장음표시 사용
531쪽
sor DE MATRIMONIO.tur pro non adjectis, adeo ut similes conditiones apis
ponentes, censeantur absolute consentire in matri monium. Quamvis tamen in foro conscientiae validum
sit matrimonium sub conditione de futuro initum , non poterunt tamen illud ante conditionem positam
consummare , ob periculum fornicationis, cui se consummando exponent, chira nesciant an conditio ponetur, a cuius tamen positione pendet matrimonium. Interea tamen , quo expectatur ille conditionis eventus, confert tale matrimonium, quod quando impletur conditio, non debeat contractus de novo
iterari, utpote a principio validus. Dicendum 3. posita conditione, probabilito requiritur novus consensus depraesentit dicit enim Pontifex cap. Super eo de conditionibus appos quod coniuges sint compellendi ad contrahendum posita conditione , quod esset falsum , cum iam antea contra diissent. Deinde alias non videtur quomodo habebiatur consensus de praesenti, qui tamen essentialiter ad matrimonium requiritur, & quidem coram Pa- Tocho dc testibus, ubi Concilium Tridentinum est Teceptum. Agendo tamen de.eo, quod requiritur ex natura rei, verius videtur posita conditione statim tenere dictum contractum, ut caeteros omnes
conditionatos, qui posita conditione transeunt in absolutos, etiam sine novo consensu, quo casu erit consensus ille moraliter de praesenti, uti alii contractus: quod autem compellendi sint, ad praestandum
novum consensum, non provenit ax natura rei, de
qua iam agimus, sed ex iure positivo. Dicendum 4. Consensus qui postea deprehendiatur fuisse nullus, adeoque matrimonium nullum ,
v. g. si quis sicte contraxit, aut gravi metu injuste ad hoc incusio, debet postea de novo iterari in illis Iocis, ubi Concilium Trid est receptum, eoram Pa- Toeho & testinus, eo quod totum ante factum, fuerit nullum e adeo ut si postea adveniat dispensatio , s lummodo per illam fiant personae habiles ad contra-
532쪽
PE MATRIMONIO. w3hendum , & hoc quidem communiter, quando utriuiaque consensus defuit : verum in casu, quo solum defuit alterius consensus, maior est difficultas; varii docent consensum utriusque debere restaurari,ini respo dit Clemens UIH. admonita comparte de nullitate matrimonii. Uerum ad hoc alii reponunt, de hoc non constare authentice, illudque dixisse Ponti fieem ut doctorem privatum , tamquam quid esset tutius, nolens praeiudicare alteri opinioni, utpote communiori, maxime cum addat, quod debeat compars moneri de nullitate matrimonii , quod tamen semper non est necessarium. Unde probabiliter satis sustineri potest,
quod solum requiratur ex parte unius renovatio consen us, modo alter consensum non retractaverit, qui
proinde censetur moraliter perseverare, posita habilitate & consensu alterius.
DICEN DuΜ primo, consensus datus in matrimonium ex gravi metu, ad extorquendum talem 2 consensium injuste incusso, est irritus. Probant id varia capitula, & signanter cap. veniens. Debet autem metus esse gravis, qualis ex conditione personae, cui metus incutitur, di aliis circum stantiis colligi potest iquando enim quis levi metu coactus aliquid agit, libera voluntate id agere praesumitur. Debet insuper esse injuste incussus, si enim metu exilii, mortis, quae a Magistratu iuste intentantur stupratorι, stuprator virginem ducat, tenebit matrimonium. Debet quoque metur ille esse incusius ad extorquendum matrimonium, si enim metu mortis, naufragii, dcc. A causa na- Lurali, vel etiam a libera ad alium finem matrimonium
extorqueatur, metus ille non irritabit matrimonium,
cum metus ille censeatur se habere plane per accidens
533쪽
Marsimo. nium gravi metu initum rure natura est nul
so4 DE MATRIMONI in ad matrimonium, neque metu, sed propria voluntate censeatur inire matrimonium.
Dicendum a. Et si matrimonio gravi metu iniuste incus Io adsit iuramentum, tamen per hoc non fit validum, cum iuramentum sequatur naturam contractus, cui adiungitur , qui est absolute nullus. Praeis scribitur interim aliquando, ut hoc casu quaeratur absolutio a iuramento, non quasi iuramentum illud fuisset validum, sed solumaci cautelam & majorem iuramenti reverentiam. Huic metui aliquando aequivalere potest metus reverentialis, si sit tantus, ut merito cadat in constantem virum. Quod si matrim niO gravi metu contracto accedat copula facta animo maritali, & causa metus absit, erit matrimonium validum in iis locis, ubi Concilium Tridentinum non est receptum. Si vero metus adhuc adsit, non fiet matrimonium validum , nis jam libere in illud consen- aiat. Si vero non fiat animo maritali, erit fornicatio. Porro matrimonium tali metu contractum habet talem vim, ut metum inferens sit obligatus ad contrahendum , casu quo metum passus velit, eo quod decepto , non deceptori iura subserviant, adeo ut debeat expectare donee metum passus velit vel nolit. Dicendum 3. Matrimonium gravi metu initum , iure naturae est nullum, nulla enim lex positiva illud irritat, sed irritum supponin Deinde, aequitas naturalis non patitur, ut quis per iniuriam acquirat ius in corpus alterius, unde ex involuntarietate Jc hac inaeis qui late jus naturae omnes etiam contractus ditatuit.
a Matrimoniam sit res licita, praecepta. DICEN DuΜ prim b, actus matrimonii est actu licitus, cum a Deo noscitur esse institutus di imo poterit esse actus iustitiae . de metitorius. Unde Deus
534쪽
DA MATRIMONIO. Osactum illum subinde injunxi, illi benedixit, nuptiis interfuit, &e. Deinde, Apostolus vult juniores nubere , dc detestandos ait, prohibentes nubere. Ut tamen sit actus licitus debet adesse recta intentio, puta ut amore filiorum magis, quam libidine sibi conjun-nantur , de qua intentione agam, disserendo de copula coniugali. Objiciunt aliqui copulam adferre immunditiam . uti dicitur i. Reg. at . ubi Achimelech petit a Davide , Si mundi sint a mulieribu4 viri. Deinde postquam Ap
stolus r. cor. 7. dixerat, Tir uxori debiιum reddat, addit , hoc auιem dico, secundum Indulgenιiam, ergo dum conceditur venia , denotatur culpa. Ad quae Resp. immunditiam illam esse corporis, non mentis nota neccatum, sed poenam peccati, consistentem in re-ellione carnis. Ad aliud Resp. Uerba illa posteriora referenda esse ad verba praecedentia, scilicet revertimini in idipsum. Primo enim imperaverat viro, uxori reddere debitum, & hortatus deinde , ut pro tempore de mutuo consensu abstineant et si vero postea velint reverti in idipsum , ne succumbant, id indulget, alias vellet omnes esse sicut seipsum. Notandum quoque quod saepe damnetur a v3riis matrimonium, sed in iis, qui matrimonii sunt incapaces, ut in Sacerdotibus, Diaconis, &c. Dicendum 2. Initio mundi, quando genus huma. niim ad iustam multitudinem nondum erat perdu-n ει - .ctum. omnes tenebantur lege matrimonii. Sicut enim quisque tenetur sese conservare in individuo ta dc humanam speciem, quod non licebat extra matrimonium: tale autem praeceptum non continebant ea Verba , crescite, muti licamini, cum solum contineant benedictionem , & eadem bestiis dicta sint, praecepti incapacibus. Perducto autem genere humano ad justam multitudinem , cessavit dicta lex matrimonii quoad omnes, adeo ut in V. L. iuxta D. Aug. laudata fuerit castitas nescia thori conjugalis, prout ostendit
in Elia, Elisaeo, Jeremia, &c. Unde etiam apud gen-
535쪽
so6 DE MATRIMONIO.files in honore habitae sunt virgines vestales.Falsa verb&insulsa est haec Calvini doctrina, qua ait, in commenti c. I9. Matth. Eos omnes illivino praecepto conjugium inire debere . nisi impii esse telint, quibu3 non est rivinitu revelatum, quod donum contineutiae habeant. Frivola quoque & inutilis est haec cu jusdam quaestio, an si omnes viri morerentur Religiosis exceptis, an Religiosi tenerentur lege matrimonii cui respondendum, quod non, eo quod obliga: io voti praeexistens sit certa, obligatio autem contrahendi inceriar sed certa obligatio non toIlitur per incertam super-Venientem , &e. Adde vero similiter tunc instare finem saeculi, quo ea cessaret hoc praeceptum , un
de S. August. l. de bono coniugali, c. I o. ι mim Omisnes velis ab Imni concubitu contineres multo citius Dei revitas compleretur, in acceleraretur terminus secula.
De Polygamia. POLYGAMI A est triplex, prima qua vir unus simul habet plures uxores: a. qua uxor eadem habet simul plures viros: 3. qua alter illorum successive. habet plures viros, vel plures uxores. Polygamia prima aliquando suit permilla v. g. Abrahae & aliis post diluvium dispensatione divina, propter propagationem generis humani. Eo tempore autem non soluin. luna erat vera uxor, dc aliae concubinae, ut quidam vo-unt, sed una in regimine familiae erat prima , dc eius filii erant haeredes: reliquae erant secundariae, earum inque filii debebant aliquo munere esse contenti. Ab. initio tamen non suit sic, sed erant duo in carne una . uti instituit naturae aut hor. Quam qnam enim similis polygamia non sit contra finem primarium matrimonii , qui est procreatio prolis: est tamen contra mnes secundarios , puta contra pacem & societalcm conjugalem, contra remedium concupiscentiae, & c. prout
536쪽
D E MATRIMONIO. serprout patet exemplo Agar&Sarae t Liae dc Rachelis. dic. Ex quo patet, quod sit quodammodo contra jus naturae haec polygamia , adeo ut etiam Turcae 4. simul duceiaxes dc caeteras quot possunt alere , reVera peccent, etsi Lex divina de monogamia illis non innotescat: unde factum Lamech primi bigami damnant S S. PP. Sc Nicolaus Papa eum vocat adulterum. Dices ergo dari poterit dispensatio in iure naturae, dum Deus dispensat in polygamia, quae est contra jus naturae. Resp. eo casu Deus proprie non dispensavit in lege naturae, quia cum sit omnium Dominus, poterat corpus mariti tradere pluribus uxoribus: deinde aderat hic justissima causa, ob quam habere censeretur hic sese mere permissiue quoad rixas oc alia inde obventura. Deinde , polygamia non repugnat iurinaturae tamquam principio vel conclusioni proxii ne ex eo deductae, sed solum quod sit minus decens rerum naturam, ob incommoda inde sequi nata. Dicendum a. Dispensatio haec sive proprie permisso dicta, per Christum est sublata, quando coni gium reduxit ad statum pristinum Mail. 9. dum dixit, Deum ab initio creasse hominem masculum dc seminam, quod erunt duo in carne una, dcc. Dicendum 3. Polygamia secundi generis, qua eadem uxor simul habeat plures viros, est contra jus naturae, neque umquam permisia. Tale enim matrimonium repugnat primario fini matrimonii, ut patet in meretricibus. Repugnat itidem secundariis finibus, societati 5: paci domesticae, quae subsistere nequeunt, dum sunt plura familiae capita, aliquando contraria imperantia, nec unum alteri vult cedere. Dicendum 4. Pol vgamia tertii generis absolute est licita. Si dormierit vir 6m, liberata est, cui vali nubat, ait Apostolus I cor. 7. verum quidem est, quod quidam canones minus laudabiliter de secundis nuptiis loquantur: quod non benedicantur: quo J bigami sint irregulares, &c non, quod ideo malae essent eae nuptiae: sed quod essent signum incontinentiae, a quo
537쪽
sos DE MATRIMONIO. volebat primitiva Ecclesia etiam abstineri, dum adhuc rigidior vigebat disciplina. Deinde Benedictiones unda Bi- negat Ecclesia, quia ante fuit benedicta talis compara, zae item ne benedictiones Ecclesiae sua numerositate Viras. lescerent. Denique non omnis irregularitas est peccati poena, sed haec bigamis ab Ecclesia est instituta, eo quod in talibus non habeatur persecta significatio. matrimonii, idest conjunctionis Christi cum Ecclesia, tamquam unica sua sponsa. Adde, saepe damnari secundas nuptias, quas inibant, necdum ruptis primis, vel de quarum extinctione non erant satis securi 3c certi. Peccant enim qui sine sufficienti notitia de morte coniugum ineunt secundas nuptias, quae non habetur ex solis coniecturis aut probabilitatibus, sed fundata ratione, quae certificat operantem. Bigamiam etiam plurium sueeessiv uxorum olim in Oriente prohibitam sui se, narrat Baron: ad annum so I. adeo ut in ea cum Leone Imp. debuerit a Rom. Pontifice dispensari. Hane tamen prohibitionem postea auferre coacta est Ecclesia. Hinc etiam est, quod secundae nuptiae aliquando notentur a SS. Patribus9uti ante notatum est in S. Hieronymo sect. 6. Imo ex Spondano ad Annum 389. constat, in multis Italiae aliarumque provinciarum locis in usu fuisse, ut viduarum ad vota secunda transeuntium matrimonia tintiis nabulorum sonitu deriderentur.
SECTIO XIII. De Indissolubilitate Maιrimonii. DICEN DuΜ primo, Indissolubilitas matrimonii
verius oritur ex naturae iure , eo quod primarius matrimonii finis sit procreatio & educatio prolis,eαν extu- quam parentes eadem naturae lege tenentur educare, asu μ. quod praestare commode non possimi, ni si una commorantes. Si vero aliunde proli sit provisum, hoc fit
538쪽
DR MATRIMONIO. sos merὸ per accidens, quod non meretur hic notari, quod in lege naturae observari debet , in qua solum attenditur, quid per se cuique conveniat, nec attendi solet ad ea, quae per accidens hic sunt conjuncta. Unde Zc Romani dictante naturae lege, soci. annis ab urbe condita, non admiserunt repudia. His accedit lex divina, quae dicit . Derebit uxori suae, Matth. 19. 6 3. cor. 7. Iis, qui matrimonio junctι sunt, praecipio non ego ait Apostolus sed Dominus, a viro non discederet Et rursum dicit viro alligatam esse uxorem, quanto tempore vir eius vivit. Eamdem in dissolubilitatem confirmarunt Concilia Florent. dc Trid. ses. 24. Dicendum a. Probabilius apparet, quod Deus non D,u, dispensaverit cum Judaeis in hac indissolubilitate per li- dis ,ris bellum repudii, sed quod eorum repudium ad evitan- vir in inis dum majus malum , dc ob duritiam cordis eorum, ut ait salvator, permiserit, prout alibi permittuntur meretricia , quae permissio, etsi excusaret a poena, non tamen excusabat a culpa. Praecipuum hujus opinionis fundamentum est , quod Judaeis Matth. 19. roganti bus a Christo, an quacumque de causa liceret dimitistere uxorem, responderit Christus, quod non, probans id ex p ima matrimonii institutione. Deinde obisiicientibus illis, quid ergo Moyses mandarei libellum repudii, & demittere 3 Respondit Salvatore stuoniam Moyses ad duritiam cordis vestri, PERMIsIT non mandaviι vobis dimittere uxores vestras, ab initio autem non fuit sic. Et licet Marei ro. Christus dicat, Ad duriιiam cordis vestri, scripssvobis praeceptam illud, to praecepιum non refertur ad repudiandum, sed ad libelli scriptionem, praecipiebantur enim scribere libellum, si vellent dimittere, non vero iubebantur eas repudiare. Unde
recte S. Hieronymus in dictum locum: Mo sies libellum repudii dari justi, non digidium concedens, sed auferens homicidium.
Porro libellus hie seribi debebat, teste Josepho, paucissimis verbis , scilicet quod vir nollet de caetero cum ea convenire, idque ne dissicilius cum alio viro
539쪽
sto DE MATRIMONIO. possit copulari, si ejus infamia innotesceret. Sequitur ergo ex dictis, matrimonium , quod uxor cum secundo, vivente etiamnum primo inibat, fuisse penitus nullum , quod scriptura innuit, vocans eam abominabilem Sc postatam coram Domino; unde de Chrisus dixit, qui imissam duxerit moechatur. Aliud erat, quoad virum, cui cum competebat ius potvgamiae , poterat alia in ducere, sicuti poterat eam superducerero tenta prima. Unde, quando Christus rursum matth. 39. dicit : stultumque dimssieriι uxorem suam, O aliam duxerit moechatur, tollit polygamiam, dc reducit matrimonium ad primaevum statum.
An matrimonitim non consummatum dissolvatur per ingresum Religionis. DIcENDuΜ primo, cum Concilio Trid, sis. 24,
can, 6, Si quis dixerit, matrimoniAm ratum non cfluis
formatim, per solemnem Religionis professionem alteritiue conjugum non dirimi, anathema sit. Ratio hujus concessionis est haec , quod liceat de statu minus perfecto migrare ad persectiorem, quando id sine alterius damno fieri potest, quod non intervenit matrimonio nondum
Duplex consummato. Deinde duplex est vinculum matrimo- Mucutum nil, spirituale unum ortum ex contractu, & carnale
V V - aliud ortum ex copula tunde sicut carnale solvitur per mortem carnalem : ita spirituale per mortem spiritualem de civilem alterius, id est per professionem, quae est mors civilis. Facit hoc autem professio, non quatenus est solemnis Sc ab Ecclesia introducta, sed quatenus statuit hominem civiliter mortuum, unde aliqui id admittunt de votis Societatis JESU, cum jura solum loquantur de prosellione, non laciendo vi in
quoad vota solemnia. Deinde soli professioni, non vero ordini aut castitatis voto in saeculo, hoc tribuitur, uti
540쪽
DE MATRIMONIO. SI Utiti iura ordinant, cum per illa non habeatur mors civilis. Ratio vero praedictorum est , quod Christus indiliolubilitatem matrimonii refundat in illud, quod sint duo in carne una, quod de copula intelligunt, uti
etiam quando dicitur quod qui meretrici iungitur,
Datur velo con jugibus bimestre ut deliberare posisint, an velint eo privilegio gaudere, adeo ut intra illud tempus possint petenti negare debitum citra inis justitiam. Si vero intret,illud tempus opprimatur cor iux, matrimonium quidem erit consummatum μinsolubile, poterit tamen vi oppreissa religionem inisgredi, cum per iniuriam alterius non debeat privari suo jure, quod habet ad ingrediendum, alter auissem sibi imputet, quod alteri non possit nubere. Dicendum a. Non poteth extra hunc casum dispensare Pontifex in matrimonio rato, etsi causa alia dispes sis. adsit tunde causa 32. q. 8. canthi qui matrim : Ni- in matricolaus I. dicit, quod non possit dissolvi matrimoni- monio rum a sanis contractum, licet alteri supervetuat amen a ' ' xia, castratio &c. posset autem justissime hoc casu,
si posset alias hic dispensare. Opponunt quidem communiter, factum Gregorii XIII. qui una die cum XI. dispensa sie hic dicitur, ad
quod Resp. eum sorte secutum esse opinionem conistrariam, neque ejus factum hic pro certa regula esse habendum i maximE, cum teste Pontio referente Panormitanum, cum aliquis similem dispensatiemein quaereret ab Innocentio VIII. eam negarit Pomtifex: cui re alleganti glossam dicentem hoc esse licitum, responderit Innocentius : Maledictus, qui te docuit. Deinde Domin . Soto in . dist. 27. q. I. a. 4, marrat de Adriano 6. quod cum ab eo peteretur similis dispensatio, allegati aut horitate Caietania, miratus sit Pontifex Theologum hoc sibi posse persuadere,
Sc tandem succuni bens improbis precibus respondit, se dare quantum posset, credere , tamen .