장음표시 사용
311쪽
aga DE CONTRITIONE. Apostolus Joan. i. Epist. c. . quid igitur docet dicens Madiant haec homines, in quia vere futura sunt, continent se a peccato: habent timorem, per timorem continent se a peccato. Timem QUIDAM non , QUIDEM , quod nOret adversarius) sed non amant justiιiam: cum autem perrimorem continent se a peccato, ' conse et udo justitiae, incipit quod duram erat, amari, dulcesit Deus, etiam incipii homo jusιὸ vivere, propierea, non quia timeι pznas, sed quia amat aeteresialem φ Hucusque S. Augustinus. Sequitur ergo ad summum, scopum Doctoris esse.
docere quinam timor excludatur per charitatem, nec
permaneat in saeculuin saeculi. Deinde fatemur per
timorem tamquam causam occasionalem excludi voluntatem peccandi, & continere se homines a peccatis r nec aliud S. Doctor praetendit, nec aliud praetendere posse dici potest : cum innumeris locis aperte doceat, voluntatem peccandi, solo timore servili si e non casto, non posse excludi, idque locis clarissimis, quae obscuriori huic loco explicationem suppeditare debent, non e contra . Vel etiam intelligi potest S. Doctor, quod timor praecedat, dc charitas persecta seu iusti fieatio subsequatur, clim agat de timore qui antecedit charitatem qua foras mittitur timor, utique persecta. Confirmatur illud, ex sensu subsequenti, dum dicit & subdit, quosdam timere & non amare justitiam, δc cum per timorem continent se a peccato, fieri consuetuclinem justitiae, Sc quod durum erat timore dulcescere per iustitiam 5c amari. Tune enim fit consuetudo iustitiae de dulcescit eadem quam maxime . quando misso timore foras, subinfertur charita qua timor pellitur, Bd viae Domini obambulantur dc percurruntur,dum dilatatur cor per cha ritatem perfectam.
At quo jure Luthero indignanter dc temere assoriantur, qui hoc intelligunt de peccato externo a quo per timorem abstinetur etsi Jc hoc solo timore proprie excludi posse pernegemus 6c ante probavimus maxime, cum apertE tradat idem S. Doctor, volun
312쪽
DE CONTRITIONE. 283 atem peccandi, sive peccatum internum solo tim re non posse excludi Z certe , quod id senserit quoque Lutherus, sed longe dispari fundamento, ut ante vidimus, non condemnat alios hac responsione utentes, idque conformiter ad Sanctorum Patrum docuis menta. Scilicet id est , quod alibi notavimus , nimium nempe familiare quibusdam, dogmata aliorum ut haeretica proseribere dc temere damnarer bene tamen se habet, censuras istiusnodi non esse infallibiles. Audiat adversarius ipsum S. Augustinum illud idem comprobantem, nempe locum illum intelligi posse, imo debere de peccato externo, a quo sese homines continere posse Augustini allato testimonio
contenditur. Docet enim ex corde non fieri, ex corde
non averti a malo sola formidine poenae. Ait enim, in Ρs. 77. Ex corde nullo modo fieri potest, qκοd formidine sit poenae, non dilestione justitiae: nam quantum attinet ad sacta quae forinsecus agunιur, qui timent poenam . qui amanι justitiam, non furantur, γ' ideo pares sunt manu, distares corde , pares opere , Astares voluntate. Vides, quomodo S. Doctor aperte doceat .timore peccatum externum quandoque omitti, sed voluntatem peccandi eodem minime excludi An in eo quoque condemnatus erit Augustinus i sed notatum velim nequidem solo timore excludi posse peccatum externum , ut ante probatum est.
Urget tamen dc dicit de interno peccato intelligi id
velle S. Augustinum , signanter serm. I9. de verbis Apost. ubi dicit. Interrogat Deus eor, non manum. Ita est: Deus magis affectum pensat, quam opus exteris num affectui correspondens, ut alibi tape S. Doctoe inculcat: non ideo tamen sequitur, idem praetendere hoc loco praenotato maxime cum alibi aperte neget, id competere peccato interno, idest voluntatem peccati solo timore posse excludi. Enim vero,cur non eoisdem fundamento utitur, ut statuat praeceptum speciale diligendi proximum actu interno, cum Deussor interroget, non manum i
313쪽
SECTIO XIII. Restantur subsequentia ejusdem Authoris.
SUBDIT ulterius praefatus author, timorem gehennae dc dolorem ex eodem conceptum, per se honestum esse dc supernaturalem : sed quo iandamento Z primo quidem, quod illud expresserit Concilium Trid. ses. i . can. s. docens timorem gehennae Verxm esse ita' utilem, idem praestat ses. 6. can. g. ubi docet Concilium, timorem illum non esse peccatum, nec peccatores facere pejores r rursum, eumdem timorem secundum se supernaturalem esse, declarat ses. I . c. 4. ubi dicit, timorem illum esse Donum Dei impulsum Spiritus Sancti. Idem docuisse refert S. Augustinum, ita in Psalm. ia . disserentem. Timore facit, quidquid boniscit, non timore amiιtendi bonum illud, sed ιimore patiendi illud malum: non timet ne perdat amplexus pulcberrimi sponsi, sed timet ne mittatur in gehennamvTonus est cir ille timor, utilis es . Adde, quod argumentum ab ipso rationis lumine petitum idem de monstret, cum naturae rationali sit maxime consentaneum, amoliri summum malum , quod per peccatum incurritur. Ad haec respondeo, a Concilio timorem, quo gehennam quis i ormidat,definiri bonum, utilem,verum; sed ubi hoc expressit de timore servili, aut ipso solo: damnat quidem oppositam Lutheri de timore Doctrinam, qua docebat, timorem illum esse peccatum , hypocrisis fomentum , Sce. nec timore Viam posse praeparari ad poenitentiam , eo quod omne, quod agebat homo ante rixaritatem gratificantem se persectam, peccatum esset ι & consequenter ille timor. Huic dogmati opposuit S. Synodus, timorem non esse peccatum, non facere hominem peccato
rem, sed utilem esse, α ad poenitentiam posse dispo
314쪽
DE CONTRITIO MEι 28snere, nullibi tamen tractat Concilium de timore . absque omni prorsus charitate etiam imperfecta, quasi doceret, eum esse se solo honestum dc supernaturalem. Manifestius illa colligi possunt ex dictis, ubi
ostendi , in quo S. Tridentina Synodus condemnarit Lutheri de gehennae metu Doctrinam. Luthero tamen rursum illos associat , qui docent timorem quidem secundum se bonum est e & utilem, ιιhis. : si
timentem tamen peccare; cum idern innuant, quod timens Lutherus , docendo actum timoris in divulse secum trahere peccatum. Deinde, quomodo bonum nuncupabis actum , qui numquam pollit per se sump-ttas , bene & honeste elici , aut se solo hominem
recte agentem denominare 3 enim vero quam longe discrepent , docentes timorem se solo non pos- e hominem a peccandi voluntate eximere , tam rem illum habere ex parte servilitatis, quod sit m Ius , ut ait Doctor Angelicus , a Luthero condemnato , liquet ex supradictis abunde satis , & ex Doctore Augustino , S: aliis sum cientissime constat. Quomodo tamen bonum nuncupare possis actum.
qui nunquam se solo bene fieri possit, docet nos S. Augustinus , & plurima a nobis tradita in I. 2. tibi ostensum est manifeste, actum aliquem bonum esse , sed non posse fieri bene sine charitate. Est enim actus aliquando de se bonus, id est ex ossicio, sed aliquando male fit, nee sicut opportet: Uide dicta ibi. Frustra tamen authoritatem D Augustini rursum adfert in confirmationem suae sententiae, cu ius aperta stat in Enchridio c. i et r. sententia , quod illud , quod fit timore poenae , nondum fiat, quem admodum fieri oporteat ; dc epist. 34. ubi ait , noubonm est quispiam timore poenae , sed amore justitiae: qui rursum inimicum iustitiae asserit , qui timore pama non peccat. Quid igitur loco objecto velit S. Doctor diximus superiori 6. ΙΣ. in eumdem locum , ex quo responsio eadem , huic objecto loco inserviat. Non
enim agit de timore servili solo . sed de initiali, de
315쪽
at 6 DE CONTRITIONE. quo asserit , quod non maneat in saeculum seculi, quod ille non sit castust castum autem ibidem dicit hoc habere de charitate , utique persecta , cui coniungitur, quem dicit S. Doctor manere in saeculum taculi. Unde subdit de timore non casto : bonus es er ipse ιimor , utilis est et non quidem permanebiι in δε- eulam seculi, sed nondum est iste castus permanens ini cultim seculi: totum ergo quod intendit s. Doctor, est docere quinam sit timor castus permanens in faeculum saeculi, dc quinam non sit castus, non itidem eousque perseverans , prout nec est servilis nec initialis , sed plus filialis. Cui scopo satisfactum es.set, di satis cum eo consisteret, illum loqui de initiali , si quando dicit timorem illum bonum esse, re eo timore bonum fieri , quodcumque fit &c. Deinde explicari posset, ut innuat timore non casto bonum fieri, sed non solo, occasionaliter &dispositive, quod disponat ad bonum , uti fatemur perlubenter, quo pacto utilis est & bonus timor etiam D. ' ι. servilis: Adde timorem illum absoluie bonum, quianum iter ex objecto proprio bonus est & utilis, cum bonumhφης' sit ex se , timere gehennam , & illud quod gehen-
...,am. nam n eretur, scilicet peccatum,
Quod autem specialiter attinet ad dictum S. Augustini locum ab adversario mox objectum, mecum notet de qua charitate id intelligi debere doceat S. Bernard. Ille enim de modo bene vivendi sermone . allato eo ipso S. Augustini loco, ita concludit de tali timore affecto. eώm incipit homo credere diem Μ-dicii , incipit ιimere. Si coepit credere, carpit in timere.
ded qui adhue ιimet, non habet perfectam fiduciam in die
judicii. NON DuM EST IN ILLO PERFECTA CHARITAS,
homine perfectam justitiam , GV homo non habereι unde ιimereι : 1ed haberet unde desideraret , ut ira eat iniquitas veniat regnum Dei e qua D EsT PERFECTA
316쪽
DA CONTRITIONE. arrvye TAM CHARITATEM qui perfecte vivis. stui perfectdvrvit, non habet unde in inferno damnetAr , sed unde in coelo coronetur erc. Agit ergo ibi S. Augustinus de charitate perfecta , qua necessario opus non est , ut voluntas peccandi possit excludi, uti profitemur, cum detur amor hujus respectu efficax , etsi non esseax & persectus, quod foras mittat timorem.
Sed quo iure timor ille se solo est supernaturalisὶ est a quo iure dicitur hoc a Tridentino esse definitum s r , .
enimvero ad gehennam timendam naturae vires rimis.-
abunde sufficiunt, uti & ad se ipsum, & suam car-fervilemnem amandam , ex quo timor ille directe nascitur. esse supernatura enim quae se pro centro tenet , propriis viri-οῦ bus adversa sibi timet, sicut propriis viribus sua commoda amat & procurare satagit. Quod autem Concilium timorem , Donnm Dei vocet & impulsum Θμritus S. nihil penitus abstar. Non enim imprimis ibidem agit S. Synodus de timore servili dumtaxat, magis quam de initiali, imo agere de initiali videtur veros milius , ut ex eodem Concilio ante notavimus , adeoque de eodem verificari potest , quod definit ibidem Concilium. Sed dices timor servissDonum Dei est , cum iuxta Apostolum ad Rom. 8. dicatur' Spiritus timoris Domini, veteribus datus a Deo, initium sapientiar verum ante omnia notandum velim illud 1 D. Augustini lib. I s. de Trinitate ci 8. Dantur alia per Spiritum Sanctum Dei dona, sed sine charitate nihil prosunt. Pro cujus majori intelligentia, opere pretium erit, discutere parumper quae cle timore, agendo de spe diximus ad hanc rem pertinentia. Obstat autem quominus timor ille sit supernaturalis de se solo honestus. ita ut timor ille & peccati fuga, pro fine ultimato habeat amorem & commodum proprium. Affirmat quidem dc docet adversarius posse dari amorem sui bonum & ordinatum , ad quem Deus ipse nos adhortatur Eccl. 3o. Miserere an mae tuae , placens Deo ,
dum nos monet intuitu praemii caelestis operari . inaudata
317쪽
at g DE CONTRITIONE. mandata sua custodire , quaerere primum gloriam Dei, & justitiam ejus, dic. ad quae, etsi pluribus possim, breviter tamen respondeo, fatendum esse mor fu & admittendum amorem sui bonum dc ordinatum, i , sed talem in timore servili ut tali includi, aux ex eo hasidisti . timorem illum exoriri, dissitemur. Scimns quidem
mm est ον. Deum ad amorem proprium frequenter nos adhor-ή N tatum, quo titulo amorem aliquem proprium , bonum & ordinatum admittendum esse convincitur:
sed non ideo id recte de omni amore proprio statuitur, ut per se patet, alias ordinatus erit amor, quem damnat Apostolus a. ad Tim. 3. quem S. Augustinus malorum omnium vocat Scaturiginem. Quinam ergo amor proprius sit ordinatus, nos alibi docuit S. Augustinus, ille scilicet, qui ad amorem Dei tamquam finem ordinatur. Amor enim, qui proprium naturae commodum quaerit, in eoque ultimate haeret, nec ad Deum derivatur, Augustino in ordinatus est, neque rectus. Hinc est, quod solemnis illist distinctio duorum amorum, mundi & Dei, quos ita segregat & adequate distinguit, ut unus sit malus, alter bonus, ut uno dominante, exulet alius. Audi S. Doctorem meditat c. 3 s. Duo amores , ait, alter bonus , alter malas r alter dalcis, alter amarus 3
non si capiant in uno pectore. Idem docet S. Leo ser. b. de Jejun. 7. mensis. Quare rursum docet, quod ianus alteri cedat, necessarium esse , nec in una sede possse morari. Duo, ait, tract. a. in Epist. Ioan . sunt amores, mundi m Dei. Si mundi amor habitet, non est qua intret amor Dei. Recedat amor mandi, π' inhabitet Dei. Quod autem amor proprius ad amorem mundi reserendus sit, si in eo ultimate homo haereat, manifestum est , cum iuxta S. Doctorem Regnet carnalis cupiditas, ubi non est Dei Charitas, & rursum, chariis rassis motas animi ad diligentiam Deo in propter se sim ; se, atque proximum propter Detim, ut ait de doctrinarii ristiana l. 3. c. I.
Deinde quomodo ordinatus erit ille amor sui, sine
318쪽
DE CONTRITIONE. 28samore Dei, ubi iterum stat illa S. Augustini sententia, l. . contra Julianum c. 3. Sine amore Creatoris , nullas quisquam bene utitur creataris quomodo ordinatus, cum Deum minus amet, qui eum Deo aliquid amat, quod non propιer Deum amat, ut ait idem Doctori. Io. conses. cap. 29. apposite huic nostrae sententiae Pe- Nihil ., trus Blesensis c. I. de dilectione Dei & proximi. cum dinatum 'postolus dicat, omnia secundum ordinem fiant, om- q mnia vestra in charitate fiant, patet ea orvinem non babere , quae in charitate non fiant. Ecce igitur, quomodo amor
sui, sibique haerens ultimate, nec ad amorem Dei directus , sit ordinatus. Ecce quomodo nostri , ut& proximi misereri possis de Deo placere, cui non placet, nisi opus ordinatum , quomodo Deus, Dei justitia dc re num sit quaerendum propter ipsum Deum, qui solus in patria erit merces & praemium. Quomodo autem timor servilis sit supernaturalis,& vera contritio ex eo orta , declarat Taul erusord. S. Dominici Theol. e. I. institui dicens. caeterum dolor iste sive eontritio, non ex servili quodam timore, poenarum, videlicet Inferni s e Purgatorii, neque ex sensuali dolore eum amaritudine seipsum dammm suum plus, quam Dei injuriam γ' ossensem Iugente proeedet. Talis enim dolor hominem in quamdam desterationem ad ducit , quasinon sis Deo eura de ipso, nee unius saltem peccati meretur veniam , quantumlibet etiam magnus sit, eo quod ex vero Dei amore, QUI OMNIS VERAE CONTRI TIONIS CAUSA EsΤ N. B. ET ORIGO, minime proce
dat , sed dolor atque eontritio, rivina prorsus ae supernaturalis erit, quia videliter homo pro peccatis sese dolens,
mutiiplicemque inhonorationem , eontemptum en fam, quam suam ipsius damnum ponderet atque deploret. converιatur proinde ait S. Bernardus in capite jejunii. serm. 2. Amor tuus ,ut nihil omnino diligas nisiipsum,aut certe propter ipsum. convertatur etiam ad ipsum timori Tom. III. T ιμμι,
319쪽
I9α DE CONTRITIONI. suus, quia perversus est omnis timor , quo metuis aliquid prκιer eum, auι non propter eum. Haec haud dubie facile perspiciet adversarius.
SED unum est, quod speciose obtendimus, ait, unum quod perpetuo ingeminamus t Tutiora semis per esse sequenda. Tutissimam vero esse doctrinam , quae statuit, vi praecepti omnia opera ex pura charitate in Deum referenda. Quid obtendamus & ingeminemus aliquatenus ostendi, sed primo respondentem audiamus. Respondet ille, Mutiis tutius esse non
errare, m doctrinam erroneam aliis non praedicare, persuadendo toties admitii novum peccatum, quoties opera ad Deum non referuntur ex puro tharitatis motreo, plerisque
hominum minimὸ arduo ac di cili suadenda omnino est ch ri tas, jed minim e suadendus est error, ex quo cMm pernicie animarum toties peccetur , quoties in operando charitat
enim, si praedicandum quod tuti mam , eur ad singula opera actum Chariιatis perfectissimae non requirunt adversarii ' haec ereth charitas , operis bonitatem mutiὸ reddιι secariorem. io igitur , Theologo inquirendum , non quid tutius , sed quid verim. Retinenda est firmiter hae restonsio inpleri 1que borum temporum conιroversiis , de attritioee in Sacramento, de absolutione differenda , de usu probabilia talis , . aliis, in quibus pro vulgari argumento fallax securitaιis 1pecies assumitar. Hucusque author praeia tae Theologicae triformis. Quaero in primis a dicto authore, quandonam a s x no I heologo hoc traditum , Tutiora semper esse seque da Norunt omnes persectissima charitate peccat rem ad poenitentiam tutissim E disponi, omnia bona
pauperibus elargiendo et tutissime ad vitam ingredi;
320쪽
DE CONTRITIONt. 29 ut alia Evangelii consilia sequendo , tutiori via procedere et Quis tamen consilia illa semper ing minat esse sequenda 3 Porro quid doceant illi, quos stringit author, hoe est . docere in praxi viam securiorem, ubi opposita periculo subjacet, in tantum, ut numquam ad opus progredi liceat, nisi moraliteo certo constet de honestate &securitate actus. In quo,
quid rogo damnandumὶ quid explodendum Θ certe ,
ita docet ipsa virtus prudentiae, qua nemini operari licet, nisi eum morali certitudine & securitate dehonestate operis, quod exercet. Deinde docent, i lius non semper esse sequendum , si contrarium sit ita verum, ut sit quoque moraliter certum, in illa contrario, etsi minus tuto, nullum subisse peccandi periculum. v. g. Sententia quae docet contractum aliquem esse illicitum , erit aliquando tutior, cum in omissione contractus nullum possit esse peccandi pe-' riculum ; altera sententia docet contractum illum esse licitum, idque solido sundamento, scalio m tivo me moraliter de honestate & validitate contra eius certificanter quo casu possum sententiam illam ,
etsi minus tutam, prudenter sequi. Tale autem m tivum certificans , saepe concurrere posset , praeserintim ubi agitur de contractu ex dispositione juris humani pendente quoad valorem, aut honestatem. Quo sensu, absit ut explodatur data doctrina, quin 'potius veris prudentiae regulis concordet & conveniat. Multa tamen de charitatis necessitate condemnat
author in sequentibus. Certe quod tuti si ima sit doctri-
na, omnia ex charitate in Deum esse referenda, ab- ubietas unde alibi est confirmatum 8c ex scripturis& SS. PP demonstratum i neque illa doctrina tutius est non errare, quae veritatem sanctorum praeseri, & ab Ecclesiae Docto ibus est stabilita. Sit autem plerisque hominum hoc mandatum maxime arduum ac dissicile, uti clamat, ideo ne non erit admittendum' arduum
est Confessionis praeceptum , dissicilis est lex inimiis cos diligendii ideone praecepta illa erunt proscriben-Τ a