auscultare malumus , quam quibusdam laxitatum patronis pictores illos excusantibus. Dicendum a. Licite servilia opera fieri possunt suando Diebus Festis. ratione cultus divini uti & ratione gravis necessitatis; Sic serviliter licite laborant,in praeparendo 'necessaria ad Dei cultum ;Etsi talia, si commode pos. sint, debeant quoque praeveniri. Sic quoque ratione necessitatis, licite coquus condit cibos, aurigae vehunt viatores, obsessi fossas faciunt, pugnant, &c. In dubio autem, an sit sufficiens causa eadem committendi, securius aditur superior , qui in illis iusta de causa poterit dispensare. Hoc tamen usu didici, in observantia festorum haereticos nostros , nos Catholicos saepe confundere dc antecellere. Dicendum 3. Et si fideles talibus interesIe non de- Diei festus beant, tamen peccant, si tali tempore ad tabernas crapulas, choratas divertunt. Unde laudabiliter Va 63. a..riae regiones stricte inhibent, ne tempore Missae, ve- prephώ- sperarum, laudis , &c. Officiorum divinorum, po- H cula misceantur , aut tabernarii compotitores recipiant. Moderata' recreatio post Officia persoluta minime est condemnanda , tamen ut olim dixit S. Cyrillus Alex. l. 8 in Joan. c. s. sinam plurimos chrisianorum Diebm Festis, aut ludis illiberalibus, erapulae, choreis, aut aliis mundi Oanitatibus deditos, cum Deo ob sequium diligentius exhibere, eam Templa Dei stequentare, orgiionibus insistere, atque Ecclesiastico u cio inter
255쪽
236 DE DIE FEST . esse deberent, tune maximὸ Deum suis distulissimis m ribus irritare. Id ne es d christiani, celebrare Diem Festum, indulgere ventri, inconcessis voluptatibus bab aras laxare φ .... Diebus ad exercenda fervilia opera eo
resis, an quisque suo intentκs est operi, abstineι
crapula, ludis vanitatibus: diebus autem Festispassim concurrituν ad cauponam , ad ludos , ad stectaeula , . choreas , in derisionem divini nominis in diei praevari cationem. Haec ille. Quaenam vero honesta recreatio diei debeat, declarat S. Chrysost. Hom. 8. de resur. ubi ait: Ira Sanctorum Dierum Festivitas agi debet, ut relaxatione corporam puritas non corrumpatur animorum, sed potius abstinentes ab omni luxu, ebrietate, lascivia, dantes operam sobriae remissioni m Sanctae sinceritati , id sicererentemus, At quidquid tunc corporali abstinentid non ad piscimur , mentium puritaιe quaeramu . Vide quae alibi diximus de Choraeis. Dicendum 4. Festorum reverentiae praeiudicant, qui templa quidem adeunt, sed ut se mutuo salutent, ne dicam ad libidinem inflamment, qui ex curiositate cantui Ecclesiastico solum intendunt, qui velut in foro fabulas miscent. dic. his ita intonat praefatus Doctor hom. 37. in Epist. ad Corinth. R id enim ' Dom- ad misgandum non habetis Ecclesiam Dei contemnitis 3 si quis est, qui modestus, qui tacitus esse velit, corrumpitis ' atqui diciatis jucundum esse colloqui cum familiari. Eso sanet non υ risised domi, sed foris fiat. Ecclesia enim non disserendi, sed discendi orandi locus est. Unde & Cone. Trid. ses. aa. inter alia iubet actiones omnes saeculares,Vana atque prophana colloquia ab Ecclesiis eliminari. Uideri quoque potest D. Chrysost. hom. 4o. ad pop. digna lectu& ad rem nostram apposita. Sed haec aliquando saeculi nostri perversitas, ut aliquando tragediae attentius & decentius intersint, quam admirando huic sacrificior quo fit, ut quod omnibus est institutum ad salutem, plurimis vergat ad ruinam. Dicendum s. Sicuti tenetur Parochus diebus Dominicis
256쪽
D E v I E F E s Y o as, miniss&festis solemnibus plebem suam Instruere salutaribus verbist ita de subditi tenentur illis diebus eum
audire. De obligatione illa Parochi constat ex Cone. dis. ἐμα Trid. ses. s. c. a. ubi ita dicituri Archipresbieri quoque eianes. Plebant, quicumque Parochiales, vel alias curam antismarum habentes, Ecclesias quocumque modo obtinent, per
se vel alios idoneos, silegitimὲ impediii fuerint, diebus satirem Dominicis festis solemnibus plebes sibi commissas
pro sua em earum capacitate pascant salutaribus verbis, docendo quae scire omnibus necessarium est ad salatem. Ne vero praetendat quispiam lac non esse rigorosum Eeclesiae praeceptum Parochis datum, videndum est quid sequatur, dum addit continuo concilium et Idus
τὸ si quis eoram praestare negligat , etiamsi ab Episcopi
jurisdictione quavis ratione exemptum se esse praetenderet retiamsiEcclesiae quisis modo exemptae dicerentur, aut alieni monasterio, etiam extra dioecesim existenti, forsan annexa vel antia, modo re ipsa in Dioecerant, provida Pastoralis Episcoporum sollicitudo non desit, ne illud impleatur, paris Uali peιierunι panem, non erat qui frangeret eis. It
que ubi ab Episcopo monili 3. mensium statio muneri suo deis fuerint , per censuras Ecclesiasticas seu alias, ad ipsim Epif- copi arbiιrium eogantur, ita ut etiam, si ei sic expedire via sum fuerit, ex beneficiorum fructibus alteri, qui idpraestet. honesta aliqua merces persolvatur, donec prineipalis ipse resipiscens officium suum impleat. Hucusque Concilium. Ex quibus clare patet cujusvis Parochi stricta obligatio, in primis per se ipsos praedicare verbum Dei, nisi legitime impediantur, juxta hoc quod statuit idem
Concilium ses et . e. I a. res dicens: Omnes ver3 divina
per se non per substiικιοs , compellantur obire officia. Unde Sc S. Damae. Epist. s. stui curam, ait; suscipiunt animaram, ipsi ministerium suum peragani, ipsi manipulas' Domino repraesentenι et nam ipse ovem perditam diligento quaesivit, ipse invenit, ipse propriis humeris reportavit. uuid nos miseri er desides dicturi sumus, qui etiam pro
ovibus nobis commissis curam impendere negligimus, maius eaι educandas tradimus. Ex quo patet, quomodo
257쪽
α38 DE DIE FE svo Parochi illi minime satisfaciant suae obligationi , qui
totum praedicationis munus vel vicariis vel aliis relin
Patet secundo, Parochos omnes ad praedicationis munus diebus Dominicis 6c festis solemnioribus esse Obligatos. Et qamquam Conc. Trid. poenam dictam illis solum imponat, qui 3. Mensium spatio muneri suo defuerint: non sequitur inde, quod sint immunes a gravi culpa, qui infra dictum temporis, terminum aliquando verba faciunt aut praedicant: eo quod Ecclesia solum illam poenam apponat tali negligentiae, tamquam crassiori 6c intollerabiliori, prout ex appo sitis poenis satis colligitur, quae non nisi culpis enormibus solent apponi. Hinc ex eodem concilio sequitur, quod, qui vel unico die Dominico vel se sto solemniori, sine ullo legiistimo impedimento , praedicare negligit, esse eulpabiis
Iem dc contraire conititutioni Ecclesiae; quae contra
rium prorsus statuit in eodem concilio. Quoties tamen graviter peccet differendo praedicationem Parochus , incertum est praecise determinare. Regulam aliquam dat Bona cina de leg. 9. de observantia Sabb.
puncto 2. f. 3 o. ubi rogat. stuandonam mortaliterpeccent Pastores verbi Deipraedicationem aeιermittentes, Sc Resp.ιoties peccare, quoties populus graviter indigeι praedicatione. Et infra et ego arbiιror Pastorem mortaliter peccare, simo integro mense eontinuo aut eriam si dasius vel tribas mensibus totius anni discontinuis non contionetare Ratio est,
quia baec videtur materia gravis, non solum secundum se. sed etiam re lyectiv/. Ita ille. Hoc interim verius videtur, quod hic non possit regula tam generalis statui,
pro deierminatione ejus, quando Parochus omittendo praedicationem mortaliter peccet: sed potius considerandum est, an subditi graviteri indigeant instructione, prout alibi plus, alibi minus accidit, dc ex ea consideratione pensari poterit gravitas obligationis praedicandi, dc consequenter gravitas ejus omissionis.
Ex quo fieri potest, quod quia Srauius peccet, qui
258쪽
DE DIE FE sΥΟ. 2 3s paucioribus vicibus, quam alius, praedicare negligit, si populus ejus instructione magis indigeat, quam
populus alterius. Si tamen ad Sanctorum Patrum de Pastorum exempla quis respicere velit , comperiet clarissime, eos instruendo populo semper fuisse intentissimos: sic de S. Augustino legimus, Verbum Dei usque ad ipsam fiam aegritudinem, impraetermisisse, γ' ala criter praedicasse: Cujus haec erat sententia serm. 3. de
Commun. Puamvis asidaὸ verbum Domini praedicamus, minus tamen reddimus, quam debemus. Haec enim est
obligatio Apostolica, de quibus legimus act. S. Omnidie non ce stabant in templo GV circa domos, dolentes Evangelisantes Christum Jesum. Alias in hoc puncto ne gligentes attendant hane S. Basilii sententiam quam tradit inreg. brev. interrog. 48. ubi ait: cia docendi minus commissum est, is si annuntiare neglexerit, perinde ne homicida judicatur. Quod vero docendi munus Pastoriis bus Commissum sit, per se patet; quare S. Aug. Ep. 9. ad s. qq. Paul. ad Eph. 4. in illud, Dedit quosdam quidem postolos .....alios auι Pastores Doctores, illos eoiadem putat at non alios Pastores,alios Doctores hse tutelligamus,sed ideo eum praedixisset Pastores,subjunxiss. Doctores et Ut intelligereni Pastores ad inciam suumpertinere doctrinam. Si ergo Pastor annuntiare neglexerit , perinde ut homicida iudicatur, juxta illud , Si non pavisti, occidisti, pavisti, idest Verbo Dei , in quo vivit homo ,
non in solo pane. Dicendum G. Ex illa parochorum obligatione pra dicandi diebus Dominicis dc festis solemni oribus t 'sequitur obligatio subditorum ad audiendum verbum Dei eodem tempore , quo debet praedicari. Haec enim obligationes praedicandi & audiendi, sunt reciprocae: di ut ait Aug. serm. I. de divers. Par docemiem tar diseretem ea a constringit. Frustra enim tenereis tur Parochus praedicare, nisi subditi tenerentur audiis Te. Sicuti enim Malach. a. dicitur , Labia Sacerdotis
custodient scientiam ; ita dc continuo additur , in kore Vul requirent.
259쪽
An liceat uno Dis plures Missas eelebrare. DICΣNDuΜ primo, cum Alexandro Pontifice Cap. Fuficit de eoniae. dist. I. Suspicit sacer-R 't mi doti unam missam in die und eelebrare , quia christus see- . l.s . . mel pum est, totum mundum redemit, er valdὸ fe- ωιai. Ita est , unam dignὸ celibrare potest. stridam tamen unam pro defunctis faciunι, alteram de die, si necessa sit.
ΩΘi veris pro pecunia aut adulationibus saecularium unddie praesumunt plures celebrare missas , non existimo evadere damnasionem. Quam ultimam concessionem in usu fuisse S. Alberto testatur Molanus et ' Maii. Varia tamen excusant a dicenda unica dumtaxat
missa , V. g. concessio Ecclesiae in die Nativitatis, quo die 3. missas celebrare licet , ob multitudinem beneficii eo die a Deo nobis praestitam. Sic in His-Pania quandoque licitum erat in die animarum dicere Plura sacra. Hane concessionem si alicui indulgeat Ecclesia alio tempore , id non facit , nisi urgenti de causar puta ne fideles missa careant die sesto, ne aliqui illa priventur ob templi arctitudinem , penuriam pecuniae, sacerdotum die. Unde Ecclesia concedens alteri
talem potestatem concedendi scilicet potestatem binandi, semper addit, ne eam concedat nisi raro, re urgentissima de causa et quare in suis constitutionibus conformiter Illustriss D. Castoriensis sol. 36. quant vis, ait, animi puritate quis instructm videatur , nequa-ηρ si quam tamen bis in die celebret, nisi ad hoc aut a se e
postolica, auι a nobis habueriι potestatem. Θιi autem
260쪽
DE OBLIGATIONE CELEBRANDI. 23 Iiuxta moderaιionem ab ipso Vicario Apostolico apponendam , eujus etiam Vicarii conscientia oneratum, u/ non
nisi ex urgentissemis causis, in ad breve tempus et uti permittat, idque non omnibuε indifferenter quibus facultas commanicata , sed paucis dumtaxat , eisque maturioris prudentiae , ac veli, in qui absolutὸ nece starii sunt , nee pro quolibet loco, sid ubi gravis neces iis as tuleriι, facultatem quoad hoc communicatam approbet .c.
De Obligatione Fidelium audiendi Missum. DI c E NDUM primo, eum cap. Missas de consecr. u. d. r. Mi fas die Dominico seeularibuου totas audire ste-eiali Ordine praecipimus, ita ut ante benedictionem Sacerdo- audianda.
tis egredi populus non praesumat. stlodsifecerint, ab Episcopo publici confundantur. Unde patet, accedente Eccleissae totius sensu, esse peccatum mortale, diebus Dominicis Sc festis non audire sacrum, nisi iusto impedimento quis excusetur. Porro auditio Missis exigit, ut quis morali & Religioso modo Missae intersit, quatenus interesse debet ad orandum, dc sacrificio cooperandum, non ex sola curiositate, &c. Unde missam non audiunt ut oportet, qui bona missae parte fabulantur, hue de illuc voluntarie divagantur, dc illa agunt, quae Religiositati hic requisitae repugnant. M tenus Ad auditionem Missae requiritur quoque attentio, ut audientia saltem attendere sussicienter possit, quid in Missa agais misi. . tur: quo pacto non audiunt quoque missam, qui tempore mi si e dormiunt, dc alia huic intentioni contrais ria peragunt. Dicendum a. Missa haec debet audiri integra, saltem diserii Mab Evangelio usque ad communionem, quae & pro- do, prie dicit ur Missa Fidelium. Qui tamen vel alteri consecrationi abesset, non audiret sacrum, eis quod ita consecratione Sacrificium Missae essentialiter consi-