D. Aurelii Augustini Hipponensis episcopi Libri tredecim confessionum. Ad tria M. S. exemplaria emendati. Opera ac studio R. P. Henrici Sommalii è Societate Iesu

291쪽

ae TNDE, ubi tempus aduenit, quo me mu nomen dare oporteret, clicto rure Mediolanum remeauimus Placuit a Iipio renasci in te mechri iam induto humilitate sacramentis tuis congrua, fortissiimo domitori corporis, usque ad Italicum solum glaciale nudo pede obterendum insolito tuu Adjunximus etiam

nobis pueri Adeodatum, ex me natum carinaliter de peccat meo. Tubene se ceras eum Annosuerat serὰ quindecim. ingenio praeueniebat multos straues idocto viros Munera tua tibi confiteor, Domine Deus meus, creator Onantium,&multum potens refocinare nostra deformia Naio ego in illo puero prieter deliti tam nihil habebam. Quod enim enutriebatura nobis in diiciplina ista, tu inspiraueras nobis, nullus alius Muneritu tibi confiteor. Est liber noster, tui scribitur de Magistro: ipse ibi mecum loquitur . Tu scis illius eis sensa omnia, quae inseruntur ibi ex persona collocutoris mei. Cum esset in annis sedecirri, rnesticius aliamirabiliora expertus sum.

292쪽

Horrori mihi erat illud in tentum: Et quis praeter te, taliu miraculori opifex 1. Eo de terra abstulisti vitam eius; dc urior eum recordor, non times uic quam pueritia nec adolescetia nec omnino homini illi. Sociauunt tum coeuu at ob Ita in gratia tua, educandum in disci plina tua: lettietati sumus, sugit a nobis solicitudo vitae praeteritae Nec sotiabar illis diebas dulcedine mirabili, considerare altitudinem consilii tui , si per salutem generis humani Quantum

1 leuam hymnis SccanticI tuis, tuave so nantis ccclesiae tua vocibus commotus acriter . Voces illa insuebant auribus meum; extis &curreb

a. I ON longe co peratMediolaneri-I si si clesia, nus hoc con latio nis desexhortationis celebrare, ima mostudio statrum concinentium vocibus Sc ordibus Nimirum annus erat, aut non

muli amplius, cu Iustina Valentiniani re is

293쪽

I ' V 2ς gis pueri mater, hominem tuum A brosium persequeretur haeretis suae au fa, qua fuerat seducta ab Arrianis. Excu babat pia plebs in Eccletia mori parataeum Episcopo suo, seruo tuo. Ibi macer Inea ancilla tua, iblicitudinis, vigiliara

primas partes tenens, orationibus uiue

bat. Nos adhuc frigidi a calore spiritus

tui, excitabamur tamen ciuitate attoni Larat clue turbata. Tunc Hymni kPsalmi ut canerentur,secundum morem Orientalium partium, ne populus moerori te dio coiri abesceret, institutum est:&exillo in hodierinum retentum, multis iam ac pene omnibus regibus tuis,&per c ἴ- teras orbis imitantibus. 2. Tunc memorato Matistiti tuo pervitari aperuisti, quo loco laterent martyr P ω

tot annos incorrupta in thesauro secreti siuKtui recondideras unde opportune pro meres, ad coercendam rabiem feminea, sed regiam Cum enim propalata effocsse digno cum honore transferrentur ad Ambrosianam basilicam , non sol a quos, immundi vexabant spiritu contactis eis dem daemonibus sanabantur verum etia luidam plures annos caecus ciuis ciuitatique notissimus, cum populi tumultua

tis laetitiae causam quaesisse. tqu audi

294쪽

27S o Ii uiset,exiliuit;eoque se ut duceret, dumet cem rogauit. Qiόd perductus Eripem est admitti,ut sudario taetercesseretrum pre-πcl. ti z:Ola: incOspe cutuo mortis lanctorum tuorum. Quod ubi fecit, atque admouit Oculis, confestim aperti sunt. Inde fama discurrens; in Q laudes tuae se uenter luce tes inde illitis inimica animus,etsi ad v cretessi sinitatem non applicitus, apersequendi tarnens urore compressita. est Gratias tibi Deus meus.Vnde,& quo duxisti recordationem meam,Vt haec cia amieonfiterer tibi, et magna Oblitus praecinx t verteram. Et tamen dirue. cum ita fana refoda unguentorum tuorum,non currebamus poli te; ideo plus flebaantet cantica hymnorum tuorum, olim suspi xans ibi de tandenoespii aris, quantula

Euod j conuersis.

'al.6 habitare facis unanimes indo V mo consociasti iobis Euodium iuuenem ex nosti municipio. Qui cum

ens in rebus iam litaret, prior nobis ad te conuersus est, baptaratus; relida arnilitia seculari acciuet tua. Sit mus

295쪽

mus, simul habitatur in placito sancto Rilaerebamus, quisnam locus nos utiliuς haberet seruientes tibi Ρather remeaba- sin Africam. Et cum apud ostia Tr 'i berina'ssema mater defuncta est. Multa prς tereo,quia multum stu . Accipe. confessiones naeas&gratiarum actiones Deus meus,de rebus innumerabilibus etiam in silenti Sed non prςteribo, quic'

qui in hi anima parturit de illa famula

tua, tuae me pareturi est: carne ut in hara temporalem; corde, ut in aeternae lucem renascerer No eius, sed tua dicanae dona in ea. Neque enim seipsam fecerat, aut educauerat seipsam. Tu creasti eam nec pater,nee mater

sciebat, qualis ex eis fieret. Et erudiuit eam in timore tuo virga Christi tui, re gimen unici filii tui tu do mo fide si bono membro ecclesiae tuae . Nec tantam erga fuam disciplinam diligentia matris pra dicabat, quantam famulae cuiustam de crepitae, qua patrem eius infantem portauerat , sicut dors, grandiuscularum puellarum paruuli portari solent. Cuius rei gratia,&propter senectam ac mores optimos, in domo Christiana satis a dominis honorabatur. Vnde etiam curam

dominicarum filiarum commissam sibi, diligente gerebat deserat in eis coercen

296쪽

dis, cum opus esset, sancta seueritate in hemens, atque in docendis sobria prudentia. Nam eas praeter illas horas, quibus ad mensam parentum moderatist me abebantiu , etiam si exardes erent siti, nec aquam bibere sinebat, pr rcauens consuetuditiem malam , is addens ver. bbum fanum Modo aquam bibitis, qui .ae in potestate vinum non habetisci cum autem ad maritos veneritis dominae apothecarum, cellariorum, aqua sordebit, sed mos potan si praeualebit 3. Hac ratione praecipiendii autoritate imperandi, frenabat auiditatem te ne toris aetatis;& ipsam puellarum sit , Ibcinabat ad honestum modum ut iam nec liberet, quod non deceret. Et surre .iserat tamen, sicut mihi filio famula tua marrabat, surrepserat ei vinolentia.Nam

cum demoret inquam puella sobria iuberetur a parentibus de cuppa vinum depromere, submissi, poculo, qua desuper patet, priusquam in lagunculam funde xet merum , primoribus labris serbebat exiguum, quia non poterat amplius sensu recusante. Non enim ulla temulenta cupidine faciebat hoc , sed quibusdam superfluentibus aetatis excessibus, qui tu dicris motibus ebuliunt, in puerili

297쪽

bus animis majorum poetidere prerni

3. Itaque ad illud modicum ouotidia-ldendo quoniam qui mo secIL dicaspernit , paulatim decidit in eam

ciuietudinem lapsa erat, v prope iam plenos mero caliculos inhiante haurixei Vbi tunc sagax amas, d vehemens illa prohibicio ZNunquid valebat aliquid ad uersus latentem morburn nisi tua mediucina Domine vigilaret super nosΘAb se te patie in atres nutritoribus, tu praesens qui creasti, qui voca qui etiam per pr positos homines boni aliquid agis ad animarum salutem , quid tunc egisti Deus meus Unde curasti Vnde sanastir Ndnne protulisti durunt, acutum ex

altera anima conuicium, tanquam medicinale feresina, ex occultis prouisioni. bus tuis, uno ictu putredinem illa: phaecidisti l

Ancillaenini, cum qua lebat accodere ad cuppam , uigans cum domina minore,ut t. la cum sola objecit hoderimen amatissima insultatione, vocans meribibulam Quo illa stimulo percussa, respexit foeditate suam; os estimq; dam' hauit,atque exuit Sicut amici adulanteuperuertunt, sic inimici litigantes pletuc

298쪽

a7 mu Quod ipsi voluerunt, retribues eis. Illa e Dim irata,exagitare appetiuit, Iaranorem dominam non sanare, rides lanculo; nut quia ita eas inuenerat locus, tepus Illis aut ne forte Dipsa pertilitaretur, quod a seroprodidisset At tu domine re' tor caelitum do terrenorum, ad usus tuos Contorquens profunda torretis, fluxum seculorum ordinans turbuletam , etiam de alterius anima insania sanasti altera Ne ouisquam cum hoc aduertit pote Dae tuae tribuat, si verbo eius ali cotv

Si tu quem vult corrigi

LV DUCAT A itaque pudico ac brin potiusque a te subdita parentibus, quam a parentibus tibi ubi plenis annis nubilis facta est, traditaviro seruiuit Gluti domino; sategit eum lucrari. tibi, loquens te illi moribus sitis, quibus eam

pulchram faciebas, reuerenter amabi-jem, atque mirabilem viro.Ita autem to- Ierauit cubilis iniurias, ut nullam de haere cum marito baberet unquamsi inuit tem . Expectabat enim misericordiam

299쪽

earetur. Erat vero ille praeterea, sicut beneuolentia praecipuus, ita ira feruidus ch,ist, Sed nouerat haec non resistere irato iro, ad --

non tantum factra, sed ne verbo'irident ritu Iam vero refractori quieto, cum tunum videret, rationem facti sui reddebat,si sorte ille inconsideratius comm

tus fuerat.

et Denique cum matron multet,quari viri mitiores erant, Iagarum vestr gia etiam dehonestata facie gererent, iater amica colloquia illa arguebant m

ritorum vitana haec earum linguam, Ve-

Iuti per iocum , Paviter admonens ex quo illas abulas quae matrimoniales

vocantur, recitari audissent, taqvam instrumenta, qui sancillae facta essent, deputare debuisie:ptoinde memores c , ditionis, superbire aduersiis dominos noOpprtere. Cumque mirareturillae, scie te quam serocem coniugem sustinere nunquam fuisse auditum , aut aliquo indicio claruisse, quod Patricius caecide Pa, Keori uxorem , aut quod a se inuicemvel unum diem domestica lite disienserint; ' cum causam familiariter quaererent, docebat illa institutum suum, quod supra memoraui. Quae obseruabant,expe tae gratulabanturiquet non obseruaban

300쪽

3. Socrum etiam suam, primo suserti

malarum ancillariun aduersus se irrita ram, sic vicit obsequiis perseverans tole Tantii mansuetudine, ut illa ultro filio Ilio medias linguas fautularum prode rei quibus inter se iurum pax domes.stica turbabatur, expeteretque Vindicta. Itaque,posteaquam ille matri obtem ferans,&curans familia distiplinani, e cordiae suorum consulens, proditas prodentis arbitrium verberibus coercuit promisit illa talia de septa mi sperare debere, quaecunque de sua nutu sibi quo placeret niali aliquid loqueretur: nullaque tarn au lente, ueniorabili inter se beneuolentia suauitate vixerunt.

Hoc quoque illi bono mancipio tuis in

cuius utero nae creasti, Deus meus milericordia me, munus grande donaueras , isod inter dissidentes atque dis

eor es quaslibet animas , ubi poterat it in se pra bebat pacificam cuni ab utraque multa de inuicem audiret amarissima , qualia selet erectate tut- gens atque indigesta discordia, quando

praesenti anticae de absente inimica pertacida colloquia cluditas exhalatu ovio-mni nihiItame alteri de allec,pi oderet nisi quod ad eas reconcilianda valeret. . e Paruum hoc boulla. uilis iueretur,