Pauli Aeginetae medici Opera, a Ioanne Guinterio Andernaco medico exercitatissimo summique iudicij conuersa, & illustrata commentarijs. Adiectae sunt Annotationes Iacobi Goupyli medici Parisiensis, in aliquot singulorum librorum capita

발행: 1567년

분량: 941페이지

출처: archive.org

분류: 약학

171쪽

ies PAVLI AEGINETAE Quomodo ulcus circa os facrum proueniens

curetur. Cap. L X. ET hic assectus, febribus potissimum lentis.ex diuturno decubitu superuenit. Cum itaq; sacri ossis regio incipierubescere, circulum ex lana tuliae magnitudinis, parti sibijciemus, postea rosaceum, uel myrteum ceratum, quod argenti spumam, aut cerusiam habeat supe accommodabimus. Inflammatione autem oborta,cataplasma ex pane cum solano, uel polygonio,vel plantagine, uel tenera brassica applicatur. Si ulcus serpat, lenticula cum malicorio instarcat plas matis induci-

FINIs LIBRI SECUNDI IOANNE

172쪽

PAVLI AEGINE TAEI IBER TERTIUS,

IOA RE GV IN TE IO

Andernaco Medico Interprete, DE PILORUM AFFECTIBUS.

De alopecia,& ophiasi,& caluitio. Cap. I.

UEMADMODv M stirpiu nonnuIN lae succi defectu inarescentes coni bestunt : nonullae uero alienis a natara sua humoribus insectae:emarcent,

haud dissimili ratione idipsum quoq; pilis usu uenit Etenim Caluitiu, humidi penuria seri cosueuit: prauitate aut,vitioq; succi, Alopecia,& Ophiasis, figura tatu inter se distere tes . iam in Ophiasi,partε obleiam,serpentis modo glabra,ostendit alopecia,t vulpes cotinue infestet, sic appellata est. Itaq; coniectura de humore,qui superat,ex cutis colore facientes,uacu tione medicamelo purgante prius moliemur: deinde loco uitiato auxilia inducemus Si igitur color ad nigrius, albidiusve mutatus fuerit, Antidoto Hiera quod pituitae educedar, humoriq; melacholico est. utemur:sin ad pallidius,catapotia ex atovexhibebimus: sinoesoru au t ipsoru descriptione in lib.de medicamentis copolitis inuenies. Vbi corpus iam totu inanieris, medicameli quod pituita per os extrahit,apophlegmatismon Graeci uocat,usus erit,ex aceto sinapi,& melle: isq; no sieme

uerum

173쪽

ios PAVLI AEGINET AA

uertim crebrior. Satius autem suerit,si etiam in aceto origanu uel pulegium,uel thymus,uel hyssopu comaduerit. Caeterum in aliis quoq; capitis affectibus eadem utemur curandi ratione: primum humorem,qui praepollet euacuantes, uel purgatione, uel etiam sanguinis emissione, si eius subest redundanxia , dein ad praesidia quae parti extrinsecus iniiciuntur, transgredi conuenit.

- De alopecia.

CVtis nitro consticata, linteoq; aspero,ianaue potius dete si,& iterum defricata,adeo ut ruborem con traxerit,uerbenaca in Sole ex aceto detrita,illinit.Aut alcyonio primae asperitatis combusto, reductoq; in puluerem cu oleo ex lucerna inungitur.Aut arudinis radix,aut amygdalae amarae cortex torridus,oleo,uel adipe ursina exceptus induci tur. Haec itaq; sunt mitiora medicamina,verum ex euphorbio, thapsia, & adarce, oleo levigata laurino,uel pice liquida,uehemetiore uim reprς sentant. ALI v D. Erinaceoru marinoru testa igne experta cu ipe ursino excepta, loco prius nitro exterso illinit. ALIvD. Piperis,stercoris ouilli sicci,erysimi,aerucae seminis singulorudrachmae quatuor,ueratri albi drachmar treis,murium si ercoris drachma. Excipiuntur felle taurino,aut hircino, aut suillo.

Aliud experientia probatum ad alopeciam.

Andragorae,radicis, mali terrae,ari radicis,cerae,picis liquidae singulorum unciae octo, axungiae porci stibrumis, nerii herbae medullae modicu.Axungiam, & neri u incoquito,donec herba intabescat: deinde exeptam proiicito: & reliqua munia piae adiungito,incoquitoq;, mox ceram, & picem liquidam. Vtitur in sole audacius. Vbi iam ulcera ad cicatrice uenerint, caput uulpeculae urito,& alcyoniu,anchus eq; nigrae solia omnia contrita super inunctioni inducito,ut capiti pili succrescat. AL Iun. Mucis capitis combusti pars una,testarum marinarutantundem, cum axungia porcina. omnia in fictili coctis utitor inspergens etiam ex ipsis siccis aliquid.

Medicamentum ex thapsia ad omnes inveteratos affectus. ΕVphorbii, thapsiae, baccarum lauri singulorum uncia,

fulseris ignem non experti semuncia , ueratri tantun dem, cerae unciae sex, laurini, uel ricinini, aur ueteris olei

174쪽

quod satis est. In ualidioribus etiam iui uincit nasturtii uncia, alcyonij combusti uncia : iisq; no solum ad Alopecias,uerum- etiam ad omne diuturnam perfrictionem. Summatim in Al pecijs cutis prius nitro est extergenda,infricandaq;,& frequenter pili nouacula radendi. Si quidem plerisque noui ex sola imsticatione i equentique rasura pilos prouenisse.

uisomodo caluitium abigatur, O pili crescunt . . Ex Critonis commentationibus. T EPOR ubi uentriculi quinque arefacti diligenter olla ta, ctili friguntur. His adijcito,myrtorum, myrti summitatu, acaciae fructus,acaciae silcci, rubi canini,aequalem modu,adianthi uncias tres. Haec omnia accurate resiccata in polli nem coguntur,&siubtili cribro incernuntundeinde adipis ursini libtis quatuor,& phocae totidem admistis denuo tunduntur. Exc pia pixide plumbea reseruantur. Cum usus postulat, quolibet oleo aromatis imbuto diluuntur.

tua pilos conseruent.

DoLYTOCHI harrbae pars una, ladani partes duae, uino myrteoq; oleo exceptae in usum adhibetur. A LI v D innemonae flos tritus cum oleo inungitur:idem uero, &nigrefacit. ALI v D. Verbenacam rectam una cum radicibus torrefacta, tusamque tenui cribro incernito,mixtam oleo ut serdium habeat spisii tudinem aereo uase reponito. Cum liqueseceris, ultitor inuicem olei similitet.

Aqua pilos augens, eo demque denigrans. Α Ο AE pluuialis sex tarii sex, rhus alexandrini sextarii tres,

poly trichi unciae quatuor, herbae sabinae tatundem, ladaniuncta, myrti uncia,cucurbitae aridae tantundem . Sinito ad dies uiginti vitreo uase comadescere, bis mouens quotidie rudicula tedacea. t In sequenti tempore in aquam pilos singulos tingens,utitor quotidie. Item semen altheae in balneo illlitum pilos conseruat,augetq;. pari modo oleum inunctium, in quo semen ipsum althar decoctum est,uel simul impositum. t Vera scriptura est in antiquo cod. τη ἐπιέση καταβαπ

id est, in sequenti die pectinem in aquam intingens utere, at que ita lac quotidie. . Quae

175쪽

etis PAVLI AEGINE TAE

s nae medicamenta pilos extenuent .m Ieus solioru,uitis agrestis albae corticis,pumicis,testaru bucae cinorum,terrae cimoliae singulorum mina.Omnibus In no- iram,crudamq; olla coniectis, lutoq; oblitis, in camino coqui-io,tertiob;, adiiciens aphronitri minae semissem, gallas imma r numero triginta. In puluere redacta excipito, ac uiator. A L a v D. Aphronitri minae septe,pumicis tosti ming quatuor alumi nis fi m,iridis siccae,myrti sylvestris nagrae, guml,bryoniae radicis singuloru drachmae quatuor,lupinoru crudoru in in itinnem detritorum,congii pars quarta: Vtere absque pingui.

Adfluentes pilos .

Loe ex uino nigro austero illinitur, uel purpurae tegmina A ex oleo cocta,uel myrilia,& ladanum cum uino,myrteo liuel caprillum stercus in testa combustnm ex oleo levigatur actati prius rata inungixur . . O .

s uomodopili crispi fiant, o tincturis inficiantur, ex cleopatrae libris, quos de capillis crispis faciendis prodidit. C p .

Apite prius deterso, spondyli radix cu mero pilis mun- ' stitur. A11vo. Nux pinea recens ad cinere usque com is buritur,iniectaq; pilae teritur, myrteum unguentum luperinfiinditur,donec mellis fiat spissitudo. Atq; se pili raso capite abstersem delinuntur. IvD. Myi ti,& betae pari me sura cum oleo pilos abstergens utitor . Ac et D. Gallae uim ti numero,adianthi unciae duae ex aqua marina in mellis cra stiem coactae inducuntur,sed pilo urina prius detersio, uel lixi-uio S aqua calente abluto,oblinetur medicamentu a uinper quod ubi ipsum retinuerit, tertio die ablui debet, piliq; refccati myrteo inungi.Id teneru crispumq; & nigrum efficit capillum. At si prius caput nouacula raseris, crispior euadet.

Oua canos arcent, eosdem denigrant. .

. Lei, quod immaturae olivae suderunt sextarii tres, spicae nardi drachma,unguis odorati drachmaequatuor, iunci rotundi floris tantundem:incoquuntur cum oleo. seorsim habebitur. Acaciae succi uncia una, uino soluta levigataq; diligenter. Vbi uero tertia pars olei fuerit relicta, hanc per colato, Scacaciae mixta in sidelia excipito ac utitor quotidie pilos inun gens. A L I y D. Nucum uindium corticis uncias tres,uicis ra

176쪽

LIBER III. Tridicis tantundem , uini nigri sextarios tres, ad tertias decoquito, ac ubi id quod reliquum est, expresseris cum olei myrtei sextario iterum subiges, usius eius quotidianus. aqua pilos deni rans. Allae sexta ius unus,rhus coriarii sextarii duo, myrtinigrae

totidem, peri seliorum aequalis mensura, cinarae manipulus,papaueris nigrorum in storibus capitulorum latundem, aquae lacustris sex tarii duodecim. Omnia multis ante diebus macerata,ad tertias decoquuntur Deinde illinuntur, abstersis, siccatisq; crinibus.Ac cimoliae terrae acetabulum cum uiua calce pari mensura inungitur. Haec autem succo betae elixae soluista illinuntur. Deinde betae Elia tegminis gratia super accommodantur. ac ubi satis adhaeserint, in balneo abluuntur.

Vt rus capilli tingantur, flavescant.

Yrrhae pars una cum salis floris altera, accurate teritur ubi sordium facta est crassities,caput prius detersum molicamento inungitur.siniturq; per noctem, & diem, postea tunc ablui praecipies. ALI v D. Lupinos crudos cum aqua illinito. A L I v D. Argenteae spumae drachmam, terrs creticae drachmas quatuor,calcis uiuae drachma. Ex aqua mellis crassitie s

etes insgito,& betae seliis adiectis ad duos, tresive dies abluito.

Vt pili nigri flavescant.

Loces uini in balnei serdes mittuntur,& spissitudine cerati. facta stib senanu illinuntur,& mane pili flaveseunt. AL I v D. Cyperi selia succo herbae lanariae fruticis madestunt. Et dii

to uteris.

uae capillum res dum colore aureum . A Luminis, sandarachar, singulorum drachmae sex, eroci

drachmae duae, thapsi qua tinctores utuntur, Romani uocant herbam rubiam, drachmar octo, ὸ cinere lixivit quo pi- Darii utuntur sextarii quatuor. Lixiuium cum thapse contula incoquito. ubi dimidia portio relicta fuerit, humorem exprimito quo alumen, sandaracham, & crocum dilues. D inde uase uitreo condes. Vbi usus uenerit, pilos prius a serses illinito. postquam uero combiberint, ablues decocto Mnugraeci, hordei,& cumini, aquae prius tepidae supers

se, quod sufficit, ad haec seponis quan inm satis est adiicies. AL 1 v D. Floces uiniussae una cum oleo balanino, pilis obli

nuntur.

177쪽

ris PAVLI AEGINETA

nuntur. At xv D. Sapoae gallico cum aqua in singulis balneis pili absterguntur. . Aliud ualde generosium. Ris v s rubri sextarius , gallarum libra una, selydri unciae

duae,herbs auru colore imitantis quam Romani rubiam vocant unciae duae,polytrychi fasciculi duo,absynthij unus,lupinorum quibus cortex si t detractus cyathi duo, aquae sex tarii septem. Omnia in vitreum uas coniecta,dies noue sinito commadescere .quotidie bis rudicula asitans cum usius exigit, auferes quod satis est. & hoc spongiam madefaciens, pilos confricato humectosq; combibere tinito. ubi siccati fuerint, sep ne calida aqua soluto,abluuntur.

Quae pilos albos faciunt.

VERBA sCI candidi flos combustus aceto mergitur, & insaponem miscetur. A LlVD. Verbasti seminis, aluminis, raphanoru corticis singulorum drachma. Contundito,&glutini quod ex tergoribus boum confit, παροκώ - Graeci u cant, drachmas quatuor misceto.

De capitis afectitas cutem infestantibus ,porrigiam,qua pluriasiis dicitur. Cap. III.

Porrigo,quae pityriasis Graece dicitur, est, cum tenues, &sursuraceae squamulae ex capitis,uel etia reliqui corporis superficie citra exulcerationem resoluuntur. Id aut eu nit uitioso corporis humore, falsaue pituita,aut bilioso,& m lancholico sanguine caput subeunte. Itaq; corpore toto ut dictum est euacuato, suoscriptis remediis utemur. Cimoliam aqua prius macerata betae succo miscebis illinesque,& tantisperita permittes,donec inaruerit. Deinde postquam ablueris,llius ex uino oleoque detritum perunges: die in sequenti staphida agriam,hoc herbam pedicularia ex oleo inunges. ALI v D. Nitri secis concrematae, myrobalanorum, singulorum libra, . herbae pediculariae libra una semis uino dilutis caput abstergitur. sin autem reliquum corpus pluritu uexetur,siccis . Adhumidiorem uero pitIriasim, muria, uel lupinorem decocto caput abluendum est. nocenim subinde sum expertus.

Ad ydracia exanthemata capitis.

PS Υ D R A C I A exigua capitis tubercula sunt, pustulis tamilia,quae summam cutem excedunt. anthemata uero cutis

178쪽

OBER III.

Iryeutis sint exulcerationes, siubrubicundae, & asperae. Vtrunque intium praesidijs infra positis exteritur. Argenteae spumae,ceruia singulorum drachmae quatuor, aluminis drachmae duae, rutae foliorum uiridium totidem. ex aceto myrteoq, oleo levigata cuti illinuntur. ALiv D. Ruta & alumen cum melle trita, capiti prius raso inunguntur.Sin autem cutis a capite abscedit. oleae folia elix a cum melle cataplasmatis modo inducuntur. A L 1 v D. Argenti spumae,cerulae singulorum drachmar duodecumsulfuris uiui drachmae octo, cerato myrteo excipiuntur.

Ad hulcuscula capitis densa rubraque.

Y Aec papillis sunt similia,ex quibus sanies eliquatur. Capite prius nouacula raso, & aqua nitroque absterso, sulfure Diuo ex hominis urina contrito utitor . Vel cretam sutoriam ιαλωτηρίαν uocant Graeci, cum aceto inungito.

De manantibus capitis ulceribus,qua acores graece dicuntur, O fauis.

Nier capitis uitia,quae in cute obortu tur,unum est quod appellatur Graecis Achor, a nostris manantia ulcera, tenuissimis cutem foraminibus perserans:per que glutinosa sertur sontes.Simile ipsi malu specie est, quod a faui similitudine κκριον a Graecis nominatur, quod magis amplis soraminibus constat, quibus humor crassitudinem mellis reserens sicut in apium sauis, continetur. Origo est ex nitrosa salsaque pituita. uictus igitur ratio ex cibis boni succi constare: omnia aeria & salsa uitari debenuprςsertim si inflammationem affectus resipiat. postquam corpus siperfluo decenter erit leuatum, derasis capillis caput uendnm bis te ve die,aut etiam saepius,aqua calida,in qua myrtus sit decocta,uel rubus uel lenticula, uel amari lupini,vel asparagi radix. Quum uero plus saniet emanat, salicis solia cum aqua,uel lenticula, instar cataplasmatis applicantur. terra autem cimolia uel cretica, uel sanaia,uelpompholix, uel spoditam iel argenti spuma, uel cadmia, uel charta combusta, uel etiam medicamentum ex charta Xerion, Omnia ex aceto inducuntur. Smegmate uero hoc utendum est,sulfure uiuo,&perdici; herbae, saponi sciue aequali pondere. Composita haeciunt,argenti spumae drachmae duodecim,rutae soliorum drachmae octo,herbae pediculariae quam staphida agriam Graeci uocant , drachmae qua tuor, chalchanthi drachmae . duae. Aceto

myrteoque

179쪽

myrteoq; in sordium spissitudine coacta illinuntur. A LI v n. Sandicis drachmar quatuor,myrrhae drachmae quatuor,sulphuris igne non experti pondo drachms duae,pollinis thuris drachmae quatuo ex oleo ueteri inunguntur.

Aliud ad achoras.

AD achoras recrementu argenti,uel molibdenam contrita oblineto. ALIvD. Adachoras & humidas scabies, rhod daphnata rosarum unci ς quatuor, sulfuris uiui unciae quatuor , picis liquidae,& picis aridae utriusq; unciet tres,cere selibra,olei myrtei quantu opus est. in pueris aure, lacte aluta illinuntur.

Deficis.

FIcus,nominant eruptiones, ulcerosas, rotundas, subduras, rubentes, quas dolor etiam comitatur. Fit uero hoc mali plurima ex parte in capite, nascitur tamen & in reliquo corpore. Probatur maxime contra hos alume fissile, aeris nos tostus, S glutinum pari mensera cum squamae arris duplo. Teruntur ex aceto illinunturque. praestans etiam remedium est menarum capita, combusta elixique bulbi, & einis aceto mixtus .

Aduersus capitis oe mentisico a exanthemata, Xyraphium.

4 IJos drachma una semis,chalcitidis drachmae duae semis, aras immae artis drachma, aluminis sisti. drachma. Bene loto , hoc medicamen aridum impositum dimittitur. Die in s quenti rursus pars lauatur, spongiaque detersae idem applicatur . Decidit enim ramentum crassissimum. Et si diebus subse cutis idem fiat,sine cicatrice breui consanescit.Caeterum medicamen hoc non mediocriter adhaeret.

Ad capitis pediculos.

π Upinorum in aqua cociorum diluto, caput detergeri iube- - to:uel herba pediculari a,uel sandaracha,uel utraq; contrita ex oleo ueteri . seu aceto illinitur,uel piperis momentu,ne exulceret cu oleo,aut hederae succo cu melle, t aut minio synopico cum aceto,aut cedrino liquore, aut pice liquida cum alumine,aut baccarum lauri expresso, aut oleo raphanino. Ego pediculariam ex aceto oleoque tritam inunxi,ac semper quod uolui, sum assecutus.

t Graecus codex manu scriptus si sinon,id est,uel sinapi cum aceto, quae striptura uerior est. De

180쪽

LI BER. III rarne capitis dolore, quem graecι κ

Locant. Cap. IIII.

CApitis dolor qui graecis dicitur κεφαλαλγία, sympto maest grauissim v, ac nunc ex sola inteperata qualitate oritur,nunc ex laimia humoru copia. Interim ex utraque causa:interim uero ex primaria causa, nepe solis aestu extrinse-eus,frigore ,ebrietate,a ut ictu. Vehemetissimi igitur capitis dolores ex efficietibus qualitatibus nascutur, & potitii mu ex ea lidaequi uero ob siccitate cotrahuntur, n5 atque uehemetes existunt. Humida qualitas sui ipsius respectu,nultu plane dolore cocillat,nisi calidi tati,aut frigori, aut humoru copiae adiumsta. Itaq; de eo capitis dolore qui cu febri est eo loco explicatum est,quo febriu curatio exposita est nuc de caeteris dicedum est.

De capitis dolore ex insitatu contracto.

Vi ex insolatu capite dolet, eoru cutis tactu calida est,& primo statim manus iniectu aridior apparet: oculos habet rubetes,srigidis asperginibus, & inunctionibus oblectantur,sentiuntq; ab ipsis praesidiu. Caeterv curatio his conueniet,etia ea,qua dolori in febribus prς scripsimus. Si dolor perseu rat,infrascrip tis utedii est cataplasmatis. prodest stoli S ipibus inductus panis ex posca,& rosaceo. l nterdu cu amrsalis, uel rosis,siccis, aut teneris,uel cu men tha cui pulegiu sit adiectum, uel panis cu persici sol ijs facit et Ocymu ex aceto & rosaceo tritumet hederae corymbi in aceto elixi. Ia farina triticea cu ro-eeo levigata, uel serpilli ex aqua decocto miscere covenit, uel cardamomu torridu levigatumq; ex aceto & rosaceo: uel ser-men tu cu rosaceo,uel iride arida cu aceto. Sed mutentur continue singulamam si diutius adhaereant, inessicacia redduntur.

Pactilli ad capitis dolorem ex intemperie calida.

Roci drachmae quinque,chalchanti drachmae decem, aluis minis drachmae sedecim, myrritae drachmae septem, omphacij drachmet tres, chalcitidis drachmae tres, gummi drachmae tres. Vini austeri quod sufficit. Ex posca sumuntur. Sin etiam uigiliae infestent,aliquid ex somniseris applicatur.

De lys quibus caput ex frigida intemperie indolescit.

t Λ T si frigus nocuit, cotraria ijs qui ex solis aestu dolet, asi sectos signa testatur. Etenim facies ipsotu non cocidit, h a sed

SEARCH

MENU NAVIGATION