장음표시 사용
161쪽
'noniacum,& similia. cataplasmatis autem,apii semen, foenuia graecum, altheae, chamaemelorum flos, & ut uno uerbo expediam, compositam habeant facultatem , tum relaxantem subtilium partium,amaramque,tum astringentem.
t Hic locus integer est in ueteri exemplari : sic enim dest m
Iactucae,portulacae,solani,sereos,& uuae immaturae. Hic enim non solum refrigerat,sed etiam adstringit.
De immodica perfrictione in febribus, O rigore.
p. XLVI. R Imri,qui crisis ratione obuenit, remediis occurrere nooportetmec concertationem naturae dissoluere. Quod ex sudore frigus prouenit,prompte remittitur, ac nihil adfert molestis. In solo autem rigore, aut perfrictione sex frigidiore uero,copiosaq; maxime pituita nascitur) primum quidem artus plurimis in locis constringendi sunt,mox oleo destinendi chamaemelino aut cyprino,aut irino. Sin autem maiore auxilio tibi opus sitietia piper oleo admistebis, uel cachry, uel adarcen,uel castoreum. molliterq; totum corpus infricabis. Porro ne facile oleosium istud praesidium defluat, haud sue , it absurdum & cem momentum colliquefacere. At si per lige igor non possit excalfeti, valentioribus quoque ex his factis coPiS,necnon dropacibus,& sinapisimis uti consilium est,ali lue fomenta rite admoliri. Item acriora ex iis quae admouenar naribus,commode faciunt, calaminthe, pulegium, &hyso-um. Potui dabitur ante accessionem mulsa, in qua piper, &ata sit incocta, adhaec liquoris cyrenaici cocto melle formati istar milii duabus horis ante accessionem praestabimus. Simiter α liquoris silphi. Adhaec quod in quartanis ex liquore i xCriaico componitur, multis fuit auxilio. Iam uero ino- iam largius, quod incaluerit nonnulli descendentes, rigores recinacissimos absterserunt, ut Archigenes memoriae prodit. Galenus autem ante accessionem, cutem abrotano incandam praecipit, uel calamintha arida, uel cunile tum so-s,tom floribus uel costo, uel pyrethro. utroque horum cum
162쪽
scHptura quae in ueteri exemplari multo melior & synee st Sic enim habet. ε δε τοὶς ἴπνοις intam δα
ε, panni pinguefacti cimolia dissoluta aqua sebiiciuntur, & thoraci.librarius enim indoctus ex Pa ,se citiae καὶ.Concinnior senses est in ueteri codice. ita enim in eo scri
ς μαπευειν, id est , leuiter curare oportet extremorumatione sotuque ac exiccatione per panno S raros.
e tugs in febribus. Cap. XLVI IL
Vssi in febribus, praesertim cum rigore obuenientibus , occurrere conuenit. Nam tussis intentione, febris quae inclinabat uires resumit,ac redintegratur. Aduersius haculae medicamenti ex melle cocto coactoque, hypoglottia cant,ossieruntur. Linguar autem sepposita, unde nomenntaliquescunt: & quod spirandi impedit facilitatem, di-ant: tempus ipsarum est in accessionum statu , S sipatio paulum accessionem praecedit . datur etiam hydromelictum. Quibus autem de neruoso genere metus non est,ioris procestu exhibebis cum siducia & oxymeli. sin minuspi decoctum,quod etiam rigentibus auxiliatur. Ite casto-i cum febris ardens non est , neruose quoq; generi coserta: c linctus ex piceae fructu,nucleis pineis, iride, semine, li- Mygdalis amaris, & urticae semine plurima uero ex parte quoq; haec simul adiungentur. Ac resina quoque terebia i in ovo exhibetur. Extrinsecus aut thoraci,& locis arte-icinis,lana sessure imbuta imponatu ac pingue,oleumve eum esto,uel irinum,uel anethinum. Praeterea deligatulida in longum porrecta, tussim exacte cohibet: dico au- ex medias partes extremasq;. Non ratione caret, & uua
stri quae staphis agria dicitur, tussis gratia uti, simul cumrstiea,aut cum mastiche mansa. summa debent infricari, ulceri,& ligaturis intercipi. deinde rursus luenda est in arium retractio . At si propter febris acrimoniam tussisitatur, utendum est gargarizationibus ex aqua tepida, on frigida subinde prosuit,& ex posca, & palmularum de- γ,uel rosarum, uel dulcis radiculae. Visteribus autem, uel a cordi ipsi inhciuntur quae modice refrigerant.
163쪽
98 PAVLI AEGINE TAEDe sternutamento. Cap. X LIX.
STernutamenta febribus sepe incidentia, molestant. Eteonina caput replent, & uirtutem arguunt. Nonnullis sanguinem quoq; eliciunt,& al ia huiusmodi inserunt incommoda . Quare aduersus ipsa remedijs pugnandum est. Colliabet itaque sternutamentum irruens, nasi, frontis & oculorum perfricatio,item oscitatio,studiosa palati,srictio, ructus, ilium intentio,capitis in altum elevatio,inclinatioque ad latus, summarum partium mollis contrectatio,maxillae musculoru perunctio,calentis olei in aures infusio, puluinum calidum mento subiectum. Caueri debet repentina ex somno excitatio,s mus, puluis,acrior odoratus piperis,castorei,sinapis. Mentae autem malorum,& polentae odor conducit. obtundit enim sternutamenti elisum: Idem spongiae ex mari uacuae efficiunt.Vbi uero cupiditas sternutandi oborta fuerit: non autem sternutamentum crumpat,labi j quies accomodetur, & continue acriorum odorum experientia,& mentis remissio.
a Vibus uitiosi humores fastidium procrearint,iis illa
Resculenta& proculenta dare conuenit,quae huiusmodi siccos uel abstergedo per uomitiones, seu per aluum excernere soleant, uel atteperando, meliores reddant, quorum materiam libro superiore, qui totius operis optimus est,coprehendimus. At si ob virtutis imbecillitatem, cibum respuatnt,quonia omnis facultas ex particularum intemperie insrmatur: conuenit in temperamenti speciem, contrariis medicari. Plura de fastidio, in stomachi uitijs libro tertio pertractabimus. In febricitantibus aure,statim per initia cibi cupiditas, ijs quae odorem mouent, recuperanda est. Potissimum uom polenta in aqua mersa, uel posca, uel diluta uini potione. Aut cuiusda odorati pomi,& astringentis decocto, item perunctione odore grata, & moderata totius corporis frictione, ac blanda contrectatione tum faciei collutione, aquae sorbitione modicae. Iam stomachus digito immisso turbatus,ad cibum assumendu quodammodo conuertitur, praesertim, ubi biliosum quid aut acidum sursiim eiecerit. Secundu primos dies, i cataplasmatis quoq; a foris stomachus ad cibum sollicitetur, ex pes mulis. malis cotoneis oenanthae,absathio & aloe cofectis.
164쪽
bi autem praeparentur plures simplicesque,& frumentacei: alterius quoq; generis uarietatem quandam habeant nonae ab ijs multum recedant,qui in febribus datur, in quibus oma conueniunt,quae non ex facili acescunt,neq; nimium cia sunt,sed matura,neque ad satietatem exhibenda,uerum im quod ad aliorum ciborii cupiditatem excitandam suffi- . Praesto autem sint aegris dum alentur familiarissimi, qui corripere eos, tum inhortari queant. Porro febribus so-s,si in uitium recreatione perduret fastidium, etiam sis arua oxymelite coctum, lactuca,oliuae halmades, capparis, lientum, bulbi,& quicquid ad bonitatem stomachi facit,ac- amodetur. Necnon& illud ipsum in memoriam reducaturbus cibis per sanitatem maxime usi sint. ite ambulationes,ationes,uociferationes, dropacis ni, frictiones S exercitia ibeantur. Praeterea absinthi issicci potio, uel aloes, aceti l. tis instar mystri abserbium,in id uehementer efficax est. Simplicior scriptuta est, κωκα inctu τμασιν o cro ος ι εὐαλώ, id est, cataplasinatis a foris stomachus cure, Nam quod est in exemplari typis expresso δετεπinino deprauatum est.
Irandi fame. quae graecis bulimos dicitur. Cap. LI.
Iuem in grandem famem,quam bulimon appellant Gretici dico aute cum minus quam par est, cibos corpora sentiunt fastidium deuenerit,hisce reficiemus,tum aliis, quae bus admouentur, tum sitillis carnibus assis,& haedinis Inma omnibus,quae nidorosum odorem repraesentant: tauiane febrium praeterita,extremae partes deligari. ipsiq; excidebent,maxillas pungendo,& crines, uel auriculas uelli-lo,recollectis aute, panis ex diluta uini potione, uel aliud
ppiam distribui facile exhibetur. De canino appetitu. Cap. LI LT si hoc symptom a sebribus non adeo superueniat, sed
nonnunquam secundum ipsas,attamen gratia cognatio nis,quam cum fastidio habet, nil fuerit mali, e tiam deaodico appetitu , quum ambo naturae modum excedant,aonem instituere. Quoniam igitur a pituita potissimum g α acida
165쪽
acida constituitur affectus,tis utendum est quae hanc incidant abstergeantque. Talia autem sunt maxime, dulcia, false, t Ralioquin detergentia calida. Vinum igitur ipsis recte datur copiosum,ex eorum numero, quae impense calefaciunt, cuiusmodi habentur colore fulua aut rubra, astrictionis expertia. Verum dulciora potius propinantur, etiam non sitientibus . Aecum ad prandium uenerint, primum ipsis pinguia, mox alia omnia ex oleo largiore praeparata, quibus nihil austerum , aut astringens sit adiectum,otarentur. Haec etenim, licet aduersus ipsam causam manifeste non pugnent, attamen impotentem ad cibos animi impetum dissoluunt. Inedia uero spissitudinem pituitae stomacho inhaerentis abimit, minuitque. Iam sals menta ipsis commode exhibentur, ab his uina commemorata liberaliter assumpta prosunt: quod ubi longiori tempore secerint,caninus appetitus finitur. t Codex manu scriptus habet, κω αλλως τεοσμα θερμαίνοντα. id est,&alioquin incidentia calida. qui sensius huic loco conueni quanquam σμηκτικα etiam recte legi potest.
De siti. Cap. LIIIS Itim admodum longam fieri existimabis, ex siccitatriaue
calidi ta te particularum, per quas humor ex ore in uentrem desertur,& siccitatis quide remediu est somnus, caliditatis aurem uigiliae. Nonnulli uero sitibundi ex uino, ciborumq; caliditate fiunt,quibus medetur frigida potio .Prauas autem potiones appetunt, quemadmodum & cibos, praepollenti in eis humorum uitio respondentes. Caeterum siti presios m- extinguibili quandoq; uidimus,ex quoru numero etiam mor tem oppetierunt,tum qui uiperas dipadas deuorarant, tu qui uino ueteri sese inebriarant.ad haec qui in nauigio ob aquae potabilis desectum, marinam bibere ausi fuerunt. Verum sitim in febribus placare solet,aspersio ex oleo frigidissimo,uel roseceo cum impetu lalientis modo super caput deturbata. Optime facit ad sitim nigrae lactucae semen commanducatu . item gly-cyri Za appellata. aahaec cucumeris semen in ore retentum. Datur etiam ad sitim hoc catapotiti cucumeris domestici drachmar octo,tragacanthi drachmar quatuor: tragacanthum soluitur Ouoru crudorum recentium albumine. S cum fuerit dissolutum contrit unam, cucumeris Smini prius levigato adiungi,
166쪽
Postquam emollieris,pitulis sormantur,in umbraq; siccan ex his una sub lingua tenenda exhibetur: humor paulatimia solutus deglutitur. Iam dilutum malorum cydonio ru, pirorum,uel mespilorum,uel pampinorum uitis, uel malitati succus sorbitioni datur.
De lingua scabritie. Cap. LIIII. lVmectanda est linguae scabrities, lini seminis decocto
aegris ut in ore teneanr dato: melius aute facit myxion cum lini semine incocta,ac digito in hunc succum de so lingua infricata,aqua puriore abluitur, uel spogia undiq; abstergitur,deinde rosiaceo illinitur.iam ipsum rosaceu te cotemperatum, in id ualde effcax est.& portulacae suc- in ore retentus.item rhu obsoniorum mulsae admistin b acit. insuper Damascena,& mysclii hoe autem est myx a)ore retenta & linguae circundata. His adde etiam lactucaeliculum. Archigenes autem tradit etiam salem indicum, ire quidem S substantia communi similem, gustu autem leum,lenticulae instar,uel plurimum ad fabae magnitudine
oratum,uehementer posse humectare. Caeterum in latus ambere plodest,nana supinus cubitus exiccat.item os conere. hiatus enim madorem abstu mi t. Sternutamenta porro:rsita,linguas quouis alio plenius humectant.
Um sine cibo assumpto nauseabundus aeger essicitur, . cuiuis licet,arbitror,ratiocinari prauos humores uen triculum infestare. Nonnulli uero turbantur,sed nil dimui, humore ipsis tunicis imbibito pituitosos itaq; succos coquere oportet,seruado aegrii in quietie,inedia, & λmno. aiores aute uomitus eiicit, qui non unqua ex ptisanae cre re, uel mulsa excitatur .glutinosi humores & crassi,attenualesiderat,quod genus est oxymel, & similia. Humiditater praua in tunicis absorpta, picta ex aloe utilis est, uer unar astringiit,haud mediocre noxa cocillant,queadmodu rur- cum humiditas multa citra malitia inest, astringentia quia qua utilissima sunt : medicamentu uero ex aloe in mare em perducit. Cu uero frigiditas humori adest. astringenti- misceri etiam debet calefacietia. Nota est frigidi affectus, id neq; sitim,neq; ardorem eo detenti experiantur.
167쪽
rHiclocus sic legitur in ueteri , - χωρ ὀνata τι ἰuετικον νωτi 'Mς 6 κάμνων λι- cra, id est , cum aeger sine assumptione eorum,quae uomitum mouent, nauseabundus
fuerit. Quae scriptura clarior est.
De bilis uomitione. cap. LVI .
BIlem uomentibus cataplasma applicandum ex est palis
muli malicorio,galla,uino incoctis,uel posca, pane limul contrito. Item acacia,hvpocystis, balaullium & rhucataplasmati adiungantur.praeter haec cucurbitula admota magnifice auxiliatur,cum largiore flamma. Cibum uero frequenter paulatim dabimus. t In his autem qui atram bilem uomunt,& inflationes stomachi experi utur, spongias aceto qua acerrimo calente madidas imponito,uel hederae folia uino incocta applicato , e Vetus codex hanc scri pruram habet, πι
τ- κωλιαν.i. in his autem qui atra bile uomui, & inflationes somachi,intestinorum & uentris experiuntur spongias, Sc.
ngultus oritur uel ex repletione,uel inanitione, uel suocis acrioribus stomachu erodentibus,quibus per uomiti O ne redditis,cessat. Pleriq; uero medicamentia diatrion pepereon assumentes,s statim uinu superbiberint, singultiunt.' aut non ulli etia cibo intus corrupto singultu infestentur,cui- libet notu est,iam no pauci rigore correpti, ungultiunt. Vomitu itaque iis qui ex repletione, aut rosione stomachi singulta cruciantur mederi abunde comperimus, calida uero, ijs qui ob perfrictionε. At quum ab humorii repletione singultus origis nem habuerit,uiolenta indiget euacuatione, quam sternutamentum praestat,ob inanitione uero creatos lingultus sternutatio no finit,datur autem singultientibus ruta cum uino, uel nitrum in mulsa, uel sesili,uel daucum, uel cyminu, uel gingi-ber,uel calamintha,uel nardus gallica Haec sane singultus ex ciborii corruption aut frigore,aut repletione cotracti,auxilia sint.qui aute ex frigidorum uiscosorumq; humorum copia singultum expertu tur, castoreu tribus obolis potui sument ex posca,idem cuti impositu una cum oleo ueteri sicyonio adiuuat. Insuper
168쪽
nsuper acetum scillites, uel oxymeli potum conuenit.denseue spiritus retentio,praesens est remedium.
De aluo in febribus astricta, O cita.
p. LVIII. ae crescentem aluum proritantilibro priore quantum res exegerit comprehendimus. quoniam uero
eadem quoq; liquida febribus incidit, in praesentia uiri mentionem ipsus facere oportet. Multi enim non labris alione , sed ob hoc solum accidens in perniciem praecipitati
sunt. Principio igitur excipiemus quae egeruntur,nullo remelio occurrentes ut quae a corruptione & cruditate emanent. Sin autem uacuatio modum excedat,cohibenda aluus ell, & si quide acriora efferuntur boni succi esse, &alioquin crassioris couenit,quae assiimuntur.huiusmodi existunt ex chondro, &ptisanas ibitiones. balnea his post morbi concoctionem sunt idonea. Cum uero pituitosiore & fluida erumpunt,contra sicciores calidioresq; cibi erunt,quatenus sebres permittat. Huius generi, habentur,quae ex codimentis calidis confiunt. Balneis hi prohibendi si nihil aliud copulerit. porro ubi cococtrix
lacultas infirmatur,astringentibus tu cibis,tu remediis utenduest: cibis sane,in quibus maximὰ malum granatum, aut mala cydonea,aut pira,aut mespila sint iniecta,uel etiam hi si psis, &uino tenui odorato astringente : remedijs aute cataplasmatis, nimiru cx polenta,palmulis,absinthio,rosis,myrtis, & cosimili materia. Caeterum considerandu uenit, quibus potissimu particulis cataplasmata debeat imponi dico autem stomacho, aut imo uentri: nonnuquam & circa lumbos applicamus. Cruentas aute excretiones reprimunt ex thure cofecta , desiccantq;, uel subtilior portio polentae cu thure, uel manna uino macerata,vel posca. Porro acriore humiditatem etia iniectione per aluum,edulcare copetit, nunc ipsa aqua, nunc ptisanae cremo re, uel chondri,uel oryZar,uel tragi, idq; no semel veru saepius. Postea uero adiungentur etiam rosae siccar,uel mirti . nonnunquam S gallae,& ouum simul cum rosaceo uinoq; tenui astringenti, uel rosarum decocto inditum uel sedi quoq; subiectum excernenti cupiditates retundit. Cum frequens desidendi est appetius. Agathium sedi accommodatum ex calidis spissa meatis immitatur.
169쪽
IM PAV LI AEG IN UT AEDe anguinis dictillatione eiusdem ex naribus prostauio. Cap. LIX.
O niam sanguinis distillatio totius corporis , aut capitis redundantiam innuit,per contusionem,uel densitatem eueniens: largior autem excretio habilis est laxare & minuere copiam,ratioq; est inde ipsam moliri, unde natura proclinauerit, his ego consideratis ausus stim in qua tanarum distillationibus thyphe,ut mos est, narium uasa conuulnerare : oporter autem non exiguo fluore contentum esse,
sed pro uiribus detrahere. Spontanea uero in febribus per nares sanguinis profluuia,si in crisi sant,excipere covenit. sin autem sanguis immodice erumpat, sistere conandum est. Prima itaq; extremae partes ualide deligabuntur, aeger sublimi capite figurabitur.Videtur etiam praeputia deligatura sanguinis peculiari ter ex naribus profluuia cohibere,aeger non expurget narium soramina, neq; locum irritet,verum sanguine concresce resinat. nasus spongia,quae in posca maduerit, refrigescat, ac obturamen ex pannicito naribus profluentibus demittatur, medicamento quodam ex eis quae sanguinem comprimunt, inunctor horum materiam,& reliquam curationem inter remedia unicuiq; loco assecto conuenientia libro subsequeti uerbosius persequemur.
Si anima deficiat. Cap. LX. Om ex cholera, alui proiluuio, aliisq; multis,& uniuer
sim sectis uacuationibus,resoluuntur,ijs aqua frigida asipergitur,& nares coprehenduntur,os uentriculi infricatur, uomitus praecipitur, stomachus turbat, uel digitis immissis,uel pinnis.praeterea pluribus uinculis ualide deligari debent.Cu per imas particulas uacuationes sunt, brachia: cuniper superiores,crura.Caeterum sanguinem fundentibus prospicienda est & figura sine dolore sursiim uergens, & cucurbitula
defigetur,quae ad particulas retrahat situ contrarias uacuationem expertutibus. Curat etiam uinum aqua temperatum resolutiones ex subitis uacuationibus ortas,nisi uiscerum inflan matio,aut uehemens capitis dolor, aut mentem turbans ali quis affectus, aut sebris ardens, in cruro morbo prohibeat: in
his siquidem magna linum adsertincommoda. Et si aestus sueri calidiq; temperamenti aeger ac frigidae asileuerit,frigidum
170쪽
unum exhibebitur.sin contraria evenerint, calidum. At si exiidoris copia anima deficiunt utis densanda est,quenaadmoliam a nobis prius est dictum . Tum ut frigidus aeris perflatus accedat,prospiciendum est. Porro in uentriculum defluvio nilaus nihil horum conuenit,praeterqua ipsi uentriculostomachoq; corroborantia admouere, & assectos in balneum ducere. Hoc D quidem illiusmodi fluoribus est accommodatissimu uerum sanguinis profluuia,S sudores uehementer pro xi eu Qb plenitudinem animo destituuntur, uino ciboque abuinebunt.item balneis,si febricitent. Potio autem mulis datur,in qua uel thymus,uel origanum, uel pulegium uel hysib pum sit incoctum . Propitium uero iis est dioxymeli. At si propter humores umosos in stomacho contentos anima de
os demissis. Sin autem uomere nequeant, oleum quam la
datissimum ipsis propinabitur. hoc enim & aluo ex inseriori
sis auxiliatur. Porro si propter stomachi imbecillitatem di Gloluantur,us uti expedit quae firmando ipsi simi: ueluti antea in capite de eodem comprehensium est, sitaniaque petarie re
neo moram animo deficiunt, curantur frigida asperia, & si aduentum conuertas,stomachi frictione,uini cibis usu. Sin au-TTpter installimationis magnitudinem,aut febris mal, gnitatem in accessionibus animus deliquerit perfrigestamq;. artus sticare ualenter iubeto calefacere & deligare Adhaec uigilias inediamq; prarcipito. Ea uero & ante accessionem iaciundassent. Quibus ob siccitatem anima deficit, duabus triasue noris ante accessionem,cibus offeretur,uel chondri cre-or,ue panis ex aqua simul cum mali grauati nucleis,aut mam,aut piris Si antem magni periculi metus sit, etiam uinum . R xemus qui subito animam perdunt, his remediis siuendum est, ac ubique causam considerare conuenit, pr p re quam animae defectus accidat, atque contra hanc pugnandum est. Nonnunquam uero & symptomatis maior ha-nda est sollicitudo, nempe cum periculum uel etiam ino